5,8. Samenvatting door een scholier 3578 woorden 22 mei keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 3578 woorden 22 mei ,8 19 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Geschiedenis hoofdstuk 3. In de Algemene vergadering van de VN in New York komen alle lidstaten bijeen. Dit Deelparlement doet voorstekken aan de Veiligheidsraad. De Veiligheidsraad is de wereldregering van 15 landen. De VS, Rusland, China (tijdje Taiwan), Frankrijk en Groot-Brittanië zijn er altijd lid van. Zij kunnen een veto (=ik verbied) uitspreken. Tien andere landen worden om de 2 jaar aangewezen door de algemene vergadering. Alle staten moeten een besluit van de Veiligheidsraad uitvoeren. De Secretaris Generaal heeft de dagelijkse leiding van de VN. Om vechtende partijen uit elkaar te houden heeft de VN een klein wereldleger. Het Internationaal Hof van Justitie behandeld rechtzaken die worden voorgelegd. De Economische en Sociale raad werkt aan verbetering op de gebieden: Levensstandaard Gezondheidsvoorwaarden Mensenrechten Onderwijs Kunst Opvoeding Om mensen te helpen en om oorzaken van oorlogen weg te nemen, beschikken de VN over aparte organisaties: UNHCR: Hoge Commissie voor Vluchtelingen UNICEF: rechten van het kind in ontwikkelingslanden FAO: richt zich op voedsel en landbouw WHO: bestrijd ziekten en verbeterd gezondheidzorg IMF: welvaart in lidstaten te verhogen. Ban Ki Moon is de Secretaris Generaal (voorzitter) Paragraaf 1: Oprichten en optreden van de Verenigde Naties (VN) Doel van de VN Opgericht 1945, bijna alle staten werden lid. Doelstellingen: Vrede veiligheid in de wereld Volken samenwerken bij economische en sociale problemen Gelegenheid bieden aan staten om te overleggen Alles lidstaten tekenen de verklaren van de rechte van de mens, uitgangspunt: alle mensen bepaalde Pagina 1 van 10

2 grondrechten. Belangrijke grondrechten: Alle mensen vrij en gelijk aan de wet Iedereen recht op eerlijk rechtspraak en openbaar proces Vervolgers recht om in ander land asiel te zoeken Rechten en vrijheden geleden voor iedereen, geen onderscheid. Wat er van de doelstellingen van de VN terechtkomt Vrede en veiligheid in wereld na 1945: geen wereld oorlog, wel kleine. Verwacht dat de VN in zou grijpen bij een oorlog, dat is alleen bij de Koreaanse Oorlog ( ) en bij de Golfoorlog(kwam Koeweit te hulp, door Irak veroverd, 1991). Andere oorlogen gebruikte 1 van de 5 landen veto recht. Wel troepen gestuurd om oorlogen te verkomen. Ook geprobeerd einde te maken aan etnische zuivering in vroegere Joegoslavië en centraal Afrika. Groot probleem: sommige politieke leiders trekken zich niks van VN-grondrechten aantrekken en andere alleen voorzover die niet in strijd zijn met hun ideologie, hun godsdienstige opvattingen of eigen belang. Paragraaf 2: De blokvorming in de Oost en West De tijd van de Koude Oorlog Vijandschap tussen VS en US (+ bondgenootschappen). Kwamen veel conflicten en oorlogen voor, maar geen sprake van een rechtstreekse oorlog tussen de VS en SU. Europa, vijandschap communistische en niet-communistische staten liep erg op. Op bevel van de SU Oost en West bijna volledig gescheiden. Grens was (volgens Churchill) het IJzeren Gordijn ( kale strook niemandsland, prikkeldraad en wachttorens). Begin na de WOII, eind rond Gevolgen bleven lang zichtbaar. Nieuwe tegenstellingen de wereld gaan beheersen. Conservatieve regering VS (+ bondgenootschappen) tegenover moslimfundamentalisten. Maar anders dan in de tijd van de Koude Oorlog proberen nu veel staten zich te verminderen en nieuwe oorlog te verkomen. Wantrouwen tussen Oost en West vanaf het ontstaan van de SU Sinds oprichting SU was wantrouwen tussen Oost SU, VS en West West-Europa. 1917: SU communistische revolutie plaatsgevonden. 1918: Westerse Geallieerden troepen naar SU gestuurd, communistische regering ten aanval brengen (mislukt). Gevolg: SU wantrouwt het westen. Voelt omsingeld door vijandige, kapitalistische landen. 1919: SU Komintern (Communistische Internationale) opgericht. Doel: wereldrevolutie te bevorderen. Westerse Communistische partijen sloten zich erbij aan. Regering was bang voor een Communistische revolutie, maar er waren alleen nog maar pogingen (mislukt). 1939: SU en Duitsland niet-aanvalverdrag. Samen veroveren ze Polen. Daarna SU Finland. Westen wantrouwen op SU nog sterker. 1941: Hitler valt SU aan, Westen en SU gedwongen bondgenootschappen te worden. 1942: NL erkent de Sovjet-regering als de wettige regering van Rusland. Na de WOII groeit het wantrouwen Na WOII groeit wantrouwen tussen Oost en West. Pagina 2 van 10

3 Ontstaan van vijandige invloedssferen Vlak voor en na het einde van de oorlog hielden Chirchill, Roosevelt en Stalin vergaderingen over de toekomst van Europa: Jalta op de Krim, feb. 1945: de Grote 3. Postdam bij Berlijn, juli 1945: Attlee (Engeland), Truman (VS) en Stalin. Bij overleg gingen ze vanuit dat wie een bepaald gebied op de Duitsers of Japanners had veroverd, in dat gebied de grootste invloed mocht houden, invloedssferen. Westerse Geallieerde wilde de bevrijde gebieden de democratie herstellen, met overal vrije verkiezingen en een meerpartijenstelsel. 1e plaats dacht Stalin aan veiligheid in Rusland. Met de wil van mensen wilde die geen rekening houden. Aantal plaatsen waren verkiezingen, maar communisten haalde nergens de meederheid. Stalin hielp d.m.v. legers. Zo kwamen ze wel aan de macht. Onenigheid over de toekomst van Duitsland SU wilde een (economisch) zwak niet anti-russisch land. VS wilde een (economisch) sterk anti-russisch land. Oost en West eigen politiek voeren. Westers gezinde Bondsrepubliek en Russisch gezinde DDR Duitsland 2 staten. Een burgeroorlog in Griekenland leidt tot de Trumanleer Stalin beschouwd de troumanleer (= in 1947 werdt verklaard dat de VS tegen alle opstanden etc. van de communisten waar ook ter wereld zou verzetten) als vijandig politiek ten opzichten van de SU. Marshallhulp wekt woede op Stalin Doel van het Marshallplan (= VS steunt Europa op economisch gebied, vanaf 1947) was dat Europa niet communistisch wordt. Stalin verbood het voor Oost-Europese landen die hij berheerste. Andere landen gingen er wel in mee. In Azië breidt communisme zich uit Noord-Korea en China communisten aan de macht. Voor WOII en na WOII was er strijd tussen nationale regering en communisten. Communisten kregen in 1949 toch al het vaste land in handen. Deel van de Nationalisten gingen naar Taiwan. Met steun van VS wisten ze te handhaven. Midden- en Oost-Europa in de greep van het communisme volksdemocratieën zijn in werkelijkheid dictaturen In oosten noemde het Oostblok de regeringsvorm: volksdemocratie. Allen mogelijk met een communistische partij. Marxisme-leninisme voorschriften belangrijker dan rechten van de mens. Kritiek op leiding communistische partij niet toegestaan. Westerse democratie hebben alle politieke partijen dezelfde rechten en rechte van de mens voor alle burgers. Mag kritiek op de regering. De SU is de baas over de andere staten van het Oostblok. SU sloot met volksdemocratieën 2 belangrijke verdragen: Comecon (= raad onderling economische hulp), economische samenwerking Warschaupact (=verdrag militaire samenwerking) Alles gebeurde goed. Stalin besliste alles. In westen volksdemocratieën: Satellieten van Moskou. In Oosten West-Europa: Knechten van Washington. Na dood van Stalin iets meer vrijheid, maar als teveel vrijheid greep SU in. Bijvoorbeeld: Opstand Oost-Berlijn, 1953 De Hongaarse opstand, Pagina 3 van 10

4 Hervorming Tjecho-Slowakije, 1968 Joegoslavië maakt zich los van de Russische invloedssfeer Joegoslavië in WOII door communistische verzets beweging ( Josip Tito). Hij zette daar wel het communisme in, maar hield zich niet aan de richtlijnen van Stalin. Jogoslavië was neutraal. De volksdemocratieën vertonen onderlinge verschillen DDR en Bulgarije vielen op door strakke organisatie en trouwe navolging van de SU. Door de Katholieke Kerk die tegenstanders van de communisten waren (kerkelijk verzet), was er in Polen veel meer mensen trouw aan de Kerk dan andere Oost-Europese landen. Na 1890 ( staking ) mocht de kerk Solidariteit ( vakbond ) oprichten. Later door Moskou verboden. Staken en verzet ging door economie van Polen viel. Communistische partij slaagde er niet in om probleem op te lossen. Nadat Leger de Hongaarse opstand had onderdrukt kwam er toch meer vrijheid. Hongaarse meer handel met het Westen. Vestigde ook een Westerse bedrijf. Nadat legers T-S einde maakte aan Praagse lente werden anders denkende vervolgd. Charta 77 zette zich in voor rechte van het mens. Economisch geen vrijheid, Tsjechische industrie verouderd sterk. Roemenië heerste Ceausescu ( alleen heerser zoals Stalin) sinds Stelde zich zeer onafhankelijk op tegen de SU. Opstanden tegen Communisten 1953 Oost Berlijn: Opstand Bouwvakkers 1956 Polen: Bevolking wil Gomulka(=leider van Polen na WOII) terug. Hij heeft geeft godsdienst vrijheid en stopt met gedwongen collectivisatie. Okt Hongarije: Nagy leider van Hongarije wil uit het Warshoupact ( zoals NAVO alleen voor communistische landen) 1968 Tjecho-Slowakije: Dubcet aan de macht. Praagse Lente (= periode dat volk meer vrijheid krijgt). Jan Palach steekt zich zelf in de brand. Er veranderd niks in het land. Ze kunnen niets doen. DDR: Duitse Democratie Republiek maar is geen domocratie. NAVO: Noord Atlantische Verdrags Organistatie. ( militair bondgenootschap). Als een NAVO land word aangevallen moeten andere NAVO landen als een aanval op de NAVO beschouwen. Aantekeningen Familie Romanor werdt vermoord door de Communisten. Communistische kenmerken: Productie middelen staats eigendom Gelijkheid Geen democratie; er is maar 1 partij toegestaan, de communistische partij Anti christenen/christelijk Vanaf 1917 probeert ze het ook in Rusland. In het westen wachten ze er niet op. Ze gaan er een beetje tegenin, is nog net geen oorlog, maar wel kenmerken (propaganda etc.). Dat is de Koude Oorlog (= periode van botsen tussen kapitalisme en communisten). Basis van de Koude Oorlog is wantrouwen. Waarom Russen westen watrouwen: 1812: Napoleon valt Rusland aan Pagina 4 van 10

5 1914: Duitsland valt Rusland aan 1917: Ontstaat burger oorlog tussen Communisten en de witte. De witte worden gesteund door het westen 1941: Hitler valt Rusland aan, Operatie Babadossa. Persoonlijke wantrouwen van Stalin speelt een grote rol ( tandarts verhaal ) Westen reden voor wantrouwen: Stalin sluit met Hitler het Molotov-Ribbentroppact aan De vrede van Bres Litovsk sluit Rusland met de Duitsland. Rusland stopte ermee. Rusland richt een organisatie op (Komintern) die overal terwereld communisten helpt als ze de macht willen grijpen Bevrijd van de Duitsers, bezet door de Russen. Harry S. Truman opvolger Roosevelt. Na de WOII breekt er in Griekenland een burgeroorlog uit tussen de communisten en tegenstanders. Engeland (aanwezig in Griekenland) kies party voor de democraten (tegen communisten), maar kan dit financieel niet meer opbrengen. Nu wordt de Amerikaanse president Truman ingeschakeld. Deze steekt een reden af in het Amerikaanse congres en stelt daar het volgende: Ierland dat in zijn vrijheid word bedreigd kan rekenen op steun van de VS. Conferentie Jatta februari 1945 Aanwezig: Roosevelt Churchill Stalin Afgesproken: Stalin krijgt zijn keten van vriend schappelijke naties. Later blijkt dat Stalin hiermee communistische landen bedoeld. Westen en de SU verdelen Europa in invloedssferen Stalin beloofd als Hitler is verslagen helpt hij Amerika in strijd tegen Japan. Marshall bedenkt een plan: Na de oorlog wordt Europa geholpen met het Marshall plan. 3 redenen: Oprechte naasten liefde Met een verarmd Europa valt geen zaken te doen, aan een welvarend Europa kan je dik verdienen (eigenbelang). Een welvarend Europa zal niet zo snel overstappen op het communisten. Na de oorlog gaat Amerika de Containment (= to contain is indammen, indammen van communisten) politiek voeren. Chinese keizer. Slecht, exit in 1911 Dr. Soen Yat Sen. Goed. Verzet tegen de keizer. overlijd Tsjang Kai Tsjek. Slecht, Schoonzoon Soen Yat Sen. Vlucht in 1949 (exit) naar Forma/nationalistisch China/Taiwan. Pagina 5 van 10

6 MAO ZE DONG, Goed, communistisch. In verzet tegen Tsjang Kai Tsjek. Paragraaf 3: Conflicten en oorlogen De blokkade van West-Berlijn ( ) Berlijn onder Rusland. De grote 3 delen het in 4 stukken. De 3 stukken van de Geallieerde vormde west- Berlijn. In Juni 1948 sloot Stalin alle wegen naar West-Berlijn, want hij wilde niet dat het een kapitalistisch reclamebord werd. Leek even dat er een gevecht kwam. De geallieerde bedachten met de VS en de Britten de luchtbrug. Na een jaar hief Stalin de blokkade op in mei Gevolg. In april 1949richten Westerse landen de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) op. SU en communistische landen reageerde erop en richten het militair bondgenootschap: het Warschaupact op in De Koreaanse Oorlog ( ) Eind WOII werd Korea net als Duitsland in 2 staten verdeeld (38e breedtegraad = grens): Noord-Korea, gesteund door de SU Zuid-Korea, gesteund door de VS 1949: troepen van VS en SU vertrokken. 1950: Noord-Koreaanse leger viel Zuid-Korea aan. De VN stuurde legers (troepen van 15 landen). Grootst deels ( en opperbevel hebber MacArthur) kwamen uit de VS. VN dreef Noord-Korea terug tot Chinese grens. Communistisch China stuurde kwart miljoen soldaten. VN leger terug gedreven tot 38e breedtegraad. Front tot steelstand. 1953: wapenstilstand. Korea bleef in 2 stukken. Stalin eigenlijke oorzaker oorlog. Gevolgen: wantrouwen tussen Oost en West vergroot. Nam voorstel aan om West-Duits leger op te richten. De Berlijnse Muur (1961) Na de dood van Stalin (1953) was er een minder grote spanning, De opvolger Chroesjtsjov voerde politiek voor vreedzame coëxistentie in. Hij bracht als 1e Russische leider een bezoek aan de VS. Eind 1960 kwam in VS Kennedy aan de macht. Het leek alsof hij meer begrip had voor de SU dan de andere, Toch kwamen er enige conflicten: de Berlijnse muur en de Cubacrisis. 1961: Chroesjtsjov ijsde dat de geallieerde uit West-Berlijn gingen, maar dat gingen ze niet. Chroesjtsjov gaf toen aan de DDR toestemming om een muur door de stad te bouwen. Einde aan de afspraak dat burgers vrij naar Oost en West mochten (1945). Zoo dreigde de DDR leeg te bloeden. De muur moest daar een einde aan maken. Het was meer dreigen naar elkaar toe, meer dan dat niet. De spanning ging weg, maar de muur bleef er tot 1989 staan. De Cubacrisis (1962) Cubacrisis is de enige oorloog waar kernwapens dreigde. Op Cuba had Fidel Castro de macht(sinds 1958). VS bedrijven werden genationaliseerd. Castro met VS in conflict. Steun van SU en kwam communisme. Toen in 1962 op Cuba raketinstallaties waren gevonden, kondigde Kennedy een marineblokkade van Cuba af en zei hij: Elk kernraket van Cuba naar VS leid tot een aanval van de VS op de SU. Chroesjtsjov aanvaarde het niet. 500 mijl van Cuba wachtte de VS marine op de Russische schepen op. Heel de wereld Pagina 6 van 10

7 wachtte op grote spanning, Op laatste moment kwamen ze tot een overeenstemming en trokken ze alle 2 terug. VS zou nooit Cuba aanvallen. Cubacrisis gevolg: er kwam een hot line tussen VS en SU. Zo kunnen leiders van Oost en West sneller overleggen bij een crisis. De oorlog in Vietnam ( ) Vietnam in 2 staten: Het communistische Noord-Vietnam, gesteund door de SU Het pro-westerse Zuid-Vietnam, gesteund door de VS De Vietcong begint een guerrillaoorlog Zuid-Vietnam verzet tegen regering onder leiding van Vietcong (vietnamese communisten) kwam guerrillaoorlog tegen regering. Steun Noord-Vietnam. Kenedy verwachte dat het een klein groepje was, maar door Stein van Noord hielp Kennedy de Zuid-Vietnamse regering, Vietcong bleef groeien. Honderdduizenden Amerikaanse soldaten naar Vietnam President Johnson (opvolger Kenedy) overtuigd als Zuid-Vietnam communistisch word, landen als, Laos, Thailand, Birma etc. ook communistisch werden. = dominotheorie stuurde Johnson veel troepen van de VS naar Vietnam waren half miljoen militairen uit de VS. Ook Noord-Vietnam stuurt steeds meer soldaten 1968 in feite oorlog in Zuid-Vietnam tussen VS en Noord-Vietnam. VS gebruik van moderne middelen. Toch slaagde de VS er niet in om de Vietcong te verslaan. De VS trekken zich terug uit Vietnam Nixon (opvolger Johnson) zorgde in voor een wapenstilstand (jan. 1973) d.m.v. terugtrekken grondtroepen(1972). April 1975 werd Zuid-Vietnam veroverd (2 weken na binnenvallen). Noord en Zuid werdt 1 (communistisch) land. Noord overheerst Zuid. Bootvluchtelingen enige honderden in NL opgenomen. Afloop: grote schol vertrouwen VS. Machtig land verliest van minder ontwikkeld Aziatisch land. Geen oorlog is zoveel gefotografeerd en gefilmd als de Vietnamoorlog Media had een belangrijke rol, Bijna alleen oorlogshandelingen van de VS getoond, Vietnam liet niks toe. Mensen hadden daarom idee dat VS grote boosdoener was. Oost en West elders in de Wereld Ontstonden spanningen en burgeroorlogen, omdat Oost en West hun invloedssferen wouden uitbreiden. In 1959 Cuba communistisch geworden. Afrika enkel communistisch. Israël en Turkije banden met het Westen, maar Arabische landen bleven hun eigen koers varen. De kernwapenwedloop Ernstige gevolgen: Wedloop kernwapens tussen Oost en West. In WOII werd steden in Japan verwoest door atoombommen van de VS. 4 jaar later hadden ook Russen atoombommen. Schrikken elkaar mee af. Ze wilde steeds modernere kernwapens, zo voortdurende wedloop in de kernwapening. Sinds Cubacrisis onderhandelen einde wapenwedloop. Aantekeningen: Opstanden tegen Communisten 1953 Berlijn Bouwvakkers Pagina 7 van 10

8 1956 polen Bevolking wil Gomulka (= leider van Polen na WOII. 1. Hij gaf godsdienst vrijheid. 2. Hij stopt met gedwongen collectivisatie) terug. Okt, 1956 Hongarije Nagy (leider van Hongarije) wil uit het Warschaupact 1968 T-S Dubjact aan de macht. Praagse lente (= periode dat volk meer vrijheid) Jan Palach steekt zich zelf in de brand er gebeurt niks in het land. Ze Kunnen niets doen. DDR: Duitse democratie Republiek, maar is geen democratie. Oost Duitsland: SU Stalin (Oost Duitsland ) wil ook west Berlijn. In juni 1948 sluit die Berlijn af en hoopt dat mensen smeken om bij Oost te gaan horen, Berlijn wordt dat met luchtbrug bevoorraad. Mei 1949 hief Stalin blokkade op. 1. Juni 1950: Noord Koreaanse troepen vallen Zuid Korea binnen 2. Sep. 1950; bijna heel Zuid-Korea is veroverd 3. Nov. 1950: Dreef VN leger de Noord-Koreanen tot aan de Chinese grens. Chinese interventie. VN leger tot 38 NB terug gedreven. 4. jan. 1951: Frontlein Noord Korea tot de helft van zuid Korea 5. Juli 1953: Wapenstilstand 1887; Vietnam een kolonie van Frankrijk. Vietnam, Loas en Cambodja worden samengevoegd en word Frans Indo China genoemd 1941: Indo China wordt door Japan ingepikt 1945: geeft Japan (als gevolg van atoombom) zich over Verzet beweging tegen Japan: Vietminh onderleiding van Ho Chi Minh. 1945: roept Ho Chi Minh de domocratie republiek Vietnam uit. 1954: leidde de franse een verpletterende nederlaag bij Dien Bien Phu. Onderleiding van Giap (winnaar) De akkoorden van Genève Tijdelijke verdeling van Vietnam in noord en zuid. Idee van de Fransen. Chi Minh meeste aandacht in het noorden. Binnen 2 jaar verkiezingen in het zuiden wat hun willen ( capitalis) Binnen 2 jaar verkiezingen Boord en Zuid Vietnam. Ngo Ding Diem word leider van Zuid Vietnam (marionet v.d. VS leider). Hij moet verkiezingen organiseren maar die komen er niet Geen van beide Vietnams mocht zich bij een militairbondgenootschap aansluiten, omdat ze bang waren voor oorlogen. Paragraaf 4: Einde van de Koude Oorlog Wonderjaar 1989: einde aan de communistische overheersing in Oost-Europa Gorbatsjov leider van de SU. Lied meer vrijheid toe tussen SU en westen steeds beter, omdat: 1989 Gorbatsjov alleenheerschappij van communistische partij afgeschaft (midden en oost Europa) 1990 Gorbatsjov akkkord dat DDR uit Warschaupact en ophief 1991 SU uiteen en Warschaupact opgeheven 1990 nieuwe crisis middenoosten: Irak veroverd Koeweit. Oost en West nu naast elkaar (ipv tegenover). Veroordeelde optreden Saddam Hoessein. Polen solidariteit toegelaten leider, LechWalesa, in feite machtigste man van het land. Eiste vrije Pagina 8 van 10

9 verkiezingen. Communistische partij grote meerderheid verslagen (juni 1989). Eerste land Oost Europa nietcommunistisch Lech Walesa president Polen in Hongarije andere partijen toegestaan communistische partij hief op. Hongarije Parlementaire democratie. Najaar Overige volksdemocratieën (DDR, T-S, Bulgarije en Roemenië) kwamen grote demonstraties tegen communistische regeringen. In de landen behalve Roemenië traden regering en leiders af. Binnen een jaar verdween DDR helemaal ging op in Bondsrepubliek (3 oktober 1990). T-S parlementaire democratie. Vaclav Havel (toneelschrijver) werd president. Dubcek (door russen afgezet) werd voorzitter van parlement. Eind jaren 80, Ceausescu (Roemenië). Duizenden dorpen aan grond gelijk maken, en mensen huisigen in grote flat gebouwen. Veel verzet. Liet de Securitate (veiligheidsdienst) op demonstraten schieten. 25 december 1989 hij en zijn vrouw opgepakt. Macht bleef bij vroegere medewerkers Front van nationale redding noemde. Alleen vroegere DDR en Polen Russische troepen, spoedig teruggetrokken. Tegenstelling Rusland en Westen niet alle wereld uit: 1999 Polen, Tjeschië en Hongarije lid NAVO. Rusland protesteert Tijdens burgeroorlog, westen begrip voor Kroaten, moslims en Kosovo. Rusland voor serviërs Communisme nog in enkele landen Cuba communisme aan de macht. Geen geld meer van SU. Na dood van Castro geloven dat veranderingen komen. Ook in China, Laos, Noord-Korea en Vietnam communisme. De oorzaken van het wonderjaar Belangrijkste oorzaken waren: Te hoge kosten van de Koude Oorlog: Economie SU te zwak voor wapens, gaven ook geld aan Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Gorbatsjov wilde leger met half miljoen man verminderen. SU meer kans op hulp van Westen als Koude oorlog eindigt. VS waren kosten ook te hoog Verlies aan vertrouwen in het Communisme: Oost Europa raakte in welvaart achter bij West. Communistische leiders zelfvertrouwen verloren. Bewust verkeerde politiek. Bij demonstratie konden leiders situatie niet meer aan. Aantekeningen: Russische partij leider (secretaris generaal): Lenin (Vlasimir Iljits Oeljanov) Stalin (Joseph Djoegaswili) 7 sep okt 1964 Chroestjov Andropov 13 feb maart 1985 Tjernenko Gorbatsjov Gorbatsjov voert glasnost (= openheid) in. Peresrojka (verbouwen eonomie) wil economische landen in Europa eigen boontjes doppen. (meer vrijheid). Gemenebest van onafhankelijke staten van SU. Leider Gorbatsjov (ipv secretaris generaal). Yeltsin nieuwe baas rusland viel GOS uit elkaar en Gorbatsjov geen baan meer. Pagina 9 van 10

10 Uit Engeland, Frankrijk en VS in Duitsland komt de BRD (Boenders Republiek Duitsland) op 23 mei DDR: 7 oktober 1949 tot stand uit bezettings zone van SU. Wirtschaftswunder (economisch wonder): een van de sterkste economie ter wereld Berlijnse muur tussen oost en west duitsland Pagina 10 van 10