Transcriptie

1 Te denken Ik zal echt de laatste zijn die in ons onderwijs van de basisschool tot en met de universiteit wil afschaffen het vak geschiedenis. Want waarom schreef dichter René André de Rooy, alias Marcel de Bruin, in 1968 nog: Geef dit land niet over. Wij zijn nog niet allen dood. Al lijkt het bijwijlen somber,? 23 juli Tegenstrijdig Aardig wat Srananman sommigen zullen dit tegenspreken, sommigen ontkennen, maar aardig wat Srananman hebben reeds gestudeerd in dat communistisch land. Aardig wat Srananman maar zelfs inwoners van kapitalistisch U.S.A. met hun dollars in de hand zijn reeds overgevlogen, voor hun genezing, naar dat land, land van vrij onderwijs en gezondheidszorg. Vrij, dat betekent hier gratis, althans voor de inwoners van dat land, de Cubanen, gastheren van zoveel Srananman; gratis is het echter niet, zeggen zij: wij hebben reeds betaald met onze arbeid. Hoe anders nu is het toch, terug in eigen land. 17 juli Conventies Je bent geen jurist, maar je bent onderwijsgevende; jouw leerlingen willen van jou weten in wat voor toestand ons land zich bevindt; je kunt niet zeggen: vraag dit aan de juristen, zonder erbij te zeggen aan welke wel en aan welke niet; een onderwijsgevende moet eerlijk zijn. Trobi! Zo leg ik het uit: de referee kan niet midden in een wedstrijd zeggen: vanaf nu fluit ik volgens andere regels; de F.I.F.A. kan niet midden in een W.K. zeggen: vanaf nu gelden andere regels; houdt de F.I.F.A. tijdens n W.K. een congres, dan gelden de nieuw aangenomen regels voor over minstens vier jaar. 6 juli 2016.

2 Niet benijdenswaardig Dus, als ik het goed begrijp, moet de huidige governor van de Centrale Bank heel stevig in zijn schoenen staan; hij moet het been stijf kunnen houden. Want, de voormalige governor van de Centrale Bank, die nu minister van Financiën is en als governor meer dan een miljard had afgestaan aan de Staat, legt nu uit waarvoor de I.M.F.-lening precies dient. Die lening is geen lening aan de Staat, maar een betalingsbalanssteun aan de Centrale Bank. Dus, als ik het goed begrijp, moet de huidige governor van de Centrale Bank het been heel stijf kunnen houden. 24 april Vertilling Hij, de president van the U.S.A., Barrack Obama heet deze, heeft ergens in hun kapitalistische pers ruiterlijk toegegeven, dat het de grootste fout was van zijn leven Lybië te helpen plat bombarderen en president Moammar Gadhafi te verdrijven zonder van tevoren op tafel te hebben gehad een plan van herstel, laat staan van ontwikkeling. Zo is het Lybië in Afrika vergaan als eerder Irak in Azië waar dezelfde U.S.A. dictator Saddam Hussein verdreef zonder van tevoren op tafel te hebben gehad een plan van herstel, laat staan van ontwikkeling. Maar Obama is een rechtschapen mens, professor in de rechtswetenschappen, dus zal hij eens ook ruiterlijk toegeven, dat hij laatst in Cuba zich verbaal had vertild. 16 april Rampzalige kringloop

3 De ouders en leerkrachten het klinkt wel wrang hebben het stukken makkelijker gekregen; zij die toen hun kinderen of leerlingen niet durfden te of wilden vertellen wat zij zoal hadden doorgemaakt. Thans hoor ik openlijk in de media zeggen: t rampzalige dat wij nu meemaken in ons land is van de jaren tachtig en eind jaren negentig van de eeuw die wij achter ons hadden gelaten. 12 april Nu de Avondvierdaagse voorbij is Zeg je tegen sommige mensen: jullie moeten regelmatig bewegen het hele jaar door vier keren per week vijf kilometer Zeg je dit tegen hen, heeft haast iedereen wan frak bezwaar: geen tijd, te druk, ; toch zijn het maar twintig kilometers bij elkaar. Twintig kilometers in een redelijk tempo worden niet eens vier uren wandelen bij elkaar! Tijdens de Avondvierdaagse liepen zij maar liefst zevenenveertig, viertiende kilometers bij elkaar. En hoeveel dure uren gingen daarmee gepaard? 4 april 2016.

4 Vergeten t Is wel mooi, het behalen van medailles en trofeeën, voelt prettig aan, voelt aangenaam aan, doch is slechts voor weinigen in de wereld, de grote, volle wereld, weggelegd. Dus ervaren atleten die harder rennen dan ik, maar toch niet meedoen op de lange afstanden, omdat zij niet meer kunnen winnen, zijn vergeten, dat het om bewegen, om hun gezondheid, gaat. 15 augustus Slechts een vraag Hoe zouden zij reageren als ik hun een boekje van mij te koop aanbood: de taxichauffeur die net een rit heeft gereden, de supermarkt binnenloopt, een pakje sigaretten koopt en alleen daarmee naar zijn auto terugloopt Een moeder, pas van het werk, die nu de supermarkt binnenloopt, een pakje sigaretten koopt en een pak melk, ontdekt dat zij te weinig geld bij zich heeft, terug naar de koelkast loopt, straks stuur ik mijn dochter wel hiervoor, en ook alleen daarmee naar haar auto terugloopt? 7 augustus 2016.

5 Levenslang dwaalspoor Groter dan ik dacht was het verschil en in ons STVS-journaal las Anne-Marie Sanches voor over het huidige kiesstelsel in de U.S.A. dat in elkaar is gezet rond 1776 zó, dat het volk op het beleid niet al te veel invloed kreeg. En groter dan ik dacht is het verschil; 2,9 miljoen stemmen kreeg Hillary Clinton meer dan Donald Trump; toch won niet zij, maar Donald Trump volgens dit kiesstelsel dat democratisch heet in een land dat democratisch heet. Mijn leven lang gehoord; dit. 23 december 2016.

6 Teruggeefwet Neen, het is niet van jou, niet aanraken, zei mijn moeder; niet aanraken; niet eens aanraken mocht ik, nog maar een kleuter. En volwassenen nu wéten dat de zetel die zij middels hun partij bezetten niet van hen is, maar van hun partij. Tóch lopen zij er gewoon mee weg. Tijd dus voor de teruggeefwet, een soort selfassessmentwet: houd jij niet meer van jouw partij, dan geef jij haar zetel binnen een week terug. Anders word je onherroepelijk opgesloten! 24 februari ====================================================================================== Mati Langa ten mi ben sjie lek Wan bigi feyanti Ala sort fasi Ju e boro kon Dei baka dei leki winti Safri winti noso hebi wan Ju e broko furu, tjari sari nanga bruja Soso takru nanga ogri Na so ju e libi ju marki. Ma.. Now mi kon sjie tak ju na wan Pisi foe wi. Wi ab fu tek ju lek fa ju de A hebi ma wi sa mus foe tjari en A wins sort fasi ju sa kong, Wan momenti sa de tak wi sa ab fu Brasa makandra. Wi no sa man teki lon Gi son wan a firi sa de leki di fu wan feyanti Ma gi trawan leki wan mati. J.C.G ====================================================================================== De nieuwslezer t Zal wel zijn bedoeling zijn dat ik kan volgen wat hij leest, zodat ik heel goed ben geïnformeerd, maar voortdurend zet hij helaas mij op het verkeerde been. Als hij een komma moet lezen, leest hij een punt, maar ook het omgekeerde gebeurt! Moet hij voorkómen lezen, bijvoorbeeld, leest hij vóórkomen; zeg ik iets verkeerds? Hij hakkelt als een zwak lagereschoolkind, herhaalt na bijna elke halve zin wat hij net reeds heeft voorgelezen; wanneer nou komt er eens een cursus voor zulke dagelijkse nieuwslezers?

7 10 februari ====================================================================================== Wong djowo pepije. Tekane nandang sangsoro laboh mbukah kebon tebu,kopie lan lijan lijane. Sampek bungkuk grembang karoh babat kebone, Anake lan krabate podo kekurang pangan,anangin allon-allon waton kelakkon,bisoh diakonni lan dianggep,amergo tetep karepe lan pikirane bisoh duweh iman tiggin, Miturut ombljae djaman bisoh unggul djurite. Lan namane karo awahe djudjur Odjoh sumelang lan wedih amergo kabe wis totto2x lanang lan wadon wani brantas angkoro morkoh slingkungan lan barang olloh, Ajohk kabeh madjuh terus pantang mundur mradang kalangan lan babakan opo wae; PODO DIREBUT singprajitno,wong djowo wis bisoh notto negoro,wani lan pienter grembut pilunguan opo wahe kamergo wis nompoh wahju karo kekijatan songkoh Gusti Karangan sanking pak Kadi Kartokromo [2016] ====================================================================================== Dan kan de discussie beginnen Zij verkopen geen marihuana, noch xtc-tabletten of cocaine; waarom dan kijken sommige parlementariërs zo op hen neer in de jaren waarin zij niet naar de markten gaan om de stemmen van deze visverkoopsters? Een vrouw die zich in hun ogen in DNA misdraagt een viswijf noemen en het eigen parlement een markt is een belediging van de hardwerkende moeders en grootmoeders die op onze markten netjes vis verkopen aan ons. Zeg dan liever: u gedraagt zich niet parlementair. 3 februari 2016.

8 Teruggeefwet Neen, het is niet van jou, niet aanraken, zei mijn moeder; niet aanraken; niet eens aanraken mocht ik, nog maar een kleuter. En volwassenen nu wéten dat de zetel die zij middels hun partij bezetten niet van hen is, maar van hun partij. Tóch lopen zij er gewoon mee weg. Tijd dus voor de teruggeefwet, een soort selfassessmentwet: houd jij niet meer van jouw partij, dan geef jij haar zetel binnen een week terug. Anders word je onherroepelijk opgesloten! 24 februari ====================================================================================== Mati Langa ten mi ben sjie lek Wan bigi feyanti Ala sort fasi Ju e boro kon Dei baka dei leki winti Safri winti noso hebi wan Ju e broko furu, tjari sari nanga bruja Soso takru nanga ogri Na so ju e libi ju marki. Ma.. Now mi kon sjie tak ju na wan Pisi foe wi. Wi ab fu tek ju lek fa ju de A hebi ma wi sa mus foe tjari en A wins sort fasi ju sa kong, Wan momenti sa de tak wi sa ab fu Brasa makandra. Wi no sa man teki lon Gi son wan a firi sa de leki di fu wan feyanti Ma gi trawan leki wan mati. J.C.G ====================================================================================== De nieuwslezer t Zal wel zijn bedoeling zijn dat ik kan volgen wat hij leest, zodat ik heel goed ben geïnformeerd, maar voortdurend zet hij helaas mij op het verkeerde been. Als hij een komma moet lezen, leest hij een punt, maar ook het omgekeerde gebeurt! Moet hij voorkómen lezen, bijvoorbeeld, leest hij vóórkomen; zeg ik iets verkeerds? Hij hakkelt als een zwak lagereschoolkind, herhaalt na bijna elke halve zin wat hij net reeds heeft voorgelezen; wanneer nou komt er eens een cursus voor zulke dagelijkse nieuwslezers?

9 10 februari ====================================================================================== Wong djowo pepije. Tekane nandang sangsoro laboh mbukah kebon tebu,kopie lan lijan lijane. Sampek bungkuk grembang karoh babat kebone, Anake lan krabate podo kekurang pangan,anangin allon-allon waton kelakkon,bisoh diakonni lan dianggep,amergo tetep karepe lan pikirane bisoh duweh iman tiggin, Miturut ombljae djaman bisoh unggul djurite. Lan namane karo awahe djudjur Odjoh sumelang lan wedih amergo kabe wis totto2x lanang lan wadon wani brantas angkoro morkoh slingkungan lan barang olloh, Ajohk kabeh madjuh terus pantang mundur mradang kalangan lan babakan opo wae; PODO DIREBUT singprajitno,wong djowo wis bisoh notto negoro,wani lan pienter grembut pilunguan opo wahe kamergo wis nompoh wahju karo kekijatan songkoh Gusti Karangan sanking pak Kadi Kartokromo [2016] ====================================================================================== Dan kan de discussie beginnen Zij verkopen geen marihuana, noch xtc-tabletten of cocaine; waarom dan kijken sommige parlementariërs zo op hen neer in de jaren waarin zij niet naar de markten gaan om de stemmen van deze visverkoopsters? Een vrouw die zich in hun ogen in DNA misdraagt een viswijf noemen en het eigen parlement een markt is een belediging van de hardwerkende moeders en grootmoeders die op onze markten netjes vis verkopen aan ons. Zeg dan liever: u gedraagt zich niet parlementair. 3 februari ====================================================================================== Kinderboekenfestivals Eigenlijk dient het lezen in de school, in de scholen bevorderd te worden. Eigenlijk dient elke school over een bibliotheek te beschikken. Eigenlijk

10 behoort elk van zo n bibliotheek ook Surinaamse boeken te bezitten. Eigenlijk dienen ook leerlingen van beroepsgerichte scholen literatuur in hun curriculum te hebben. Eigenlijk moeten leerlingen een geleend boek niet ongelezen kunnen inleveren. Eigenlijk moet elke leerling voor de bibjuf, de library teacher, over het geleend boek kort een spreekbeurt houden. Eigenlijk moet zo n leerling daar een cijfer voor krijgen dat meetelt voor het cijfer Nederlands. Eigenlijk als dit allemaal niet gebeurt, blijft er een excuus voor het houden van Kinderboekenfestivals. 19 februari 2016.

11 Wapenstilstand! Natuurlijk is dat ook groot nieuws, maar Groot-Britannië en de EU liggen toch maar aan de verre overkant. Dat uittreden uit de Europese Unie zal wel enige invloed op ons hebben, maar het gebeurt toch maar aan die verre overkant. Hier, niet ver van ons, op ons continent, tweehonderdentwintigduizend doden verder, hebben de Farc en de regering vrede gesloten. Dit wil ik kunnen volgen, vanaf nu of werkelijk na vijf decennia strijd de gronden en rijkdommen eerlijk worden verdeeld. 26 juni Nieuw stopwoord Maar dit kan toch niet zo door blijven gaan dat zij in haast elke zin het woord natuurlijk gebruiken Zo natuurlijk is niet alles wat wij in ons leven beleven. Je schrikt weleens van wat zoal onbewust vanzelfsprekend wordt gevonden. 19 juni Moderne slavernij Telkens weer als ik dat hoor, vraag ik mij af: in welke betekenis gebruiken zij ze? Want samen hebben zij twee betekenissen, deze twee woorden bij elkaar. Bedoelen zij de vijfenveertig achttiende miljoen klassieke slaven in deze tijd, of bedoelen zij gewoon loonarbeid in deze kapitalistische maatschappij

12 14 juni Geleefde uren De leeftijd die zij van jou hebben afgedrukt in de krant, in dat overlijdensbericht, klopt niet; komt niet overeen met de werkelijkheid. Minstens hadden zij beslist moeten aftrekken de uren waarin jij in winkels prijzen vergeleek, vervaldata las en thuis meterstanden opnam. Minstens hadden zij ook beslist moeten aftrekken de uren waarin jij in rijen en files hebt gestaan of ging van apotheek naar apotheek met hetzelfde recept in de hand. 4 juni 2016.

13 Averechts Juist in deze dagen, nò? Juist nu in de media wordt herdacht hoe heroïek de jurist Fidel Castro en de Argentijnse arts Ernesto (Che) Guevara samen met nog een aantal kameraden vanuit de bergen, de Sierra Maestra, de wrede dictator Fulgencio Baptista versloegen en naar zijn meesters in de V.S. verjoegen, juist in deze dagen, hè, waarin de USA-president dit Cuba bezoekt en in Argentinië zijn spijt betuigt voor het door de V.S. steunen van de staatsgreep daar, daar en in Chili, maar ook in de rest van dit continent hoewel hij dit laatste niet luid heeft gezegd, juist nu wij eraan worden herinnerd hoe de Cubaanse echte revolutionairen in 1959 een eind maakten aan het US-casino- en prostitutiewalhalla op hún eiland, juist nu stelt in ons reeds verloederd land een directeur van Stichting Toerisme voor nu hier het casinotoerisme te bevorderen. 26 maart Vier jaar geopereer En de jurist die de leiding had over de lange operatie aan deze grondwet, die door wijlen Dr. Fred Marte in zijn zondagmorgencauserieën op radio ABC herhaaldelijk werd genoemd een ratjetoe, zegt nu op deze zelfde radio ABC dat hij secretaris was in de grondwetscommissie voor de Onafhankelijkheidsgrondwet. Waren wij met ons allen er niet beter af geweest als die eerste grondwet op de operatietafel had gelegen, daaraan was gesleuteld, zij was gecorrigeerd en verbeterd, want na vier jaren opereren aan deze patiënt weten wij nóg niet of hij beter is. 12 maart 2016.

14

15 Geen luxe In Welingelichte Kringen kwamen zij er vanmiddag niet helemaal uit over welke politieke partijen wel of niet eens samen met Bouterse hadden geregeerd en door hem waren gesplitst en van welke delen waren meegenomen of welke door hem helemaal kapot waren gemaakt. Er vielen namen, er volgden ontkenningen, want heden schamen velen zich, er werd ook een verkeerde naam genoemd, je ziet het: een goede historische faculteit aan onze eigen universiteit is geen luxe; althans een goede niet. 29 mei (Zelf)discipline Dit moet toch niet kunnen, dit moet niet mogen wat de professor kinesitherapie en de chiropractors zeggen dat een generatie kinderen opgroeit met een tabletnek en dat reeds veertig procent van de Nederlandse tieners rondloopt met nek- en rugklachten en dreigt chronisch nek- en rugpatiënt te worden omdat de kinderen in de speeltijd niet meer spelen, niet bewegen Die bromfiets die jij cadeau hebt gekregen was toch ook bedoeld om, bijvoorbeeld, jou van huis naar school te brengen en veilig weer thuis en niet om jou in het ziekenhuis of ergens daar achterin te doen belanden Zo ook niet die smartphones. 21 mei

16 Voorbijganger Zijn er in ons land nog dammers die niet over een eigen dambord beschikken? Leeft deze man die hier het hele jaar door damborden verkoopt echt alleen hiervan? Levens, Alphons 14 mei Terugroepwet Wat thans in het geding is, is of wij de rechtenstudie aan onze universiteit kunnen opdoeken of beter bepaalde juristen en advocaten hun titels en bevoegdheden ontnemen. Want er kan wetenschappelijk altijd maar één waarheid zijn; er kunnen nooit twee waarheden zijn. Sommige juristen houden het hele land op. 7 mei 2016.

17 Fidel Vrij onderwijs en vrije gezondheidszorg, wij zeggen hier gratis, maar kennen dit niet, dit bracht jij jouw volk. Toch hoor ik hier op de radio: ons volk is beter af dan het jouwe. Gelukkig kun jij dit niet meer horen. Ons land en vele andere zijn vertrouwd terrein voor jouw vlijtige solidaire artsen; jouw geoefende sporters, een versperring voor de onze op de weg naar hogere regionen. Toch hoor ik hier op de radio Gelukkig kun jij dit niet meer horen. 27 november Nepdemocratie t Is dezelfde rommel als hier dat kiesstelsel in the U.S.A.; degene die de meeste stemmen op haar naam kreeg werd toch niet de winnares, de president; en de winnaar die de verkiezing eerst niet vertrouwde, zal dit stelsel niet veranderen nu hij toch gewonnen heeft; dezelfde rommel als hier. Waarom zo moeilijk, als het makkelijk kan in een land met zoveel universiteiten, met zoveel professoren? Waarom wordt bij ons hier, bijvoorbeeld in een Maand van de Democratie, niet verder over ons oneerlijk kiesstelsel gesproken? Waarom vrezen democraten t volledig landelijk evenredigheidskiesstelsel? 13 november 2016.

18 t Eens machtigste land Dan was Barack Obama dus de uitzondering op die regel; t was toch wijlen Dr.Fred Marte die s zondags vanuit Washington telkens op radio ABC hier zei: Om president van de U.S.A. te kunnen worden, moet je de domste van de klas zijn. En lees ik nu hier dat het de domsten waren die op Donald Trump hebben gestemd? Dan wonen dus nog veel dommen in het eens machtigste land ter wereld, een papieren tijger, volgens, ook wijlen, Mao Tse Tung. 10 november De wens van Marieke en Helen Is dit dan nog niet zo? Toen ik eens een van mijn boeken aan de redactie van deze krant aanbood, zat ook een Nederlandse meneer aan tafel. Hij zei, dat hij daar werkte om het archief te digitaliseren. Is toen de literaire pagina vergeten? 7 november Zeggen en bedoelen Zij schrijven zij verkopen hun lichaam, maar bedoelen verhuren hun lichaam; zeggen die vrouw verhuurt dat huis, maar bedoelen huurt dat huis. Zeggen dingens, maar bedoelen dingen; schrijven eenmaal vierentwintig uur service, maar bedoelen zevenmaal Bedoelen vierentwintig uren per dag; ja, none-stop; ja, dag en nacht; ja, continu; ja, day and night. Zoveel manieren om het goed te kunnen zeggen. 5 november 2016.

19 Privékwestie Nou schrijft een politicoloog, dat het kopen van een te duur huis door de voormalige governor van onze Centrale Bank een privékwestie is: Voor mij is belangrijk, dat hij het van zijn eigen geld doet. k Moet even terug naar het Groot Woordenboek. De ene columnist schrijft, dat wij niet vergeten, de andere columnist schrijft, dat dit volk snel vergeet; is onze politicoloog misschien vergeten de vele openbare kritieken op t te hoge salaris van de voormalige governor? 24 oktober Goed zo Zuid-Afrika! Hier heb ik zo lang op gewacht. Zij leren het nooit af: dat oneerlijk zijn. Ik had al gedacht, slapen zij nog op dat continent, dat continent van onze voorouders, voorouders van de mens Natuurlijk moeten zij worden gestraft, de oorlogsmisdadigers en schenders van mensenrechten. Maar dan schenders van elk continent! Niet alleen Afrikanen. George W.Bush jr., bijvoorbeeld, ook; en heel veel van zijn bondgenoten en voorgangers. 22 oktober 2016.

20 Goed zo Zuid-Afrika! Hier heb ik zo lang op gewacht. Zij leren het nooit af: dat oneerlijk zijn. Ik had al gedacht, slapen zij nog op dat continent, dat continent van onze voorouders, voorouders van de mens Natuurlijk moeten zij worden gestraft, de oorlogsmisdadigers en schenders van mensenrechten. Maar dan schenders van elk continent! Niet alleen Afrikanen. George W.Bush jr., bijvoorbeeld, ook; en heel veel van zijn bondgenoten en voorgangers. 22 oktober De quintessens Maar onze economen moeten ook historisch zijn en niet steeds futurologisch spreken en dag in dag uit tegen ons zeggen dat wij meer importeren dan produceren, alsof dit volk nooit heeft geproduceerd en geëxporteerd. Wat zij moeten zeggen is, dat de grote roerganger van begin huidig China, eens serieus heeft gezegd: Uit een steen kan geen kuiken komen. Brekers hoeven nog niet ook makers te zijn. 11 september

21 Schande! Op ons continent wordt een integere president door een stelletje schurken afgezet en maar vier landen verheffen hun stem Tot nu toe heb ik niet gehoord wat mevrouw Dilma Rousseff verkeerd heeft gedaan Wat zij verkeerder heeft gedaan dan de mannen die haar hebben afgezet Van de hele zogenaamde OAS en Unasur verhieven tot nu toe maar vier landen hun stem. 3 september 2016.