Training 4C-ID methodologie

Transcriptie

1 Training 4C-ID methodologie voor de vaststellers van het ROC ID College oktober 2011, Waddinxveen en Gouda Wendy Kicken en Bert Hoogveld

2 Aangenaam kennis te maken.. Wie ben je? Wat doe je? Waarom ben je vaststeller worden? Wat verwacht je van deze training?

3 Huidig <> toekomstig curriculum Huiswerkopdracht - Beschrijving nieuw curriculum - Curriculum na invoering FLEX ID Conclusie Wat zijn jouw conclusies? Wat is er anders? Voor wie? Positief of negatief?

4 Doel van deze training Gereedschapskist vullen om een blauwdruk voor het curriculum te ontwerpen Oefenen met het inzetten van het gereedschap

5 Programma van de training - overzicht per dag dag 1 blok 1 kennismaking blok 2 doel van de training blok 3 introductie 4C-ID ontwerpmethodologie blok 4 de hele taak ontwerpen dag 2 blok 5 reeksen hele taken bedenken blok 6 ordenen van leertaken in taakklassen blok 7 doelen en prestatiecriteria voor reeksen leertaken blok 8 intermezzo: de rol van vaststeller 4C-ID training ID College/vaststellers 2

6 Programma van de training - overzicht per dag dag 3 blok 9 theorie verbinden met praktijk blok 10 ontwerpen van routines en praktica blok 11 het maken van een projectplan voor je eigen ontwerp blok 12 evaluatie en afsluiting van de training 4C-ID training ID College/vaststellers 6

7 Na afloop van deze training Ondersteuning bij ontwikkeltraject 1 ste lijns: Nelleke Kikkert 2 de lijns: Bert Hoogveld / Wendy Kicken Van elkaar leren in een leernetwerk Community ROC ID College

8 projectleiding Mj leernetwerk Mj leernetwerk OU Mj adviseurs Mj O&I Mj stafleden Mj vaststeller Mj vaststeller Mj vaststeller Mj ontwikkelaar Mj ontwikkelaar Mj ontwikkelaar Mj ontwikkelaar Mj

9 Aandachtspunten 4C/ID is een ontwikkelsystematiek Er wordt gestreefd naar uniformiteit tussen afdelingen: format Vaststellers zullen straks de coaches worden van de leertakenmakers

10 Trainingscascade

11 Het 4C/ID model Een ontwerpmethodologie

12 De kracht van het 4C-ID model Wetenschappelijk onderbouwd Probleemgericht Activeert al aanwezige kennis Demonstratie van principes Principes toepassen op een nieuw probleem Integratie van de nieuw geleerde vaardigheid integreren in het bestaande kennisgeheel

13 Vertaald naar de praktijk.. Integratie van theorie en praktijk Zinvolle, authentieke taken ontleend uit de beroepspraktijk Opleiden voor het BEROEP in plaats van voor het BOEK Leertaken baseren op taken die ook in het beroep uitgevoerd worden

14 De 4 componenten 1) Leertaken Variatie Taakklassen Hulp en begeleiding 2) Ondersteunende informatie 3) Procedurele informatie 4) Deeltaakoefening

15

16 Studiegenoot speelt klant. Ontvang klant, was haar, knip punten, voer een gesprek, droog haar, reken af, ruim op Schaar hanteren Afdeling maken Soorten scharen gesprekonderwerpen Kniplijnen Docent kijkt mee

17 Ontwerpstappen

18 5 ontwerpactiviteiten

19 Cognitieve belasting

20 Cognitieve belasting John Sweller: Cognitieve Belastingstheorie beperkingen menselijke geheugenarchitectuur lange termijngeheugen: onbeperkte capaciteit korte termijngeheugen: beperkte capaciteit (nieuwe pincode, tel nr, 7 nummers maximaal ) niet alleen onthouden: al ons (professionele) handelen aandacht is klein en kort van duur truck van experts: slaan zo gestructureerd op dat ze in LTM kunnen werken vanuit KTM: cognitieve schema's schema's: bv. weten hoe je motor in auto demonteert en monteert, brood bakt, haar knipt, ouderen verzorgt. voorbeelden: de dansinstructie en navigeren in de auto

21 Schema construction Schema automation

22 Opdracht 1 cognitieve belasting In drietallen: a) Geef zelf voorbeelden van situaties van cognitieve overbelasting uit je eigen onderwijs b) Hoe zou je cognitieve overbelasting kunnen voorkomen? Bij de struikelende dansers? Bij de navigerende automobilist?

23 Teach as you preach Uitgewerkt voorbeeld van aanpak Werken aan een half opgelost probleem Toepassing op eigen probleem Uitwerking blauwdruk

24 Opbouw van de training instructie leertaken voorbeelden instructie ondersteunende informatieprocedurele informatie instructie voorbeelden voorbeelden instructie deeltaak oefening voorbeelden oefenprobleem 1 oefenprobleem 2 oefenprobleem 3 oefenprobleem 4 Component 1 voor eigen ontwerp component 2 voor eigen ontwerp component 3 voor eigen ontwerp component 4 voor eigen ontwerp Blauwdruk één of meer opleidingen

25 Lunchpauze

26 Aan de slag met het 4C-ID Hele taken beschrijven

27 Wat is een hele taak? De taken die een beroepsbeoefenaar uitvoert (dus het einddoel voor de student) Wat de student straks moet kunnen in de beroepspraktijk

28 De kapster Welke hele taken voert een kapster allemaal uit?

29 klant ontvangen vragen wat moet gebeuren klant installeren behandeling uitvoeren tijdens behandeling gesprek voeren behandeling afrekenen klantenbestand bijwerken werkplek opruimen voorraad bijhouden bestelling plaatsen Contact onderhouden met leverancier Nieuwe mode volgen Training volgen

30 Projectmanager in de metaal-elektro-branche

31 Projectmanager metaal-elektro branche Is verantwoordelijk voor hele procesgang Werkt samen met vakmensen uit energiebranche (metaal en elektro) Communiceert met vakmensen Stuurt vakmensen aan Rapporteert resultaten en voortgang Plant het werkproces Organiseert het werkproces

32 Opdracht 2 Analyseer wat de hele taak is in het voorbeeld van de dansinstructie

33 Opdracht 3 (voortzetting huiswerkopdracht 5) Hele taken definiëren van een beroepsbeoefenaar van uw keuze

34 Welke taken voert de beroepsbeoefenaar uit? Beschrijf mij eens een typische dag uit het leven van Als ik deze beroepsbeoefenaar een week lang, de hele dag een week volg, wat zie ik hem/haar doen? Welke taken komen incidenteel voor, maar behoren wel tot zijn/haar taken?

35 Van beroepstaak naar leertaak Reductie van de complexiteit van de hele taak eenvoudigere versies van de hele taak

36

37 De kappersopleiding eenvoudige taak De leerlingkapster ontvangt in de simulatiesalon een vaste klant op leeftijd (familielid of kennis) en installeert haar in de stoel. De haren van de klant moeten gewassen worden en vervolgens met grove wikkels gewikkeld worden. Tijdens het wikkelen wordt een kort gesprek gevoerd. De klant wordt vervolgens onder de droogkap geplaatst en krijgt een kopje koffie en tijdschrift aangeboden. De leerlingkapster vraagt aan haar leidinggevende welke werkzaamheden zijn ondertussen nog kan verrichten. Vervolgens wordt het kapsel met de kam, föhn en lak in model gebracht. De klant rekent contant af. Er hoeft geen nieuwe afspraak gepland te worden (klant komt wekelijks)

38 Kappersopleiding complexe taak De leerlingkapster ontvangt een klant en installeert haar in de stoel. De klant weet eigenlijk niet precies weet wat voor kapsel ze wil. Ze heeft wel in enkele boekjes wat gezien, maar dit past niet helemaal bij haar uiterlijk. Wel is duidelijk dat het haar geknipt moet worden, dat de gehele haarkleur geverfd wordt en dat er enkele highlights in het kapsel gemaakt worden. De kapster adviseert de klant over een passend kapsel. De kapster verft het haar van de klant en plaatst de highlights. Vervolgens wordt het haar gewassen en de kapster adviseert de klant over het verzorgen van het kapsel in verband met de kleuring. Vervolgens wordt het haar geknipt en prijst de kapster de producten uit haar assortiment aan. De haren worden tot slot in model geföhnt en gestyled. De klant is tevreden met het eindresultaat. De klant rekent de behandeling met de pinpas af. Er wordt een nieuwe klantenkaart aangemaakt.

39 Opdracht 4 Maak een gereduceerde versie van de hele beroepstaak zoals geformuleerd bij opdracht 3 Zorg ervoor dat alle belangrijke elementen van de taak na reductie aanwezig blijven van beroepstaak naar leertaak

40 Bedankt voor jullie aandacht en inzet! Tot morgen

41 Welkom op de 2 de dag van de training 4C-ID methodologie voor vaststellers

42 Programma van de training - overzicht per dag dag 1 blok 1 kennismaking blok 2 doel van de training blok 3 introductie 4C-ID ontwerpmethodologie blok 4 de hele taak ontwerpen dag 2 blok 5 reeksen hele taken bedenken blok 6 ordenen van leertaken in taakklassen blok 7 doelen en prestatiecriteria voor reeksen leertaken blok 8 intermezzo: de rol van vaststeller 4C-ID training ID College/vaststellers 2

43 Even opfrissen Introductie 4C-ID methodologie Hele taken Reductie van complexiteit

44 Opdracht 4 Maak eenvoudigere versies van de hele beroepstaak zoals geformuleerd bij opdracht 3 van beroepstaak naar leertaak

45 leertaken ordenen: taakklassen creëren

46 Taakklassen Taakklassen zijn een middel om de taak als geheel opklimmend moeilijk te maken. Elke taakklasse bevat een reeks leertaken waarmee de hele taak op één en hetzelfde niveau van moeilijkheid geoefend kan worden. Je springt pas naar een nieuwe taakklasse als je student genoeg taken geoefend heeft om op het niveau van die taakklasse de leertaken zelfstandig uit te kunnen voeren. Een taakklasse bundelt dus een reeks leertaken. Door taakklassen te gebruiken bevorder je schemavorming. 4C-ID training ID College/vaststellers 46

47 Taakklassen Taakklassen zijn een middel om de taak als geheel opklimmend moeilijk te maken. Elke taakklasse bevat een reeks leertaken waarmee de hele taak op één en hetzelfde niveau van moeilijkheid geoefend kan worden. Je springt pas naar een nieuwe taakklasse als je student genoeg taken geoefend heeft om op het niveau van die taakklasse de leertaken zelfstandig uit te kunnen voeren. Een taakklasse bundelt dus een reeks leertaken. Door taakklassen te gebruiken bevorder je schemavorming. De ondersteuning van de leertaken binnen één taakklasse wordt afgebouwd 4C-ID training ID College/vaststellers 47

48 Hoe orden je? Wat is de meest complexe vorm v/d hele taak? Wat is de meest eenvoudige vorm? Zoek naar vormen hier tussen Waarop baseer je of iets eenvoudiger of moeilijker is?

49 Wat als het niet makkelijker kan? Benadruk steeds 1 aspect van de hele taak Wat als zelfs de meest eenvoudige vorm moeilijk is om als leertaak? Neem een deel van de vaardigheden en bouw hierop voort

50 leren autorijden verkeersregels kunnen toepassen in situatie machine kunnen bedienen in het verkeer van a naar b rijden situatie herkennen rijden regels toepassen Wegrijdekeren Inpar- op een helling inhalen weten waar je bent vervolg richting bepalen vooruitrijden sturen starten instap pen Otec, Open Universiteit Nederland 2002 stoppen kijken in spiegel

51 leren autorijden verkeersregels kunnen toepassen in situatie machine kunnen bedienen in het verkeer van a naar b rijden situatie herkennen rijden regels toepassen Wegrijdekeren Inpar- op een helling inhalen weten waar je bent vervolg richting bepalen vooruitrijden sturen starten instap pen Otec, Open Universiteit Nederland 2002 stoppen kijken in spiegel

52 leren autorijden verkeersregels kunnen toepassen in situatie machine kunnen bedienen in het verkeer van a naar b rijden situatie herkennen rijden regels toepassen Wegrijdekeren Inpar- op een helling inhalen weten waar je bent vervolg richting bepalen vooruitrijden sturen starten instap pen Otec, Open Universiteit Nederland 2002 stoppen kijken in spiegel

53 leren autorijden verkeersregels kunnen toepassen in situatie machine kunnen bedienen in het verkeer van a naar b rijden situatie herkennen rijden regels toepassen Wegrijdekeren Inpar- op een helling inhalen weten waar je bent vervolg richting bepalen vooruitrijden sturen starten instap pen Otec, Open Universiteit Nederland 2002 stoppen kijken in spiegel

54 Opdracht 5 Taakklassen maken voor de kappersopleiding

55 Opdracht 6 De zelf geformuleerde hele taken ordenen in taakklassen

56 Lunchpauze

57 Prestatiecriteria en doelen Standaarden voor een acceptabele uitvoering

58 Op welke aspecten moet feedback gegeven of beoordeeld worden? Handige hulpmiddelen Een vaardighedenhiërarchie competentiemap

59 Wat is het prestatiedoel voor elk van deze aspecten? Wat moet de lerende onder welke omstandigheden en met welke middelen doen? Wat is daarbij de standaard voor een acceptabele uitvoering? Criteria Waarden/normen Houding

60 Opdracht 7 Analyse van vaardigheden die je mede-cursist beheerst

61 Opdracht 8 boomstructuren,doelen en criteria

62 Even heel iets anders

63 training, rol en begeleiding vaststellers

64 1 ste en 2 de lijnsbelegeiding

65 trainingscascade 4C-ID training ID College/Welzijn Pagina 65

66 Leren in een leernetwerk

67 leernetwerk projectleiding Mj leernetwerk Mj O&I Mj stafleden Mj OU Mj adviseurs Mj vaststeller Mj vaststeller Mj vaststeller Mj ontwikkelaar Mj ontwikkelaar Mj ontwikkelaar Mj ontwikkelaar Mj 4C-ID training ID College/Welzijn Pagina 67

68

69

70

71

72 Bedankt voor jullie aandacht en inzet! Tot morgen

73 Welkom op de 3 de dag van de training 4C-ID methodologie voor vaststellers

74 Programma van de training - overzicht per dag Dag 3 blok 9 theorie verbinden met praktijk blok 10 ontwerpen van routines en practica blok 11 het maken van een projectplan voor je eigen ontwerp blok 12 evaluatie en afsluiting van de training 4C-ID training ID College/vaststellers 74

75 Even opfrissen Taakklassen maken Prestatiecriteria en doelen formuleren Leren in een leernetwerk

76 Ondersteunende informatie Theorie verbinden met praktijk

77 Ondersteunende informatie: definitie Ondersteunende informatie helpt bij de vorming van complexe cognitieve schema s. Cognitieve schema s zijn mentale voorstellingen van de taak en alle kennis die nodig is om de taak uit te kunnen voeren Slaat bruggen tussen wat de novice al weet en wat hij moet weten om de taak uit te kunnen voeren 4C-ID training ID College/Welzijn Pagina 77

78 ondersteunende informatie: soorten cognitieve schema s 1. mentale modellen (denkgereedschap): welke kaart bij tocht; auto 2. cognitieve strategieën (aanpakkennis): organiseren van de tocht, keuze middelen (auto trein, vliegtuig), stappen oplossing (etappes, boeking, uitzoeken, kosten), vuistregels (als je een autotocht organiseert, verdeel in etappes, kies logis mogelijkheden tent, hotel, pension, caravan, vergelijk prijzen en kwaliteit, etc).

79 Ondersteunende informatie: analyse van denkgereedschap 1. analyse van denkgereedschap 1. wat is het?-kennis (Bij de dans: de passen en figuren) 2. hoe zit het in elkaar?-kennis (welke figuur en welke passen bij welke muzikale figuur?) 3. hoe werkt het?-kennis (maatwissels = figuren horen aankomen )

80 Ondersteunende informatie: analyse van aanpakkennis 1. analyse van aanpakkennis 1. systematische probleemoplossingsaanpak (SPA) 2. Vuistregels Als je een kapotte motor moet repareren, hoe kom je erachter wat er kapot is en hoe ga je te werk om het te repareren? Hoe voorkom je besmetting tijdens het wassen van bejaarden? Geef uit je eigen onderwijspraktijk voorbeelden van probleemoplossingsaanpakken

81 Instructie ondersteunende informatie: Hoe onderwijs je dit? denkgereedschap Colleges, uitgewerkte voorbeelden van de taakuitvoering met uitleg van de elementen, zelfstudie voorafgaand aan de taakuitvoering van cases aanpakkennis Uitgewerkte voorbeelden, cases waaraan je de aanpak demonstreert, zowel de stappen, tussenproducten en eindproducten als de processen: de effecten van handelen.

82 Ondersteunende informatie cognitieve feedback Ipv uitgewerkt voorbeeld ligt er nu een uitgewerkte taak door de leerling: loop met hem/haar/hen na hoe het resultaat tot stand kwam en of daar de uitgelegde elementen en aanpak in terugkomen. Koppel ook terug op welk niveau het resultaat bereikt is en eventueel waar het zou moeten komen en hoe je dat doet. Met andere woorden: werk steeds op inzicht en beheersing

83 Ondersteunende informatie: ontwerp van ondersteunende informatie

84 ondersteunende informatie 9: voorbeeld van de vorm van ondersteunende informatie 4C-ID training ID College/Welzijn Pagina 84

85 ondersteunende informatie: opdracht antiallergische zeep Voer deze opdracht in drietallen uit. Stel u bent verzorgende van bejaarden in een verzorgingstehuis. Bij het ochtendritueel dat bestaat uit het helpen van de bejaarden bij het opstaan, naar het toilet gaan, wassen en aankleden, kun je natuurlijk de zepen en cosmetica gebruiken die om arbo-redenen van instituutswege aanwezig zijn. Kun je echter ook redenen bedenken, waarom je zoveel mogelijk voor elke individuele bejaarde vertrouwde eigen cosmetica zou gebruiken? Kun je vervolgens situaties bedenken waarin deze redenering zeker zou moeten gelden? Kun je tenslotte hulpmiddelen voor het personeel bedenken die de nadelen van het gebruik van eigen cosmetica bij het wassen van de bejaarden compenseren? 4C-ID training ID College Vaststellers

86 ondersteunende informatie: opdracht antiallergische zeep Het zelf leren bedenken van oplossingen voor probleemsituaties (heuristisch redeneren) bevorderen Omgekeerd laten redeneren, vanuit het resultaat een probleemsituatie laten bedenken. Is andere vorm van een leertaak. omgekeerd of doelvrij probleem. Vanwege tijdgebrek niet echt geoefend. Maar hier illustratie van gezien. Lees na in het boek, van Janssen en van Merriënboer of kijk in cursus Ontwerpen van onderwijs en opleidingen Studietaak C-ID training ID College Vaststellers

87 Opdracht 10 Ondersteunende informatie voor de eigen ontworpen taak

88 ondersteunende informatie: opdracht 10 ondersteunende informatie eigen ontwerp Werk in tweetallen. Specificeer voor elk van de taakklassen uit je eerdere ontwerp de kennis die nodig is om de leertaken in die taakklasse te kunnen uitvoeren. Maak onderscheid tussen - Wat is het kennis - Hoe zit het in elkaar kennis - Hoe werkt het kennis En - Aanpakkennis - En geef aan hoe je die vormen van kennis aan denkt te kunnen brengen - Rapporteer hoe die kennis gerelateerd is aan het kunnen uitvoeren van de leertaken in die taakklasse. 4C-ID training ID College Vaststellers

89 Rapporteer in opdracht 10: Welke soort kennis is nodig? Wat is het? Hoe is de structuur? Hoe werkt het? Hoe wil je die kennis laten verwerven? Boek Video College Zelfstudie Uitgewerkt voorbeeld, case, demonstratie,.. Relatie tussen kennis en hele taak (waarom nodig?)

90 Routines Deeltaakoefeningen ontwerpen

91 Procedurele informatie Stap-voor-stap instructie, just-in-time Correctieve feedback direct na uitvoering Checklists, handleidingen Docent (assistent looking over your sholder)

92 Deeltaakoefeningen Eerst nadruk op accuratesse Dan snelheid Dan combinatie met andere aspecten Afwisselen met werken aan leertaken Aanbieden op moment dat het ook in de leertaak aan bod komt

93 Procedurele informatie/deeltaakoefeningen Kies een taakklasse en ga na welke procedurele informatie studenten nodig hebben. Wat bied je aan, wanneer en hoe? Geef ook voor deze taakklasse aan welke deeltaakoefeningen studenten zouden moeten uitvoeren

94 Projectplan

95 Projectplan Werk in de tweetallen per afdeling Maak een planning voor het ontwerpen van: de analyse van de hele taak de taakklassen de hiërarchie en de prestatiecriteria de ondersteunende informatie het ontwerpen van routinetaken: procedurele informatie en deeltaakoefening Zet de resultaten in het leernetwerk Plan besprekingen van de resultaten in deze groep vaststellers Op aanvraag becommentariëren wij cumulatief. 4C-ID training ID College Vaststellers

96 Evaluatie Tops en Tips

97 Bedankt voor jullie aandacht en inzet! Tot morgen