Veel mensen hebben of krijgen ooit in hun leven last
|
|
- Dries Smets
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Stand van zaken Rugpijn: patiënten versus onderzoek Renske Theus, Joost O.M. Zaat, Annemarie Uijen en Joost J. Enzing In 2008 gingen er in Nederland ongeveer patiënten met rugpijn naar de huisarts. K L I N I S C H E P R A K T I J K Ongeveer 1 op de 20 van deze patiënten belandt uiteindelijk bij een specialist, meestal de neuroloog. Een kleiner aantal komt (ook) bij de orthopeed of de neurochirurg. In de tweede lijn krijgen patiënten vaak een behandeling zoals pijnstilling of discectomie. Wetenschappelijk bewijs uit systematische review voor de behandelingen die wij onderzochten is schaars aangezien de patiëntengroepen klein zijn en gerandomiseerd onderzoek soms ontbreekt. Wij maakten een infographic om de aantallen patiënten met rugpijn bij de huisarts en de specialist in beeld te brengen. GGD, afd. Jeugdgezondheidszorg Amsterdam. R. Theus, MSc, arts Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, Amsterdam. Dr. J.O.M. Zaat, huisarts. Radboudumc, afd. Eerstelijnsgeneeskunde, Nijmegen. Dr. A. Uijen, huisarts. Zorginstituut Nederland, sector Zorg, Diemen. Drs. J.J. Enzing, Business Intelligence Officer Contactpersoon: R. Theus (rensketheus@gmail.com). Veel mensen hebben of krijgen ooit in hun leven last van lage rugpijn. Lage rugpijn zonder uitstraling staat vrijwel elk jaar in de top 15 van meest voorkomende diagnoses bij de huisarts. 1 Vaak duren de klachten langer dan patiënten verwachten. Wellicht is dat een reden dat er een breed scala aan therapieën zoals pijnstillers, oefentherapie en allerlei operaties op de markt is. Het grootste deel van de rugpijnpatiënten, ook die met uitstralende pijn, herstelt echter binnen 6-12 weken. 2-5 Een conservatief beleid verdient volgens de NHG-standaard en de CBO-richtlijn ook bij een radiculair syndroom de eerste 3 maanden dan ook de voorkeur. Een caudasyndroom en een progressieve parese kunnen indicaties zijn om te opereren. 3,4 In de media is er echter regelmatig aandacht voor operatieve behandeling van rugpijn. Zo uitten patiënten in de aflevering van het tvprogramma Radar op 11 november 2013 hun onvrede over het feit dat het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) de percutane transforaminale endoscopische discectomie (PTED) een vorm van micro-discectomie niet vergoedt wegens het gebrek aan wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid van PTED. Met de infographic bij dit artikel maken we inzichtelijk hoeveel patiënten met rugpijn jaarlijks (voor het eerst of vaker) naar de huisarts gaan, hoeveel van hen in die eerste lijn geholpen worden en hoe groot het deel is dat de huisarts uiteindelijk doorverwijst naar de tweede lijn. We zetten die stroom af tegen het aantal patiënten dat in de tweede lijn wordt behandeld én tegen het aantal patiënten dat meedoet aan trials naar veelvoorkomende tweedelijnsbehandelingen. Het verschil in de enorme aantallen in de eerste lijn en het kleine aantal in onderzoek NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7456 1
2 geeft aan dat de werkelijkheid van rugpijn in de eerste lijn een heel andere is dan die in de gespecialiseerde of supergespecialiseerde tweede. Methode Patiënten We gebruikten voor onze infographic Nederlandse cijfers over rugpijnpatiënten in zowel de eerste als de tweede lijn om te onderzoeken hoeveel patiënten een arts consulteren bij rugpijn. De recentste gegevens over rugpijn in eerste én tweede lijn dateren uit Om te schatten hoe groot de groep rugpijnpatiënten is die zich bij de huisarts meldt, hebben we cijfers uit het Transitieproject gebruikt. 6 Dit is een huisartsenregistratie waarbij 8 huisartsen uit 5 praktijken zorgepisodes registreren, wat een netwerkpopulatie van ongeveer personen oplevert. We hebben ons geconcentreerd op de International Classification of Primary Care (ICPC)-codes Rug symptomen/klachten (L02), Lage-rugpijn zonder uitstraling (L03), en Lagerugpijn met uitstraling (L86). 7 Congenitale afwijkingen en afwijkingen zoals een maligniteit, een infectie, osteoporose of een fractuur sloten we uit. Schatten van patiëntenaantallen Het werkelijke aantal mensen met rugpijn is nergens vastgelegd. We maakten dus schattingen en extrapoleerden cijfers die wel beschikbaar zijn. Patiëntenaantallen uit het Transitieproject 2008 worden in leeftijdsgroepen van 5 jaar, per 1000 patiënten weergegeven. Om te berekenen hoeveel patiënten dat naar schatting in heel Nederland zijn, gebruikten we de StatLine-databank van het Centraal Bureau voor de Statistiek ( cbs.nl/statweb/?la=nl) om de bevolkingssamenstelling in 2008 te bepalen. De cijfers uit het Transitieproject konden we zodoende omrekenen naar aantallen in de totale bevolking per leeftijdsgroep. Door de aantallen in elke leeftijdsgroep op te tellen, krijgen we een redelijke schatting van de totale patiëntenaantallen in de eerste lijn en kunnen we schatten wat er met hen gebeurt. Er is geen database waarin patiënten die vanuit de eerste lijn verwezen zijn in de tweede lijn gevolgd worden. Daarom zochten we onze toevlucht tot gegevens van het CVZ (thans: Zorginstituut Nederland). We vroegen de gegevens van een aantal diagnosecodes op. Dit zijn typeringscodes van de Nederlandse Zorgautoriteit, die gekoppeld zijn aan diagnose-behandelcombinaties (dbc s). We hebben gekozen voor rugpijn-specifieke diagnose - codes binnen de orthopedie, neurochirurgie en neurologie. De opgevraagde CVZ-diagnosecodes per specialisme staan vermeld in supplement 1. Revalidatiegeneeskunde namen we niet mee, omdat wij verwachten dat daar slechts een relatief kleine en specifieke groep patiënten terechtkomt. Verwijzing naar pijnpoli s zijn onder allerlei codes weggeboekt, zodat we die ook niet gebruiken konden. Op basis van het aantal codes per specialisme weten we welk percentage patiënten bij orthopedie, neurochirurgie en neurologie terechtkomt. Aangezien 1 patiënt meerdere dbc s kan hebben, gaat het hier niet zoals in onze eerstelijnscijfers om patiëntenaantallen, maar om het aantal dbc s. Een dbc kan bovendien horen bij een patiënt die al voor 2008 is verwezen, maar waarvan de behandeling in 2008 nog loopt. Omdat we uit het Transitieproject wel weten hoeveel patiënten de huisarts in 2008 naar schatting heeft verwezen, namelijk , bepaalden we hoeveel dbc s 1 patiënt gemiddeld had in Helaas bestond er in 2008 nog geen volledige koppeling van burgerservicenummers aan de dbc s, en was het aantal dbc s per patiënt dus niet exact te bepalen. Voor 2010 was die koppeling wel compleet en is bekend dat 1 rugpijnpatiënt binnen onze diagnosecodes gemiddeld 1,4 dbc s heeft. Om toch een schatting te kunnen maken van het aantal dbc s in 2008, hebben we dat aantal uit 2010 gebruikt en vermenigvuldigd met de verwezen patiënten uit de eerste lijn. Behandelingen We hebben ervoor gekozen om van veelvoorkomende behandelingen in de tweede lijn te onderzoeken of er een systematische review is gedaan van die behandelingen. We bespreken hier pijnstilling (paracetamol en NSAID s) wat ook in de eerste lijn plaatsvindt, totale discusprothese, discectomie, micro-discectomie, spondylodese en extreme lateral interbody fusion (XLIF, een operatieve ingreep waarbij de patiënt op de zij ligt en na discectomie de wervels worden vastgezet/gestabiliseerd). Buiten onze selectie bestaat nog een breed scala aan veelal eerstelijnsbehandelingen zoals fysiotherapie, acupunctuur, gedragstherapie enzovoort, die wij hier bewust buiten beschouwing laten. We vertellen in onze infographic immers niet de stand van zaken wat betreft de behandeling van lage rugpijn, maar we willen laten zien hoe patiëntenstromen lopen en hoe beperkt het aantal ingesloten patiënten in tweedelijnstrials is. Zoekactie en literatuuronderzoek We zochten in juni 2013 in de Cochrane-database naar systematische reviews over elk van de behandelingen, vergeleken met een conservatief beleid. Voor XLIF leverde dit geen bruikbaar resultaat op en hebben we in de PubMed-database gezocht. De zoekstrategie is weergegeven in supplement 2. Per systematische review legden we vast hoeveel studies 2 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7456
3 zijn uitgevoerd, hoeveel proefpersonen daar in totaal aan deelnamen, en welke invloed de betreffende behandeling had op de belangrijkste uitkomstmaat: de pijnbeleving van patiënten. Resultaten Patiënten In 2008 kwamen in Nederland naar schatting patiënten met rugpijn bij de huisarts. Ongeveer de helft van die patiënten was al eens eerder met rugklachten naar de huisarts gegaan. Huisartsen verwezen deze terugkerende patiënten beduidend vaker naar de tweede lijn, dan patiënten met een eerste episode met rugpijn. Van de patiëntengroep die zich met rugpijn bij de huisarts meldde, kwam uiteindelijk slechts 1 op de 20 in de tweede lijn terecht, meestal bij de neuroloog. Een kleiner aantal kwam (ook) bij de orthopeed of de neurochirurg. Onderling verwijzen deze specialisten natuurlijk ook naar elkaar door, hetgeen onder andere verklaart dat er dbc s van verwezen patiënten zijn. Behandelingen Pijnstilling In de Cochrane-reviews is het gebruik van pijnstilling (paracetamol en NSAID s) ten opzichte van placebo in 4 RCT s bij in totaal 745 patiënten met aspecifieke lage rugpijn onderzocht Pijnstilling verlichtte rugpijn in de acute fase ( 3 weken). De score op de visueel analoge schaal (VAS) daalde bij gebruik ervan met gemiddeld 8,9 punten op een schaal van Totale discusprothese In 1 RCT bij 173 patiënten met degeneratieve discusafwijkingen leek het effect van totalediscusprothese ten opzichte van conservatieve therapie gunstig, maar de Cochrane-onderzoekers plaatsten daar wel kanttekeningen bij. 12 De patiëntengroep was selectief samengesteld en het vermoeden bestaat dat op langere termijn complicaties optreden zoals verlies van gevoel in het been, of terugkeren van de pijn. Discectomie In 1 RCT uit 1983 onder 125 patiënten met een lumbale discusprolaps, was geen VAS gebruikt om pijn te meten. 13 De chirurg beoordeelde het resultaat als zijnde goed of slecht. Discectomie leek volgens de Cochrane-onderzoekers in het eerste jaar na de ingreep betere resultaten op te leveren dan conservatieve therapie, maar dit effect verdween in het tweede jaar. Spondylodese In 1 RCT bij 262 patiënten met lumbale degeneratieve afwijkingen, leek spondylodese na 2 jaar gunstige resultaten op te leveren. 14 In de interventiegroep daalde de VAS-score na 2 jaar met 21 punten (schaal 0-100). In de conservatieve groep die fysiotherapie kreeg, daalde de VAS-score met gemiddeld 4 punten. Maar ook bij dit ogenschijnlijk positieve resultaat plaatsten de Cochrane-reviewers kanttekeningen. Hoewel de resultaten statistisch significant waren, beoordeelden de Cochrane-onderzoekers deze niet als klinisch voldoende belangrijk. Ook hier was sprake van een selectieve patiëntengroep en het vermoeden dat op lange termijn vaker complicaties optreden zoals diepe wondinfectie, het terugkeren van de pijn of trombose. De bezwaren zijn zodanig dat de onderzoekers adviseren de onderzoeksresultaten voorzichtig te interpreteren. XLIF en micro-discectomie Voor zowel de XLIF als voor de micro-discectomiebehandeling konden we op het moment van onze inventarisatie in de Cochranedatabase geen RCT s vinden waarin deze behandeling wordt vergeleken met een conservatief beleid. Conclusie Leerpunten In 2008 gingen er in Nederland ongeveer patiënten met rugpijn naar de huisarts. Ongeveer 1 op 20 van deze patiënten belandt uiteindelijk bij een specialist, meestal de neuroloog. Een kleiner aantal komt (ook) bij de orthopeed of de neurochirurg. In de tweede lijn krijgen patiënten vaak een behandeling zoals pijnstilling of discectomie. Wetenschappelijk bewijs uit systematische review voor de behandelingen die wij onderzochten is schaars aangezien de patiëntengroepen klein zijn en gerandomiseerd onderzoek soms ontbreekt. Aan de hand van beschikbare cijfers uit 2008, blijkt dat veel Nederlanders met rugpijnklachten een arts bezoeken. Omdat lang niet iedereen met rugpijnklachten naar de dokter gaat, gaat het naar verwachting in werkelijkheid om een nog grotere groep mensen die kampt met rugpijn. Slechts een klein deel van de patiënten (1 op de 20 die naar de huisarts gaan) wordt naar een specialist verwezen. De specialist voert verschillende behandelingen uit, die op basis van beschikbare systematische reviews internationaal echter slechts in kleine tot zeer kleine groepen onderzocht zijn. Van sommige behandelingen zoals micro-discectomie en XLIF, zijn er geen RCT s die met een conservatieve behandeling vergelijken. Hoewel slechts 1 op de 20 patiënten in de tweede lijn terechtkomt, gaat het wereldwijd toch om een grote groep patiënten. Het beschikbare wetenschappelijke bewijs voor veelvoorkomende tweedelijnsbehandelingen in de vorm van systematische reviews lijkt tot op heden echter beperkt. K L I N I S C H E P R A K T I J K NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7456 3
4 Rugpijn is voor veel patiënten een reden om naar de huisarts te gaan. In 2008 waren er dat in Nederland ongeveer (bron: Transitieproject). Ongeveer de helft van hen meldde zich al eerder met rugklachten. Huisartsen verwezen deze groep vaker door (de dikte van de lijn in de afbeelding correspondeert met patiëntenaantallen). Uiteindelijk belandt ongeveer 1 op 20 patiënten bij een specialist, meestal de neuroloog. Een kleiner aantal komt (ook) bij de orthopeed of de neurochirurg. Een patiënt kan zo meerdere DBC s hebben, hetgeen het verschil tussen verwezen patiënten en DBC s in de 2e lijn verklaart (bron: NZa). In de 2e lijn krijgen patiënten vaak een van de behandelingen in de tabel. Wij onderzochten of en hoe daar onderzoek naar is gedaan, en wat het effect is op de rugpijn. Bewijs is echter schaars door kleine patiëntengroepen en ontbrekend onderzoek. Kijk voor meer info op de website: Opzet: Renske Theus rensketheus@gmail.com Illustratie: Sjoerd Kulsdom 4 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7456
5 Behandeling Studies Aantal proefpersonen VAS (= pijnscore op schaal 0-100) Pijnstilling vs. placebo 4 RCT s 745-8,93 punten bij gebruik van pijnstilling. Totale discusprothese vs. conservatief beleid 1 RCT 172 Bij operatie na 1 jaar -14 punten, na 2 jaar -12 punten. Discectomie vs. conservatief beleid Micro-discectomie 1 RCT 125 Geen VAS gemeten. Geen onderzoek beschikbaar dat met conservatieve behandeling vergelijkt. Spondylodese vs. conservatief beleid 1 RCT 262 Na 2 jaar -21 punten bij spondylodese operatie. Conservatieve groep na 2 jaar: -4,3 punten. XLIF* Geen RCT s beschikbaar. *Extreme lateral interbody fusion NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7456 5
6 Dr. Gerry Ligtenberg, arts Maatschappij & Gezondheid (Zorginstituut Nederland), dr. Cees Tijssen, neuroloog (St. Elisabeth ziekenhuis, Tilburg), drs. Mark Altena, orthopedisch chirurg (OLVG, Amsterdam) en dr. Rudolf Poolman, orthopedisch chirurg (OLVG, Amsterdam) droegen bij aan de totstandkoming van dit manuscript. Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld. Aanvaard op 23 april 2014 Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:A7456 > Kijk ook op Literatuur 1 Top 20 diagnoses bij contacten met de huisarts. Utrecht: Nivel; 2011, geraadpleegd op 27 mei da C Menezes Costa L, Maher CG, Hancock MJ, McAuley JH, Herbert RD, Costa LOP. The prognosis of acute and persistent low-back pain: a meta-analysis. CMAJ. 2012;184:E Kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg CBO. Richtlijn lumbosacraal radiculair syndroom. Utrecht: CBO; Mens JMA, Chavannes AW, Koes BW, Lubbers WJ, Ostelo RWJG, Spinnewijn WEM et al. NHG-Standaard Lumbosacraal radiculair syndroom (LRS) (Eerste herziening). Huisarts Wet. 2005;48: Rapport Behandeling van chronische aspecifieke lage rugklachten. Zaaknummer Diemen: College voor Zorgverzekeringen; Okkes IM, Oskam SK, Boven van K, Lamberts H. EFP. Episodes of care in family practice. Epidemiological data based on the routine use of the International Classification of Primary Care (ICPC) in the Transition Project of the Academic Medical Centre/University of Amsterdam ( ). In: Okkes IM, Oskam SK, Lamberts H. ICPC in the Amsterdam Transition Project. Cd-rom. Amsterdam: AMC/UvA, afd. Huisartsgeneeskunde; Transitieproject: transitieproject-zorgepisoderegistratie/, geraadpleegd op 27 mei Amlie E, Weber H, Holme I. Treatment of acute low back pain with piroxicam: results of a double-blind placebocontrolled trial. Spine. 1987;12: Babej-Dölle R, Freytag S, Eckmeyer J, et al. Parenteral dipyrone versus diclofenac and placebo in patients with acute lumbago or sciatic pain: randomized observer-blind multicenter study. Int J Clin Pharmacol Ther. 1994;32: Dreiser RL, Marty M, Ionescu E, Gold M, Liu JH. Relief of acute low back pain with diclofenac-k 12.5 mg tablets: a flexible dose, ibuprofen 200 mg and placebo-controlled clinical trial. Int J Clin Pharmacol Ther. 2003;41: Szpalski M, Hayez JP. Objective functional assessment of the efficacy of tenoxicam in the treatment of acute low back pain: a double blind placebo-controlled study. Br J Rheumatol. 1994;33: Hellum C, Johnsen LG, Storheim K, et al. Surgery with disc prosthesis versus rehabilitation in patients with low back pain and degenerative disc: two year follow-up of randomised study. BMJ. 2011;342:d Weber H. Lumbar disc herniation. A controlled, prospective study with ten years of observation. Spine. 1983;8: Fritzell P, Hagg O, Wessberg P, Nordwall A. Lumbar fusion versus nonsurgical treatment for chronic low back pain: A multicentre randomized controlled trial from the Swedish Lumbar Spine Study Group. Spine. 2001;26: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7456
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Global Perceived Effect (GPE)
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Global Perceived Effect (GPE) 31-03-2014 Review: R.A.H.M. Swinkels Invoer: E. van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende
Nadere informatieHuisarts of hometrainer?
Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten
Nadere informatieEpidurale en periradiculaire injecties bij chronische rugklachten is geen te verzekeren prestatie
Onderwerp: Epidurale en periradiculaire injecties bij chronische rugklachten is geen te verzekeren prestatie Samenvatting: Soort uitspraak: Datum: 10 juli 2007 Uitgebracht aan: Er is onvoldoende evidence
Nadere informatieLumbosacraal Radiculair Syndroom (LRS) F.J. de Jong en M.H.A. Willems, februari 2009, revisie februari overleg neurochirurg na (spoed)mri Ja
Lumbosacraal Radiculair Syndroom (LRS) F.J. de Jong en M.H.A. Willems, februari 2009, revisie februari 2017 LRS cauda-syndroom? ernstige parese? overleg neurochirurg na (spoed)mri koorts, trauma, maligniteit,
Nadere informatieRuggespraak. Ruggespraak. Presentatie Ariette Sanders - Netwerkbijeenkomst Platform Gedeelde Besluitvorming - Maart 2013 RUGPIJN? agenda.
agenda Ruggespraak Kennismaking Achtergrond van het onderzoek Methode Resultaten Discussie Conclusie A.R.J. Sanders1, W.Verheul2, T.Magneé2, H.M.Pieters, P. Verhaak2, N.J. de Wit1,, J.M. Bensing2 RUGPIJN?
Nadere informatieSciatica MED Trial resultaten na 1 jaar
Sciatica MED Trial resultaten na 1 jaar Micro endoscopische operatie (buisjesmethode) voor lage rughernia minder effectief U doet mee aan de Sciatica MED Trial, het doelmatigheidsonderzoek naar de behandeling
Nadere informatieIs de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015
Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Wat is de invloed van tractie op een lumbale
Nadere informatieDe behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie
Samenvatting 163 De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie Lage rugpijn is een veelvuldig voorkomend probleem in geïndustrialiseerde landen. De kans dat iemand gedurende zijn leven een
Nadere informatieLUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM
INTERLINE LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM maart 2017 Inleiding Zie de werkafspraak Lumbaal radiculair syndroom De huidige werkgroep bestaat uit: Huisartsen: Annemiek Meutstege Martin Olieman Bonne Rik Wesseler
Nadere informatieLAGE RUGKLACHTEN / HERNIA Oorzaak en behandeling, wel of niet opereren?
LAGE RUGKLACHTEN / HERNIA Oorzaak en behandeling, wel of niet opereren? Dokter op dinsdag, 28 februari 2012 Marcel Garssen Neuroloog Jeroen Bosch Ziekenhuis Inleiding Er is nog een boel recht te zetten.
Nadere informatieLage rugklachten en de hernia
Lage rugklachten en de hernia Inhoudsopgave De hernia... 1 Wat is een hernia?... 1 Een hernia verdwijnt vaak vanzelf... 1 Specialistisch onderzoek... 2 Behandeling van de hernia... 2 Wat kan de patiënt
Nadere informatieAAN De leden van de Nederlandse Vereniging voor Neurochirurgie De leden van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging
AAN De leden van de Nederlandse Vereniging voor Neurochirurgie De leden van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging Referentie NVvN 17-0347 Betreft Wervelkolomchirurgie: registratie en indicatoren transparantiekalender
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43013 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Hofstede, S.N. Title: Optimization of care in orthopaedics and neurosurgery Issue
Nadere informatieMultidisciplinaire richtlijn Wervelkolomgerelateerde pijnklachten van de lage rug
Richtlijnen Multidisciplinaire richtlijn Wervelkolomgerelateerde pijnklachten van de lage rug Coen J. Itz, Paul. C. Willems, Dick. J. Zeilstra en Frank J.P.M. Huygen + Gerelateerd artikel Ned Tijdschr
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.
Nadere informatieRugklachten en rughernia
Rugklachten en rughernia Inleiding Als er over rugklachten gesproken wordt, hebben we het in feite over een grote groep van kwalen en ziekten die maar één ding gemeenschappelijk hebben: pijn zit in of
Nadere informatieFysius werkt samen met u aan een leven zonder rugpijn.
Rugpijn? Rugpijn is niet vanzelfsprekend Volgens het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) heeft 1 op de 5 volwassenen last van terugkerende rugklachten. Dit zijn 2,6 miljoen mensen die
Nadere informatieChapter 7. Nederlandse samenvatting
Chapter 7 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Lumbosacraal radiculair syndroom Het lumbosacraal radiculair syndroom is de aandoening die in de Nederlandse volksmond bekend staat als een
Nadere informatieWerkinstructies voor de CQI Rughernia
Werkinstructie voor 1. De vragenlijst Waarvoor is de bedoeld? De is bedoeld om de kwaliteit van zorg rond rughernia te meten vanuit het perspectief van de patiënt. De vragenlijst kan worden gebruikt om
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM
TRANSMURAAL PROTOCOL LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM WERKAFSPRAKEN Anamnese en onderzoek: Radiculair syndroom (1) Stop Kracht < graad 4: Mictiestoornissen (2) Binnen 1 dag verwijzen naar neuroloog Uitvalsverschijnselen
Nadere informatieDe Spit Gids. 20 januari. De Gids naar een snel herstel van Spit!
De Spit Gids 20 januari 2015 Spit is de meest voorkomende klacht in het bewegend functioneren. Dit boek over spit geeft je alle basis informatie met betrekking tot wat het inhoud, hoe lang het normaal
Nadere informatieEén op de vijf patiënten vindt oefentherapeut zonder verwijzing Factsheet Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg, maart 2009
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding (Margit K Kooijman, Ilse CS Swinkels, Chantal J Leemrijse. Eén op de vijf patiënten vindt oefentherapeut zonder verwijzing.
Nadere informatieDe patiënt met de verwijzing lage rugpijn zonder uitstraling in de praktijk voor oefentherapie-mensendieck
De patiënt met de verwijzing lage rugpijn zonder uitstraling in de praktijk voor oefentherapie-mensendieck Door I.C.S. Swinkels, R.H. Wimmers en C.H.M. van den Ende Inleiding Lage rugpijn is een veel voorkomend
Nadere informatieWhitepaper aspecifieke lage rugpijn. Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Daniel Righard, master manueel therapeut i.o.
Whitepaper aspecifieke lage rugpijn Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Daniel Righard, master manueel therapeut i.o. (co-writer) Inhoud Inleiding De praktijk Het trainingsprogramma De ervaringen
Nadere informatieStepped Care bij Artrose Heup en Knie
Stepped Care bij Artrose Heup en Knie Wetenschappelijke Onderbouwing Thea Vliet Vlieland LUMC Orthopaedie, Revalidatie en Fysiotherapie Basalt Revalidatie Hogeschool Leiden Inhoud Wetenschappelijke Onderbouwing
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Lage Rug Hernia (DSSR) A. Beschrijving Indicator
Factsheet en Lage Rug Hernia (DSSR) A. Beschrijving DSSR 2015 [ ; 05-11- 2015] Registratie gestart: 01-01- 2014 Gestart met Spinaalchirurgie Lumbaal geïnstrumenteerd; Januari 2015 start met Lumbale hernia
Nadere informatieScreening van rug- en nekklachten Wervelkolom Centrum
Screening van rug- en nekklachten Wervelkolom Centrum Bij het Wervelkolom Centrum van HMC (Haaglanden Medisch Centrum) kunt u terecht voor rug- en nekklachten. Bij de behandeling van rug- en nekklachten
Nadere informatieFysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?
Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut Amersfoort UMC St Radboud, Nijmegen Werkgroep Onderzoek Kwaliteit AANDACHTSPUNTEN doel conventionele
Nadere informatieZoeken naar evidence
Zoeken naar evidence Faridi van Etten-Jamaludin Clinical librarian Medische Bibliotheek AMC 2 december 2008 Evidence Based Practice? Bij EBP worden klinische beslissingen genomen op basis van het best
Nadere informatieConsulten bij de huisarts en de POH-GGZ in verband met psychosociale problematiek. Een analyse van NIVEL Zorgregistraties gegevens van 2010-2014
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Magnée, T., Beurs, D.P. de, Verhaak. P.F.M. Consulten bij de huisarts en de POH-GGZ in verband met psychosociale problematiek.
Nadere informatieScreening van rugen nekklachten
Screening van rugen nekklachten Wervelkolom Centrum Informatie voor patiënten F1035-3111 december 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus
Nadere informatie'HSDWLsQWPHWGHYHUZLM]LQJODJHUXJSLMQ]RQGHUXLWVWUDOLQJ LQGHSUDNWLMNYRRURHIHQWKHUDSLH&HVDU
'HSDWLsQWPHWGHYHUZLM]LQJODJHUXJSLMQ]RQGHUXLWVWUDOLQJ LQGHSUDNWLMNYRRURHIHQWKHUDSLH&HVDU Drs. I.C.S. Swinkels Junior onderzoeker NIVEL, Utrecht Dr. R.H. Wimmers Projectleider LiPZ NIVEL, Utrecht Dr. C.H.M.
Nadere informatiePIJN VERLICHTEN LEVEN HERSTELLEN. Neurostimulatie. Innovating for life.
PIJN VERLICHTEN LEVEN HERSTELLEN Innovating for life. Wat is neurostimulatie? is een bewezen, veilige en effectieve behandeling die de pijn onder controle kan houden en die weer een leven kan bieden dat
Nadere informatieOnze behandelresultaten
Onze behandelresultaten NedSpine streeft er naar op alle fronten de hoogst mogelijke kwaliteit van zorg aan te bieden. Centraal daarbij staan de resultaten van onze operatieve behandelingen. Wij voeren
Nadere informatieChapter 11. Nederlandse samenvatting
Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,
Nadere informatieDagelijkse dosis visolie verbetert de prestaties van leerlingen bij nationale examens
Onderzoek naar niewe medicijnen duurt jaren en doorloopt een aantal verschillende stadia. Tenslotte worden de medicijnen op mensen getest in klinische trials. Bij stap 1 wordt de veiligheid getest op gezonde
Nadere informatieJaarcijfers 2010 & trendcijfers Fysiotherapie. Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg
Jaarcijfers 2010 & trendcijfers 2006-2010 Fysiotherapie Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg Gegevens in deze publicatie kunnen gebruikt worden onder vermelding van: Kooijman MK, Barten JA,
Nadere informatiePsychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode
Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Derek de Beurs Annemarie Prins Mark
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
Manueeltherapeutische classificaties voor lage-rugpijn: uitdaging voor de toekomst. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Prof.dr. Janusz Bromboszcz Opbouw Relevantie van classificaties voor MT Profielen KNGF-richtlijn
Nadere informatieOsteoporotische indeukingsfracturen conservatief of kyphoplasty/vertebroplasty. Koen hendrix Heup/rug campus Henri Serruys Consulent UZ Gent rug
Osteoporotische indeukingsfracturen conservatief of kyphoplasty/vertebroplasty Koen hendrix Heup/rug campus Henri Serruys Consulent UZ Gent rug Behandeling van osteoporotische indeukingsfracturen 1984
Nadere informatieDia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1
Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING 154 NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING 155 SAMENVATTING Achtergrond Hoewel het lumbosacraal radiculair syndroom (LSRS) zo lang bestaat als de geschiedenis van onze
Nadere informatiePIJN VERLICHTEN LEVEN HERSTELLEN. Neurostimulatie. Innovating for life.
PIJN VERLICHTEN LEVEN HERSTELLEN Neurostimulatie Innovating for life. Wat is neurostimulatie? Neurostimulatie is een bewezen, veilige en effectieve behandeling die de pijn onder controle kan houden en
Nadere informatiePsychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode
Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Derek de Beurs Annemarie Prins Mark
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies
Nadere informatieLage rugklachten achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator
Lage rugklachten achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd Hoogeveen september 2009 1 Casusschets
Nadere informatieDIRECTE TOEGANKELIJKHEID MANUELE THERAPIE VANUIT WETENSCHAPPELIJK PERSPECTIEF
DIRECTE TOEGANKELIJKHEID MANUELE THERAPIE VANUIT WETENSCHAPPELIJK PERSPECTIEF Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp 18-2-2013 Jaarcongres Fysiotherapie 2003 1 BESTAAT ER EVIDENCE VOOR DIRECTE TOEGANKELIJKHEID MANUELE
Nadere informatieFactsheet Indicatoren DSSR 2018 Geïnstrumenteerd (A) DSSR 2018 Registratie gestart: 2014
Factsheet en DSSR 2018 Geïnstrumenteerd (A) DSSR 2018 Registratie gestart: 2014 Inclusie- en exclusiecriteria geïnstrumenteerd (A) Inclusie Alle patiënten die operatief behandeld worden aan de lumbale
Nadere informatieChronische progressieve lagerugpijn met uitstraling in twee dermatomen bij een 44-jarige havenarbeider
17 2 Chronische progressieve lagerugpijn met uitstraling in twee dermatomen bij een 44-jarige havenarbeider Jef Michielsen Introductie Deze casus toont het kenmerkende verhaal van een patiënt die al jaren
Nadere informatieFactsheet Indicatoren DSSR 2018 Ongeïnstrumenteerd (B)
Factsheet en DSSR 2018 Ongeïnstrumenteerd (B) DSSR 2018 Registratie gestart: 2014 Datum Versie Mutatie Eigenaar 30-08-2018 2018.5 Aanpassing verplicht naar vrijwillig voor alle indicatoren DICA Inclusie-
Nadere informatieInformatiebrochure.
Informatiebrochure Rugpijn is niet vanzelfsprekend Volgens het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) heeft 1 op de 5 volwassenen last van terugkerende rugklachten. Dit zijn 2,6 miljoen mensen
Nadere informatieGaan patiënten met chronische lage rugpijn na een multidisciplinaire behandeling weer aan het werk?
Gaan patiënten met chronische lage rugpijn na een multidisciplinaire behandeling weer aan het werk? M.B.A. van Leeuwaarde1, B.J. Roubos2, Drs. J.C. Hirschfeld3, H..PLM. Vossen4, 1. Student Hogeschool van
Nadere informatiePercutane vertebroplastiek
Percutane vertebroplastiek Inleiding Patiënten die wervelbreuken hebben ten gevolge van osteoporose, hebben vaak veel last van rugpijn. In enkele gevallen is er ook sprake van neurologische uitval. Vroeger
Nadere informatieSplit-skin grafts & de REMBRANDT trial: Evidence-based behandelingen voor donor sites Dr Hester Vermeulen
Split-skin grafts & de REMBRANDT trial: Evidence-based behandelingen voor donor sites Dr Hester Vermeulen Drs Anne Eskes Drs Fleur Brölmann Dr Dirk Ubbink Inhoud Nationale Inventarisatie Validiteit WCS-schema
Nadere informatieFactsheet indicatoren DSSR/Wervelkolomregistratie 2019 Geïnstrumenteerd (A)
Factsheet indicatoren DSSR/Wervelkolomregistratie 2019 Geïnstrumenteerd (A) DSSR 2019.1 Registratie gestart: 2014 Datum Versie Mutatie Eigenaar 29-03-2018 2019.1 Concept indicatorengids registratiejaar
Nadere informatieDatum 6 oktober 2016 Betreft Definitief Advies als bedoeld in artikel 114 Zorgverzekeringswet
7 OKT 2016 Zo^OtJÏJ > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Geschillencommissie van Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) T.a.v. mevrouw Postbus 291 3700 AG ZEIST Eekholt 4
Nadere informatieFactsheet Indicatoren DSSR 2017 Geïnstrumenteerd (A) en ongeïnstrumenteerd (B)
Factsheet en DSSR 2017 Geïnstrumenteerd (A) en ongeïnstrumenteerd (B) DSSR 2017.4 Registratie gestart: 2014 Datum Versie Mutatie Eigenaar 06-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen 1 juli
Nadere informatieHernia. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Hernia Ziekenhuis Gelderse Vallei De rug bestaat uit een dynamische keten van wervels, die bestaan uit bot met tussenwervelschijven. Een tussenwervelschijf, ook wel discus genaamd, bestaat uit een kraakbeenachtige
Nadere informatie[informatiebrief patiënten ENTREPPMENT trial] De ENTREPPMENT trial: vergelijking van twee liesbreukoperaties.
Informatiebrief De ENTREPPMENT trial: vergelijking van twee liesbreukoperaties. Inleiding Geachte heer/mevrouw, Uw behandelend arts op de polikliniek heeft samen met u vastgesteld dat u een liesbreukhersteloperatie
Nadere informatieINFORMATIEBRIEF VOOR DE PATIËNT
INFORMATIEBRIEF VOOR DE PATIËNT Titel van het onderzoek Een gerandomiseerd onderzoek naar operatieve versus niet-operatieve behandeling van breuken van het kopje van het spaakbeen. Inleiding Geachte heer/mevrouw,
Nadere informatieHoe specifiek zijn aspecifieke lage rugklachten?
Hoe specifiek zijn aspecifieke lage rugklachten? Over diagnoses en behandelingen bij wervelkolom gerelateerde pijnklachten NVVG/WVV congres No pain, no gain 18 mei 2014 Michel Terheggen Anesthesioloog/Pijnspecialist
Nadere informatieChapter 12. Samenvatting
Salkantay Trek, Peru Chapter 12 Samenvatting 182 I Chapter 12 Radiculaire beenpijn veroorzaakt door een lumbale hernia komt wereldwijd vaak voor en bij de meeste patienten is het natuurlijke beloop gunstig.
Nadere informatieINFORMATIEBRIEF VOOR DE PATIËNT
INFORMATIEBRIEF VOOR DE PATIËNT Titel van het onderzoek Een gerandomiseerd onderzoek naar operatieve versus niet-operatieve behandeling van breuken van het kopje van het spaakbeen. Inleiding Geachte heer/mevrouw,
Nadere informatieOnderzoeksdesigns. Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis
Onderzoeksdesigns Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis Inhoud Inleiding Wetenschappelijk bewijs Opdracht Verschillende onderzoekdesigns De drie componenten van evidence-based practice Wetenschappelijk
Nadere informatieVerwijzing van patiënten met chronische nierschade
Verwijzing van patiënten met chronische nierschade VERSCHILLEN IN VERWIJSCRITERIA TUSSEN ZIEKENHUIZEN Loes J. Meijer en François G. Schellevis Gerelateerd artikel: Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A5679
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM
TRANSMURAAL PROTOCOL LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM WERKAFSPRAKEN Anamnese + onderzoek: Radiculair syndroom (1) Stop Kracht < graad 4 (2), Mictiestoornissen binnen 1 dag verwijzen naar neuroloog Uitvalsverschijnselen
Nadere informatiebehandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.
Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan
Nadere informatieAcute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ)
Acute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton en K. Halldén, 1996 Instructie DOEL(GROEP): Prognostische en inventariserende vragenlijst De Acute Low Back Pain Screening Questionnaire
Nadere informatieBehandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar
Behandeling van een trigger finger Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Overzicht Inleiding PICO Zoekstrategie & Flowchart Artikelen Chirurgie Anatomie Open vs percutaan Conclusie Inleiding Klinische symptomen
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Lage Rug Hernia (DSSR) A. Beschrijving Indicator
Factsheet en Lage Rug Hernia (DSSR) A. Beschrijving DSSR 2014 [2.5; 14-11- 2014] Registratie gestart: 01-01- 2014 Gestart met Spinaalchirurgie Lumbaal geïnstrumenteerd; Januari 2015 start met Lumbale hernia
Nadere informatieAcetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties?
Home no. 3 Juni 2018 Eerdere edities Verenso.nl Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties? Critical Appraisal of Topics Mariëlle Winters mariellewinters@gmail.com Aanleiding
Nadere informatie2 e jaargang nummer 4 VA RIO
2 e jaargang nummer 4 VA RIO TBV NTVG Biosimilar effectief en veilig bij ziekte van Crohn, C4152 Patiënten met de ziekte van Crohn kunnen net zo goed worden behandeld met een biosimilar van infliximab
Nadere informatieWat is een hernia. Bouw van de wervelkolom. Onderstaande afspraken zijn voor u gemaakt op: locatie Delfzicht/locatie Lucas. Polikliniek neurologie:
Herniastraat Onderstaande afspraken zijn voor u gemaakt op: locatie Delfzicht/locatie Lucas MRI-onderzoek: Polikliniek neurologie: Route Neuroloog: datum Tijd. datum Tijd Telefoon: 088-066 1000 Wat is
Nadere informatieLiteratuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten?
HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM Literatuuronderzoek Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? Michelle Entius 500635128 LV13-3IKZ1 Stagebegeleiders: Anetha van Waveren Samantha Carrot Literatuuronderzoek Inhoudsopgave
Nadere informatieEvidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015
Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk Lies Braam, verpleegkundig specialist neurologie 26 maart 2015 V &VN neurocongres Definitie EBP Bij EBP gaat het om klinische beslissingen op basis van
Nadere informatie> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen. Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) T.a.v. mevrouw Postbus AG ZEIST.
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) T.a.v. mevrouw Postbus 291 3700 AG ZEIST 6 november 2018 Betreft Definitief advies als bedoeld in artikel
Nadere informatieDe Lage Rugpijn. 20 januari. De Gids naar een snel herstel van lage rugpijn!
De Lage Rugpijn 20 januari 2015 Lage rugpijn is de meest voorkomende klacht in het bewegend functioneren. Dit beknopte boek over lage rugpijn geeft je alle basis informatie met betrekking tot wat het inhoud,
Nadere informatieKritische reflectie over alternatieve geneeswijzen voor rugpijn
Kritische reflectie over alternatieve geneeswijzen voor rugpijn N. Fraeyman Maart 2012 1 Scope van de presentatie 1. Afbakening van het onderwerp 2. Alternatieve therapieën en rugpijn 3. Bestuderen van
Nadere informatieKINDEREN EN VOLWASSENEN MET ADHD BINNEN DE HUISARTSENPRAKTIJK: TRENDS IN JAARPREVALENTIES EN VERWIJZINGEN. Marijn Prins, Liset van Dijk
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Marijn Prins, Liset van Dijk. Kinderen en volwassenen met ADHD binnen de huisartsenpraktijk: trends in jaarprevalenties
Nadere informatieJaarcijfers 2011 en trendcijfers 2007-2011. Fysiotherapie. Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg
Jaarcijfers 2011 en trendcijfers 2007-2011 Fysiotherapie Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg Gegevens in deze publicatie kunnen gebruikt worden onder vermelding van: Verberne LDM, Kooijman
Nadere informatieINFORMATIEBRIEF VOOR DE PATIËNT
INFORMATIEBRIEF VOOR DE PATIËNT Titel van het onderzoek Een gerandomiseerd onderzoek naar operatieve versus niet-operatieve behandeling van breuken van het kopje van het spaakbeen. Inleiding Geachte heer/mevrouw,
Nadere informatieAcute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996)
Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996) DOEL(GROEP): Inventariserende vragenlijst De Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) is een biopsychosociaal
Nadere informatieMonitoren van de effecten van de publiekscampagne depressie op de instroom van patiënten met psychische problemen in de huisartspraktijk
Monitoren van de effecten van de publiekscampagne depressie op de instroom van patiënten met psychische problemen in de huisartspraktijk Derek de Beurs Mariëtte Hooiveld Het NIVEL onderzoekt de gezondheidszorg.
Nadere informatieMobilisaties en/of Manipulaties bij acute aspecifieke lage rugklachten. Samenvatting
Mobilisaties en/of Manipulaties bij acute aspecifieke lage rugklachten Afstudeeropdracht opleiding Fysiotherapie Hogeschool Utrecht Daniëlle van Beusekom 1532385 Begeleider: Joost van der Flier Samenvatting
Nadere informatieLumbaal radiculair syndroom ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE Lumbaal radiculair syndroom Inleiding maart 2017 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Zie de werkafspraak Lumbaal radiculair syndroom De huidige werkgroep bestaat
Nadere informatiePIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE
PIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE 557 Inleiding In deze folder informeren wij u over het gebruik van pijnmedicatie thuis. U vindt informatie over: de pijnscore pijnmedicatie die u heeft
Nadere informatieSamenvatting. Effectiviteit van geïsoleerde lage-rugtraining
Samenvatting In dit proefschrift zijn drie delen te onderscheiden. In het eerste deel wordt in drie gerandomiseerde, gecontroleerde studies (trials) de effectiviteit van geïsoleerde lagerugtraining onderzocht
Nadere informatieKosten en baten van Bedrijfsgezondheidszorg
Kosten en baten van Bedrijfsgezondheidszorg Allard van der Beek Hoogleraar Epidemiologie van Arbeid & Gezondheid Afdeling Sociale Geneeskunde, EMGO + Instituut VU medisch centrum, Amsterdam Disclosure
Nadere informatieIndicator 4a en 4b. Overweging ZiN
Toetstabel geïnstrumenteerde lumbnale spinaalchirurgie vj 2019 Operationalisatie Aard van de wijziging Criteria Toetsingskader Advies werkgroep PFN FMS V&VN ZN NVZ NFU ZKN WSCie Alle indicatoren behalve
Nadere informatieA-specifieke lage rugpijn
A-specifieke lage rugpijn A-specifieke lage rugpijn Veel mensen hebben rugklachten. In verreweg de meeste gevallen wordt er geen lichamelijke afwijking gevonden: er is dan sprake van a-specifieke lage
Nadere informatieBij gebrek aan bewijs
Bij gebrek aan bewijs kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006 1 3 onderdelen 1. Wat is EBM 2. Zoeken in PubMed 3. Beoordelen van de resultaten
Nadere informatie1 8 DEC Zorginstituut Nederland. > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen
1 8 DEC 2018 > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Geschillencommissie van Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) T.a.v. mevrouw mr. Postbus 291 3700 AG ZEIST 18 december
Nadere informatieWelke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?
Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met
Nadere informatieHoe uiten klachten waarmee patiënten bij de fysiotherapeut komen zich? Factsheet Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg, 2011
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding worden gebruikt (Factsheet Hoe uiten klachten waarmee patiënten bij de fysiotherapeut komen zich? JA Barten, ICS Swinkels,
Nadere informatieSpine Unit 2.0 Management van lumboischialgie op spoedgevallen
Spine Unit 2.0 Management van lumboischialgie op spoedgevallen Dr. Pascal Vanelderen, MD, PhD Kritieke Diensten Multidisciplinair Pijn Centrum Ziekenhuis Oost-Limburg 600 500 Aantal spoedbezoeken 1023
Nadere informatieDe psychische en sociale hulpvraag van volwassenen in de huisartsenpraktijk van
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Beurs, D. de, Magnée, T., Bakker, D. de, Verhaak, P. De psychische en sociale hulpvraag van volwassenen in de huisartsenpraktijk
Nadere informatieHet Klinisch Scorestation van de polikliniek Orthopedie
Het Klinisch Scorestation van de polikliniek Orthopedie U heeft in overleg met uw behandelend arts gekozen voor een operatie. Om een beeld te krijgen van de beweeglijkheid en beperkingen van uw aangedane
Nadere informatieKennis in Beweging. 30/10/14 MTP Fysiotherapie/KBC Haaglanden 1
Kennis in Beweging 30/10/14 MTP Fysiotherapie/KBC Haaglanden 1 Eisen en doelen overheid Opdracht Kwaliteitsinstituut: maak kwaliteit transparant. Kwaliteitsstandaarden & Meetinstrumenten Tripartiet (patiënten,
Nadere informatieBehandeling van het acute herseninfarct
Behandeling van het acute herseninfarct VPL symposium 14-03-2014 Puck Fransen, onderzoeker neurologie, Erasmus MC Inhoud Achtergrond (epidemiologie/etiologie) Behandeling endovasculaire behandeling Huidige
Nadere informatie