Nationaal Actieplan Sport en Bewegen. setting Sport. Overzicht NASB interventies ten behoeve van bewegingsstimulering

Transcriptie

1 Nationaal Actieplan Sport en Bewegen setting Sport Overzicht NASB interventies ten behoeve van bewegingsstimulering

2 Nationaal Actieplan Sport en Bewegen 2 Om Nederland op grote schaal tot een actieve leefstijl te verleiden, is de rijksoverheid het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) gestart. Het NASB richt zich op vijf belangrijke aandachtsgebieden (in drie settings): wijk, school, zorg (gecombineerd in gemeentelijke Impuls-regeling), werk en sport. Met subsidie van het ministerie van VWS voert NOC*NSF het programmamanagement over de setting Sport. wijk school zorg werk sport NASB-impuls werk sport Setting sport De georganiseerde sport, de bonden en verenigingen, heeft goud in handen in de strijd tegen bewegingsarmoede. Met een enorm bereik (4,9 miljoen leden, verdeeld over ca sportverenigingen), veelzijdigheid in aanbod (200 soorten sport), kwaliteit (trainers en begeleiders) en laagdrempeligheid (ruim een miljoen vrijwilligers) is de sport in staat om voor elke Nederlander in elke levensfase sport te bieden. De sportvereniging biedt niet alleen fysieke uitdaging, maar ook een omgeving waarbinnen een gezonde sociale druk tot regelmatige sportbeoefening leidt. Samen sporten is leuk en gezond en ook nog eens duurzaam en structureel. 14 sportbonden met innovatief, laagdrempelig sportaanbod Tien sportbonden zijn vanaf het begin (2008) van NASB Sport betrokken bij het project. Met dertien laagdrempelige sportinterventies slagen zij er in steeds meer Nederlanders te activeren. In 2010 zijn vier sportbonden, met elk één interventie, als high potential tot de NASB Sport familie toegetreden. De programma s die de bonden inzetten zijn laagdrempelig en innovatief. Het lukt de sportbonden hun traditionele aanbod aan te passen aan de wensen en behoeften van minder actieve Nederlanders. Met andere woorden: de nieuwe concepten stimuleren en ondersteunen de te-weinig-actieven om (meer) te gaan sporten en te bewegen! De sportinterventies van het NASB zijn door gemeenten goed uit te voeren in samenwerking met bijvoorbeeld combinatiefunctionarissen, verenigingsmanagers en sportbonden. In deze brochure worden de NASB sport interventies beschreven. Geïnteresseerd? Bent u geïnteresseerd in één van de activiteiten en wilt u meer weten, neem dan contact op met de projectleider van de betreffende sportbond. De contactgegevens vindt u in deze brochure bij de sport interventies. Voor algemene informatie over de setting Sport van het NASB kunt u contact opnemen met NOC*NSF. Telefonisch bereikbaar via het algemene nummer: Kijk voor meer informatie over NASB Sport ook op Algemene informatie over het NASB vindt u op NASB Sport interventies De volgende concepten worden sinds 2008 in het kader van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen/setting Sport aangeboden om te-weinig-actieve Nederlanders te stimuleren en ondersteunen om (meer) te gaan sporten en bewegen. In onderstaand overzicht staat opgesomd op welke doelgroep de interventie zich richt en op welke pagina s in deze brochure u meer kunt lezen. Interventie Sportbond Doelgroep Pagina (leeftijd) Beachvolleybal Nederlandse Volleybal Bond 4-45 jaar 4 Cool Moves Volley Nederlandse Volleybal Bond 6-12 jaar 6 Denken en Doen Nederlandse Bridge Bond 50+ jaar 8 Fiets-Fit Nederlandse Toer Fiets Unie jaar 10 Fiets & Geniet Nederlandse Toer Fiets Unie 45+ jaar 12 Natuurlijk! Judo op School Judo Bond Nederland 4-12 jaar 14 Knotshockey Koninklijke Nederlandse 50+ jaar 16 Hockey Bond Masters Koninklijke Nederlandse 45+ jaar 18 Trendweken Gymnastiek Unie Mijnzwemcoach.nl/ Koninklijke Nederlandse 16+ jaar 20 Uurchallenge Zwem Bond Start met je eigen KNBLO Wandelsport jaar 22 Walk Challenge organisatie Nederland Start to Run Atletiekunie Alle leeftijden 24 Trio-Triathlon Nederlandse Triathlon Bond jaar jaar Ultimate Volley Nederlandse Volleybal Bond jaar 28 Xperience De georganiseerde sport biedt nog meer mogelijkheden om Nederlanders te activeren. Er zijn vier sportconcepten geselecteerd die als high potentials kunnen worden betiteld. Deze concepten zijn zeer kansrijk, maar moeten zich nog wel bewijzen. Interventie Sportbond Doelgroep Pagina (leeftijd) 45+ Voetbal Koninklijke Nederlandse 45+ jaar 30 Voetbal Bond Go! Fit met Power Koninklijke Nederlandse jaar 31 Krachtsport en Fitnessfederatie KorfbalFit Koninklijk Nederlands 35+ jaar 32 Korfbalverbond Schoolgolf Nederlandse Golf Federatie 8-12 jaar 33 De gemeenten waar de NASB Sport interventies al worden aangeboden zijn te vinden op 3

3 Beachvolleybal Nederlandse Volleybal Bond Eigenlijk deed ik in de zomer niet veel aan sport, maar nu train ik twee keer per week beachvolleybal bij de club, als ik vrij ben ga ik vaak nog een potje ballen met mijn vrienden of mijn vader. (deelnemer, 16 jaar) 4 Beachvolleybal is een jonge Olympische sport die juist in de zomermaanden -als de meeste balsporten stilliggen- wordt gespeeld. De periode in het jaar, het aansprekende imago en het lage aantal blessures maakt beachvolleybal aantrekkelijk voor diverse doelgroepen. Er worden verschillende activiteiten georganiseerd, zoals beachvolleybal promotieclinics, workshops en ondersteuning bij het opstarten van een beachvolleybalvereniging. Doel is zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met deze relatief nieuwe tak van sport. Na deze kennismaking worden verschillende wedstrijdvormen en competities opgezet. Ook wordt ondersteuning verleend bij het aanleggen van beachvolleybalaccommodaties. De bestaande zaalvolleybalverenigingen vormen de kurk waarop het concept drijft. Zij zijn de partijen die in samenwerking met NeVoBo en gemeenten zorgen voor de aanleg en bezetting van beachaccommodaties. Zij organiseren trainingen, evenementen en interne competities. Te-weinig-actieven van 4-45 jaar, die in de zomermaanden niet of nauwelijks sporten. Mensen die lid zijn van een sportvereniging, doen in de zomermaanden weinig aan sport. Door hen te activeren deel te nemen aan beachvolleybalactiviteiten, zijn ze het jaar actief en voldoen ze op jaarbasis aan de beweegnorm. Dankzij de vrijblijvende organisatievorm is beachvolleybal eveneens aantrekkelijk voor mensen die in het verleden wel gesport hebben, maar die vanwege andere verplichtingen niet meer deelnemen aan een sport binnen verenigingsverband. Continuering van sportaanbod is zeer belangrijk voor de NeVoBo. Binnen verschillende projecten is de doorstroming van de activiteit een belangrijke voorwaarde om beachvolleybal in deze vorm aan te bieden. Volleybalconsulenten en verenigingsondersteuners zoeken binnen het netwerk van de bond naar partners en verenigingen die deze doorstroom kunnen bewerkstelligen. Tijdens activiteiten worden de beachvolleyballers in contact gebracht met deze verenigingen. Hierbij spelen de regionale afdelingen van de NeVoBo een actieve en ondersteunende rol. Sinds 2009 kent de NeVoBo een apart beachlidmaatschap. Hierdoor worden de beachvolleyballeden losgekoppeld van de indoor leden, waardoor meer differentiatie in het ledenbestand ontstaat. De NeVoBo zoekt naar wegen binnen het netwerk van een gemeente. Verenigingen, sportraden, sportbedrijven of andere instellingen die contacten en netwerken binnen het onderwijs of andere doelgroepen hebben, worden ingeschakeld. De rol van de gemeente is doorverwijzend. Tijdens de activiteiten participeren de lokale verenigingen actief in de projecten. De NeVoBo zorgt voor opgeleide docenten en opleiders, de verenigingen en het onderwijs leveren hand- en spandiensten tijdens de activiteiten. Voor elke gemeente biedt de NeVoBo passend aanbod. Er wordt maatwerk geleverd, waarbij rekening wordt gehouden met de omvang van de gemeente, de doelgroep, aanwezige kennis en bestaande initiatieven waarop kan worden aangesloten. Een voorbeeld van een interventie Jaar 1 bestaande uit o.a. deelname aan VT2 beachcursus, clubcursus, 2 workshops, scholenclinics, volwassenen clinics, organisatie toernooien, promotiemateriaal. Prijs: 5.000,- exclusief coördinatiekosten Jaar 2 en 3 bestaande uit o.a. scholenclinics, volwassenen clinic, promotiemateriaal, organisatie toernooien, workshop. Prijs per jaar: 1.150,- exclusief coördinatiekosten Totale kosten 7.300,- exclusief coördinatiekosten* *coördinatiekosten zijn kosten die in rekening worden gebracht (in onderling overleg), indien de NeVoBo actief en eenzijdig verantwoordelijk is voor het benaderen van de doelgroep(en) binnen de gemeente. Binnen de verschillende interventies zijn aanpassingen op maat mogelijk. Ook is het mogelijk om slechts delen van de interventies aan te bieden. Informatie hierover wordt verstrekt door de regionale volleybalconsulent of Rik Eisma. Contactgegevens NeVoBo Rik Eisma rik.eisma@nevobo.nl 5

4 Cool Moves Volley (CMV) voorheen bekend als: Circulatie Mini Volleybal Nederlandse Volleybal Bond Dit is echt een super leuk spel! Dit wil ik nog een keer doen! (deelneemster, 7 jaar) Cool Moves Volley: attractief, dynamisch en uitdagend! Cool Moves Volley (CMV) kent zes vaardigheidsniveaus waarbij kinderen spelender- en stapsgewijs leren volleyballen. Elk niveau heeft betrekking op één levensjaar (niveau 1 = 6 jarigen). Kinderen beginnen met gooien en vangen en groeien in kleine stapjes door naar het echte werk. De opbouw loopt parallel met de ontwikkeling van een kind. Hierdoor kan de jeugd eenvoudig instromen. Het CMV is inmiddels een officiële competitiesport. De NeVoBo biedt schoolprojecten CMV, die aangeboden worden in drie lessen per klas. De volleybalverenigingen zijn de dragers van het CMV. Bij de selectie wordt getoetst of zij beschikken over een jeugdplan, jeugdkader en voldoende accommodatie om een toestroom op te kunnen vangen. Veel verenigingen hebben het concept inmiddels omarmd, het aantal deelnemende kinderen in deze leeftijdsgroep steeg van naar ! Op steeds meer scholen wordt CMV aangeboden. Om nog meer scholen te betrekken, heeft de NeVoBo een scholentraject uitgezet. De gemeente of de vereniging zijn initiatiefnemer van de introductie van CMV op basisscholen. In samenwerking met de vereniging worden docenten vanuit de NeVoBo ingezet. Afhankelijk van de gekozen opzet. De kosten voor een scholenproject en het inhuren van een gediplomeerde docent bedragen 45,- per uur. In samenspraak met het onderwijs organiseert NeVoBo de meest efficiënte inzet. De enige eis die gesteld wordt voor een goede clinic is een standaard gymzaal. Kinderen van 6-12 jaar. Bij de scholenprojecten van Cool Moves Volley worden de plaatselijke verenigingen betrokken en krijgen zo de mogelijkheid om zichzelf en de sport te promoten. De jeugd maakt op school kennis met CMV en krijgt vervolgens de kans om bij de vereniging in de buurt verder te sporten. Contactgegevens NeVoBo Bas Rauwerdink / bas.rauwerdink@nevobo.nl

5 Denken en Doen Nederlandse Bridge Bond Nadat mijn man was overleden had ik veel tijd over. Ik maak niet zo gemakkelijk nieuwe contacten, maar via Denken en Doen lukt dat prima. Ik heb veel mensen leren kennen. Niet dat zij nu allemaal vrienden zijn, maar voor mij is dit echt een uitkomst. Volgende week gaan we met een clubje mensen fietsen. (deelneemster, 66 jaar) 8 Denken en Doen betrekt inactieve ouderen weer bij de samenleving en biedt hen een gezonde leefstijl aan. In 20 maanden zet de Nederlandse Bridge Bond (NBB) volgens beproefd recept samen met een gemeente of de lokale welzijnsorganisatie een sociaal netwerk op. Gemiddeld valt 40 tot 60% van de deelnemers in de categorie te-weinig-actieven. In groepjes leren zij bridgen (of een andere denksport) onder auspiciën van een ervaren, enthousiaste docent. De deelnemers krijgen de beginselen van het spel onder de knie en leren elkaar beter kennen. Onder begeleiding van de NBB gaat de groep zelfstandig verder of sluit zich aan bij een al bestaande vereniging. Bekend is dat bridge en andere denksporten de hersenen scherp houden. Maar een wakker brein is niet genoeg! Juist voor ouderen is ook lichamelijke beweging van vitaal belang. Als de deelnemers elkaar enkele maanden kennen, ontvangen zij een uitnodiging om deel te nemen aan activiteiten van bijvoorbeeld de Nederlandse Toer Fiets Unie en de KNBLO Wandelsportorganisatie Nederland. De praktijk bewijst inmiddels dat uit bridgecontacten nieuwe initiatieven voortvloeien. Sommige deelnemers raken zo in de ban van het bridgespel dat ze afspreken vaker samen te spelen. Anderen blijken gedeelde interesses te delen en gaan samen fietsen, naar yoga of dagjes uit. Masters (50-plussers) Het project is er op gericht een sociale netwerk zonder financiële drempels te creëren dat blijft voortbestaan. Daarom is de projectduur ook bijna twee jaar. De lasten voor de deelnemers zullen na afloop niet wijzigen. De NBB spant zich in om het netwerk als geheel op te nemen in de bridgegemeenschap. Dit is maatwerk. Soms wordt er een aparte club opgericht, maar het gezelschap kan ook een satelliet worden van een bestaande bridgevereniging in dezelfde plaats. Tot nu toe zijn alle nieuwe netwerken blijven bestaan en zijn alle betrokkenen lid geworden van de NBB. De gemeente levert tijdens het project twee prestaties, beide aan het begin van het project: 1) Regiefunctie: De gemeente is betrokken bij het bepalen en benaderen van de doelgroep. (Welke ouderen? Welke wijk? Hoe te benaderen? Via brief, zorginstelling, gemeenteblad?); 2) Facilitaire functie: De gemeente zorgt voor een geschikte lesruimte/ speellokaal. De kosten daarvoor worden gedurende het project niet aan het netwerk of de organiserende partijen doorberekend. Het project is dusdanig opgezet dat het netwerk na afloop zelfstandig in staat is een bescheiden huur te betalen. De gemeente heeft geen zorg voor de projectuitvoering. De NBB zorgt voor een bekwame projectleider die het gehele traject coördineert en zorgt voor de uitvoering en de inbedding in de bestaande bridge (verenigings)omgeving. - Denken en Doen kost 6.500,- per jaar. Deze kosten komen voor rekening van de gemeente of komen (gedeeltelijk) ten laste van het NASB-Impulsprogramma. - De gemeente zorgt voor een leslokaal. Soms heeft een gemeente zelf de beschikking over een ruimte, soms moet deze worden gehuurd. - In het project dragen partijen verder hun eigen kosten, die voornamelijk bestaan uit een aantal overleguren (werkvoorbereiding e.d.) en de kosten van het bereiken van de doelgroep. NB: Behalve gemeenten kunnen ook welzijns- en zorginstellingen deelnemen aan het project. Elk project is maatwerk. In overleg met de Nederlandse Bridge Bond wordt elk project gedetailleerd ingevuld en aangepast aan de lokale omstandigheden en voorkeuren. Contactgegevens NBB Piet Vos / piet.vos@bridge.nl > bridge en samenleving > denken en doen 9

6 Fiets-Fit Nederlandse Toer Fiets Unie Mijn man doet al jaren aan mountainbiken. Dankzij Fiets-Fit heb ik de basistechnieken van het mountainbiken ook onder de knie gekregen. We fietsen nu samen regelmatig verschillende mountainbiketoertochten. (deelneemster, 32 jaar) Fiets-Fit is het trainingsprogramma van de NTFU dat wegens het laagdrempelige karakter perfect aansluit op de doelgroep: semi-actieven die in beweging willen komen. De deelnemers maken in zes weken kennis met een sportieve vorm van fietsen: toerfietsen (op een racefiets) of mountainbiken. Het programma wordt in maart en september aangeboden. Onder begeleiding van een instructeur bouwen de deelnemers tijdens dit trainingsprogramma hun conditie op en leren zij de basis rijvaardigheidstechnieken van mountainbiken of toerfietsen. Na afloop van het programma kunnen de deelnemers zich aansluiten bij een toerfietsvereniging in hun omgeving of zich als individueel lid melden bij de NTFU. 10 Deelnemers kiezen zelf een startlocatie (bijvoorbeeld een vereniging of een plaatselijke fietsvakhandel). De NTFU werkt binnen Fiets-Fit samen met verschillende commerciële en medische partners. Inactieven en beginnende fietsers in de leeftijdscategorie jaar. Deelname van jeugd (vanaf 12 jaar) komt incidenteel voor en wordt vooraf overlegd met de betreffende instructeur/begeleider. Ruim 80% van de deelnemers van het Fiets-Fit programma dat wordt aangeboden door een fietsvereniging, blijft fietsen bij de betreffende vereniging. Na afloop van het kennismakingsprogramma worden de deelnemers geattendeerd op het lidmaatschap bij een vereniging bij hen in de buurt of krijgen zij een aanbod voor het individuele bondslidmaatschap. Fietshandelaren kunnen zich als bedrijfslid bij de NTFU aanmelden om vervolgens periodiek fietsactiviteiten te organiseren voor de oud-deelnemers aan het Fiets-Fit programma. Verenigingen en fietshandelaren bieden het Fiets-Fit programma lokaal aan en bieden tevens de startlocatie. De NTFU ondersteunt de startlocaties met promotiemateriaal, organiseert cursussen en opleidingen voor begeleiders van het programma en draagt zorg voor de landelijke bekendheid. Gemeenten kunnen ook helpen, bijvoorbeeld door het Fiets-Fit programma onder de aandacht te brengen. Is er nog geen Fiets-Fit aanbod in de gemeente, dan kan contact opgenomen worden met de NTFU om de mogelijkheden hiertoe te verkennen. Is er nog geen trainer of begeleider, dan biedt de NTFU ondersteuning bij het zoeken van een trainer in de directe omgeving. Wanneer een vereniging of fietshandelaar het Fiets-Fit programma aanbiedt, kan de gemeente een belangrijke rol bij de werving van deelnemers spelen. Bijvoorbeeld door een advertentie in een lokaal huis-aan-huis blad, het verspreiden van promotiemateriaal in publieke, openbare gebouwen, of het plaatsen van het aanbod op de gemeentelijke website. De kosten voor het maken van promotiemateriaal bedragen gemiddeld 200,- per startlocatie. De ureninzet van gemeentelijke ambtenaren kan beperkt worden tot een gemiddelde van 16 uur voor coördinatie en verspreiding van promotiemateriaal. Op verzoek van een gemeente kan de NTFU maatwerk leveren. Belangrijke randvoorwaarden zijn de aanwezigheid van een fietsvereniging of fietshandelaar en een trainer/begeleider. Het Fiets-Fit programma wordt meestal in maart of september aangeboden. Wanneer de gemeente in een andere periode het aanbod wenst te geven zijn er mogelijkheden, maar moet wel rekening worden gehouden met extra tijd en energie voor werving van deelnemers. Er wordt dan niet geprofiteerd van de landelijke promotiecampagnes die in maart en september plaatsvinden. Contactgegevens NTFU Jordy van Katwijk

7 Fiets & Geniet Natuurlijk! Nederlandse Toer Fiets Unie Dankzij Fiets & Geniet trek ik er in het weekend vaak met mijn vrouw en zoon op uit om een mooie fietstocht te maken. Deze tochten variëren van 30 km -aan het begin van het fietsseizoen- tot 80 á 90 km later in het seizoen. We fietsen elke week steeds een iets langere afstand. (deelnemer, 55 jaar) Eén van de leukste manieren om iets extra s aan beweging te doen is de fiets te pakken, erop uit te trekken. De Nederlandse Toer Fiets Unie (NTFU) heeft daarom een concept gelanceerd waarbij fietsen, genieten van de omgeving én ontspanning fraai worden gecombineerd. Op diverse plaatsen in Nederland organiseren NTFU verenigingen recreatieve fietstochten. Omdat de tochten door de kenners van het gebied zijn uitgezet, leiden de routes langs de meest verrassende weggetjes en plekken. Natuurschoon, historie en de leukste terrassen voor koffie maken deel uit van de routes. Fiets & Geniet Natuurlijk! is laagdrempelig; iedereen kan er aan meedoen. Gemiddeld wordt er met een snelheid van 14 á 15 kilometer per uur gefietst, de tochten variëren van 15, 35 tot soms wel 60 of 80 kilometer. De gereden kilometers kunnen geregistreerd worden, waardoor de deelnemer nog enthousiaster wordt en meer of vaker zal gaan fietsen. 12 Inactieve en semi-actieve inwoners van Nederland in de leeftijdsgroep 45 jaar en ouder die weer (of meer) moeten gaan bewegen en/of willen genieten van natuur en cultuur. Hierbij werken ze op een prettige manier aan hun gezondheid. Als vervolg op een georganiseerde fietstocht, maken veel deelnemers gebruik van het wekelijkse verenigingsaanbod. Zij fietsen op werkdagen in de periode april t/m oktober structureel in groepsverband op recreatief niveau. Fietsers die geen lid willen worden van een vereniging, worden geprikkeld vaker mee te rijden in georganiseerde tochten. Online kunnen de deelnemers een logboek bijhouden en daar hun gefietste kilometers registreren. Gemeenten kunnen een belangrijke rol vervullen bij de promotie van het programma onder senioren en de samenwerking tussen lokale organisaties. Soms zijn ouderen- en welzijnorganisaties en fietsverenigingen niet van elkaars bestaan op de hoogte. Daarnaast weten veel ouderen niet dat bij hen in de buurt op recreatief niveau in verenigingsverband gefietst wordt of dat er recreatieve tochten georganiseerd worden. De NTFU biedt haar verenigingen ondersteuning in de vorm van een verenigingstoolkit, kaderopleidingen voor begeleiders en promotiemateriaal. Gemeenten kunnen (een deel van) de communicatiekosten voor de werving van deelnemers voor eigen rekening nemen. Bijvoorbeeld door te adverteren in een lokaal weekblad. Ook kan de gemeente de vereniging financieel ondersteunen, zodat de verenigingscontributie voor senioren verlaagd kan worden. Deze bedraagt nu gemiddeld 45,- per jaar, een bedrag dat door veel ouderen vaak als drempel wordt ervaren. Gemeenten die nog geen sportaanbod voor senioren hebben, kunnen contact opnemen met de NTFU om de mogelijkheden te verkennen. Er kan lokaal fietsaanbod ontwikkeld worden. Randvoorwaarden zijn de aanwezigheid van een trainer/begeleider om de veiligheid van de deelnemers tijdens de tochten te waarborgen. Is er nog geen trainer of begeleider, dan biedt de NTFU ondersteuning bij het zoeken van een trainer in de directe omgeving. Contactgegevens NTFU Jamie Scharloo jscharloo@ntfu.nl

8 Judo Op School Judo Bond Nederland Het was superleuk elke vrijdag met judo. Dat het weer over is vind ik heel jammer, misschien ga ik zelf ook wel op judo. Ik vond het leuk een keer op school met meester Erik en meester Ron te judoën. Erg bedankt dat jullie me dit geleerd hebben allemaal en ik hoop jullie nog eens te zien. (deelneemster, 7 jaar) Judo Op School is een succesvol schoolsportconcept, ontwikkeld door de Judo Bond Nederland (JBN). Jonge deelnemers maken op school op een speelse manier kennis met alle facetten van de judosport. Judo is als middel goed inzetbaar vanwege de vormende waarde van de sport. Op de mat leren kinderen samenwerken en de regels, normen en waarden van de judosport. Respect staat centraal; een waarde die in de maatschappij van vandaag ook een belangrijke rol speelt. Onderzoek onderschrijft het positieve effect van de inzet van judo als middel in de ontwikkeling van een kind. De verenigingsadviseurs van de Judo Bond Nederland stimuleren en ondersteunen de clubs in de communicatie rondom een project. Desgewenst schrijven zij (pers)artikelen voor de lokale media, de digitale JBN nieuwsbrief en het bondsblad. In 2009 hebben bijna kinderen kennisgemaakt met Judo Op School. Ongeveer 7% van de doelgroep is doorgestroomd naar de lokale vereniging. 14 De judolessen worden tijdens of aansluitend aan schooltijd verzorgd op onderwijsinstellingen, in sporthallen of in de eigen dojo. Leerlingen in de leeftijd van 4-12 jaar (de jongste jeugd) en leerlingen in de leeftijd van jaar (de jeugd). Op alle niveaus wordt lesgegeven: Basisonderwijs, Voortgezet onderwijs, Speciaal onderwijs, Praktijk onderwijs, Buiten- en naschoolse opvang. De Judo Bond Nederland probeert clubs bewust te maken van de waarde van Judo Op School. Judo Op School is leuk om te doen, maar kan ook ingezet worden om nieuwe leden te genereren. De Judo Bond Nederland zet zoveel mogelijk judoleraren in die verbonden zijn aan de lokale vereniging, stichting of sportschool. De laatste les wordt regelmatig verzorgd in de dojo van de plaatselijke vereniging. Kinderen maken dan kennis met de locatie, waardoor de drempel wordt verlaagd. Kinderen krijgen een diploma en een uitnodiging voor een gratis vervolgles bij de lokale vereniging. De verenigingsadviseurs van de Judo Bond Nederland bemiddelen in de contacten tussen gemeenten, clubs en onderwijsinstellingen. De verenigingsadviseurs werken intensief samen met diverse (NASB) gemeenten. De verantwoordelijke BOS-medewerker of combinatiefunctionaris coördineert doorgaans de contacten met de onderwijsinstellingen binnen zijn/ haar werkgebied. Lokale judodocenten verzorgen kennismakingslessen. Heeft een plaatselijke vereniging geen faciliteiten om overdag les te geven, dan wordt gezocht naar een docent in de omgeving die namens de lokale vereniging optreedt. De planning van de lessenreeksen wordt gecoördineerd door de (combinatie) functionaris van de gemeente, met de verenigingsadviseur is regelmatig contact over de voortgang en evaluatie van het project. De tijdsinvestering voor de coördinatie is afhankelijk van het aantal scholen dat bereikt wordt met het project. Gemiddeld genomen kan er gerekend worden op acht coördinatie-uren per week. De Judo Bond Nederland subsidieert binnen een gemeente meestal één judoproject. Per lesuur betaalt de bond 25,- uit aan de judovereniging of -docent. Verenigingen kunnen gratis gebruik maken van een aanhangwagen met materialen (80m2 judomatten en judopakken in diverse maten). Gezien de grote vraag naar materialen is tijdig reserveren gewenst. Binnen de samenwerking tussen gemeenten en de Judo Bond Nederland is maatwerk mogelijk. Zo biedt de bond de mogelijkheid om het Judo Op School-traject te splitsen. In plaats van acht groepen op één school, maken bijvoorbeeld vier groepen op twee onderwijsinstellingen kennis met judo. Meerdere scholen worden bereikt en de groepen op de school die niet deelnemen worden met behulp van een communicatiecampagne direct naar de lokale club doorverwezen voor een kennismakingsles judo. Het lesaanbod wordt altijd aangepast aan de doelgroep. Door de bond erkende docenten zijn opgeleid in de achtergronden en gedragskenmerken van de doelgroepen, ook binnen het speciaal onderwijs. Voorafgaand aan de lessenreeks is er overleg tussen de judoleraar, de onderwijsinstelling (vakdocent) en de gemeentefunctionaris. Tijdens dit onderhoud worden concrete afspraken gemaakt over de inhoud van de lessen, de samenstelling van de groepen, de verantwoordelijkheid voor materialen en andere bijzonderheden. Tijdens de lessen is een vak- of groepsdocent verplicht aanwezig! Contactgegevens JBN Angelie Kruijsen / a.kruijsen@jbn.nl > zoek: Judo op School 15

9 Knotshockey Koninklijke Nederlandse Hockey Bond Door knotshockey ben ik veel meer gaan bewegen en zijn mijn spieren soepeler geworden. De sfeer onder elkaar is heel erg leuk. Thuis zit je toch maar vaak alleen. (deelnemer, 79 jaar) Knotshockey van de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB) is geschikt voor mannen en vrouwen vanaf 50 jaar. Het aangepaste hockeyspel wordt gespeeld op een kunstgrasveld met een zachte bal en een knots. De knots bestaat uit een plastic staaf van een meter met een grote knots van zacht foam aan de onderkant. Het spel wordt, in overleg met de deelnemers en de vereniging, meestal overdag gespeeld. Hockeyervaring is niet nodig, de enige voorwaarde is dat de deelnemers zelfstandig kunnen lopen. Belangrijk is het sociale aspect van knotshockey, fysieke inspanning wordt hier altijd gecombineerd met gezelligheid, verbondenheid. 16 Mannen en vrouwen vanaf 50 jaar. Elke deelnemer die zich meldt voor knotshockey, krijgt de tijd zelf te ervaren of de sport iets voor hem of haar is. Bevalt het concept, dan wordt de man of vrouw lid van de vereniging en daarmee de hockeybond. De vereniging creëert een leuke sfeer en zorgt voor enthousiaste een gemotiveerde spelbegeleider. Mede dankzij het promotie- en informatiemateriaal dat door de KNHB aan de verenigingen is uitgedeeld, wordt de doelgroep enthousiast gemaakt. Meer dan 350 vijftigplussers kwamen tijdens demonstratietrainingen voor het knotshockey een kijkje nemen, 120 mensen werden lid van de vereniging bij hen in de buurt. Daar wordt knotshockey wekelijks en gedurende het gehele jaar aangeboden. Gemeenten hebben vaak meer kennis van zaken waar de doelgroep zich bevindt en hoe deze bereikt kan worden. Gemeenten kunnen samenwerking met ouderenwelzijnsorganisaties bevorderen. Voor een gemeente zijn er geen kosten verbonden aan knotshockey mits het vanuit de plaatselijke vereniging wordt georganiseerd. De deelnemers betalen zelf lidmaatschapskosten aan de vereniging. Wanneer de gemeente en vereniging een samenwerking aangaan door bijvoorbeeld een spelbegeleider aan te stellen, zijn dit kosten die door een gemeente betaald kunnen worden. Kosten van een spelbegeleider zijn variabel, maar uitgegaan kan worden van maximaal 45,- per uur (exclusief btw en reiskostenvergoeding). In veel gevallen komt de spelbegeleider vanuit de vereniging. Materialen voor het spel zijn bij de KNHB te krijgen. De set moet zelf opgehaald en teruggebracht worden. De kosten van een nieuwe set zijn 70,-. Elke vereniging is vrij om een specifieke doelgroep te bereiken. Zo bestaat er een oudere knotshockeygroep met leden in de leeftijd van 65 tot 91 jaar, maar zijn er ook jongere groepen met spelers van gemiddeld 55 jaar. Elke doelgroep vraagt zijn specifieke benadering, de KNHB kan hierin helpen en adviseren. Afhankelijk van de achtergrond van de spelbegeleider is het mogelijk een speciale groep te bereiken en een training op maat te realiseren. Denk bijvoorbeeld aan een trainer die tevens fysiotherapeut is. Contactgegevens KNHB Marij van Tienen

10 Masters Trendweken Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie Ik woon al jaren in het dorp maar kende de anderen niet. Ik gebruik spieren waarvan ik niet eens wist dat ik ze had. Dat is wel een hele goede zaak. Ik ga er ook mee door. (deelneemster, 61 jaar) 18 Al vanaf begin jaren negentig voert de KNGU actief campagne om meer ouderen, masters, in beweging te krijgen. Met het creëren van speciaal aanbod voor masters wordt het juist voor die doelgroep aantrekkelijker om in actie te komen. Hierbij zet de KNGU de verenigingen als interventieteams in. De verenigingen presenteren twee keer per seizoen (10-12 weken) een thema: Move on music, Winter ready, Play to game of Moving in open air. De series worden afgesloten met een lifestyle activiteit. Verenigingen krijgen hulp bij het opzetten van aanbod voor de doelgroep. In de campagne wordt samengewerkt met gemeenten, huisartsen, fysiotherapeuten, Olympische Netwerken, media en andere partners die -nog niet bewegendeouderen een duwtje in de goede richting kunnen geven. Masters (45-plussers) Bij de vereniging waar de eerste serie Trendweken is aangeboden, blijkt dat van de acht deelnemers die geen lid waren drie à vier personen besluiten dat alsnog te doen. Zij stromen in bij de reguliere aanbod van de vereniging. Omdat de vereniging het Trendwekenaanbod naast het reguliere uur aanbiedt, is het mogelijk nieuwe leden te verwijzen naar het wekelijkse aanbod. Hiermee kan een vereniging blijvend Trendweken aanbieden met een opvang/doorstroom binnen het bestaande lesrooster. De gemeente speelt een belangrijke rol waar het gaat om semi-actieve burgers in beweging te brengen. Dat begint met het beschikbaar stellen van accommodatie voor een bepaalde periode. Trendweken worden aangeboden voor 8-12 weken. Een huurafspraak voor zo n periode moet door een gemeente mogelijk worden gemaakt. Ondersteuning is ook belangrijk waar het gaat om het bereiken van de doelgroep. De KNGU helpt verenigingen die aan de Trendweken deelnemen door het aanbieden van oefenstof, technische instructie, materialen en een startsubsidie. De deelnemende vereniging richt zich vooral op het inplannen van de Trendweken binnen het seizoen, de keuze van het aanbod en het aanstellen van de technische leiding. Daarnaast wordt ondersteunende PR en administratieve materialen door de bond aangeboden. De kosten die de gemeente moet maken is sterk afhankelijk van de betrokkenheid van de gemeente. De kosten liggen tussen de 0,- en 1.000,-. Kosten voor de gemeente zitten in het aanschrijven van de doelgroep. De uitnodiging om te gaan bewegen kan door de gemeente worden verzonden, de omvang van de mailing bepaalt de hoogte van de kosten. Het aanbod van de vereniging en gemeente is maatwerk. De vereniging kent de plaatselijke situatie en ontwikkelt op basis daarvan een plan. De ondersteuning van de KNGU wordt daarop aangepast. Samen met de vereniging wordt gezocht naar de meest geschikte accommodatie en deskundige leiding. De leiding krijgt, indien noodzakelijk en gewenst, scholing om verantwoord met de doelgroep te kunnen werken. Begeleiders zijn altijd in het bezit van een geldige lesbevoegdheid. Contactgegevens KNGU Herman Jansen Judith van der Felz jansen@kngu.nl felz@kngu.nl > sportaanbod > Masters > Trendweken > KNGU TV 19

11 Mijnzwemcoach.nl / Uurchallenge Koninklijke Nederlandse Zwem Bond Ik wil graag laten weten dat ik afgelopen zaterdag met groot plezier aan de Uurchallenge heb mee gedaan. Het was erg gezellig en leuk om Pieter v.d. Hoogenband te ontmoeten. Ook de tijdregistratie d.m.v. een enkelbandje was zeer prettig. Kortom, mijn dank ook voor alle medewerkers en verenigingen die dit mogelijk hebben gemaakt. Ik zou het fijn vinden als er volgend jaar een herhaling komt. (deelnemer, 44 jaar) 20 Mijnzwemcoach.nl Mijnzwemcoach.nl richt zich op de grote groep ongebonden baantjeszwemmers die Nederland kent. Via de website biedt de KNZB deze doelgroep de mogelijkheid te trainen aan de hand van trainingsschema s, tips en een persoonlijk logboek. Mensen gaan fanatieker, frequenter en intensiever zwemmen wanneer zij een trainingsschema volgen en trainen voor een doel. Het doel waarvoor men via Mijnzwemcoach traint is de deelname aan het nieuwe evenement: de Uurchallenge. Uurchallenge De Uurchallenge daagt zwemmers uit voor een bepaald doel te trainen. In een uur tijd probeert de deelnemer zoveel mogelijk baantjes af te leggen. Door de tijdsduur centraal te stellen, is de uurchallenge voor deelnemers van alle niveaus aantrekkelijk. Er wordt niet tegen elkaar, maar tegen de tijd gezwommen. De voorbereiding op het evenement duurt twaalf weken waarin de deelnemers bij voorkeur twee keer per week trainen aan de hand van een persoonlijk trainingsschema. Het schema is te downloaden via Door vooraf een persoonlijk doel vast te stellen, weten de zwemmers waarvoor ze trainen. Doordat het evenement door een vereniging/zwembadexploitant wordt georganiseerd, maken de baantjeszwemmers kennis met het aanbod waarmee wordt ingezet op ledenwerving en ledenbehoud. De Uurchallenge is een evenement dat door iedere vereniging en elk zwembad in Nederland georganiseerd kan worden. Het is dus niet noodzakelijk dat deze organisaties binnen een NASB gemeente vallen. Masters (50-plussers) Trainen aan de hand van een persoonlijk trainingsschema, zorgt ervoor dat de deelnemers na afloop gemotiveerd zijn om door te gaan met zwemmen. Daarnaast wordt een groot deel van het aanbod georganiseerd bij de plaatselijke zwemvereniging/ zwembad. De deelnemers krijgen na afloop de mogelijkheid een serie proeflessen te volgen of een badenkaart voor het zwembad te ontvangen. Mijnzwemcoach.nl De communicatie met betrekking tot mijnzwemcoach.nl vindt plaats tussen de KNZB en de ongebonden zwemmers. Het betreft een digitale omgeving waarvoor men zich kan aanmelden. Deelnemers maken kosteloos gebruik van de diensten van de KNZB. Uurchallenge Voor de organisatie van de Uurchallenge communiceert de KNZB direct met de organiserende zwemvereniging of het zwembad. De KNZB draagt zorg voor ondersteuning bij de planning, het opstellen van het draaiboek, het opstellen van de baanindeling, promotiemateriaal en de digitale inschrijvingsmodule. De organisatie van het evenement ligt in handen van de zwemvereniging of van het zwembad. De organisatie zorgt voor het werven van deelnemers, promoten van evenementen, verzorgen van materiaal, werven van vrijwilligers en verwerken van de inschrijvingen. De gemeente kan binnen de organisatie van de Uurchallenge een ondersteunende rol spelen. Deze rol kan in overleg met de zwemvereniging / zwembad bestaan uit het beschikbaar stellen van het zwembad, lokale promotie, bereiken van specifieke doelgroepen (communicatiekanalen) en personeelsinzet. Kosten Uurchallenge Uitgaande van de situatie waarbij een zwemvereniging een samenwerkingverband zoekt met de exploitant (commerciële zwembadexploitant of gemeentebad) blijven de kosten voor de gemeente voor de kern van het evenement beperkt tot de kosten van het benodigde badwater. Per Uurchallenge kunnen gemiddeld 35 deelnemers tegelijk deelnemen en is er 1,5 uur badwater nodig. Badwaterkosten verschillen per zwembad en variëren tussen de 50,- en 150,- per uur. De organisatie van de Uurchallenge ligt in handen van een zwemvereniging en/of zwembadexploitant. Er wordt uitgegaan van een samenwerkingsverband tussen beide partijen. Ieder evenement kan op eigen wijze worden georganiseerd. Een vereniging / exploitant is vrij om zijn eigen draai te geven aan het evenement. Contactgegevens KNZB Suzan Goverde mijnzwemcoach@knzb.nl

12 Start met je eigen Walk Challenge KNBLO Wandelsportorganisatie Nederland Zo n training- en begeleidingprogramma is een stok achter de deur, zeker als je aan iets nieuws begint. Ik wist helemaal niets van wandelen. Met de doordeweekse trainingen van het Via Vierdaagse schema ben ik gewoon doorgegaan. Ik heb door het programma ontdekt hoe fijn het is om lekker buiten te lopen, te bewegen. (deelnemer, 43 jaar) 22 Wandelen is één van de meest toegankelijke, laagdrempelige sporten waarmee op elke leeftijd kan worden gestart. Om de wandelsport een boost te geven, zet de wandelbond in op vernieuwing. De KNBLO-NL biedt in het kader van Start met je eigen Walk Challenge twee programma s aan. Via Vierdaagse In dit trainingsprogramma worden eerstejaars deelnemers aan de Nijmeegse Vierdaagse voorbereid op de wandeltocht. Dit gebeurt onder deskundige leiding van trainers en begeleiders. Deelnemers nemen periodiek deel aan wandelevenementen die door de KNBLO-NL worden georganiseerd. Werk aan de Wandel Dit wandelprogramma heeft als doel deelnemers aan hun eigen gezondheidsdoelstelling te laten werken, waarbij de nadruk ligt op fitter worden (streven is normactief) en afvallen. Naast het wandelen krijgen deelnemers voorlichting over een gezonde leefstijl. De wandelevenementen van de KNBLO-NL spelen ook in dit programma een belangrijke rol. Werk aan de Wandel wordt uitgevoerd door gelicenceerde wandelsporttrainers. Via Vierdaagse: Eerstejaars deelnemers aan de Nijmeegse Vierdaagse. Werk aan de Wandel: Wandelaars met overgewicht. Leeftijden variëren. Via Vierdaagse: Het verleden leert dat ongeveer 80% is lid gebleven van KNBLO-NL (direct lidmaatschap bij de bond). In 2010 is de formule ook opengesteld voor verenigingen. Van de 1500 deelnemers in 2010 zijn 150 lid van een verenigingen, de overige deelnemers hebben een direct lidmaatschap bij de bond. Werk aan de Wandel: De opzet is dat deelnemers na een intensieve periode van begeleiding blijven wandelen in een vaste wandelgroep (Wandelsport vereniging). In de pilot in Driebergen is dat niet goed gelukt, omdat daar geen wandelsportvereniging in de buurt was. In Friesland en Limburg is al bij aanvang van het project gewaarborgd dat er wandelsportverenigingen en wandelsportcentra wandelgroepen hebben waar deelnemers aan Werk aan de Wandel kunnen instromen. Via Vierdaagse: niet van toepassing. Werk aan de Wandel: De KNBLO-NL heeft de organisatie en coördinatie gedelegeerd aan de Nederlandse Wandel Trainers & Begeleiders Vereniging (NWTBV). De NWTBV zet projecten op in nauwe samenwerking met provinciale sportraden en lokale wandelsportverenigingen en wandelsporttrainers. Afhankelijk van de situatie wordt door de sportraad contact gelegd met de gemeenten. De gemeenten dragen zorg voor co-financiering en promotie. De trainers voeren, zo mogelijk in samenwerking met diëtisten, het intensieve programma uit. Daarna nemen de wandelsportverenigingen het stokje over. Het verantwoordelijke bestuurslid van de NWTBV doet -namens KNBLO-NL- de overall coördinatie, legt de contacten met de sportraden en trainers/verenigingen en draagt zorg voor de evaluatie. Via Vierdaagse: geen Werk aan de Wandel: Kosten programma (6 maanden, 12 deelnemers per groep) Wandeltrainer (training en begeleiding) 2.062,50 Diëtist (groeps- en individuele sessies) 2.640,- Overige (projectcoördinatie / materialen, locatie-, reis- en onkosten) 1.397,50 Totaal 6.100,- Programma zonder diëtist 3.460,- Financiering: - Eigen bijdrage deelnemers 1.200,- ( 100,- p.p.) - Diëtist uit basisverzekering 2.640,- (indien van toepassing) - Bijdrage KNBLO-NL 500,- - Bijdrage gemeente 1.760,- Het is mogelijk dat het programma wordt uitgevoerd in samenwerking met lokale welzijns- of gezondheidsorganisaties (GGD). Deze organisaties dragen zorg voor het inschakelen van een diëtist en de financiering daarvan. Contactgegevens KNBLO-NL Via Vierdaagse Ben Heijnen b.heijnen@knblo-nl.nl Werk aan de Wandel Ronald Hennekes projecten@nwtbv.com 23

13 Start to Run Atletiekunie Nadat ik in de krant over Start to Run las, dacht ik: dat is echt iets voor mij. De cursusvorm sprak me heel erg aan. De oefeningen zijn goed te doen, ook voor thuis. Na Start to Run ga ik zeker door met hardlopen, ik wil tijd vrijmaken om een aantal keer per week te trainen en, wie weet, wedstrijdjes te lopen. En daarvoor is deze cursus erg nuttig. (deelnemer, 39 jaar) Mensen in beweging brengen en houden, hen het plezier in hardlopen laten ontdekken en uiteindelijk meer Nederlanders laten voldoen aan de combinorm. Zo luidt de missie van de Atletiekunie voor Start to Run. Het programma wordt tweemaal per jaar op meer dan 100 locaties in Nederland uitgerold en richt zich op de beginnende loper. 24 Trapsgewijs wil Start to Run meer mensen in actie krijgen. Het enthousiasmeren van nieuwe deelnemers loopt via verschillende kanalen. De media, hardloopspeciaalzaken, verenigingen, ouderenorganisaties, internet ( en zorgverzekeraars worden daarbij ingezet. Het programma bestaat uit vijf hardlooptrainingen met daarin theorie over gezond en verantwoord lopen. De zesde en laatste training is een prestatieloop van drie tot vijf kilometer. De trainingen worden aangeboden door verenigingen in combinatie met hardloopspeciaalzaken. Beginnende hardlopers van alle leeftijden. Deelnemers worden door de trainers geattendeerd op de mogelijkheid na de zesde les door te stromen in de reguliere trainingsgroepen. Daarnaast krijgt iedere deelnemer een digitale nieuwsbrief met daarin dezelfde boodschap. Uit enquêtes is bekend dat ongeveer 80% van de deelnemers doorgaat met lopen na afloop van de trainingen. De Atletiekunie faciliteert, verenigingen voeren uit. De rol van de gemeente ligt met name in communicatie, het bereiken van deelnemers. Daarnaast biedt de gemeente een financiële bijdrage. Tot en met 2010 zijn er géén (additionele) kosten voor gemeenten, behalve wellicht enkele arbeidsuren. Vanaf 2011 wordt een bijdrage in organisatiekosten -afhankelijk van aantal en omvang van de locatie(s)- gevraagd van 1.000,- tot 5.000,-. Daarnaast geldt een tarief van 35,- per deelnemer. Het is aan de gemeente of -en zo ja voor welk deel- deze bijdrage wordt voldaan door de deelnemers of de gemeente. Alle maatwerk is bespreekbaar. Contactgegevens Atletiekunie André Hoogink

14 Trio Triathlon Nederlandse Triathlon Bond Het was voor mij een grote gok om niet gehinderd door enige kennis of ervaring toch het water in te gaan. Het allerbelangrijkste is, dat ik de tijd van mijn leven heb gehad tijdens de rest van de wedstrijd. Het was een mooie belevenis en wat mij betreft zeker niet de laatste keer. (deelneemster, 37 jaar) 26 Triatlon wordt vaak gezien als de ultieme duursport. De Nederlandse Triathlon Bond (NTB) biedt een variant aan op de traditionele triatlon: de Trio Triathlon. Hierbij volbrengen één zwemmer, één fietser en één loper gezamenlijk in estafetteverband de afstand van zowel lange- als korteafstandstriatlons. Trio Triathlon is bedoeld voor semi-actieve sporters. De deelnemers zijn vaak beginnende sporters die vanwege het teamaspect en de laagdrempeligheid de stap durven zetten en volhouden. Inmiddels actieve sporters zijn afkomstig van partner-sportverenigingen uit de atletiek, wielrennen en zwemmen, fitnesscentra of de ongeorganiseerde sport. Jaarlijks worden ongeveer 150 combi-duursportevenementen georganiseerd, waarbij het steeds vaker mogelijk is te starten in teamverband. Daarmee wordt in een behoefte voorzien, getuige de nog altijd groeiende deelnemersaantallen. In voorbereiding op het evenement wordt een triocursus van 8 weken aangeboden. Deelnemers worden voorbereid op het evenement en krijgen informatie over de mogelijkheden om na het evenement te blijven bewegen. Trio Triathlon is geschikt voor elke leeftijd. Onze voornaamste doelgroepen zijn jeugdige sporters (12-18 jaar) en oudere sporters (25-45 jaar). De deelnemers kunnen aan de slag binnen het reguliere aanbod van de NTBverenigingen. Deze beschikken veelal over groepen voor beginners. Ook kunnen ze lid worden van een vereniging die aangesloten is bij collega (duur) sportbonden zoals de NTFU, KNWU, KNZB, Atletiekunie of bij commerciële sportaanbieders. Binding aan de bond wordt laagdrempelig gemaakt door de mogelijkheden van aspirant-lidmaatschap en de daglicentie voor deelnemers. Sterk punt van Trio Triathlon is dat in de vervolgfase niet specifiek richting één bepaalde sport wordt gewerkt, maar er een scala aan mogelijkheden is. De tijdsinvestering van de gemeente is vooral faciliterend: Voorbereiding: Overleg tussen de verschillende partijen, meedenken en bereiken van de doelgroep en participerende partijen (o.a. scholen) en het communiceren binnen de gemeente over het bestaan van de cursus en het evenement. Overleg en eventueel bemiddeling indien beschikbaarheid accommodatie schaars is (vooral bij zwemwater). Daarnaast het afgeven van een vergunning. Vlak voor, tijdens en na evenement: Afbakenen wedstrijdparcours, ter beschikking stellen van dranghekken, wegen tijdelijk afsluiten voor verkeer. De organisatie draagt zorg voor uitvoering van het evenement. De bond heeft een ondersteunende functie (beschikbaar stellen van een draaiboek, advies). Volwassenen Overzicht indicatieve kosten voor gemeente 1e cursus volwassenen extra cursus 8 weken + evenement volwassenen ,- ( 44,44 p.p.) 1.500,- ( 33,33 p.p.) 2011 en later 3.000,- ( 66,67 p.p.) 2.500,- ( 55,56 p.p.) De kosten worden gedekt door deelnemersbijdragen, bijdrage organisatie evenement en bijdrage participerende verenigingen. In 2010 zal ook de NTB cursussen subsidiëren. Jongeren Overzicht indicatieve kosten voor gemeente 1e cursus jongeren extra cursus jongeren 8 weken + evenement ,- ( 44,44 p.p.) 1.000,- ( 22,22 p.p.) 2011 en later 3.000,- ( 66,67 p.p.) 2.000,- ( 44,44 p.p.) Er zal geen eigen bijdrage worden gevraagd, wel kan van participerende verenigingen en NTB en (indien van toepassing) van de scholen een bijdrage worden verwacht. Maatwerk is leidend. De wijze waarop het traject tot stand komt is afhankelijk van het evenement waar naar toe wordt gewerkt, de ambities en mogelijkheden van de verenigingen en de wensen van de gemeente. Een bestaand (trio)triatlonevenement in de gemeente is geen vereiste. Wel een sportvereniging, groep van verenigingen en/of andere (commerciële) sportaanbieders en scholen die de cursus tot stand willen brengen. Samenwerking tussen buurgemeenten kan interessant zijn! Contactgegevens NTB Armand van der Smissen triotriathlon@gmail.com

15 Ultimate Volley Xperience Nederlandse Volleybal Bond UVX is vet cool, iedereen zou mee moeten doen. Volleybal is leuk, maar ook de dingen eromheen vind ik leuk. (deelneemster, 15 jaar) Ultimate Volley Xperience (UVX) is een sportvariant van het normale volleybalspel, waarbij jongeren in een zelf samengesteld team (minimaal vier spelers) deelnemen aan een UVX event. Deze events worden op vrijdagavond op bijzondere locaties (fabriekshallen, het dak van een winkel, een marktplein, parkeerplaatsen, etc.) gehouden. Ook kunnen er evenementen op scholen worden georganiseerd. Naast de wedstrijden spelen muziek en fun een belangrijke rol. Rondom UVX ontstaat een unieke community waarin de site een belangrijke rol speelt. Alles wijst er op dat UVX uitgroeit tot een concept waarmee steeds meer jongeren zich willen identificeren. Wanneer een UVX-event of een UVX-tour in een stad of dorp wordt georganiseerd, wordt de volleybalvereniging bij de organisatie betrokken. Jeugdleden van de vereniging helpen met de opbouw, afbouw, promotie en uitvoering van het UVX-event. De leden van de volleybalvereniging en vrijwilligers zorgen samen met de medewerkers van UVX ervoor zoveel mogelijk jongeren te interesseren om vaker te komen volleyballen bij de plaatselijke vereniging. De kosten van een evenement variëren van 2.000,- tot 4.000,-. Verder zijn de bijkomende kosten/uren beperkt. De NeVoBo neemt veel werk rond de voorbereiding van het evenement op zich. 28 UVX: create xperiences! Jeugd van jaar. Bij het organiseren van een UVX-tour of een eenmalig evenement wordt er contact gelegd met de volleybalvereniging(en) uit de buurt. Deze worden ingelicht over het naderende evenement en gevraagd hun medewerking te verlenen. De samenwerking ligt in de voorbereiding en de uitvoering van de dag(en) zelf. De vereniging wordt een goede mogelijkheid geboden zichzelf te profileren onder de deelnemende jeugd. De gemeente is initiatiefnemer voor de tour of het evenement, zij is verantwoordelijk voor de promotie. De NeVoBo biedt wel promotionele activiteiten die kunnen worden ingezet. Meest gebruikt is de promotieactiviteit op scholen van het voortgezet onderwijs. Het is een presentatie van het concept in UVX stijl, waarbij de leerlingen zich meteen kunnen inschrijven. Als organisator is de gemeente verantwoordelijk voor de locatie en de eventuele extra stroomvoorziening. De gemeente levert een contactpersoon, de NeVoBo zal de leiding op zich nemen. Er kan een tour van verschillende evenementen worden samengesteld. In een tour worden ook evenementen op scholen voor middelbaar onderwijs georganiseerd. Ook kan een eenmalig evenement georganiseerd worden, bijvoorbeeld ter gelegenheid van een speciale gebeurtenis. Er is dus veel ruimte voor maatwerk. Ook de manier van promotie van de evenementen kan verschillen. Dit wordt uitvoerig besproken voordat er een contract wordt opgesteld. Als ervaringsdeskundige zal de NeVoBo een duidelijk advies geven aan de aanvragende partij. Contactgegevens NeVoBo Bas Rauwerdink / bas.rauwerdink@nevobo.nl 29

16 High potential 45+ Voetbal Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond Een schitterend initiatief, het is heerlijk om op dinsdagochtend of donderdagavond te trainen met leeftijdsgenoten. Hierdoor blijf ik lekker fit. Na de training gaan we met zijn allen de kantine in om bij te praten. Daarnaast sta ik ook weer eens achter de bar om de club een handje te helpen. (deelnemer, 56 jaar) Go! Fit met Power Koninklijke Nederlandse Krachtsport en Fitnessfederatie Ik ben zeer content met het Go!-programma. Het is fantastisch en het WERKT! Ik zou dit graag aan heel Nederland willen verkondigen, er zouden veel meer mensen moeten meedoen. (deelneemster, 52 jaar) High potential Voetbal is de populairste teamsport van Nederland, maar (nog) niet voor ouderen. De KNVB wil dit veranderen door de voetbalsport toegankelijk te maken (en te houden) voor oudere spelers. Met 45+ voetbal ondersteunt de KNVB samen met gemeenten lokale voetbalverenigingen om een structureel verenigingsaanbod te ontwikkelen voor de genoemde doelgroep. Kennisbijeenkomsten, de ontwikkeling van communicatiematerialen en de inzet van KNVB-trainers vormen daarbij het aanbod. Ook organiseert de KNVB voor alle betrokken voetbalverenigingen in de gemeente een tegen 7 voetbaltoernooi. Het is bewezen dat 24% van alle volwassen mannen in Nederland in het verleden heeft gevoetbald. Deze groep houdt binding met hun sport, ook al staan ze zelf niet meer op het veld. Voor een gemeente ligt hier een kans om samen met de KNVB sportparticipatiedoelstellingen te realiseren. Go! Fit met Power combineert gezond en bewust eten met een tweewekelijkse, doelgerichte training met weerstanden. Met Go! hoeft er geen streng dieet gevolgd te worden. Het lichaam heeft voldoende voeding nodig om gezond te blijven, spieren te behouden en fit te worden plussers Binnen de 45+ doelgroep kan er onderscheid worden gemaakt op basis van levensfase. Enerzijds is er de groep van 45- tot 65-jarigen, die nog deelnemen aan het arbeidsproces en veelal in de avond of in het weekend sporten. Anderzijds is er de groep 60+ die gepensioneerd is en ook overdag kan en wil sporten. Beide doelgroepen behoren tot de scope van het 45+ voetbalproject. De 45+ voetbal sportinterventie is er op gericht om vanuit een éénmalig ondersteuningstraject structureel voetbalaanbod binnen verenigingen te realiseren. Na afloop van de interventie moeten verenigingen zelf in staat zijn om het 45+ voetbalaanbod te continueren en verder uit te bouwen. Zij bieden dan structureel trainingen aan, de deelnemers blijven actief binnen de vereniging. De vereniging kan deelnemen aan de KNVB tegen 7 toernooien en de Mooi weer voetbal -competitie. Verenigingen worden gestimuleerd aanbod te ontwikkelen voor oudere (45+) spelers. De KNVB en de gemeente ondersteunen de verenigingen bij dit proces. KNVB heeft voor de 45+ voetbal sportinterventie een plan van aanpak ontwikkeld dat samen met de gemeente kan worden uitgevoerd. De kosten voor de 45+ voetbal sportinterventie zijn afhankelijk van de lokale situatie, zoals het ondersteuningstraject van de gemeente en het aantal deelnemende verenigingen. Uitgaande van vijf deelnemende verenigingen zijn de ondersteuningskosten 1500,- per vereniging. De KNVB heeft voor de 45+ voetbal sportinterventie een plan van aanpak ontwikkeld dat samen met de gemeente kan worden uitgevoerd. In overleg kan uiteraard ook maatwerk worden geleverd afhankelijk van onder meer de doelgroepkeuzes en de sportdoelstellingen van gemeenten. Contactgegevens KNVB Ruud Andries ruud.andries@knvb.nl Door te trainen met weerstanden -zoals het eigen lichaamsgewicht- halters en stangen, neemt de spieromvang toe en wordt vet verloren. In rust neemt de stofwisseling toe. Ook twee cardiomomenten, zoals stevig wandelen, fietsen, zwemmen of een groepsles in het fitnesscentrum, maken deel uit van het weekprogramma. De combinatie van gezonde voeding én beweging staat garant voor een blijvend resultaat. Go! duurt één jaar en wordt opgedeeld in vier periodes van twaalf weken. Deze verschillende periodes hebben specifieke richtlijnen met betrekking tot voeding en cardio, maar verschillen in de opbouw van de krachttraining. Volwassenen van jaar. Van de deelnemers die de eerste 12 weken afmaken van Go! Fit met Power, start ongeveer 85% met de tweede 12 weken. Uiteindelijk is het de bedoeling dat deelnemers die een heel jaar hebben gedaan, lid blijven van het sportcentrum en twee keer in de week blijven sporten en gezond blijven eten. Zij hebben dan geen specifieke Go!-materialen meer nodig. De adviesprijs per deelnemer is 280,- voor 12 weken (in ieder geval twee keer in de week trainen in een fitnesscentrum onder begeleiding inclusief materialen). De kosten voor de gemeente zijn afhankelijk van de mate van betrokkenheid. Dit kan variëren van een promotionele actie/campagne voor Go! Fit met Power tot (gedeeltelijke) subsidiëring van het programma voor de deelnemers. Contactgegevens KNKF Roel Derks derks@go.knkf.nl

17 High potential KorfbalFit Koninklijk Nederlandse Korfbal Verbond Gezellig samen sporten en plezier maken. We zijn nu ruim een jaar bezig en de ploeg is nog steeds in dezelfde samenstelling. Niemand haakte af. We hopen dat KorfbalFit de komende tijd wordt uitgebreid. Ons motto is: al ben je nog zo oud, sporten maakt je weer jong! (deelnemers, 62 en 64 jaar) Schoolgolf Nederlandse Golf Federatie We zijn met de hele klas gaan golfen dat was super leuk, nooit gedacht dat ik het zo goed kon! (deelnemer, 10 jaar) High potential KorfbalFit is een product dat verenigingen kunnen aanbieden aan sporters van 35-plus, die niet (meer) aan de reguliere korfbalcompetitie willen deelnemen, maar wel actief willen blijven. Denk aan recreanten, ouders van jeugdleden, oud-korfballers en andere geïnteresseerden. Bij KorfbalFit staat samen gezellig sporten bij de vereniging centraal. Niet alleen korfbal, maar allerlei andere sportdisciplines worden aangeboden, afhankelijk van de interesse van de deelnemers. De invulling van het uurtje samen sporten wordt in overleg met de begeleider bepaald. 32 Naast het reguliere sportaanbod, bieden clubs ook een FitTest aan. Dit is een laagdrempelige test, bestaand uit tien onderdelen waarmee de deelnemers hun algemene fitheid kunnen bepalen. Als deelnemers van KorfbalFit de test hebben gedaan, kunnen ze hun resultaten invoeren op een speciale website. Na het inloggen met naam en KNKV-lidmaatschapsnummer en het invoeren van de testresultaten, krijgt de deelnemer terugkoppeling over de behaalde resultaten. Masters (35-plussers) De eerste kennismaking (interventie) met KorfbalFit vindt plaats bij de korfbalvereniging. Het verloop in de leeftijdscategorie 35-plus is hoog. Wanneer trainen en spelen een te hoge belasting voor het lichaam of de agenda worden, is KorfbalFit een goed alternatief. Eén keer in de week sporten houdt deelnemers lekker bezig en zorgt dat hun sociale netwerk stand houdt. Deelnemers blijven behouden voor de vereniging; als lid, maar ook als potentiële vrijwilliger. Naast behoud van bestaande leden, kunnen verenigingen ook nieuwe leden werven; ouders van jeugdleden die ook willen sporten of de buurvrouw of buurman die meekomt met een oud-korfballer. Er zijn veel mensen die graag ongedwongen gezellig een uurtje in de week sporten bij een vereniging, in plaats van aan gewichten te hangen of op een loopband te lopen in de anonieme sportschool. De kosten voor het KorfbalFitpakket inclusief twee dagdelen ondersteuning vanuit de bond bedragen 350,-. Daarnaast zal de lokale vereniging bij elke deelnemer een bedrag per maand (variërend tussen 5,- tot 15,- ) in rekening brengen. Uiteindelijk kan de deelnemer definitief lid worden van de vereniging en de bond (afdracht 5,- per jaar). De kosten voor de gemeente bedragen dus 350,- + eventueel de bijdrage per deelnemer aan de vereniging voor de kennismakingsperiode. Contactgegevens KNKV Jan Tonny Visser jan-tonny.visser@knkv.nl De Nederlandse Golf Federatie (NGF) heeft een applicatiecursus Schoolgolf geschreven voor het basisonderwijs. Golf op de basisschool, in de BSO en in de buurten. LO-docenten, maar ook bewegings- en sportconsulenten leren hoe golf op een leuke maar bovenal veilige manier aangeboden kan worden aan kinderen tussen de 8 en 12 jaar. Na de cursus krijgt de cursist een certificaat en ontvangt de gemeente waar de cursist werkzaam is een materiaalpakket. Omdat golf op een laagdrempelige manier wordt aangeboden, komen veel kinderen met de sport in aanraking; zowel in gymzalen als op sportvelden en veldjes in buurt. De NGF helpt bij het leggen van contacten tussen de opgeleide sportconsulenten en de golfclubs. Kinderen van 8-12 jaar. Dankzij de enorme interesse bij sport- en bewegingsconsulenten voor de golfsport, sluit de applicatiecursus perfect aan bij de behoefte om ook kinderen met nieuwe sporten in aanraking te brengen. In Rotterdam, waar cursisten uit 13 deelgemeenten zijn opgeleid, werd een directe link gemaakt tussen het project en het Golf Centrum Rotterdam. Kinderen konden daar aan de slag, maar ook in de buurten zijn diverse golfprojecten gestart. Door de bewegingsconsulenten op te leiden zelfstandig golfles te geven in situaties binnen buurt en onderwijs, wordt golf steeds vaker opgenomen in bewegingsprogramma s. Daar profiteren ook kinderen van. Door alle bewegingsconsulenten vertrouwd te maken met het Golf Centrum Rotterdam, is de link met de vereniging gemaakt. Per cursist wordt een bedrag van 375,- in rekening gebracht. Hiermee worden de kosten van de cursist gecoverd. De NGF zorgt voor een uitgebreide materiaalset die langdurig in bruikleen wordt gegeven. De NGF geeft per cursist een bijdrage aan de deelnamekosten. Verder betaalt de NGF het materiaal dat aan de stad wordt gegeven. Het interesseren van potentiële deelnemers voor de applicatiecursus kost tijd, evenals het plannen van de cursusdagen. Kosten van het materiaal zijn 3000,- per grote stad, de kosten per deelnemer (kind) nihil. Contactgegevens NGF Ramón van Wingerden wingerden@ngf.nl > jeugd 33

18 Notities 34 35

19 Meer info over NASB setting Sport: kijk op