Kinderopvang gewikt en gewogen. Joris Ghysels TIER (UM) Centrum voor Sociaal Beleid (UA)

Transcriptie

1 Kinderopvang gewikt en gewogen Joris Ghysels TIER (UM) Centrum voor Sociaal Beleid (UA)

2 Focus = Voorschoolse opvang Drie stellingen 1. Vlaanderen doet het beter dan (bijna) alle andere landen 2. Genoeg opvang bestaat niet 3. Kinderopvangsubsidies betalen zichzelf terug Maart

3 1. Vlaanderen doet het goed Barcelona-norm (opvang voor een derde van de kinderen jonger dan 3) al kort na 2000 gehaald Qua gebruik in select gezelschap (Scandinavische landen) Gemengd stelsel met grote gesubsidieerde sector houdt de prijs laag Maart

4 1. Vlaanderen doet het goed Barcelona-norm (opvang voor een derde van de kinderen jonger dan 3) al kort na 2000 gehaald Qua gebruik in select gezelschap Gemengd stelsel met grote gesubsidieerde sector houdt de prijs laag MAAR Lage tewerkstellingsgraad van (laaggeschoolde) moeders Maart

5 goed, kan beter: toegangsproblemen Veel klachten over tekorten, wachtlijstproblemen Onderzoek van Kind & Gezin suggereert een tekort (geen geschikte opvang gevonden na 6 maanden) van 10% Bij selecte groepen nog veel erger: laaggeschoolde moeders ruim 20% alleenstaande moeders tot 30% Maart

6 Tekorten vragen om oplossingen 1. Zoektocht vergemakkelijken Informatie beter laten doorstromen Coördinatie op lokaal vlak Doelgroepenbeleid Afstemming Opvangvragen zijn vaak deeltijds Capaciteit is meestal voltijds Schuiven met vragen en/of personeel kan helpen. Mobiele pool? Maart

7 oplossingen 2. Meer capaciteit De Vlaamse regering beloofde haar burgers om op termijn alle tekorten weg te werken Economen geloven in privé-initiatief. De niet-gesubsidieerde sector groeit, maar traag Klaagt over laag verdienpotentieel Prijs kan hoger, maar opletten voor een zonnepaneelscenario Maart

8 2. Het wordt nooit genoeg Wat is genoeg? Scandinavische gemeentebesturen staan in voor een opvanggarantie (passend aanbod binnen een redelijke termijn) Vlaamse regering: Gebruikt aantal werkende moeders met kinderen jonger dan 3 als norm Stroomlijnt het tekort met voorrangsregels voor kwetsbare gezinnen Maart

9 Wat is genoeg? Criteria A. Werkende moeders 95% van ouders in zoek-onderzoek van K&G zoekt om job te behouden Maart

10 Wat is genoeg? Criteria A. Werkende moeders 95% van ouders in zoek-onderzoek van K&G zoekt om job te behouden Maar wat met werkwilligen? Gemeenten met weinig opvang Gemeenten met veel opvang (top 50%) Procent werkende moeders 63% 70% Maart

11 criteria B. Voorrangsregels Een politieke keuze van groepen die maatschappelijk veel aandacht krijgen of waarvan gedacht wordt dat er grote nood is aan (formele) kinderopvang Alleenstaande moeders Laaggeschoolde moeders Vragen zij wel om opvang? Denk aan: kleuteronderwijs Maart

12 Garantie = inspelen op vraag Toekomstige vraag voorspellen Wie nu niet gebruikt, kennen we niet. schatten Schattingstruukje: In gemeenten met hoog aanbod is gebruik veel hoger dan in andere Sommige ouders gebruiken in die gemeenten wel opvang, terwijl ze in andere gemeenten uit het zicht blijven Maart

13 Schatting voor 2009 Procent van kinderen 0-3 Kinderen nu in de opvang 55,5% Bijkomende gebruikers 29,2% (nieuwe vragers) Blijvend niet-gebruik 15,3% Maart

14 Schatting voor 2009 Procent van kinderen 0-3 Kinderen nu in de opvang 55,5% Bijkomende gebruikers 29,2% (nieuwe vragers) Blijvend niet-gebruik Veel 15,3% meer dan 10% tekort! Maart

15 Schatting voor 2009 (vervolg) Kolompercentages Kind Alleenstaande moeder Kansarm gezin (K&G) Nu in de opvang 58% 15% Bijkomend gebruiker 21% 36% Geen gebruiker 21% 49% Proportie in de totale kinderbevolking 0-3 6% 7% Maart

16 Het wordt nooit genoeg (2) Meer aanbod, zal ook nieuwe vragen oproepen Mensen laten jobaanbod niet staan Ouders nemen minder zorgverlof op om te overbruggen Grootouders voelen minder druk om in te springen Continu opvolgen is de boodschap, reservecapaciteit zal nodig zijn Maart

17 3. Uitbreiding betaalt zichzelf Hoeveel gaat dit allemaal kosten? De gezamenlijke overheid verdient het ruim terug Tewerkstellingsgraad van moeders stijgt Bijdragen aan Sociale Zekerheid Inkomstenbelasting Maart

18 Kosten en opbrengsten bij uitbreiding Miljoen Euro Extra subsidies (prijs = 2005) -1,7 Door bijkomende tewerkstelling Werkgeversbijdragen SZ 2,1 Werknemersbijdragen SZ 1,3 Inkomstenbelasting 2,3 Kinderopvangbijdragen 0,2 Netto opbrengst voor de overheid 4,2 Terugverdieneffect 350% Maart

19 Kortom We doen het goed, maar alles kan beter Uitbreiding moeten we afstemmen op de vraag, niet op onze veronderstellingen of op het gebruik dat we kennen Uitbreiding is duur, maar betaalt zichzelf terug Maart

20 Meer weten? Zie CSB-Berichten (Nederlands) Working Papers (Engels) Maart