D R A A G W I J D T E

Transcriptie

1 BUtgb 08/2359 Geldig van tot Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid, Afdeling Kwaliteit en Innovatie, Dienst Bouw, WTC 3, 6e verdieping, Simon Bolivarlaan, 30, 1000 Brussel Tel. : 0032 (0) , Fax : 0032 (0) Lid van de Europese Unie voor de technische goedkeuring in de bouw (EUtgb) Technische Goedkeuring met Certificatie Afgewerkte aluminium vensters met thermische onderbreking VS 66 VERALU N. V Koningsbaan 86 B 2580 PUTTE (BEERZEL) Tel Fax D R A A G W I J D T E Façades Fassaden Fassaden Façades 1. Technische goedkeuring van het afgewerkt aluminium venster De technische goedkeuring geeft een beschrijving van een bouwproduct dat een gunstig advies heeft verkregen voor een beoogd gebruik. De technische goedkeuring van een systeem geeft de beschrijving van een bouwproduct dat een gunstig advies heeft verkregen voor het beoogde gebruik. Het gunstige advies wordt verleend op basis van een onderzoek van de prestaties van het beschreven bouwproduct, verkregen door proeven op prototypes. De systeem goedkeuringhouder verbindt zich toe aan de door hem gemachtigde constructeurs de naleving van deze goedkeuringsvoorwaarden, inzake de vervaardiging van de bouwproducten en hun plaatsing, op te leggen. 2. Technische goedkeuring van aluminium vensters met thermische onderbreking De Technische goedkeuring van afgewerkte aluminium vensters met thermische onderbreking geeft de technische beschrijving van vensters die de prestatieniveaus vermeldt in paragraaf 5 behalen voor de opgegeven typen en afmetingen,voor zover ze overeenkomstig de opgenomen voorschriften in paragraaf 4 worden geconstrueerd en volgens de voorschriften van paragraaf 6 worden geplaatst. Voor vensters met bijkomende prestatie-eisen of geplaatst in strengere omstandigheden, dienen nieuwe proeven te worden uitgevoerd volgens prnbn B :2007 met de overeenkomstige winddrukken volgens NBN ENV Voor producten die van een ATG genieten, bestaat het vermoeden, voor de prestaties die erin vermeld zijn, dat ze conform aan de prnbn B :2007 zijn. 3. Certificatie De certificatie omvat de conformiteit van de thermisch onderbroken aluminium profielen en de afgewerkte ramen gefabriceerd volgens onderhavige Technische Goedkeuring. De certificatie wordt toegekend op basis van de voorgeschreven en/of de door de fabrikant aanvaardde zelfcontrole en externe periodieke controles, rekening houdend met door de fabrikant bekomen kwaliteitsborgstellingssystemen (ISO 9001 of gelijkaardig). De certificatie geeft de fabrikant het recht het ATG-merk aan te brengen op de afgewerkte ramen conform deze Technische Goedkeuring, volgens volgende model. BUtgb Gebouwen : FOD-Economie - SECO - WTCB en de Gewesten met medewerking van de gespecialiseerde instelling INISMA. ATG 08/2359 1/15

2 Gecertifiëerd venster Fenêtre certifiée prnbn B : /2359 De certificatie behelst niet de kwaliteit van de plaatsing op de werf. Deze dient te gebeuren overeenkomstig de voorschriften opgenomen in paragraaf Relatie met de CE-markering De ITT proeven die voor deze goedkeuring werden uitgevoerd, kunnen gebruikt worden voor de CEmarkering van het venstersysteem volgens NBN EN B E S C H R I J V I N G 1. Voorwerp Vaste vensters, naar binnen opendraaiende vensters en draaikip-vensters met enkele en dubbele vleugel en samengestelde vensters, waarvan de vleugels en de vaste kaders bestaan uit aluminiumprofielen met thermische onderbreking. Deze profielen bestaan uit twee delen van aluminium, een binnen- en een buitendeel, die afzonderlijk geëxtrudeerd zijn en die doorlopend verbonden worden door inklemming van twee kunstofstrippen die een thermische onderbreking vormen. De onderhavige goedkeuring omvat, voor wat betreft de mechanische prestaties van de profielen met thermische onderbreking, de productgoedkeuring van het assemblagesysteem van aluminiumprofiel met thermische onderbreking. 2. Productbeschrijving 2.1 Aluminium profielen met thermische isolator Materialen De weerstandprofielen zijn gemaakt uit de verschillende materialen : a Aluminium Tabel 1 : Mechanische kenmerken Oppervlaktebehandeling : anodisatie of moffelen Anodisatie : uitgevoerd door de firma Veralu N. V., zonder onafhankelijk kwaliteitslabel doch wordt gecertificeerd door BCCA. De behandeling gebeurt na de uitvoering van de thermische onderbreking. Lakken : uitgevoerd door de firma Veralu N. V., zonder onafhankelijk kwaliteitslabel doch wordt gecertificeerd door BCCA. In geval van een enkele kleur, gebeurt de oppervlaktebehandeling van de profielen na de uitvoering van de thermische onderbreking, terwijl in het geval van twee kleuren, deze gebeurt voor de uitvoering van de thermische onderbreking. De firma Veralu N. V. geeft een 10-jarige waarborg op de anodisatie of het lakwerk b Thermische onderbreking De thermische onderbreking wordt uitgevoerd met polyamide strippen versterkt met 25 % glasvezels, met of zonder draadlijm. Deze strippen dragen een Technische Goedkeuring ATG/H. hoogte van de thermische onderbreking : 20 mm dikte van de thermische onderbreking : 1,8 mm +0 mm / -0,1 mm of 2,0 mm +0 mm / -0,1 mm Weerstandprofielen van aluminium met thermische onderbreking De geometrische en lineaire gewichtkenmerken zijn in de volgende tabellen gegeven. Benaming legering volgens NBN EN EN AW-6060 EN AW-6063 Benaming metallurgische toestand volgens NBN EN 515 T5 T5 Mechanische kenmerken NBN EN wanddikte van de profielen : 1,5 tot 1,8 mm afmetingen van de profielen : zie figuur 1 tot figuur 4 toleranties op wanddikten en afmetingen van de profielen : zie NBN EN toleranties op de lineaire massa : + 7,5 %; - 15% 2/15 ATG 08/2359

3 xx : as in het vlak van de beglazing yy : as in het vlak loodrecht op het vlak van de beglazing E : elasticiteitsmodulus van het aluminium conventioneel gelijkgesteld aan N/mm 2 in alle berekeningen. Tabel 2 (figuur 1) : Weerstandprofielen vaste kaders : Traagheidsmomenten en nominale lineaire massa Profielen I xx Lineaire massa Profielen I xx Lineaire massa mm 4 mm 4 kg/m mm 4 mm 4 kg/m G BR S D Tabel 3 (figuur 2) : Weerstandprofielen vleugels : Traagheidsmomenten en nominale lineaire massa Profielen I xx Lineaire massa Profielen I xx Lineaire massa mm 4 mm 4 kg/m mm 4 mm 4 kg/m DB SD Tabel 4 (figuur 3) : Weerstandprofielen midden- of dwarstijlen : Traagheidsmomenten en nominale lineaire massa Profielen I xx Lineaire massa Profielen I xx Lineaire massa mm 4 mm 4 kg/m mm 4 mm 4 kg/m S E Tabel 5 (figuur 4) : Weerstandprofielen makelaars : Traagheidsmomenten en nominale lineaire massa Profielen I xx Lineaire massa Profielen I xx Lineaire massa mm 4 mm 4 kg/m mm 4 mm 4 kg/m De I waarden van bovenstaande tabel werden berekend met de volgende voorwaarden en hypothesen : I xx : traagheidsmomenten rekening houdend met de verbinding C lengte van de overspanning : 1 meter RT C -waarde : C = C n / 1,25 = 41,10 / 1,25 = 32,88 N/ mm2 I yy : traagheidsmomenten van de metalen elementen C n is het resultaat van de bepalingen op proefstukken bij 20 C; de voor deze berekeningen RT uitgeoefende belastingen zijn deze die als het meest ongunstig worden beschouwd, namelijk de puntbelastingen geconcentreerd in het midden van een op twee steunpunten geplaatst profiel. Voor een eerste benadering kunnen deze I xx -waarden voor een lengte van overspanning van 1 m. voor alle courante berekeningen worden gebruikt. Voor een meer nauwkeurige berekening kan men gebruik maken van de coëfficiënten die door de figuur 5 Traagheid coëfficiënt in functie van de overspanning gegeven zijn. Deze coëfficiënten laten toe de variatie van I in functie van de lengte van de overspanning te berekenen. Het volstaat de waarde I xx uit voormelde tabellen (zijnde de waarde I xx bij een lengte van overspanning van 1 m) te vermenigvuldigen met de coëfficiënt voor de gekozen lengte. De berekende waarden voor I worden gestaafd door metingen van EI op onverouderde profielen van verschillende lengte, bij omgevingstemperatuur. 2.2 Beslag Hang- en sluitwerk van geanodiseerd of gelakt aluminium, zamac, roestvrij staal of polyamide ATG 08/2359 3/15

4 Schroeven van roestvrij staal Merk Roto ALU (unieke samenstelling door Roto voor Veralu). 2.3 Dichtingen (figuur 6) Het aanbevolen dat de voorgevormde dichtingen uit EPDM dienen conform te zijn met NBN EN of aan een andere pertinente specificatie. Middendichting : de middendichting wordt in de hoeken in verstek gesneden en gekleefd; er worden geen voorgevormde hoekstukken gebruikt - aan de scharnierkant en boven- en onderaan : P aan de sluitkant : P Binnenaanslagdichting : P Buitenaanslagdichting : P Glasdichtingen : P , P , P Toebehoren Tabel 6 : Weerstandprofielen opzetprofielen : Traagheidsmomenten en nominale lineaire massa Lineaire Profielen I xx massa mm 4 mm 4 kg/m 9702S Tabel 7 : Weerstandprofielen versterkingsprofielen : Traagheidsmomenten en nominale lineaire massa Lineaire Profielen I xx I yy massa mm 4 mm 4 kg/m Glaslatten (figuur 7) : 9711, 9711DB, 9711V, 9713, 9811 Inpershoeken (figuur 8) : 95HOEK, 1-P-18039, BKHOEK, DHOEK Dorpels (figuur 10) : 9701, 9716, 9718, Aanvullende stukken (figuur 11) Afdekelement van de drainageopeningen : AB02231, AB02232, AB02233 Glassteunblok : Dorpel : 9701, 9716, 9718, 9719 Kopstuk dorpel : Beglazing materialen (afwerking van de aluminiumprofielen, ruwbouwmaterialen, enz.). Ze moeten neutraal zijn, d.w.z. zuur noch basisch. Ze moeten hetzij goedgekeurd zijn door de BUtgb en een toepassingsdomein hebben dat hen geschikt maakt als aansluitingsvoeg, hetzij bewijzen dat ze geschikt zijn voor het gebruik, met inbegrip van een bewijs van duurzaamheid, om als aansluitingsvoeg te worden gebruikt. De keuze van de kit en de afmetingen van de voegen worden bepaald conform de STS 56.1 en de NBN S Tussen de bevestiging van de profielen op elkaar, wordt vooraf een goedgekeurde kitlaag aangebracht. 2.8 Lijm Aan de verstekvoegen: tweecomponenten epoxylijm, of lijm op basis van acrylaat en polymeren. Aan de EPDM voegen en gevormde hoeken : cyaanacrylaatlijm, of natuurrubber. Bij contact metaal/metaal waarbij bijkomende mechanische sterkte niet vereist is (verstekken, uiteinde van de dorpel, de makelaar,..) : siliconenkit. 3. Montagevoorschriften 3.1 Fabricage van de profielen met thermische onderbreking De fabricage van de profielen met thermische onderbreking wordt uitgevoerd door de firma Veralu N. V. 3.2 Fabricage van de vensters De vervaardiging van de vensters gebeurt door de firma Veralu N. V., volgens de door firma opgestelde verwerkingsrichtlijnen en in overeenstemming met aan de beschrijving van de huidige goedkeuring Vaste beglazing en vast kader (figuur 12) Ramen met vaste beglazing worden gerealiseerd door middel van de profielen van Tabel Vleugel (figuur 13) Gerealiseerd door middel van de profielen van Tabel 3 naargelang de afmetingen en het aspect. In functie van de beglazingsamenstelling moet de beglazing conform zijn aan de NBN S en/of van een ATG genieten. 2.7 Kitten De kitten worden voornamelijk gebruikt als dichtingsvoeg van de beglazing en van de ruwbouw; ze moeten verenigbaar zijn met de omringende Samengestelde vensters (figuur 14, figuur 15) Vallen eveneens onder de goedkeuring, de uit meerdere elementen samengestelde vensters waarvan sprake in hoofdstuk Voorwerp. Deze vensters worden bekomen door de samenstelling van meerdere elementen waarin het vaste kader wordt vervangen door vaste tussenstijlen. 4/15 ATG 08/2359

5 Bijzondere aandacht moet worden besteed aan de verzorgde afdichting van de verbindingen van de tussenstijlen. Deze afdichting moet worden uitgevoerd met behulp van een goedgekeurde kit. De vaste tussenstijlen moeten tevens gedraineerd zijn. De stijfheid van de vaste tussenprofielen moet worden berekend volgens prnbn B :2007 en het informatieblad 1997/6. De voor deze berekeningen te kiezen traagheidsmomenten worden gegeven in Tabel 2, Tabel 3, Tabel 4, Tabel 5, Tabel 6. De middenstijlen en dwarsstijlen kunnen op twee manieren worden versterkt: hetzij door rechtstreekse extrusie van een versterkt profiel, hetzij door bevestiging van een buisprofiel op een bestaande middenstijl of dwarsstijl. De classificatie (en dus de plaatsingsgrenzen) van een samengesteld venster is die van het venster met de laagste prestaties dat zich in die samenstelling bevindt, rekening houdend met de berekende doorbuiging van de vaste tussenprofielen, herleid tot de eisen van de prnbn B :2007. De schrijnwerkheden, bestaande uit een combinatie van meerdere ramen die verbonden zijn met behulp van koppelprofielen van Tabel 6, worden uitsluitend bij wijze van illustratie gegeven en maken geen deel uit van de onderhavige goedkeuring Afwatering en verluchting Afwatering: gleuven of gaten met een minimale sectie van 50 mm²; de kleinste maat van een rechthoekige opening mag niet kleiner zijn dan 5 mm. Bij elk raam worden er minimum 2 openingen voorzien met een maximale afstand tot de hoek van 250 mm. De maximum afstand tussen twee drainageopeningen is 500 mm. Verluchting (vereffening van de druk met de buitenkant) : aan de bovenzijde aan scharnier- en aan slotzijde : 1 gat van Ø 5 mm te boren Beslag (figuur 16) Figuur 16 Sluit- en rotatiepunten geeft het aantal sluit- en rotatiepunten weer in functie van de afmetingen en van de profielen voor gewone vleugels. Ze geeft ook de maximale afmetingen van de vleugels in functie van het openingstype. Dezelfde richtlijnen gelden voor dubbele vleugels, met toevoeging van een grendel of een sluitpunt boven- en onderaan. 4. Toepassingsgebied Het toepassingsgebied van deze goedkeuring werd bepaald door proeven of berekeningen conform aan prnbn B : Stabiliteit berekeningsnota De stijfheid van de profielen moet berekend worden volgens de voorschriften van hoofdstuk 5 van prnbn B :2007. De maximum vleugel afmetingen onder goedkeuring werden bepaald aan de hand van proeven uitgevoerd op verschillende vensters en vensterdeuren. Die zijn in functie van de openingstypen in figuur 16 Sluit- en rotatiepunten gegeven. De maximum afmetingen van vaste vensters zijn beperkt tot de maximum afmetingen van een opengaande vleugel. 4.2 Thermische eigenschappen Eerste benadering Op grond van de norm NBN EN ISO is U f0 = 3,03 W/(m².K). U fo is de theoretische U f -waarde van het raamprofiel indien de geprojecteerde en ontwikkelde profieloppervlaktes zowel aan de binnen- als de buitenzijde gelijk zijn. De berekeningswaarde U f -waarde van elk profiel of elke profielencombinatie moet volgen de NBN EN ISO bijlage D bepaald worden. Door gebrek aan de berekeningswaarde Uf voor het bijzondere profiel of het profielcombinatie is de U f -waarde = 3,70 W/(m².K) Nauwkeurige bepaling van U f door berekening volgens NBN EN ISO De waarden voor U f van Tabel 8 kunnen gebruikt worden voor de profielencombinatie in referentie Tabel 8 : Berekening volgens NBN EN ISO Kaderprofielen Vleugelprofiel U f - waarde W/m 2.K , Gereglementeerde stoffen De firma Veralu N. V. verklaart conform te zijn aan de Europese wet (Council Directive 76/769/EEC) betreffende de gereglementeerde stoffen zoals geamendeerd in de nationale Belgische bijlage. Zie de productenlijst : internal/dangsub/explcoub.htm 4.4 Lucht-, wind-, waterprestatie De plaatsingshoogtes hieronder gegeven zijn geldig indien alle voorschriften (stijfheid van de profielen, bouwbeslag, maximale afmetingen) gerespecteerd worden. ATG 08/2359 5/15

6 Tabel 9 : Plaatsingshoogte vanaf het maaiveld volgens prnbn B :2007 tabel 5 Raamtype Vaste ramen, Vaste, draaiende, draaiende, kippende, draaikippende dubbel kippende en draai-kippende opengaande ramen, H 1750 mm, enkele vleugel, H 1450 mm, B 1650 mm B 1250 mm Ruwheidklasse Zee (klasse I) 50 m 50 m Platteland (klasse II) 50 m 50 m Bos (klasse III) 50 m 50 m Stad (klasse IV) 50 m 50 m Indien er rapporten zijn voorgelegd die eigenschappen vermelden die aanleiding geven tot toepassing op grotere hoogte moet in de periode van de transitie van NBN ENV naar NBN EN en haar ANB, de toepassingshoogte boven 50 m worden geverifieerd. 4.5 Verkeerd gebruik Tabel 10 : Bedieningskrachten en verkeerd gebruik volgens prnbn B :2007 tabel 6 en 7 Raamtype Bedieningskracht volgens prnbn B :2007 tabel 7 Weerstand tegen verkeerd gebruik volgens prnbn B :2007 tabel 6 Draaiende, kippende en draai-kippende enkele vleugel, H 1450 mm, B 1250 mm Alle normale toepassingen waarbij de bediening van het venster de gebruiker niet voor speciale problemen stelt normaal gebruik, eengezinswoningen, kantoren 4.6 Weerstand tegen schokken Draaiende, kippende, draai-kippende dubbel opengaande ramen, H 1750 mm, B 820 mm Speciale toepassingen zoals vleugels voor onderhoud, beperkte toegang/ Niet voorgeschreven matig gebruik, enkel toegankelijk voor het onderhoud door deskundig personeel De schokproef werdt uitgevoerd vanaf de binnenzijde en valt onder deze goedkeuring. De vensters moeten uitgerust zijn met gelaagd glas (minstens 33.2) aan de zijde waar de schok wordt uitgeoefend. Er werd vastgesteld dat er geen enkel onderdeel van het venster gedurende de proef weggeslingerd werd. Tabel 11 : Weerstand tegen schokken Raamtype valhoogte 700 mm (klasse 4) schok van binnen naar buiten schok van buiten naar binnen Schokweerstand volgens NBN EN en prnbn B :2007 tabel 21 Toepassing volgens prnbn B :2007 tabel Plaatsing 5.1 Plaatsing van de ramen Het plaatsen van het raam gebeurt overeenkomstig de TVN 188 Plaatsen van buitenschrijnwerk van het WTCB. 5.2 Plaatsing van de beglazing In het kader van onderhavige goedkeuring wordt enkel de plaatsing van dubbele beglazing beschouwd. Deze beglazing moet goedgekeurd zijn (BUtgb goedkeuring). De beglazing wordt in de sponning geplaatst en opgespied overeenkomstig de TVN Plaatsing van glas in sponningen. Het gebruikte beslag moet verenigbaar zijn met het gewicht van de beglazing. De beglazing wordt droog geplaatst met behulp van EPDM strips tenzij in het geval van zelfreinigende beglazing kan het gebeuren dat de plaatsing wordt uitgevoerd met een kit (nat beglazingssysteem). De keuze van de dikte van de dichtingsstrip wordt bepaald volgens de regels van de NBN S De dichtingsstrips van de beglazing moeten in de hoeken worden gelijmd. 5.3 Richtlijnen voor het gebruik Onderhoud draai-kipraam geen beschadiging, geen gebrekkige werking van binnen: klasse 4 zie prnbn B :2007 tabel 22 Aluminiumramen vereisen normaal onderhoud bestaande uit regelmatig schoonmaken met normaal zeepwater, conform het blad Kwaliteitslabel en aanbevelingen voor aluminium in de bouw Aluminium Schrijnwerk van de A. C. B. (1) (1) Aluminium Center Belgium, Reseach Park, Kranenberg 6, B-1731 Zellik 6/15 ATG 08/2359

7 5.3.2 Vervanging van de beglazing De eerste bewerking bij de vervanging van een beglazing bestaat in het zorgvuldig uitsnijden van de kit of het uittrekken van de dichtingsprofielen naargelang de gebruikte techniek. Men klipst de glaslat eruit. Vervolgens moeten de groeven van de glaslatten en profielen worden schoongemaakt De nieuwe beglazing wordt geplaatst conform paragraaf Beglazing. Beschadigde glaslatten moeten worden vervangen. G O E D K E U R I N G Voorwaarden Deze goedkeuring is enkel van toepassing op vensters geplaatst binnen de grenzen vermeld in paragraaf 4. Deze goedkeuring beperkt zich tot de voorziene prestatieniveaus van prnbn B :2007 en aan de gebruiksdiagrammen in figuur 16 Sluit- en rotatiepunten gegeven. Beslissing Gelet op het ministerieel besluit van 6 september 1991 tot inrichting van de technische goedkeuring en opstelling van de typevoorschriften in de bouwsector (Belgisch Staatsblad van 29 oktober 1991). Gezien de gemeenschappelijke richtlijnen van de BUtgb voor de goedkeuring van vensters. Gezien de bepalingen van de Richtlijnen voor de goedkeuring van vensters met verbeterde thermische prestaties. Gezien de technische specificaties prnbn B :2007 Buitenschrijnwerk Algemeen. Gezien de goedkeuringsaanvraag ingediend door Veralu N.V. bij de BUtgb. Gezien het advies van de gespecialiseerde groep Gevels van de Technische Goedkeuringscommissie geformuleerd tijdens haar vergadering van 8 april 2008 op grond van het rapport ingediend door het Uitvoerend Bureau Gevels van de BUtgb. Gezien de overeenkomst tussen de BUtgb en de Veralu N. V.met dewelke ze zich onderwerpt aan de volgcontrole van de naleving van de voorwaarden bepaald in deze goedkeuring. wordt aan de Veralu N. V. een technische goedkeuring afgeleverd voor haar aluminium vensters VS66, rekening houdend met de bovenstaande beschrijving en voorwaarden. Deze goedkeuring is aan hernieuwing onderworpen op 29 september Brussel, 30 september De directeur generaal, V. MERKEN ATG 08/2359 7/15

8 8/15 ATG 08/2359

9 2,3 2,2 2,1 2 1,9 1,8 1,7 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1 0,9 0, DB 9704S SD S BR G D E lengte - longueur (mm) traagheidscoëfficiënt - coefficient d'inertie : I/I 1m ATG 08/2359 9/15

10 10/15 ATG 08/2359

11 ATG 08/ /15

12 12/15 ATG 08/2359

13 ATG 08/ /15

14 14/15 ATG 08/2359

15 50 A B C gewoonopendraaiend simple ouvrant (GO - SO) GO SO zijde A face A DK OB A D B C draaikip oscillo-battant (DK - OB) zijde C face C GO + DK SO + OB aantal scharnieren nombre de charnières aantal rotatiepunten nombre de points de rotation aantal sluitpunten nombre de points de fermeture D hoogte hauteur aantal sluitpunten nombre de points de fermeture goedgekeurd agrée 3 (var.: 5) niet goedgekeurd pas agrée breedte largeur 2 (var.: 4) zijden B + D faces B + D GO + DK SO + OB 0 1 (var.: 0) aantal sluitpunten nombre de points de fermeture Fig.16 ATG 08/ /15