Water Safety Plans. Gertjan Medema VMW symposium Risicomanagement in de drinkwatersector 26 november 2008
|
|
- Raphaël de Wit
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Water Safety Plans Gertjan Medema VMW symposium Risicomanagement in de drinkwatersector 26 november 2008
2 Water Safety Plans van eindproduct testen naar preventief beheersen Geen E. coli in 100 ml veilig drinkwater Voorkomen is beter dan genezen 2
3 Achtergrond Microbiologisch veilig drinkwater Wat is er mis met de huidige benadering? 3
4 Volksgezondheid sterk verbeterd door drinkwatervoorziening 70 Gevallen van tyfus per % aangesloten op openbare watervoorziening
5 Achtergrond Microbiologisch veilig drinkwater Huidige controle is altijd te laat Outbreaks via drinkwater dat aan huidige eis voldoet is niet altijd adequaat Nieuwe pathogenen resistenter Due diligence: niet achteraf controleren of het goed was, maar vooraf aantoonbaar kunnen maken dat het veilig is In EU steeds meer gebieden consumentenveiligheid op basis risico-analyse Nieuwe WHO-richtlijn: risico-benadering voor drinkwater in Water Safety Plan 5
6 WHO drinkwaterrichtlijn
7 Bonn Charter Provision of good safe drinking water which has the trust of customers 7
8 Water Safety Plan Verzamel team en middelen Beschrijf de watervoorziening Identificeer en prioriteer gevaren (bron, zuivering, distributie) Identificeer Beheers Maatregelen, valideer effectiviteit Voer een risicoanalyse uit Selecteer beheersmaatregelen en parameters voor monitoring Definieer Kritische Grenzen Logisch stappenplan Gebaseerd op HACCP maar aangepast voor drinkwatervoorziening, o.a. vanwege Multiple Barrier principe Stel monitoring in Stel verificatie in Plan corrigerende maatregelen voor overschrijdingen, incidenten en rampen Installeer ondersteununde programma s (hygiene procedures, training etc.) Documenteer 8
9 Systeembeschrijving Intrekgebied-winning-zuivering-distributie Informatie verzamelen, eventueel creëren Bijvoorbeeld: Intrekgebied: landgebruik en bodemopbouw Winning: pompputten en ruwwaterleidingen Zuivering: stroomschema en processchema Maar ook sturing en procedures Aandachtspunten: Detailniveau Up-to-date Tijdelijke verbindingen Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen Corrigerende maatregelen Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 9
10 Risico s identificeren bron Hazards en Hazardous events Welke gevaarlijke stoffen en organismen? Hoe komen ze in de bron? Welke uitzonderlijke situaties vormen een bedreiging? Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen Corrigerende maatregelen Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 10
11 Risico s identificeren zuivering Hazardous events (bedreigende situaties ) Normale situatie (filterdoorslag einde looptijd) Storing (stroomuitval, lekkage) Materiaal (veroudering, uitloging) Verkeerde sturing/bediening (verkeerde klep) Fout uitvoeren procedure (schoonmaak) Extern risico (overstroming) Onderhoud Lucht/doseringen Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Alarmniveaus bedrijfsvoering Hoofdstroom Hoofdstroom Monitoren processen Corrigerende maatregelen By-pass Afvoer Omkeren Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 11
12 Risico s identificeren transport en distributie Hazards en Hazardous events Welke gevaarlijke stoffen en organismen? Hoe komen ze in het drinkwater? Welke uitzonderlijke situaties vormen een bedreiging? drukloos (reservoirs) lekkages aanleg en onderhoud Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen Corrigerende maatregelen Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 12
13 Risico s identificeren BTO Techneau Hazard Database Eerste checklist Specifieker maken Toespitsen op NL MariskA Vastleggen risico-informatie Koppeling met vervolgstappen WSP prioritering (scoren risico s) bestaande beheersmaatregelen nieuwe maatregelen kostenschatting Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen Corrigerende maatregelen Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 13
14 MariskA Ontwikkeld in BTO Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen Corrigerende maatregelen Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 14
15 Scoren en wegen van risico s Risico= kans gebeurtenis x effect bedreiging Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen Corrigerende maatregelen Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 15
16 Beheersmaatregelen identificeren in BTO Veilige waterwingebieden Effectiviteit bodempassage Literatuuroverzicht: Elimination of microorganisms by drinking water treatment processes MicroRisk: Efficacy of water treatment processes Hygiënecode winning Hygiënecode opslag, transport en distributie Nieuw: Hygiënecode zuivering Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen Corrigerende maatregelen Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 16
17 Alarmniveaus Critical limits Proefschrift Patrick Smeets Variatie in proces (onvermijdelijk) Bijsturing (automatisch) Corrigerende maatregel (effecten voorkomen) Chlorine residual (mg/l) Monitored Setpoint 0.5 Lower operational limit Upper operational limit Critical limit Time (hours) Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen Corrigerende maatregelen Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 17
18 Monitoren van processen Processturing Detecteren special events Validatie en verificatie achteraf Meetfrequentie afhankelijk van effectiviteit proces nominal log reduction Interval / year 1 week 1 day 3 hours 15 min 2 min Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen Corrigerende maatregelen Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 18
19 Corrigerende maatregelen BTO Effectiviteit (nood) desinfectie Nieuw: Effectiviteit kookadvies Nieuw: Interactie zuiveringsprocessen 6.5 Hours response time 5 Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Log inactivation Monitored Monitored Running Monitored average Running Monitored average Correction Running average level Correction level Achievable average Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen Corrigerende maatregelen Apr 07 May 17 May 27 May 06 Jun 16 Jun Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 19
20 Documentatie en communicatie Documenteren WSP in MariskA Documenteren procesbeschrijvingen, procedures etc. in bestaand systeem (eenduidig verwijzen) Duidelijke rapportage voor communicatie met de verschillende stakeholders Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Risico Maatregel Kosten Baten Risiconiveau Planning Gereed Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen verwijzing naar paragraaf + nummer Voor Na (advies) Winning en productie Oppervlaktewater Pomp en leidingen zoutzuurdosering (4.3.1:74) Aanpassen automatiek juli 2004 ongevulde snelfilter (4.3.1:109) Vullen met grind juli 2004 Verstopte doseerlans coagulatie (4.3.1:79) Aanpassen automatiek januari 2005 Binnendringen ongedierte filtergebouw(43.1:111) Plaatsen Horren juli 2004 Corrigerende maatregelen Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 20
21 Validatie en verificatie Validatie in BTO: Proefonderzoek O3 UV LZF AKF Nieuw: Langzame zandfiltratie Team samenstellen Systeembeschrijving Risico s identificeren Beheersmaatregelen identificeren Alarmniveaus bedrijfsvoering Monitoren processen Verificatie in BTO: Statistische methode QMRA (MicroRisk) QMRA tool Corrigerende maatregelen Documentatie en communicatie Validatie en verificatie 21
22 WSP in het BTO BTO voor zowel wetenschap als toepassing: Nieuwe projecten Water Safety Plans Tools voor efficiente uitvoering Toegankelijk maken bestaande kennis en ervaring Wetenschappelijke onderbouwing van WSP elementen 22
23 Ons water is veilig en alles is al geregeld! Wat komt er dan nog uit een WSP? In hoofdlijnen risico s goed beheerst De kleine hoekjes!!! Kortsluitstroming chemische desinfectie Kortsluitstromingen ondiep grondwater/putten/drains Noodoverstort levert by-pass zuivering Hygienisch werken kan nog beter Insluis brandkranen Insluis winputten Auditen volgen van (hygiene) procedures kan beter 23
24 Nu in en om de EU Water Safety Plan is kern van de nieuwe WHO Guidelines for Drinking Water Quality In Australie, Nieuw Zeeland, Zwitserland en Frankrijk al elementen van Water Safety Plan in Waterleidingwet Zwitserland: HACCP in drinkwaterregelgeving Frankrijk: monitoringsreductie bij invoering HACCP drinkwater Duitsland: pilots Water Safety Plan drinkwater, implementatie in DVGW technische regels Engeland: Water Safety Plan nu in drinkwaterbeleid In Nederland risicoanalyse in nieuwe Waterleidingbesluit Is onderdeel WSP, maar ALLEEN risicoanalyse EU: evaluatie invoer WSP in EU 24
25 Standpunt EUREAU Revision of the Drinking Water Directive 98/83/EC Stakeholder Forum 04/04/2008 EUREAU Comments on Preventive Risk Management Summary Preventive Risk Management is a key element for the supply of good, safe drinking water. In its incorporation in the Drinking Water Directive needs to clarify at the EU level the health based-targets. The new costs, especially administrative costs or eventually monitoring costs, must be thoroughly weighted against the expected benefits. This introduction of PRM in the legislation will also entail new responsibilities, in terms of risk assessment and independent audit. Equally, resource protection as provided for in the Water Framework Directive, and water risks management in buildings must be enhanced and supported by adequate measures. EUREAU therefore recommends that these elements be properly documented before a new directive is drafted. 25
26 Ervaringen Nederlandse waterbedrijven Implementatie Water Safety Plans kost veel tijd en aandacht Werk van grof naar fijn Hoe Safe moet het water worden? Wanneer is een Water Safety Plan goed genoeg? Onderbouwing risicoschatting moet beter Documentatie ondersteunt normale taken Zoek aansluiting bij bestaande systemen (ISO 9001/22000) (Re)focus op (microbiologische) veiligheid was wel weer eens nodig 26
27 Water Safety Plans: global experiences and future trends Lisbon, May 12-14, 2008 Worldwide experiences with WSP implementation The final draft of the WHO-IWA manual on water safety plans was presented. Future work will aim at strengthening specific issues such as: clarifying the role of the regulators in the design, implementation and verification of WSPs promoting and facilitating consumer involvement developing specific and simple approaches for small scale water supply systems better placing WSPs in overall economic development frameworks promoting international exchange on design and implementation of WSPs and associated capacity building. WHO will work towards a more systematic monitoring of the introduction of WSPs globally, and to this aim will further strengthen its cooperation with the IWA. 27
28 Water Safety Plans: global experiences and future trends Lisbon, May 12-14, Bijdrage Medema WHO Guidelines for Drinking Water Quality,
29 WSPortal (WHO) 29
30 Samenvatting Internationale ontwikkeling State-of-the-art Goede aanvulling op het huidige instrumentarium: systematische integratie van de beheersing van risico s voor de drinkwaterkwaliteit Veel elementen al aanwezig Aanbeveling: opnemen in EU DWD 30
Water safety plans. Gertjan Medema hoogleraar Water & gezondheid. Challenge the future. Delft University of Technology
Water safety plans Gertjan Medema hoogleraar Water & gezondheid Delft University of Technology Challenge the future Inhoud Achtergrond: waarom nodig? Wat is een Water Safety Plan? Wat levert het op? Wat
Nadere informatieWater Safety Plans in Vlaanderen
Water Safety Plans in Vlaanderen Verwachtingen en uitdagingen VMW-symposium Risicomanagement in de drinkwatersector: noodzaak of utopie? 26 /11/2008 1. Water safety plan concept 2. Water safety plans internationale
Nadere informatieRisico s van decentrale watervoorziening
15-10-2015 1 Risico s van decentrale watervoorziening Patrick Smeets Mini-symposium decentrale water- en energieoplossingen 15 oktober '15 2 Lokale drinkwatervoorziening Verschillende opties onderzocht
Nadere informatieDe essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij
De essentie van de nieuwe ISO s Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij 1 Waar ik het over ga hebben De uitdaging en de oplossing De HLS voor iedereen De HLS voor wie het wil Waar we staan en wat er
Nadere informatie2 e webinar herziening ISO 14001
2 e webinar herziening ISO 14001 Webinar SCCM 25 september 2014 Frans Stuyt Doel 2 e webinar herziening ISO 14001 Planning vervolg herziening Overgangsperiode certificaten Korte samenvatting 1 e webinar
Nadere informatieBedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS
Bedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS 26 november 2014 Aart Bitter@ISGcom.nl www.information-security-governance.com Disaster Recovery Plan 2 The Bitter Brew Case To Brew or not to Brew, That s
Nadere informatieWat komt er op ons af?
BUSINESS ASSURANCE ISO 45001 Wat komt er op ons af? Apply veiligheidsdag Hans Snoeren 25 mei 2016 1 EHS Conversion_01_Introduction_Rev 0 SAFER, SMARTER, GREENER Introductions Planning ontwikkeling ISO
Nadere informatieFuture of the Financial Industry
Future of the Financial Industry Herman Dijkhuizen 22 June 2012 0 FS environment Regulatory & political pressure and economic and euro crisis 1 Developments in the sector Deleveraging, regulation and too
Nadere informatieAlcohol policy in Belgium: recent developments
1 Alcohol policy in Belgium: recent developments Kurt Doms, Head Drug Unit DG Health Care FPS Health, Food Chain Safety and Environment www.health.belgium.be/drugs Meeting Alcohol Policy Network 26th November
Nadere informatieIntro ISO. Finance. Wie zijn wij? Producten. Programma
1 Intro 2 Wie zijn wij? Producten ISO Programma ICT Finance Producten 3 Visma/AccountView Vivaldi (Interim) (Financieel) Management Workshops & Trainingen De 4U way 4 Nadruk op training en kennisoverdracht.
Nadere informatieAgenda: Rotary Industry Group
KiC MPI 21juni 2018 Rotary Industry Group Agenda: a) Korte introductie: wie zijn wij wat doen wij? b) Nieuwe ontwikkelingen binnen Rotary Industry Group c) Contactloze magnetische koppeling d) Business
Nadere informatieIntroductie LRQA 2003
! Introductie ! Lloyd s Register Quality Assurance(LRQA) " Onderdeel van de Lloyd s Register group " Wereldwijd marktleider in certificatie " + 1 300 assessors " + 33 000 certificaten " Geaccrediteerd
Nadere informatieINFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW)
INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) 14 november 2014 2 PROGRAMMA ESFRI Roadmap, wat is het en waar doen we het voor? Roadmap 2016 Verschillen met vorige Schets
Nadere informatieGOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST
National Treasury/ Nasionale Tesourie 838 Local Government: Municipal Finance Management Act (56/2003): Draft Amendments to Municipal Regulations on Minimum Competency Levels, 2017 41047 GOVERNMENT NOTICE
Nadere informatieBusiness Continuity Management
Business Continuity Management Aart Bitter - 14 januari 2014 SAFER, SMARTER, GREENER Praktijk case Wij zijn als bierbrouwerij voorgedragen om onze producten te leveren aan het Holland House tijdens het
Nadere informatieweer wat nieuws KEMA KEMA Reden van verandering KLANT- & PRESTATIEGERICHT! Oude norm was onvoldoende 16-04-2003 KEMA Quality B.V.
Ze hebben weer wat nieuws bedacht! 16-04-2003 Quality B.V. 1 Reden van verandering Oude norm was onvoldoende KLANT- & PRESTATIEGERICHT! 16-04-2003 Quality B.V. 2 1 Reden van verandering a. ISO normen iedere
Nadere informatieDe nieuwe ISO-normen: meer dan KAM-management alleen!
De nieuwe ISO-normen: meer dan KAM- alleen! Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Wat kunt u verwachten? Ontwikkelingen systeemnormen Plug-in
Nadere informatieZelfevaluatietool voor meer inclusief onderwijs. Marjan Zandbergen Inge van der Heul
Zelfevaluatietool voor meer inclusief onderwijs Marjan Zandbergen Inge van der Heul Programma Introductie en totstandkoming tool Zelf met de tool aan de slag Evaluatie / feedback Achtergrond project European
Nadere informatieISO9001:2015, in vogelvlucht. Door Tjarko Vrugt
ISO9001:2015, in vogelvlucht Door Tjarko Vrugt 18-11-2015 - Qemc - Tjarko Vrugt Bron: NEN - Delft 2 DE NIEUWE NEN EN ISO 9001 : 2015 Deze presentatie beperkt zich tot de essentie Sktb besteed in 2016
Nadere informatieDuidelijkheid in verantwoordelijkheid. John van der Sleen - Risicoherkenning
Duidelijkheid in verantwoordelijkheid John van der Sleen - Risicoherkenning Inhoud Enkele Process Safety Incidenten Wat is Process Safety Process Safety oorsprong Process Safety bedrijfsinvullingen Wat
Nadere informatieSmart Power Networks. Energie Management. Bas de Koningh - HARTING B.V.
Smart Power Networks Energie Management Bas de Koningh - HARTING B.V. Motivatie Politieke doelen Reductie CO2-Uitstoot nucleare energie fase out Meer renewable energie duurzame energieefficiëntie in de
Nadere informatieVan Commissionaire naar LRD?
Van Commissionaire naar LRD? Internationale jurisprudentie en bewegingen in het OESO commentaar over het begrip vaste inrichting (Quo Vadis?) Mirko Marinc, Michiel Bijloo, Jan Willem Gerritsen Agenda Introductie
Nadere informatieimpact from intervention strategies A case example from the baking industry
Prospective evaluation of the health impact from intervention strategies A case example from the baking industry Samenwerking Nick Warren, Health and Safety Laboratory Dick Heederik, IRAS, Utrecht University
Nadere informatieUNECE/UNESCAP Workshop on. Electronic Trade Documents. Ulaanbaatar, Mongolia, October 2009
/UNESCAP Workshop on Electronic Trade Documents Ulaanbaatar, Mongolia, October 2009 Presentation Need for digital paper documents Developing Electronic documents for SW Using Digital Paper in Supply Chains
Nadere informatieISO 9001: Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet?
ISO 9001:2015... Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet? NNK bijeenkomst, 09 september 2014 Bob Alisic / ActinQ V2.1 Waarom een nieuwe versie van ISO 9001? De norm in lijn te
Nadere informatieDe ISO High Level Structure (HLS) en de nieuwe ISO 22000
De ISO High Level Structure (HLS) en de nieuwe ISO 22000 26 september 2018 Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl Welke onderwerpen kunt u
Nadere informatieInspectie beleid GDP Guideline. Ageeth Dekker Senior Inspecteur
Inspectie beleid GDP Guideline Ageeth Dekker Senior Inspecteur Agenda 1. Inleiding 2. Groothandelsvergunning 3. GDP inspecties, rapportage en certificaat 4. Samenvatting 5. Vragen 2 Inleiding Nieuwe GDP
Nadere informatieHoezo dé nieuwe ISO-normen?
De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal
Nadere informatieISO 9001: Business in Control 2.0
ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM
Nadere informatieRichtlijn Machines 98/37/EC - 2006/42/EC Samenbouw
Richtlijn Machines 98/37/EC - 2006/42/EC Samenbouw Marc Vanderhaeghe Vinçotte - Gent Contract Manager Safety of Machinery Coordinator Conformity of Technical Installations Prebes 27 april 2009 Brugge INHOUD
Nadere informatieGenerieke systeemeisen
Bijlage Generieke Systeem in kader van LAT-RB, versie 27 maart 2012 Generieke systeem NTA 8620 BRZO (VBS elementen) Arbowet Bevb / NTA 8000 OHSAS 18001 ISO 14001 Compliance competence checklist 1. Algemene
Nadere informatieTUSSENHANDEL IN DIERVOEDERS (HYGIËNECODE/GMP + B 3.2)
TUSSENHANDEL IN DIERVOEDERS (HYGIËNECODE/GMP + B 3.2) 1 juli 2008 1 Toepassing in uw onderneming HTP Advies B.V. Begeleiding bij o.a. ISO (9001, 22000), GMP +, HACCP (www.htp-advies.nl) Praktijkervaring
Nadere informatieHet nieuwe grenswaardenstelsel
Het nieuwe grenswaardenstelsel hebben we het kind met het badwater weggegooid? Linda Schenk en Nicole Palmen Publicatie: Throwing the Baby Out with the Bath Water? Occupational Hygienists Views on the
Nadere informatieVeilig water, uw en onze zorg
Veilig water, uw en onze zorg Risicobeheersing en consumentveiligheid, niet alleen een kwestie van vertrouwen Waarde van WLN: Hygiene en veiligheid 5-6- 2014 16-6-2014 veilig water 1 Veilig drinkwater
Nadere informatieOpleiding PECB IT Governance.
Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)
Nadere informatieBesluitenlijst CCvD HACCP/ List of decisions National Board of Experts HACCP
Besluitenlijst CCvD HACCP/ List of decisions National Board of Experts HACCP Dit is de actuele besluitenlijst van het CCvD HACCP. Op deze besluitenlijst staan alle relevante besluiten van het CCvD HACCP
Nadere informatieCodex vanuit het perspectief van het bedrijfsleven
Codex vanuit het perspectief van het bedrijfsleven Presentatie voor de Nederlandse Vereniging Levensmiddelenrecht 6 december 2017. Paul Besseling - Précon Food Management. Focus op: General Principles
Nadere informatieEen andere blik op fraude en integriteit: zicht op geld- en goederenstromen
Een andere blik op fraude en integriteit: zicht op geld- en goederenstromen Hans Schoolderman Building trust in food Food Supply and Integrity Services October 2015 VMT congres, 13 oktober Hans Schoolderman
Nadere informatieVlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium
Vlaams Kenniscentrum water Van projectidee tot projectconsortium ca. 600 calls -> 96 calls Intern gebruik -> nuttig voor Vlaanderen 96 calls -> 34 calls -> 6 thema s o o o o o o Sustainable rural development
Nadere informatieDe Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik. makend van GPS- en Versnellingsmeterdata
De Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik makend van GPS- en Versnellingsmeterdata The relationship Between the Physical Environment and Physical Activity in Children
Nadere informatieDoc.Ref.: CMDh/PhVWP/042/2012 January 2012 SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS. New Class Warnings
HMG-CoA Reductase Inhibitors and safety the risk of new onset diabetes/impaired glucose metabolism Final SmPC and PL wording agreed by PhVWP December 2011 Doc.Ref.: CMDh/PhVWP/042/2012 January 2012 SUMMARY
Nadere informatieLieke van der Scheer, Department of Philosophy Lieke van der Scheer ISOQOL
Lieke van der Scheer, Department of Philosophy Lieke.vanderScheer@utwente.nl Lieke van der Scheer ISOQOL 14-11-2014 1 De stem van patiënten Elisa Garcia Simone van der Burg (Nijmegen) Lieke van der Scheer
Nadere informatieSTART WITH RISK ASSESSMENT
START WITH RISK ASSESSMENT VEERLE NOTEN TIELT, 29 JANUARI 2015 PROGRAMMA 1. Wat is risicoanalyse en risicomanagement? 2. Start with Risk Assessment in mijn laboratorium omgeving 3. Risicocontrole 4. Is
Nadere informatieRisico analyse uitvoeren op het laboratorium. PUOZ Labdag 4 december 2014 Workshop leiders Joris van den Heuvel en Oscar Smeets
Risico analyse uitvoeren op het laboratorium PUOZ Labdag 4 december 2014 Workshop leiders Joris van den Heuvel en Oscar Smeets Programma Workshop 13.45-13.55 Welkom en inleiding 13.55-14.25 Aan de slag
Nadere informatieWELKE RISICO S LOOPT U? - Relevante analyses helpen - November 17, 2015
WELKE RISICO S LOOPT U? - Relevante analyses helpen - November 17, 2015 Vion Food Vion Food Business units Pork Beef Foodservice Onze merken VION Food Eigen verantwoordelijkheid van Voedselproducenten
Nadere informatieGeïntegreerde ex ante impactanalyse bij de Europese Commissie
Geïntegreerde ex ante impactanalyse bij de Europese Commissie Peter Lelie Europese Commissie - DG EMPL 7-Oct-09 Directoraat-Generaal for Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Gelijke Kansen Eenheid Sociale
Nadere informatieEuropese Privacy Verordening (EPV) Een wet met Tanden
Europese Privacy Verordening (EPV) Een wet met Tanden WBP en EPV grote verschillen? WBP Transparantie X X Proportionaliteit X X Doelbinding X X Subsidiariteit X X Accountability en auditability Boetes
Nadere informatieEnkele klanten. Copyright 2012 IP Bank BV
CGE Risk Management Solutions B.V. 1 Methods & Training Research Building concepts 2 Software Standard tools Industry leading 3 4 Development Projects Capturing industry expertise Partners Training Consultancy
Nadere informatieBusiness as (un)usual
Business as (un)usual Beperking van de impact van incidenten begint vandaag! Aon Global Risk Consulting Business Continuity Practice Continuiteit = basis voor succesvol ondernemen.voor u business as usual?
Nadere informatieCiviele Gezondheidstechniek
Civiele Gezondheidstechniek Prof. Hans van Dijk 28 september 2007 1 Afdeling Vermelding Watermanagement onderdeel organisatie Sectie Gezondheidstechniek Overzicht 3011, deel Gezondheidstechniek Boek Drinkwater-principes
Nadere informatieBeheersen van stoffenrisico's
Beheersen van stoffenrisico's Focus op multidimensionale beheersstrategieën 2 Inhoud van deze presentatie Waarom onderzoek naar beheersstrategieën bij TNO Welke kennisontwikkeling vindt plaats Human factor,
Nadere informatiePRESTATIEVERKLARING. DoP: voor fischer RM II (Lijm anker voor gebruik in beton) NL
PRESTATIEVERKLARING DoP: 0090 1. Unieke identificatiecode van het producttype: DoP: 0090 voor fischer RM II (Lijm anker voor gebruik in beton) NL 2. Beoogd(e) gebruik(en): Bevestiging achteraf in gescheurd
Nadere informatieAnnual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels)
Staten-Generaal Annual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels) Subject: Sustainable Flemish SDI Nature: Mobilising, Steering Organisers:
Nadere informatieSAFETY 4 DUMMIES. 20 september 2017 Practical Safety Event 1
SAFETY 4 DUMMIES 20 september 2017 Practical Safety Event 1 Marcel van Bolhuis Sales Manager Sales Nederland Noord Tel. +31 78 615 4766 Fax +31 78 615 4311 E-Mail Marcel.van.Bolhuis@euchner.nl Mob. +31
Nadere informatieIn 10 stappen naar een managementsysteem
In 10 stappen naar een managementsysteem Luc Bortels Publisher HSE 9/2/2017 Luc Bortels Publisher Health, Safety & Environment bij Wolters Kluwer meer dan 25 jaar ervaring in het opzetten van systemen
Nadere informatieEuropean frameworks for VET
European frameworks for VET VLOR Brussels, 4 June 2014 Carlo Scatoli Vocational Training and Adult Learning 2002 The Copenhagen Declaration 30 November 2002 Strengthen the European dimension Improve transparency,
Nadere informatieTransavia ISM. Agenda
Transavia ISM Agenda Transavia Uitgangspunten voor ISM ISM Implementatie bij Transavia Ontwikkeling van het proces Procesmatig werken binnen Transavia Wat heeft ISM opgeleverd. Transavia ISM presentatie
Nadere informatieMentaal Weerbaar Blauw
Mentaal Weerbaar Blauw de invloed van stereotypen over etnische minderheden cynisme en negatieve emoties op de mentale weerbaarheid van politieagenten begeleiders: dr. Anita Eerland & dr. Arjan Bos dr.
Nadere informatieOndernemen dankzij 3 lines of defense. Hoe 3 lines of defense ondernemerschap binnen uw organisatie kan stimuleren
Ondernemen dankzij 3 lines of defense Hoe 3 lines of defense ondernemerschap binnen uw organisatie kan stimuleren Introductie Allebei Bedrijfskundige achtergrond Brede ervaring met non-financial risicomanagement.
Nadere informatieImplementeren van complianceen risicomanagement met Panoptys
Implementeren van complianceen risicomanagement met Panoptys Michiel Bareman 11 september 2014 1 Panoptys is alziend Argus Panoptys was een reus uit de Griekse mythologie die over zijn gehele lichaam honderd
Nadere informatieSportopleidingen in Internationaal perspectief
Sportopleidingen in Internationaal perspectief Platform kader Den Haag, 29 maart 2010 Danny Meuken Jan Minkhorst 967 LONDEN DAGEN Het internationale Speelveld GAISF IOC VN (UNESCO) Internationale Sportfederaties
Nadere informatieDe nieuwe compliance norm ISO 19600 en risicomanagement Een praktijkvoorbeeld voor een license to operate. Arjan Donatz
De nieuwe compliance norm ISO 19600 en risicomanagement Een praktijkvoorbeeld voor een license to operate. Arjan Donatz Group Director, QHSE 11 September 2014. ABOUT US FTS Hofftrans Oil transportation
Nadere informatieRunning head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende
Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1 Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende Problematiek: De Mediërende Invloed van de Ouder-Therapeut Alliantie
Nadere informatieEthiek en management-systematiek
Responsible Care Deze presentatie wat is Responsible Care (Global Charter) Relatie met operationele veiligheid In de chemie VCA en VCO Enkel k l aanbevelingen Bert Zandvoort Coordinator Masterclass Veiligheid
Nadere informatieISO/IEC 20000, van standaardkwaliteit naar kwaliteitsstandaard. NGI Limburg 30 mei 2007
ISO/IEC 20000, van standaardkwaliteit naar kwaliteitsstandaard NGI Limburg 30 mei 2007 1 Tijdlijn 80-er jaren: ITIL versie 1 2000: BS 15000 2001: ITIL versie 2 2002: Aangepaste versie BS 15000 2005: BS
Nadere informatieEU-Houtverordening vanuit de houthandel
EU-Houtverordening vanuit de houthandel Nyenrode 4 februari 2013 Paul van den Heuvel Actieplan Bewust met hout 2010-2015 Samen werken aan duurzaam geproduceerd hout Ambities 80% 1 ste helft 2012 De hele
Nadere informatieLIFE+ Arnoud Heeres, LIFE Unit, Europese Commissie. 2013 LIFE+ Presentatie Nederland
LIFE+ Arnoud Heeres, LIFE Unit, Europese Commissie 1 Profiel: Programma Manager - Desk Officer voor LIFE Natuur LIFE Natuur Unit (E3) DG Milieu Europese Commissie 2 Taken: Programma Manager - Desk Officer
Nadere informatieActivant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information
Activant Prophet 21 Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information This class is designed for Customers interested in upgrading to version 12.0 IT staff responsible for the managing of the Prophet 21 system
Nadere informatieUitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK
Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in
Nadere informatieSeriously Seeking Security
Seriously Seeking Security The Quest for the Holy Grail? Aart Bitter 27 november 2007 SBIT congres: Taking Security Seriously Aart.Bitter@information-security-governance.com Agenda Taking Security Seriously
Nadere informatieQuality Management System. Risk ISO9001. Info Sessie
Quality Management System Improvement KWINTA PDCA ISO9001 Quality Plan Leadership Guido Verrept Risk 2015 Info Sessie Ivo Demeulenaere Context Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar
Nadere informatieSafety Management System
Safety Management System Tbv ILT-sectorbijjeenkomst dd 7 nov 2013 Richard Hol / Hoofd Safety & Quality Assurance Inhoud Aanpak implementatie SMS Occurrence reporting proces Voorbeelden SMS producten Beoordeling
Nadere informatieIenM & INTERREG: Circulaire economie
IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013
Nadere informatieVergelijking van de eisen in ISO 9001:2008 met die in ISO FDIS 9001:2015
ISO Revisions Nieuw en herzien Vergelijking van de eisen in ISO 9001:2008 met die in ISO FDIS 9001:2015 Inleiding Dit document maakt een vergelijking tussen ISO 9001:2008 en de Final Draft International
Nadere informatieMicrobiologische risico-analyse toegepast op de dagelijkse praktijk
Microbiologische risico-analyse toegepast op de dagelijkse praktijk Frits Boom Blankenberge, 1 februari 2014 Waarom risico analyse? Afweging risico en kosten Wel of geen winterbanden? Controle door 2 e
Nadere informatieSlim gevaarlijke stoffenbeleid hoe krijg ik de beslissers in mijn bedrijf mee?
Laan van Kronenburg 14 1183 AS AMSTELVEEN Tel. +31 6 1825 1713 Koen.verbist@cosanta.nl Slim gevaarlijke stoffenbeleid hoe krijg ik de beslissers in mijn bedrijf mee? Koen Verbist, MSc NVvA Symposium 2017
Nadere informatieInvoering van kwaliteitszorgsystemen : licence for export?
Invoering van kwaliteitszorgsystemen : licence for export? Liesbeth Jacxsens Agro ABC Liesbeth.Jacxsens@agroabc.eu Voorstelling Agro ABC Wetenschappelijke kennis inzake kwaliteitszorgsystemen en risicobeoordeling
Nadere informatieOpen Access voor wetenschappelijke data in VLIZ Archiveren, documenteren, publiceren en herverdelen
Open Access voor wetenschappelijke data in VLIZ Archiveren, documenteren, publiceren en herverdelen EWI-focus Van Open Access naar Open Data uitdagingen voor het beleid 17-09-2014 Inleiding Het proces
Nadere informatieFidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth
Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:
Nadere informatieIssues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010
Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010 Topics ANDA process for FDG User fees Contract manufacturing PETNET's perspective Colleagues Michael Nazerias Ken Breslow Ed
Nadere informatieProcescontrole als essentiële schakel in de kwaliteitsbewaking. Symposium ter gelegenheid van 50 jaar centraal laboratorium VMW 26 november 2008
Procescontrole als essentiële schakel in de kwaliteitsbewaking Kwaliteitscontrole versus procescontrole Doel kwaliteitscontrole > nazicht of het eindproduct voldoet aan bepaalde normen en specificaties
Nadere informatieRisico s binnen een project
Risico s binnen een project Alles loopt op wieltjes Je hebt de zaak vanuit alle hoeken onderzocht. Je hebt het al 1000x gedaan Alles is vanzelfsprekend Je weet perfect wat je aan het doen bent, je bent
Nadere informatieOpleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.
Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden
Nadere informatieREACH nieuw werkveld voor Arbeidshygiënist
REACH nieuw werkveld voor Arbeidshygiënist NVvA Symposium Zeist, maart 2012 Caesar Consult: Joost van Rooij @ Caesar_Consult Agenda 1. Introductie 2. Verschillen oude MSDS en nieuwe extsds 3. Exposure
Nadere informatieUsability evaluation of a guideline implementation systym for cardiac rehabilitation: Think aloud study
Usability evaluation of a guideline implementation systym for cardiac rehabilitation: Think aloud study Mariëtte VAN ENGEN-VERHEUL, Linda PEUTE, Ellen KILSDONK, Niels PEEK, Monique JASPERS Mariëtte van
Nadere informatieECEL. Wouter Fransman
Exposure Control Efficacy Library ECEL Wouter Fransman Achtergrond Veel onderzoek naar effectiviteit van beheersmaatregelen, maar resultaten niet eenduidig Beheersmaatregelen (Risk Management Measures
Nadere informatieThe Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages
The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages 22/03/2013 Housing market in crisis House prices down Number of transactions
Nadere informatieSafety Values in de context van Business Strategy.
Safety Values in de context van Business Strategy. Annick Starren en Gerard Zwetsloot (TNO) Papendal, 31 maart 2015. NVVK sessie Horen, Zien en Zwijgen. Safety Values in de context van Business strategy.
Nadere informatieInterne audits vanuit risico denken. Kleemans Organisatieadvies Ingrid van Rijckevorsel
Interne audits vanuit risico denken Kleemans Organisatieadvies Ingrid van Rijckevorsel Agenda Opening, verwachtingen Theorie risicomanagement Risicogericht auditen Opdracht Opening, verwachtingen Opening
Nadere informatieProgramma 14 november middag. Risicomanagement Modellen. Strategisch risicomanagement
Programma 14 november middag Risicomanagement Modellen Strategisch risicomanagement Kaplan 1www.risicomanagementacademie.nl 2www.risicomanagementacademie.nl Risicomanagement modellen Verscheidenheid normen
Nadere informatieRecente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek
Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk
Nadere informatieExposure Control Efficacy Library (ECEL)
ary (ECEL) Development and Evaluation 2 Wat is ECEL? MS Access database - brede scala van RMMs - kwantitatieve effectiviteitswaarden - inhalatoire blootstelling aan stoffen Oorspronkelijk ontwikkeld voor
Nadere informatieBeïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?
Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety
Nadere informatieBENT U ER KLAAR VOOR?
ISO 9001:2015 EN ISO 14001:2015 HERZIENINGEN ZIJN IN AANTOCHT BENT U ER KLAAR VOOR? Move Forward with Confidence WAT IS NIEUW IN ISO 9001:2015 & ISO 14001:2015 MEER BUSINESS GEORIENTEERD KERNASPECTEN "LEIDERSCHAP
Nadere informatieEU beleid Campylobacter
EU beleid Campylobacter Lelystad, 14 Juni 2013 Kris De Smet Head of team food hygiene European Commission, DG SANCO, G4 Overzicht presentatie EU structuren EFSA advies en monitoring data EC (SANCO) activiteiten:
Nadere informatieSESSIE 1.3 GEBRUIK: NATUURGEWELD
SESSIE 1.3 GEBRUIK: NATUURGEWELD Voorbereiden van chemische bedrijven tegen natuurgeweld en domino-effecten 21 juni 2018, Dag van de chemische veiligheid 21-6-2018 BCM Specialist - Alex Hoogteijling 1
Nadere informatieProductgerichte Milieuzorg HEMA
Productgerichte Milieuzorg HEMA Aan dit project is in het kader van het Besluit milieusubsidies, regeling milieugerichte technologie een subsidie verleend uit het programma Productgerichte Milieuzorg 2000
Nadere informatieDe nieuwe ISO 22000:2018
1 / 13 NEN Bijeenkomst - 26 september 2018 De nieuwe ISO 22000:2018 PRPs, OPRPs en CCPs Alle onduidelijkheid ten einde? Paul Besseling - Précon Food Management 2 / 13 Précon Food Management Opgericht in
Nadere informatieDrinkwater en gezondheid in (inter)nationaal perspectief
Drinkwater en gezondheid in (inter)nationaal perspectief Gertjan Medema, leerstoel Water & Gezondheid Waarde van WLN 5 juni 2014 Delft University of Technology Challenge the future Vermeer, 1661. Gezicht
Nadere informatieRunning head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1. De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress. en Energie bij Moeders
Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1 De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress en Energie bij Moeders The Effect of MBSR-training on Mindfulness, Perceived Stress
Nadere informatie