DIABETESREGULATIE RONDOM HEMODIALYSE. Dialyse patiënt met diabetes Mellitus. Insulinebehoefte rond start van HD. Vraag. Hemodialyse & hypoglykemie
|
|
|
- Hilde Kuipersё
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Dialyse patiënt met diabetes Mellitus DIABETESREGULATIE RONDOM HEMODIALYSE Casus: Mevr. L, 65 jaar, DM2 Net gestart met HD 2 x daags 22 E insuline sc. Ingrid de Vries & Casper Franssen Toegang: getunnelde lijn, over 3 weken shunt OK. Afdeling Dialyse, UMCG Vraag Insulinebehoefte rond start van HD Wat gebeurt er meestal met de insuline behoefte na de overgang van de predialyse fase naar dialyse? De insuline behoefte gaat omhoog Predialyse: afname nierfunctie: klaring insuline (DM1 & DM2) Dus: meer kans op een hypo als insulinedosis niet wordt verlaagd! Vuistregel: - GFR ml/min: dosis 25% - GFR <10ml/min: dosis 50% Dialyse: beperkte gegevens (alleen bij DM2) - Vaker hypo s dan voor start HD! - Verdere afname insuline behoefte door insuline-resistentie - Daarnaast invloed van restklaring/ diurese: - diurese>500 ml/dag: insulinedosis 7% - diurese<500 ml/dag: insulinedosis 41% Burmeister et al. NDT2008;23:423 De insuline behoefte gaat omlaag Chronisch nierfalen HD Tx Hemodialyse & hypoglykemie Tijdens hemodialyse kan een diabetes patiënt geen hypoglykemie krijgen. Het dialysaat bevat immers glucose (meestal 1 g/l = 5,6 mmol/l) Casus: Mevr L, 65 jr, type 2 DM Medicatie: 2x dd 18 E insuline 2 e uur HD: Glucose 3.8 mmol/l Hypo s komen regelmatig voor tijdens HD - Vaak asymptomatisch - Zelfs bij niet-dm patiënten NDT 2007;22:1184
2 HD & glucose Dus: tijdens HD wordt glucose verwijderd; Ook bij glucosehoudend dialysaat! Hemodialyse heeft geen invloed op de diabetes regulatie. Op dialysedagen is het insuline regime dan ook identiek aan dat op niet-dialysedagen. Dialysaat glucose 5,6 mmol/l Burmeister et al. NDT 2007;22:1184 Maakt dialyse een verschil? Hemodialyse & insuline Dialysedagen: - Meer stress - Ander eetpatroon - Invloed dialyse zelf? Plasma insuline wordt verwijderd tijdens HD: klaring/ absorptie Verschillen tussen kunstnieren: grootste daling bij polysulfon Abe M et al. Clin Nephrol 2008;69:354 Heeft HD zelf invloed op de regulatie? Verschil tussen dialyse- en een niet- dialysedag Dialyse dag Niet-dialyse dag Japans onderzoek bij 8 HD-patiënten: Glucose daalt tijdens HD en stijgt weer vlak na HD Waarschijnlijke oorzaak: o Daling insuline spiegel tijdens HD o Contraregulatie als reactie op glucose Abe M et al. Ther Apher & Dial 2007;11: Kazempour et al. Diabetes Care 2009;32:1137
3 Beïnvloedende factoren tijdens HD Bloedsuiker controles in de praktijk Stress/prikangst Eetpatroon patiënt? Wekelijks glucose-dagcurve op een niet-dialysedag. Wekelijks een glucose-dagcurve op een dialysedag. Bespreken, hypo s en actie/interventies van patiënt. Voor start dialyse bloedsuiker afnemen, zonodig vaker. Effect van dialyse op glucose & insuline Wat is HbA 1c? De HbA1c waarde is even betrouwbaar en geeft dezelfde informatie bij een dialyse patiënt als bij een patiënt met een normale nierfunctie HbA 1c bij een dialyse patiënt HbA 1c is geassocieerd met prognose Beïnvloeding HbA 1c : stijging: o uremie o Ijzerdeficiëntie daling: o Erythropoïetine o bloedtransfusie o Kortere ery-overleving n= 114 HD patiënten DM1 & DM2 Gemiddelde leeftijd 61 jr (86 M, 28 V) Follow-up: 45, maanden Observationele studie Bij dezelfde gemiddelde glucose heeft een dialyse patiënt een lager HbA1c Peackock et al. Kidney Int 2008;73: Oomichi et al. Diab care 2006
4 Hoe hoger het HbA 1c hoe vaker acute hartdood Prognose hemodialysepatiënt met DM Drechsler et al. Circulation 2009;120:2431 Nederland; Renine 2007 Belang van diabeteseducatie ook op HbA 1c Patiënt wordt acuut onwel tijdens de dialyse? Casus: Mevr. L, 65 jaar, type 2 DM. Mevr. is nu 6 mnd in dialyse, dialyseert op een PTFE loop. Medicatie: tweemaal daags 14 en 12E insuline. Mevr. wordt acuut onwel Wat doet U? n= 83 DM1 & DM2 HD & PD patienten (45 M, 38 V; gem 62 jr) Follow-up: 1 jaar interventie: +/- diabeteseducatie McMurray et al. Am J Kidney Dis 2002 Hypoglykemie Hypoglykemische klachten Hoeveel glucose geeft u in 1 e instantie? Welke toedieningweg kiest u? Wanneer controleert u de bloedsuiker weer? Hypoglykemie :< 4.0 mmol/l Hypoglykemische Richtlijnen. Tijdens dialyse. Na afsluiten. Wat doet u om herhaling te voorkomen? Daarna oorzaak proberen te achterhalen!!! Heeft u in uw centrum een protocol over hypoglycemie?
5 Hyperglykemiëen en tijdens dialyse Glucosedagcurve Glucosedagcurve Mevr. L Casus: Mevr. L, 65 jaar, type 2 DM. Mevr. is nu 8 maanden in dialyse. Medicatie: tweemaal daags 10 en 8E insuline. 20,0 18,0 16,0 14,0 glucose 12,0 10,0 8,0 D-dag ND-dag Mevr. heeft voor aansluiten herhaaldelijk hoge bloedsuikers. Patiënt heeft een HbA 1C 5.0% 6,0 4,0 2,0 0, tijd Conclusies De insulinebehoefte neemt meestal af na aanvang van de hemodialyse behandeling, vooral als de restnierfunctie afneemt. Hemodialyse heeft invloed op de glucoseregulatie; sommige patiënten zijn waarschijnlijk beter af met een verschillend insuline-schema voor dialyse-dagen en niet-dialyse dagen. Tijdens hemodialyse kunnen hypo s wel degelijk voorkomen; Een protocol/ richtlijn voor de behandeling van hypo s is gewenst. Bij dialysepatiënten onderschat de HbA 1c waarde de gemiddelde glucose-regulatie in vergelijking met patiënten met normale NF.
5-4-2012. Diabetes & Nierziekten Zelfcontrole en hypoglycemie. Inhoud. Hypoglycemie. Verschillende definities: NHG<3.5, ADA<3.
Diabetes & Nierziekten Zelfcontrole en hypoglycemie Ingrid de Vries, dialyseverpleegkundige Casper Franssen, internist-nefroloog Universitair Medisch Centrum Groningen Inhoud Hypoglycemie Verschillende
Diabeteszorg bij patiënten bij begin van dialyse behandeling
Diabeteszorg bij patiënten bij begin van dialyse behandeling Pretest: 5 minuten Paul Leurs, Internist -nefroloog Rianne Wondergem, Diabetesverpleegkundige Admiraal De Ruyter Ziekenhuis Goes Prevalentie
DIABETESREGULATIE RONDOM HEMODIALYSE
DIABETESREGULATIE RONDOM HEMODIALYSE Winnie van El 1 Casper Franssen 2 Michiel Kerstens 1 afd. Endocrinologie 1 afd.nefrologie 2 UMCG Het HbA 1c is bij de dialysepatiënt met DM een betrouwbare maat voor
Glucoseregulatie en hemodialyse
Glucoseregulatie en hemodialyse door Jessica Kranenburg Lid SIG diabetes en nefrologie Inhoud KDOQI richtlijnen Informatie uit Dialyse Document Diabetes Casussen Aanbevelingen Dialyse- en diabetesverpleegkundige
Workshop dialyse en diabetes
Workshop dialyse en diabetes Pretest: 5 minuten Inge Dempsey,, diabetesverpleegkundige EADV Paul Leurs, nefroloog 14 februari 2008 Beatrixhal Utrecht Prevalentie ESRD bij DM in US Prevalentie diabetes
Onderwerpen. Het HbA1c: Oud en Nieuw. Het HbA1c 24-2-2011. Het HbA1c is bij diabetespatiënten die dialyseren niet altijd betrouwbaar.
Dialyse Document Diabetes De vertaalslag naar de praktijk: Inge Dempsey Admiraal De Ruyter Ziekenhuis, Goes en Karin Dekker Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam. Onderwerpen Het HbA1c Diabeteseducatie, Hypoglycemie
INTEGRALE (ZELF) ZORG
INTEGRALE (ZELF) ZORG Voor patiënten met diabetes mellitus en (pre)terminale nierinsufficiëntie Winnie van El, nurse practitioner diabeteszorg 4 e symposium Diabetes en Nierziekten Aanleiding Project aanleiding
Voorstellen. Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen
Voorstellen Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen Niertransplantatie UMCG Niertransplantatie 8 centra NL * UMC 1 e jaar UMC vervolg 2 e lijn, periferie
VUmc Basispresentatie
Samenwerking waarover? Richtlijnen en zorgstandaarden Cardiovasculair risicomanagement (zorgstandaard) Samenwerking e en e lijn Prof dr Piet ter Wee Afdeling Nefrologie Hypertensie Diabetes mellitus (zorgstandaard)
Basaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011
Basaal Plus Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011 2 Toetsvragen Bij Insuline Resistentie bestaat er een afname in vrije vetzuur
RICHTLIJN BASISPAKKET LABORATORIUMBEPALINGEN BIJ STABIELE CHRONISCHE CENTRUM HEMODIALYSEPATIËNT EN PERITONEALE DIALYSEPATIËNT
RICHTLIJN BASISPAKKET LABORATORIUMBEPALINGEN BIJ STABIELE CHRONISCHE CENTRUM HEMODIALYSEPATIËNT EN PERITONEALE DIALYSEPATIËNT De richtlijn bevat aanbevelingen van algemene aard. Het is mogelijk dat in
Behandeling diabetes mellitus bij. gevorderde chronische nierschade
Behandeling diabetes mellitus bij gevorderde chronische nierschade 9 maart 2015 Gabe van Essen, internist-nefroloog HagaZiekenhuis Aris Prins, apotheker Mirjam Timmerman, huisarts en kaderarts diabetes
Haagse Nieren 2.0. Disclosure belangen spreker
Haagse Nieren 2.0 Irene van der Meer Internist-nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Dialyse en diabetes. Dialyseafdeling. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Dialyse en diabetes Dialyseafdeling Locatie Hoorn/Enkhuizen Inleiding Deze folder is bedoeld voor patiënten met insuline-afhankelijke diabetes die starten met een hemodialysebehandeling. De start van hemodialyse
Voorlichting. diabetespatiënten. Waarom. in de Prédialyse. 19 november voor. Als ik dat geweten had!
Voorlichting voor diabetespatiënten in de Prédialyse Waarom Goede voorlichting ten aanzien van diabetes in de prédialysefase is belangrijk om: Aan de patiënt de mogelijkheid te bieden een verantwoorde
Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het volledige protocol.
Insuline protocol Auteur: Kaderhuisarts diabetes Daniel Tavenier Datum: September 2014 Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het
Diabeteszorg aan het eind van het leven.geen Standaard. Casuïstiek Nr. 1. Vervolg. Casuïstiek Nr. 2. Vervolg 14-6-2013
Diabeteszorg aan het eind van het leven.geen Standaard Drie patiënten, driemaal onzekerheid 1 2 Casuïstiek Nr. 1 Man, 85 jr, BMI: 28, Duur DM2:15jr Medicatie: 2dd 850 mg metformine HbA1c: 48 mmol/mol (6
Hypo(glykemie) unawareness
Hypo(glykemie) unawareness de rol van real-time continue glucosemonitoren Patiëntenvoorlichtingsavond 18 november 2013 Susanne Kleijer Arts-onderzoeker diabetes centrum Wat is hypo unawareness? Een hypo
De nier en de rotonde. Googelen op rotondes in België. Wat gaat er mis bij diabetes? Nieren 10-12-2012. De nieren deel I. Nanno Kleefstra Henk Bilo
De nieren deel I Nanno Kleefstra Henk Bilo De nier en de rotonde Googelen op rotondes in België Wat gaat er mis bij diabetes? Wat gaat er mis bij de rotonde? Nieren 1 Functie & schade Functie & schade
Nierfunctieonderzoek bij diabetes. N. Kleefstra & Henk Bilo 15 en 16 december Nieren. Nieren
Nierfunctieonderzoek bij diabetes N. Kleefstra & Henk Bilo 15 en 16 december 2011 Nieren Nieren 1 Functie & schade Nierfunctie : het vermogen om afvalstoffen te klaren (voorbeeld: kreatinine) het vermogen
Dialyse en diabetes. Afdeling dialyse
Dialyse en diabetes Afdeling dialyse Diabeteszorg op de dialyseafdeling U wordt sinds kort behandeld op de dialyseafdeling met: buikspoeling (peritoneale dialyse) of spoeling aan een dialyseapparaat (hemodialyse)
Diabetes Mellitus en Nierfunctie
Dr. M.P. Brugts, internist endocrinoloog Diabetes Mellitus en Nierfunctie SYMPOSIUM Renale Fysiologie Primair: Regulatie water en electrolyten balans homeostase Handhaving intravasculaire volume Regulatie
Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling. Sterfte en HbA1c. ACCORD-studie. HbA1c en gezondheidstoestand
Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling Is de NHG-Standaard nog up-to-date? MONITORING VAN ONDERBEHANDELING! Simon Verhoeven en Daniel Tavenier MAAR HOE ZIT HET MET OVERBEHANDELING? Sterfte
14-3-2012. Aanpassing dosering bij NFS. NHG standaard en metformine. In het algemeen geldt: totale klaring = extrarenale klaring + renale klaring
Farmacotherapie bij chronische nierinsufficientie Pretest: 5 minuten Carla van Eijzeren, diabetesverpleegkundige EADV Paul Leurs, internist nefroloog 13 maart 2012, Ede Farmacokinetiek Definitie: beschrijft
Belangenverstrengeling. Acute Diabeteszaken Wat zien we op de SEH en wat zijn de valkuilen. Drie valkuilen bij Comorbiditeit
Belangenverstrengeling Acute Diabeteszaken Wat zien we op de SEH en wat zijn de valkuilen Langerhansdagen 2018 Frits Holleman Praatjes/adviesraden: sanofi, AstraZeneca, Bioton Alle (neven)inkomsten gaan
WAT IS HYPOGLYKEMIE? 1.1 Inleiding 11 INLEIDING
HYPOGLEKEMIE_BINNENWERK_48 x 20 (A5) 4-4 3--2 0:2 Pagina WAT IS HYPOGLYKEMIE?. Inleiding Philip Cryer, een vooraanstaand Amerikaans diabetoloog, heeft aangetoond en beschreven dat hypoglykemie de belangrijkste
Diabetes Mellitus rondom een operatie: wat moeten we ermee?
Diabetes Mellitus rondom een operatie: wat moeten we ermee? Maarten Visscher Resident in Anaesthesiology PhD Candidate Casus Patient, mw. D, 63 jr, lapchol VG: 1x HNP OK 1990 MI 1996 DM Med: PCM, gliclazide,
Glomerulaire hyperfiltratie. Maren Schütz - ANIOS
Glomerulaire hyperfiltratie Maren Schütz - ANIOS Glomerulaire hyperfiltratie (GH) Geen eenduidige definitie (150-160ml/min/1,73m 2 ) 3 Verandering in tubuloglomerulaire feedback en activatie van vasoactieve
Workshop voor apothekers en huisartsen. (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij
Workshop voor apothekers en huisartsen (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij Diabetes Mellitus type 2 Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Bespreking leerdoelen l
Wijzigingen laboratoriumbepalingen ten opzichte van de richtlijn 2006
RICHTLIJN LABORATORIUMBEPALINGEN EN PERIODIEK ONDERZOEK BIJ STABIELE CHRONISCHE HD EN PD PATIËNTEN Wijzigingen laboratoriumbepalingen ten opzichte van de richtlijn 2006 - Bepaling van de aluminiumspiegel
DIABETISCHE NEFROPATHIE
DIABETISCHE NEFROPATHIE Onderdeel van de micro-angiopathie bij diabetes mellitus. Insuline-afhankelijke DM 30% vd ptn krijgt nefropathie Niet-insuline-dependente DM 5% vd ptn Pathogenese: Meerdere factoren
Waarom aandacht chronische nierschade (CNS)? CNS. Controle nieren: meer dan albumine en kreatinine. Dr. Wim JC de Grauw. MDRD vs kreatinine klaring
MDRD vs kreatinine klaring Controle nieren: meer dan albumine en kreatinine Dr. Wim JC de Grauw Huisarts Afd. Eerstelijnsgeneeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Diabetes Huisartsen Adviesgroep (DiHAG) Lid
Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts. Waar gaat het over? De bejaarde. De ene bejaarde is de andere bejaarde niet...
Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts Waar gaat het over? Kwetsbare bejaarden: zin van goede glucoseregeling, bloeddrukbehandeling lipiden en bijv. funduscontrole 3 De bejaarde
Diabetes en dialyse: een overzicht. Henk Bilo Symposium diabetes en nierziekten 22 januari 2009
Diabetes en dialyse: een overzicht Henk Bilo Symposium diabetes en nierziekten 22 januari 2009 Diabetische nefropathie Bij T1DM micro- en macroalbuminurie = verhoogd renaal en cardiovasculair risico Bij
Preventieve zorg in de pre-dialyse de verpleegkundige rol
Preventieve zorg in de pre-dialyse de verpleegkundige rol ADRY BAKKER DIEPENBROEK Nurse Practitioner Nefrologie Meander Medisch Centrum & MAAIKE HENGST Nurse Practitioner Nefrologie Knowing is not enough;
Niervervangende therapie op de IC
Niervervangende therapie op de IC Wat valt er te kiezen? 21 februari 2017 Margreet Kouwenberg AIOS Interne Geneeskunde Casus Niervervangende therapie, welke casus zal ik kiezen? Dhr O, CVVH vanwege ATN
Migranten met diabetes en depressie. Samenspel over grenzen
Migranten met diabetes en depressie Samenspel over grenzen Migranten met diabetes en depressie Wat weten we van de situatie in Nederland Onderzoek vanuit epidemiologie en psychologie Onderzoek specifiek
R i c h t l i j n e n
Richtlijn 2 Februari 2011 V&VN Dialyse en Nefrologie, werkgroep diabetes Colofon februari 2011 V&VN Dialyse en Nefrologie Werkgroep Diabetes en Dialyse Dialyse en Nefrologie Magazine Samenstelling P. Herrewijnen,
Disclosure. Chronische Nierschade, Diabetes en Voeding GEEN belangenverstrengeling. Conclusie. Inleiding
Disclosure Chronische Nierschade, Diabetes en Voeding GEEN belangenverstrengeling Nefrologiedagen 2018 Liesbeth van Buren diëtist nierziekten St. Antonius Ziekenhuis 1 Inleiding Diëtisten Nierziekten Nederland,
Richtlijnen en Documenten
2 Februari 2011 V&VN Dialyse en Nefrologie, werkgroep diabetes Richtlijnen en Documenten Geaccordeerd door de EADV Commissie Richtlijnen Colofon februari 2011 V&VN Dialyse en Nefrologie Werkgroep Diabetes
Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Diabetes mellitus en zwangerschap. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis
Diabetes mellitus en zwangerschap Begeleiding in het Refaja ziekenhuis DIABETES MELLITUS EN ZWANGERSCHAP BEGELEIDING IN HET REFAJA ZIEKENHUIS INLEIDING U heeft diabetes en bent zwanger of wilt zwanger
Chronische nierschade A. van Tellingen. Smeerolie voor de poli 2015
Chronische nierschade A. van Tellingen Smeerolie voor de poli 2015 Wie dient verwezen te worden? 52-jarige vrouw met diabetische nefropathie: MDRD 62 ml/min/1.73m 2 en albuminurie 28 mg/l? 68-jarige man:
Nascholing Synchroon 23 nov 2017
Nascholing Synchroon 23 nov 2017 Voordat we echt beginnen. Telefoon bij de hand? Ga naar kahoot.it of open de app (indien gedownload) Voer gamepin in Voer nickname in Klaar voor de start! A Een nest grombelbeertjes
Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19985 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Appeldoorn- de Jager, Dina Jezina (Dinanda) van Title: Progression of CKD form
10 april 2013 Kennis & Kunde Klaas Hoogenberg, endocrinoloog MZH Jos Verkuijl, Geriater MZH Jan hein van Embden Andres, diabetes-kaderarts
10 april 2013 Kennis & Kunde Klaas Hoogenberg, endocrinoloog MZH Jos Verkuijl, Geriater MZH Jan hein van Embden Andres, diabetes-kaderarts Verantwoorde diabeteszorg bij kwetsbare ouderen thuis en in verzorgings-en
Als je diabetes hebt en ziek wordt
Als je diabetes hebt en ziek wordt 1 Iedere infectie induceert insuline resistentie en daarmee verhoogde insuline behoefte Anticiperend beleid Diabetes patiënten waarschuwen voor ontregeling bloedsuiker
Herkennen van kans op mortaliteit en palliatieve zorgbehoeften bij dialyse patiënten d.m.v surprise question en 4 meter loop test
Herkennen van kans op mortaliteit en palliatieve zorgbehoeften bij dialyse patiënten d.m.v surprise question en 4 meter loop test Yolande Vermeeren, internist nefroloog, Tizza Zomer, epidemioloog Barbara
10-12-2012. Diabetes en het ziekenhuis. Diabetesregulatie op de afdeling en in het ziekenhuis. Diabetes en het ziekenhuis. Waarom goede regulatie?
Diabetes en het ziekenhuis Diabetesregulatie op de afdeling en in het ziekenhuis 30% van de patienten opgenomen in het ziekenhuis heeft (een) diabetes (gerelateerd) probleem) Henk Bilo Kontakt der Kontinenten,
De vingerprikloze sensor: wat is waar? 1. Deze wordt nooit vergoed 2. Deze wordt alleen vergoed als patiënt vier maal daags spuit en dus frequent glucose meet 3. Deze wordt alleen vergoed bij hypoglykemie
Diabetesregulatie op de afdeling en in het ziekenhuis. Henk Bilo Zoete broodjes bakken Utrecht, 9 april 2013
Diabetesregulatie op de afdeling en in het ziekenhuis Henk Bilo Zoete broodjes bakken Utrecht, 9 april 2013 Diabetes en het ziekenhuis 30% van de patienten opgenomen in het ziekenhuis heeft (een) diabetes
Operatieve zorg bij diabetes. Jan Kraak - verpleegkundig specialist diabetes Noordelijke Nascholing De lat ligt Hoog in het Veen 28-05-2015
Operatieve zorg bij diabetes Jan Kraak - verpleegkundig specialist diabetes Noordelijke Nascholing De lat ligt Hoog in het Veen 28-05-2015 Waar wil ik het met u over hebben? en hopelijk u met mij q organisatie
Nierinsufficiëntie 24/04/2013. Nierinsufficiëntie. Functies van de nieren Universitair
Nierinsufficiëntie Stand van zaken Behandeling Vroegbegeleiding Impact op arbeidsongeschiktheid Nierinsufficiëntie Definitie van chronisch nierlijden (CKD) CKD en co-morbiditeit Hoe de evolutie van CKD
Nefroloog? Mooi vak, maar... Chronische nierinsufficientie: wie doet wat?
Chronische nierinsufficientie: wie doet wat? Arno Kuijper Anneke Dalinghaus Nefroloog? Mooi vak, maar... Trails in medicine Cardiologie MDL Nefrologie De ene MDRD is de andere niet Man 47jr 2009 kreat
Diabetes mellitus 2. Clara Peters, huisarts Mea de Vent, praktijkondersteuner
1 Diabetes mellitus 2 Clara Peters, huisarts Mea de Vent, praktijkondersteuner 2 Inhoud Epidemiologie Diagnostiek en behandeling in de diabetesketenzorg in Nederland Wat doet de praktijkondersteuner binnen
Diabetes Mellitus. Toen en nu. 30 September 2015 Dr. M.G.A. Baggen Dr. M.P. Brugts
Diabetes Mellitus Toen en nu 30 September 2015 Dr. M.G.A. Baggen Dr. M.P. Brugts 2015 een jaar van Celebrations 2015 een jaar van Celebrations 1965-1980 Behandeling type-1 1 x daags insuline!! (varkens/rund)
Een ernstige metformine intoxicatie
1 Een ernstige metformine intoxicatie M. Olde Bekkink & A. Esselink AIOS Interne geneeskunde 12 april 2013 2 Casus 43 jarige patiënte RvO/ Metformine intoxicatie Voorgeschiedenis Diabetes mellitus type
Extra diabeteszorg voor patiënten op de dialyse. Het dialyse-diabetesteam
Extra diabeteszorg voor patiënten op de dialyse Het dialyse-diabetesteam Inleiding Deze brochure is bedoeld om u te informeren over de extra zorg die het dialysecentrum geeft, aan patiënten met diabetes
Normale insulinewaarden in relatie tot maaltijden
insulinetherapie Normale insulinewaarden in relatie tot maaltijden 70 Insuline (me/l) 60 50 40 30 20 Normale insuline waarden (gemiddeld) Maaltijden 10 0 0600 0900 12001500 1800 2100 2400 0300 0600 Tijdstip
Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie
Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie (met Humalog of Novorapid als maaltijdinsuline) Voordelen van Flexibele insuline therapie Er wordt een natuurlijk ritme nagestreefd van extra insuline aanbod
24-2-2011. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen. Diabetes en nierziekte: het toekomstbeeld.
Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen Indeling Introductie: Diabetes en Nierfalen, wat vraagt dat van mensen? (JW) Stress en Coping (JK) Een programma om mensen effectiever
Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse, apotheker
Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse, apotheker Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse HARM-onderzoek fouten kosten risicofactoren frequentie 1 op de 18 Leendertse et al. Arch Intern
} Omvang/aard van het probleem } Wat verandert er in de glucose huishouding } Voorbereiding en behandeling } Na de bevalling. } Insuline resistentie
Zwangerschapswens Wanneer doorverwijzen Beleid na een zwangerschapsdiabetes } Omvang/aard van het probleem } Wat verandert er in de glucose huishouding } Voorbereiding en behandeling } Na de bevalling
Nierschade: erger voorkomen... Wybe Douwe Kloppenburg, nefroloog
Nierschade: erger voorkomen.... Wybe Douwe Kloppenburg, nefroloog Inleiding Begrippen Indeling en voorkomen van chronische nierschade (CNS) Proteinurie en GFR als risicofactoren voor progressie nierschade
24-06-12. Sporten en diabetes type 2 Van 15 minuten per dag bewegen tot de marathon, maar eerst een fietsproef. Sport is goed voor elk?
Sporten en diabetes type 2 Van 15 minuten per dag bewegen tot de marathon, maar eerst een fietsproef Jan Evert Heeg, internist, Isala Klinieken, Zwolle 1 Lichaamsbeweging is goed Voor DM type 2: Betere
Inwendige geneeskunde. Diabetes en ziekte. www.catharinaziekenhuis.nl
Inwendige geneeskunde Diabetes en ziekte www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INW004 / Diabetes en ziekte / 24-07-2013 2 Diabetes en ziekte De
Bijeenkomst 3. met Evert van Ballegooie, internist. Insulinetherapie in de eerste lijn
Bijeenkomst 3 met Evert van Ballegooie, internist 1 Insulinetherapie in de eerste lijn De DiHAG Sterrencursus 2007: Terugkomdag woensdag 12 december Workshop Ontregelingen-Bijzondere situaties Geert Eisma,
Valkuilen bij interpretatie van HbA1c
Valkuilen bij interpretatie van HbA1c In de beoordeling van de diabetescontrole van onze patiënten met diabetes type 2 speelt de uitslag van het HbA1c een belangrijke rol. Dat is ook het geval bij de beslissing
Chronische nierschade
Chronische nierschade Pauline Heijstee Kaderhuisarts diabetes Nierfunctie n Afvalstoffen klaren n Vochtbalans handhaven n Electrolytenbalans handhaven Nierschade n Verlies van stoffen die we niet willen
HbA1c streefwaarden. ADVANCE trial. Uitkomsten ADVANCE. Uitkomsten ADVANCE
1 Dr. Frits In de nieuwe diabetesstandaard wordt rekening gehouden met leeftijd en duur van de diabetes. Maakt het nog uit of iemand een macrovasculaire complicatie heeft (minder streng doel?) of microvasculaire
Resultaten met. 2014 Jolanda de Vries Haarlem - Holland
Resultaten met 2014 Jolanda de Vries Haarlem - Holland Laboratoriumonderzoek Jolanda de Vries 09-07-2013 (Zonder Anti Stress in 3 minuten massage) Pap 2: Abnormale plaveiselepitheelcellen Laboratoriumonderzoek
Chronische Nierschade. Wim de Grauw. Huisarts te Berghem Afd. Eerstelijnsgemeeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Bestuurslid DiHAG
Chronische Nierschade Wim de Grauw Huisarts te Berghem Afd. Eerstelijnsgemeeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Bestuurslid DiHAG Wie moet ik extra in de gaten houden? DiHAG sterrencursus 11 juni 2009 2 Omvang
Wachtlijst transplantatie ja nee in voorbereiding
Baseline CRF 1. Patiënt nummer 2. Informed consent akkoord niet akkoord 3. Datum invullen / / (dag/maand/jaar) 4. Demografische gegevens Geslacht M V Geboortedatum / / (dag/maand/jaar) Ras Kaukasisch Afro-Caribisch
Informatie voor patiënten met diabetes mellitus In het traject bariatrische chirurgie
Informatie voor patiënten met diabetes mellitus In het traject bariatrische chirurgie Afdeling interne geneeskunde U ontvangt deze folder omdat u een bariatrische behandeling gaat krijgen in Máxima Medisch
Diabetes en nierziekten
Diabetes en nierziekten Samenvatting van de lezing door dr. C.H.Beerenhout, als internist - nefroloog verbonden aan het Máxima Medisch Centrum te Veldhoven en Mw. M.Nouwens, verpleegkundige MMC, op maandag
1. Welke stof speelt de belangrijkste rol bij het bepalen van de glomulaire filtratiesnelheid, een maat voor nierschade? 1 van de 1 punt behaald
1. Welke stof speelt de belangrijkste rol bij het bepalen van de glomulaire filtratiesnelheid, een maat voor nierschade? 1. Ferritine 2. CRP 3. Kreatinine 4. Albumine De glomerulaire filtratiesnelheid
Palliatieve zorg bij patiënten met eindstadium nierfalen. Noordwest Ziekenhuis
Palliatieve zorg bij patiënten met eindstadium nierfalen Gideon Verhave Internist-nefroloog Marianne Komen Dialyseverpleegkundige Noordwest Ziekenhuis Leerdoelen Welke behandel(on)mogelijkheden zijn er
De inwendige pomp. Pomp ja of nee? Intraperitoneale insuline-pomp. Langerhans Cursus Utrecht, dec 2012. Insuline pompen: CSII Start en aanpassing
Langerhans Cursus Utrecht, dec 2012 Insuline pompen: CSII Start en aanpassing M.H.J. Dekkers, Elkerliek, Helmond & Deurne Jan Evert Heeg, internist, Isala Klinieken, Zwolle Intraperitoneale insuline-pomp
Jeffrey Perl, and Joanne M. Bargman Am J Physiol Renal Physiol 2016;311:F999-F1004
Disclosure belangen Sponsoren DOMESTICO PD parameters: Dialyse effectiviteit Anita van Eck van der Sluijs Internist-nefroloog i.o. en arts-onderzoeker DOMESTICO 28 maart 2018 Inhoud Peritoneum Dialyse
PATIËNTEN INFORMATIE. Diabetes en dialyse. Wat u moet weten
PATIËNTEN INFORMATIE Diabetes en dialyse Wat u moet weten 2 PATIËNTENINFORMATIE Deze folder is bedoeld om u te informeren over de extra zorg die de afdeling Dialyse van het Maasstad Ziekenhuis geeft aan
Mw A, 57 jaar. Beleid bij ingrepen. Mw A, 57 jaar. Mw A, 57 jaar. Mw A, 57 jaar. Mw A, 57 jaar
Mw A, 57 jaar Beleid bij ingrepen Henk Bilo Opfrisdagen Langerhans 10 en 11 december 2009 Langere tijd buikpijnen, geen gewichtsverlies Onregelmatig ontlastingspatroon, dysurie, pollakisurie. Sediment
Diabetes en ramadan Mohamed Ahdi
Diabetes en ramadan Mohamed Ahdi Slotervaartziekenhuis, Amsterdam Rotterdam, 22 november 2012 Overzicht van de presentatie Achtergrondsinformatie vastenperiode vrijstelling literatuur: glucose regulatie
Transmurale Afspraak Nierfunctiestoornis. 30 september 2010
Transmurale Afspraak Nierfunctiestoornis 30 september 2010 Onderwerpen 1. Definitie 2. Prevalentie 3. Richtlijnen 4. Diagnostiek 5. Preventie nierfunctieverlies 6. Behandeling metabole complicaties 7.
Oudere patiënt met chronisch nierfalen: wel of geen start dialyse? Wouter Verberne, arts-onderzoeker
Oudere patiënt met chronisch nierfalen: wel of geen start dialyse? Wouter Verberne, arts-onderzoeker Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Interne Geneeskunde Diabetesverpleegkundigen
Zelfregulatie voor mensen die drie keer per dag kortwerkende insuline voor de maaltijd en één keer (middel)langwerkende insuline spuiten en zo nodig bloedglucose verlagende tabletten gebruiken Zelfregulatie
H.88011.0815. Diabetespolikliniek
H.88011.0815 Diabetespolikliniek 2 Inleiding Een goede diabetes behandeling bestaat, volgens de Nederlandse Diabetes Federatie, uit regelmatige controle voor uw diabetes. De inhoud van deze controles is
Nierfalen en pallia+eve zorg: wat is de rela+e?
Nierfalen en pallia+eve zorg: wat is de rela+e? Workshop 1 Be,e Hoekstra, Verpleegkundig specialist Maasstad Ziekenhuis (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
De nieuwe NHG standaard Diabetes Mellitus type 2
De nieuwe NHG standaard Diabetes Mellitus type 2 F. Holleman Belangenverstrengeling Academisch prestige: AMC Adviesraden: sanofi, Eli Lilly Onderzoekssponsoring: MSD Alle (neven)inkomsten afkomstig van
Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose. 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie? 3 Bijstel-schema hypoglycemie 4 Voorkomen
hfdst 1 ps 11-09-1997 11:17 Pagina 8 SAMENVATTING
hfdst 1 ps 11-09-1997 11:17 Pagina 8 SAMENVATTING hfdst 1 ps 11-09-1997 11:17 Pagina 9 Niet-insuline-afhankelijke diabetes mellitus (NIADM) is een chronische ziekte die een belangrijke oorzaak vormt van
Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1
Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands
Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals. Dr. Jan-Willem van Dijk
Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals Dr. Jan-Willem van Dijk Inhoud Introductie type 2 diabetes Meten van bloedglucose Gewichtsverlies en bloedglucose Fysieke
De voedingsrichtlijnen zijn gebaseerd op de wetenschappelijke onderbouwde NDF-richtlijnen, NHGstandaard,
Bijlage 1: Samenwerkingsafspraken diëtiek binnen DBC Diabetes GHC Het uitgangspunt is dat iedere diabetes patiënt recht heeft op optimale zorg door de juiste professionals. Een goede behandeling van diabetes
Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog
Medicatie Risico bij Nierschade Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met
Jolanda Hensbergen. VUmc Amsterdam
Diabetes & Borstvoeding SBO 7 oktober Jolanda Hensbergen Diabetes- & obstetrieverpleegkundige VUmc Amsterdam 1 Opzet presentatie Diabetes - in het kort Uitleg type 1, type 2 en zwangerschapsdiabetes Risico
Risico minimalisatie materiaal betreffende tenofovirdisoproxil voor voorschrijvers - Brochure controle nierfunctie bij behandeling van volwassenen
Risico minimalisatie materiaal betreffende voor voorschrijvers - Brochure controle nierfunctie bij behandeling van volwassenen De risico minimalisatie materialen voor zijn beoordeeld door het College ter
Patiënteninformatie. Diabetes en zwangerschap
Diabetes en zwangerschap Patiënteninformatie Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave: 1 Inleiding 2 Wat is diabetes 3 Vormen van diabetes 4 Onderzoek 5 Behandeling 6 Zwangerschap 7 Wat betekent diabetes
Wat te doen als orale medicatie en 1 dd langwerkend insuline faalt? BASAAL PLUS insulinetherapie bij diabetes mellitus type 2
Wat te doen als orale medicatie en 1 dd langwerkend insuline faalt? BASAAL PLUS insulinetherapie bij diabetes mellitus type 2 Inhoud Wat is het belang van intensieve glucose regulatie? Wat zeggen de richtlijnen
Beweging en sport in jongeren met type 1 diabetes. Prof. dr. Dominique Hansen
Beweging en sport in jongeren met type 1 diabetes Prof. dr. Dominique Hansen Belang van beweging in type 1 diabetes Doorbreken en voorkomen van bewegingsangst Door hypoglycemie Belang van beweging in type