INHOUDSOPGAVE VERANTWOORDING WOORD VOORAF

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "INHOUDSOPGAVE VERANTWOORDING WOORD VOORAF"

Esmée Moens
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 VERANTWOORDING V WOORD VOORAF VII 1. EEN TYPE HANDSCHRIFT ALS OBJECT VAN ONDERZOEK Introductie Het gebruik van de versvorm Hoofdlijnen in de overlevering Schrijfwijze van de verzen Formaat en lay-out Eenkolomshandschriften van papier Het vertekende beeld Rijmteksten in het kleinere type handschrift Het onderzoek Probleemstelling Selectie Opzet van het onderzoek BOEKJES VAN UITEENLOPENDE AARD Opmerkingen vooraf De vroegste overlevering Profane epiek De Alexiuslegende Van den levene ons heren (1) Leerdicht over de mens Tweede en derde kwart veertiende eeuw Dat boec van den houte (1) Gedicht over Sibeli en Aetsaert van Zweden Een berijmde evangeliënharmonie? Onser vrouwen opvaert Een pocketboek van Augustijnken? Een uitzonderlijk boekje met berijmde minnereden 47

2 X 2.4 Handschriften van het type A of B na circa Van den levene ons heren (2) Van smeinscen lede Die Dietsche doctrinale Maerlants Heimelicheit en een Expositie op de liturgie Bliscapen van Maria Bundeltjes van enkele katernen (type C) De Margarethalegende Dat boec van den houte (2) Karel ende Elegast Exempel over een ridder met twee vrouwen Enkelkatern-handschriften (type D) Losse zedenlessen Ons liefs heren passie Twee korte stichtelijke rijmteksten Besluit DE BESCHREVEN PAGINA Introductie Formaat, aantal regels en bedekkingspercentage Bladhoogte tussen 16,5 en 20 cm Bladhoogte van cm De allerkleinste boekjes Precisering van de typen handschriften Type B Type A Type C Type A of C Type D Besluit Type handschrift en leesbaarheid Boekjes uit de periode Handschriften uit het tweede of derde kwart van de veertiende eeuw Boekjes van het type A of B na Dunne boekjes van het type C of D Besluit 103

3 XI 4. INHOUD EN GEBRUIKSSFEER Introductie Wereldlijke epiek De vroegste overlevering Kortere versvertellingen Berijmde heiligenlevens De Alexiuslegende De Margarethalegende Verhalende gedichten over Jezus en Maria Van den levene ons heren Capita uit het passieverhaal Onser vrouwen opvaert Dat boec van den houte De korte passie en andere devotionalia Ons liefs heren passie Een berijmd gebed en een stichtelijk gedicht Berijmde artes-teksten Leerdicht over de mens en Der vrouwen heimelicheit Van smeinscen lede Natuurkunde van het geheelal Moraliserend-didactische literatuur Heimelicheit der heimelicheden en uitleg over het officie Die Dietsche doctrinale Augustijnkens Expositie op het Sint-Jansevangelie Spreukachtige zedenlessen Twee berijmde minnereden Toneel Type handschrift en gebruikssfeer Type A en B Type C en D Samenvattend VERGELIJKING MET DE FRANS- EN DUITSTALIGE TRADITIE Introductie Eenkolomshandschriften met Franse rijmwerken Wereldlijke epiek Stichtelijke en didactische literatuur Toneel 167

4 XII 5.3 Duitse eenkolomshandschriften Wereldlijke epiek Geestelijke epiek Heiligenlevens Episoden uit het leven van Jezus en Maria Bruder Philipps Marienleben De Passie Openbaring van Johannes Bijbelse stof Excerpten uit het Passional Overige devotionele rijmteksten Tagzeitengedicht Mariaklachten Leerdichten van diverse aard Korte betogende gedichten Freidanks Bescheidenheit Vertalingen van de Cato en Facetus De Middelnederlandse traditie en het bijzondere ervan De Franse overlevering De Duitse overlevering Conclusies 188 SUMMARY 191 AFBEELDINGEN 197 Toelichting 197 Lijst van afbeeldingen 197 REGISTERS 253 Handschriften 253 Auteurs en teksten 259

5 MIDDELNEDERLANDSE HANDSCHRIFTEN 1 Verantwoording 1 Beschrijvingen en transcripties 7 N1 Gedicht over een ridder met twee vrouwen, fragmenten 7 N2 Legende van de H. Margaretha van Antiochië, fragmenten 10 N3 Geraert van Viane, fragmenten 21 N4 Die Dietsce Catoen, fragment 25 N5 Die Dietsche doctrinale, fragmenten 32 N6 Van den levene ons heren, fragmenten 41 N7 Van smeinscen lede 49 N8 Leerdicht over de mens, fragmenten 54 N9 Van den levene ons heren, fragment 65 N10 Die sevenste bliscap onser vrouwen, incompleet handschrift 72 N11 Die eerste bliscap van Maria 75 N12 Van den levene ons heren, fragmenten 81 N13 Leven van sint Alexius, fragment 93 N14 Onser vrouwen opvaert, fragment 96 N15 Karel ende Elegast, fragment 100 N16 Dat boec van den houte, fragmenten 103 N17 Augustijnken van Dordt, Expositie op het Sint-Jansevangelie, fragment 112 N18 Twee minnereden, fragmenten 117 N19 Dat boec van den houte, fragmenten 120 N20 Van den levene ons heren, fragmenten 127 N21 Die Dietsche doctrinale 138 N22 Berijmd gebed aan Maria, geestelijk gedicht, fragment 143 N23 Van den levene ons heren, fragment 149 N24 Gedicht over Sibeli en Aetsaert van Zweden, fragment 156 N25 Van smeinscen lede, fragmenten 162 N26 Ons liefs heren passie, fragmenten 167 N27 Dat boec van den houte, fragmenten 172 N28 Die Dietsce Catoen, fragmenten 181 N29 Diederic van Assenede, Floris ende Blancefloer, fragmenten 187 N30 Die eerste bliscap van Maria, fragmenten 192 N31 Van den levene ons heren, fragmenten 202

6 VI N32 Nevelingenlied, fragmenten 205 N33 Berijmd passieverhaal of Leven van Jezus, fragment 208 N34 Die Dietsce Catoen 213 N35 Karel ende Elegast, fragmenten 222 N36 Karel ende Elegast, fragmenten 226 N37 Van den vos Reynaerde, fragmenten 230 N38 Bouc van seden, fragment 233 N39 Van smeinscen lede, fragment 237 N40 Expositie op de liturgie, fragment; Jacob van Maerlant, Heimelicheit der heimelicheden, fragment 240 Tabellen en grafieken 247 Inleiding 247 I Datering en lokalisering 249 II Overzicht formaat en mise-en-page 250 III Verhouding breedte/hoogte van de bladen 251 IV Schrijfoppervlak en regeltal 252 V Bladhoogte, regeltal en regelafstand 253 VI Regelafstand en o-hoogte 254 VII Algemeen overzicht 255 FRANSE HANDSCHRIFTEN 257 Verantwoording 257 Beschrijvingen 259 DUITSE HANDSCHRIFTEN 329 Verantwoording 329 Beschrijvingen 330 LITERATUUR 379 Gebruikte afkortingen 379 Algemeen en Nederlandse teksten 380 Franse teksten 392 Duitse teksten 395 REGISTERS 401 Handschriften 401 Auteurs en teksten 404

Vergelijkbare documenten

Inleiding op Middeleeuwse Epiek

Inleiding op Middeleeuwse Epiek Inleidingop MiddeleeuwseEpiek I. Periodisering II. Oudnederlands: 700-1150 a) Inleiding b) De oudste zin De oudste bron in het Nederlands is het volgende zinnetje: Hebban olla vogola nestas higunnan Hinase