De ziekte van Lyme anno 2015 Joppe Hovius

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De ziekte van Lyme anno 2015 Joppe Hovius"

Ida Timmermans
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De ziekte van Lyme anno 2015 Joppe Hovius Amsterdams Multidisciplinair Lyme Centrum Infectieziekten, AMC am

2 Vrouw, 38 jaar

3 Wat zou u doen? A Start doxycycline 10 dagen (2 dd 100 mg) B Start doxycycline 14 dagen (2 dd 100 mg) C Borrelia serologie D Expectatief blijven

4 Vrouw, 38 jaar 6 maanden later EM volledig verdwenen Geen andere kenmerkende symptomen Lymeziekte Moe, spierpijn en moeite met concentreren sinds 3 mnd

5 Wat zou u doen? A Doxycycline 14 dagen (2 dd 100 mg) B Doxycycline 28 dagen (2 dd 100 mg) C Borrelia serologie D Expectatief blijven

6 De ziekte van Lyme Korte introductie Tekenbeet Verschijnselen Diagnostiek & therapie Chronische Lyme

7 Introductie (I) B. burgdorferi s.s. B. afzelii B. garinii Ixodes teek B. bavariensis B. spielmanii B. valaisiana B. lusitaniae B. bissettii Teken infectiegraad ~20% Kans op Lyme na tekenbeet relatief klein (1-3%)* * Jacobs JJ et al. Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2022 & am

bissettii Teken infectiegraad ~20% Kans op Lyme na tekenbeet relatief

8 Introductie (III) Aantal EM huisartsen Hofhuis et al. Infectieziekten Bulletin 2010;21:84-7.

9 De ziekte van Lyme Korte introductie Tekenbeet Verschijnselen Diagnostiek & therapie Chronische Lyme

10 De tekenbeet Hoe de teek te verwijderen?

11 Preventief antibiotica na tekenbeet? - Eenmalig 200 mg doxycycline < 72 uur na tekenbeet is effectief - Amerikaanse studies, hyperendemisch gebieden, veel bijwerkingen, NNT 49, risico EM in placebo groep laag RIVM-onderzoek naar antibiotische profylaxe na tekenbeet 17 april, 2013 Deze maand start het RIVM het door ZonMw gefinancierde onderzoek Tick Test & Prophylaxis Proof onderzoek. In dit gerandomiseerde onderzoek onder 2500 patiënten wordt bepaald of het effectief is om na een tekenbeet profylactisch antibiotica te geven om de ziekte van Lyme te voorkomen. U kunt hiervoor worden benaderd door patiënten. am Warshafsky et al. Meta-analysis. J Antimicrob Chemother Jun;65(6):

RIVM-onderzoek naar antibiotische profylaxe na tekenbeet 17 april, 2013 Deze maand start het RIVM het door ZonMw gefinancierde onderzoek Tick Test & Prophylaxis Proof

12 De ziekte van Lyme Korte introductie Tekenbeet Verschijnselen Diagnostiek & therapie Chronische Lyme

13 Ziekteverschijnselen Lyme Vroeg gelokaliseerd: Erythema migrans (77-89%) dgn-wk Vroeg gedissemineerd: Lymfocytoom (2-3%) wk-mnd; < 1 jr Neuroborreliose (3-16%) Cardiaal (AV blok, zelden) Artritis (5-7%) Laat gedissemineerdt: Artritis, meestal knie (zelden) (> 1jr) PNP / encephalitis (zelden) ACA (3%)

Neuroborreliose (3-16%) Cardiaal (AV blok, zelden) Artritis (5-7%) Laat

14 Vroeg gelokaliseerd Erythema migrans Centrifugaal uitbreidende macula/ring > 5 cm, gem 15 cm Rode rand, centraal opblekend Vaak 7-14 dgn na tekenbeet Dx: ringworm, insektenbeten, geneesmiddelenerytheem, cellulitis, nummulair eczeem, discoide LE

centraal opblekend Vaak 7-14 dgn na tekenbeet Dx: ringworm,

15 Vroeg gedissemineerd Hansen et al Brain 1992 Steere et al NEJM 2001 Verbunt et al NTvG 2008

16 Laat gedissemineerd Acrodermatitis chronica atroficans (ACA) Blauw-rode verkleuring en zwelling acra 6 mo -10 jaar na tekenbeet Bij 5-10% elastische noduli Frequent sensorische neuropathie Na jaren: atrofie van huid DD venous insufficientie, DVT, cellulitis, Raynaud

Bij 5-10% elastische noduli Frequent sensorische neuropathie Na

17 De ziekte van Lyme Korte introductie Tekenbeet Verschijnselen Diagnostiek & therapie Chronische Lyme

18 Diagnostiek Kweek PCR Serologie CBO aanbevelingen am

19 am

20 Kweek

21 PCR Weefsel Sensitiviteit Specificiteit Huid (EM) 60-80% % Huid (ACA) 68-92% % Synoviaal vocht 46-88% 100% CSF 10-50% 100% Bloed 10-18% ND Urine %? Aangepast uit Aguero-Rosenfeld et al. Clin Microbiol Rev en Coumou et al NJM 2011

22 Serologie - Niet doen bij typisch EM (klinische diagnose) - Immuunrespons traag (evt herhalen) - Geen/nauwelijks discriminatie oude of actieve infectie - Niet doen bij lage verdenking

23 Wildgroei aan niet gevalideerde testen PCR urine/bloed/teek C3a/C4a CD57 expressie MELISA-LTT Spirofind Levend veld microscopie VEGA testen

24 Therapie Behandeling CBO 2013 / IDSA 2006 EM/Lymphocytoom Vroege neuroborreliose Doxy 2 dd 100 mg dgn Ceftr 1 dd 2 g IV 14 dgn Late neuroborreliose Ceftr 1 dd 2 g IV 28 dgn Lyme artritis Lyme carditis ACA Doxy 2 dd 100 mg 30 dgn Doxy 2 dd 100 mg 21 dgn Doxy 2 dd100 mg 30 dgn

25 De ziekte van Lyme Korte introductie Tekenbeet Verschijnselen Diagnostiek & therapie Chronische Lyme

26 Chronische Lyme Bestaat het eigenlijk wel?

27 Chronische Lyme Wat wordt er mee bedoeld? Late (gedissemineerde) Lymeziekte Persisterende Lymeziekte Postlymeziekte syndroom Niet kenmerkende klachten en positieve test Hovius en Speelman TvI 2012

28 Persisterende klachten na antibiotische behandeling voor de ziekte van Lyme ILADS / Er is een overvloed aan medische literatuur die laat zien dat de aanbevolen antibiotische behandeling er niet in slaagt om de Borrelia bacterie uit te roeien IDSA 2006 / CBO 2013 Er is geen overtuigend bewijs voor het bestaan van een persisterende Borrelia infectie na aanbevolen antibiotische behandeling

29 Post Lyme Disease Syndrome Definitie IDSA Gedocumenteerde episode LB (bijv EM) Aanvankelijke verbetering/stabilisering symptomen na aanbevolen Rx Binnen 6 mnd: persisterend / nieuwe klachten (>6 mnd) + 1 v/d volgende symptomen: moeheid, spier- en gewrichtspijn, cognitieve stoornissen Interfereert met dagelijkse bezigheden Verschillende Europese studies (zonder controle groepen) circa 10-20%

30 Post Lyme Disease Syndrome Rol voor antibiotica? Neurology 2003 NEJM 2001 Neurology 2003 Neurology 2008 Extra antibiotica geven geen (blijvend) effect Als al effect slechts marginaal, kortdurend, en slechts op een enkele read-out Veel (ernstige) bijwerkingen! PLEASE studie am

31 Post Lyme Disease Syndrome Rol voor de psychiater/psycholoog? SOLK poli - coping strategieën - CGT - lichaamsgerichte therapie am

32 Niet kenmerkende klachten en positieve test Hoe pak je het aan? Onderscheid gevalideerde en niet-gevalideerde test Bespreken : Dat i.p. geen indicatie voor antibiotische therapie Bijwerkingen antibiotische therapie Beperkte verwachtingen van antibiotische therapie Wees beducht op andere verklaringen SOLK traject?

33 AMLC Amsterdams Multidisciplinair Lyme Centrum Opgericht in 2012 Het AMLC is een initiatief om academische zorg te bieden voor Lyme patiënten. Hierbij wordt de aanwezige expertise van de verschillende specialismen ten aanzien van de ziekte van Lyme in het AMC gebundeld. Centrale verwijzing beoordeling infectioloog Regionaal: secundair, daarbuiten: tertair centrum

34 AMLC De getallen Per jaar ± 1200 centrale verwijzingen ± 300 NPs ± 800 Patientencontacten ± 600 telefonische consulten Onderzoek Fundamenteel onderzoek Retrospectief klinisch onderzoek Prospectief klinisch onderzoek

35 Coumou et al. CMI Ervaringen van het AMLC De eerste 200 Patienten

36 Conclusies De ziekte van Lyme komt veel voor in NL Vroeg verwijderen teek cruciaal Profylactisch antibiotica? Kliniek kan soms lastig te herkennen zijn Diagnose: kliniek +/- laboratorium Beperkingen kweek, PCR en serologie Therapie: goede prognose Post-Lyme ziekte syndroom kan optreden Standaard additionele antibiotica niet zinvol AMLC am

Vergelijkbare documenten

Lyme Borreliose Ziekte, diagnos4ek en therapie. Overveen 26 maart 2014 Dr. Dick Veenendaal Arts- microbioloog

Lyme Borreliose Ziekte, diagnos4ek en therapie Overveen 26 maart 2014 Dr. Dick Veenendaal Arts- microbioloog d.veenendaal@streeklabhaarlem.nl Lyme ziekte, diagnos4ek en therapie 1. Historie 2. Ixodes ricinus