Pagina 1. Marelle Boersma,

Transcriptie

1 Pagina 1

2 Welke kennis is onontbeerlijk voor een schrijver? De best bewaarde schrijfgeheimen tips weetjes informatie Marelle Boersma thrillerauteur - schrijfdocent - schrijfcoach 2014, Marelle Boersma, - Alle rechten voorbehouden - Pagina 2

3 Over Marelle Boersma Ik ben een auteur die schrijft over actuele misstanden, vaak gebaseerd op waargebeurde verhalen van slachtoffers. Mijn drijfveer Ik schrijf over zaken die achter gesloten deuren plaatsvinden, en waar mensen niet over durven praten. Iedereen weet eigenlijk wel dat het gebeurt, maar het is gemakkelijker om er niet aan te denken. Om er niet over te praten. Om het weg te stoppen. Terwijl juist deze mensen steun nodig hebben Het zijn verhalen die morgen zomaar opnieuw kunnen gebeuren. Misschien gebeurt het wel met jou, of met een dierbare. Erover schrijven maakt het leed zichtbaar, zodat er hulp geboden kan worden. Interactief schrijven Tijdens het schrijven van mijn achtste boek Ik volg je heb ik een blog bijgehouden, zodat iedereen kan zien dat een schrijfproces veel verschillende stadia kent: genieten, research doen, worstelen met personages of scenes, en zelfs mijn eigen onzekerheid, het hoort er allemaal bij. Zichtbaar voor iedereen. Leuk om eens door te bladeren? Kijk dan eens op Themakingof_mijnnieuwethriller Pagina 3

4 Hoe ben ik schrijver geworden? Alweer meer dan twaalf jaar geleden ben ik in alle stilte begonnen met schrijven. Niemand mocht het weten. Een boek? Jij? Ik was bang om uitgelachen te worden. Ik kocht een schriftelijke cursus, maar dacht het al snel allemaal wel te weten. En dus begon ik gewoon aan mijn verhaal Na een jaar was ik klaar. Dacht ik. Dodelijke kritiek Ik besloot het naar een manuscriptbeoordelaar te sturen. En al snel ontving ik een reactie. Een brief die aardig begon, maar al snel overging in dodelijke kritiek. Pfff was het zo slecht? Ja, dus. En toen? Schrijven kun je leren Na een jaar mokken begon het weer te kriebelen. Ik moest en zou schrijven en dus zocht ik een nieuwe cursus. Nu praktisch gericht op schrijftechniek en mijn eigen boek. De eerste stappen waren wankel, maar door de vele tips en de waardevolle feedback van een expert, ging het steeds beter. En eindelijk was het af en begon het wachten. Boek 7, 8 en 9 En dat felbegeerde telefoontje kwam: we gaan je uitgeven! Mijn debuut was geboren en ik was verloren. Schrijven is mijn passie. En nog steeds leer ik bij. Ik lees boeken over schrijftechnieken, en ik volg zelf nog steeds schrijfworkshops. En ik geef ze, met heel veel plezier. Want ik merk dat ik daarmee anderen kan helpen. Wat zou het mooi zijn Dit verhaal gun ik jullie ook. Enthousiasme voor schrijven kan ik je niet leren, de technieken wel. En die goede schrijftechniek heb je hard nodig, want zonder dat, schrijf je nooit een goed boek. Daarnaast heb ik van een aantal uitgevers tips gekregen hoe je een grotere kans maakt om uitgegeven te worden. Hoe nuttig is dat! Pagina 4

5 Mag ik mijn jarenlange schrijfervaring met je delen? In de afgelopen tijd heb ik veel informatie verzameld over verschillende schrijftechnieken. Regelmatig plaats ik blogs over deze onderwerpen op mijn website, en daarnaast geef ik trainingen, waarbij we naast de theorie ook praktisch aan het werk gaan. Tijdens de trainingen merk ik dat er muntjes vallen. Iedereen haalt zijn eigen belangrijke informatie uit de training. Geweldig om te zien! Ik ben er dan ook van overtuigd dat interactief werken en persoonlijke coaching voor jouw verhaal je verder brengt dan alleen maar schriftelijke informatie. In dit ebook kun je meer lezen over de allerbelangrijkste schrijfonderwerpen. Conflict Zonder conflict, komt je verhaal niet op gang, en loop je onherroepelijk vast. Personages Zonder personages wordt een verhaal schrijven lastig. Te vlakke personages maakt een verhaal saai, en de lezer zal niet mee gaan leven. Spanning Zonder spanning, moet je over buitengewone schrijfcapaciteiten beschikken om de lezer toch vast te houden. 10 belangrijke schrijftips Met deze tien schrijftips krijg je meer houvast bij het schrijven, en hopelijk schrijf je dan lekker om de valkuilen heen Tijdens de schrijftrainingen kan ik niet alleen meer vertellen over deze onderwerpen, maar ik geef ook oefeningen waarbij je doorkrijgt hoe het werkt. Het zal je helpen om daarna zelf lekker aan de slag te kunnen met schrijven. Vooral omdat je leert hoe het moet! Pagina 5

6 Kleine groep, dus veel persoonlijke aandacht Voor mijn trainingen krijg ik meestal mooie aanbevelingen, en twee ervan wil ik graag delen. Ze geven namelijk aan waarom ik schrijftrainingen geef, en waarom ik (nog steeds) geen E-course heb gemaakt. Het interactieve werken in een groep geeft een meerwaarde aan mijn schrijftrainingen. Ik houd de groep daarom ook klein. Geen massale bijeenkomsten, waarbij jij niet aan bod komt. In een groep is geen aandacht voor het individu, en dus ook niet voor jouw verhaal. Jammer! Want juist het werken in kleine groepen maakt dat je meer leert. Irma de Waard: "Ik heb zelf ook de aanbevelingen gelezen op jouw site en vond het leuk dat de mensen zo enthousiast waren; niet alleen over de workshop maar juist ook over jou. Dat leeft voor mij toch meer dan een online-cursus! Als je mijn aanbeveling gebruikt op je website, zet je er dan ook bij dat je naast een uitstekend schrijfster, ook een uitstekende trainer en coach bent?! Je weet mensen te inspireren en stimuleren dus... super dat je dit doet!" Verbinding is belangrijk Deze week ontving ik deze tweet van twee vrouwen die na een schrijfweekend nog steeds contact hebben en nu samen aan een boek werken. En zij zijn niet de enigen er blijken groepjes te ontstaan van schrijfenthousiastelingen die na een training of schrijfweekend met elkaar in contact Super leuk nieuws over het nieuwe boek @elsbeth_auteur Mede met dank aan jou, Marelle! Als we toch niet naar dat schrijfweekend in Budel @MarelleBoersma Ja, Budel was een TOPPER! In alle opzichten, inclusief spin :p En zo verschijnt er binnenkort een boek van deze twee vrouwen. Mooi, toch? Heb je vragen over schrijven, over een specifieke techniek? Stel die vragen dan op mijn FB-site: Ik help je graag! Pagina 6

7 CONFLICT Bij een van mijn boeken ben ik zeker drie keer opnieuw begonnen. Het gekke was dat ik elke keer na ongeveer woorden vastliep. Ik had geen idee meer hoe ik verder moest. Mijn personage had er geen zin in, en was niet vooruit te branden. Maar erger nog was dat ik eigenlijk niet wist wat ze wilde. Maar daar kwam ik pas achter bij versie 3. Best laat Het kostte me drie maanden werktijd. Het probleem zat in het conflict. En pas toen ik dat helder voor ogen had, passeerde ik de woorden moeiteloos. En ook de woorden. Mijn personage werd voortgedreven, ze moest wel. Er zat niets anders op dan doorvechten. Heb je je conflict niet duidelijk, dan zal het schrijven niet lekker lopen. Vandaar dat dit mijn eerste onderwerp is van dit ebook. Ik schreef er onderstaande blog over, waarin veel meer uitgelegd wordt. Pagina 7

8 CONFLICT Laat die motor ronken Het conflict is de motor van een verhaal. Zonder conflict, valt er ook niets te winnen. Vergelijk het maar met een vakantie: als je niet weet wat je reisdoel is, waarom zou je dan op weg gaan? Ook al kun je nog zo mooi schrijven, en componeer je prachtige scenes met boeiende personages, zonder conflict komt het verhaal niet op gang. Conflict is geen ruzie Voor iedereen die nu denkt dat er alleen maar ruzies beschreven moeten worden: een conflict is echt iets anders. Sterker nog, een conflict kan zonder enige ruzie uitgevochten worden. Een conflict gaat meer over iets willen. Als je personage iets wil, dan zal hij zich er hard voor maken om dat te bereiken. En dan gaat je verhaal lopen. De reis start en dan heb je nog maar één taak als schrijver... De gemene schrijver Ja, als schrijver moet je wel enigszins gemeen zijn. Het enige wat je moet doen, is het jouw personage zo moeilijk mogelijk maken. Eigenlijk bestaat het schrijverschap uit slechts twee dingen. 1) je bedenkt een personage die heel graag iets wil bereiken 2) je maakt het haar/hem zo moeilijk mogelijk Pagina 8

9 Is schrijven simpel? Ja, eigenlijk wel ;) Maar toch duiken er nog veel momenten op dat je als schrijver vastloopt. Ook ik heb in elk boek een moeilijk moment. Hoe moet ik verder? Waarom wordt het niet spannend? Zelf grijp ik dan terug op de techniek. En heel vaak zit het dan in het conflict. Mijn personage heeft meer in zijn mars, en ik heb dat even over het hoofd gezien. Heb ik dat eenmaal teruggevonden, dan ronkt het motortje weer lekker verder. Zonder conflict, geen verhaal! Zo simpel is het eigenlijk. Pagina 9

10 HOE BOUW JE EEN BOEIEND PERSONAGE Zoals ik bij het onderwerp Conflict al meldde: veel problemen bij het schrijven komen voort uit de personages. Mijn personage heeft meer in zijn mars, en ik zag dat even over het hoofd. Zorg dus dat je levensechte personages bedenkt. Het liefst dusdanig dat lezers met een glimlach de scenes lezen. Dat er een gedachte ontstaat: ja, dat zou ik ook doen. Dat heet meeleven. In mijn eerste boek heb ik als hoofdpersonage een vrouw gekozen die (achteraf) wel wat interessanter had mogen zijn. Want weet iemand nog wie dat is? Is ze blijven hangen? Wat is haar karakter? Hoe ziet ze eruit? Ja, ik weet het nog wel. Ze is mij lief, omdat ze ervoor gezorgd heeft dat ik nu schrijver ben. Een personage draagt een verhaal, en dus is het de moeite waard om tijd te steken in de ontwikkeling van dit personage. Vandaar dat ik aan de vraag Hoe bouw je een interessant personage altijd veel tijd besteed tijdens mijn trainingen. Mét een inspirerende oefening die daarbij helpt. Maar ook onderstaande blog geeft al heel veel informatie. Pagina 10

11 PERSONAGES Een nieuw personage Als ik begin aan een nieuw boek, mag ik weer lekker boetseren. Er moet een nieuw personage ontwikkeld worden. Heerlijk! Maar natuurlijk ook erg belangrijk. Want met deze persoon ga ik behoorlijk wat uurtjes doorbrengen. Sterker nog, ik ga in haar hoofd zitten, haar gedachten componeren, en haar emoties voelen alsof het de mijne zijn. She better be good! Hoe kies je een goed personage? Als je het jezelf makkelijk wilt maken dan kun je kiezen voor een personage dat heel erg op jouzelf lijkt. Je weet dan hoe zij reageert, waar ze bang voor is, en wat ze belangrijk vindt. Maar is dat wel slim? Meestal niet! Vaak is het beter om vanuit het verhaal te gaan denken. Welk karakter heb je nodig om het conflict aan te gaan dat jij als schrijver voor haar bedacht hebt? Karaktertrek Bijvoorbeeld: Een assertieve vrouw laat zich niet de les lezen door haar man. Die bijt van zich af en slaat om zich heen. Ze trapt op vele lange tenen en krijgt zelfs ruzie met haar beste vriendin als die voor de zoveelste keer te laat aan komt kakken voor een afspraak. Ruziënde vrouwen een conflict is geboren. Kies je voor ditzelfde verhaal een vriendelijke vrouw als personage die iedereen in de watten wil leggen, dan krijg je als schrijver dit conflict nooit van de grond. Einde verhaal. Pagina 11

12 Uitvergroten Kies dus voor een karaktereigenschap die je nodig hebt voor jouw plot. Heb je die eigenschap eenmaal gevonden, vergroot die dan eens lekker uit. De assertieve vrouw komt niet alleen voor zichzelf op, maar ze springt op de bres voor alle zwakkeren. En ze vecht tegen de top van Nederland om har recht te halen. Wedden dat ze binnen de kortste keren een heel leger vijanden om zich heen verzameld heeft? Dit brengt haarzelf flink in de problemen. Misschien is ze ineens haar leven niet meer zeker. Het conflict staat, en jouw personage krijgt het heel moeilijk. I love it! Onsterfelijk De basis van jouw personage lijkt klaar, maar er zijn natuurlijk heel veel assertieve vrouwen te bedenken. Dus als je wil dat jouw personage echt blijft hangen bij de lezer, bedenk dan iets eigens. Iets wat haar typeert. Dat mag een detail zijn, als het maar krachtig genoeg is om haar onsterfelijk te maken bij de lezer. Misschien iets om over na te denken: welk personage is jou bijgebleven? En waarom is dat? Pagina 12

13 SPANNING IN EEN VERHAAL Ik wil mijn lezers graag slapeloze nachten bezorgen. Spanning is hiervoor onontbeerlijk. Als een verhaal niet spannend is, wordt je boek zonder pardon weggelegd. Hoe maak je een verhaal zo spannend dat het in één ruk wordt uitgelezen?? Hierin zijn drie stadia te onderscheiden. Stadia die mensen beslissingen laten nemen: kopen, doorlezen, uitlezen en doorvertellen. De belangrijkste tip: sleur je lezer het boek in en laat hem niet meer los. 1. De start van het verhaal Koopt iemand je boek? Vaak wordt het begin van het boek al in de boekhandel gelezen. Het is dus belangrijk dat je laat zien dat het een pakkend verhaal is. Pas als die eerste zin, de eerste alinea en liefst ook dat hele eerste hoofdstuk naar meer smaakt, zal het boek gekocht worden. Gevolg: een uitgever raakt geïnteresseerd. En daarna: je boek wordt gekocht! 2. Na vijftig pagina s Leest iemand je boek uit? Breng niet alleen in het begin een fikse dosis spanning in het verhaal, maar zorg ook dat er steeds weer iets gebeurt waardoor de lezer verder wil lezen. Als er na vijftig pagina s niets meer is gebeurd, legt hij/zij het boek weg. Hoe spannend de proloog ook was. Bovendien komt er slechte kritiek, ook al zou je verhaal op pagina 100 superspannend zijn geworden, de lezer/uitgever zal die pagina niet halen. Pagina 13

14 Gevolg: Een uitgever legt je manuscript weg. Of een lezer legt je boek weg en verspreidt zijn slechte kritiek. 3. Het eind Goede recensie? Als een lezer na de laatste bladzijde je boek met een diepe zucht dichtslaat, ben je erin geslaagd een pageturner te schrijven. De lezer moet zelfs een gevoel van teleurstelling hebben dat het boek uit is. Nog beter: de lezer zal nog over het verhaal na blijven denken, hoe zou hijzelf gereageerd hebben als hém dit was overkomen. De lezer zal je boek aanprijzen, en zijn goede mening overal doorvertellen. Gevolg: Een uitgever hangt direct aan de telefoon. Een lezer koopt ook je volgende boek. Spanning is dus belangrijk, in elk boek of verhaal dat gelezen of verteld wordt. Maar als je eerste hoofdstuk niet spannend genoeg is, zal een lezer (en uitgever) nooit aan het einde van je verhaal toekomen. Zorg dus voor een sterk begin! Pagina 14

15 SPANNING Hoe maak je het spannend? Spanning is belangrijk in elk verhaal, het maakt dat een lezer door wil lezen. Hierbij een aantal spanning verhogende elementen: 1) Doseren van informatie. Geef je informatie of houd je het nog even achter? Het achterhouden van informatie is een veelgebruikte methode om spanning op te bouwen. Voorbeeld: Als de hoofdpersoon schrikt als iemand over haar moeder begint, dan vraagt de lezer zich af: waarom? Wat is er met haar moeder aan de hand? Is er iets met haar gebeurd? Leeft ze nog? Hebben ze ruzie? Een familiegeheim? Niet direct alles vertellen prikkelt de nieuwsgierigheid van de lezer. Er duiken vragen op. Als je die vragen pas later (gedoseerd) beantwoordt, creëer je spanning. 2) Gebruik de behoefte van de lezer om mee te puzzelen. De lezer wil weten hoe alles in elkaar steekt en probeert slimmer te zijn dan de hoofdpersoon. Hij wil weten hoe het af gaat lopen en dus zal hij elke aanwijzing oppikken en gebruiken om die puzzel zo snel mogelijk af te maken. Dus geef kleine aanwijzingen, en af en toe ook een aanwijzing die later niet blijkt te kloppen. Spanning: zal de lezer de puzzel op kunnen lossen? Klopt het wat de lezer denkt? Is hij/zij echt de schuldige of komen en nog andere aanwijzingen? Pagina 15

16 3) Opvoeren van de tijdsdruk: ticking clock. Als er te weinig tijd lijkt te zijn om het probleem op te lossen, geeft dat spanning. Vergelijk het maar met het gevoel dat je krijgt als je in een file staat en beseft dat je die belangrijke afspraak nooit meer kunt redden. Dat je te laat zult komen op dat belangrijke sollicitatiegesprek omdat je de bus gemist hebt. Dat je ineens bedenkt dat je nieuwe vriend er over vijf minuten zal zijn, terwijl je in een oude joggingbroek onderuit op de bank ligt. De letterlijke ticking clock is bekend uit de James Bond films: de tijdbom waarbij de cijfers aangeven hoeveel tijd 007 nog heeft om zich te bevrijden voordat de hele boel explodeert. Natuurlijk kun je deze tijdsdruk ook op andere manier invoegen. 4) Vertragen en versnellen. Actie gaat snel en ontspanning in een scene kun je gebruiken om uitgebreid de omgeving te beschrijven. Niet doen! Werk juist met tijdverdichting als er weinig gebeurt, anders raak je je lezer kwijt. Waarom zou die rustig blijven hangen bij een beschrijving die op dat moment niet belangrijk is? En het omgekeerde is ook waar: vertraag als je iets heftigs beschrijft. Dus beschrijf juist dan hoe de tegels van de grond eruit zien waar ze in een noodvaart op haar onhandig hoge hakken overheen rent op de vlucht voor haar achtervolger. Vertragen en versnellen op de juiste momenten zorgen voor vaart in het verhaal. En dus voor spanning. Pagina 16

17 5) Cliffhangers. Gebruik een cliffhanger aan het eind van een scene of hoofdstuk. Je verleidt op die manier de lezer om toch aan het volgende hoofdstuk te beginnen. Wek steeds weer die nieuwsgierigheid op en houd je lezer de hele nacht wakker! Pagina 17

18 Vijf mooie tips om te zorgen voor spanning, een belangrijk onderdeel in een boek en zeker in een thriller. Maar bedenk dat een lezer af en toe ook even op adem moet komen. En juist in die adempauze, als de lezer denkt ontspannen achterover te kunnen leunen, kan een volgende actie des te harder aankomen. Speel met spanning! Pagina 18

19 TIEN BELANGRIJKE SCHRIJFTIPS Enthousiasme voor het schrijven is belangrijk. Maar hoe begin je met een verhaal? Waar moet je op letten? Er zijn vele valkuilen die naar het laatste hoofdstuk leiden. Helaas Ik heb de belangrijkste tien tips opgeschreven in een blog toen ik gevraagd werd om in de jury te zitten van een schrijfwedstrijd die door de thrillersite Crimezone werd georganiseerd. Deze blog is sindsdien al heel vaak gelezen En veel mensen hebben me al bedankt voor deze tips. Iemand schreef: Eindelijk eens een ECHT GOEDE TIPS van een schrijfster die ik al een tijdje bewonder. Tjeetje het klinkt als geslijm, maar ik meen het echt. Vandaar dat ik deze tips toegevoegd heb aan dit ebook. Want ik denk dat als je deze tips naleeft, je al een heel eind bent. Ze geven een goede houvast, dus hopelijk schrijf je dan lekker om al die gemene valkuilen heen. Pagina 19

20 10 TIPS OM EEN SCHRIJFWEDSTRIJD TE WINNEN Het belang van een schrijfwedstrijd Het is goed om regelmatig mee te doen aan een schrijfwedstrijd. Het gaat hierbij niet alleen om het winnen, maar ook om de oefening. Hoe meer je schrijft, hoe beter je wordt, en hoe makkelijker je een volgende keer een verhaal componeert. Dus zie een wedstrijd op de eerste plaats als een vingeroefening! Je wilt winnen! Maar natuurlijk wil je die wedstrijd graag ook winnen. Het geeft een waanzinnig trots gevoel als jouw verhaal uitgekozen wordt door een jury als het beste verhaal. Het kan zelfs zijn dat je verhaal gepubliceerd wordt, en dan kan het geweldige gevolgen hebben. Uitgevers lezen namelijk mee, en het kan dus zomaar zijn dat door jouw winnende verhaal je jezelf in de kijker schrijft. Pagina 20

21 SCHRIJFTIPS VOOR EEN PAKKEND KORT VERHAAL 1) Kies voor een zin die de lezer direct grijpt. Zit er een lekkere tegenstelling in? Die eerste zin is echt belangrijk 2) Start je verhaal met een handeling. Zet het conflict direct neer, dan zit de lezer er meteen in. Kies voor een conflict waar het personage niet voor weg kan lopen. Hoe gaat hij/zij dat oplossen? 3) Kies een personage dat je zo op straat tegen zou kunnen komen. Heeft hij/zij een doel? En heeft hij een karaktertrekje of eigenschap dat een beetje afwijkend is? 4) Bedenk dat je in het begin van een verhaal je personage moet typeren, niet door het karakter te beschrijven, maar bv door een handeling, dialoog of gedachte. Show, don t tell. 5) Beperk het aantal personages in een kort verhaal. Je hebt geen ruimte/tijd om veel verschillende personages te introduceren. Pagina 21

22 6) Zet er een personage naast die de boel lekker tegenwerkt. Een tegenstander die schuurt, en waardoor je als lezer mee gaat leven met jouw personage. Loopt het wel goed af? 7) Tover aan het eind niet dat konijn uit de hoge hoed. Er moet een begin, midden en eind zijn. Dus bouw de dosering van je informatie goed op. 8) Zorg voor wat spanning verhogende elementen. Zie hiervoor o.a. de tips die ik in het voorgaande hoofdstuk heb gedeeld 9) Zet verschillende spanningsbogen open tijdens het schrijven, maar sluit de meeste ook weer. Een lijntje dat in het begin los lijkt te hangen, knoop je dan later op een mooie manier vast. Dat wekt spanning op. 10) Aan het eind een verrassende twist maakt dat de lezer met bewondering terugdenkt aan je verhaal. Stond hij/zij toch nog op het verkeerde been. En een toegift: Geniet vooral van het schrijfproces, dat komt je tekst ten goede! Pagina 22

23 EPILOOG Ik hoop dat je dit ebook met veel plezier hebt gelezen, dat je waardevolle informatie hebt gekregen en dat je zó geïnspireerd bent geraakt dat je nu direct met je verhaal aan de slag wilt. Misschien loop je toch tegen zaken aan waarmee ik je kan helpen, of je wilt hulp om die stap naar de uitgever te maken. Aarzel dan niet om contact op te nemen: Plot of conflict? Veel beginnende schrijvers hebben moeite met het verschil tussen plot en conflict. Omdat het conflict een van de belangrijkste onderdelen is voor een goed verhaal, besteed ik hier ruim aandacht aan tijdens de schrijftraining Spannend Schrijven I Personages Heb je meer hulp nodig bij het componeren van een boeiend personage? Tijdens de schrijftraining Spannend Schrijven I kun je zelf aan de slag met oefeningen die je zeker verder zullen helpen om jouw personage niet alleen boeiend, maar ook onvergetelijk te maken. Spanning creëren Spanning is belangrijk, in elk boek of verhaal dat gelezen of verteld wordt. Maar als je eerste hoofdstuk niet spannend genoeg is, zal een lezer (en uitgever) nooit aan het einde van je verhaal toekomen. Tijdens de training Spannend Schrijven II gaan we aan de slag met dit moeilijke fenomeen. Ook geef ik je nuttige tips hoe je bij een uitgever binnen kunt komen. Boekmarketing Het is een gegeven dat alleen maar schrijven niet meer genoeg is. Als schrijver ben je ook ondernemer, en dus is het goed als je een deel van de marketing op je neemt. Maar hoe doe je dat? Wat werkt wel/niet? Tijdens de training Spannend Schrijven II gaan we samen aan de slag met creatieve ideeën om jouw boek in de spotlight te zetten. Pagina 23

24 Dat eerste hoofdstuk Soms leest een uitgever alleen maar die 1 ste pagina s, dus zorg voor een sterk begin! Wil je professionele feedback? Stuur me dan je eerste 3000 woorden op. Ik zorg dan als schrijfcoach voor waardevolle tips die vooral voor jouw verhaal gelden. Schrijfweekend/schrijfvakantie Een heel weekend ongestoord schrijven, met persoonlijke coaching. Jouw eigen verhaal staat centraal, dus alle oefeningen en informatie kun je direct toepassen op jouw boek. Het is zowel geschikt voor beginnende schrijvers als voor gevorderden die een extra stok achter de deur nodig hebben. Maar het kan nog mooier ;) Ga mee naar Toscane! Je kunt mee op een schrijfvakantie; een week lang in Toscane compleet verzorgd, van schrijftrainingen tot overnachtingen en eten. Alle info: schrijfvakantie-naar-toscane Wist je dat je maar liefst vijf gratis cadeautjes krijgt aangeboden als je besluit om mee te gaan op deze bijzondere schrijfreis? Vijf schrijfcadeau s Pagina 24

25 Meer informatie? Alle details over de verschillende trainingen zijn te vinden op : schrijftrainingen En heb je een vraag of een onderwerp waar je meer van wilt weten? Stel hem dan op mijn FB-site: Daar vind je ook al veel leuke informatie. Debuteren kan nog steeds! Het bewijs is geleverd, want een van mijn cursisten heeft dit jaar een contract met een uitgever getekend. Echt gaaf!! Doe jij dat in 2014? Ik ga ervoor! Jij ook? Geniet vooral van het schrijven! Marelle Boersma Pagina 25