Eindverslag project Portfolio's in het letterenonderwijs
|
|
- Anita Smits
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Eindverslag project Portfolio's in het letterenonderwijs ICT & Onderwijscentrum Faculteit der Letteren Vrije Universiteit Amsterdam sept 2004 juni 2005
2 Eindverslag project Portfolio's in het letterenonderwijs November 2005 Projectcode: ICT Projectleider: drs. Y. Spoelder Projectmedewerkers: ICT & Onderwijscentrum: drs. Sanne Meeder Faculteit der Letteren: dr. Joris Aarts (Archeologie) dr. Hans Gerritsen (Engels) dr. Elseline Vester (OWB) Faculteit der Letteren Vrije Universiteit Amsterdam, Juli
3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Opzet Structuur Beschrijving van de uitgevoerde activiteiten en resultaten Literatuurstudie Beschrijving van activiteiten in de drie deelprojecten Veldwerkbegeleiding van studenten Archeologie taalvaardigheidsbegeleiding Masterstudenten Engels (Studie)loopbaanbegeleiding van studenten Evaluatie van de activiteiten en van de resultaten Evaluatie van de resultaten Evaluatie van de methode Conclusie en aanbevelingen...12 Literatuur...13 Bijlagen
4 1. Inleiding Het portfolio is hip in onderwijsland. Ook aan onze faculteit hebben docenten, mentoren, studieadviseurs en BI-medewerkers van de Faculteit der Letteren aan de Vrije Universiteit Amsterdam de recente ontwikkelingen op het gebied van portfolio's binnen de VU en elders gevolgd. Ook al komen zij tot de conclusie dat faculteitsbrede invoer van het portfolio in dit stadium niet gewenst is 1, zij zien weldegelijk dat portfoliobegeleiding meerwaarde kan bieden op specifieke aspecten van opleidingen en afdelingen. Het betreft dan voornamelijk die aspecten van opleidingen en afdelingen waarin studenten zich bezighouden met het ontwikkelen van competenties en het reflecteren hierop. Tijdens het project Portfolio s in het letterenonderwijs 2004/6, 5e Projectronde ICT en Onderwijsteams VU heeft de faculteit een eerste praktische ervaring opgedaan met portfolioondersteuning bij de begeleiding van studenten in drie deelprojecten. In dit verslag zullen de activiteiten die in de drie deelprojecten zijn uitgevoerd worden beschreven en zal verslag worden gedaan van de ervaringen en kennis die deze activiteiten hebben opgeleverd. 1.1 Opzet Om kennis op te doen en om een basis te vormen voor bredere toepassing heeft de faculteit bij twee opleidingen en in het Onderwijsburo een portfolio op beperkte schaal ingevoerd, namelijk bij het ondersteunen van de veldwerkcomponenten in de Bacheloropleiding Archeologie, bij het ontwikkelen van taalvaardigheden in de Masteropleiding Engels (afstudeerrichting taalkunde), en bij de (studie-)keuzebegeleiding van studenten bij het Onderwijsburo. 1.2 Structuur Aan dit project werkten de projectmedewerkers in diverse werkgroepen naast elkaar. Naast één plenaire bijeenkomst zijn er vooral individuele contacten geweest tussen ICTO medewerker(s), adviseur ICT&O en betrokken docent(en). Daarnaast is er ook per veel contact geweest in de verschillende stadia van de deelprojecten. De ICTO-mederwerker heeft samen met de facultaire adviseur ICT & onderwijs getracht om de overkoepelende doelen te verwezelijken. De projectleiding lag bij de faculteit. Dit project vond plaats in een periode waarin de Faculteit der Letteren serieus werkt aan een verantwoorde integratie van ICT in het onderwijs. Zo vormt de integratie van ICT in de BAcurricula een centraal onderdeel van het facultaire beleidsplan ICT in onderwijs en onderzoek Om deze reden heeft de faculteit in dit project gekozen voor een teambenadering. Het is namelijk niet alleen voor het slagen van dit project, maar ook voor de disseminatie en consolidatie van het portfoliogebruik binnen de faculteit van belang dat er naar een situatie wordt toegewerkt waarin de begeleiders van portfoliotrajecten zelf echt gecommitteerd zijn aan portfoliogebruik. De teambenadering komt onder andere tot uitdrukking in de formering van een facultaire portfoliowerkgroep (onder begeleiding van de facultaire adviseur ICT & Onderwijs) die naast de drie projectgroepen betrokken was bij portfolio-aangelegenheden. Aan deze facultaire portfoliowerkgroep namen docenten van verschillende opleidingen deel (Geschiedenis, Literatuurwetenschap, Journalistiek, Duits, Engels en Archeologie). Deze docenten volgden de voortgang van de invoer van het portfolio in de deelprojecten en konden op die manier zelf op 1 Hiervoor zal eerst binnen de diverse opleidingen draagvlak moeten worden gecreëerd en nagedacht moeten worden over de meerwaarde van integratie van het portfolio in de diverse onderwijsprogramma's. Onderzoek naar eventuele toepassingsmogelijkeden van het portfolio zal plaats vinden tijdens de geplande curriculumanalyses de komende twee jaar (ICT&O ronde ). 4
5 hun beurt gebruik maken van de kennis en ervaringen die daar zijn opgedaan. Daarnaast fungeerden zij als gesprekspartner en facultair klankbord voor de bij het project betrokken projectmedewerkers. Naast facultaire inbedding, is ook getracht om daar waar mogelijk aansluiting te vinden bij en te profiteren van het universitaire portfolio-project. Hierdoor kon gebruik gemaakt worden van ervaringen die binnen de VU al zijn opgedaan bij het implementeren van een portfolio. 2. Beschrijving van de uitgevoerde activiteiten en resultaten 2.1 Literatuurstudie Gezien de enorme vlucht die het portfolio de afgelopen jaren heeft genomen in het Voortgezet en Hoger Onderwijs is het zaak om te onderzoeken op welke punten het portfolio onze faculteit daadwerkelijk meerwaarde kan bieden en waar het slechts een modeverschijnsel betreft of enkel wordt ingezet omdat andere instellingen er ook gebruik van maken. Hiertoe hebben de projectmedewerkers voorafgaande aan en in de beginfase van het project een korte literatuurstudie gedaan. Dit verschafte onder andere meer informatie over de verschillen tussen het portfolio als begeleidingsinstrument en als beoordelingsinstrument, over de randvoorwaarden voor succesvolle implementatie en over het effect van portfolio-implementatie op het onderwijs en de organisatie ervan 2. Uit de bestudering van recente publicaties en implementatierapporten werd al snel duidelijk dat [...] het implementeren van een digitaal portfolio niet gaat om het inzetten van een digitale tool maar veel meer om een instrument bij onderwijsvernieuwing (Universiteit van Amsterdam (2004). Plan van aanpak Go-NoGo UvA breed portfolio 3 ). Ook in de drie deelprojecten die in het kader van dit project worden uitgevoerd speelde het implementeren van nieuwe begeleidingsvormen die samenhangen met het invoeren van een portfolio een grotere rol dan de daadwerkelijke inzet van een (digitaal) portfolio daarbij. Volgens Veugelers zou het portfolio zelfs het concrete instrument zijn van de (huidige) onderwijsvernieuwing en krijgt het daarmee de status van icoon van de verandering die wordt nagestreefd (Veugelers, 2005). 2.2 Beschrijving van activiteiten in de drie deelprojecten Bij de implementatie van portfolio s binnen de twee opleidingen en het Onderwijsbureau van de faculteit kunnen de onderstaande fases met hun bijbehorende taken onderscheiden worden. i.) Verkennende fase: Om de doelen, leeractiviteiten en leeromgeving van het onderwijs in de drie deelprojecten te expliciteren en daarnaast meer grip te krijgen op de randvoorwaarden die hiermee samenhangen is in het kader van dit project een checklist 4 ontwikkeld. Op basis van de aspecten die daarin genoemd worden, heeft bij de opleidingen en in het Onderwijsbureau discussie plaatsgevonden tussen betrokken docenten, coördinatoren en studiebegeleiders. ii.) Ontwerpfase: 2 Zie voor een overzicht van de geraadpleegde bronnen de literatuurlijst van dit projectverslag Zie bijlage 1. 5
6 Op basis van de uitkomsten van de discussie binnen de opleidingen en in het Onderwijsbureau naar aanleiding van de checklist is in samenwerking met de ICTO-medewerker een eerste ontwerp gemaakt voor studentbegeleiding ondersteund door een portfolio. iii.) Implementatiefase: In deze fase hebben de projectmedewerkers een eerste ervaring opgedaan met het introduceren van het portfolio bij de begeleiders en het daadwerkelijk begeleiden van studenten met behulp van een portfolio. Tijdens de looptijd van dit project zijn in de drie deelprojecten nog niet alle hierboven beschreven fases doorlopen. Hieronder volgt een uiteenzetting van de specifieke activiteiten die in het kader van de drie deelprojecten wel zijn uitgevoerd. Aan het begin van iedere paragraaf zullen de doelen en resultaten van het betreffende deelproject kort worden omschreven Veldwerkbegeleiding van studenten Archeologie Aan de werkgroep die zich bezig hield met het uitvoeren van de doelstellingen van dit deelproject namen de volgende personen deel: Joris Aarts (docent Archeologie) opdrachtgever, inhouds-expert (SME), Sanne Meeder (ICTO) onderwijskundige, Yolande Spoelder (BI) projectleider. Doel van het portfolio a) De student beter in staat stellen zijn eigen leertraject met betrekking tot archeologisch veldwerk vorm te geven en te monitoren, b) de student bewuster te maken van het te volgen leertraject en de verschillende competentieniveau s die daarbij onderscheiden worden, c) een vaken jaar-overstijgende structuur te scheppen voor archeologisch veldwerkonderwijs. Het resultaat Het portfolio wordt bij de opleiding Archeologie ingezet als begeleidingsinstrument. De metafoor die we in dit kader kunnen gebruiken is die van verzamelmap. In deze map wordt door de student al het materiaal dat met zijn veldwerkactiviteiten te maken heeft, verzameld. Het portfolio is eigendom van de student en de verantwoordelijkheid voor de inhoud en de toegankelijkheid voor derden ligt dan ook bij de student zelf. De student is vrij om zijn portfolio naar eigen believen in te richten, maar er zijn in ieder geval vier verplichtte onderdelen 5. De beoordeling van de individuele producten van de student vindt buiten het portfolio plaats. Jaarlijks vindt er een begeleidingsgesprek plaats tussen de student en de veldwerkcoördinator waarbij het portfolio als uitgangspunt dient. Ter voorbereiding op dit gesprek nodigt de student de docent uit om de producten in zijn portfolio in te zien. Tijdens het gesprek zullen student en docent bekijken of de student de competenties bezit die zijn vastgesteld voor die fase van de opleiding waarin de student zich bevind. Dit gebeurt aan de hand van de producten die de student in het portfolio heeft verzameld. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan verbeterpunten en persoonlijke interesses. Dit vindt zijn weerslag in een Persoonlijk Actie Plan (PAP) dat door de student wordt opgesteld en aan het portfolio wordt toegevoegd. Deelname is voor alle studenten verplicht. Activiteiten in de verkennende fase 5 i) Alle veldwerkverslagen van de student, ii) alle veldwerkkaarten, waarop is aangegeven welke activiteiten de student tijdens het veldwerk heeft ontplooid en waarop de beoordeling van de projectleider staat, iii) een jaarlijkse evaluatie van het competentieniveau waarop de student zich bevindt, geschreven door de student zelf en beoordeeld door de docent, iv) een plan van aanpak voor elke veldwerkperiode, waarin wordt vermeld welke leerdoelen de student gerealiseerd wil zien en welke consequenties dit heeft voor de keuze voor een bepaald project (voor zover mogelijk). 6
7 De uitgangspositie, onderwijsvernieuwingsbehoefte, opleidingsdoelen, leeractiviteiten en leeromgeving zijn bepaald aan de hand van een specifiek voor dit project door de faculteit ontwikkelde checklist. Op basis van de aspecten die in deze checklist genoemd worden heeft (op initiatief van de betrokken docent) discussie binnen de opleiding plaatsgevonden. Naar aanleiding van die discussie is het document Portfolio-project Archeologisch veldwerk opgesteld 6. Activiteiten in de ontwerpfase In de ontwerpfase is nagedacht over hoe het portfolio het beste in het onderwijs kan worden ingebed, welke competentieniveau s onderscheiden kunnen worden, hoe studenten beoordeeld moeten worden en door wie, waar de verschillende verantwoordelijkheden liggen en er is een schatting gemaakt voor de tijdsinvestering van docenten. Uitgebreidere informatie hierover is te vinden in het document Portfolio-project Archeologisch veldwerk 7. Hieronder volgt een korte samenvatting van de punten die voor deze fase van belang zijn. Allereerst heeft de docent competentieniveau s per jaar van de opleiding vastgesteld op het gebied van archeologisch veldwerk. Hierbij is getracht om aansluiting te vinden bij de beroepspraktijk 8, maar aangezien hierin de functie-eisen redelijk vaag zijn omschreven, zijn de competentieniveau s die in het kader van dit project zijn ontwikkeld veel explicieter 9. Vervolgens is onderzocht hoe deze competenties in het huidige curriculum, met name op BAniveau, kunnnen worden geïntegreerd. Sommige competenties zijn namelijk niet louter door middel van veldwerkstages te verkrijgen. Het gaat hierbij om inzicht in het huidige archeologische bestel en de AMZ-cyclus 10 en vaardigheden in het uitwerken en rapporteren van opgravingsgegevens. Tot slot is nagedacht over hoe de begeleiding vorm gegeven zal moeten worden. Zo is bijvoorbeeld bepaald dat er bij de beoordeling van competenties op jaarniveau enige flexibiliteit moet worden betracht: niet op elk punt hoeft de student al voldoende vaardigheden aan de dag te leggen. Hij dient dan wel in zijn plan van aanpak aan te geven hoe hij de eventuele deficiënties op gaat lossen. Aan het einde van jaar 3 dient de student echter voldoende te hebben gescoord op alle competenties van de eerste 3 jaar. Ditzelfde geldt voor de competenties met betrekking tot het Master jaar. Activiteiten in de implementatiefase In deze fase zijn de eerste voorbereidingen getroffen voor de invoering van het portfolio en is een eerste ervaring opgedaan bij het begeleiden van studenten met behulp van een portfolio. Hieronder volgt een opsomming van de activiteiten in deze fase. - Voor de docent en alle eerstejaarsstudenten is een account aangemaakt op het universitaire portfolio-systeem, Blackboard CS. - De docent heeft een Handleiding 1 e jaars veldwerk 11 geschreven waarin uiteen gezet wordt wat het veldwerk inhoudt, aan welke eisen de student moet voldoen en hoe de beoordeling en begeleiding plaatsvindt. - Deze handleiding voor het veldwerk heeft hij mondeling toegelicht tijdens een bijeenkomst voorafgaande aan de eerste veldwerkweken. 6 Zie Bijlage 2. 7 Zie Bijlage 2. 8 Beroepsregister voor Archeologen in Nederland (nu alleen nog als blauwdruk) (ontwikkeld door de NvvA in opdracht van het ministerie van OC&W) en Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA) (opgesteld door het college voor Archeologische Kwaliteit (CvAK)). 9 Zie Tabel 1 in: Portfolio-project Archeologisch veldwerk Bijlage Archeologische Monumenten Zorg 11 Zie Bijlage 3. 7
8 - Aansluitend heeft de facultaire medewerker ICT&O een korte introductie op het digitaal portfolio gegeven, waarna de studenten zelfstandig in een practicumzaal konden werken aan de Workflow digitaal portfolio Begin juni hebben de studenten hun eerste veldwerkervaring opgedaan en naar aanleiding daarvan een veldwerkverslag geschreven. Dit verslag hebben zij samen met de veldwerkkaart, die afgetekend is door de veldarcheoloog, in hun portfolio geplaatst. - Ter voorbereiding op het gesprek dat aan het begin van het nieuwe studiejaar plaats zal vinden, hebben de studenten de docent uitgenodigd om in hun portfolio te kijken. De begeleidingsgesprekken zelf hebben tijdens de looptijd van dit project niet meer plaatsgevonden. Hierover zal separaat worden gepubliceerd taalvaardigheidsbegeleiding Masterstudenten Engels Aan de werkgroep die zich bezig hield met het uitvoeren van de doelstellingen van dit deelproject namen de volgende personen deel: Hans Gerritsen (docent Engels) opdrachtgever, inhouds-expert (SME), Sanne Meeder (ICTO) onderwijskundige, Yolande Spoelder (BI) projectleider. Doel van het portfolio Middel bij de begeleiding van MA-studenten in het verwerven van competenties op het gebied van mondelinge presentatievaardigheden. Het resultaat De pilot heeft achtereenvolgens opgeleverd: - procedure voor de inzet van het portfolio in de begeleiding van MA-studenten in het verwerven van competenties op het gebied van modelinge presentatievaardigheden Deze procedure is vastgelegd in een draaiboek van het Language Dossier waarin de actoren en producten zijn gedefineerd opdrachten voor de monitoring en begeleiding van de mondelinge presenatievaardigheden. Deze opdrachten bevatten resp. het opstellen van het startprofiel (de docent heeft mondeling aangegeven waar ze aan konden denken bij het samenstellen van het startprofiel). Vervolgens de opdracht halverwege het cursusjaar gekoppeld aan de mondelinge presentatie, een self reflection report waarin ze ook leerpunten voor de volgende presenatie formuleerden (zie bijlage) en tot slot aan het eind van het cursusjaar een end reflection report. De reflectie reports zijn gebruikt bij de begeleidingsgesprekken met de studenten ervaringen in het begeleiden van de MA studenten Engelse taalkunde. De studenten hebben steeds volgens afspraak de opdrachten gemaakt. Zowel de docent als de studenten hebben het positief ervaren. De docent heeft veel ondersteuning gehad aan het overzicht van het beginniveau, de self reflection reports. Het gaf sturing aan het gesprek en waarop getraind moest worden. Het onderling uitwisselen en bespreken van het startprofiel was in zo n kleine groep makkelijk te realiseren. De studenten hebben de verslagen als meerwaarde ervaren in de begeleidingsgesprekken. Een student verwoorde het als volgt: Door mijn eigen mankementen op te schrijven en te bespreken werd ik ik gedwongen er in het vervolg bewuster op te letten. 15. De studenten werden verder bewuster van hun sterke en zwakke punten. 12 Zie bijlage Zie bijlage Zie bijlagen 5, 6, 7, 8, 9 en Zie bijlage 11. 8
9 Activiteiten in de verkennende fase Start: orientatie op het vak door gesprek met de betreffende docent en d.m.v. studiegidsinformatie Language Dossier: Academic and Practical Skills. Activiteiten in de ontwerpfase Draaiboek Language dossier ontworpen: De studenten leggen een dossier aan van hun mondelinge presentaties in het Engels. Aan het begin van de cursus voeren zij een zelfassessment a.d.h.v een startprofiel. Er is een plan van aanpak opgesteld met de activiteiten door het jaar heen. Activiteiten in de implementatiefase Opdrachten laten uitvoeren door de studenten, resp: opstellen van een startprofiel, reflection report en end reflection report. Aanbevelingen: - richtlijnen voor het opstellen van een startprofiel - Het werken met startprofiel en reflectieverslagen zou nog verbeterd kunnen worden door concrtere eindtermen. Voor het werken met portfolio is dit een belangrijke kapstok om hun groei tegen af te zetten. Het blijkt dat er over de eindtermen nog geen overeenstemming is door de Onderwijscommissie. - bij deze pilot was het uitgangspunt om het accent op de didactische kant van het language dossier. Bij het voortzetten lijkt het handig te zijn om een digitaal language dossier aan te leggen met digitale opnames van de taalpresentaties (zie voorbeeld in de bijlage). - Opzet was makkelijk te realiseren met slechts twee studenten. Voor grotere groepen zou het bespreken van een startprofiel anders georganiseerd moeten worden (Studie)loopbaanbegeleiding van studenten Aan de werkgroep die zich bezig hield met het uitvoeren van de doelstellingen van dit deelproject namen de volgende personen deel: Elseline Vester (hoofd Onderwijsbureau) opdrachtgever, Joke Putters (studiebegeleider) inhouds-expert (SME), Ilse Chin (studiebegeleider) inhouds-expert (SME), Sanne Meeder (ICTO) onderwijskundige, Yolande Spoelder (BI) projectleider. Doel van het portfolio De inzet van het portfolio bij het onderwijsbureau moet het volgende opleveren: i) een gerichter studietraject voor studenten, ii) een verhoging van het facultair rendement, iii) continuïteit in de begeleiding van studenten bij afwezigheid van een van de studieadviseurs. Daarnaast zullen de volgende neveneffecten merkbaar moeten zijn: i) de student zal beter voorbereid op gesprek komen, ii) diverse specifiek voor de faculteit ontwikkelde begeleidingsmiddelen staan de studieadviseur ter beschikking, iii) de student is zich al aan het begin van zijn opleiding bewust van het zelfsturende keuzeproces. Het resultaat Dit deelproject heeft geresulteerd in een geïntegreerd model voor (studie)keuzebegeleiding ondersteund door een digitaal portfolio. Bij de inzet van het portfolio is de sollicitatiemetafoor van toepassing. Het portfolio doet namelijk denken aan een curriculum vitae en een sollicitatiebrief waarin studenten vastleggen wat zij allemaal gedaan hebben, welke ambities ze 9
10 hebben en wat voor iemand zij zijn. Dit alles leggen zij vast in de hiervoor ontwikkelde profielen. Jaarlijks zijn er twee begeleidingsmomenten op het gebied van de (studie)keuzebegeleiding. Tijdens het eerste begeleidingsmoment vindt er een gesprek plaats tussen student en studiebegeleider aan de hand van het portfolio. In dit portfolio heeft de student minimaal een ingevulde versie van het start- (1 e jaar) of het voortgangsprofiel (hogere jaren) geplaatst 16. Het portfolio kan, indien gewenst, worden aangevuld met overige documenten, zoals reflectiesverslagen. Aangezien de student eigenaar is van zijn portfolio, regelt hij ook wie er toegang hebben tot bepaalde documenten in het portfolio. Voorafgaand aan een gesprek dient hij de studiebegeleider toegang te geven tot de documenten die van toepassing zijn voor het gesprek. Het tweede begeleidingsmoment waarin het model voorziet bestaat uit een voorlichtingsbijeenkomst op opleidings- of specialisatieniveau. De informatie die de student tijdens deze voorlichtingsbijeenkomst ontvangt, biedt hem een basis voor de keuze(s) die hij in de toekomst zal moeten maken. Zo kan de student van deze informatie profiteren bij het werken aan het voortgangsprofiel of reflectieverslagen voor het volgende studiejaar. Activiteiten in de verkennende fase In de verkennende fase is geïnventariseerd hoe in de huidige situatie de (studie)-keuzebegeleiding wordt vormgegeven en wat de wensen op dat gebied zijn. In de beschrijving van het Geïntegreerd model (studie)keuzebegeleiding ondersteund door een Portfolio 17 wordt hier uitgebreid verslag van gedaan. Activiteiten in de ontwerpfase In de ontwerpfase zijn ideeën die binnen de faculteit al bestonden op het gebied van geïntegreerde (studie)keuzebegeleiding gebundeld en zijn deze ideeën verrijkt met ervaringen die elders zijn opgedaan en is de methode als geheel voorgelegd aan de studiebegeleiders. In dit geïntegreerde model voor (studie)keuzebegeleiding zijn de keuzemomenten van de student gedurende de gehele opleiding in kaart gebracht en gekoppeld aan de voor deze keuzemomenten beschikbare middelen (profielen en informatiebijeenkomsten). Daarnaast is een begin gemaakt met het produceren van benodigde documenten en vragenlijsten die tesamen het portfolio zullen vormen zoals een startprofiel, een voortgangsprofiel en handleidingen voor begeleiders en studenten. In het Geïntegreerd model (studie)keuzebegeleiding ondersteund door een Portfolio is hier meer gedetailleerde informatie over te vinden. Activiteiten in de implementatiefase Het portfolio ten behoeve van het Onderwijsbureau is nog niet geïmplementeerd. Voordat het start- en voortgangsprofiel uit het portfolio in gebruik kunnen worden genomen, moeten deze nog worden geoptimaliseerd. Het doel van het eindprofiel en het exitprofiel is gedefiniëerd, maar de inhoud hiervan moet nog worden vastgesteld. Enkele studieadviseurs hebben al vragen uit het startprofiel op analoge wijze bij de begeleiding van hun studenten ingezet. De ervaringen waren zeer positief. Ook al heeft dit project een model en een eerste aanzet tot de te gebruiken middelen opgeleverd, toch zal de daadwerkelijke implementatie van het digitaal portfolio nog wel ingrijpend zijn. Om die reden is er een vervolgproject gepland dat in september 2005 van start gaat, waarin de implementatie van het (digitaal) portfolio in de (studie)keuzebegeleiding centraal staat. In dit vervolgproject zullen studieadviseurs worden geïnstrueerd hoe studenten te begeleiden d.m.v. een digitaal portfolio, de diverse profielen geoptimaliseerd, materiaal (indien noodzakelijk) gedigitaliseerd, portfolio s voor studenten aangemaakt en ingericht, studenten voorgelicht en eventuele geconstateerde problemen in kaart gebracht. 16 Voor een voorbeeld van een start- en voortgangsprofiel, zie Bijlage Zie bijlage 12 10
11 3. Evaluatie van de activiteiten en van de resultaten 3.1 Evaluatie van de resultaten Overkoepelende doelstelling De beoogde resultaten van deze fase van het project waren het opdoen van kennis en ervaring met portfoliogebruik binnen de faculteit bij specifieke aspecten van opleidingen waar activiteiten reeds zijn gepland die van de inzet van portfolio s kunnen profiteren, en waarvoor binnen de betreffende opleidingen een draagvlak voor bestaat. Door op drie geheel verschillende gebieden te onderzoeken hoe een portfolio zodanig kan worden ingevoerd dat het tegemoet komt aan de gestelde doelen, is er binnen de faculteit kennis opgedaan op diverse gebieden van portfolioimplementatie. Deze kennis is in de drie deelprojecten ingezet. Ook al is het portfolio niet in alledrie de projecten daadwerkelijk geïmplementeerd, toch zijn er al wel nuttige ervaringen opgedaan bij het begeleiden van studenten met behulp van een portfolio. Deze ervaringen kunnen worden gebruikt voor vergelijkbare portfolio-initiatieven van andere opleidingen en voor het verbeteren en consolideren van de portfoliogebruik binnen de bestaande projecten. Doelstelling deelprojecten Alle doelstellingen van de deelprojecten zijn behaald. Over de vastgelegde procedures zijn de betrokken medewerkers erg tevreden. Daar waar activiteiten uit de procedures zijn uitgevoerd, zijn deze doelmatig en succesvol gebleken. Het begeleidend materiaal voor docenten en studenten was (voor zover van toepassing) ook naar wens. In enkele gevallen kunnen nog wel aanpassingen worden aangebracht in documenten zoals het start- en voortgangsprofiel dat t.b.v. het portfolio bij het Onderwijsbureau is ontwikkeld. Om die reden is er een vervolgproject gepland. 3.2 Evaluatie van de methode Werkwijze bij de implementie van het portfolio bij de opleiding Archeologie Bij het deelproject van de opleiding Archeologie is de samenwerking tussen docent, ICTO medewerker en facultaire adviseur ICT&O zeer goed verlopen. Er is vanaf het begin toegewerkt naar een situatie waarbij er in hoge mate verantwoordelijkheid bij de studenten ligt en waarin het portfolio geheel geïntegreerd is in de opleiding. De betrokken docent had een helder doel voor ogen en de ideeën hieromtrent tekenden zich steeds duidelijker af. Dit maakte het mogelijk dat de aandacht puur op op de inhoud kwam te liggen. Het eindresultaat is daardoor een evenwichtig, uitgekristalliseerd en haalbaar integratieplan. Werkwijze bij de implementie van het portfolio bij de opleiding Engels Bij de opleiding Engels hebben zowel de ICTO medewerker als de docent beiden hun eigen specialistische inbreng gehad. Hieruit ontstonden nieuwe ideeën die direct in de praktijk getoetst konden worden. Het eindresultaat is hierdoor uniek. Een beperkende factor was helaas het lage aantal (2) deelnemende studenten aan de pilot. Hierdoor is slechts beperkte ervaring opgedaan bij het begeleiden van studenten. Daarnaast valt het te betreuren dat de betrokken docent zijn kennis en ervaring niet kan inzetten bij het begeleiden van MA-studenten de komende jaren, aangezien hij inmiddels de VU heeft verlaten. Werkwijze bij de implementie van het portfolio bij het Onderwijsbureau In het derde deelproject is het lange tijd onduidelijk geweest of zou worden onderzocht hoe een portfolio ingezet zou kunnen worden bij de opleiding Communicatie- en Informatiewetenschappen of dat het project de (studie)loopbaanbegeleiding door studiebegeleiders van het Onderwijsbureau zou betreffen. Gezien de achtergrond van de beschikbare medewerkers is gekozen voor het uitvoeren van het laatste. Een problematische factor bij een deelproject binnen het Onderwijsbureau is wel dat er veel mutaties en vacatures 11
12 waren gedurende de looptijd van het project. Uiteindelijk is een kleine projectgroep vastgesteld die intensief heeft gewerkt aan het realiseren van de doelen. Dit had tot gevolg dat er in korte tijd een goede basis is gelegd waardoor de integratie van het portfolio in de toekomst is gewaarborgd. Dit blijkt mede uit het feit dat er een vervolgproject is gepland dat in september 2005 van start gaat, waarin de implementatie van het digitaal portfolio in de (studie)keuzebegeleiding centraal staat en uit het feit dat het vervolgproject synchroon loopt met de ontwikkelingen van het facultaire Onderwijsbureau waarin een (gedeeltelijk) nieuw te formeren team zich met de (studie)keuzebegeleiding van studenten per afdeling gaat bezighouden. De faculteit wil dit project dan ook inzetten als middel om studieadviseurs samen te laten werken aan het vormgeven van facultair beleid op het gebied van (studie)keuzebegeleiding. 4. Conclusie en aanbevelingen De afgelopen maanden is gebleken dat het portfolio de faculteit diverse gebruiksmogelijkheden biedt. Het instrument kan ingezet worden als tool: voor docent en student om samen vaardigheidsontwikkeling te monitoren; voor studiebegeleider en student om samen persoonlijke en loopbaangerichte doelen beter te expliciteren; op zowel bachelor als masterniveau. Bij de twee opleidingen (Engels en Archeologie) waarin twee pilots hebben plaatsgevonden, is het portfolio een zinvol instrument gebleken om de meer geïntegreerde, op (studie)loopbaan gerichte benadering van studentenbegeleiding vorm te geven. Om deze projecten daadwerkelijk te laten slagen waren de volgende zaken cruciaal: een uitgewerkte visie van de opleiding / betrokkenen op studentbegeleiding; een concreet beeld van wat het portfolio moet opleveren (dedicated portfolio); inbedding in de opleiding; docenten en begeleiders die openstaan voor hun nieuwe rol als coach ; een kader voor studenten waaruit blijkt wat er van ze verwacht wordt, welke begeleiding zij zelf kunnen verwachten en wat het ze op korte en langere termijn oplevert; inhoudelijke begeleiding van docenten en portfoliobegeleiders (peergroup); een facultaire visie op studentbegeleiding ondersteund door een portfolio. In de nabije toekomst is het van belang om de kennis en ervaringen die tijdens dit project zijn opgedaan te verspreiden binnen de faculteit. De facultaire adviseur ICT & onderwijs zal zich, gesteund door facultair beleid, voor deze disseminatie inzetten. Tevens is het van belang de ontwikkelingen op het gebied van portfoliobegeleiding te blijven volgen en van de universitaire besluivorming over bijvoorbeeld een nieuw portfoliosysteem op de hoogte te blijven. Vervolgens zal gewerkt moeten worden aan de consolidatie van de portfoliobegeleiding bij de twee opleidingen en de verdere integratie van deze nieuwe vorm van begeleiden in het gehele curriculum. Voor wat betreft de invoer van het portfolio bij de (studie)keuze begeleiding van studiebegeleiders zullen vervolgactiviteiten plaatsvinden in projectvorm. 12
13 Literatuur Mirande, M., Veen, van der, J., Wende, van der, M., (red.), (2005) Van trend naar transformatie. ICT-innovaties in het Hoger Onderwijs. Groningen/Houten, Wolters Noordhof. Morrison, G.R., Ross, S.M., Kemp, J.E., (2004). Designing Effective Instruction. Fourth edition. John Wiley & Sons. Portfolio Themasite. Utrecht, SURF. Tartwijk, van, J., e.a., (2003). Werken met een elektronisch portfolio. Utrecht, SURF. Veugelers, M., Slotman, K., Meeder, S., (red.), (2005). Portfolio Implementatie. Utrecht, Digitale Universiteit. EBE E24064BA/index.cfm. 13
14 Bijlagen bijlage 1 Checklist 15 bijlage 2 Portfolio Archeologisch Veldwerk 16 bijlage 3 Handleiding 1ejaars veldwerk-1 19 bijlage 4 Workflow digitaal portfolio Archeologie jaar 1 22 bijlage 5 Draaiboek Language Dossier 26 bijlage 6 Opdracht Self Reflection Report 27 bijlage 7 Opdracht End Reflection Report 28 bijlage 8 Action planning exemplars 29 bijlage 9 Checklist competenties tbv startprofiel 32 bijlage 10 Observation form 34 bijlage 11 Vragenlijst studentevaluatie 35 bijlage 12 Model studiekeuzebegeleiding 36 bijlage 13 Start en voortgangsprofiel 42 bijlage 14 PortfolioAanvraag
Eindverslag project Digitaal bewegend beeld: van beleid tot praktijk
Eindverslag project Digitaal bewegend beeld: van beleid tot praktijk ICT & Onderwijscentrum Faculteit der Letteren sept 2004 juli 2005 Eindverslag project Digitaal bewegend beeld: van beleid tot praktijk.
Nadere informatieNaam: Draaiboek decentrale implementatie PAUW en Tridion
Programma Aanpak Universitaire Website (PAUW) Draaiboek decentrale implementatie PAUW en Tridion Inleiding In het kader van het Programma Aanpak Universitaire Website (PAUW) is afgesproken dat alle decentrale
Nadere informatieProjectvoorstellen maken
Projectvoorstellen maken 1. Kader 1.1. Gebruiksaanwijzing 1.2. Wat zijn de eisen aan een projectvoorstel? 2. Inleiding 2.1 Signalering 2.2 Vooronderzoek 2.3 Probleemsituatie 3. Doelstellingen en randvoorwaarden
Nadere informatieLevenlang leren in Nederland met een portfolio: het wiel is al uitgevonden
Levenlang leren in Nederland met een portfolio: het wiel is al uitgevonden Marij Veugelers 2 november 2007 communitymanager SURF NL Portfolio Wat hebben we in de zaal Wie heeft er al een eigen portfolio?
Nadere informatiePortfolio in het VUmc-compas. Faculteit Geneeskunde (VUmc) Projectvoorstel Educatieve Middelen Pool
Portfolio in het VUmc-compas Faculteit Geneeskunde (VUmc) Projectvoorstel Educatieve Middelen Pool 2008-2009 1. Samenvatting Alles wat je aandacht geeft, groeit Cora Smit Evenals in voorgaande jaren doen
Nadere informatieProfiel Product Verantwoording. LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding. Management & Organisatie
Opdracht: Profiel Product Verantwoording LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding Management & Organisatie Naam auteur(s) Vakgebied Bart Deelen M&O Student nr 10761799 Titel Onderwerp
Nadere informatieIndividueel verslag Timo de Reus klas 4A
Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van
Nadere informatieWerkgroep portfolio & coaching. portfolio handleiding
portfolio handleiding Werkgroep portfolio & coaching 1 De plaats van portfolio in het leren op het VMBO. In enkele notities en werkdocumenten is het kader voor het nieuwe onderwijs geschetst. Dit komt
Nadere informatieAANVRAAGFORMULIER ONDERSTEUNING ONDERWIJSCENTRUM VU 2004
Bijlage 4 AANVRAAGFORMULIER ONDERSTEUNING ONDERWIJSCENTRUM VU 2004 I ALGEMENE GEGEVENS 1. Administratieve gegevens Faculteit: Letteren Afdeling: Bureau Informatisering Contactpersoon bij de faculteit:
Nadere informatieBest practices in academische vaardigheden bij bèta-bacheloropleidingen
Robert van Wijk & Esther Vleugel vaardigheden bij bèta-bacheloropleidingen Workshop op de ICAB conferentie 2015 Programma Achtergrond van ons academisch vaardigheden onderwijs Onze ervaringen en lessen
Nadere informatieDeel 1 Evaluatie opleider: checklist tussentijds evaluatiemoment versie 2017
Deel 1 Evaluatie opleider: checklist tussentijds evaluatiemoment versie 2017 Introductie Dit is de checklist voor de aios en opleider om halverwege de periode samen te bespreken hoe het opleiden gaat.
Nadere informatieVideo-instructie portfolio in het VUmc-compas Faculteit Geneeskunde (VUmc) Projectvoorstel Educatieve Middelen Pool
Video-instructie portfolio in het VUmc-compas Faculteit Geneeskunde (VUmc) Projectvoorstel Educatieve Middelen Pool 2009-2010 vrije Universiteit amsterdam 2009 Vrije Universiteit, Amsterdam Projectvoorstel
Nadere informatieProjecten Educatieve Middelen Pool
Projecten Educatieve Middelen Pool 2007 2008 Aanvraagformulier ondersteuning Onderwijscentrum VU Implementatie van compententiegericht onderwijs: training, monitoring en evaluatie. J.B. Buning, F. Ariese
Nadere informatie10/05/2012. Project evalueren studenten in het UZA. Hoe is dit gegroeid?? Wat is de achtergrond en het doel van evalueren
Project evalueren studenten in het UZA Nancy Van Genechten Katrien Van den Sande Yvonne Gilissen Werkgroep mentoren en Hogescholen Hoe is dit gegroeid?? Mentorendag 2010 Hoe verder na vraag Mentoren hadden
Nadere informatieSuccesvol implementeren
Succesvol implementeren Waarom begeleiding bij implementeren? Idealiter wordt een verandering op een school ingezet vanuit de onderwijsvisie. Deze veranderingen zijn veelal geformuleerd in het schoolplan
Nadere informatieKernmodules voor vervolgvakken
Pilot 3: Kernmodules voor vervolgvakken Pilot Naam Kernmodules voor vervolgvakken Instelling UU Vak naam ECB1Stat / Statistiek ECB1Wis / Wiskunde Studenten Aantal Ca. 800 = 400+400 Ronde 1 en 2 Datum uitvoering
Nadere informatie1a. Is de centrale doelstelling van het hele programma zorgacademie voor u duidelijk? Wat zijn volgens u de voornaamste doelstellingen?
Appendix 1 chapter 4 Interview schema Zorgacademie Voorafgaand aan het interview graag achterhalen of de geïnterviewde toestemming geeft voor het opnemen van het gesprek. Kort uitleggen dat het interview
Nadere informatieVan ontwerp naar praktijk in de Virtuele Prekliniek
Van ontwerp naar praktijk in de Virtuele Prekliniek ACTA Projectvoorstel vrije Universiteit amsterdam 2009 Vrije Universiteit, Amsterdam Projectvoorstel Van ontwerp naar praktijk in de Virtuele Prekliniek,
Nadere informatieA. Opbrengsten B. Onderwijsleerproces nl. C. Zorg en begeleiding nl. D. Kwaliteitszorg E. Wet- en regelgeving
DEELPROJECT PUBERBREIN LOCATIE CHRISTOFFEL ACTIVITEIT NAAM DEELPROJECT DE MUSICAL KWALITEITSASPECT TOEZICHTKADER A. Opbrengsten B. Onderwijsleerproces nl. C. Zorg en begeleiding nl. D. Kwaliteitszorg E.
Nadere informatieWetenschappelijke stage in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis (SLAZ) voor geneeskunde studenten van het VUmc
Wetenschappelijke stage in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis (SLAZ) voor geneeskunde studenten van het VUmc Inleiding De wetenschappelijke stage duurt 14 weken en vindt bij voorkeur plaats in het derde
Nadere informatieBIJLAGE 1: BEOORDELINGSFORMULIER PLAN VAN AANPAK
BIJLAGE 1: BEOORDELINGSFORMULIER PLAN VAN AANPAK Naam student:,,niki Luiks, Naam begeleider: Datum eindbeoordeling: voldoende (cijfer 7) Handtekening:.. Cesuur: Het plan van aanpak dient met een voldoende
Nadere informatieDagdeel Een dagdeel is bij BOGO standaard 3 uur, tenzij anders vermeld in de lescyclus van de BOGO.
BOGO Begrippenlijst en veel gestelde vragen In alfabetische volgorde vindt u begrippen die BOGO hanteert bij het aanbieden van onderwijs en uitleg over hun betekenis. Onderaan deze lijst kunt u antwoorden
Nadere informatieGrowth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014
Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe
Nadere informatieHandleiding bij het opstellen van een Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP)
Handleiding bij het opstellen van een Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) In de voorbereiding op het Pop gesprek stelt de medewerker een persoonlijk ontwikkelingsplan op. Hierbij maakt de medewerker gebruik
Nadere informatie1. Doelstelling Vormgeven van structurele bachelorsamenwerking tussen de negen (Technische) Wiskunde opleidingen in Nederland.
WISKUNDE ICAB jaarplan 2011/12 Algemeen deel 1. Doelstelling Vormgeven van structurele bachelorsamenwerking tussen de negen (Technische) Wiskunde opleidingen in Nederland. Achtergrond De opleidingen wiskunde
Nadere informatieBeschrijving Basiskwalificatie onderwijs
universitair onderwijscentrum groningen hoger onderwijs Beschrijving Basiskwalificatie onderwijs 2008-2009 september 2008 Basiskwalificatie onderwijs 2 Wat is de basiskwalificatie onderwijs (BKO)? De basiskwalificatie
Nadere informatie+$17(670(+$1WHVWVWXGHQWPDWHULDOHQPHW(SKRUXV)
$DQOHLGLQJ +$17(670(+$1WHVWVWXGHQWPDWHULDOHQPHW(SKRUXV) SURMHFWSODQLPSOHPHQWDWLHSODJLDDWEHVWULMGLQJ In november 2005 is het Advies Antiplagiaat (SCO & Imedia) overgenomen door de Stuurgroep Informatie
Nadere informatieBIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG
BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG STUDENTEN DOEN UITSPRAKEN OVER DE ACADEMISCHE WERELD, HET VAKGEBIED EN HET BEROEPENVELD.. onderzoek niet zo saai als ik dacht werken in
Nadere informatieStudiehadleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging
Studiehadleiding Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Naam onderwijseenheid: Methoden en vaardigheden voor praktijkonderzoek Code onderwijseenheid: HBOMIGV015MV Jaar: Onderwijsperiode:
Nadere informatieKris Verbeeck (KPC Groep) en Liesbeth Baartman (TU Eindhoven) Waarom samenhangend toetsbeleid?
Opbrengstgericht werken: samenhangend beleid bij toetsen en volgen van de ontwikkeling van leerlingen in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs Kris Verbeeck (KPC Groep) en Liesbeth Baartman (TU
Nadere informatieDe Veranderplanner. Vilans 2011 Michiel Rutjes, Carolien Gooiker, Marjolein van Vliet. Veranderplanner (Versie )
De Veranderplanner Wanneer een zorgorganisatie een verandering invoert zijn er veel factoren die het succes van deze verandering bepalen. Dit instrument, de veranderplanner, is gemaakt om voorafgaand aan
Nadere informatie9. Gezamenlijk ontwerpen
9. Gezamenlijk ontwerpen Wat is het? Gezamenlijk ontwerpen betekent samen aan een nieuw product werken, meestal op een projectmatige manier. Het productgerichte geeft richting aan het proces van kennis
Nadere informatieDit format kan ook gebruikt worden voor een uitvoeriger eindrapportage (svp apart aanleveren).
Eindrapportage ICTO Fonds projecten Deze factsheet vraagt om een aantal gegevens als afsluiting van uw ICTO fonds project. De (beknopte)gegevens van alle projecten worden op de ICTO site (http://www.ic.uva.nl/icto/)
Nadere informatieEvaluatie van opleiders door aios LUMC: inleiding voor opleiders versie 2017
Evaluatie van opleiders door aios LUMC: inleiding voor opleiders versie 2017 Om de kwaliteit van de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde te behouden en te verbeteren worden met ingang van december
Nadere informatie15 16 Evaluatie Docentencursus Zuyd, juni Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1
15 16 Evaluatie Docentencursus Zuyd, juni 2016 Inhoudsopgave 1...1 2 Hoofdsectie...2 1 Geef bij de onderstaande stellingen aan of u ermee zeer mee oneens/oneens/eens/zeer mee eens bent, dan wel neutraal
Nadere informatieproject Voortgangstoetsen in de propedeuse - Lessons Learned
project Voortgangstoetsen in de propedeuse - Lessons Learned Onderzoek naar het effect op studiesucces Universiteit van Amsterdam (maart 2011 - december 2012) Het onderzoeksproject Voortgangstoetsing in
Nadere informatieDennis Boot. ondersteund door Web 2.0. Samenwerken en begeleiden
Samenwerken en begeleiden ondersteund door Web 2.0 Dennis Boot Evaluatie van Google Sites en Google Apps tijdens stages en projecten in het onderwijs. Inhoud Inleiding... 1 Google Sites i.c.m. Google Apps
Nadere informatieStudenten en leerkrachten leren praktijkgericht onderzoek doen. Anje Ros, Lector Leren & Innoveren Anja van Wanrooij, Basisschool Het Mozaïek
Studenten en leerkrachten leren praktijkgericht onderzoek doen Anje Ros, Lector Leren & Innoveren Anja van Wanrooij, Basisschool Het Mozaïek Tijdschema Inleiding Anje (15 minuten) Praktijk casus Anja (10
Nadere informatieInhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89
Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op
Nadere informatieJaarplan Cityleague 2013. Ron van Kesteren Cityleague coördinator
Jaarplan Cityleague 2013 Ron van Kesteren Cityleague coördinator 1 Inhoud 1 Inhoud... 2 2 Introductie... 3 2.1 Doel van dit document... 3 2.2 Betrokkenen... 3 3 Context... 3 4 Doorlopende activiteiten...
Nadere informatieVisie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding
Visie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding regio s-hertogenbosch en omgeving LOB is een verzameling van activiteiten binnen een loopbaangerichte leeromgeving om jongeren actief te laten werken aan hun
Nadere informatieProjectmatig werken. Eisma-Edumedia bv, Leeuwarden
Projectmatig werken Inleiding...2 Het maken van projecthandleidingen...3 Format Projecthandleiding...4 Procesverslag...5 Problemen bij samenwerking...7 Eisma-Edumedia bv, Leeuwarden 1 Inleiding In deze
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieHandleiding Sprintkompas. Een instrument voor reflectie op het bètatechniekbeleid van hogescholen en universiteiten
Handleiding Sprintkompas Een instrument voor reflectie op het bètatechniekbeleid van hogescholen en universiteiten Colofon Titel Handleiding Sprintkompas Auteur Hester Smulders, Marga de Weerd Versie 1
Nadere informatie7.1.3 Jaarplan schooljaar 2014-2015:
7.1.3 Jaarplan 2014-2015: Beleidsvoornemens Domein 1: Kwaliteitszorg Resultaat (Wanneer zijn we tevreden?) Stappen/ Acties Borging (vindplaats & systeem van bewaken en behouden) Wie is verantwoordelijk
Nadere informatieAan de slag met het. Leren Inhoud Geven
Aan de slag met het ontwikkelmodel Samen Leren Inhoud Geven Het ontwikkelmodel Samen Leren Inhoud Geven is een handvat om de dialoog te voeren over de ontwikkeling naar een lerende organisatie. Door hierover
Nadere informatieBeveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP
RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP Versie 1.0 Wouter van Kuipers 7 7 2008 1 Inhoud 1 Inhoud... 2 2 Inleiding... 2 3 Probleemgebied... 3 3.1 Doelstelling...
Nadere informatieAfspraken tussen EVC aanbieder en EVC kandidaat. EVC-procedure Masteropleiding Archeologie. 1 v-3
Afspraken tussen EVC aanbieder en EVC kandidaat EVC-procedure Masteropleiding Archeologie 1 v-3 Versiebeheer Titel Afspraken tussen EVC aanbieder en EVC kandidaat Versie Datum publicatie Auteur 1 19 december
Nadere informatiePORTFOLIO Senior Kwalificatie Onderwijs (SKO) Naam : Functie : Faculteit : Instituut : Telefoonnummer : Datum :
PORTFOLIO Senior Kwalificatie Onderwijs (SKO) Naam : Functie : Faculteit : Instituut : Email : Telefoonnummer : Datum : 1 Inhoud Onderwijscv... 3 1. Onderwijsvisie... 7 2. Didactisch ontwerp en uitwerking
Nadere informatieSchoolverbeterplan
Schoolverbeterplan 2018-2019 uit het schoolplan 2015 2019 en na evaluatie sop 2017-2018 Uitwerking van de ontwikkeldoelen per. Bij onderwerpen die in de WMK worden behandeld dienen de kernkwaliteiten,
Nadere informatieWAT IS DE FOCUS VAN JE WENS TOT VERBETERING BEHOEFTE BEPALEN INNOVATIEVERKENNER AANLEIDING ACHTERGROND INNOVATIEVRAAG
WAT IS DE FOCUS VAN JE WENS TOT VERBETERING BEHOEFTE BEPALEN INNOVATIEVERKENNER AANLEIDING ACHTERGROND INNOVATIEVRAAG WAT IS HET PROBLEEM ACHTER HET PROBLEEM BEHOEFTE BEPALEN 5X WAAROM PROBLEEMSTELLING:
Nadere informatieRapport Docent i360. Test Kandidaat
Rapport Docent i360 Naam Test Kandidaat Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Sterkte/zwakte-analyse 3. Feedback open vragen 4. Overzicht competenties 5. Persoonlijk ontwikkelingsplan Inleiding Voor u ligt het
Nadere informatieInhoud. Subject: Taak 1.2.16 Wat is een portfolio? Paul van der Linden MT1a Periode 2 School Docoments, user 9994 Year 2007-2008
Inhoud Taak 1.2.16 Inhoud... 1 Voorwoord... 2... 3 Wat is de inhoud van een portfolio?... 3 Persoonlijk CV... 3 Persoonlijke Competenties... 4 Dossier... 4 Persoonlijk Ontwikkelingsplan... 4 Hoe kan ik
Nadere informatieAfbeelding: TriamFloat Effectmetingsmodel
Het meten van het effect van leren en ontwikkelen is een belangrijk thema bij onze klanten. Organisaties willen de toegevoegde waarde van leren weten en verwachten een professionele aanpak van de afdeling
Nadere informatieDoor Pieter Swager, Lectoraat elearning, mei 2006
Interview met etutor Jaap Jansen, Docent en coördinator van internationale Master Visual Knowledge Building (VKB) van de School of Communication & Media Rotterdam (Hogeschool INHOLLAND) Door Pieter Swager,
Nadere informatiePlan van aanpak. Project : Let s Drop. Bedrijf : DropCo BV
Plan van aanpak Project : Let s Drop Bedrijf : DropCo BV Plaats, datum: Horn, 28 september 2012 Opgesteld door: 1205366 1205366smit@zuyd.nl Plan van Aanpak project Let s Drop pagina 1 Inhoudsopgave plan
Nadere informatiePortfolio en beoordeling
Portfolio en beoordeling Doel Inzicht bieden in de mogelijkheden met een portfolio en de aanpak om hiermee te gaan werken. Soort instrument Achtergrondinformatie en stappenplan. Te gebruiken in de fase
Nadere informatiePortfolio en beoordeling
Portfolio en beoordeling Doel Inzicht bieden in de mogelijkheden met een portfolio en de aanpak om hiermee te gaan werken. Soort instrument Achtergrondinformatie en stappenplan. Te gebruiken in de fase
Nadere informatieProcesevaluatie Effectief Actief 2013. Drs. L. Ooms Dr. C.Veenhof
Procesevaluatie Effectief Actief 2013 Drs. L. Ooms Dr. C.Veenhof VOORWOORD Effectief Actief (EA) is een programma geïnitieerd door het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB). Het heeft als doel
Nadere informatieBIJLAGE 1: UITKOMST ONDERZOEK NEWSCHOOL.NU TE HARDERWIJK
BIJLAGE 1: UITKOMST ONDERZOEK NEWSCHOOL.NU TE HARDERWIJK INHOUD Uitkomst onderzoek Newschool.nu te Harderwijk 3 2 en oordelen per onderliggende onderzoeksvraag 4 3 Samenvattend oordeel 10 Bijlage 1A: Overzicht
Nadere informatieOnderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek
Raadsvergadering, 22 april 2008 Voorstel aan de Raad Nr: 228 Agendapunt: 6 Datum: 9 april 2008 Onderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek Onderdeel raadsprogramma:
Nadere informatieIATI is de internationale standaard voor het openbaar beschikbaar maken van projectinformatie in de ontwikkelingssector.
IATI PROGRAMMA IATI is de internationale standaard voor het openbaar beschikbaar maken van projectinformatie in de ontwikkelingssector. Het is een internationaal initiatief waarbij donororganisaties, overheden
Nadere informatiePersoonlijk Actie Plan Semester 2
203 Persoonlijk Actie Plan Persoonlijk Actie Plan Semester 2 Corné van Liere H. Meeuwsen 30--203 Inleiding In deze PAP voor het tweede semester hebben wij weer competenties moeten uitkiezen om het komende
Nadere informatieEvaluatie EVC-traject buurtsportcoaches
Evaluatie EVC-traject buurtsportcoaches Zoë van Ginneken Jo Lucassen Mulier Instituut, Utrecht Januari 2017 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Achtergrond Hoofdstuk 2: Bevindingen Hoofdstuk 3: Resultaten Introductie
Nadere informatieEvaluatie Grassrootsproject 2012-2013: KENNISCLIPS VOOR ACTIVEREND ONDERWIJS (FNWI)
Evaluatie Grassrootsproject 2012-2013: KENNISCLIPS VOOR ACTIVEREND ONDERWIJS (FNWI) Evaluatieverslag van de projectleider over de resultaten van het Grassrootsplan maximaal 2 A4-tjes, Dit verslag wordt
Nadere informatieZelfevaluatie PASTEL project
project Samenvatting Na één jaar looptijd van het Pastel project kan een balans worden opgemaakt met betrekking tot de voortgang. Een aantal activiteiten loopt geheel volgens planning en daarin zijn ook
Nadere informatieWorkshop Profielwerkstuk-doorlopende leerlijn onderzoeksvaardigheden. Marieke Cornelisse, Marielle Nijsten, Marijke Strootman, Ellis Wertenbroek
Workshop Profielwerkstuk-doorlopende leerlijn onderzoeksvaardigheden Marieke Cornelisse, Marielle Nijsten, Marijke Strootman, Ellis Wertenbroek Programma Centrale introductie: Geschiedenis Leerlingen en
Nadere informatieHandleiding (voor student) beroepsproducten en toetsing Periode 1 en 2 Communicatie Deeltijd
Handleiding (voor student) beroepsproducten en toetsing Periode 1 en 2 Communicatie Deeltijd Inleiding In deze handleiding vind je de beschrijving van de beroepsproducten die je in de eerste twee periodes
Nadere informatieFaculteit Geesteswetenschappen BASISGEGEVENS STAGE. onvoldoende voldoende. goed. goed. Eindoordeel (cijfer): Toelichting: ONDERTEKENING STAGEDOCENT
Faculteit Geesteswetenschappen FEEDBACK & BEOORDELINGSFORMULIER ONDERWIJSSTAGES (BA & MA) De beoordeling van de onderwijsstages op Bachelor 3 en masterniveau bestaat uit twee onderdelen: het functioneren
Nadere informatieHandleiding bij het maken van een profielwerkstuk. april 2012
Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk april 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. De tijdlijn 3. De verschillende fasen 4. Onderwerp zoeken 5. Informatie zoeken 6. Nog 10 tips 7. De beoordeling
Nadere informatie11/8/2016. Academisch Schrijven in het curriculum. Opzet van deze bijeenkomst. Academisch schrijven. Toepassing in curriculum.
Academisch Schrijven in het curriculum Dr N. Saab, ICLON, Dr Ph. Dol, Academisch Talencentrum, Dr. J.A. Mol, Faculteit der Archeologie Opzet van deze bijeenkomst Interactief: 1. Wij geven enkele voorbeelden
Nadere informatiePersoonlijk Activiteiten Plan (PAP)
Persoonlijk Activiteiten Plan (PAP) Naam student: Sebastiaan Winters Studentnummer: 10078177 E-mail: s.m.winters@me.com Leerbedrijf: CB&I Datum: 12-02-2012 Blok: 2.1 Versie document: 1.2 Bedrijfsbegeleider:
Nadere informatieExtra impuls gemeenten voor afvalpreventie en afvalscheiding huishoudelijk afval
Extra impuls gemeenten voor afvalpreventie en afvalscheiding huishoudelijk afval Inhoud 1. Inleiding 3 2. Opzet plannen voor ondersteuning 4 3. Plannen voor verminderen huishoudelijk restafval 5 3.1 Eisen
Nadere informatieGroene Scharnieren. Groene Scharnieren
Groene Scharnieren Groene Scharnieren het portfolioproject van de AOC s EduExchange 2006 Partners Alle AOC s onderschrijven het project Feitelijke uitvoering door Aeres Groep, Helicon Opleidingen, HollandAccent
Nadere informatieAan de Gemeenteraad. 12 januari Betreft: Routeplanner Right to Challenge. Geachte leden van de Gemeenteraad,
www.righttochallenge.nl Aan de Gemeenteraad 12 januari 2019 Betreft: Routeplanner Right to Challenge Geachte leden van de Gemeenteraad, Right to Challenge (R2C) is het recht van bewonersinitiatieven om
Nadere informatieSTUDIELOOPBAANBEGELEIDING TOELICHTING OP DE UITGANGSPUNTEN
STUDIELOOPBAANBEGELEIDING TOELICHTING OP DE UITGANGSPUNTEN De Werkgroep Studieloopbaanbegeleiding heeft de opdracht om een basisstructuur te ontwikkelen voor de begeleiding van studenten aan de HvA en
Nadere informatieWeblectures & Organisatie
Weblectures & Organisatie Wat komt er allemaal bij kijken als u weblectures in de instelling wilt introduceren? Klaus Hoven Academy for Leisure NHTV Breda Weblectures & Organisatie Meeste docenten hebben
Nadere informatieStichting Empowerment centre EVC
I N V E N T A R I S A T I E 1. Inleiding Een inventarisatie van EVC trajecten voor hoog opgeleide buitenlanders in Nederland 1.1. Aanleiding De Nuffic heeft de erkenning van verworven competenties (EVC)
Nadere informatieBeschrijving leertraject Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB), inclusief de Basis Kwalificatie Examinering (BKE)
HOGESCHOOL INHOLLAND Beschrijving leertraject Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB), inclusief de Basis Kwalificatie Examinering (BKE) Klik op een van onderstaande linken om direct naar het betreffende
Nadere informatieHandboek beoordelen. cps. Unit Techniek en Innovatie ROC Utrecht Januari 2004. CPS_binnenwerk 29-04-2004 14:10 Pagina 1
CPS_binnenwerk 29-04-2004 14:10 Pagina 1 Handboek beoordelen Unit Techniek en Innovatie ROC Utrecht Januari 2004 Deze map kwam tot stand vanuit een denktankproject uit 2003 met als titel: Didactisch Doorlopende
Nadere informatieDefinitief, 22 maart 2007 School of Social Work Rotterdam, Hogeschool INHOLLAND.
Definitief, 22 maart 2007 School of Social Work Rotterdam, Hogeschool INHOLLAND. In de meta-evaluatie 2005 2006 is een aantal onderzoeken naar de stand van zaken op de School of Social Work Rotterdam gebundeld.
Nadere informatieONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OPLEIDINGSNIVEAU. Albeda College te Rotterdam
ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OPLEIDINGSNIVEAU Albeda College te Rotterdam Middenkaderopleiding Bouwkunde Middenkaderfunctionaris bouw en infra (Middenkaderfunctionaris Bouw) Oktober 2014 3280511/8,
Nadere informatieEconomie en Bedrijfseconomie. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde
Economie en Bedrijfseconomie Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde ( FEWEB) Opbouw van studie door prof. dr. Henri de Groot (programmadirecteur)
Nadere informatieVoorstel workshop ETV.nl
Voorstel workshop ETV.nl Hans Hummel (presentatie klankbordgroep 17 mei, Utrecht) Presentatie + discussie (10.30-12.30) Intro, aanleiding, geschiedenis, context (20 min) Presentatie voorlopige opzet workshop
Nadere informatieBreidt netwerk min of meer bij toeval uit. Verneemt bij bedrijven wensen voor nieuwe
Accountmanager Accountmanager onderhoudt relaties met bedrijven en organisaties met het doel voor praktijkleren binnen te halen. Hij kan nagaan welke bedrijven hebben, doet voorstellen voor bij bedrijven
Nadere informatieUitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)
Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl - 2 - Voorwoord
Nadere informatieSamenvattend overzicht interviewersenquête ICT- en didactiekportfolio September 2015
Samenvattend overzicht interviewersenquête ICT- en didactiekportfolio September 2015 InnovationLab Afdeling IEC Ron Barendsen Roelien Wierda Frank Scholten Inleiding Dit is een samenvattend overzicht van
Nadere informatieFACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN
FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN REGELS VOOR HET SCHRIJVEN EN BEOORDELEN VAN BACHELORSCRIPTIES BIJ KUNST- EN CULTUURWETENSCHAPPEN (tot 1 september 2015 geldt dit reglement ook voor de BA Religiewetenschappen)
Nadere informatieHEB JE GENOEG GELEERD VANDAAG?
HJGGV HEB JE GENOEG GELEERD VANDAAG? Dé kwaliteitscyclus voor onderwijsteams in het MBO Heb je genoeg geleerd vandaag? Heb je genoeg geleerd vandaag? Merk je dat docenten aan de slag gegaan zijn met jullie
Nadere informatieFaculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte
Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Vastgesteld door de Examencommissie CoH, clustercommissie Filosofie op 1-2-2019 Scriptiereglement
Nadere informatieSamenvatting projectplan Versterking bevolkingszorg
Aanleiding en projectdoelstellingen Aanleiding In 2011 werd door de (toenmalige) portefeuillehouder Bevolkingszorg in het DB Veiligheidsberaad geconstateerd dat de nog te vrijblijvend door de gemeenten
Nadere informatieHet hoeft niet groots en meeslepend te zijn. Tekst: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman
Strategische personeelsplanning in stapjes Het hoeft niet groots en meeslepend te zijn Tekst: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Negentien gemeenten in West-Brabant willen in 2017 één gezamenlijke
Nadere informatieHulp bij ADHD. Scholingsaanbod
Hulp bij ADHD Dit heeft mijn beeld van ADHD enorm verrijkt. Ik zie nu veel mogelijkheden om kinderen met ADHD goede begeleiding te bieden deelnemer workshop bij Fontys Hogescholen Copyright 2010 Hulp bij
Nadere informatieme nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started
me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started Inhoud Competentiegericht opleiden 3 Doel van praktijktoetsen 4 Wijze van evalueren en beoordelen 4 Rollen 5 Getting started
Nadere informatieBachelor of Business Administration (MER opleiding)
Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden
Nadere informatieIk ga het niet doen, en mijn mensen ook niet!
Ik ga het niet doen, en mijn mensen ook niet! Wat zijn de belangrijkste eisen en uitdagen van jouw organisatie in de komende 6 maanden? Welke kritische succesfactoren worden er gesteld? Waar liggen de
Nadere informatieLeraar voorbereidend hoger onderwijs Management en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Management en
Leraar voorbereidend hoger onderwijs Management en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Management en Organisatie - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum
Nadere informatiebeoordeling kwaliteit buitenlandse stage
beoordeling kwaliteit buitenlandse stage COSPA 11 maart 2013 Jetse Reijenga, TU/e definitie van kwaliteit voldoen aan de algemene leerdoelen van de onderwijsinstelling voldoen aan de persoonlijke leerdoelen
Nadere informatieProgramma STUDIESUCCES VOOR IEDEREEN!
Programma STUDIESUCCES VOOR IEDEREEN! Meerjarig programma van de Hogeschool Rotterdam in het kader van afspraken met de minister van OC&W ter verbetering van de in-, door- en uitstroom van studenten. Basisnotitie
Nadere informatie