Nederlandse Samenvatting Dutch Summary
|
|
- Eva Hendriks
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nederlandse Samenvatting Dutch Summary Het managen van diversiteit is een onderwerp dat steeds vaker op de agenda staat van onderzoekers, beleidsmakers en managers in organisaties. Onderzoek heeft aangetoond dat diversiteit allerlei voordelen kan hebben. Zo kunnen de verschillende perspectieven die mensen in een team hebben op een bepaald vraagstuk uiteindelijk tot betere en meer innovatieve oplossing leiden dan wanneer alle neuzen dezelfde kant op zouden staan. Aan de andere kant laat onderzoek zien dat diversiteit ook tot fricties kan leiden en dat communicatie kan stagneren, onder andere omdat mensen minder geneigd zijn te communiceren met mensen die anders zijn dan henzelf. Het resultaat is dat onderzoek naar diversiteit in teams laat zien dat diversiteit zowel positieve als negatieve gevolgen kan hebben voor team processen en prestaties (e.g. voor literatuuroverzichten zie Jehn, Greer, & Rupert, 2008; Van Knippenberg & Schippers, 2007; Williams & O Reilly, 1998). In dit proefschrift neem ik deze paradox van diversiteit verder onder de loep door de relatie tussen diversiteit in teams en het leren in teams te onderzoeken. Mijn studies zijn gebaseerd op het faultline (vrijvertaald: scheidslijnen) perspectief, dat ervan uit gaat dat niet alleen de mate van diversiteit van belang is, maar dat vooral gekeken moet worden naar hoe diversiteitkenmerken met elkaar samenvallen en subgroepjes van gelijkgestemden kan creëren in een groep (Lau & Murnighan, 1998). Neem bijvoorbeeld een team bestaande uit twee vrouwelijke juristen van rond de dertig jaar en twee mannelijke economen van rond de vijftig jaar oud. In dit voorbeeld vallen de kenmerken geslacht, opleiding, en leeftijd samen, waardoor twee subgroepen kunnen ontstaan in het team. Dit is een voorbeeld van een groep met een sterke faultline. De faultline in deze groep zou afgezwakt worden wanneer diversiteitkenmerken elkaar kruisen en deze bijvoorbeeld zou bestaan uit een vrouwelijke jurist van 50, een mannelijke jurist van 30, een vrouwelijke econome van 30 en een mannelijke econoom van 50. De mate van diversiteit is in beide groepen gelijk, maar de groepen zullen een heel andere dynamiek kennen, omdat in de ene groep subgroepen zich veel duidelijker aftekenen dan in de andere.
2 Inmiddels zijn verschillende studies verricht naar de effecten van faultlines op groepsprocessen en uitkomsten. Deze studies laten zien dat het vormen van subgroepen op basis van diversiteitkenmerken veelal het team functioneren in de weg zit en leidt tot slechtere prestaties (e.g., Bezrukova, Jehn, Zanutto, & Thatcher, 2009; Homan, Van Knippenberg, Van Kleef, & De Dreu, 2007a; 2007b; Homan et al., 2008; Li & Hambrick, 2005; Molleman, 2005; Rico, Molleman, Sánchez-Manzanares, & Van der Vegt, 2007; Sani, 2005; Sawyer, Houlette & Yeagley, 2003). Er is echter nog maar weinig onderzoek gedaan naar hoe subgroepvorming het leren van teams beïnvloedt en de resultaten zijn niet eenduidig (Gibson & Vermeulen, 2003; Lau & Murnighan, 2005). In dit proefschrift onderzoek ik in welke mate faultline groepen leren en welke omstandigheden dit kunnen stimuleren of afremmen. Ook onderzoek ik welke onderliggende groepsprocessen verklaren waarom faultline teams meer of minder leren. De centrale vraagstelling is: Onder welke omstandigheden kunnen faultlines positief of negatief zijn voor team leren en wat zijn de belangrijkste onderliggende groepsprocessen die deze relaties verklaren? Een van de bijdragen van dit proefschrift is dat ik een typologie introduceer om team leren te classificeren, gebaseerd op het onderwerp waarover teams leren: de taak, het werkproces, en sociale relaties (zie hoofdstuk 1). Ik heb tevens een meetinstrument ontwikkeld om deze typen leren te meten. De betrouwbaarheid en validiteit van dit meetinstrument heb ik getoetst in een studie die wordt beschreven in hoofdstuk 2. In de hoofdstukken 3 en 4 beschrijf ik twee studies die ik heb uitgevoerd in organisaties, waarbij ik team leden heb ondervraagd over het werken in hun team. Ik heb daarbij gekeken naar de omstandigheden waaronder faultlines positief dan wel negatief zijn en waarom. Hoofdstuk 5 beschrijft een laboratorium experiment waarin ik team leren onderzoek in 4-persoons groepen met verschillende groepsamenstellingen. In de volgende paragrafen zal ik uitgebreider ingaan op de bijdrage van ieder hoofdstuk en afsluiten met een algemene conclusie. Samenvatting van de Resultaten van de Empirische Hoofdstukken Zoals in hoofdstuk 1 van dit proefschrift wordt beschreven, wordt team leren vaak gedefinieerd als het proces van reflecties en interacties gericht op
3 het verwerven, delen, en verwerken van kennis en informatie (Argote, Gruenfeld, & Naquin, 2001). In deze definitie is het vaak niet duidelijk waar die kennis en informatie over gaat. Echter, of een team van chirurgen, anesthesisten en assistenten nu bezig is met de analyse van de ziekte van de patiënt of met de vraag wie welke verantwoordelijkheden heeft tijdens een operatie maakt een wereld van verschil. In het eerste voorbeeld leert het team over de inhoud van het werk, terwijl in het tweede voorbeeld het team leert over werkprocessen. In dit proefschrift maak ik daarom een onderscheid tussen deze verschillende typen leren, gebaseerd op het onderwerp waar leren betrekking op heeft: taak, proces, en sociaal leren. Ik veronderstel dat teams leren over de taak, wanneer ze reflecteren op informatie en kennis met betrekking tot de inhoud van het werk. Er is sprake van proces leren, wanneer teamleden leren over hoe ze het beste hun werk kunnen doen en hun werkprocessen aanpassen wanneer deze niet effectief blijken. Tenslotte veronderstel ik dat teamleden leren over sociale relaties in het team en over persoonlijke zaken, zoals iemands privé-situatie of persoonlijkheid. Om deze typen leren meetbaar te maken in organisaties, heb ik een vragenlijst instrument ontwikkeld gebaseerd op literatuuronderzoek naar team leren en interviews die ik gedaan heb met managers in organisaties. Dit vragenlijstinstrument heb ik getest, zoals beschreven in Hoofdstuk 2 van dit proefschrift. Ik heb 255 mensen ondervraagd of ze deze typen leren in hun team herkennen en de resultaten laten zien dat de drie typen leren inderdaad worden herkend en onderscheiden kunnen worden van elkaar. Deze studie laat zien dat het meetinstrument betrouwbaar en valide is. Het meeste onderzoek over faultlines berekent met behulp van een formule in hoeverre er subgroepen kunnen ontstaan in een team, op basis van aanwezige objectieve diversiteitkenmerken, zoals geslacht, leeftijd, opleidingsniveau (bijv. Lau & Murnighan, 2005; Li & Hambrick, 2005; Molleman, 2005; Thatcher, Jehn, & Zanutto, 2003). In dit eerdere onderzoek wordt geen rekening gehouden met de vraag of groepsleden deze subgroepen in hun team wel ervaren. In hoofdstuk 3 bekijk ik wat voor verschil het maakt of mensen subgroepen wel of niet ervaren. Ik onderzoek of de negatieve effecten van subgroepvorming sterker worden wanneer groepsleden de subgroepen daadwerkelijk ervaren. Daarnaast onderzoek ik of de negatieve effecten van subgroepvorming wellicht afgezwakt worden wanneer team leden elkaar persoonlijk goed kennen (en sociaal leren dus hoog is). Ik heb deze veronderstellingen onderzocht bij filialen van een grote supermarktketen in Nederland. Onder de management teams van de winkels heb ik een vragenlijst afgenomen, waarin ik heb gemeten in hoeverre team leden subgroepen
4 ervoeren in hun team en in hoeverre ze als team leerden. Daarnaast heb ik gegevens verzameld over de klanttevredenheid van consumenten van de betreffende winkels om de objectieve prestatie van de winkels in kaart te brengen. De resultaten laten zien dat objectieve subgroepen voornamelijk een negatief effect hadden op leren over werkprocessen. In lijn met de verwachting werd dit effect versterkt wanneer teamleden zich bewust waren van subgroepen die ontstonden in het team, hetgeen dan ook een negatief effect had op de klanttevredenheid van consumenten. Wanneer team leden elkaar persoonlijk goed kenden (en sociaal leren dus hoog was), waren de effecten minder negatief en werd het leren over de inhoud van het werk gestimuleerd. Deze resultaten ondersteunen het faultline perspectief, dat ervan uit gaat dat subgroepvorming negatief is voor het groep functioneren. Het hoofdstuk laat tevens zien dat het een belangrijk verschil maakt of teamleden inderdaad subgroepen ervaren en of ze elkaar goed kennen. Wanneer teamleden zich bewust zijn van de subgroepen in hun team, kunnen de negatieve effecten van subgroepvorming worden versterkt, terwijl deze effecten kunnen worden afgezwakt wanneer mensen elkaar persoonlijk goed kennen. In hoofdstuk 4 heb ik naar een ander aspect van faultlines gekeken dat in eerder onderzoek naar faultlines nog nauwelijks is belicht en dat is de rol van faultline afstand (zie Bezrukova, Jehn, Zanutto, & Thatcher, 2009). Faultline afstand is de afstand tussen subgroepen (bijv. twee vrouwen van 20 jaar oud qua dichter bij twee mannen van 30 jaar oud dan twee mannen van 50 jaar oud). Ik veronderstel in dit hoofdstuk dat subgroepen soms zelfs team leren kunnen stimuleren, zolang de afstand tussen de subgroepen overbrugbaar is. Ik heb deze veronderstelling getoetst onder teams in de gezondheidszorg voor lichamelijk en/of geestelijk gehandicapten. De resultaten ondersteunden de veronderstelling dat subgroepen op basis van werkervaring en opleidingsniveau stimulerend kunnen werken voor het leren over de inhoud van het werk en voor het leren over werkprocessen, wanneer de afstand tussen subgroepen relatief klein is. Deze bevinding kon worden verklaard door hogere niveaus van psychologische veiligheid en collectief geheugen in groepen met sterke subgroepvorming en weinig afstand. Psychologische veiligheid kan worden gedefinieerd als de mate waarin mensen zich kwetsbaar op durven te stellen, door bijv. het stellen van vragen, het geven feedback, of het bespreken van een moeilijk probleem. Collectief geheugen is de mate waarin het team goed op de hoogte is van elkaar expertise, dus kennis heeft over de kennis die aanwezig is in het team. De resultaten laten zien dat wanneer mensen weinig afstand ervaren tot de andere subgroep, zij zich eerder psychologisch veilig
5 voelen in de groep en teamleden zich een beter beeld vormen van de kennis en expertise die anderen in huis hebben. Deze processen verklaren waarom faultline teams met weinig afstand tot de andere subgroep meer leren. Ook bleek dat proces leren een positief effect had op het oordeel van de leidinggevende over de team prestatie. Hoofdstuk 5 beschrijft een laboratorium experiment waarin ik 4- persoons groepen heb gecreëerd met een faultline compositie (twee vrouwelijke studenten sociale wetenschappen versus twee mannelijke studenten exacte wetenschappen) en een gekruiste compositie (mannelijke en vrouwelijke studenten sociale wetenschappen en mannelijke en vrouwelijke studenten exacte wetenschappen). Behalve de groepscompositie heb ik ook de fouten cultuur beïnvloed in deze groepen, door sommige groepen te vertellen dat het belangrijk is om op een open manier om te gaan met fouten (fouten management cultuur) en andere groepen te vertellen dat ze fouten zoveel mogelijk moeten vermijden (fouten vermijdingscultuur). De groepen moesten in twee ronden sollicitatiebrieven beoordelen aan de hand van een vacaturetekst en vooraf gestelde selectiecriteria en besluiten wie ze zouden uitnodigen, afwijzen en op de wachtlijst zouden plaatsen voor een selectie interview. Aan de hand van videobeelden werd gemeten in hoeverre teams leergedrag vertoonden en gekeken werd in hoeverre de juiste beslissingen genomen werden (door de beslissingen te vergelijken met die van de echte sollicitatiecommissie). In lijn met de verwachtingen bleken faultline teams meer te worden beïnvloed door de fouten cultuur in hun team dan teams met gekruiste compositie. Wanneer faultline teams waren gericht op het open managen van fouten, leerden ze meer op over de inhoud van de taak, dan wanneer ze waren gericht op het vermijden van fouten. De teams met gekruiste compositie hadden relatief hoge en stabiele niveaus van leren, onafhankelijk van de fouten cultuur die aanwezig was. De groepscompositie en fouten cultuur hadden geen invloed op het maken van juiste beslissingen. Conclusie en Aanbevelingen Samengevat heb ik in dit proefschrift de relatie onderzocht tussen fautllines en team leren en daarbij gebruik gemaakt van meerdere methoden. Ik heb een typologie en meetinstrument ontwikkeld om verschillende typen leren te meten, gebaseerd op het onderwerp waarover teams kunnen leren: taak,
6 proces en sociaal leren. Ik heb bijgedragen aan eerder onderzoek naar faultlines door te kijken naar verschillende aspecten van faultlines, zoals de rol van faultline percepties en faultline afstand. Deze aspecten bleken de negatieve effecten van faultlines te versterken. Aan de andere kant bleek dat team leren werd gestimuleerd wanneer team leden elkaar goed kenden, de afstand tussen subgroepen klein was en wanneer de fouten cultuur van het team gericht was op fouten management in plaats van preventie. Verder heb ik onderliggende processen onderzocht die de relatie tussen faultlines en team leren verklaarden: psychologische veiligheid, het collectief geheugen van het team en open communicatie. De resultaten van dit proefschrift hebben belangrijke implicaties voor het managen van diversiteit en leren in organisaties. Ten eerste heb ik in dit proefschrift laten zien dat het van belang is over welke onderwerpen teams leren. Ik heb een typologie van team leren ontwikkeld, die managers kan helpen om in kaart te brengen welke onderwerpen teams over leren en hoe deze verschillende team uitkomsten kunnen beïnvloeden. Zo bleek bijvoorbeeld uit hoofdstuk 4 dat proces leren belangrijker was voor de uiteindelijke prestatie van het team, dan het leren over de inhoud van het werk. Het kan daarom voor sommige teams van belang zijn om hun focus op het leren over het werk te veranderen in een focus op het leren samenwerken met elkaar. Toekomstig onderzoek zou verder moeten onderzoeken welke typen leren het meest voorspellend zijn voor verschillende teamuitkomsten. Het zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat sociaal leren de tevredenheid stimuleert in het team, terwijl proces leren met name de prestaties vergroot. Meer kennis hierover kan managers helpen bij het stimuleren van verschillende teamuitkomsten. Een andere centrale bevinding van dit proefschrift is dat, in tegenstelling tot veel eerder onderzoek liet zien, faultlines niet altijd negatief hoeven te zijn voor bepaalde teamuitkomsten. Managers kunnen een aantal dingen doen om de negatieve effecten van faultlines op team leren te verminderen en de positieve effecten te versterken. Zo bleek uit dit proefschrift dat de negatieve effecten van faultlines worden versterkt wanneer team leden subgroepen ervaren en wanneer de afstand tussen subgroepen groot is. Managers zouden de focus van team leden op subgroepen kunnen veranderen in een focus op het team als geheel, door het stimuleren van een zogenoemde overkoepelende identiteit. Door middel van bijvoorbeeld een team uitje of door het stellen van groepsdoelen, kunnen team leden zich meer gaan identificeren met de groep als geheel, waardoor subgroepen minder prominent aanwezig zijn en dus ook de negatieve effecten worden verminderd. Een team uitje geeft
7 tevens de gelegenheid voor mensen om elkaar beter te leren kennen, waardoor sociaal leren gestimuleerd wordt in het team. Zoals de resultaten van hoofdstuk 3 laten zien kan sociaal leren mogelijke negatieve faultline effecten afzwakken. Wanneer de afstand tussen subgroepen groot is, kan het daarnaast belangrijk zijn om de overeenkomsten die mensen van verschillende subgroepen hebben te benadrukken. Het toevoegen van een teamlid die met beide subgroepen iets gemeen heeft kan voor verbinding zorgen tussen de subgroepen. Dit teamlid kan als bruggenbouwer fungeren tussen verschillende subgroepen. Een andere belangrijke bevinding volgend uit dit proefschrift is dat team leren in faultline groepen bevorderd kan worden wanneer de fouten cultuur van een team gericht is op management in plaats van preventie. Managers kunnen een dergelijke fouten management cultuur stimuleren door een open sfeer te creëren waarin fouten kunnen worden besproken, zonder dat mensen hierop afgerekend worden. Een voorbeeld zou zijn om een verzameling van best-practices te maken voor het omgaan met fouten die gedeeld worden in de organisatie. Hiermee laat de organisatie zien dat het bespreken van fouten leerzaam en nuttig is. Samengevat is een aantal interventies mogelijk om subgroepvorming in teams effectief te laten zijn. Wanneer goed omgegaan wordt met subgroepen gebaseerd op diversiteitkenmerken, kunnen team leren en prestaties worden gestimuleerd.
Nederlandse Samenvatting
220 Nederlandse Samenvatting Summary in Dutch Teams spelen een belangrijke rol in moderne organisaties (Devine, Clayton, Phillips, Dunford, & Melner, 1999; Mathieu, Marks, & Zaccaro, 2001). Doordat teams
Nadere informatieVerbinden vanuit herkenning
Joyce Rupert Invloed homogene subgroepen op leren en presteren van teams Verbinden vanuit herkenning Mensen verbinden zich met elkaar op basis van iets gemeenschappelijks dat ze in elkaar herkennen. Maar
Nadere informatieCOACHING TRAINING and CONSULTANCY. verschil: Productief maken van diversiteit
Work with Joy COACHING TRAINING and CONSULTANCY De spanning van het verschil: verschil: Productief maken van diversiteit Dr. Joyce Rupert Wat is diversiteit? ieder kenmerk waarvan mensen het gevoel hebben
Nadere informatieDeterminanten van Leiderschap-Succes: Ontwikkeling van een Integratief. Model van Persoonlijkheid, Overtuigingen, Gedrag, en Diversiteit
SAMENVATTING Determinanten van Leiderschap-Succes: Ontwikkeling van een Integratief Model van Persoonlijkheid, Overtuigingen, Gedrag, en Diversiteit Leiders zijn belangrijke leden van organisaties. De
Nadere informatieSummary in Dutch Nederlandse Samenvatting. Het delen van Affect: Paden, Processen en Prestatie
Summary in Dutch Nederlandse Samenvatting Het delen van Affect: Paden, Processen en Prestatie Het delen van gevoelens (emoties of stemmingen) met anderen is bijna onvermijdelijk in ons dagelijks leven.
Nadere informatieLeadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans
Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans LEADERSHIP IN PROJECT-BASED ORGANIZATIONS Dealing with complex and paradoxical demands Leiderschap
Nadere informatieInformal Interpreting in Dutch General Practice. R. Zendedel
Informal Interpreting in Dutch General Practice. R. Zendedel Nederlandse samenvatting Informele tolken worden dagelijks ingezet in de medische praktijk wanneer arts en patiënt niet dezelfde taal spreken.
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20566 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Wit, Frank R.C. de Title: The paradox of intragroup conflict Issue Date: 2013-02-28
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties
Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties De afgelopen decennia zijn er veel nieuwe technologische producten en diensten geïntroduceerd op de
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieSamenvatting. Leeftijd en Psychologisch Contractbreuk in Relatie tot Werkuitkomsten
Samenvatting Leeftijd en Psychologisch Contractbreuk in Relatie tot Werkuitkomsten De beroepsbevolking in Nederland, maar ook in andere westerse landen, vergrijst in een rap tempo. Terwijl er minder kinderen
Nadere informatieGeven en ontvangen van steun in de context van een chronische ziekte.
Een chronische en progressieve aandoening zoals multiple sclerose (MS) heeft vaak grote consequenties voor het leven van patiënten en hun intieme partners. Naast het omgaan met de fysieke beperkingen van
Nadere informatieSamenvatting (Dutch summary)
Parenting Support in Community Settings: Parental needs and effectiveness of the Home-Start program J.J. Asscher Samenvatting (Dutch summary) Ouders spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen.
Nadere informatieHow to present online information to older cancer patients N. Bol
How to present online information to older cancer patients N. Bol Dutch summary (Nederlandse samenvatting) Dutch summary (Nederlandse samenvatting) Goede informatievoorziening is essentieel voor effectieve
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Summary in Dutch)
(Summary in Dutch) Omgaan met Informatie over Complexe Onderwerpen: De Rol van Bronpercepties In het dagelijkse leven hebben mensen een enorme hoeveelheid informatie tot hun beschikking (bijv. via het
Nadere informatieSamenvatting. Mensen creëren hun eigen, soms illusionaire, visie over henzelf en de wereld
Samenvatting Mensen creëren hun eigen, soms illusionaire, visie over henzelf en de wereld om hen heen. Zo hebben vele mensen een natuurlijke neiging om zichzelf als bijzonder positief te beschouwen (bijv,
Nadere informatieJuggling with Media. The Consequences of Media Multitasking for Adolescent Development. W.A. van der Schuur
Juggling with Media. The Consequences of Media Multitasking for Adolescent Development. W.A. van der Schuur Nederlandse Samenvatting [DUTCH SUMMARY] Nederlandse Samenvatting JONGLEREN MET MEDIA: DE GEVOLGEN
Nadere informatieCoöperatie en communicatie:
Nederlandse Samenvatting (summary in Dutch) 135 Coöperatie en communicatie: Veranderlijke doelen en sociale rollen Waarom werken mensen samen? Op het eerste gezicht lijkt het antwoord op deze vraag vrij
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
163 Samenvatting (Summary in Dutch) Er zijn slechts beperkte financiële middelen beschikbaar voor publieke voorzieningen en publiek gefinancierde diensten. Als gevolg daarvan zijn deze voorzieningen en
Nadere informatieSamenvatting. Dutch Summary.
Samenvatting Dutch Summary. 125 126 Dutch Summary Nederlandse Samenvatting (Summary in Dutch) Door de aanwezigheid van omstanders helpen mensen elkaar minder snel en minder vaak. Dit geldt voor zowel noodsituaties,
Nadere informatieOnderzoeksopzet. Marktonderzoek Klantbeleving
Onderzoeksopzet Marktonderzoek Klantbeleving Utrecht, september 2009 1. Inleiding De beleving van de klant ten opzichte van dienstverlening wordt een steeds belangrijker onderwerp in het ontwikkelen van
Nadere informatiehet laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en
Samenvatting In de laatste 20 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de psychosociale gevolgen van kanker. Een goede zaak want aandacht voor kanker, een ziekte waar iedereen in zijn of haar leven wel eens
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH)
Nederlandse Samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Dankzij de opkomst van sociale media, zoals Facebook en Twitter, is de frequentie en het belang van niet-transactioneel klantgedrag
Nadere informatieSamenvatting, conclusies en discussie
Hoofdstuk 6 Samenvatting, conclusies en discussie Inleiding Het doel van het onderzoek is vast te stellen hoe de kinderen (10 14 jaar) met coeliakie functioneren in het dagelijks leven en wat hun kwaliteit
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Het aantal eerste en tweede generatie immigranten in Nederland is hoger dan ooit tevoren. Momenteel wonen er 3,2 miljoen immigranten in Nederland, dat is 19.7% van de totale
Nadere informatieLeiderschap De invloed van teamleiders op de teamprestaties
Leiderschap De invloed van teamleiders op de teamprestaties Een People Analytics onderzoek door Introductie: Waarom onderzoek naar leidinggevenden in een callcenter? Een organisatie ontwikkelt wanneer
Nadere informatieCommunicating about Concerns in Oncology K. Brandes
Communicating about Concerns in Oncology K. Brandes Nederlandse samenvatting Uit een recente rapportage van KWF Kankerbestrijding blijkt dat 64% van de (ex-) patiënten met kanker zorgen ervaart over psychosociale
Nadere informatieDutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae
Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae 184 Welbevinden en hoofdpijn bij adolescenten: de rol van zelfregulatie In dit proefschrift is de rol van zelfregulatie processen voor het welbevinden van
Nadere informatieDutch summary (Samenvatting van hoofdstukken)
Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) 101 102 Hoofdstuk 1. Algemene introductie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het ontwikkelen van de Interactieve Tekentest (IDT), een nieuwe test
Nadere informatieDiversity and team learning: the impact of faultlines and psychological safety
Melbourne Business School From the SelectedWorks of Karen A. Jehn 2008 Diversity and team learning: the impact of faultlines and psychological safety Joyce Rupert, Leiden University Karen A. Jehn, Melbourne
Nadere informatiewaardoor een beroerte kan worden gezien als een chronische aandoening.
amenvatting Elk jaar krijgen in Nederland zo n 45.000 mensen een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Ongeveer 60% van hen keert na opname in het ziekenhuis of revalidatiecentrum
Nadere informatieFactoren in de relatie tussen angstige depressie en het risico voor hart- en vaatziekten
Factoren in de relatie tussen angstige depressie en het risico voor hart- en vaatziekten In dit proefschrift werd de relatie tussen depressie en het risico voor hart- en vaatziekten onderzocht in een groep
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/40167 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Mooijman, Marlon Title: On the determinants and consequences of punishment goals
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Het is een uitdaging om ouderen te identificeren die baat kunnen hebben bij een interventie gericht op de preventie van beperkingen in het dagelijks leven op het moment dat dergelijke
Nadere informatieChapter 11. Nederlandse samenvatting
Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,
Nadere informatieHet Management Skills Assessment Instrument (MSAI)
Het Management Skills Assessment Instrument (MSAI) Het zelfbeoordelingsformulier Het doel van deze evaluatie is om u te helpen bij het bepalen van de belangrijkste aandachtsvelden van uw leidinggevende
Nadere informatieSamenvatting. Nieuwe ontwikkelingen in de palliatieve zorg: kwaliteitsindicatoren en het palliatieve zorgcontinuüm.
Samenvatting Nieuwe ontwikkelingen in de palliatieve zorg: kwaliteitsindicatoren en het palliatieve zorgcontinuüm Samenvatting 173 Vanaf halverwege de jaren '90 is palliatieve zorg door de Nederlandse
Nadere informatieOnderzoek heeft aangetoond dat een hoge mate van herstelbehoefte een voorspellende factor is voor ziekteverzuim. Daarom is in de NL-SH ook de relatie
Samenvatting Gehoor en de relatie met psychosociale gezondheid, werkgerelateerde variabelen en zorggebruik. De Nationale Longitudinale Studie naar Horen Slechthorendheid is een veelvoorkomende chronische
Nadere informatieSummary 215. Samenvatting
Summary 215 216 217 Productontwikkeling wordt in steeds vaker georganiseerd in de vorm van consortia. Het organiseren van productontwikkeling in consortia is iets wat uitdagingen met zich meebrengt omdat
Nadere informatieKennisdeling in lerende netwerken
Kennisdeling in lerende netwerken Managementsamenvatting Dit rapport presenteert een onderzoek naar kennisdeling. Kennis neemt in de samenleving een steeds belangrijker plaats in. Individuen en/of groepen
Nadere informatieHOOFDSTUK 7. SAMENVATTING & DISCUSSIE
HOOFDSTUK 7. SAMENVATTING & DISCUSSIE Inleiding Dit proefschrift staat in het teken van de professionaliteit van de jeugdzorgwerker in de Provinciale residentiële Jeugdzorg, de Justitiële residentiële
Nadere informatieHoofdstuk 1 Implementatie van maatregelen ter bevordering van duurzame inzetbaarheid in de bouwnijverheid Hoofdstuk 2
De toenemende vergrijzing van de werkende bevolking leidt ertoe dat het steeds uitdagender wordt voor werknemers om gezond en gemotiveerd hun pensioengerechtigde leeftijd te bereiken. Duurzame inzetbaarheid
Nadere informatienederlandse samenvatting Dutch summary
Dutch summary 211 dutch summary De onderzoeken beschreven in dit proefschrift zijn onderdeel van een grootschalig onderzoek naar individuele verschillen in algemene cognitieve vaardigheden. Algemene cognitieve
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19103 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Pisanti, Renato Title: Beyond the job demand control (-support) model : explaining
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) * 132 Baby s die te vroeg geboren worden (bij een zwangerschapsduur korter dan 37 weken) hebben een verhoogd risico op zowel ernstige ontwikkelingproblemen (zoals mentale
Nadere informatieSamenvatting. Gezond zijn of je gezond voelen: veranderingen in het oordeel van ouderen over de eigen gezondheid Samenvatting
Samenvatting Gezond zijn of je gezond voelen: veranderingen in het oordeel van ouderen over de eigen gezondheid 2 2 3 4 5 6 7 8 Samenvatting 161 162 In de meeste Westerse landen neemt de levensverwachting
Nadere informatieSTABLE LOVE, STABLE LIFE?
STABLE LOVE, STABLE LIFE? De rol van sociale steun en acceptatie in de relatie van paren die leven met de ziekte van Ménière Oktober 2011 Auteur: Drs. Marise Kaper Master Sociale Psychologie, Rijksuniversiteit
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch) Het Belang van Leeftijdsgenoten: Sociale Problemen in de Kleuterklas en de Ontwikkeling van Psychische Problemen
(Summary in Dutch) Het Belang van Leeftijdsgenoten: Sociale Problemen in de Kleuterklas en de Ontwikkeling van Psychische Problemen 141 Als kinderen psychische problemen ontwikkelen zoals gedragsproblemen
Nadere informatie8. Nederlandse Samenvatting
8. Nederlandse Samenvatting 164 Chapter 8: Nederlandse Samenvatting Marketeers hebben over het algemeen veel moeite met het verdedigen van de marketinguitgaven, ze ontbreken de kunde of de wil om de impact
Nadere informatiewaarbij de kennisontwikkeling plaatsvindt vanuit een specifieke situatie en gericht is op een specifiek gemeenschappelijk doel. In dit proces is het v
Samenvatting Het oplossen van complexe vraagstukken gebeurt steeds vaker door experts die in multidisciplinaire teams virtueel, veelal langs elektronische weg, samenwerken zonder elkaar rechtstreeks te
Nadere informatieDo Fathers Matter? The Relative Influence of Fathers versus Mothers on the Development of Infant and Child Anxiety E.L. Möller
Do Fathers Matter? The Relative Influence of Fathers versus Mothers on the Development of Infant and Child Anxiety E.L. Möller Samenvatting 207 Samenvatting Zijn vaders belangrijk? De relatieve invloed
Nadere informatiesmartops people analytics
smartops people analytics Introductie De organisatie zoals we die kennen is aan het veranderen. Technologische ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden zorgen dat onze manier van werken verandert. Waar veel
Nadere informatieSamenvatting. Summary in Dutch
6 Samenvatting Summary in Dutch 112 Samenvatting Emotionele en sociale processen bij pesten, gepest worden en verdedigen Pesten op school is een wereldwijd probleem met negatieve korte- en langetermijngevolgen
Nadere informatieUitwisseling tussen teamleden in sociale teams cruciaal voor prestatie
Uitwisseling tussen teamleden in sociale teams cruciaal voor prestatie Voorlopige resultaten van het onderzoek naar de perceptie van medewerkers in sociale (wijk)teams bij gemeenten - Yvonne Zuidgeest
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 1
Samenvatting Dit proefschrift onderzocht manieren om community ontwikkeling in opleidingsscholen te stimuleren. De vier studies leverden inzichten op in de manier waarop docentenin-opleiding (dio s) samenwerken
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
11 Nederlandse Samenvatting Bij beslissingen over het al dan niet vergoeden van behandelingen wordt vaak gebruikt gemaakt van kosteneffectiviteitsanalyses, waarin de kosten worden afgezet tegen de baten.
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Burnout, een toestand van mentale uitputting door chronische stress in de werksituatie, vormt een ernstig maatschappelijk probleem dat momenteel veel aandacht krijgt. In
Nadere informatiehoofdstuk 2 een vergelijkbaar sekseverschil laat zien voor buitenrelationeel seksueel gedrag: het hebben van seksuele contacten buiten de vaste
Samenvatting Mensen zijn in het algemeen geneigd om consensus voor hun eigen gedrag waar te nemen. Met andere woorden, mensen denken dat hun eigen gedrag relatief vaak voorkomt. Dit verschijnsel staat
Nadere informatierisicocommunicatie, planning & mechanismen van gezondheidsgedragsverandering in een populatie met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten
risicocommunicatie, planning & mechanismen van gezondheidsgedragsverandering in een populatie met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten Hart- en vaatziekten vormen een grote bedreiging voor de volksgezondheid.
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING (DUTCH SUMMARY)
NEDERLANDE AMENVATTING (DUTCH UMMARY) 189 Nederlandse amenvatting (Dutch ummary) trekking van proefschrift Patiënten met een chronische gewrichtsontsteking, waaronder reumatoïde artritis (RA), de ziekte
Nadere informatieSamenvatting / Dutch summary
Samenvatting / Dutch summary De verantwoordelijkheid die mensen al dan niet nemen voor hun eigen leven is een centraal thema op dit moment, zowel binnen de politieke als de publieke discussie: we gaan
Nadere informatieSamenvatting Impliciet leren van kunstmatige grammatica s: Effecten van de complexiteit en het nut van de structuur
Samenvatting Impliciet leren van kunstmatige grammatica s: Effecten van de complexiteit en het nut van de structuur Hoewel kinderen die leren praten geen moeite lijken te doen om de regels van hun moedertaal
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Sinds enkele decennia is de acute zorg voor brandwondenpatiënten verbeterd, hetgeen heeft geresulteerd in een reductie van de mortaliteit na verbranding, met name van patiënten
Nadere informatieDe sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid
Kees van den Bos De sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid In deze bijdrage wordt sociaal-psychologisch onderzoek naar sociale rechtvaardigheid besproken. Sociaal-psychologen
Nadere informatieSUMMARY IN DUTCH SAMENVATTING
SUMMARY IN DUTCH SAMENVATTING Waarom lukt het niet alle organisaties om te leren van fouten? Deze vraag vormde de aanleiding van vier jaar promotieonderzoek. In Hoofdstuk 1 wordt deze onderzoeksvraag geïntroduceerd
Nadere informatieHoofdstuk 1: Introductie Hoofdstuk 2: Literatuuronderzoek
Samenvatting Hoofdstuk 1: Introductie Basisartsen die recent zijn afgestudeerd werken meestal enkele jaren voordat zij hun vervolgopleiding starten. Hun uiteindelijke beroepskeuze wordt dus enkele jaren
Nadere informatie6. Project management
6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,
Nadere informatieNederlandse Samenvatting. (Dutch Summary)
Nederlandse Samenvatting (Dutch Summary) Het aantal oudere mensen in onze maatschappij groeit en de komende jaren zal dit alleen nog maar meer toenemen. De verwachting is dat het aantal mensen dat 65 jaar
Nadere informatieKlanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS
2011 Klanttevredenheid Vereenzaming Ouderen Soest VOS Stichting Welzijn Ouderen Soest Molenstraat 8c 3764 TG Soest 035 60 23 681 info@swos.nl www.swos.nl KvK 41189365 Klanttevredenheidsonderzoek Vereenzaming
Nadere informatieSamenvatting. (Summary in Dutch)
(Summary in Dutch) 142 In dit proefschrift is de rol van de gezinscontext bij probleemgedrag in de adolescentie onderzocht. We hebben hierbij expliciet gefocust op het samenspel met andere factoren uit
Nadere informatieCREATIEF VERMOGEN. Andrea Jetten, Hester Stubbé
CREATIEF VERMOGEN Andrea Jetten, Hester Stubbé OPDRACHT Creativitief vermogen meetbaar maken zodat de ontwikkeling ervan gestimuleerd kan worden bij leerlingen. 21st century skills Het uitgangspunt is
Nadere informatieVoedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN
Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN Management summary Schuttelaar & Partners 001-01.ppt december 00 Marieke Gaus Context en doel van het onderzoek Doel onderzoek Het onderzoek wordt uitgevoerd
Nadere informatieAddendum. Nederlandse Samenvatting
Addendum A Nederlandse Samenvatting 164 Addendum Cardiovasculaire ziekten na hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap Hypertensieve aandoeningen zijn een veelvoorkomende complicatie tijdens de zwangerschap.
Nadere informatieWat is Positieve gezondheid en wat kan het voor ouderen betekenen?
Beter Oud Worden in Amsterdam - 31 maart 2015 Wat is Positieve gezondheid en wat kan het voor ouderen betekenen? Dr. Machteld Huber, arts, senior-onderzoeker Louis Bolk Instituut, Driebergen www.louisbolk.nl
Nadere informatieSamenvatting [Summary in Dutch]
[Summary in Dutch] Werken als vrijwilliger voor een organisatie, bloed doneren of geld geven aan daklozen zijn enkele voorbeelden van prosociaal gedrag. Prosociaal gedrag betreft alle handelingen die gericht
Nadere informatiea p p e n d i x Nederlandstalige samenvatting
a p p e n d i x B Nederlandstalige samenvatting 110 De hippocampus en de aangrenzende parahippocampale hersenschors zijn hersengebieden die intensief worden onderzocht, met name voor hun rol bij het geheugen.
Nadere informatieDagelijkse activiteiten van ouder wordende echtparen: veranderingen bij achteruitgang van de gezondheid
Samenvatting Samenvatting Dagelijkse activiteiten van ouder wordende echtparen: veranderingen bij achteruitgang van de gezondheid In de komende jaren zullen meer echtgenoten samen oud worden en zelfstandig
Nadere informatieNVAB-richtlijn blijkt effectief
NVAB-richtlijn blijkt effectief Nieuwenhuijsen onderzocht de kwaliteit van de sociaal-medische begeleiding door bedrijfsartsen van werknemers die verzuimen vanwege overspannenheid, burn-out, depressies
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Langdurig ziekteverzuim is een erkend sociaal-economisch en sociaal-geneeskundig probleem op nationaal en internationaal niveau. Verschillende landen hebben wettelijke maatregelen genomen
Nadere informatieGezondheidsvaardigheden in de Nederlandse volwassen bevolking Het doel van het eerste deel van dit proefschrift, was te onderzoeken in hoeverre
Samenvatting Inleiding In Nederland wordt van burgers verwacht dat zij een zelfstandige en verantwoordelijke rol vervullen met betrekking tot hun gezondheid en zorg. Dit is het gevolg van verschillende
Nadere informatieSamenvatting. Beloop van dagelijkse activiteiten bij adolescenten met cerebrale parese. Een 3-jarige follow-up studie
* Samenvatting Beloop van dagelijkse activiteiten bij adolescenten met cerebrale parese Een 3-jarige follow-up studie Samenvatting Tijdens de periode van groei en ontwikkeling tussen kindertijd en volwassenheid
Nadere informatiedraagt via de positieve invloeden van de voorgaande mediatoren bij aan een verbeterde CRM effectiviteit in het huidige onderzoek.
Why participation works: the role of employee involvement in the implementation of the customer relationship management type of organizational change (dissertation J.T. Bouma). SAMENVATTING Het hier gepresenteerde
Nadere informatieSamenvatting. Fouten en identiteitsbedreiging: Een intergroepsperspectief op het omgaan met fouten in organisaties
Samenvatting Fouten en identiteitsbedreiging: Een intergroepsperspectief op het omgaan met fouten in organisaties In dit proefschrift stel ik dat fouten een bedreiging van de sociale identiteit kunnen
Nadere informatieMethoden van het Wetenschappelijk Onderzoek: Deel II Vertaling pagina 83 97
Wanneer gebruiken we kwalitatieve interviews? Kwalitatief interview = mogelijke methode om gegevens te verzamelen voor een reeks soorten van kwalitatief onderzoek Kwalitatief interview versus natuurlijk
Nadere informatieSecundaire arbeidsvoorwaarden van primair belang. Sandra Terwolbeck, Amstelveen 8 oktober 2008
Secundaire arbeidsvoorwaarden van primair belang Sandra Terwolbeck, Amstelveen 8 oktober 2008 Secundaire arbeidsvoorwaarden van primair belang Huidige uitdagingen voor organisaties Veranderd werknemersperspectief
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Samenvatting 167 Dit proefschrift gaat over patiëntenparticipatie bij medische besluitvorming in de laatste levensfase van oncologie patiënten. Wanneer patiënten niet meer kunnen genezen,
Nadere informatieSamenvatting. Motiveren van oudere werknemers: Een levensloopperspectief op de rol van waargenomen personeelsinstrumenten
Samenvatting Motiveren van oudere werknemers: Een levensloopperspectief op de rol van waargenomen personeelsinstrumenten 1 Introductie De beroepsbevolking in westerse landen vergrijst. Door het stijgen
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25829 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Nunspeet, Félice van Title: Neural correlates of the motivation to be moral Issue
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38701 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Visschedijk, Johannes Hermanus Maria (Jan) Title: Fear of falling in older patients
Nadere informatieSAMENVATTING Hoofdstuk 1
SAMENVATTING Dit proefschrift gaat over een onderwerp waaraan veel mensen een groot gedeelte van hun leven besteden, namelijk het werken in teams. De omstandigheden in deze teams kunnen een grote invloed
Nadere informatieMarleen Weulen Kranenbarg Cyber-offenders versus traditional offenders
Marleen Weulen Kranenbarg Cyber-offenders versus traditional offenders An empirical comparison Nederlandse samenvatting (Dutch Summary) S 209 Nederlandse samenvatting Cyber-delinquenten versus traditionele
Nadere informatieSamenvatting. (Summary in Dutch)
(Summary in Dutch) Impulsieve keuzes voor aantrekkelijke opties zijn doorgaans geen verstandige keuzes op de lange termijn (Hofmann, Friese, & Wiers, 2008; Metcalfe & Mischel, 1999). Wanneer mensen zich
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Een goede hand functie is van belang voor interactie met onze omgeving. Vanaf het moment dat we opstaan, tot we s avonds weer naar bed gaan,
Nadere informatieSamenvatting (summary in Dutch)
Samenvatting (summary in Dutch) 149 Samenvatting (summary in Dutch) Één van de meest voorkomende en slopende ziektes is depressie. De impact op het dagelijks functioneren en op de samenleving is enorm,
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4
Samenvatting SAMENVATTING 189 Depressie is een veelvoorkomende psychische stoornis die een hoge ziektelast veroorzaakt voor zowel de samenleving als het individu. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
Nadere informatieInvloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting
xvii Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting Samenvatting IT uitbesteding doet er niet toe vanuit het perspectief aansluiting tussen bedrijfsvoering en IT Dit proefschrift is het
Nadere informatiePerseverative cognition: The impact of worry on health. Nederlandse samenvatting
Perseverative cognition: The impact of worry on health Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Perseveratieve cognitie: de invloed van piekeren op gezondheid Iedereen maakt zich wel eens zorgen.
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Het in kaart brengen en bespreken van de kwaliteit van leven van adolescenten met type 1 diabetes in de reguliere zorg
Nederlandse samenvatting Het in kaart brengen en bespreken van de kwaliteit van leven van adolescenten met type 1 diabetes in de reguliere zorg Dit proefschrift richt zich op adolescenten met type 1 diabetes
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Introductie In dit proefschrift evalueer ik de effectiviteit van de academische discussie over de ethiek van documentaire maken. In hoeverre stellen wetenschappers de juiste
Nadere informatie