De bemiddelingspraktijk in Vlaanderen Syntheseverslag

Transcriptie

1 INHOUDSOPGAVE Voorwoord Inleiding DEEL I Activiteitenverslag Centraal Secretariaat Inleiding. Algemene vergadering, raad van bestuur en dagelijks bestuur 3 2. De zorg voor de bestaande praktijk 4 3. Forum 3.. Website 3.2. De werkgroepen in de schoot van Suggnomè 3.3. Vorming en informatie aan derden 4. De implementatie 2002: zwoegen op een steile helling 4.. Wat vooraf ging 4... De opwaartse lijn Een gehypothekeerde ontwikkeling? 4.2. De territoriale uitbreiding in 2002: van vertraging naar voorlopige stilstand 4.3. Implementatie naar de diepte toe: verdere stappen in de conceptualisering Het gevecht voor de eenvormigheid van het aanbod De stuurgroepformule op de proef gesteld Het is moeilijk verankeren in een bewegend veld Verdere stappen op het spoor van de verwettelijking DEEL II De bemiddelingspraktijk in Vlaanderen Syntheseverslag Inleiding. Fase van het bemiddelingsproces: de selectie van dossiers 2. Fase 2: het aanbod door het parket 3. Fase 3: de contactname met slachtoffer en dader 4. Fase 4: de indirecte en/of directe bemiddeling

2 5. Fase 5: het resultaat van de bemiddeling 6. Fase 6: het afsluiten van de bemiddeling Bijlagen DEEL III Activiteitenverslag arrondissementele bemiddelingsdiensten Bemiddelingsdienst arrondissement Antwerpen Inleidende beschouwingen. Interne werking en structuur van de dienst.. Bemiddelingsprocedure.2. De stuurgroep.3. Het begeleidingsteam 2. Herstelbemiddeling meerderjarigen Antwerpen in cijfers Besluit Bijlage Bemiddelingsdienst arrondissement Brugge Inleidende beschouwingen. Interne werking en structuur van de dienst.. De stuurgroep.2. Het begeleidingsteam 2. Herstelbemiddeling meerderjarigen Brugge in cijfers Besluit Bijlagen

3 Bemiddelingsdienst arrondissement Dendermonde Inleidende beschouwingen. Interne werking en structuur van de dienst.. De stuurgroep.2. Het begeleidingsteam 2. Herstelbemiddeling meerderjarigen Dendermonde in cijfers Algemeen besluit Bijlagen Bemiddelingsdienst arrondissement Kortrijk Inleidende beschouwingen. Interne werking en structuur van de dienst.. De stuurgroep.2. Het begeleidingsteam 2. Herstelbemiddeling meerderjarigen Kortrijk in cijfers 3. Enkele reflecties Algemeen besluit Bijlage Bemiddelingsdienst arrondissement Leuven. Interne werking en structuur van de dienst.. De stuurgroep.2. Het begeleidingsteam 2. Herstelbemiddeling meerderjarigen Leuven in cijfers Algemeen besluit

4 Bemiddelingsdienst arrondissement Mechelen Inleidende beschouwingen. Interne werking en structuur van de dienst.. De stuurgroep.2. Het begeleidingsteam.3. Team samenwerkingsverband 2. Herstelbemiddeling meerderjarigen Mechelen in cijfers Besluit Bijlagen Bemiddelingsdienst arrondissement Oudenaarde Inleidende beschouwingen. Interne werking en structuur van de dienst.. De stuurgroep.2. Het begeleidingsteam 2. Herstelbemiddeling meerderjarigen Oudenaarde in cijfers 3. Enkele reflecties Besluit Bijlagen Bemiddelingsdienst arrondissement Tongeren Inleidende beschouwingen. Interne werking en structuur van de dienst.. Werking.2. Structuur 2. Herstelbemiddeling meerderjarigen Tongeren in cijfers Algemeen besluit

5 DEEL IV Herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering Inleidende beschouwingen. Structuur 2. De mogelijke positioneringen van herstelgericht aanbod aan gedetineerden vanuit de Vlaamse Gemeenschap 3. De positionering van herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering 3.. Belangrijke uitgangspunten 3.2. Aanzet tot positionering van herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering Stellingen en werkpunten op het niveau van de praktijk van herstelbemiddeling Stellingen en werkpunten op structureel niveau 4. Een nieuwe koers een nieuwe structuur Besluit Het herstelfonds Inleidende beschouwingen. Opzet herstelfonds 2. Procedure herstelfonds 3. Samenstelling van het Comité Herstelfonds 4. Het herstelfonds in cijfers 4.. Aantal dossiers 4.2. Aard van het delict 4.3. Gevolg van de aanvraag 5. Enkele reflecties 5.. Moment van contactname slachtoffer 5.2. Herstelfonds en invrijheidstelling 5.3. Bewijs van goed gedrag en zeden 5.4. Vrijwilligerswerk buiten de gevangenis uitgangspermissies 5.5 Financiering Algemeen besluit

6 Herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering Leuven Inleidende beschouwingen. Interne werking en structuur van de dienst.. De stuurgroep.2. Het begeleidingsteam 2. Herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering Leuven in cijfers 2.. Aantal dossiers 2.2. Aard van het delict 2.3. Daders en slachtoffers 2.4. Bemiddeling 3. Reflecties vanuit de praktijk 3.. Positionering 3.2. Een evenwaardig aanbod aan daders en slachtoffers 3.3. Veralgemening aanbod 3.4. Partners binnen de gevangenis 3.5. Onderscheid dossiers al naargelang de gevangenis Algemeen besluit Hoogstraten Inleidende beschouwingen. Herstelbemiddeling in cijfers.. Aantal dossiers.2. Aard van het delict.3. Daders en slachtoffers.4. Bemiddeling 2. Reflecties vanuit de praktijk 2.. Vrijwilligheid en opportunisme 2.2. Het herstelfonds 2.3. Co-bemiddeling en collega s 2.4 De gevangenis en de herstelconsulent Algemeen besluit Bijlagen 257

7 VOORWOORD In het voorwoord van een eerdere jaargang van dit verslag kon ik schrijven dat de werking van Suggnomè op kruissnelheid was gekomen. De Federale Overheidsdienst Justitie heeft de vereniging nu geheel onverwacht in die snelheid genomen. U zal lezen dat de budgettaire situatie van het Koninkrijk heeft geleid tot (o.a.) een lineaire vermindering van de subsidies. Maar wat nog altijd het Nationaal Project Herstelbemiddeling heet komt niet in het gedrang, belijdt men. Dat is maar een halve geruststelling, in het bijzonder omdat de budgettaire druk nog wat belooft aan te houden, en het daarenboven niet bekend is welke de begrotingsprioriteiten van de volgende regering zullen zijn. Het is nefast dat de ontwikkeling van een nuttig en niet bekritiseerd project door een onvoorzienbare en weinig genuanceerde beslissing wordt gehypothekeerd. Goed, het status quo is gegarandeerd, waarvoor graag onze dank. Maar het stilleggen van de implementatie (vijf arrondissementen wachten nog, en in een zesde kan niet effectief worden gestart), het opschorten van het noodzakelijke legistieke proces rond de herstelbemiddeling, de afdanking van medewerkers, en de bijkomende inspanningen die van de blijvenden worden gevraagd, laten wel sporen na. De actoren in het werkveld (stuurgroepen, magistraten, advocaten, enz ) stellen vragen waarop nog relatief eenvoudig en met overtuigende geruststelling kan worden geantwoord. Voor de medewerkers ligt het anders. Zij ervaren onzekerheid, en niet in eerste orde over hun tewerkstelling. Hun engagement wordt op de proef gesteld. De bemiddellaars zijn nu al duizendpoten. In hun arrondissement staan ze er alleen voor, op een uitzondering na. Naast het bemiddelingswerk zelf en de ontwikkeling van hun professionele expertise gaat hun energie ook naar vorming, supervisie, de stuurgroep, contacten met andere veldwerkers in de justitiële sector, interregionaal overleg, deelname aan wel een of andere van de zes werkgroepen binnen Suggnomè, enz.. Het verdwijnen van collega s impliceert dat zij de werklast onder hen herverdelen, en in elk van de acht effectief geactiveerde arrondissementen voor continuïteit blijven zorgen. De forumfunctie, die in een cruciale uitbouwfase is, moet compleet worden overgenomen, voornamelijk door wat de secretariaatsploeg heet, maar gesteund door engagementen van bemiddelaars. De implementator ziet zijn elan gebroken, moet toch stand-by blijven, en gaat intussen in het veld bijklussen.

8 Sommige personeelsleden hebben op hun uurrooster ingeleverd, om de globale rekensom te laten kloppen. Ik wilde voor al deze niet-gehonoreerde inzet en soepelheid toch even uw aandacht vragen. En zo kunnen we dan blijgemoed uitkijken naar het eerste lustrum, volgend jaar. In de hoop de oorspronkelijke kruissnelheid te hebben hernomen, waartoe we bij deze uitdrukkelijk de medewerking vragen van de minister van Justitie, en van zijn eventuele opvolger. Jan BERGÉ Voorzitter 0 maart 2003

9 ALGEMENE INLEIDING Het jaar 2002 was in menig opzicht het jaar van de tegengestelde bewegingen wat het aanpassingsvermogen en de flexibiliteit van zowel de individuele medewerkers als van de organisatie serieus op de proef heeft gesteld. Eind 200 werden op basis van een overeenkomst tussen de Federale Overheidsdienst Justitie en de vzw Suggnomè personeels- en werkingsmiddelen toegekend in functie van de tewerkstelling van één voltijdse medewerker met het oog op de verdere uitbouw van de forumopdracht. Hiermee kreeg de forumfunctie - ingeschreven in de statuten van de vereniging - van overheidswege erkenning en meteen ook, zowel extern als intern, een duidelijker profiel naast de andere opdrachten van de vereniging inzake de verdere territoriale uitbreiding van het aanbod herstelbemiddeling en de consolidatie en ondersteuning van de bestaande praktijk. Ook op het vlak van deze opdrachten kreeg Suggnomè begin 2002 vanwege de federale overheid stimulansen onder de vorm van bijkomende middelen wat mogelijkheden bood tot versterking van de bemiddelingsdiensten in Antwerpen en Dendermonde met telkens één bijkomende voltijdse bemiddelaar en tot de opstart van de bemiddelingspraktijk in het arrondissement Mechelen. Het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap van haar kant voorzag in bijkomende middelen in functie van de verdere conceptuele ontwikkeling van herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering. Het klein veloke met de grote bel kwam langzaam maar zeker op volle snelheid. In de arrondissementen Antwerpen en Mechelen werd het samenwerkingsprotocol herstelbemiddeling ondertekend. Ook in de arrondissementen Gent en Turnhout vonden we gehoor met onze ideeën, in Gent zelfs in die mate dat de voorzitter van de rechtbank samen met de ondervoorzitter en een aantal onderzoeksrechters het voortouw namen om herstelbemiddeling binnen hun arrondissement een kans te geven wat resulteerde in de ondertekening van een samenwerkingsprotocol op 26 september In Turnhout verliepen de gesprekken ter voorbereiding van de inbedding van de werking meerderjarigen in de stuurgroep minderjarigen uitermate positief. M.b.t. het uittekenen van een wettelijk kader m.b.t. herstelbemiddeling werden we door de Federale Overheidsdienst Justitie in juni 2002 uitgenodigd een voorzet te geven onder de vorm van een wetsvoorstel. En dan gebeurde wat niemand verwacht had; de drie contracten verkregen op basis van de uitbreidingsovereenkomst begin 2002, werden niet gecontinueerd en bovenop werd nog 6,5% ingehouden van de toegekende subsidies wat neerkwam op nog een voltijds statuut. In een onderhoud met de Federale Overheidsdienst Justitie kregen we de boodschap mee dat verdere territoriale uitbreiding van het aanbod herstelbemiddeling, gegeven de situatie, niet tot de mogelijkheden behoorde en pleitte men eerder voor verdieping, met als onmiddellijke consequentie dat Gent niet kon worden opgestart en dat de implementatieactiviteiten in Turnhout werden opgeschort. Verder kregen we de boodschap dat de werkzaamheden m.b.t. het wettelijk kader dienden getemporiseerd en verviel het appèl op Suggnomè om werk te maken van een wetsvoorstel. Een en ander heeft nogal wat schade aangebracht op menselijk vlak: geëngageerde medewerkers dienden noodgedwongen de organisatie te verlaten. Verder had dit zijn onmiddellijke consequenties voor de praktijk in Antwerpen, Dendermonde en Mechelen en Beeld ontleend aan Danny Lescrauwaet, die het ooit gebruikte m.b.t.het forensischs welzijnswerk.

10 diende de invulling van de implementatie- en forumfunctie te worden herzien. De gevolgen raken echter ook de organisatie in zijn geheel: ons veloke waarmee we tegen het paalke van de budgettaire beperkingen aanreden is toe aan her-stel en misschien moeten we van de gelegenheid gebruik maken om het te reviseren eerder dan het wat op te lappen zodat onze bel kan blijven rinkelen en misschien nog luider en meer gedragen dan voorheen. Voor u ligt het verslag van dit bewogen vierde werkingsjaar van onze vereniging en wellicht zult u bij het doorlezen sporen ontdekken die refereren naar de voorbije tumultueuze periode. In het spreken liggen immers mogelijkheden tot her-stel, dit wordt ons dagelijks bevestigd door de praktijk waarover we in dit verslag getuigen. Om u wat beter wegwijs te maken in het vrij complex geheel van activiteiten van onze vereniging krijgt u vooraf een schematische voorstelling van de organisatiestructuur van Suggnomè. Verder is het verslag, zoals vorig jaar, opgedeeld in vier delen. In een eerste deel wordt een overzicht gegeven van de activiteiten gecentraliseerd op het secretariaat met focus op de bovenbouw van de organisatie, het overleg met en de ondersteuning van de bemiddelaars, de uitbouw van de forumfunctie en de volgende episode in het vervolgverhaal van de implementatie. In een tweede deel krijgt u een synthese m.b.t. de bemiddelingspraktijk in Vlaanderen. In tegenstelling tot vorig werkjaar wordt herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering niet mee opgenomen in dit syntheseverslag. Een en ander is het gevolg van het feit dat eind oktober 2002 een nieuw registratiesysteem werd ingevoerd dat door de herstelbemiddelaars in de fase van de strafuitvoering nog niet werd toegepast daar zij op dat ogenblik hun eindverslag voor de Vlaamse overheid dienden af te werken, wat hen niet de ruimte liet toeliet om de cijfergegevens volgens het nieuwe systeem in te voeren. In een derde deel leggen de bemiddelaars van de verschillende arrondissementele bemiddelingsdiensten getuigenis af van de ontwikkelingen in hun arrondissement en dit zowel m.b.t. de individuele bemiddelingspraktijk als m.b.t. de structurele omkadering. In deel vier wordt verslag uitgebracht van het conceptuele denkwerk en de concrete praktijk m.b.t. herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering. Ook het herstelfonds komt hier aan bod. Ook dit jaarverslag getuigt van de niet aflatende inzet van alle medewerkers, ook van diegenen die onze dienst verlaten hebben met name Wouter De Cuyper, Hilde Vanlommel en Michaël Bouchez. Het wordt voor de organisatie een uitdaging blijvend de voorwaarden te creëren opdat de medewerkers zich gedragen weten in hun engagement. We hopen alvast hierbij gesteund te worden door de bevoegde beleidsverantwoordelijken. Veel leesgenot! Marianne Regelbrugge Coördinator 8 februari 2003

11 OPDRACHT Implementatie en consolidatie van herstelbemiddeling meerderjarigen (voor vonnis) Ontwikkeling van nieuwe modaliteiten van bemiddeling tussen slachtoffers en daders van misdrijven: herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering Forum Informatie- en ervaringsuitwisseling Communicatie en documentatie Vorming Internationale uitwisseling Beleidsadvisering Werkgroep herstelbemiddeling (kabinet Justitie) Overleg Beleidscel Samenleving en Criminaliteit project herstelbemiddeling fase strafuitvoering PERSONEEL implementator (95%) en 8,3 FE bemiddelaars herstelbemiddeling meerderjarigen voor vonnis stafmedewerker en 2 herstelbemiddelaars herstelbemiddeling fase strafuitvoering administratieve kracht coördinator (95%) Suggnomè Forum voor Herstelrecht en Bemiddeling vzw 28 februari 03

12 ORGANISATIESTRUCTUUR ALGEMENE VERGADERING RAAD VAN BESTUUR DAGELIJKS BESTUUR CENTRAAL SECRETARIAAT Werkgroepen: Communicatie en documentatie Deontologie Vorming (Wettelijk kader) Internationaal Werkgroep herstelbemiddeling fase strafuitvoering Implementator Stafmedewerker project herstelgerichte detentie Administratieve kracht Coördinator Suggnomè Forum voor Herstelrecht en Bemiddeling vzw 28 februari 03

13 BEMIDDELAARS Arr. Antwerpen Arr. Brugge Arr.Dendermonde Arr. Kortrijk Arr. Leuven Arr.Oudenaarde Arr.Tongeren Arr. Mechelen Arr. Turnhout Strgr Beg. team HBM+ Stuur- Beg. groep team HBM+ Stuur- Beg. groep team HBM HBM- Stuur- Beg. Groep team HBM+ HBM strafuitv HBM- HBM pol. Stuurgroep team Beg. HBM HBM- Stuurgroep HBM+ HBM- Beg. team Stuurgroep HBM+ Beg. team Strgr Beg. team HBM HBM- HBM pol. AGM min. Beg. team HBM strafuitv. Interregionaal overleg West en Oost-Vlaanderen Interregionaal overleg Antwerpen, Limburg, Vlaams Brabant * In de arrondissementen Brugge, Kortrijk, Leuven, Oudenaarde en Mechelen is één arrondissementele stuurgroep bevoegd voor de opvolging van de verschillende bestaande modaliteiten van herstelbemiddeling binnen het arrondissement. In het Arrondissement Mechelen maken de Alternatieve Gerechtelijke Maatregelen minderjarigen ook voorwerp uit van bespreking op niveau van de stuurgroep. * In de arrondissementen Brugge, Kortrijk en Leuven zijn de verschillende bestaande bemiddelingspraktijken ook samen gehuisvest. * De bemiddeling voor minderjarigen wordt in Oudenaarde opgenomen door de dienst Martens-Sotteau te Gent. Suggnomè Forum voor Herstelrecht en Bemiddeling vzw 28 februari 03

14 Inleiding Wanneer u er de verslagen van de voorbije werkingsjaren van onze vereniging op naslaat dan zal het u opvallen dat de thematiek van de evenwichtsoefening waar Suggnomè Forum voor Herstelrecht en Bemiddeling sinds haar oprichting voor staat, telkenmale opnieuw voorwerp is van bespreking. Ook dit jaar kwam dit thema doorheen de verschillende activiteiten van de organisatie zeer regelmatig ter sprake. Dit is ook geen toeval gezien de vraag naar evenwichten rechtstreeks voortvloeit uit de missie van de organisatie en de wijze waarop we aan deze missie concreet vorm en inhoud willen geven. Een eerste oefening betreft het evenwicht tussen enerzijds de centrale aansturing van de arrondissementele bemiddelingsdiensten mede in functie van de eenduidige ontwikkeling van de herstelbemiddelingspraktijk in de verschillende Vlaamse arrondissementen en anderzijds het stimuleren van het lokale initiatief ingebed binnen een lokale context met eigen specificiteiten, dit mede in het perspectief van een eventuele verzelfstandiging op termijn. De centrale aansturing krijgt ondermeer vorm in het kader van de implementatie, via het afsluiten van, in grote lijnen, eenduidige protocols in de verschillende arrondissementen. Toch worden regelmatig, doorheen de ontwikkeling van de praktijk, bepaalde aspecten van de samenwerkingsafspraken in een arrondissement opnieuw in vraag gesteld. Dit is op zich zeer waardevol en creëert een dynamiek die een stimulerend effect kan hebben op de ontwikkeling van de praktijk en op het ontwikkelen van een arrondissementeel beleid inzake herstelrecht en bemiddeling. Bepaalde grondbeginselen vragen echter om standvastigheid en een voor alle actoren meer bindend kader dat wellicht kan gerealiseerd worden via het uittekenen van een wettelijk kader. Een en ander maakt het voor onze bemiddelaars, actief in de verschillende arrondissementen, niet eenvoudiger. Via het organiseren van onderling overleg tussen de bemiddelaars m.b.t. diverse aspecten van de individuele en structurele bemiddelingspraktijk proberen we voor hen een draagvlak te creëren dat hen ondersteunt in het mee vorm en inhoud geven aan een eenduidige ontwikkeling met respect voor de lokale context. Verder proberen we dit evenwicht ook vorm te geven in de beslissingsstructuren van de organisatie. In die zin werd bij aanvang van de werking geopteerd voor het betrekken van alle arrondissementele voorzitters bij het beleid van de organisatie en dit via het opnemen van een mandaat in de raad van bestuur. Op datum van 3 december 2002 moeten we vaststellen dat nog slechts twee van de acht voorzitters lid zijn van de raad van bestuur. Op niveau van de Algemene Vergadering nemen vijf voorzitters een engagement op. We moeten echter voor ogen houden dat het opnemen van een mandaat in de raad van bestuur een vrijwillig engagement is dat zeker van diegenen die uit een uithoek van het Vlaamse land moeten komen een enorme investering vraagt. Dit is dan ook de reden waarom mensen na verloop van tijd afhaken. Om de link tussen het beleid van de organisatie en de arrondissementele stuurgroepen toch enigszins te behouden wordt op de vergaderingen van de stuurgroepen vrij systematisch verslag uitgebracht van de besprekingen op niveau van de raad van bestuur. Met uitzondering van het protocol in Antwerpen en Gent dat m.b.t. bepaalde aspecten afwijkt van de samenwerkingsafspraken in de andere arrondissementen. Zie in dit verband de verslaggeving m.b.t. de arrondissementele bemiddelingsdienst Antwerpen en de verslaggeving m.b.t. de implementatieopdracht.

15 Anderzijds volgt de raad van bestuur de ontwikkelingen op arrondissementeel niveau nauwgezet op. Een tweede oefening betreft het evenwicht tussen enerzijds het realiseren van een concrete bemiddelingspraktijk en anderzijds het creëren van een forum waarop de verschillende betrokken actoren, inclusief Suggnomè zelf, zich kunnen bewegen in functie van het gezamenlijk stimuleren en conceptueel ondersteunen van praktijk- en beleidsontwikkelingen inzake herstelrecht en bemiddeling en dit zowel arrondissementeel als bovenlokaal. De twee ambities kunnen slechts vorm en inhoud krijgen in dialoog met de verschillende actoren betrokken bij de strafrechtsbedeling en strafuitvoering (parket, advocatuur, welzijnsorganisaties, justitiehuizen, politionele diensten, gevangenissen ). Op arrondissementeel niveau geven de stuurgroepen, waarin de verschillende actoren zijn vertegenwoordigd, structuur aan deze dialoog. Op bovenlokaal niveau kan Suggnomè in het kader van haar forumfunctie, erkend en gesubsidieerd door de Federale Overheidsdienst Justitie, tot op zekere hoogte 2 structuur geven aan deze dialoog. De vereniging doet dit via het installeren van diverse werkgroepen waarin verschillende actoren zetelen die zich buigen over allerlei aspecten inzake herstelrecht en bemiddeling. Maar ook op niveau van de organisatie zelf geeft Suggnomè vorm aan deze dialoog via de bewuste keuze voor het actief betrekken van de diverse actoren in de beslissingsstructuren van de organisatie. De evenwichtsoefening waarvan sprake situeert zich zowel op niveau van de stuurgroepen als op niveau van de organisatie en op niveau van de werkgroepen waarbij de vraag zich stelt hoe het evenwicht te bewaken tussen de aandacht en zorg voor de verdere visie- en methodiekontwikkeling m.b.t. bestaande praktijken enerzijds en het stimuleren van het conceptuele denkwerk anderzijds zonder dat dit een hypotheek legt op één of beide perspectieven maar integendeel wederzijds bevruchtend is? De ervaring leert dat dit niet zo vanzelfsprekend is als het lijkt. Conceptueel denken veronderstelt creativiteit in het denken waarbij ook het bestaande in een ontwikkelingsgericht perspectief wordt gestoken met mogelijke implicaties voor de eigen rol en opdracht in de toekomst. Dit blijkt voor de verschillende gesprekspartners, ook voor ons niet altijd evident. Het voorbije jaar dienden we in dit verband ook vast te stellen dat het realiseren van de forumidee via werkgroepen niet vanzelfsprekend is. De optie voor dialoog en openheid die we met het installeren van werkgroepen vorm willen geven dient samen te gaan met duidelijke afspraken tussen de betrokken actoren inzake rol en bevoegdheid van de werkgroepen mede in relatie tot de organisatie Suggnomè. Wordt een werkgroep geïnstalleerd in functie van het realiseren van een opdracht van Suggnomè en is de bevoegdheid van de werkgroep louter adviserend t.a.v. Suggnomè? Wordt een werkgroep geïnstalleerd vanuit de vaststelling dat er een gemeenschappelijk belang is waar samen kan aan gewerkt worden en waarbij de werkgroep beslissingsbevoegdheid heeft? Of? Het risico is niet denkbeeldig dat de optie voor dialoog en openheid, indien niet gekoppeld aan duidelijke en door alle partners onderschreven afspraken inzake rol en bevoegdheden, 2 De werkzaamheden in het kader van het project Kruispuntinitiatieven in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap resulteerden in een beleidsaanbeveling m.b.t. de oprichting van een forum waarin alle actoren betrokken op het raakvlak Justitie Welzijn Veiligheid zouden vertegenwoordigd worden om op bovenlokaal niveau mee vorm en inhoud te geven aan de dialoog in functie van het stimuleren van praktijk- en beleidsontwikkelingen op het grensgebied Justitie Welzijn Veiligheid. Vooralsnog komt dit forum er echter niet. Zie ook verder in dit werkingsverslag. Desgevallend biedt de idee van Minister Marc Verwilghen om nationale contactpunten te installeren inzake herstelrechtelijke ontwikkelingen en dit in het kader van een Europees netwerk, mogelijkheden om de dialoog structuur te geven op dit niveau. 2

16 eerder stagnatie in de ontwikkeling dan dynamiek teweegbrengt, eerder wantrouwen creëert dan vertrouwen oproept. Dit neemt niet weg, en verder in dit jaarverslag getuigen wij hiervan, dat binnen de verschillende werkgroepen het voorbije jaar hard werd gewerkt waarvoor dank aan allen die zich hiertoe hebben geëngageerd.. Algemene vergadering, raad van bestuur en dagelijks bestuur Ook voor de raad van bestuur was het voorbije jaar een hectisch jaar waarbij het niet altijd evident was om door het bos de bomen te blijven zien. Wanneer men niet dagdagelijks betrokken is op de werking dan wordt het soms moeilijk om zicht te houden op de evoluties binnen een zich zo snel ontwikkelend terrein en de implicaties hiervan voor de eigen werking. Vandaar dat we een poging gedaan hebben om de leden van de raad van bestuur beter te informeren via het doorgeven van de verslaggeving van de teamvergaderingen op het secretariaat, we zeggen wel een poging omdat we beseffen dat dit zeker voor verbetering vatbaar is. In functie van wederzijdse afstemming van de beleidslijnen van de organisatie en de concrete bemiddelingspraktijk werd op juni 2002 een denkdag georganiseerd met participatie van alle bemiddelaars en een ruime vertegenwoordiging van de raad van bestuur. Een aantal krachtlijnen die in het verleden werden uitgetekend werden toegelicht, bediscussieerd en opnieuw bekrachtigd. Dat ook de raad van bestuur evenwichtig aandacht wil besteden aan de verschillende opdrachten van Suggnomè bleek ondermeer uit een van de conclusies van de denkdag waar gesteld werd dat de engagementen van de organisatie in het kader van de forumfunctie in evenwicht dienden te zijn met de zorg voor de bemiddelaars en de concrete praktijk. Dit blijkt ook uit de agenda s en de verslagen van de vergaderingen van de raad van bestuur die in 2002 negen keer samenkwam. Thema s van bespreking waren ondermeer: vragen bij ontwikkelingen in de verschillende arrondissementen, de evoluties van de besprekingen in de werkgroep herstelbemiddeling op niveau van de Federale Overheidsdienst Justitie, de uitbouw van de forumfunctie binnen de organisatie, de evoluties in het kader van het project kruispuntinitiatieven, de activiteiten in het kader van de implementatie, de gevolgen van de budgettaire beperkingen voor de medewerkers en de organisatie, de ontwikkelingen in het kader van herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering, de vraag hoe om te gaan met de media, een beleid inzake vorming, de taakverdeling op het secretariaat, het ontwerp van arbeidsreglement, financiën, Een overladen agenda, zo lijkt het en zo was het ook dikwijls en toch slaagde onze voorzitter, de heer Jan Bergé er nagenoeg telkens in, de besprekingen te leiden in de richting van besluitvorming zonder hierbij de diepgang van de besprekingen te hypothekeren. Hij werd hierbij gesteund door een ploeg van mensen wiens gedrevenheid en engagement voor de zaak uitermate groot is. Dat zij zich allen opnieuw kandidaat stellen om de komende twee jaar een bestuursmandaat op te nemen mag hier ook van getuigen. Het dagelijks bestuur dat in de loop van 200 werd geïnstalleerd vormt voor de coördinator een aanspreekpunt m.b.t. diverse aspecten van de dagdagelijkse werking die vanwege hun dringend karakter sneller opvolging vragen. Het dagelijks bestuur is samengesteld uit de voorzitter en een lid van de raad van bestuur en de coördinator. Naargelang de agenda wordt ook de administratieve kracht uitgenodigd. 3

17 De algemene vergadering kwam in vergadering bijeen op 28 maart Na de afhandeling van de jaarlijks terugkerende formele agendapunten werd ingegaan op de ontwikkelingen van het voorbije jaar en werd het jaarverslag 200 kritisch onder de loep genomen. Inhoudelijk een interessante vergadering waarbij alle aanwezigen actief participeerden aan de besprekingen. Enige schaduwvlek op dit gebeuren is dat het elk jaar opnieuw niet vanzelfsprekend is om het vereiste aantal aanwezigen te bereiken wat een serieuze hypotheek betekent. We zouden er ons gemakkelijk kunnen van af maken door de statutaire bepaling waarin gesteld wordt dat we slechts rechtsgeldig kunnen vergaderen op voorwaarde dat de helft van de leden ook effectief aanwezig is te wijzigen en er ons enkel toe te verplichten dat de helft van de leden vertegenwoordigd is 3. We voelen hier echter niet voor omdat dit in strijd is met ons werkingsprincipe waarbij we met zoveel mogelijk actoren de dialoog willen aangaan ook wanneer het de kritische blik op de eigen werking aangaat. 2. De zorg voor de bestaande praktijk Op respectievelijk 23 januari en 8 maart 2002 werd de samenwerking tussen de verschillende betrokken actoren in de arrondissementen Antwerpen en Mechelen geformaliseerd via ondertekening van een samenwerkingsprotocol. Concreet betekent dit dat eind 2002 herstelbemiddeling vóór vonnis aangeboden werd in acht arrondissementen met name: Antwerpen, Brugge, Dendermonde, Kortrijk, Leuven, Mechelen, Oudenaarde en Tongeren. Verder konden we ook in 2002 rekenen op de steun van Vlaams minister van Welzijn, Gezondheid en Gelijke kansen om het aanbod herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering verder te ontwikkelen. 4 In de inleiding op dit jaarverslag werd reeds aangegeven dat het voorbije jaar een bijzonder tumultueus jaar was vanwege ontwikkelingen van buitenaf met onmiddellijke ingrijpende gevolgen voor de organisatie. Dit had zijn weerslag op alle medewerkers. Wij zagen collega s gedwongen vertrekken niet bij machte ook maar iets aan de situatie te veranderen hoewel ieder van ons dat zo graag wilde. In de arrondissementen Antwerpen en Dendermonde werd de personeelsbezetting gehalveerd waarmee de vraag naar het leggen van prioriteiten zeer actueel werd. Vraag is echter hoe het engagement van de medewerkers levendig te houden wanneer men tegelijkertijd op de rem moet gaan staan. Vraag is ook hoe in te binden op een praktijk in volle ontwikkeling die nog elke dag zijn bestaansrecht dient te bewijzen? Hoe in te binden op het structurele werk wil men niet tot een stagnatie komen in de praktijk- en visieontwikkeling en wil men zijn structurele partners niet verliezen. In het arrondissement Mechelen leek het er in eerste instantie op dat de praktijk zou dienen opgeschort met het risico dat de geleverde inspanningen een maat voor niets geweest waren. De raad van bestuur nam echter de optie om hoe dan ook de bestaande praktijk te continueren. Uiteindelijk werd met wat puzzelwerk voorzien in een halftijdse functie voor Mechelen. Nu reeds is echter duidelijk dat het uitbouwen van een arrondissementeel aanbod met één halftijdse kracht een ondoenbare zaak is. 3 Behoudens voor die aspecten waarvoor een bijzondere meerderheid wettelijk vereist is. 4 Over de werking van de arrondissementele bemiddelingsdiensten en het project herstelbemiddeling in de fase van de strafuitvoering leest u meer in deel 3 en 4 van het werkingsverslag. 4

18 Dit alles kwam bovenop de moeilijke opdracht die onze bemiddelaars sowieso reeds te vervullen hebben. In het werkingsverslag 200 werd aangegeven dat de zorg voor de praktijk bijzondere aandacht vraagt. We hebben hiertoe vorig jaar initiatieven genomen zij het dat we beseffen dat een en ander nog kan geoptimaliseerd worden. Zo wordt in samenwerking met Anasa vzw voorzien in maandelijkse groepssupervisie voor de bemiddelaars. Dit aanbod houdt geenszins een verplichting in en richt zich enkel tot de bemiddelaars die menen dat dit aanbod kan tegemoetkomen aan hun behoefte. Bedoeling is dat de bemiddelaars in een veilig kader hun eigen professioneel functioneren en de moeilijkheden die zij hierbij ervaren als persoon kunnen ter sprake brengen en onder professionele begeleiding kunnen zoeken naar mogelijkheden om hier in de toekomst mee om te gaan. Hierbij doet het zich voor dat men in de zoektocht naar mogelijke oplossingen uitkomt bij bepaalde aspecten eigen aan de organisatie. Afspraak is dat dit ook gecommuniceerd wordt naar de organisatie die dan op haar beurt bekijkt of en zo ja hoe hieraan kan tegemoetgekomen worden. Op mei en 6-7 juni 2002 werd voor de nieuwkomers een introductiepakket aangeboden waarin aandacht gegeven wordt aan de filosofische en geschiedkundige achtergrond van de herstelrechtelijke ontwikkelingen en in het bijzonder van herstelbemiddeling. Uitgangspunten en werkingsprincipes worden geëxpliciteerd en toegelicht in hun consequenties. Verder worden de verschillende fases van het bemiddelingsproces doorlopen waarbij telkens ingegaan wordt op methodische en conceptuele aspecten. Tenslotte wordt ook ingegaan op de structurele aspecten van de arrondissementele praktijk met bijzondere aandacht voor de werking van de stuurgroepen en de eigen rol van de bemiddelaar in dit verband. Daar waar dit pakket in het verleden grotendeels door het secretariaat werd voorbereid en aangeboden kregen we dit jaar versterking vanwege één van onze anciens onder de bemiddelaars die bepaalde aspecten van het introductiepakket voor haar rekening nam. Het interregionaal overleg, opgestart op initiatief van de bemiddelaars werd vorig jaar gecontinueerd en blijkt reëel te beantwoorden aan de behoefte van de bemiddelaars om ook met eigen collega s (naast het overleg in het kader van de arrondissementele begeleidingsteams) knelpunten in dossiers te bespreken. De medewerkers getuigen hierbij van een grote mate aan transparantie en een enorm onderling vertrouwen. Zij deinzen er immers niet voor terug het eigen functioneren in dossiers ter discussie te stellen waarbij we u kunnen verzekeren dat de collega s er niet voor terugschrikken regelmatig een zeer kritische noot te laten horen. Ook knelpunten inzake de sensibilisering van arrondissementele actoren ondermeer in functie van de selectie van bemiddelingsdossiers, het functioneren van de stuurgoepen/begeleidingsteams, het leggen van prioriteiten, kunnen op het interregionaal overleg ter sprake gebracht worden. Sommige van deze punten vragen echter opvolging binnen het voltallige team van medewerkers en krijgen dan hun plaats op de agenda van de maandelijkse terugkomdagen. Het blijft zoeken naar een goede onderlinge afstemming van de inhoudelijke invulling van het interregionaal overleg én de terugkomdagen. Daar waar het overleg vooral focust op het eigen functioneren in dossiers en de knelpunten in dit verband (VLIRO) lijkt die afstemming duidelijker dan daar waar het overleg eerder focust op knelpunten eigen aan dossiers en de wijze waarop de praktijk zich lokaal ontwikkelt (IROLA). In dit geval leunt de agenda veel nauwer aan bij de agenda van de terugkomdagen met als gevolg dat de vraag naar uitzuivering van de overlegmomenten zich daar ook veel acuter stelt. Het mag duidelijk zijn dat de bemiddelaars geenszins willen inboeten op het onderling overleg maar dat zij dit gezien hun drukke agenda willen laten samengaan met een efficiënte tijdsbesteding. 5

19 Naar jaarlijkse gewoonte werden van 8 tot 20 december 2002 opnieuw denkdagen georganiseerd voor alle medewerkers. In tegenstelling tot vorige jaren werd dit jaar beroep gedaan op externen in functie van het verzorgen van bepaalde aspecten van het programma. Zo gingen we de eerste namiddag in discussie met Remy Peeters, docent filosofie, rond het thema criminaliteit en de benadering van criminaliteit, dit op basis van onze reacties op een videofragment m.b.t. het proces Eichmann. Verder bogen we ons samen met Steven Lecompte, herstelbemiddelaar minderjarigen en creatief agoog, over de vraag wanneer we kunnen spreken van een geslaagde bemiddeling. Onze creativiteit werd hierbij danig op de proef gesteld maar bood ons de mogelijkheid om vanuit een andere dan de ons geëigende insteek te komen tot het bepalen van een aantal accenten. Tenslotte mochten we ook nog proeven van de input die Kristel Buntinx, één van onze bemiddelaars in de fase van de strafuitvoering, kreeg in het kader van de zesdaagse training Victim -Offender Mediation in Severe Crimes, die doorging in Minneapolis, Minnesota onder leiding van Dr. Mark Umbreit. De bestaande praktijk appelleert de organisatie echter ook op een verdere structurering in functie van duidelijkheid, zekerheid en houvast. Dit appel is met de ontwikkelingen waarmee we in het najaar 2002 werden geconfronteerd nog versterkt. Niet toevallig. De praktijk heeft meer dan ooit nood aan backing van een organisatie met een duidelijke missie en visie en duidelijke structuren om de reflectie in dit verband te kanaliseren. In een poging hier aan tegemoet te komen wordt begin 2003 gestart met een zogenaamd teamoverleg waaraan naast de medewerkers van het secretariaat ook een aantal bemiddelaars participeren. Dit teamoverleg krijgt een coördinerende rol in functie van de opvolging van diverse aspecten van de werking en een adviserende rol naar de raad van bestuur in functie van het uittekenen van beleid in dit verband. Wij hopen u volgend jaar te kunnen verslagen over de positieve impact van de werkzaamheden van dit teamoverleg voor de medewerkers en de organisatie. 3. Forum Zoals u in de algemene inleiding van dit jaarverslag reeds kon lezen werd eind 200 de forumopdracht, die Suggnomè zich statutair oplegt en sedert het begin van de werking probeert te operationaliseren, van overheidswege erkend en gesubsidieerd op basis van een jaarlijks te hernieuwen overeenkomst. Frederik Bullens nam deze opdracht op zich tot eind mei 2002, gevolgd door Wouter De Cuyper die tot eind september 2002 belast werd met de taak van forumwerker. Met ingang van oktober werd de functie opgenomen in samenwerking tussen het secretariaat en een aantal bemiddelaars. De optie voor een verdeling van de functie over verschillende medewerkers werd enerzijds ingegeven door de implicaties van de budgettaire beperkingen maar anderzijds ook op basis van de ervaring tot dan toe, dat een loskoppeling van de forumfunctie van enige andere functie binnen de organisatie aanleiding gaf tot een te vergaand isolement van de medewerker en van de opdracht t.a.v. de andere medewerkers en de andere opdrachten binnen de organisatie. In de hernieuwde overeenkomst tussen de Federale Overheidsdienst Justitie en Suggnomè vzw dd. 3 oktober 2002 wordt de opdracht als volgt omschreven: In het kader van de uitvoering van de alternatieve maatregelen zoals bepaald in het Koninklijk Besluit van 6 oktober 994, belast de Minister van Justitie de vzw Suggnomè, die aanvaardt, met de opdracht om, in het kader van de verdere conceptualisering van het herstelrecht, de 6

20 forumfunctie die zij hierin reeds vervullen, verder te operationaliseren onder meer door middel van het uitbouwen van een breed informatie-communicatienetwerk. In een onderhoud met de Dienst Justitiehuizen op 3 februari 2002 werd een kwalitatieve, up to date gehouden website als uitgesproken prioriteit naar voor geschoven. Deze website moet, aldus de Dienst Justitiehuizen dienst doen als werkinstrument en dient niet alleen in het kader van de informatie-uitwisseling te fungeren, maar ook in het kader van de communicatie en de dialoog met het brede werkveld en de brede bevolking. 3.. Website Op het ogenblik dat de Federale Overheidsdienst Justitie te kennen gaf dat de ontwikkeling van een website prioritaire aandacht diende te krijgen in het kader van de forumfunctie waren studenten E-communicatie aan de K.U.Leuven reeds drukdoende om in samenspraak met Suggnomè, een website te maken voor de vereniging, dit in het kader van een werkopdracht voor de universiteit. Suggnomè bracht de inhoud aan en de studenten slaagden er in tegen begin 2002 een technisch kwalitatieve website te ontwikkelen. Het was de bedoeling om de website zo snel mogelijk ter beschikking te stellen van het brede publiek, de website te promoten en het (inter)actieve gebruik van de website te stimuleren. Zoals gepland werd de website in het voorjaar 2002 op het internet geplaatst onder het webadres: In de volgende maanden werd op een intensieve wijze aan de website gewerkt waarbij al snel duidelijk werd dat het inschakelen van deskundigheid op dit vlak geen overbodige luxe was. Onze zoektocht in dit verband leverde het vrijwillig engagement op van zo een deskundig iemand, mevrouw Pascale Nys. Ter voorbereiding van een overleg met haar op december 2002 werd binnen de werkgroep communicatie en documentatie het concept van de website kritisch bekeken en bijgestuurd. In de toekomst komt de focus prioritair te liggen op de nationale ontwikkelingen inzake herstelrecht en bemiddeling waarbij we volledigheid zullen nastreven. Het internationale luik wordt beperkt tot een aantal voor de Belgische praktijk- en beleidsontwikkelingen relevante beleidsdocumenten. In dit verband kunt u immers terecht op de website van het European Forum for Victim Offender Mediation and Restorative Justice ( Wij hopen u in het voorjaar 2003 te kunnen verwelkomen op onze volledig herwerkte website De werkgroepen in de schoot van Suggnomè Zoals in de inleiding op dit deel van het jaarverslag reeds aangegeven werken de werkgroepen rond een bepaald deelaspect van het herstelrecht en bemiddeling. De werkgroepen worden geïnstalleerd op initiatief van Suggnomè met in het kader van haar forumfunctie de prioritaire intentie om een gespreksruimte ter beschikking te stellen die openstaat voor de verschillende betrokken actoren. De ervaring dit jaar heeft ons geleerd dat er nood is aan het expliciteren van de rol en bevoegdheid van de werkgroepen zo niet riskeert men dat deelnemers aan de werkgroepen in dit verband andere en soms tegenstrijdige verwachtingen hebben. 7

21 De aandachtige lezer zal opmerken dat vorig jaar een nieuwe werkgroep werd geïnstalleerd met name de werkgroep vorming. Dit deelaspect dat bij aanvang meegenomen werd in de werkgroep vorming en documentatie bleek, mede door de opdracht die deze werkgroep reeds op zich neemt inzake Nieuwsbrief en Samenspraak, telkenmale uit de boot van de besprekingen te vallen. Nochtans werd de druk op Suggnomè om zich ook inzake vorming als forum te profileren steeds groter wat in het najaar 2002 resulteerde in de opsplitsing tussen de werkgroep communicatie en documentatie enerzijds en de werkgroep vorming anderzijds. Verder waren volgende werkgroepen actief: de werkgroep deontologie, de werkgroep internationale uitwisseling, de werkgroep wettelijk kader 5 en de werkgroep herstelgericht detentie 6. De werkgroep communicatie en documentatie De activiteit van de werkgroep communicatie en documentatie spitste zich ook dit jaar voornamelijk toe op de uitwerking van concrete initiatieven meer bepaald op de redactie van de Nieuwsbrieven en de voorbereiding van de daarop aansluitende Samenspraak. Beide initiatieven maken tevens systematisch het voorwerp uit van een kritische evaluatie in het kader van de vergaderingen van de werkgroep. Het is belangrijk te onderlijnen dat zowel de Nieuwsbrief als de Samenspraak dienen te voldoen aan de behoeften en verwachtingen van de verschillende actoren betrokken op het terrein van herstelrecht en bemiddeling. Het gaat er dus niet om een nieuwsbrief te creëren die de concurrentie met academische vaktijdschriften aan kan. Idem dito wat betreft de Samenspraak. De vraag rijst echter wat de Nieuwsbrief en Samenspraak dan wel zijn. Zonder hierop een sluitend antwoord te kunnen of willen geven (creativiteit en flexibiliteit lijken immers de peilers van beide initiatieven te zijn), wil Suggnomè vzw een platform aanbieden aan alle geïnteresseerde actoren. Dit platform kan gebruikt worden door personen van uiteenlopende strekking of diensten (al naargelang het onderwerp) die op een creatieve wijze een bijdrage kunnen leveren aan de Nieuwsbrief. Het verlengstuk van de Nieuwsbrief, namelijk de Samenspraak, diept het in de Nieuwsbrief behandelde onderwerp verder uit. Hierbij worden de aanwezigen uitgenodigd om op een informele en interactieve wijze de dialoog aan te gaan, onder begeleiding van enkele sprekers. De nadruk wordt gelegd op de ontmoeting tussen personen met een verschillende professionele achtergrond met focus op de uitwisseling van nieuwe theoretische en methodische inzichten inzake herstelrecht, bemiddeling en andere herstelrechtelijke initiatieven. In de loop van 2002 werden vier nieuwsbrieven ruim verspreid waarin volgende inhoudelijke thema s achtereenvolgens aan bod kwamen: Het tegensprekelijkheidsbeginsel op zittingsniveau, D e meerzijdige partijdigheid in de justitiële context, Solidaire veroordeling, herstel en bemiddeling, Herstelbemiddeling en vrijwilligheid. Ook dit jaar konden we voor de Samenspraak rekenen op de gastvrijheid van de administratie van de Vlaamse Gemeenschap die telkens gratis een zaal ter beschikking stelde in het Markiesgebouw en ons tegen zeer democratische prijzen voorzag van een broodje en een drankje. Ter stoffering van de discussiemomenten verleenden achtereenvolgens volgende personen hun medewerking als inleider: Erik Claes (K.U.Leuven) en Kristel Beyens (VUB), Annemie 5 Zie De implementatie 2002: zwoegen op een steile helling 6 Zie deel vier van het jaarverslag 8

22 Dillen (K.U.Leuven) en Erna Hermans (PSD Dendermonde), Frank Verbruggen (advocaat en medewerker K.U.Leuven) en Nadine Debaere (C.A.W. De Viersprong, Slachtofferhulp Brugge) en tenslotte Rudi Roose (Universiteit Gent), Hilde Guffens (herstelconsulente Leuven Centraal) en Frederik Bullens, herstelbemiddelaar Oudenaarde. De opkomst voor de Samenspraak blijft in dezelfde lijn liggen als vorig jaar en betreft gemiddeld een 35-tal personen waarvan de bemiddelaars (meerderjarigen, minderjarigen, strafzaken) de grootste groep vormen. Werkgroep deontologie Deze werkgroep werd in 2000 opgestart met het oog op het ontwerpen van een deontologisch kader voor de herstelbemiddelaars. Van bij aanvang leek het ons mede vanuit onze forumfunctie evident een code te ontwikkelen die tevens hanteerbaar was voor de bemiddelaars minderjarigen die dan ook mee uitgenodigd werden deel te nemen aan de vergaderingen. In het najaar 2002 werd een eerste ontwerp van deontologische code bestemd voor de bemiddelaars voor vonnis, de bemiddelaars in de fase van de strafuitvoering en de bemiddelaars minderjarigen, afgewerkt en ter bespreking voorgelegd aan de respectievelijke collega s. Voor de eigen bemiddelaars gebeurde dit ter gelegenheid van de terugkomdag van 8 oktober 2002 waar werd voorgesteld dit ontwerp gedurende een jaar experimenteel te laten functioneren via het installeren van een deontologische commissie. De opdracht van deze commissie zou er in bestaan een antwoord te formuleren op de deontologische vragen van de bemiddelaars en op die manier het ontwerp van code te verfijnen. Dit voorstel werd onderschreven door de andere leden van de werkgroep en ondertussen werd reeds initiatief genomen tot de samenstelling van dergelijke commissie. Wellicht wordt de commissie in de loop van april 2003 daadwerkelijk opgestart. Het secretariaat zal in een eerste fase worden waargenomen door Suggnomè. Vooralsnog heeft de commissie een niet bindende adviserende bevoegdheid en hopen we dat de respectievelijke werkgevers (voor de minderjarigen betreft dit per arrondissementele bemiddelingsdienst een andere werkgever) zich t.a.v. deze adviezen zullen verhouden, in die zin dat zij zich verantwoorden wanneer zij een bepaald advies niet zouden volgen. Op deze manier kan immers een dialoog op gang komen die een deontologisch draagvlak vormt voor de bemiddelaars en de betrokken actoren. Op termijn dient een dergelijke commissie echter een formeel statuut te krijgen en dient de verantwoording t.a.v. de commissie een verplichtend karakter te krijgen desgevallend via een bindende bepaling in de regelgeving m.b.t. herstelbemiddeling. Werkgroep vorming Een van de statutaire opdrachten van Suggnomè betreft de organisatie van vormingsinitiatieven. Tot op heden nam het secretariaat dergelijke vragen op zonder echter terug te kunnen vallen op een aantal beleidslijnen vanuit de raad van bestuur. Daarom werd op 2 oktober 2002 een overlegvergadering georganiseerd met het oog op het formuleren van een advies naar de raad van bestuur inzake het te voeren beleid m.b.t. vorming. Op de vergadering werden enkele leden van de algemene vergadering uitgenodigd die vanuit hun professionele bezigheid vertrouwd zijn met het terrein van herstelrecht en bemiddeling enerzijds en met vorming anderzijds. Volgende vragen behoefden een 9

23 antwoord: dient Suggnomè zich actief te profileren op vorming, zo ja welke criteria dienen gehanteerd om het terrein af te bakenen, welke doelgroepen hebben we voor ogen en welke prioriteiten dienen gesteld. Het resultaat van de overlegvergadering werd voorgelegd en bekrachtigd op de raad van bestuur van 2 november De optie werd genomen voor een actieve profilering van Suggnomè op het luik vorming waarbij de focus ligt op bemiddeling in strafrechtelijke context en de vorming niet los kan gezien worden van het herstelrechtelijk ideeëngoed. De prioritaire doelgroep betreft enerzijds alle bemiddelaars in strafrechtelijke context en anderzijds ook de verschillende betrokken actoren. Wat deze laatste doelgroep betreft komt de focus van de vorming te liggen op de eigen rol in het kader van bemiddeling. Verder werd de optie genomen tot samenwerking met andere organisaties en instanties om deze opdracht waar te maken en hiertoe ook beroep te doen op bemiddelaars met ervaring om zodoende het draagvlak voor dergelijke initiatieven te verbreden, waarbij de eindverantwoordelijkheid komt te liggen bij Suggnomè. Op de raad van bestuur werd tevens het advies gevolgd een werkgroep te installeren die de verantwoordelijkheid krijgt de krachtlijnen verder uit te werken. Deze werkgroep kwam in een eerste vergadering bijeen op 4 december 2002 en zal gedurende de komende periode prioritair een vormingspakket voor gevorderde bemiddelaars uitwerken. In functie hiervan werden alle bemiddelaars aangeschreven met de vraag een vragenlijst te beantwoorden om zicht te krijgen op de punten die prioritair aandacht behoeven. De werkgroep heeft de intentie uitgesproken dit pakket af te werken tegen de zomervakantie en een eerste keer aan te bieden in het najaar Werkgroep Internationale uitwisseling Situering Als Forum voor Herstelrecht en Bemiddeling koesterde Suggnomè van bij de oprichting reeds bescheiden internationale ambities. Zo wou de vereniging een rol spelen bij internationale samenwerking en uitwisseling van informatie en deskundigheid inzake herstelrecht en bemiddeling. De vereniging speelde, mede onder impuls van de K.U.Leuven, een actieve rol bij de oprichting in 2000 van het European Forum for Victim -Offender Mediation and Restorative Justice. Tijdens de stichtingsbijeenkomst van dit forum te Leuven werden medewerkers van Suggnomè gevraagd voorlopig te fungeren als aanspreekpunt voor twee nieuw opgerichte comités met betrekking tot resp. informatie -uitwisseling en training. Het zag ernaar uit dat de internationale interesse van Suggnomè zich met dit alles algauw zou gaan vertalen in concrete vragen naar uitwisseling en informatie zowel vanuit het buitenland, als naar het buitenland toe. Om hieraan te beantwoorden werd eind 2000 in de schoot van Suggnomè een werkgroepje internationale uitwisseling geïnstalleerd, met geïnteresseerden van binnen en buiten de eigen organisatie. Het werken rond een bescheiden internationale enquête Op 20 september 200 kende het Europees Forum een eerste Algemene Vergadering. Hierop werd beslist de werking van de comités toe te spitsen op bescheiden, maar zeer concrete, tastbare verwezenlijkingen. Op initiatief van onze Duitse collega s stelde het comité rond training hierop voor alvast werk te maken van een globale inventarisatie van wat er op het 0