Een levende aarde, een bron van leven.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een levende aarde, een bron van leven."

Transcriptie

1 stimuleert de levensbelangrijke functies van de bodem Een levende aarde, een bron van leven.

2 DE BODEM, HOEKSTEEN VAN DUURZAME LANDBOUW De taak van de landbouw is in de eerste plaats de bodem gebruiken om voldoende voedsel te produceren voor de bevolking van alle landen. De uitdagingen worden steeds groter. De groeiende wereldbevolking heeft voedsel nodig, maar de daarvoor benodigde landbouwgronden kunnen niet onbeperkt worden uitgebreid. De consumenten eisen kwaliteitsproducten. Ondertussen moeten de landbouwers hun beroep uitoefenen met het grootste respect voor natuurlijke hulpbronnen, lucht, water en bodem, waarbij ze ook nog eens geconfronteerd worden met veranderende klimatologische omstandigheden. Voor een duurzame ontwikkeling van de mensheid is daarom een duurzaam landbouwbeheer noodzakelijk. Hiervoor moeten we de ecologische principes die aan de basis van de landbouw liggen herontdekken en ons er duidelijk van bewust worden dat de bodem niet alleen bedoeld is voor de productie van voedsel. De talrijke functies van de bodem : Planten voeden Voedsel produceren (voor mens en dier) Biomassa produceren (voor energie en biomaterialen) Water filteren en opslaan in de waterhoudende lagen Koolstof en stikstof vastleggen De biodiversiteit in stand houden Voorstelling van de doorsnede van een bodemprofiel 1

3 VORMING EN AFBRAAK VAN DE BODEM Een bodem is een complex geheel dat enerzijds wordt gevormd door verwering van het moedergesteente onder invloed van klimaat, water, wortels en micro-organismen, en anderzijds door de afbraak van organische stoffen die op het oppervlak terechtkomen. Moedergesteente Zand Leem Klei Dood plantaardig materiaal Uitwerpselen en kadavers van dieren Verteerbare organische producten Humus Vorming van het klei-humuscomplex Bodemvorming Gemiddeld wordt in Europa ongeveer 1 ton per hectare en per jaar aan nieuwe bodem gevormd. De werkwijze van de landbouwer (teeltkeuze, bemesting, bodembewerking, irrigatie, behandelingen ) zal bepalen of de dynamiek van zijn bodem in positieve of negatieve zin evolueert. Dynamiek van de bodemevolutie Positieve dynamiek Bodemvorming > Bodemdegradatie Aanmaak van nieuwe bodem Negatieve dynamiek Bodemdegradatie > Bodemvorming Vernietiging van bodem Tussen de symptomen die wijzen op het slecht functioneren van een bodem kan men de volgende tekenen van degradatie herkennen: FYSISCH CHEMISCH BIOLOGISCH Erosie Verzuring Daling van het humusgehalte Verdichting Blokkering van mineralen Achteruitgang van de biologische activiteit Verstikking Uitspoeling Afname van de biodiversiteit 2

4 HET BELANG VAN DE BIOLOGISCHE ACTIVITEIT De biologische activiteit ligt aan de basis van bodemvorming, en is bovendien ook nodig voor zijn goed functioneren en zijn vruchtbaarheid. De belangrijkste actoren in dit proces zijn flora, fauna en microflora. Flora : Akkergewassen, Grasland, BodembedekkerS Bescherming van de oppervlakte tegen erosie, UV-stralen Vorming van bodemscheuren en verkruimeling door het wortelstelsel Aanvoer van vers organisch materiaal voor het hele bodemecosysteem Symbiotische relatie met de microflora in de rhizosfeer Fauna : Macrofauna Mesofauna Microfauna Regenwormen, pissebedden, duizendpoten, mieren, insecten en larven Potwormen, springstaarten, mijten Protozoa, aaltjes Al deze soorten helpen met het verkleinen, fijnmalen, mengen en omvormen van het organisch materiaal, en bereiden het zo voor op de tussenkomst van schimmels en bacteriën. Bovendien zorgen ze ervoor dat het organisch materiaal goed met de minerale bodemfractie wordt vermengd, wat zorgt voor een structuurverbetering van de bodem. Microflora : Bacteriën Bacteriën zijn onontbeerlijk voor het goed functioneren van de kringlopen van organisch materiaal, koolstof, stikstof en fosfor. Ze helpen in het beschikbaar en oplosbaar maken van mineralen. Schimmels Schimmels breken dood organisch materiaal af en helpen zo mee in de vorming van humus. De mycorrhiza spelen een belangrijke rol bij de voeding van de plant. De omvang en het belang van de biomassa in een bodem hangt sterk af van de manier waarop een landbouwer zijn bodem bewerkt. Een overvloedige, diverse en actieve biomassa wijst op een goede bodemkwaliteit. 3

5 MINERALE INDUCTIE DOOR PRP TECHNOLOGIES De humusfeer omvat eigenlijk het bodemecosysteem in zijn totaliteit en in heel zijn complexiteit. Voortdurend vindt hier een haast oneindig aantal biochemische reacties plaats. Deze reacties worden beïnvloed door de aanwezige fauna en flora, door mineralen, door lucht- en watercirculatie. Goed bodembeheer houdt rekening met de organismen die instaan voor een goed functionerende bodem, m.a.w. de micro-organismen. Bodembewerking, bodemverdichting door loodzware machines, het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen door de landbouwer om zo zijn productie te verzekeren, blijven echter niet zonder gevolg voor deze levende wereld. Om de impact van al deze productiefactoren te compenseren heeft PRP Technologies een unieke methode ontwikkeld, waarmee deze voor duurzame landbouw onontbeerlijke biologische processen nieuw leven wordt ingeblazen. MIP -MINERAL INDUCER PROCESS : De MIP-methode berust op de activering van de stofwisselingen in de cel door middel van gecontroleerde toediening van specifieke minerale zouten. Selectie van minerale zouten Verbetering van de werking van de micro-organismen Voorbeelden van minerale kristalstructuren Schematische voorstellilng van een bacterie PRP Technologies kiest en doseert deze mineralen uiterst nauwkeurig in functie van hun oxidoreductie potentieel en volgens uitgebalanceerde verhoudingen die specifiek zijn aangepast aan de beoogde doelstellingen. De MIP-methode stimuleert op een soepele manier het functioneren van de humusfeer door in te werken op de natuurlijke microflora van de bodem, de microflora die het best is aangepast aan de omgeving. Dit effect veroorzaakt een hele reeks reacties die gunstig zijn voor de ontwikkeling van de bodem en de gewassen, en die op die manier een compensatie kan vormen voor de schadelijke invloeden van intensieve landbouwpraktijken. 4

6 PRP SOL, ACTIVATOR VAN LEVENSBELANGRIJKE FUNCTIES VAN DE BODEM PRP SOL is een gegranuleerd product dat opgebouwd is uit de elementen bepaald door de MIPmethode. Een natuurlijk bindmiddel hecht de ingrediënten van PRP SOL op een drager van calcium- en magnesiumcarbonaat. Na toepassing in het veld lossen deze elementen op en verspreiden ze zich in de bodemoplossing. Vanaf dat moment kan de activering van de biologische processen beginnen. De vermeerdering van de biologische diversiteit en de toename van de activiteit van de natuurlijke micro-organismen zorgt voor een verbetering van: de activiteit van de fauna de transformatiecycli van organische materiaal de geochemische kringlopen (koolstof, stikstof, fosfor ) de fysische structuur van de bodem de ontwikkeling van de plant PRP SOL werkt in op de biologische bestanddelen en verbetert daardoor alle vitale bodemfuncties. Dankzij de intensivering van de natuurlijke werking van het ecosysteem bodem/plant en zonder het uit balans brengen van de evenwichten, kan de landbouwer de grondslag leggen voor een productieve en duurzame landbouw. Een door octrooi beschermd process PRP SOL en de werking ervan zijn beschermd door een octrooi. Dit versterkt de originaliteit van het product, o.a. de werking op enzymatische activiteiten en diversiteit van de bodemmicroflora. 5

7 RESULTATEN IN HET LABORATORIUM Door nieuwe wetenschappelijke technieken kunnen we onze kennis van de nog grotendeels onbekende microbiële bodemgemeenschappen verder uitdiepen. De Gemengde Onderzoekseenheid BIOEMCO (Biogeochemie en ecologie van de continentale omgevingen) bestudeert de dynamiek van landbouwsystemen, en in het bijzonder de biodiversiteit en het goed functioneren van bodems. Deze organisatie wil het gebruik van innovatieve systemen op gebied van milieubeheer en ecologische technologieën aanmoedigen. Haar subeenheid IBIOS (Biologische interacties in de bodem) van de Universiteit Paris Est * onderzocht in vitro het effect van PRP SOL op de biologische componenten van de bodem. Dit onderzoek, dat werd uitgevoerd met de meest recente technieken op gebied van enzymologie en moleculaire biologie (zoals DNA-extractie, amplificatie en observatie op elektroforese-gel) vormt een vernieuwende aanpak inzake het onderzoek naar de impact van productiemiddelen op het ecosysteem van de bodem. Uit deze onderzoeken kwamen verschillende resultaten naar voor: PRP SOL veroorzaakt een wijziging in de microbiële gemeenschappen in de bodem, waardoor een beter evenwicht tussen de verschillende populaties onderling ontstaat. Er bestaat een wisselwerking tussen PRP SOL en de verschillende organismen die in de bodem aanwezig zijn (regenwormen, wortels), waarbij PRP SOL fungeert als katalysator voor de biologische activiteiten van de bodem. PRP SOL verhoogt de enzymatische diversiteit en de activiteit van een bepaald aantal specifieke enzymen (2 tot 10 maal actiever naargelang de omstandigheden). In laboratoriumomstandigheden leidt PRP SOL tot een verdubbeling van de plantaardige biomassa. * De Gemengde Onderzoekseenheid BIOEMCO omvat de onderzoeksteams van Inra, CNRS, de universiteiten Pierre et Marie Curie en Paris-Est, de École Nationale Supérieure, IRD en AgroParisTech. De organisatie bestaat uit 5 subeenheden. 6

8 DE RESULTATEN IN HET VELD De invloed die PRP SOL uitoefent op het functioneren van de microbiële gemeenschappen in de bodem en op de diversificatie van de enzymatische activiteiten, heeft gevolgen voor alle biologische, fysische en chemische parameters van het ecosysteem. De SQUAD (Soil Quality Database) studie meet de evolutie van deze parameters in het veld, in reële productieomstandigheden. Deze studie is gebaseerd op de studie en analyse door deskundigen en onafhankelijke laboratoria * van 672 bodemprofielen, waarbij rekening werd gehouden met de diversiteit van de bodemtexturen (zand, leem, klei). Uit deze gegevensbank werden 114 locaties weerhouden. Hiervan werden stalen genomen en statistische analyses gemaakt. Deze stalen bestaan voor de helft uit monsters genomen van de 114 percelen die met PRP SOL zijn behandeld, en voor de andere helft uit monsters van de 114 onbehandelde controlepercelen. Vruchtwisseling, grondbewerking, verwerking van organisch materiaal, bodemtextuur en bodemdiepte zijn voor de 114 koppels gelijk. Vergelijking van de waarnemingen en metingen van de bodemkwaliteit 114 percelen** «PRP SOL» 114 percelen «Onbehandeld» Biologische parameters Fysische parameters Chemische parameters * Technische en wetenschappelijke medewerkers aan de SQUAD studie: ISARA (Institut Supérieur d Agriculture de Rhône-Alpes), CESAR (Centre Scientifique Agricole Régional), CELESTA- LAB (voorheen ALMA TERRA), LAMS (Laboratoire d Analyses Microbiologiques des Sols), BIORIZE, LABORATOIRE DEPARTEMENTAL D ANALYSES ET DE RECHERCHE DE L AISNE. ** Op het ogenblik van de waarnemingen was PRP SOL gedurende gemiddeld 5,6 jaar toegepast op de percelen De gemiddelde berekende dosis op basis van de stalen bedroeg 228 kg PRP SOL/ha/jaar. 7

9 DE INVLOED VAN PRP SOL De hieronder weergegeven resultaten zijn afkomstig uit de SQUAD-studie. Andere onderzoeken die in Europa omtrent dit onderwerp werden gevoerd, zoals bijvoorbeeld door de Universiteit van Poznan in Polen, bevestigen deze waarnemingen. Microbiële flora Microbiële biomassa Index biologische activiteit (oppervlakte) Index biologische activiteit (in de bodem) + 13,5% + 5,9% + 20,4% De invloed die PRP SOL heeft op de microbiële gemeenschappen, gemeten in laboratoriumomstandigheden, wordt ook bevestigd door toepassingen in het veld. Door een vermeerdering van de biomassa en de verhoogde activiteit zullen de micro-organismen zowel de voedselketen in de bodem als de kringlopen van de mineralen beïnvloeden. Témoin Onbehandeld PRP SOL PRP SOL Fauna Zichtbare fauna (oppervlakte) Zichtbare fauna (in de bodem) Aantal gangen van regenwormen + 24,4% + 55,5% + 70,8% Een grotere aanwezigheid van de fauna en een intensievere activiteit van regenwormen in de bodem zijn indicatoren van een hogere biologische kwaliteit. Deze fauna beïnvloedt rechtstreeks de omzetting van het organisch materiaal en het vermengen ervan met de mineralenfractie in de bodem, waardoor ook de bodemstructuur verbetert. Onbehandeld Témoin PRP SOL PRP SOL = statistisch significant verschil (p < 0,05) 8

10 DE INVLOED VAN PRP SOL Bodemstructuur en ontwikkeling van het gewas Porositeit (oppervlakte) Porositeit (in de bodem) Verluchting (oppervlakte) Dichtheid van beworteling (onderliggende horizon) + 35,2% + 14,9% + 25,4% +11,1% De porositeit van de bodem is een uiterst belangrijk criterium, aangezien ze zorgt voor een goede circulatie van water en gassen. De aanwezigheid van zuurstof is essentieel, niet alleen voor het omzetten van organisch materiaal naar humus, maar ook voor alle aerobe stofwisselingen en voor de ontwikkeling van het wortelstelsel. Diepte van beworteling +16,8% Onbehandeld Témoin PRP PRP SOL SOL Bruikbare teeltlaag voor de gewassen Bruikbare teeltlaag (in t/ha) Onbehandeld Témoin PRP PRP SOL SOL = statistisch significant verschil (p < 0.05) Doordat verdichte zones verdwijnen en het netwerk van haarwortels zich uitbreidt, stijgt de hoeveelheid grond die beschikbaar is voor het gewas aanzienlijk. Hierdoor krijgen de gewassen ook toegang tot meer organische grondstoffen, mineralen en water. 9

11 DE INVLOED VAN PRP SOL Organische stofgehalte Hoeveelheid organische stof op 1 meter diepte (in t/ha) Kwaliteit van organische stof (index reactie op waterstofperoxide) % Onbehandeld Témoin PRP PRP SOL SOL Voor het gewas is de kwaliteit van het organische stof in de omgeving waarin de wortelontwikkeling plaatsvindt van groot belang. Het organisch materiaal gedraagt zich als een spons ten opzichte van water. Hierdoor kan het gewas beter weerstand bieden aan waterstress. Het organisch materiaal is ook een bron van mineralen en voedingselementen, die hierdoor beschermd zijn tegen uitspoeling. Mineralengehalte in kg/ha in de bruikbare teeltlaag Fosfor (Olsen) Kalium Magnesium (NS) (NS) Onbehandeld Témoin PRP PRP SOL SOL De microflora houdt de geochemische kringlopen en de biologische beschikbaarheid van de mineralen in stand. De bedoeling is om de bodeoplossing niet te zwaar te belasten, aangezien hierdoor het gevaar bestaat dat de mineralen uitspoelen naar de grondwaterlaag, maar wel om een aanvoer te creëren die overeenkomt met de behoeften van het gewas. Zuur-basebalans ph op zure bodem ph op neutrale bodem ph op basische bodem 5,86 6,33 6,99 6,93 7,9 7,81 (NS) (NS) De biologische activiteit, die ontstaat na toepassing van PRP SOL buffert de zuur-basebalans van de bodem, waardoor deze neigt te evolueren naar een neutrale bodem ph, ongeacht het bodemtype. Er is duidelijk een verschil merkbaar in bodems met een zure ph. Onbehandeld Témoin PRP PRP SOL SOL = statistisch significant verschil (p < 0.05) (NS) = statistisch niet-significant verschil 10

12 EEN GLOBALE WERKING PRP SOL levert de ingrediënten aan die noodzakelijk zijn voor de werking van de HUMUSFEER Verhoging van de activiteit van micro- en macro-organismen Activering van het bodemleven (Toename van bioturbatie) Stijging van de porositeit Betere verluchting in de bodem Beter evenwicht tussen de microbiële populaties Vermindering van de bodemverdichting Verbetering van de waterdoorlaatbaarheid Betere ontwikkeling van de wortels (dichtheid, diepte) Betere recyclage van het organisch materiaal Structuurverbetering Vermindering van erosie Betere voorziening van nutriënten en water Betere biobeschikbaarheid van de aanwezige voedingstoffen MAKKELIJKE BODEMBE- WERKING BEHOUD VAN DE KOSTBARE BODEM VRUCHTBAARHEID VAN DE BODEM Productiviteit en duurzaamheid 11

13 DE VOORDELEN PRP SOL Een efficiënter gebruik van grondstoffen Duurzame landbouw moet doeltreffender omspringen met productiemiddelen in verhouding tot een ton geproduceerd plantaardig materiaal. Dankzij PRP SOL worden de vitale functies van de bodem geactiveerd, waardoor zich een landbouwmethode kan ontwikkelen waarbij economischer wordt omgesprongen met de grondstoffen: Beter gebruik van water Het onderzoek van het Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt in Kruishoutem (PCG - België) heeft het effect van PRP SOL op de verbetering van de waterinfiltratie in de bodem aangetoond. Dit water, dat dieper in de bodem kan dringen, vormt een nuttige reserve voor het gewas in perioden van droogte. Bovendien kan de plant deze waterreserves veel dieper aanboren, aangezien het wortelstelsel zich beter en verder ontwikkelt. Dit geeft de landbouwer ook de mogelijkheid om de benodigde hoeveelheid water die voor irrigatie wordt gebruikt te verminderen. Beter gebruik van meststoffen Dankzij een groter volume aan bruikbare teeltlaag en efficiëntere biologische kringlopen kunnen de mineralen beter gerecycleerd worden en verhoogt hun beschikbaarheid voor het bodemleven. PRP SOL laat een optimaal gebruik van meststoffen toe, vooral van meststoffen die fosfaat en kalium bevatten. Deze zullen enkel nog in uitzonderlijke omstandigheden moeten toegediend worden. Beter gebruik van energie Een aanzienlijk deel van de energie die nodig is voor het bewerken van de bodem is afkomstig van het aantal benodigde passages en van de trekweerstand van de bodem. Het Cemagref (Onderzoeksinstituut voor landbouwengineering en milieu) heeft de invloed van PRP SOL op de vermindering van de trekweerstand van een bodem aangetoond. De mate van het verdwijnen van zones met bodemverdichting is rechtstreeks afhankelijk van de biologische kwaliteit van een bodem. Dankzij PRP SOL heeft de landbouwer een belangrijke troef in handen die kan leiden tot de ontwikkeling van minder energie opslorpende grondbewerkingstechnieken. 12

14 DE VOORDELEN PRP SOL Productieverbetering Het primair doel van de landbouw is het voeden van de bevolking. Demografische vooruitzichten in de toekomst tonen aan dat hiervoor hoge productieniveaus zullen gehandhaafd of ontwikkeld moeten worden. PRP SOL past perfect in het kader van deze evolutie. Onderzoek uitgevoerd door technische instanties toont aan dat het gebruik van PRP SOL leidt tot hogere en meer regelmatige opbrengsten. Een beter functionerende bodem kan de effecten van klimatologische schommelingen op de productie en van opbrengstverlies door onjuiste teeltpraktijken beter opvangen. Het respecteren van de natuurlijke werkingsmechanismen van het ecosysteem bodem/plant bevordert een evenwichtige aanvoer van nutriënten voor gewas en grasland. Eén van de voordelen hiervan is een verbeterde voederkwaliteit van de voedergewassen voor de dieren. Zorg voor het bodemkapitaal en het milieu Voor een duurzame landbouw is het behoud van de kostbare bodem noodzakelijk, aangezien nieuwe bodem slechts heel langzaam aangemaakt wordt. Erosie vormt op Europees niveau de belangrijkste degradatiefactor van de bodem. Bijna 20% van de oppervlakte wordt hierdoor getroffen. Het Laboratoire Central des Ponts et Chaussées (Centraal laboratorium voor bruggen en weggen) ontwikkelde een methode om de gevoeligheid van de bodem voor eroderende invloeden te meten, door in situ gebruik te maken van een meetapparaat: de erosiemeter met beweeglijke straal. Het onderzoek van dit laboratorium bewees de positieve invloed die PRP SOL heeft op de weerstand tegen erosie. De geregistreerde gegevens tonen een significante vermindering van de hoeveelheid geërodeerde grond, tussen 20 en 50% afhankelijk van de omstandigheden. Op het gebied van broeikasgassen draagt het gebruik van PRP SOL bij tot de opslag van koolstof, aangezien de hoeveelheid organische stof in de bodem vergroot. Opwaardering van de grond De ontwikkeling van de plant en haar fysico-chemische samenstelling hangen in belangrijke mate af van de geologische eigenschappen van een perceel en de heersende klimaatomstandigheden. Naarmate de wortels dieper in de bodem kunnen doordringen en de landbouwer de natuurlijke biochemische evenwichten in de bodem respecteert, kan het gewas meer profiteren van de vruchtbare eigenschappen van de bodem. PRP SOL herstelt deze evenwichten door in te werken op de natuurlijke microflora van de bodem en door de plant de kans te geven er haar wortels in te laten ontwikkelen. 13

15 ! GEBRUIK VAN PRP SOL PRP SOL is bruikbaar op alle bodemtypes en in alle gewassen. De te gebruiken hoeveelheden hangen af van de toestand waarin de bodem zich bevindt en de eisen die aan het veld worden gesteld tijdens de gewascycli. Intensivering van de vruchtwisseling, bodemverdichting, irrigatie, behandelingen, kwaliteit van het wortelstelsel, de hoeveelheid oogstresten: het zijn maar enkele van de criteria die de invloed van de teelt op de bodem kenmerken. Op deze manier kunnen de verschillende teelten worden verdeeld over een «impactschaal». Impactschaal Tuinbouw, fruitteelt, wijnbouw 600 kg / ha / jaar 300 kg / ha / jaar Bieten, aardappelen, groenten, intensief grasland 400 kg / ha / jaar 200 kg / ha / jaar Maïs, tarwe, gerst, koolzaad 250 kg / ha / jaar 150 kg / ha / jaar Extensieve graslanden 200 kg / ha / jaar 120 kg / ha / jaar Slechte bodemvruchtbaarheid Vruchtbaarheidsschaal (fysische, chemische en biologische diagnose) Goede bodemvruchtbaarheid Bij intensieve vruchtwisseling, koude en vochtige lentes, lichte of erg uitgeputte gronden, kan een gerichte toediening van een extra dosis van de voedingselementen P en/of K aanbevolen zijn volgens de goede landbouwpraktijken zoals aanbevolen door PRP Technologies. Zoals de meeste levende organismen reageert de microflora van de bodem op de omgevingsomstandigheden, d.w.z. temperatuur en vochtigheid. Vanaf het einde van de winter tot aan de herfst stimuleert de aanwezigheid van vocht in de bodem en de hogere bodemtemperatuur rechtstreeks de activiteit van deze microflora. PRP SOL kan dus gedurende heel deze periode worden gebruikt. 14

16 ! TECHNISCHE FICHE PRP is een gegranuleerd product dat bestaat uit een drager van calcium- en magnesiumcarbonaat en een gamma van technologische elementen zoals bepaald volgens de MIP-methode (ijzer, zink, borium, natrium, mangaan ). Dit alles wordt samengehouden door een oplosbaar bindmiddel van plantaardige oorsprong: lignosulfonaat. Het gebruik van calcium- en magnesiumcarbonaat brengt PRP SOL in de reglementaire klasse van de traditionele minerale bodemverbeteraars of kalkmeststoffen (norm NFU klasse II (FR); Uitvoeringsbesluit Meststoffenwet (NL); KB (B)). Opgegeven analytische elementen : CaO als oxide van calcium 35% aan carbonaat gebonden MgO als oxide van magnesium 8% aan carbonaat gebonden Oplosbaarheid koolzuur 50 Neutraliserende waarde 46 Vochtgehalte < 0.8% Fijnheid van de vermaling Min. 60% doorgang door een zeef van 0,160 mm Min. 99% doorgang door een zeef van 2 mm ph 7.7 Schijnbaar soortelijk gewicht 1.19 Verpakking : Zak van 50 kg (pallet 24 zakken) Big bag 600 kg / kg In bulk in volledige vrachtwagen PRP SOL kan gebruikt worden in de biologische landbouw in overeenstemming met Europese verordening (EG) Nr 834/2007 en de Amerikaanse wetgeving voor bio-producten NOP (National Organic Programme). Fysische eigenschappen van PRP SOL De granulatie- en drogingsprocessen die bij de productie van PRP SOL worden gebruikt, zijn uniek voor PRP Technologies en zijn vastgelegd in twee Europese patenten. De fysische eigenschappen van het product beantwoorden aan de specificaties van de fabrikanten van meststrooiers voor een gelijkmatige uitstrooiing tot 36 meter. 97% van de korrels heeft een diameter tussen 2,5 en 4 mm (gemiddelde diameter: 3,47 mm) Diameter van de korrels > 4 mm van 3.15 tot 4 mm van 2.5 tot 3.15 mm van 2 tot 2.5 mm < 2 mm Verspreiding 0.6% 80.4% 16.5% 2.2% 0.3%

17 PRP BENELUX Avenue du Bourgmestre Etienne Demunter-5 bte JETTE-BELGIË Tel:+32(0) Mail: contact@prp-technologies.be PRP SOL / BE Nl / / Imprimé sur papier recyclé

Biostimulerend middel voor de rhizosfeer Haal het maximale uit de wortel. explorer 21

Biostimulerend middel voor de rhizosfeer Haal het maximale uit de wortel. explorer 21 Biostimulerend middel voor de rhizosfeer Haal het maximale uit de wortel 21 Begin bij het inzaaien Een succesvolle maïsteelt wordt voorbereid vanaf het vroegste stadium. Daarbij gaat het erom vroegtijdig

Nadere informatie

Goede bemesting geeft gezonde planten

Goede bemesting geeft gezonde planten Goede bemesting geeft gezonde planten Door: HortiNova Opbouw van presentatie: Doel van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Hoe kan een plant ziek worden? Waarom moeten we bladgroen en wortels promoten

Nadere informatie

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4

Nadere informatie

BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING

BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING Wat gaan we doen De bodem Bodemleven Voorstellen van verschillende groepen Wat doen deze beestjes in de bodem Goede bodemkwaliteit Regenwormen Petra van Vliet Blgg - Oosterbeek

Nadere informatie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar 17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume

Nadere informatie

ORGANISCH BODEMVERBETEREND

ORGANISCH BODEMVERBETEREND DCM VIVISOL - Stimuleert en diversifieert het bodemleven! Inbreng van het organisch bodemverbeterend middel DCM VIVISOL creëert de ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van een actief en gevarieerd

Nadere informatie

Werken aan bodem is werken aan:

Werken aan bodem is werken aan: DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Van knelpunten naar maatregelen Sjoerd Roelofs DLV 06-20131200 Werken aan bodem is werken aan: 1. Organische stof 2. Bodemchemie 3. Waterhuishouding 4. Beworteling

Nadere informatie

Bijeenkomst PN DA. Hans Smeets. Adviseur DLV plant BV

Bijeenkomst PN DA. Hans Smeets. Adviseur DLV plant BV Bijeenkomst PN DA Jongenelen oktober 2013 Hans Smeets. Adviseur DLV plant BV Waarom een grondanalyse? Inzicht krijgen in de beschikbare voeding voor de plant; Hoofdelementen; Sporenelementen; ph van de

Nadere informatie

Kansen voor weerbaar telen

Kansen voor weerbaar telen Kansen voor weerbaar telen Literatuuronderzoek : Werkingsmechanismen en toepassingen 6 september 2011 1 : Wat verstaan we hieronder? Condities aanleggen waardoor het gewas weerbaarder wordt tegen ziektes

Nadere informatie

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST ir. Koen Willekens INHOUD Compost en ziekteweerbaarheid Agro-ecosysteem Compost Compostthee Proeven met compost en compostthee

Nadere informatie

Proosten op het leven in de bodem

Proosten op het leven in de bodem Proosten op het leven in de bodem Nick van Eekeren Marleen Zanen Inhoud Bodemleven onderdeel van bodemkwaliteit Functies bodemleven Effect management op bodemleven 1 Diensten en functies bodem Productie

Nadere informatie

Veel leesplezier! Bertus Stip, Hoveniersbedrijf Stip

Veel leesplezier! Bertus Stip, Hoveniersbedrijf Stip Het bodemboek aanleg en onderhoud van de tuin Voorwoord De grond in de tuin, wat moeten we daar nu weer mee? Misschien heeft u zichzelf deze vraag wel eens gesteld. Wij van Hoveniersbedrijf Stip stellen

Nadere informatie

Programma: Studiemiddag Klein- en Steenfruit

Programma: Studiemiddag Klein- en Steenfruit Programma: Studiemiddag Klein- en Steenfruit 1) Geïntegreerde gewasbescherming 2014 2) Selectieve gewasbescherming d.m.v. foggen 3) Mogelijkheden biologische bestrijding 4) Waarschuwings- en adviessystemen

Nadere informatie

Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1

Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1 Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman Saalland Advies 1 Wat ga ik vertellen? Wie ben ik? Wat is het? Eigen stappen Tips Vragen Saalland Advies 2 Introductie Akkerbouwbedrijf

Nadere informatie

ILVO. Bodemleven stimuleren Gereduceerde bodembewerking en organische bemesting/bodem-verbeteraars!

ILVO. Bodemleven stimuleren Gereduceerde bodembewerking en organische bemesting/bodem-verbeteraars! Bodemleven stimuleren Gereduceerde bodembewerking en organische bemesting/bodem-verbeteraars! Tommy D Hose Themamiddag Bemesting Akkerbouw CBAV 29 november 2018 ILVO Inhoud 1. Catch-C 2. Bodemleven: Wie?

Nadere informatie

BIOSTIMULANT. Het begint bij de wortel

BIOSTIMULANT. Het begint bij de wortel BIOSTIMULANT Het begint bij de wortel - Stimuleert de wortelgroei en -activiteit Verhoogt stresstolerantie onder ongunstige groeiomstandigheden Vergroot wortellengte en biomassa Verbetert opname van water

Nadere informatie

BLADMESTSTOFFEN. Biodiversiteit is een essentieel productiemiddel voor de land- en tuinbouw voor een natuurlijke bodemvruchtbaarheid.

BLADMESTSTOFFEN. Biodiversiteit is een essentieel productiemiddel voor de land- en tuinbouw voor een natuurlijke bodemvruchtbaarheid. BLADMESTSTOFFEN Conditieverbetering van de bodem door biodiversiteit om de bodemvruchtbaarheid te verbeteren, dit om mindere gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken. Biodiversiteit is een essentieel productiemiddel

Nadere informatie

Click to edit Master title style. Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen

Click to edit Master title style. Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen Click to edit Master title style Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen Click Compost to edit in Master de akkerbouw? title style bemestingswaarde? effect op bodemkwaliteit? chemisch?

Nadere informatie

Thema Bodem en Bemesting Bron: Tuin en Landschap nr. 6a-2006

Thema Bodem en Bemesting Bron: Tuin en Landschap nr. 6a-2006 Thema Bodem en Bemesting Bron: Tuin en Landschap nr. 6a-2006 Hendrik Jans Inhoud: 1. Toen en nu 2. Wat moet je kennen en kunnen? 3. Soorten bodemleven 4. Water en zuurstofhuishouding 5. Drainagesystemen

Nadere informatie

Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat. Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid

Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat. Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid 1 Weerbaar substraat belangrijk? Biologische substraatkwaliteit wordt steeds belangrijker Meer belangstelling en

Nadere informatie

Effecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland

Effecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland Effecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland Jaap Bloem 1, Gert-Jan van Duinen 2, Maaike Weijters 3 1 Wageningen Environmental Research 2 Stichting

Nadere informatie

ORGANISCHE STOF BEHEER

ORGANISCHE STOF BEHEER ORGANISCHE STOF BEHEER Weet wat je bodem eet! Anna Zwijnenburg van A tot Z landbouwadvies EVEN VOORSTELLEN Zelfstandig landbouwadviseur voor de akkerbouw/groenvoeder gewassen voor de thema s bodem, vruchtwisseling

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Onderscheidende product(ie) kenmerken van Bio-Trio 2

Inhoudsopgave. 1. Onderscheidende product(ie) kenmerken van Bio-Trio 2 Inhoudsopgave Document: Pagina: 1. Onderscheidende product(ie) kenmerken van Bio-Trio 2 2. Bio Spring NSE 18-0-3(+2)+12 4 3. Bio Allround NSE 10-4-6(+3)+12 6 4. Bio Pre-Seed NSE 10-10-0(+HF)+12 8 5. Bio

Nadere informatie

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens INHOUD

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens INHOUD VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST ir. Koen Willekens INHOUD Compost en ziekteweerbaarheid Agro-ecosysteem Compost Compostthee Proeven met compost en compostthee

Nadere informatie

Samenstelling en eigenschappen

Samenstelling en eigenschappen Samenstelling en eigenschappen Mest is onder te verdelen in kunstmest en natuurlijke mest. Natuurlijke mest is op zijn beurt weer onder te verdelen in mest van dierlijke herkomst en mest van plantaardige

Nadere informatie

Milieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen

Milieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Naam: Milieu Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Slootrandenbeheer Baggeren Krabbescheer bevorderen

Nadere informatie

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Aad Termorshuizen Gouden Gronden, 26 januari 2018, Aduard Even voorstellen Aad Termorshuizen Specialist bodemkwaliteit en plantenpathogenen 20 jaar als docent

Nadere informatie

De positieve kant van onkruid Boomkwekerij Hans Puijk - Vlamings

De positieve kant van onkruid Boomkwekerij Hans Puijk - Vlamings De positieve kant van onkruid Boomkwekerij 13-02-2016 Hans Puijk - Vlamings Inhoud Bodem, balans en elementen (herh) Bewerkingen en bodem management Wat zeggen onkruiden op het perceel Uitbreiding, nieuw

Nadere informatie

Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014

Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014 Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014 Petra Deproost Departement LNE, Dienst Land en Bodembescherming Biodiversiteit: niet enkel bovengronds!

Nadere informatie

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling Een gezonde bodem Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling 1 Introductie Afdeling Kennis en Ontwikkeling Precisielandbouw Bodem en Bemesting Vergroening en Gewasbescherming

Nadere informatie

Inhoud. Naar een levende bodem. Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil. Functies beworteling

Inhoud. Naar een levende bodem. Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil. Functies beworteling Inhoud Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil Nick van Eekeren, Louis Bolk Instituut 1. Beworteling Functies Invloed op bemestingsadvies Invloed bemesting op beworteling 2. Bodemleven

Nadere informatie

Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei

Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei Biodiversiteit 3 Principes: A) Repertoire: Organismen werken stap voor stap. (Kaas Houtstof) B) Interacties: Anderen zijn nodig (zetmeel afbreken

Nadere informatie

INNOVATIE DCM VIVISOL -AGRI. voor akkerbouwgewassen.

INNOVATIE DCM VIVISOL -AGRI. voor akkerbouwgewassen. INNOVATIE www.dcm-info.com DCM VIVISOL -AGRI voor akkerbouwgewassen G U A R A N T E E D G U A R A N T E E D G U A R A N T E E D DCM VIVISOL -AGRI MINIGRAN TECHNOLOGY FOR ORGANIC GROWING VEGETAL Het meest

Nadere informatie

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Gera van Os PPO-Bollen, Bomen & Fruit Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt: Opbouw en afbraak organische stof

Nadere informatie

Bodemvruchtbaarheid. fundament onder voedselproductie. René Schils

Bodemvruchtbaarheid. fundament onder voedselproductie. René Schils Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie René Schils Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie Wat is bodemvruchtbaarheid? Waarom is bodemvruchtbaarheid belangrijk? Wat zijn de actuele

Nadere informatie

Basiscursus moestuinieren

Basiscursus moestuinieren Basiscursus moestuinieren Even kennismaken! Barbara Creemers freelance lesgever voor o.m. ChildFocus, Gezinsbon, Velt 13e moestuin-seizoen! motto: Zonder is gezonder! Even kennismaken! Wie ben jij? Wat

Nadere informatie

Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten?

Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten? Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten? INHOUD PRESENTATIE 1. Indeling type producten biostimulatoren en andere producten die we op het gewas toepassen 2. Natuurlijke bodemweerbaarheid: relevantie organische

Nadere informatie

Vraag & Antwoord -PHYSIOMAX en PHYSIOMAG-

Vraag & Antwoord -PHYSIOMAX en PHYSIOMAG- Vraag & Antwoord -PHYSIOMAX en - Samenstelling Wat zijn de bestanddelen in Physiomag? - Jonge zeekalk van mariene oorsprong met Biostimulant Physio aangevuld met magnesium. 34% CaO Calciumoxide totaal

Nadere informatie

Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016

Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016 Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016 Bodem - samenstelling Minerale delen 43% Lucht 24% Water 22% Organische stof

Nadere informatie

Organische stof in de bodem

Organische stof in de bodem Organische stof in de bodem Theorie C1 Wat is organische stof in de bodem? Organische stof in de bodem bestaat uit materiaal zoals bv. oogst- en plantenresten, compost en mest, maar ook het bodemleven

Nadere informatie

Meer theorie over bodem & compost

Meer theorie over bodem & compost Basiscursus Ecologische Moestuin Meer theorie over bodem & compost Inhoud van de presentatie 1. Waarom biologisch? 2. Waar een moestuin aanleggen? 3. Inleiding bodem 4. Bodem: Minerale bestanddelen 5.

Nadere informatie

Introductie. Zin en onzin van microbieel verrijkte producten. Onderwerpen. Het bodemleven. Rol van het bodemleven in de grond

Introductie. Zin en onzin van microbieel verrijkte producten. Onderwerpen. Het bodemleven. Rol van het bodemleven in de grond Zin en onzin van microbieel verrijkte producten Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer, CAH Dronten Onderzoeker Gewas- en bodemgezondheid, PPO Lisse Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt:

Nadere informatie

CALSEAPOWDER NATUURLIJKE MINERALEN & BEHEER VAN PH

CALSEAPOWDER NATUURLIJKE MINERALEN & BEHEER VAN PH NATUURLIJKE MINERALEN & BEHEER VAN PH PENSVERZURING EEN BELANGRIJK PUNT VAN ZORG De prestaties van de rundvleesproductie vereisen een specifiek dieet, een hoge energie-inname (maïs, kuilvoer, tarwe, gerst)

Nadere informatie

Invloed van ph op de N-mineralisatie Jan Bries, Stijn Moermans. Bodemkundige Dienst van België W. de Croylaan Heverlee

Invloed van ph op de N-mineralisatie Jan Bries, Stijn Moermans. Bodemkundige Dienst van België W. de Croylaan Heverlee Invloed van ph op de N-mineralisatie Jan Bries, Stijn Moermans Bodemkundige Dienst van België W. de Croylaan 48 3001 Heverlee www.bdb.be ph in relatie tot N ph beïnvloedt opneembaarheid nutriënten te zuur

Nadere informatie

Het gebruik van gips in de fruitteelt

Het gebruik van gips in de fruitteelt Het gebruik van gips in de fruitteelt Inleiding Als voedingselement zorgt calcium voor stevige, lang houdbare vruchten. Calcium speelt daarnaast ook een belangrijke rol bij bodemstructuur en -vruchtbaarheid.

Nadere informatie

bacteria humus worms insects fungi +BACILLUS sp. DCM VIVISOL Stimuleert en diversifieert het bodemleven!

bacteria humus worms insects fungi   +BACILLUS sp. DCM VIVISOL Stimuleert en diversifieert het bodemleven! bacteria humus worms fungi insects www.dcm-info.com +BACILLUS sp. DCM VIVISOL Stimuleert en diversifieert het bodemleven! DCM stimuleert een rijk en gevarieerd bodemleven! Waarom is een gevarieerd en actief

Nadere informatie

PACCO-PARAMETERS DO - DOSSOLVED OXYGEN EC- DE ELEKTRISCHE CONDUCTIVITEIT ORP- DE REDOXPOTENTIAAL T - DE TEMPERATUUR. PaccoParameters

PACCO-PARAMETERS DO - DOSSOLVED OXYGEN EC- DE ELEKTRISCHE CONDUCTIVITEIT ORP- DE REDOXPOTENTIAAL T - DE TEMPERATUUR.   PaccoParameters PACCO-PARAMETERS PH DO - DOSSOLVED OXYGEN EC- DE ELEKTRISCHE CONDUCTIVITEIT ORP- DE REDOXPOTENTIAAL T - DE TEMPERATUUR PH De ph geeft de zuurtegraad van het water weer. Ze varieert doorgaans op een schaal

Nadere informatie

PHC Meststoffen. 100% plantaardig. Organic Plant Feed. We Grow Soil. De beste prestaties, natuurlijk.

PHC Meststoffen. 100% plantaardig. Organic Plant Feed. We Grow Soil. De beste prestaties, natuurlijk. PHC Meststoffen De beste prestaties, natuurlijk. 100% plantaardig Organic Plant Feed We Grow Soil. PHC Meststoffen PHC produceert en levert uitgekiende middelen om gezonde planten te kweken. Onze meststoffen

Nadere informatie

Thema Bodem en Bemesting Bron: Tuin en Landschap nr. 6a-2006

Thema Bodem en Bemesting Bron: Tuin en Landschap nr. 6a-2006 Thema Bodem en Bemesting Bron: Tuin en Landschap nr. 6a-2006 Hendrik Jans Inhoud: 1. Toen en nu 2. Groeivoorwaarden 3. Soorten bodemleven 4. Water en zuurstofhuishouding 5. Drainagesystemen 6. Werking

Nadere informatie

Toekomst bemesting aardappelen. Bart Debussche 31/01/2017

Toekomst bemesting aardappelen. Bart Debussche 31/01/2017 Toekomst bemesting aardappelen Bart Debussche 31/01/2017 Overzicht Terugblik Evolutie Toekomst 1. Bemestingsnormen 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Nadere informatie

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Veilig werken Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Programma voor vandaag: Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Kahoot Oefentoets bodemgebruik Veilig werken & Duurzaam bodemgebruik? Veilig werken & Duurzaam

Nadere informatie

Bemesting. Fosfaatgebruiksnormen. Mestwetgeving Wettelijk op maisland: 112 kg N/ha/jaar en bij hoge PW 50 kg P205/ha/jaar 1-2-2016.

Bemesting. Fosfaatgebruiksnormen. Mestwetgeving Wettelijk op maisland: 112 kg N/ha/jaar en bij hoge PW 50 kg P205/ha/jaar 1-2-2016. Even Voorstellen Pascal Kleeven Akkerbouw/vollegrondgroentebedrijf Sinds1999 in dienst bij Vitelia-Agrocultuur Bemesting Wie teelt er maïs? Vragen Wie heeft er een mestmonster? Wie heeft er actuele grondmonsters?

Nadere informatie

Bemesting actueel en uitdagingen toekomst. Piet Riemersma Specialist ruwvoer

Bemesting actueel en uitdagingen toekomst. Piet Riemersma Specialist ruwvoer Bemesting actueel en uitdagingen toekomst Piet Riemersma Specialist ruwvoer 1 Stikstof in de lucht (N 2 ) Verliezen Denitrificerende bacteriën Rhizobium bacterie Assimilatie Stikstof fixatie door bacteriën

Nadere informatie

Bodem en Water, de basis

Bodem en Water, de basis Bodem en Water, de basis Mogelijkheden voor verbeteringen 5 febr 2018 Aequator Groen & Ruimte bv Het jaar 2017 April tot 30 juni April tot sept Aequator Groen & Ruimte bv 2 Jaar 2017 2017 Zomer warmer

Nadere informatie

Opdrachten. Organische bemesting opdrachten 1

Opdrachten. Organische bemesting opdrachten 1 Opdrachten Organische bemesting opdrachten 1 Inleiding Je weet dat je melk moet drinken om voldoende calcium binnen te krijgen voor de opbouw van je botten. Calcium is dus een belangrijk element voor de

Nadere informatie

Ecosysteem voedselrelaties

Ecosysteem voedselrelaties Ecosysteem ecologie Ecosysteem voedselrelaties Oceanen: voedselweb + energiestromen Ga naar Mypip.nl en open de oefening 3 voedselketen - voedselweb Doe de oefening en maak vervolgens de aangeleverde vragen.

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/61514 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Silva Lourenço, Késia Title: Linking soil microbial community dynamics to N2O emission

Nadere informatie

grasland en bouwland, op bodemkwaliteit

grasland en bouwland, op bodemkwaliteit Effect landgebruik in de melkveehouderij, grasland en bouwland, op bodemkwaliteit Nick van Eekeren Functies bodemkwaliteit Productie Milieu (o.a. waterkwaliteit, kwantiteit) Biodiversiteit (o.a. weidevogels)

Nadere informatie

Landgebruik en bodemkwaliteit Jan de Wit Nick van Eekeren

Landgebruik en bodemkwaliteit Jan de Wit Nick van Eekeren Landgebruik en bodemkwaliteit 60-20 - 20 Jan de Wit Nick van Eekeren Grasland Bouwland Huidige landbouwontwikkeling naar controle just in time, precisiebemesting,. Dit vraagt ook om risico-beheersing,

Nadere informatie

Basiscursus Compostering

Basiscursus Compostering Basiscursus Compostering Uw aangeboden door : OVAT Gegeven door Vincent de Wolff Wat gaan we vanavond doen? Wat is composteren Hoe verloopt het proces Wat wel, wat niet in de compost Waarom is compost

Nadere informatie

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:

Nadere informatie

4.17. ORGANISCHE BODEMVERBETERING - LANGE TERMIJNPROEF SEIZOEN 2002 (TWEEDE TEELTJAAR): HERFSTPREI

4.17. ORGANISCHE BODEMVERBETERING - LANGE TERMIJNPROEF SEIZOEN 2002 (TWEEDE TEELTJAAR): HERFSTPREI 4.17. ORGANISCHE BODEMVERBETERING LANGE TERMIJNPROEF SEIZOEN 22 (TWEEDE TEELTJAAR): HERFSTPREI (in samenwerking met de Vlaamse Compostorganisatie, VLACO) DOEL In een lange termijnproef wordt de bodemverbeterende

Nadere informatie

Bodembeheer bodembiodiversiteit

Bodembeheer bodembiodiversiteit Kop Tekst & Bodembeheer bodembiodiversiteit levende planten plantenresten Chap Kop 1 & Inleiding Deze waaier wordt uitgebracht als onderdeel van het project Kans voor Klei en gaat in op thema s die momenteel

Nadere informatie

Organische stof Impact op waterhuishuishouding

Organische stof Impact op waterhuishuishouding Landbouw & Waterkwaliteit Organische stof Impact op waterhuishuishouding 26 januari 2018 Gerard H. Ros Nutriënten Management Instituut Waterschap Amstel, Gooi en Vecht Wageningen Universiteit Gerard Ros

Nadere informatie

Gemiddeld 11% meeropbrengst in kilo s door minder aangetaste uien, dus minder tarra

Gemiddeld 11% meeropbrengst in kilo s door minder aangetaste uien, dus minder tarra November 2017 2 Inhoudsopgave Intro/Conclusies 3 Mycorrhiza 4 Test met Micosat 4 Producten, toepassing en dosering 5 Methode 6 Algemene resultaten 7 Maatsortering 8 Aangetaste uien 10 Kostencalculatie

Nadere informatie

Optimale groei met medewerking van bodem, bodembiologie en bemesting. Wilma Windhorst Boomteeltcursus Vlamings BV

Optimale groei met medewerking van bodem, bodembiologie en bemesting. Wilma Windhorst Boomteeltcursus Vlamings BV Optimale groei met medewerking van bodem, bodembiologie en bemesting Wilma Windhorst Boomteeltcursus Vlamings BV 130116 Schimmelziekten algemeen Chemisch systeem: brandjes blussen Ziekte vinden middel

Nadere informatie

Het Nederlands Lelie Rapport Met Micosat mycorrhizae, schimmel en bacteriën

Het Nederlands Lelie Rapport Met Micosat mycorrhizae, schimmel en bacteriën Het Nederlands Lelie Rapport 16 Met mycorrhizae, schimmel en bacteriën Inhoudsopgave Test met Resultaten Perceel 1 Perceel 2 Perceel 3 Perceel 4 Conclusie Kostencalculatie staat voor een schone bodem en

Nadere informatie

Masterclass Fruitteelt

Masterclass Fruitteelt Masterclass Fruitteelt Voelen van de bodem 21 maart 2013, Henk van Reuler en Ton Baltissen Wat is een bodem? Buitenste deel van de aardkorst waar de plantenwortels zich in bevinden, 1 2 m Bodem bestaat

Nadere informatie

Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist

Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist Inhoudsopgave 1 Waarom is bemesten zo belangrijk? p5 Hoe vaak moet ik eigenlijk bemesten? p6 4 3 Wat is het

Nadere informatie

Symbiont1.0. Tool voor biologische bodemkwaliteit. Daan Kuiper

Symbiont1.0. Tool voor biologische bodemkwaliteit. Daan Kuiper Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl Symbiont1.0 Tool voor biologische bodemkwaliteit Daan Kuiper Biologische bodem

Nadere informatie

Hergebruik van recirculatiewater in de aardbei stellingteelt

Hergebruik van recirculatiewater in de aardbei stellingteelt Hergebruik van recirculatiewater in de aardbei stellingteelt Bij de teelt van aardbeien op stellingen is het mogelijk om water en mineralen optimaler te gebruiken. Van de bemesting (stikstof en fosfaat)

Nadere informatie

De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof

De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof Marjoleine Hanegraaf

Nadere informatie

Bodemvruchtbaarheid in de ecologische moestuin

Bodemvruchtbaarheid in de ecologische moestuin Bodemvruchtbaarheid in de ecologische moestuin zaterdag 28 november 2015 Frank Petit-Jean Cultuur versus natuur: successie Pioniersvegetatie wat als de mens niet ingrijpt? Graslandvegetatie Ruigte Struweel

Nadere informatie

Mycorrhiza. Test met Micosat

Mycorrhiza. Test met Micosat Mycorrhiza Mycorrhiza een micro-organisme dat in de bodem samen met schimmels en bacteriën zorgt voor een optimaal bodemleven. Micosat Seeds (het product dat in de test is gebruikt) bestaat uit een selecte

Nadere informatie

De bodem waarvan wij leven

De bodem waarvan wij leven De bodem waarvan wij leven Hilvarenbeek Ad Havermans adhavermans@concepts.nl 18 mei 2015 1 Inhoud van de presentatie 1. 2015 Het jaar van de bodem 2. Over geologie en bodemkunde 3. Bodemvormende processen

Nadere informatie

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:

Nadere informatie

Het Wortelrapport 2017 De effecten van de toepassing van mycorrhiza, schimmels en bacteriën op de groei van wortels

Het Wortelrapport 2017 De effecten van de toepassing van mycorrhiza, schimmels en bacteriën op de groei van wortels De effecten van de toepassing van mycorrhiza, schimmels en bacteriën op de groei van wortels November 2017 2 Inhoudsopgave Inleiding... 3 De proef... 4 Producten... 4 Proefopzet... 5 Metingen... 5 Resultaten...

Nadere informatie

(Ver)ken je tuinbodem. Annemie Elsen Stan Deckers

(Ver)ken je tuinbodem. Annemie Elsen Stan Deckers (Ver)ken je tuinbodem Annemie Elsen Stan Deckers Tuinbodems in Vlaanderen ZUURTEGRAAD (ph) 2/3 tuinen = overbekalkt 3/4 gazons = overbekalkt voedingselementen minder beschikbaar voor planten nooit blindelings

Nadere informatie

BEGRIPPEN. Grond en Bodem. Kuipers maakt in zijn boek Bodemkunde onderscheid.

BEGRIPPEN. Grond en Bodem. Kuipers maakt in zijn boek Bodemkunde onderscheid. BEGRIPPEN Grond en Bodem Kuipers maakt in zijn boek Bodemkunde onderscheid. GROND Het losse materiaal zo we dat aan de oppervlakte van de aardkorst aantreffen. BODEM De manier waarop gronddeeltjes, in

Nadere informatie

LEVENDE BODEM. Natasja Poot

LEVENDE BODEM. Natasja Poot LEVENDE BODEM Natasja Poot 1 Introductie Biologische bodemkwaliteit wordt steeds belangrijker Meer belangstelling en bewustzijn onder telers Wet- en regelgeving Minder gewasbeschermingsmiddelen toegelaten

Nadere informatie

Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden

Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden Arjan Reijneveld 8 N o v e m b e r 2013 Trends in bodemvruchtbaarheid in kaart gebracht met hulp van gegevens grondonderzoek Opbouw presentatie

Nadere informatie

inagro Code van goede praktijk bodembescherming advies organische koolstofgehalte en zuurtegraad ONDERZOEK & ADVIES IN LAND- & TUINBOUW

inagro Code van goede praktijk bodembescherming advies organische koolstofgehalte en zuurtegraad ONDERZOEK & ADVIES IN LAND- & TUINBOUW inagro ONDERZOEK & ADVIES IN LAND- & TUINBOUW Code van goede praktijk bodembescherming advies gehalte en zuurtegraad 2 Toelichting resultaten MTR_versie 2011 ORGANISCHE KOOLSTOF Organische stof en in de

Nadere informatie

Rapport Bodemconditie Voedselbospercelen Park Lingezegen

Rapport Bodemconditie Voedselbospercelen Park Lingezegen Rapport Bodemconditie Voedselbospercelen Park Lingezegen Perceel 1 De Park Perceel 1 in De Park ligt ten zuiden van het voedselbos De Parkse Gaard. De oppervlakte van het perceel is 150m x 50m = 7500 m2.

Nadere informatie

Evenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant

Evenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Belangrijk om te weten: Algemeen: Fosfaat, kali, magnesium Op zand: ph en o.s. Op klei: % slib Bodemmonster Fosfaat laag: voldoende bemesten

Nadere informatie

Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid in België

Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid in België BODEMVRUCHTBAARHEID Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid in België Stan Deckers Piet Ver Elst Wegwijs in de bodemvruchtbaarheid van de Belgische akkerbouw- en weilandpercelen (2004-2007) Inhoud

Nadere informatie

Organische stof en bodemleven deel , Nijeholtpade

Organische stof en bodemleven deel , Nijeholtpade maakt werk van bodemkwaliteit in het landelijk gebied Organische stof en bodemleven deel 2. 030211, Nijeholtpade Marjoleine Hanegraaf Nutriënten Management Instituut NMI www.nmi-agro.nl Inhoud Samenvatting

Nadere informatie

Bodem. Bodemleven. Bodemverzorging. Gevorderdencursus dl 1 TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres 2013-2014

Bodem. Bodemleven. Bodemverzorging. Gevorderdencursus dl 1 TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres 2013-2014 Bodem Bodemleven Composteren Bodemverzorging Gevorderdencursus dl 1 TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres 2013-2014 Vanavond. Bodem: leer je bodem kennen Bodemvoedselweb Composteren Bodem verbeteren en voeden

Nadere informatie

Thema 4: Een gezonde bodem

Thema 4: Een gezonde bodem Thema 4: Een gezonde bodem Bodemanalyse en de gezonde plant Emile Bezemer Eurofins Agro Minder chemie met steenmeel Bert Carpay Carpay Advies 25 september 2018 ConGRAS 1 Bodemanalyse en gezonde grasplant!

Nadere informatie

Weerbaar telen Micosat

Weerbaar telen Micosat Weerbaar telen Micosat 2 Micosat is een hoog geconcentreerde entstof van mycorrhiza, nuttige schimmels en bacteriën die van nature in de bodem, rondom de wortels en op het blad van planten voorkomen. Gezamenlijk

Nadere informatie

GRONDONTLEDING, DE BASIS VOOR ELKE TUIN EN ELK PARK. 4 DECEMBER 2014 Stan Deckers BDB

GRONDONTLEDING, DE BASIS VOOR ELKE TUIN EN ELK PARK. 4 DECEMBER 2014 Stan Deckers BDB GRONDONTLEDING, DE BASIS VOOR ELKE TUIN EN ELK PARK 4 DECEMBER 2014 Stan Deckers BDB Waarom grondontleding voor de tuin of het park? Preventief of curatief; problemen voorkomen of oplossen Planten groeien

Nadere informatie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar 17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BOKASHI is het Japanse woord voor: Goed gefermenteerd organisch materiaal Methode om organisch restmateriaal terug te geven aan de bodem Komt voort

Nadere informatie

Vidi Parva. Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen.

Vidi Parva. Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen. Vidi Parva Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen www.koppert.nl Als teler bent u voortdurend bezig om uw gewas in topconditie te brengen en te houden. De basis van een topconditie

Nadere informatie

Kop Bemesting maïs 2015

Kop Bemesting maïs 2015 Kop Lopende tekst Bemesting maïs 2015 Lopende RE: 72 tekst P: 2 Behoefte gewas: Onttrekking mineralen Gr/kg ds Gemiddelde maïskuilanalyses BLGG 2010 t/m 2014 Gr/kg ds K: 10,8 Gr/kg ds S: 1 Gr/kg ds Mg:

Nadere informatie

Het klimaat en onze bodem

Het klimaat en onze bodem Het klimaat en onze bodem Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer Het klimaat en onze bodem Ons klimaat verandert Wateroverlast Droogte Verzilting Klimaatakkoord Transitie is nodig voor adaptatie en mitigatie

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT

ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT Naam: Klas: Datum: 1 Situering van het biotoop Plaats: Type water: vijver / meer / ven / moeras/ rivier / kanaal / poel / beek / sloot / bron Omgeving: woonkern / landbouwgebied

Nadere informatie

EEN BETERE BODEM. Op goede gronden een gezonde groei. Inhoudsopgave

EEN BETERE BODEM. Op goede gronden een gezonde groei. Inhoudsopgave EEN BETERE BODEM Op goede gronden een gezonde groei Inhoudsopgave Over Heicom Onze producten Zand en grond Zuurstof Bodemverdichting Water lucht en poriën PF curve Eigenschappen van zand Normen ISA sport

Nadere informatie

Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen

Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen Als teler bent u voortdurend bezig om uw gewas in topconditie te brengen en te houden. De basis van een topconditie begint bij de wortels. Een

Nadere informatie

Bemesting kool en relatie tot trips.

Bemesting kool en relatie tot trips. Bemesting kool en relatie tot trips. Programma Nutri Growing concept Trips tabaci Bemesting kool Beheersing van trips in de teelt van kool. Bodemvruchtbaarheid Het vermogen van een bodem een gewas van

Nadere informatie

Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas.

Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas. Report 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas de samenvatting Rapport 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit Een case studie voor waterschap

Nadere informatie

De omhulde meststoffen voor containerteelten

De omhulde meststoffen voor containerteelten De omhulde meststoffen voor containerteelten De toepassingsgebieden: Omhulde meststoffen voor containerteelten Het product: Basacote Plus is een gecoate meststof. Elke korrel bestaat uit een NPK-meststof

Nadere informatie