Nota reserves en voorzieningen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nota reserves en voorzieningen"

Transcriptie

1 Nota reserves en voorzieningen Inhoud 1

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Regelgeving 3 2. Indeling en vorming reserves en voorzieningen Onderscheid in reserves Vorming voorzieningen Kader instellen bestemmingsreserves Inzicht mutaties reserves 6 3. Opheffing reserves 7 4. Overzicht reserves en voorzieningen na wijziging 8 Bijlagen 1. Reserves en voorzieningen uitgezet in doel en omschrijving 9 2

3 Inleiding In het auditcommittee van mei 2017 is met u en door onze accountant Stolwijk Kelderman besproken dat het de voorkeur heeft om het aantal bestemmingsreserves te verminderen zodat de raad een beter inzicht heeft in het resultaat en de financiële positie. Tijdens de behandeling van de jaarrekening van 27 juni 2017 werd de motie van NLOG aangenomen om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om het aantal bestemmingsreserves te verminderen. Tevens is de vorige beleidsnotitie notitie reserves en voorzieningen van 2010 verouderd en verdiend het de voorkeur om dit te herzien. De nota die aan u voorligt is het resultaat en de uitwerking van deze motie. Hiermee wordt voldaan aan het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en is dit afgestemd met de vastgestelde nota grondbeleid. Tevens heeft het een relatie met de weerstandscapaciteit en het weerstandsvermogen. In hoofdstuk 1 wordt ingegaan op de regelgeving van reserves en voorzieningen. Hoofdstuk 2 biedt u de indeling van reserves en voorzieningen en het kader voor het vormen van een bestemmingsreserve. De motivatie welke bestemmingsreserves opgeheven kunnen worden zijn nader beschreven in hoofdstuk 3. Tenslotte geeft hoofdstuk 4 de onderverdeling van de reserves en voorziening voor en na instemming. 1. Regelgeving Het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) schrijft de volgende wetsartikelen op het gebied van reserves en voorzieningen voor: Artikel In de balans worden de reserves onderscheiden naar: a. De algemene reserve; b. De bestemmingsreserves. 2. Een bestemmingsreserve is een reserve waaraan de raad een bepaalde bestemming heeft gegeven. Artikel Voorzieningen worden gevormd wegens: a. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; b. op de balansdatum bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; c. kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. d. de bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen, waarvoor een heffing wordt geheven als bedoeld in artikel 35, eerste lid, onder b. 2. Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden, met uitzondering van de voorschotbedragen, bedoeld in artikel 49, onderdeel b. 3. Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume (bijvoorbeeld vakantiegeld). Artikel 45 Rentetoevoegingen aan voorzieningen zijn niet toegestaan. Artikel In de toelichting op de balans worden de aard en reden van elke reserve en de toevoegingen en onttrekkingen daaraan toegelicht. 2. Per reserve wordt het verloop gedurende het jaar in een overzicht weergegeven. Daaruit blijken: a. het saldo aan het begin van het begrotingsjaar; b. de toevoegingen of onttrekkingen uit hoofde van het voorgaande boekjaar; c. de toevoegingen of onttrekkingen bij het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening; 3

4 d. de verminderingen in verband met afschrijvingen op activa waarvoor een specifieke bestemmingsreserve is gevormd; e. het saldo aan het einde van het begrotingsjaar. Artikel In de toelichting op de balans worden de aard en reden van de voorzieningen, bedoeld in artikel 44 en de wijzigingen daarin toegelicht. 2. Per voorziening wordt het verloop gedurende het jaar in een overzicht weergegeven. Daaruit blijken: a. het saldo aan het begin van het begrotingsjaar; b. de toevoegingen; c. ten gunste van de rekening van baten en lasten vrijgevallen bedragen; d. de aanwendingen; e. saldo aan het einde van het begrotingsjaar. Notities BBV Vanaf 2010 zijn er een tweetal notities van de BBV uitgebracht wat betrekking heeft op de reserves en voorzieningen. Wij hebben deze notities al verwerkt in onze jaarrekening en begroting, maar het is goed om te vermelden welke wijzigingen dit zijn. Dit betreft: 1. Notitie riolering (2014) 2. Notitie rente (2017) Notitie riolering Met de vaststelling van het GRP hebben wij onderscheid gemaakt in een voorziening riolering en een bestemmingsreserve riolering. De voorziening riolering hebben we afgestemd volgens de beginstand van het GRP en het overige deel hebben we gestort in een bestemmingsreserve riolering. Dit kon worden beschouwd als in het verleden behaalde efficiencyvoordeel op de riolering. De BBV regelgeving schrijft voor dat indien de onderhoudsvoorziening riolering onvoldoende is onderbouwd in het GRP, deze gelden niet in een reserve maar in de voorziening riolering moet worden gevormd. Dit geldt ook voor opgehaalde gelden die per balansdatum nog niet zijn besteed door later investeren en of uitvoeren dan voorzien. Uit praktisch oogpunt kan er één voorziening worden gevormd waarbij administratief wel een relatie is te leggen met het GRP en inzicht kan worden geboden in het onderscheid onderhoud (artikel 44, lid 1c BBV) c.q. spaarcomponent vervangingsinvesteringen (artikel 44, lid 1d BBV). De afwikkeling is daarbij verschillend omdat voor de vervangingsinvesteringen een directe balansmutatie geldt (indien daarvoor gespaard is) en een afboeking op de onderhoudsvoorziening voor onderhoud. Notitie rente Op basis van de notitie rente 2017 mag er een rentevergoeding over het eigen vermogen en/of de voorzieningen worden berekend wat maximaal het rentepercentage is dat gebaseerd is op het gewogen samenstel van de (bruto) externe rentelasten over het totaal van de lang en kort aangetrokken financieringsmiddelen. Deze mogelijkheid blijft bestaan ondanks dat de BBV commissie adviseert om deze systematiek niet meer toe te passen. De reden dat wij u voorstellen om dit wel te blijven doen is dat het rentepercentage kan worden beschouwd als een vergoeding van de inflatie. Hierdoor blijft de waarde van het eigen vermogen (koopkracht) in stand gehouden. De voorwaarde is als er een rentevergoeding wordt berekend deze op een realistisch niveau ligt. Voor de begroting 2018 is er 1,5% rente toegevoegd aan het eigen vermogen zowel bij de algemene reserve als bij de bestemmingsreserves. Voor de bestemmingsreserves is er 1% rente onttrokken waarbij het verschil wordt toegevoegd aan de exploitatie als incidenteel onvoorzien. Dit om onverwachte tegenvallers op te kunnen vangen. Rentetoevoeging over voorzieningen is niet meer toegestaan tenzij de voorzieningen contant zijn gewaardeerd. Dit is voorheen nooit toegepast. 4

5 2. Indeling reserves en voorzieningen 2.1 Onderscheid in reserves Volgens de indeling van het BBV wordt er onderscheid gemaakt in algemene reserves en bestemmingsreserves. Voor de algemene reserves maken wij nog onderscheid in: 1. Belegde reserves 2. Algemene reserve De algemene reserve maakt onderdeel uit van het weerstandsvermogen. Belegde reserves De belegde reserve behoort tot het geblokkeerde vermogen. De rente die jaarlijks aan deze reserve wordt toegevoegd, wordt vervolgens ook weer ingezet als dekkingsmiddel voor de exploitatie. In feite verloopt de berekening van de rente budgettair neutraal. De stand van de reserve wijzigt daarmee niet. Algemene reserve De algemene reserve wordt ook wel vrije besteedbare reserve genoemd. Jaarlijks wordt het saldo van het rekeningresultaat gemuteerd. Rente wordt jaarlijks toegevoegd conform het maximale inflatiepercentage om deze reserve op peil te houden. Het gewenste minimale saldo van de vrije besteedbare reserve blijft gehandhaafd op 4 miljoen. Bij onttrekkingen van deze reserve moet men denken aan afschrijvingslasten die uit deze reserve worden bekostigd en uitgaven die incidenteel van karakter zijn. Bestemmingsreserves Voor bestemmingsreserves kunnen we een onderscheid maken in egalisatiereserves en overige bestemmingsreserves. Egalisatiereserves De egalisatiereserves zijn bedoeld om schommelingen in de uitgaven op te kunnen vangen om daarmee verschillen in de exploitatie te egaliseren. De egalisatiereserves die daarvoor in aanmerking komen, zijn: 1. Afvalverwerking 2. Groot onderhoud gebouwen 3. Reserve monumenten 4. Reserve riolering Overige bestemmingsreserves Overige bestemmingsreserves kunnen om diverse redenen worden gevormd. Kapitaallasten van specifieke activa kunnen daarmee afgedekt worden en hebben een gemaximaliseerde looptijd. Een andere reden is dat mogelijke risico s of toekomstige uitgaven hiermee afgedekt kunnen worden. De bestemmingsreserves die als overig kunnen worden beschouwd zijn: 1. Reserve huisvesting onderwijs 2. Reserve grondexploitatie 3. Reserve sporthal 5. Reserve sociaal domein 6. Reserve projectenbureau 7. Reserve stimuleringsregeling goedkope woningbouw 8. Reserve sloopfonds In de bijlage wordt nader omschreven wat het doel en looptijd van de bestemmingsreserves is. 2.2 Vorming van voorzieningen Voor de vorming voorzieningen maken we geen onderscheid in categorieën, ook vanwege het beperkte aantal. Behalve de voorziening riolering zijn voorzieningen ingesteld om de omvang van verplichtingen en risico s per balansdatum in te schatten. Door de rioolheffing wordt het verschil in realisatie van het begrotingsjaar gemuteerd alsmede een bijdrage aan toekomstige vervangingsinvesteringen. Als er in voorgaande jaren voor een vervangingsinvestering is gespaard, dan kan dit specifieke spaardeel in mindering gebracht worden op de desbetreffende investering in het riool. 5

6 2.3 Kader vorming bestemmingsreserves Middels deze nota reserves en voorzieningen zien wij verbeterpunten om u beter inzicht en transparantie te bieden. Wij zien dit tweeledig, enerzijds de mutaties van de reserves en anderzijds dat het vormen van een bestemmingsreserve aan een aantal voorwaarden moeten voldoen. Vorming bestemmingsreserves Het aantal bestemmingsreserves is in het verleden door u als raad bepaald, maar soms is een bestemmingsreserve gevormd die nauwelijks wordt benut of waarbij nog geen beleid is gevormd. De verandering die wij willen doorvoeren is om een bestemmingsreserve te vormen waarbij aan deze twee voorwaarden moet worden voldaan om een nieuwe bestemmingsreserve te vormen: 1. duidelijke omschrijving met welk doel de bestemmingsreserve wordt gevormd 2. maximale looptijd van een bestemmingsreserve aan te geven Aan het einde van de looptijd van de bestemmingreserve vloeit deze terug naar de algemene reserve. Indien blijkt dat het restantbedrag van de bestemmingsreserve wel nodig is, dan is een nieuw raadsbesluit nodig met de afweging hiervan. 2.4 Inzicht mutaties reserves De onttrekkingen en toevoegingen aan de reserves wordt door de raad vastgesteld en geautoriseerd. Deze mutaties van de reserves worden als bijlage opgenomen bij het jaarverslag. Tijdens de recente behandeling van de begroting 2018 is gebleken dat eerder door u genomen besluiten, die nog gerealiseerd moeten worden, voor u niet meer transparant zijn. Om u beter inzicht te geven in de mutaties van de reserves en voorzieningen geven wij dit weer in een overzicht zowel bij de jaarrekening (gerealiseerd) als de begroting en meerjarenbegroting (beoogd). Hierbij wordt een onderscheid gemaakt in structurele en incidentele mutaties. Uw controlerende rol wordt daarmee ondersteund. 6

7 3. O p h effi n g b e st e m mi n g sr e s er v e s E e n a a nt al b e st e m mi n g sr e s er v e s k u n n e n o p g e h e v e n w or d e n w a ar v a n h et s al d o t er u g vl o eit n a ar d e al g e m e n e r e s er v e. D e r e d e n d a ar v a n i s d at bij e e n a a nt al b e st e m mi n g sr e s er v e s i n d e l o o p d er j ar e n g e e n m ut ati e s m e er zij n of d at d e e v e nt u el e uit p utti n g e e n i n ci d e nt e el k ar a kt er h e eft. O m d e z e r e d e n e n i s h et tr a n s p ar a nt er o m d e z e r e s er v e s o v er t e h e v el e n n a ar d e al g e m e n e r e s er v e. V o or d e v oll e di g h ei d m er k e n wij o p d at d e b e dr a g e n p er 3 1 d e c e m b er g e pr o g n oti s e er d zij n. D e i n s c h atti n g o p dit m o m e nt i s v o l g e n s o n d er st a a n d o v er zi c ht. D e d efi niti e v e o v er h e v eli n g n a ar d e al g e m e n e r e s er v e vi n dt pl a at s al s d e j a arr e k e ni n g d o or u i s v a st g e st el d. R e s er v e pl a n s c h a d e i n d u stri et err ei n D e L a ar b er g D e z e r e s er v e i s i n ge st el d o m e v e nt u el e pl a n s c h a d e t e b et al e n. R e d e n o p h effi n g: er zij n g e e n w o ni n g e n m e er i n de d ir e ct e o m g e vi n g w a ar d o or d e k a n s o p pl a n s c h a d e vrij w el ni hil i s. R e s er v e k u n st b el ei d D e z e r e s er v e is i n ge st el d v o or d e b e k o sti gi n g v a n u iti n g e n v a n k u n st z o al s i n de n ot a k u n st b el ei d i s uit e e n g e z et. D. m. v. o p sl a g v a n e e n b e dr a g uit d e o p br e n g st v a n d e gr o n d e x pl oit ati e w or dt d e z e r e s er v e op p eil g e h o u d e n. R e d e n o p h effi n g: g e d ur e n d e e e n a a nt al j ar e n vi n dt er g e e n v a st e o p sl a g m e er uit d e gr o n d e x pl oit ati e pl a at s. I n di e n e r i n ci d e nt e el e e n k u n st w er k w or dt g e pl a at st v i n dt er e e n o nttr e k ki n g u it de al g e m e n e r e s er v e pl a at s. R e s er v e pr o gr a m m ati s c h h a n d h a v e n D e r e s er v e i s i n ge st el d o m d e k o st e n v a n pr o gr a m m ati s c h h a n d h a v e n e n / of uit v o eri n g v a n h et mi ni m a b el ei d t e d e k k e n w el k e ni et b e st e e d zij n i n R e d e n o p h effi n g: v a n af i s d e z e r e s er v e n i et b e n ut e n k a n o v er g e h e v el d w or d e n n a ar d e al g e m e n e r e s er v e. R e s er v e i n v e st eri n g sf o n d s Gr o e nl o D e z e r e s er v e i s i n ge st el d b ij d e r e s ult a at b e st e m mi n g v a n o m i niti ati e v e n v o or Gr o e nl o t e fi n a n ci er e n. R e d e n o p h effi n g: d e z e r e s er v e w a s i n g e st el d vo or Pr o gr a m m a St a d Gr o e nl o, dit pr o gr a m m a i s n a g e n o e g a f g er o n d. R e s er v e i n n o v ati ef o n d s O o st G elr e D e z e r e s er v e i s i n ge st el d b ij d e r e s ult a at b e st e m mi n g v a n o m i n n o v ati e v e pr oj e ct e n t e fi n a n ci er e n. R e d e n o p h effi n g: i n n o v ati e s u b si di e s di e t ot d a a d w er k elij k e u it b et ali n g k o m e n w or d e n v er w er kt i n de b e st u ur sr a p p ort a g e o m d at dit ni et s y n c hr o o n v erl o o pt m et d e a a n vr a a g. O m di e r e d e n k a n b e k o sti gi n g o o k uit d e al g e m e n e r e s er v e pl a at s vi n d e n. R e s er v e fr i cti e k o st e n D e z e r e s er v e i s i n ge st el d o m d e fri cti e k o st e n uit d e h er o v er w e gi n g e n t e be k o sti g e n. R e d e n o p h effi n g: uit d e h er o v er w e gi n g e n v l o ei e n n a g e n o e g g e e n fri cti e k o st e n m e er, d e z e r e s er v e ka n w or d e n o p g e h e v e n. 7

8 4. O v er zi c ht r e s er v e s e n v o or zi e ni n g e n v o or e n n a i n st e m mi n g O n d er st a a n d e w e er g a v e g e eft d e o n d er v er d eli n g w e er i n al g e m e n e r e s er v e s, b e st e m mi n g sr e s er v e s e n v o or zi e ni n g e n n a bij s c hrij vi n g v a n d e r e nt e i n e n v er w er ki n g v a n h et r e k e ni n gr e s ult a at Al g e m e n e r e s e r v e s B el e g d e r e s er v e A c ht er g e st el d e l e ni n g Vit e n s Al g e m e n e r e s er v e vrij b e st e e d b a ar B e st e m mi n g sr e s e r v e s E g ali s ati e Af v al v er w er ki n g G r oo t o n d er h o u d g e b o u w e n R e s er v e m o n u m e nt e n R e s er v e ri ol eri n g O v eri g R e s er v e h ui s v e sti n g o n d er wij s R e s e r v e gr o n d e x pl oit ati e R e s er v e s p ort h al R e s er v e s o ci a al d o m ei n R e s er v e sti m ul eri n g sr e g eli n g g o e d k o p e w o ni n g b o u w R e s er v e sl o o pf o n d s R e s er v e pr oj e ct e n b ur e a u R e s er v e pl a n s c h a d e v o or zi e ni n g R e s er v e k u n st b el ei d R e s er v e pr o gr a m m ati s c h h a n d h a v e n R e s er v e i n v e st eri n g sf o n d s Gr o e nl o R e s er v e i n n o v ati ef o n d s O o st G elr e R e s er v e fri cti e k o st e n V o or zi e ni n g e n V o or zi e ni n g w et h o u d er s p e n si o e n e n V o o rzi e ni n g af k o o p s o m o u d- p er s o n e el V o or zi e ni n g ri ol eri n g V o or zi e ni n g H a m el a n d T ot a al v o or i n st e m mi n g n a i n st e m mi n g

9 Bijlage reserves en voorzieningen ALGEMENE RESERVES Omschrijving Algemene reserves Belegde algemene reserve Vrije algemene reserve Toelichting Het in standhouden van eigen vermogen waarvan de bespaarde rente permanent dient als algemeen dekkingsmiddel voor de exploitatie van baten en lasten. Over de hoogte van deze reserve zal de raad moeten besluiten. De bespaarde rente van deze geblokkeerde reserve wordt ten gunste van de exploitatie gebracht. Als zodanig zijn ze een permanent dekkingsmiddel voor de jaarlijkse begroting. Deze reserve dient als buffer voor niet voorzienbare risico s en tegenvallers. De renteopbrengst wordt volledig aan de reserve toegevoegd. Daarnaast worden rekeningoverschotten aan deze reserve toegevoegd en bepaalde incidentele lasten ten laste van deze reserve gedekt. 9

10 BESTEMMINGSRESERVES Egalisatiereserves Reserve afvalverwerking Reserve groot onderhoud gebouwen Reserve monumenten Reserve riolering Maximale looptijd Niet bepaald Niet bepaald Niet bepaald Niet bepaald Deze reserve is ingesteld ter egalisatie van de jaarlijkse exploitatiekosten van de afvalverwerking. Het verschil tussen de lasten en baten wordt aan deze reserve. toegevoegd of onttrokken. Deze reserve wordt gevoed op basis van het jaarlijkse onderhoudsplan. De lasten voortvloeiend uit investeringen en aanpassingen aan deze gebouwen verlopen via deze reserve. De jaarlijkse evaluatie van het onderhoudsplan leidt tot aanpassing van de noodzakelijke hoogte van deze reserve. Een te hoge c.q. te lage reserve wordt verrekend met de vrije algemene reserve. Deze reserve is ingesteld voor de financiering van eenmalige uitgaven voor gemeentelijke monumenten en wordt ook gebruikt ter dekking om een evenwichtige lastenontwikkeling van het gemeentelijk monumentenbeleid. Deze reserve is ingesteld om toekomstige tariefstijgingen voor het riool op te kunnen vangen. Overige bestemmingsreserves Maximale looptijd Reserve huisvesting onderwijs 2037 Deze reserve is ingesteld ter egalisatie van de lasten van onderwijshuisvesting en voor de bekostiging van eenmalige uitgaven in het kader van de onderwijshuisvesting. Deze reserve is tot een maximum van ingesteld ter dekking van de risico s die de grondexploitatie met zich meebrengt. Reserve risico s grondexploitatie Niet bepaald Reserve sporthal 2020 De dekking van de kapitaallasten voor de nieuwe sporthal worden uit deze reserve gedekt. Reserve sociaal domein 2021 Deze reserve is ingesteld om tegenvallers uit het sociaal domein op te kunnen vangen. Reserve riolering Niet Deze reserve is ingesteld om toekomstige tariefstijgingen voor het riool op te kunnen bepaald vangen Deze reserve is ingesteld om initiatieven voor woningbouw te kunnen financieren. Reserve Stimuleringsregeling goedkope woningbouw Reserve sloopfonds 2022 Deze reserve is ingesteld bij de resultaatbestemming van 2015 om verouderde en leegstaande woningen te vervangen door duurzame nieuwe woningen. Het beleid moet hiervoor nog wel gemaakt worden. Reserve projectenbureau 2022 Deze reserve is ingesteld ter egalisatie van de kosten van het projectenbureau. 10

11 VOORZIENINGEN Voorziening wethouderspensioenen Voorziening afkoopsom oud personeel Voorziening riolering Voorziening Hameland Deze voorziening is bedoeld om t.z.t. de opgebouwde pensioenen van wethouders te bekostigen, overeenkomstig de wet APPA. Deze voorziening is bestemd om aan te wenden voor de afkoopsommen die bij afvloeiing is overeengekomen met voormalig personeel. Vanwege de oplegging van rioolheffing is deze voorziening ingesteld voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen en om een gelijkmatige verdeling van lasten te hanteren. Als basis hiervoor dient het gemeentelijk rioleringsplan (GRP). De voorziening is ingesteld om de voortvloeiende kosten vanwege de ontmanteling van de Hameland op te kunnen vangen. 11

Nota Reserves en Voorzieningen

Nota Reserves en Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 1 2 Inhoud 1 Visie en wettelijke kaders 5 1.1 1.2 Visie Wettelijke kaders 2 Reserves 7 2.1 Soorten reserves 8 2.1.1 Algemene reserves 2.2 2.3 2.4 3 Voorzieningen 11 3.1 3.2

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen

Nota reserves en voorzieningen Nota reserves en voorzieningen 2019 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 3 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 3 1.2 Inhoud van de nota... 3 2 Regelgeving en definities reserves

Nadere informatie

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN Gemeente Nieuwkoop Afdeling Bedrijfsvoering April 2017 1 Inhoud 1. BEGRIPPEN EN KADERS... 4 ARTIKEL 1.1 RESERVES... 4 ARTIKEL 1.2 VOORZIENINGEN... 4 ARTIKEL 1.3 RENTE...

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen 2015-2018

Nota reserves en voorzieningen 2015-2018 Nota reserves en voorzieningen 2015-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleidslijnen reserves en voorzieningen... 4 2.1 Definities en regelgeving... 4 2.2 Toerekening van rente... 5 3. Huidige standen

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten

Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Eijsden-Margraten. Nr. 180003 20 december 2016 Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten 1 Inleiding De nota reserves en voorzieningen dient conform

Nadere informatie

Nota Reserves en voorzieningen

Nota Reserves en voorzieningen Nota Reserves en voorzieningen November 2017 1 Inhoudsopgave 1. Visie en wettelijke kaders... 3 1.1 Visie... 3 1.2 Wettelijke kaders... 3 1.2.1 Reserves... 3 1.2.2 Voorzieningen... 3 2. Reserves... 4 2.1

Nadere informatie

Nota Reserves en voorzieningen

Nota Reserves en voorzieningen Nota Reserves en voorzieningen December 2018 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Visie en wettelijke kaders... 3 1.1 Visie... 3 1.2 Wettelijke kaders... 3 1.2.1 Reserves... 3 1.2.2 Voorzieningen... 3

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen Gemeente Oost Gelre 2010

Nota reserves en voorzieningen Gemeente Oost Gelre 2010 Nota reserves en voorzieningen Gemeente Oost Gelre 2010 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 Inleiding 2 2. Overzicht van reserves en voorzieningen resultaatsbestemming 2009 3 3. Besluit Begroting en Verantwoording

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland

Nota reserves en voorzieningen Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland Nota reserves en voorzieningen Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland 2017-2020 1 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 3 2. OMSCHRIJVING RESERVES EN VOORZIENINGEN 3 2.1. RESERVES 3

Nadere informatie

Voorzien in reserves? Een geactualiseerde nota over reserves en voorzieningen bij de gemeente Schiermonnikoog

Voorzien in reserves? Een geactualiseerde nota over reserves en voorzieningen bij de gemeente Schiermonnikoog Voorzien in reserves? Een geactualiseerde nota over reserves en voorzieningen bij de gemeente Schiermonnikoog Voorwoord De gemeente is verplicht om één keer per vier jaar een nota reserves en voorzieningen

Nadere informatie

Beleidsnota reserves en voorzieningen

Beleidsnota reserves en voorzieningen Beleidsnota reserves en voorzieningen 2015 Gemeente Cuijk Datum vaststelling: 14 december 2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 1.1 Aanleiding herziening beleidsnota reserves en voorzieningen 2 1.2 Doel van

Nadere informatie

NOTA RESERVES & VOORZIENINGEN RECREATIESCHAP ROTTEMEREN

NOTA RESERVES & VOORZIENINGEN RECREATIESCHAP ROTTEMEREN NOTA RESERVES & VOORZIENINGEN RECREATIESCHAP ROTTEMEREN Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Recreatieschap Rottemeren Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel.: 010-2981010 Fax: 010-2981020 September 2014 1.

Nadere informatie

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Eindhoven Nr. 628 6 november 2017 Beleidsregels reserves en voorzieningen 2018 1. Inleiding Binnen de

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert

Nota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert Nota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert Intern document 2014/10084 behorende bij B&W nota 2014/10024 Colofon Uitgave Mei 2014 Gemeente Zundert Markt 1 4881 CN Zundert Postbus 10.001 4880 CA

Nadere informatie

Nota. Reserves en voorzieningen. Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland

Nota. Reserves en voorzieningen. Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland Nota Reserves en voorzieningen Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland 2015 Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 1.2 Leeswijzer... 3 Hoofdstuk 2 Begripsbepalingen... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2

Nadere informatie

Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel

Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel Nota Reserves en Voorzieningen 2004 Gemeente Ferwerderadiel Inhoudsopgave Blz. 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen. Onderscheid reserves en voorzieningen 4.

Nadere informatie

GEMEENTE TERSCHELLING NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2016-2020

GEMEENTE TERSCHELLING NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2016-2020 GEMEENTE TERSCHELLING NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2016-2020 Inhoudsopgave 1 Inleiding en doelstelling Blz. 2 2 Begrippen en kaders 3 3 Uitgangspunten van beleid 5 4 Weerstandsvermogen 8 5 Voorstellen

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen BghU 2018

Nota reserves en voorzieningen BghU 2018 Nota reserves en voorzieningen BghU 2018 1 1. Inleiding Artikel 11 van de verordening financieel beheer BghU 2018 bevat de volgende bepalingen 1. De directie legt minimaal eens per vijf jaar (een herijking

Nadere informatie

Nota Reserves (en Voorzieningen) 2015-2018. Gemeente Dinkelland

Nota Reserves (en Voorzieningen) 2015-2018. Gemeente Dinkelland Nota Reserves (en Voorzieningen) 2015-2018 Gemeente Dinkelland Nota Reserves (en Voorzieningen) 2015-2018 gemeente Dinkelland Raad 21 april 2015 pagina 1 1 Inhoud 1 Inleiding... 3 1.1 Doel van de nota...

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H)

Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H) Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 2 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 2 1.2 Inhoud van de nota... 2 2 Regelgeving en

Nadere informatie

Nota reserve- en voorzieningenbeleid 2016-2019

Nota reserve- en voorzieningenbeleid 2016-2019 Nota reserve- en voorzieningenbeleid 2016-2019 Nota reserve- en voorzieningenbeleid 2016-2019 Inhoud Inleiding... 2 1. Vorming van reserves en voorzieningen... 3 1.1. Vorming van reserves... 3 1.2. Vorming

Nadere informatie

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2015-2018

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2015-2018 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2015-2018 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2015-2018 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 2. Algemene regels met betrekking tot het reserve- en voorzieningenbeleid... 5 2.1. Inleiding...

Nadere informatie

Nota Reserves en. Voorzieningen

Nota Reserves en. Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 2016 Inhoudsopgave 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen 3. Onderscheid reserves en voorzieningen 4. Rentetoerekening 5. Reserves

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen gemeente Westerwolde 2018

Nota reserves en voorzieningen gemeente Westerwolde 2018 Nota reserves en voorzieningen gemeente Westerwolde 2018 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Regelgeving en kaders 3 2.1 Algemeen 3 2.2 BBV-regelgeving 3 2.3 Artikel 212 gemeentewet 3 3 Reserve versus voorziening

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen gemeente Someren 2018

Nota reserves en voorzieningen gemeente Someren 2018 Nota reserves en voorzieningen gemeente Someren 2018 Nota reserves en voorzieningen gemeente Someren 2018 Titel: Nota reserves en voorzieningen gemeente Someren 2018 Versie: 4 Datum: 14 mei 2018 Auteur(s):

Nadere informatie

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN MID 15 / 016 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2016-2020 Aan de raad, Doel en opzet van deze nota Het doel van deze nota is het beleid voor reserves en voorzieningen vast te leggen. Een tweede doel is het

Nadere informatie

Advies. Conceptnota Startnota transitieprioriteit Zorg en Samenleven in Brussel, 2 oktober 2017

Advies. Conceptnota Startnota transitieprioriteit Zorg en Samenleven in Brussel, 2 oktober 2017 Advies Conceptnota Startnota transitieprioriteit Zorg en Samenleven in 2050 Brussel, 2 oktober 2017 Strategische Adviesraad Welzijn Gezondheid Gezin Wetstraat 34-36, 1040 Brussel T +32 2 209 01 11 info@sarwgg.be

Nadere informatie

Provincie Zuid Holland. Beleidsnota reserves en voorzieningen 2015

Provincie Zuid Holland. Beleidsnota reserves en voorzieningen 2015 Provincie Zuid Holland Beleidsnota reserves en voorzieningen 2015 Versie GS 26 mei 1 1. Inleiding en achtergrond Deze nota gaat in op het beleid ten aanzien van reserves en voorzieningen van de provincie

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD. Nr Nota Reserves en Voorzieningen 2016

GEMEENTEBLAD. Nr Nota Reserves en Voorzieningen 2016 GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Ferwerderadiel. Nr. 134255 30 september 2016 Nota Reserves en Voorzieningen 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Doelstelling van deze nota 3. Functies reserves

Nadere informatie

Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen)

Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) 2 januari 2014 2 Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) Inhoudsopgave

Nadere informatie

Beleidsnota. Reserves en voorzieningen. Versie: 9 november 2011

Beleidsnota. Reserves en voorzieningen. Versie: 9 november 2011 Beleidsnota Reserves en voorzieningen Versie: 9 november 2011 I N H O U D S O P G A V E 1. Inleiding... 3 2. Wettelijk kader... 3 3. Functies van reserves en voorzieningen... 3 4. Onderscheid tussen reserves

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen RMH

Nota Reserves en Voorzieningen RMH Nota Reserves en Voorzieningen RMH 1. Inleiding De reserves en voorzieningen vormen een belangrijk onderdeel van de vermogenspositie van de Regio Midden Holland (RMH). Zowel vanuit bestuurlijk als bedrijfseconomisch

Nadere informatie

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN GEMEENTE DIEMEN 2009

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN GEMEENTE DIEMEN 2009 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN GEMEENTE DIEMEN 2009 Inhoudsopgave 1. Inleiding...1 2. Algemene theorie over reserves en voorzieningen...2 3. Rente en reserves...5 4. Wijzigingen in regelgeving...8 5. Huidige

Nadere informatie

Wijzigingen nota financieel beleid 2018 tov 2013: Samenvatting. Hoofdstuk 1 Activeren, waarderen en afschrijven

Wijzigingen nota financieel beleid 2018 tov 2013: Samenvatting. Hoofdstuk 1 Activeren, waarderen en afschrijven Wijzigingen nota financieel beleid 2018 tov 2013: Samenvatting Weerstandvermogen: BBV wijziging verplichte kerngetallen toegevoegd. Hoofdstuk 1 Activeren, waarderen en afschrijven 1. Inleiding De volgende

Nadere informatie

STARTDOCUMENT DEFINITIEF. Lauwerecht complexen 2 en 4. Deel A: gegevens. Afbeelding: Mitros Complexen Lauwerecht

STARTDOCUMENT DEFINITIEF. Lauwerecht complexen 2 en 4. Deel A: gegevens. Afbeelding: Mitros Complexen Lauwerecht 20190513 STARTDOCUMENT DEFINITIEF Lauwerecht complexen 2 en 4 Deel A: gegevens 1. Omschrijving van het initiatief: Het initiatief behelst de uitgestelde sloop-nieuwbouw van de 150 sociale huur woningen

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen 2015

Nota reserves en voorzieningen 2015 Datum: 27-08-2015 Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding... 3 2. Algemene kenmerken van reserves en voorzieningen... 3 2.1 Begripsbepaling reserves... 3 2.2 Begripsbepaling voorzieningen...

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen. Concept, oktober 2014

Nota reserves en voorzieningen. Concept, oktober 2014 Nota reserves en voorzieningen Concept, oktober 2014 Autorisatie OPSTELLERS: Dennis Ellenbroek FUNCTIONARIS Financieel specialist Versiegegevens VERSIE: DATUM: OMSCHRIJVING: 0.1 20 oktober Definitief concept

Nadere informatie

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN GEMEENTE WAALWIJK NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2015 1 Inhoud 1 Inleiding... 3 2. Begripsbepaling... 4 2.1 Reserves... 4 2.2 Voorzieningen... 7 3 Beleid en beheer van reserves... 9 3.1 De instellingscriteria...

Nadere informatie

Voorstel: Wij stellen uw raad voor bijgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2013 vast te stellen. Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel,

Voorstel: Wij stellen uw raad voor bijgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2013 vast te stellen. Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel, AAN: De raad van de gemeente Ferwerderadiel. Sector : II Nr. : 06/52.13 Onderwerp : Vaststelling Nota Reserves en Voorzieningen 2013. Ferwert, 9 september 2013. Inleiding: Normaliter wordt de Nota Reserves

Nadere informatie

NOTA RESERVES VOORZIENINGEN

NOTA RESERVES VOORZIENINGEN NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 1. Inleiding Reserves maken een onderdeel uit van de vermogenspositie van een organisatie. Sinds de start van de Omgevingsdienst zijn een beperkt aantal reserves gevormd.

Nadere informatie

Aan de Gemeenteraad.

Aan de Gemeenteraad. Aan de Gemeenteraad. Raadsvergadering : 30 oktober 2014 Nummer : Commissie : Commissie Bestuur en Middelen Portefeuillehouder : wethouder T. Kokke Afdeling : Bedrijfsbureau Opsteller : Productiedatum :

Nadere informatie

OPERAM JAARREKENING FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017

OPERAM JAARREKENING FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017 OPERAM JAARREKENING FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017 1 Balans per 31 december 2017 Activa Vaste activa Rekening 2017 Rekening 2016 Materiële vaste activa 192 384 Vlottende activa Voorraden 0 0 Vorderingen 1.262

Nadere informatie

Versie Deelraad April 2012. Beleidsnotitie Reserves en Voorzieningen

Versie Deelraad April 2012. Beleidsnotitie Reserves en Voorzieningen Versie Deelraad April 2012 Beleidsnotitie Reserves en Voorzieningen Inhoud 1. Inleiding 4 2. Begripsbepaling 5 2.1 Reserves 5 2.2 Voorzieningen 7 2.3 Verschil tussen een bestemmingsreserve en een voorziening

Nadere informatie

Notitie riolering (Commissie BBV, november 2014)

Notitie riolering (Commissie BBV, november 2014) Notitie riolering (Commissie BBV, november 2014) Famo-bijeenkomst kostenonderbouwing rioolheffing Amersfoort, 17 november 2015 Erik Wijnstok Aangepaste notitie riolering - aanleiding Het per 25 juni 2013

Nadere informatie

Nota. reserves en voorzieningen 2014. gemeente Hellendoorn

Nota. reserves en voorzieningen 2014. gemeente Hellendoorn Nota reserves en voorzieningen 2014 gemeente Hellendoorn 14INT04380 Inhoudsopgave 1 Samenvatting 2 2 Inleiding 3 2.1 Leeswijzer 3 2.2 Doelstelling 3 2.3 Uitgangspunten 3 3 Wettelijk kader en begrippen

Nadere informatie

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN OPENBAAR LICHAAM NOABERKRACHT DINKELLAND TUBBERGEN

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN OPENBAAR LICHAAM NOABERKRACHT DINKELLAND TUBBERGEN NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2014 OPENBAAR LICHAAM NOABERKRACHT DINKELLAND TUBBERGEN Nota reserves en voorzieningen 2014 GR - pagina 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Besluit Begroting en Verantwoording

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen

Nota reserves en voorzieningen Nota reserves en voorzieningen 2015 2018 september 2015 Nota reserves en voorzieningen 2015-2018 gemeente Dalfsen 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 5 2. Begrippen en juridisch kader... 6 2.1. Reserves...

Nadere informatie

Kadernota reserves en voorzieningen

Kadernota reserves en voorzieningen Gemeente Almere 11 januari 2017 Kadernota reserves en voorzieningen INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 3 2 UITGANGSPUNTEN RESERVES EN VOORZIENINGEN... 4 2.1 2.2 2.3 Onderscheid reserves en voorzieningen... 4

Nadere informatie

1. Inleiding en richtlijnen

1. Inleiding en richtlijnen NOTITIE RENTE 2017 1. Inleiding en richtlijnen 1.1 Inleiding Bij de wijzigingen van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de invoering van de Vennootschapsbelasting (VPB) voor de lagere overheden

Nadere informatie

Richtlijnen van de commissie BBV

Richtlijnen van de commissie BBV Richtlijnen van de commissie BBV Stellige uitspraken gelden met ingang van begrotingsjaar T+1, het jaar nadat de uitspraak is gepubliceerd. 1. Notitie Software, mei 2007 1.1 Software (als afzonderlijk

Nadere informatie

Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2018

Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2018 Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2018 Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1 Aanleiding... 3 1.2 stelling... 3 1.3 Wettelijk kader... 3 1.4 Leeswijzer... 3 1.5 Samenvatting... 3 2. Begrippen en

Nadere informatie

Nota beleid reserves en voorzieningen voor het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard

Nota beleid reserves en voorzieningen voor het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Nota beleid reserves en voorzieningen voor het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Inhoudsopgave 1. INLEIDING 4 2. BEGRIPPENKADER 4 3. RESERVES 5 3.1 ALGEMENE RESERVES 5 3.2 BESTEMMINGSRESERVES

Nadere informatie

ota reserves en voorzieni ngen

ota reserves en voorzieni ngen I l I ota reserves en voorzieni ngen Ŵ: ~... ĴL. 1 V re įļľ?? Í-- V '. 'Ĩ - IV * 2ļśĶ: Nota reserves en voorzieningen gemeente Montferland 2018 1 2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 3 1 Inleiding... 5 1.1

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) 57 50 00 Agendapunt: - ONDERWERP VOORSTEL COLLEGE

Doorkiesnummer : (0495) 57 50 00 Agendapunt: - ONDERWERP VOORSTEL COLLEGE Meijer, Jacco FIN S3 RAD: RAD150701 woensdag 1 juli 2015 BW: BW150526 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 1 juli 2015 Portefeuillehouder : H.A. Litjens Behandelend ambtenaar : Jacco

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Ede 2016

Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Ede 2016 Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Ede 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Aanleiding...3 1.2 Doelstelling...3 1.3 Leeswijzer...3 2. Begrippen en kaders...4 2.1 Reserves...4 2.2 Voorzieningen...5

Nadere informatie

Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht In de Financiële verordening gemeente Papendrecht 2018 artikel 11 staat opgenomen:

Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht In de Financiële verordening gemeente Papendrecht 2018 artikel 11 staat opgenomen: GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Papendrecht Nr. 56150 19 maart 2018 Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2018 1. Inleiding 1.1Aanleiding In de Financiële verordening gemeente

Nadere informatie

Gemeente Purmerend. Workshop voor raadsen commissieleden over Reserves en voorzieningen

Gemeente Purmerend. Workshop voor raadsen commissieleden over Reserves en voorzieningen Gemeente Purmerend Workshop voor raadsen commissieleden over Reserves en voorzieningen 1. Aanleiding 2. Doel / resultaat workshop 3. Theorie 4. Praktijk van Purmerend 5. Resume 1. Aanleiding Actualiseren

Nadere informatie

Beleidskader reserves en voorzieningen 2016

Beleidskader reserves en voorzieningen 2016 Beleidskader reserves en voorzieningen 2016 Augustus 2016 Inhoudsopgave 1. Wat willen we bereiken?... 3 1.1 Aanleiding... 3 1.2 Kaders... 3 1.2.1 Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten

Nadere informatie

Nota reserves. en voorzieningen

Nota reserves. en voorzieningen Nota reserves en voorzieningen Inhoudsopgave Samenvatting... 3 Inleiding... 4 Het regelgevend kader... 4 Algemene reserves... 4 Bestemmingsreserve... 5 Stille reserve... 5 Voorzieningen... 6 Bevoegdheden...

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen. Gemeente Landsmeer

Nota Reserves en Voorzieningen. Gemeente Landsmeer Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Landsmeer Pagina 1 Pagina 2 Inhoudsopgave Samenvatting 5 1. Inleiding 6 2. Ontwikkeling totale omvang reserves en voorzieningen 7 3. Wettelijk kader 8 3.1. Reserves...

Nadere informatie

Nota Reserves en voorzieningen 2017

Nota Reserves en voorzieningen 2017 Nota Reserves en voorzieningen 2017 Pagina 1 van 17 Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1 Waarom een Nota Reserves en Voorzieningen?... 3 1.2 Doelen van deze nota... 3 1.3 Leeswijzer... 3 2. Wettelijk kader...

Nadere informatie

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2014 Januari 2014 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Begripsbepaling... 5 2.1 Reserves... 5 2.2 Voorzieningen... 8 3 Beleid en beheer van reserves... 11 3.1 De instellingscriteria... 11 3.2 De wijze van

Nadere informatie

- 8. BIJLAGEN EN OVERZICHTEN

- 8. BIJLAGEN EN OVERZICHTEN - 8. BIJLAGEN EN OVERZICHTEN 8.1 Reserves en voorzieningen 8.1.1 De mutaties in de reserves reserves 31.12.2015 2016 2016 31.12.2016 onttrekking nr. eindbalans dotatie (ram) (ram) eindbalans Algemene Reserves

Nadere informatie

Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2015

Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2015 Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2015 Versie 2.0 2 Inhoud 1. Inleiding... 5 1.1 Aanleiding... 5 1.2 stelling... 5 1.3 Wettelijk kader... 5 1.4 Leeswijzer... 5 2. Begrippen en kaders...

Nadere informatie

Collegevoorstel. Zaaknummer Onderwerp Nota reserves en voorzieningen 2017

Collegevoorstel. Zaaknummer Onderwerp Nota reserves en voorzieningen 2017 Zaaknummer 00494629 Onderwerp Nota reserves en voorzieningen 2017 Collegevoorstel Feitelijke informatie Bijgaand treft u een raadsvoorstel aan om een nieuwe, geactualiseerde nota reserves en voorzieningen

Nadere informatie

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Normenkader, toets van de begroting aan de formele eisen Inhoudsopgave 1 Normenkader 2 1.1 Besluit Begroting en Verantwoording 2 1.2 Verordening

Nadere informatie

Inleiding. Theoretisch kader. Functies reserves

Inleiding. Theoretisch kader. Functies reserves Vastgesteld door de gemeenteraad van Aalten d.d. 18-12-2018 Inhoudsopgave Inleiding... 1 Theoretisch kader... 1 Functies reserves... 1 Weerstandsvermogen... 2 Weerstandscapaciteit... 2 Risico s... 2 Bevoegdheid

Nadere informatie

De bij het opstellen van de jaarrekening gehanteerde uitgangspunten hebben betrekking op:

De bij het opstellen van de jaarrekening gehanteerde uitgangspunten hebben betrekking op: ADDENDUM PROGRAMMA- VERANTWOORDING EN REKENING 2005 GEMEENTE HAAREN In het jaarverslag 2005 (bestaande uit de programmaverantwoording en programmarekening) staan enkele onderwerpen vermeld die wij alsnog

Nadere informatie

NOTITIE HERIJKING RESERVES VOORZIENINGEN

NOTITIE HERIJKING RESERVES VOORZIENINGEN NOTITIE HERIJKING RESERVES EN VOORZIENINGEN 1. Inleiding Reserves maken een onderdeel uit van de vermogenspositie van een organisatie. Sinds de start van de Omgevingsdienst zijn, naast toevoegingen aan

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen

Nota Reserves en Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 2013-2016 Gemeente Westerveld Inhoudsopgave Inleiding 3 Aanleiding 3 Leeswijzer 3 Hoofdstuk 1 Beleid ten aanzien van de reserves 4 Soorten reserves 4 Functies van reserves

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen 2014 Gemeente Korendijk

Nota reserves en voorzieningen 2014 Gemeente Korendijk *0010100120132873* KNDK/2013/2873 Nota reserves en voorzieningen 2014 Gemeente Korendijk Concept 19-10-2013 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Begrippen 3 3. Beleidsuitgangspunten en kaderstelling 5 4.

Nadere informatie

Gemeente Amsterdam t.a.v. de gemeenteraad Postbus AE Amsterdam. Geachte leden van de raad,

Gemeente Amsterdam t.a.v. de gemeenteraad Postbus AE Amsterdam. Geachte leden van de raad, Gemeente Amsterdam t.a.v. de gemeenteraad Postbus 202 1000 AE Amsterdam datum 2 juni 2006 ons kenmerk RA/06/46 uw kenmerk behandeld door onderwerp VE Reactie op de brief van dhr. Verhoef d.d. 16 mei 2006

Nadere informatie

Nota Reserves en. Voorzieningen

Nota Reserves en. Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 2009 1 1. Inleiding Hierbij bieden wij u de Nota Reserves en Voorzieningen 2009 aan. Deze nota is een actualisatie van de Nota Reserves en Voorzieningen zoals die in de raadsvergadering

Nadere informatie

Samengevoegd College Hageveld en Hageveld Beheer

Samengevoegd College Hageveld en Hageveld Beheer Jaarrekening Grondslagen Deze jaarrekening is in opdracht van het bestuur van de Stichting Hageveld Beheer en de Onderwijsstichting College Hageveld opgesteld door de Stichting Regionaal Onderwijsbureau

Nadere informatie

Hoe financieel gezond is uw gemeente?

Hoe financieel gezond is uw gemeente? Hoe financieel gezond is uw gemeente? drs. R.M.J.(Rein-Aart) van Vugt RA A.(Arie)Elsenaar RE RA 1 Hoe financieel gezond is uw gemeente? In dit artikel geven de auteurs op hoofdlijnen aan welke indicatoren

Nadere informatie

ERRATA II OP PROGRAMMAREKENING 2015

ERRATA II OP PROGRAMMAREKENING 2015 ERRATA II OP PROGRAMMAREKENING 2015 Datum: 23 september 2016 1 Dit betreft het overzicht van de errata die zijn verwerkt in de programmarekening nadat deze door de gemeenteraad voorlopig is vastgesteld.

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen 2006

Nota Reserves en Voorzieningen 2006 Nota Reserves en Voorzieningen 2006 Gemeente Grave, 7 november 2006 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Onderscheid tussen reserves en voorzieningen volgens het BBV...4 2.1. Eigen of vreemd vermogen... 4

Nadere informatie

RESERVES en VOORZIENINGEN

RESERVES en VOORZIENINGEN RESERVES en VOORZIENINGEN 2011 Gemeente Goirle Ondersteuning/Financiën 1 februari 2011 1 INHOUDSOPGAVE blz. 1. INLEIDING 4 2. DEFINITIES (regelgeving BBV) 5 2.1. Reserves 2.2. Voorzieningen 2.3. Wijzigingen

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen

Nota Reserves en Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen Datum 19 december 2018 Afdeling Strategie en Control Inhoud 1 Inleiding en samenvatting... 3 2 Reserves... 5 2.1 Functies reserves... 5 2.2 Soorten reserves... 5 3 Voorzieningen...

Nadere informatie

NOTA RENTEBELEID GEMEENTE BERGEN OP ZOOM

NOTA RENTEBELEID GEMEENTE BERGEN OP ZOOM l lllllll llll lllll llll llllll 111111111111111111111111111111111 815-023068 NOTA RENTEBELEID 2015 GEMEENTE BERGEN OP ZOOM Bergen op Zoom, oktober 2015 1. INLEIDING.""""""""""""""""""""""""""""""""""

Nadere informatie

Bepaling toezichtvorm gemeente Stein

Bepaling toezichtvorm gemeente Stein Bepaling toezichtvorm 2008-2011 gemeente Stein F i n a n c i e e l v e r d i e p i n g s o n d e r z o e k P r o v i n c i e L i m b u r g, juni 2 0 0 8 V e r d i e p i n g s o n d e r z o e k S t e i

Nadere informatie

Interactief werken. Bij de gemeente Oost Gelre. Gemeente Oost Gelre, oktober Leidraad interactief werken 1.0.doc 1

Interactief werken. Bij de gemeente Oost Gelre. Gemeente Oost Gelre, oktober Leidraad interactief werken 1.0.doc 1 Interactief werken Bij de gemeente Oost Gelre Gemeente Oost Gelre, oktober 2007 Leidraad interactief werken 1.0.doc 1 1 INLEIDING... 3 2 INTERACTIEF WERKEN... 3 2.1 WAT IS INTERACTIEF WERKEN?... 3 2.2

Nadere informatie

Notitie Rentebeleid 2007

Notitie Rentebeleid 2007 Notitie Rentebeleid 2007 Inhoudsopgave Inleiding 3 De positie van de nota rentebeleid 3 De werking van het marktconform percentage 3 Totaalfinanciering versus project- of objectfinanciering 4 Rentetoerekening

Nadere informatie

Kadernota Reserves & Voorzieningen

Kadernota Reserves & Voorzieningen stafdienst Bedrijfsvoering afdeling Concernfinanciën Kadernota Reserves & Voorzieningen Stadhuisplein 1 Postbus 200 1300 AE Almere Telefoon (036) 539 99 11 Fax (036) 539 99 12 www.almere.nl Datum 11 januari

Nadere informatie

TOELICHTING OP DE FUNCTIES RESERVES EN VOORZIENINGEN

TOELICHTING OP DE FUNCTIES RESERVES EN VOORZIENINGEN TOELICHTING OP DE FUNCTIES RESERVES EN VOORZIENINGEN Toelichting op de functies Reserves en voorzieningen bij een gemeente d.d. 31 december 2010 Bladzijde 1 Toelichting op de functies Reserves en voorzieningen

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen september (definitief)

Nota reserves en voorzieningen september (definitief) Nota reserves en voorzieningen 2017 20 september 2016 1.0 (definitief) Naam opsteller M.T.G. Leenders Datum vaststelling 20 september 2016 Team Financiën Vastgesteld door B&W Datum en versie 20 september

Nadere informatie

Ontwerp beleidsnota. reserves, voorzieningen en fondsen MRDH 2017

Ontwerp beleidsnota. reserves, voorzieningen en fondsen MRDH 2017 METROPOOLREGIO ROTTERDAM DEN HAAG Ontwerp beleidsnota reserves, voorzieningen en fondsen MRDH 2017 Metropoolregio Rotterdam Den Haag Postbus 66 2501 CB DEN HAAG Telefoon: 088-5445100 e-mail: informatie@mrdh.nl

Nadere informatie

Nota Reserves, Voorzieningen en Overlopende passiva Nota spaarpotten

Nota Reserves, Voorzieningen en Overlopende passiva Nota spaarpotten Nota Reserves, Voorzieningen en Overlopende passiva 2013 Nota spaarpotten Nota ROV 2013 pagina 2 Nota Reserves, Voorzieningen en Overlopende passiva 2013 Nota spaarpotten Gemeente Zaanstad Domein Bedrijfsvoering,

Nadere informatie

Nota. reserves en voorzieningen. gemeente Montferland

Nota. reserves en voorzieningen. gemeente Montferland Nota reserves en voorzieningen gemeente Montferland 2015 1 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 5 1.1 Aanleiding... 5 1.2 stelling... 5 1.3 Wettelijk kader... 5 1.4 Leeswijzer... 5 2 Begrippen en kaders... 6

Nadere informatie

Bepaling toezichtvorm gemeente Venray

Bepaling toezichtvorm gemeente Venray Bepaling toezichtvorm 2007-2010 gemeente Venray F i n a n c i e e l v e r d i e p i n g s o n d e r z o e k P r o v i n c i e L i m b u r g, april 2 0 0 7 V e r d i e p i n g s o n d e r z o e k V e n

Nadere informatie

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Portefeuillehouder Zoetendal Datum collegebesluit 4 oktober 2016 Opsteller A. de Boer Registratie GF16.20071 Agendapunt 3/4 Voorstel 1. Vaststellen van

Nadere informatie

ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD

ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD Algemeen: Uit bijgevoegde checklist blijkt dat de jaarrekening 2010 GGD, op een detail na, voldoet aan het BBV. Het saldo van baten en

Nadere informatie

Nota Reserves en voorzieningen 2018

Nota Reserves en voorzieningen 2018 Nota Reserves en voorzieningen 2018 Gemeente Weert Juni 2018 Nota reserves en voorzieningen INHOUDSOPGAVE 1 - Samenvatting 2 1.1 Wettelijk kader 2 1.2 Beleidsvrijheid 2 1.3 Gemeentelijk beleid 3 1.4 Indeling

Nadere informatie

DOEL EN OMVANG RESERVES EN VOORZIENINGEN

DOEL EN OMVANG RESERVES EN VOORZIENINGEN R1 9111001 Algemene Reserve Algemene buffer voor de exploitatie en voor de opvang van (negatieve) rekeningssaldi. Rekeningsvoordelen. In de afgelopen jaren is het rekeningsresultaat toegevoegd /onttrokken.

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei 2013. Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei 2013. Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014 Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7 Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014 Voorstel: 1. Met ingang van de programmabegroting 2014-2017 een bijstelling doorvoeren van de wijze van

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningenbeleid

Nota reserves en voorzieningenbeleid Nota reserves en voorzieningenbeleid Gemeenten Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen en werkmaatschappij 8KTD stuknr : S2015-03315 versie : versie colleges/db datum : 7 jan. 2015 stellers : WKobus en HdeJong

Nadere informatie

Gemeente Stadskanaal: nota Waardering en afschrijving vaste activa

Gemeente Stadskanaal: nota Waardering en afschrijving vaste activa GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Stadskanaal. Nr. 182641 23 december 2016 Gemeente Stadskanaal: nota Waardering en afschrijving vaste activa 2016-2019 De raad van de gemeente Stadskanaal; gelezen

Nadere informatie

Notitie riolering November 2014

Notitie riolering November 2014 Notitie riolering November 2014 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 1.2 Samenvatting en overzicht richtlijnen commissie BBV... 4 1.3 Begrippen... 8 2 Wettelijk kader... 8 2.1. De relatie met

Nadere informatie

Uitgangspunten: Met de volgende aspecten is rekening gehouden bij het opstellen van deze nota reserves en voorzieningen:

Uitgangspunten: Met de volgende aspecten is rekening gehouden bij het opstellen van deze nota reserves en voorzieningen: GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Best Nr. 80896 16 mei 2017 Nota reserves en voorzieningen 2016 1. Inleiding Algemeen: De huidige nota Reserves en Voorzieningen is vastgesteld in 2011. Op

Nadere informatie