Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Delfshaven 2009 Gemeente Rotterdam

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Delfshaven 2009 Gemeente Rotterdam"

Transcriptie

1 Scholierenrapportage Communities that Care Rapportage deelgemeente 2009

2 Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam 2009

3 Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam 2009 Gemeente Rotterdam De gegevens in deze rapportage zijn gebaseerd op de scholierenenquête die gecombineerd met de Jeugdmonitor RotterdamRijnmond, is afgenomen in het schooljaar , in opdracht van Dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving GGD RotterdamRijnmond Cluster Jeugdbeleid Sectie Jeugdmonitor en Onderzoek Februari 2010 Netty van VeelenDieleman Petra van de LooijJansen

4 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding CtCvragenlijst gecombineerd met de Jeugdmonitor Rotterdam Rijnmond Wijken in de deelgemeente Leeswijzer Onderzoeksverantwoording Onderzoeksopzet Respons Achtergrondkenmerken Samenvatting achtergrondkenmerken... 4 Probleemgedrag Geweld en jeugddelinquentie (Problematisch) roken, alcohol en drugsgebruik Schoolverzuim Schoolverzuim Aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag Sociaalemotionele problemen Tabel met probleemgedrag per wijk Samenvatting Risico en beschermende factoren: het gemiddelde van de deelgemeente Inleiding Domein Gezin Domein School Domein Kinderen en Jongeren Domein Wijk Tabel met factoren per wijk Samenvatting Resultaten eerdere CtCmeting Samenvatting en conclusies per wijk Deelgemeente Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse Bijlage 1 Verdeling etniciteit (percentages en aantallen)...41 Bijlage 2 Probleemgedragingen op itemniveau...42 Bijlage 3 Frequenties van beschermende en risicofactoren...43 Bijlage 4 CtCvragen in de gecombineerde JMR/CtClijst...53 Referenties

5 2

6 1 Inleiding In 2006 hebben het Nederlands Jeugdinstituut (NJI), het onderzoeksbureau DSPgroep en de GGD RotterdamRijnmond, in opdracht van het Programmabureau Veilig, Dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving, een gecombineerde Jeugdmonitor/Communities that Carevragenlijst ontwikkeld 1. In het schooljaar is deze vragenlijst voor het eerst uitgezet onder brug en derdeklassers in Rotterdam. Het resultaat hiervan, een rapport met gegevens per deelgemeente, is begin 2008 verschenen. Bij aanvang van dit gezamenlijke initiatief is de intentie uitgesproken om een dergelijk onderzoek eens in de vier jaar te herhalen. Gezien de relevantie van deze gegevens voor het gemeentelijk jeugdbeleid is het echter wenselijk gebleken, om de eerstvolgende enquête al in het schooljaar uit te zetten. Als gevolg hiervan zijn de uitkomsten beschikbaar vóór de volgende collegewisseling (begin 2010). Inmiddels is er een rapport verschenen over de resultaten van het onderzoek dat in Rotterdam is uitgevoerd in schooljaar In het voorliggende rapport worden de resultaten beschreven over de schoolgaande jongeren uit de deelgemeente. De methode Communities that Care (CtC) is in de Verenigde Staten ontwikkeld als antwoord op toenemend probleemgedrag en maatschappelijke uitval onder jongeren (Hawkins, 1999; Hawkins, Arthur, & Catalano, 1995; Hawkins, Catalano, & Miller, 1992). CtC is een wijkgerichte aanpak die probleemgedrag onder jongeren in een vroeg stadium signaleert en aanpakt, met als uiteindelijk doel een veilige, constructieve leefomgeving te scheppen. CtC is gebaseerd op een theoretisch en empirisch onderbouwd model waarin risico en beschermende factoren in verband gebracht worden met probleemgedrag en maatschappelijke uitval onder jongeren. CtC richt zich niet alleen op de jongeren zelf, maar ook op personen/instellingen die direct betrokken zijn bij de opvoeding, het onderwijs en het welzijn van jongeren. CtC werkt als volgt: Allereerst wordt per wijk een inventarisatie gemaakt van de problematiek. Dit gebeurt aan de hand van de resultaten van een enquête die onder een groot aantal jongeren binnen de gemeente wordt afgenomen. De enquête bevat vragen over achtergrondvariabelen (zoals schooltype, gezinssituatie, opleidingsniveau van de ouders en taalachterstand), probleemgedragingen (o.a. jeugdcriminaliteit, geweld, problematisch alcohol en drugsgebruik, schooluitval, aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag en depressie) en risico en beschermende factoren die dit probleemgedrag in de hand kunnen werken of juist kunnen verminderen. Door de resultaten van de wijken af te zetten tegen het gemiddelde van de deelgemeente, wordt duidelijk welke problemen er in welke wijk(en) spelen en kan worden overgegaan tot een gerichte oplossing. Tot het instrumentarium van CtC behoort een breed scala aan interventieprogramma s die maatschappelijk ongewenst gedrag tegen gaan door het reduceren van risicofactoren en het stimuleren van beschermende factoren (Ince, Beumer, Jonkman, & Vergeer, 2004). Periodiek (eens in de 3 à 4 jaar) wordt de enquête herhaald om het effect van de interventieprogramma s te beoordelen. In 1999 is door DSPgroep nagegaan of het Amerikaanse model met de risico en beschermende factoren van toepassing is op de Nederlandse situatie (Ince et al., 2004). Op grond van literatuurstudie en overleg met deskundigen bleek dit het geval te zijn. In 2000 werd in Nederland met proefonderzoeken gestart in Amsterdam, Arnhem, Rotterdam en Zwolle. In deze fase werd de strategie naar de Nederlandse situatie vertaald en werden de Nederlandse instrumenten ontwikkeld. Mede op basis van de positieve resultaten van het evaluatieonderzoek (Van Dijk et al., 2004; Van Dijk et al., 2002) is CtC sinds 2003 in meerdere gemeenten toegepast (waaronder Almere, Alphen aan de Rijn, Dordrecht, Leeuwarden, Leiden, Maassluis, Leeuwarden, Zoetermeer,en Capelle a/d IJssel). Ook is CtC in 2006 op de Nederlandse Antillen geïntroduceerd. In Rotterdam is, na de pilot in het Oude Noorden, CtC gefaseerd ingevoerd in alle deelgemeenten van de stad. De betrouwbaarheid en de validiteit van de methode zijn in 2006 opnieuw geëvalueerd. Uit deze evaluatie bleek dat de vragenlijst op een aantal punten verouderd was. Om deze reden is besloten om een nieuwe versie van de vragenlijst op te stellen. De resultaten die in dit rapport worden beschreven zijn behaald met de nieuwe versie van de vragenlijst. 1 De vragenlijst bestaat voor ongeveer de helft uit Jeugdmonitorvragen (o.a. nodig voor individuele signalering) en voor de andere helft uit Communities that Carevragen. 3

7 1.1 CtCvragenlijst gecombineerd met de Jeugdmonitor Rotterdam Rijnmond In Rotterdam is in 2006 besloten de afname van de Jeugdmonitor RotterdamRijnmond 2 te combineren met de CtCvragenlijst. Dit is besloten om de scholen, van wie jaarlijks al veel gevraagd wordt met betrekking tot deelname aan enquêtes, te ontzien. De Jeugdmonitor RotterdamRijnmond (JMR) is een wetenschappelijk instrument waarmee de GGD RotterdamRijnmond de gezondheid van kinderen en jongeren in kaart brengt. De gegevensverzameling vindt plaats als onderdeel van de preventieve gezondheidsonderzoeken van de jeugdgezondheidszorg. Zowel op individueel als op collectief niveau kunnen mogelijke problemen gesignaleerd worden. Omdat de vragenlijsten van de JMR en CtC voor een groot deel niet overeenkomen is besloten aan beide zijden vragen weg te laten om de vragenlijst niet te lang en daardoor te zwaar te maken voor de jongeren. Het gevolg voor CtC is dat niet alle risico en beschermende factoren overeind gebleven zijn. In dit rapport werken we daarom met een aangepast risico en beschermend profiel. Ook bij de achtergrondvariabelen en probleemgedragingen zijn minder items beschikbaar. In samenwerking met het NJI en de GGD is een keuze gemaakt welke vragen weg te laten. Een belangrijk argument bij de keuze van de vragen is geweest of er veelbelovende en/of effectieve programma's beschikbaar zijn voor de te meten risico of beschermende factoren. De volgende variabelen zijn opgenomen in de vragenlijst: achtergrondvariabelen leeftijd geslacht schooltype etniciteit gezinssituatie arbeidssituatie ouders probleemgedragingen geweld jeugddelinquentie alcohol en drugsgebruik schoolverzuim aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag sociaalemotionele problemen Tabel 1.1 Risico en beschermende factoren per domein Domein Gezin Risicofactoren geschiedenis van probleemgedrag in het gezin problemen met gezinsmanagement conflicten in het gezin Risicofactoren leerachterstanden Risicofactoren vervreemding en opstandigheid betrokkenheid bij jeugdbende vroeg begin van antisociaal gedrag Domein School Beschermende factoren hechtingssterkte gezin mogelijkheden voor positieve betrokkenheid beloningen voor positieve betrokkenheid Beschermende factoren Domein Kinderen en Jongeren mogelijkheden voor positieve betrokkenheid beloningen voor positieve betrokkenheid Beschermende factoren gezonde opvattingen en duidelijke normen religie 2 zie website 4

8 vroeg begin van alcohol en drugsgebruik positieve houding t.a.v. alcohol en drugsgebruik positieve houding t.a.v. antisociaal gedrag omgang met vrienden die alcohol en drugs gebruiken omgang met vrienden die antisociaal gedrag vertonen Domein Wijk Risicofactoren Beschermende factoren gebrek aan binding in de wijk mogelijkheden voor positieve betrokkenheid gebrek aan organisatie in de wijk beloningen voor positieve betrokkenheid normen die antisociaal gedrag bevorderen 1.2 Wijken in de deelgemeente Hieronder worden de wijken van de deelgemeente weergegeven 3. 3 Bron: RotterdamDATA, Centrum voor Onderzoek en Statistiek 5

9 1.3 Leeswijzer In dit rapport worden de resultaten van de CtCvragenlijst gepresenteerd die is afgenomen onder de leerlingen van de brugklas en derde klas van het voortgezet onderwijs in de deelgemeente in schooljaar De indeling van het CtCrapport is als volgt: In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de onderzoeksverantwoording. Hoofdstuk 3 bevat de achtergrondkenmerken van de deelnemende leerlingen. In hoofdstuk 4 komen de probleemgedragingen (geweld, jeugddelinquentie, roken, alcohol en drugsgebruik, schoolverzuim, aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag en sociaalemotionele problematiek) aan de orde. Daarbij worden de scores van zowel de afzonderlijke wijken als van de hele deelgemeente weergegeven. De resultaten op de risico en beschermende factoren worden in hoofdstuk 5 beschreven. Daarbij wordt steeds de score van de wijken vergeleken met het gemiddelde van de deelgemeente. In hoofdstuk 6 wordt een vergelijking gemaakt met de resultaten van de afname van de CtCvragenlijst in Tenslotte wordt in hoofdstuk 7 een samenvatting gegeven, gevolgd door de belangrijkste conclusies per wijk. In dit rapport zijn vier bijlagen opgenomen. In bijlage 1 is een tabel opgenomen met daarin de verdeling naar etniciteit zowel in percentages als aantallen. Bijlage 2 bevat een overzicht van de percentages op itemniveau voor de probleemgedragingen in de totale deelgemeente. In bijlage 3 is een tabel opgenomen met de frequenties op alle losse vragen die zijn samengevoegd tot de risico en beschermende factoren. Daarbij worden de percentages voor zowel de afzonderlijke wijken als voor de totale ondervraagde groep in de deelgemeente weergegeven. In bijlage 4 staan de CtCvragen weergegeven die voor dit rapport zijn geanalyseerd. Omdat er gebruik is gemaakt van een gecombineerde JMR/CtCvragenlijst, bestaat de vragenlijst uit meer vragen dan de hieronder genoemde. De resultaten van de overige vragen, namelijk die van de JMR worden gepresenteerd in het gemeenterapport Jeugdmonitor RotterdamRijnmond, dat begin 2010 verschijnt. 6

10 2 Onderzoeksverantwoording 2.1 Onderzoeksopzet De gecombineerde JMR/CtCvragenlijst is in het schooljaar 2008/2009 via het internet afgenomen op bijna alle scholen voor voortgezet onderwijs in Rotterdam en verschillende regiogemeenten. In Rotterdam werd op 8 school(locaties) de vragenlijst geheel of gedeeltelijk schriftelijk afgenomen. De vragenlijst is afgenomen in de brugklassen en derde klassen onder begeleiding van een medewerker van de GGD RotterdamRijnmond. Deze medewerker van de jeugdgezondheidszorg was aanwezig om de vragenlijst toe te lichten en eventuele vragen te beantwoorden. 2.2 Respons In de deelgemeente wonen in totaal jongeren van tot en met 15 jaar 4. De gecombineerde JMR/CtCvragenlijst is ingevuld door jongeren die woonachtig zijn in de deelgemeente en naar school gaan in Rotterdam. Daarnaast is de vragenlijst door de GGD ook uitgezet in de meeste regiogemeenten van Rotterdam. Hierdoor was het mogelijk 63 jongeren die in wonen maar elders buiten Rotterdam op school zitten, in dit onderzoek te betrekken. Uiteindelijk leverde dit een databestand op van in de deelgemeente wonende jongeren. bestaat uit de volgende acht wijken:, Bospolder,,, Nieuwe Westen, Middelland, Oud Mathenesse, en het Witte Dorp. Uit de wijk Het Witte Dorp hebben acht jongeren de vragenlijst ingevuld. Vanwege het geringe aantal zijn deze jongeren uit het bestand verwijderd, en wordt over deze wijk niet gerapporteerd in dit rapport. De vragenlijst is afgenomen onder leerlingen uit de brugklas en derde klas op het voortgezet onderwijs. Als gevolg hiervan bestaat de groep respondenten voor het grootste deel uit tot en met 15jarigen (94%), en in geringe mate uit 11jarigen (minder dan 1%), 16jarigen (5%), 17jarigen (minder dan 1%) en 18jarigen of ouder (minder dan 1%). Omdat in dit rapport uitspraken worden gedaan over de jongeren uit de brugklassen en derde klassen, is er voor gekozen alle leeftijdscategorieën in het onderzoek te houden. In tabel 2.1 is het aantal en percentage respondenten uit de brugklas en derde klas weergegeven voor de verschillende wijken. Tevens wordt het aantal in de deelgemeente woonachtige 15 jarigen vermeld. Bij vergelijking van het aantal respondenten met het totale aantal 15jarigen, dient men zich te realiseren dat niet alle tot en met 15jarigen gevraagd worden om deel te nemen aan het onderzoek. Immers, alleen de brug en derdeklassers krijgen de vragenlijst in te vullen, en dan alleen diegenen die binnen het werkgebied van de GGD RotterdamRijnmond naar school gaan. Tabel 2.1 Verdeling van de respondenten over de wijken aantal respondenten in de brugklas aantal respondenten in de derde klas 15 jarigen in (peildatum , bron: COS) totaal aantal respondenten wijk n % n % n % n (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse Witte Dorp 32 4 Bron: COS, peildatum

11 Wat betreft het achtergrondkenmerk geslacht bleek dat in meerdere wijken de verdeling naar geslacht afweek van de verwachte verdeling op basis van alle 15 jarigen in de wijk. Er is voor gekozen om deze afwijking te corrigeren door middel van een wegingsfactor voor geslacht. In tabel 2.2 wordt de verdeling naar geslacht vóór weging weergegeven. Tabel 2.2 Verdeling naar geslacht vóór weging geslacht wijk jongen meisje totaal (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse Bij het merendeel van de wijken bleek de etnische verdeling van de respondenten vergelijkbaar met die van het COS. Het minst vergelijkbaar zijn de aantallen Marokkaanse en Turkse jongeren per wijk. Een correctie door middel van weging bleek echter niet mogelijk vanwege de kleine aantallen per etnische groep per wijk. Tevens bleek dat autochtonen niet oververtegenwoordigd zijn in de respons per wijk. Gelet op deze uitkomsten is er voor gekozen om niet te wegen naar etniciteit. Om de data te kunnen interpreteren worden in tabel 3.2 van hoofdstuk 3 zowel de respondenten naar etnische herkomst als ook de werkelijke percentages naar etniciteit (COS) weergegeven. Vanaf hoofdstuk 3 worden in de tabellen en figuren steeds de gewogen resultaten naar geslacht weergegeven. 8

12 3 Achtergrondkenmerken In dit hoofdstuk worden de achtergrondkenmerken van de respondenten beschreven. Voor de interpretatie van de resultaten binnen een bepaalde wijk kan elk van de gepresenteerde percentages in de grafiek worden vergeleken met het gemiddelde van alle deelnemende jongeren uit de deelgemeente. In onderstaande tabellen en grafieken worden achtereenvolgens de verdeling naar leeftijd, geslacht, schooltype, etniciteit, gezinssituatie en arbeidssituatie van de ouders weergegeven. In tegenstelling tot de tabellen in het vorige hoofdstuk, betreft het hier gewogen gegevens. Tabel 3.1 Verdeling van de respondenten naar leeftijd (percentages) leeftijd wijk jaar of jonger jaar 14 jaar 15 jaar of ouder Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse Figuur 3.1 Verdeling van de respondenten naar geslacht Oud Mathenesse Middelland Nieuwe Westen Bospolder (deelgemeente) Rotterdam % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% jongen meisje Na de weging naar geslacht zijn de percentages jongens en meisjes in respectievelijk 51% en 49% (zie figuur 3.1). In de wijk is het percentage jongens het laagst (47%), in en Bospolder het hoogst (beide 53%). 9

13 Aan het CtConderzoek namen meer brug dan derdeklassers deel. Van de in woonachtige, deelnemende leerlingen zit 36% in een brugklas vmbo en 15% in een brugklas havo/vwo, 36% in een derde klas vmbo en % in een derde klas havo/vwo. Figuur 3.2 toont de verdeling naar schooltype voor de afzonderlijke wijken. In de deelgemeente volgen er gemiddeld meer jongeren onderwijs op vmboniveau dan in heel Rotterdam. Het percentage jongeren dat onderwijs op vmboniveau volgt is het hoogst in de wijken Bospolder, en. Het percentage jongeren dat havo/vwo volgt, is het hoogst in de wijk Middelland. Figuur 3.2 Schooltype (percentages) vm bo havo/vwo Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuw e Westen Middelland Oud Mathenesse De etnische herkomst van de jongeren is bepaald volgens de definitie die het CBS hanteert (CBS, 1999). Deze methode gaat uit van zowel het geboorteland van het kind zelf, als de geboortelanden van de ouders. Een jongere wordt als Nederlands aangemerkt als beide ouders in Nederland geboren zijn. In tabel 3.2 wordt de verdeling naar etnische herkomst weergegeven. Gemiddeld heeft tien procent van de ondervraagde jongeren in de deelgemeente de Nederlandse etniciteit. Dit percentage is het hoogst in de wijken Oud Mathenesse (24%) en Middelland (16%). De meest voorkomende andere etnische herkomsten in de deelgemeente zijn Turks (23%) en Marokkaans (21%). In de wijk is het percentage jongeren met een Surinaamse herkomst relatief groot (26%). In zijn er relatief veel jongeren met een Kaapverdiaanse (24%) of Antilliaanse/Arubaanse (%) etnische herkomst. In Bospolder namen relatief veel jongeren van Turkse herkomst deel aan het onderzoek (35%). 10

14 Tabel 3.2 Verdeling naar etniciteit (percentages) Oud Mathenesse Middelland Nieuwe Westen Bospolder (deelgemeente) Rotterdam COS CtC COS CtC COS CtC COS CtC COS CtC COS CtC COS CtC COS CtC COS CtC COS CtC % Nederlands % Surinaams % Antilliaans/ Arubaans % Marokkaans % Turks % Kaapverdiaans % overig n totaal 11

15 In het onderzoek is tevens gevraagd naar de gezinssituatie van de jongeren. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen gezinnen waarin zowel de biologische (natuurlijke) moeder als de biologische (natuurlijke) vader deel uit maken van het gezin, gezinnen waarin een ouder afwezig is, gezinnen bestaande uit één biologische ouder en een stiefouder of partner en tenslotte de categorie anders/onbekend. Uit figuur 3.3 blijkt dat de gezinssituatie voor wat betreft de gehele deelgemeente niet verschilt van de situatie in geheel Rotterdam. Wel zijn er enkele opvallende verschillen met geheel Rotterdam in de afzonderlijke wijken. In de wijk woont minder dan de helft van de jongeren (47%) in een tweeoudergezin in tegenstelling tot 68% in de totale deelgemeente. In deze wijk wonen relatief veel jongeren in een eenoudergezin (48%). Ook in wonen relatief veel jongeren in een eenoudergezin (35%). In het Nieuwe Westen is het percentage jongeren dat opgroeit in een gezin waarin beide biologische (natuurlijke) ouders aanwezig zijn, het hoogst (75%). Figuur 3.3 Gezinssituatie (percentages) Oud Mathenesse Middelland Nieuwe Westen Bospolder (deelgemeente) Rotterdam % 20% 40% 60% 80% 100% tweeoudergezin (nat.) eenoudergezin (nat.) tweeoudergezin, één nat. anders/onbekend Tenslotte is als achtergrondkenmerk de arbeidssituatie van de ouders in de vragenlijst opgenomen. Er is gevraagd of de vader en/of de moeder betaald werk heeft. Uit figuur 3.4 blijkt dat in de deelgemeente 46% van de jongeren twee ouders heeft die beide werken. In en Middelland wonen de meeste jongeren met twee werkende ouders (beide 54%). Het percentage jongeren van wie geen van de ouders werkt, is het grootst in (11%) en (10%). In heeft een opvallend groot percentage jongeren (22%) aangegeven dat zij niet weten of hun ouders werken.

16 Figuur 3.4 Arbeidssituatie ouders (percentages) Oud Mathenesse Middelland Nieuwe Westen Bospolder (deelgemeente) Rotterdam % 20% 40% 60% 80% 100% beide ouders werken één van de ouders werkt geen van de ouders werkt onbekend 3.1 Samenvatting achtergrondkenmerken Bij de achtergrondkenmerken vallen de volgende verschillen tussen de wijken op: Onderwijs: In de deelgemeente volgen er gemiddeld meer jongeren onderwijs op vmboniveau dan in heel Rotterdam. Het percentage jongeren dat onderwijs op vmboniveau volgt is het hoogst in de wijken Bospolder, en. Het percentage jongeren dat havo/vwo volgt, is het hoogst in de wijk Middelland. Etniciteit: Gemiddeld heeft tien procent van de ondervraagde jongeren in de deelgemeente de Nederlandse etniciteit. Dit percentage is het hoogst in de wijken Oud Mathenesse (24%) en Middelland (16%). De meest voorkomende andere etnische herkomsten in de deelgemeente zijn Turks (23%) en Marokkaans (21%). In de wijk is het percentage jongeren met een Surinaamse herkomst relatief groot (26%). In zijn er relatief veel jongeren met een Kaapverdiaanse (24%) of Antilliaanse/Arubaanse (%) etnische herkomst. In Bospolder namen relatief veel jongeren van Turkse herkomst deel aan het onderzoek (35%). Gezinssituatie: In de wijk woont 47% van de jongeren in een tweeoudergezin en 48% in een eenoudergezin. Ook in wonen relatief veel jongeren in een eenoudergezin (35%). In het Nieuwe Westen is het percentage jongeren dat opgroeit in een gezin waarin beide biologische (natuurlijke) ouders aanwezig zijn, het hoogst (75%). Arbeidssituatie ouders: In en Middelland wonen de meeste jongeren met twee werkende ouders (beide 54%). Het percentage jongeren van wie geen van de ouders werkt, is het grootst in (11%) en (10%). In heeft een opvallend groot percentage jongeren (22%) aangegeven dat het hen onbekend is of hun ouders werken.

17 4 Probleemgedrag In dit hoofdstuk worden probleemgedragingen beschreven die te maken hebben met geweld en jeugddelinquentie, roken, alcohol en drugsgebruik, schoolverzuim, aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag en sociaalemotionele problemen. In de grafieken worden de percentages jongeren gepresenteerd die aangegeven hebben zich schuldig te hebben gemaakt aan het probleemgedrag of dat dit hen is overkomen. Na de beschrijving en de grafieken van de afzonderlijke probleemgedragingen worden in paragraaf 4.6 de verschillen ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente schematisch in een tabel weergegeven. 4.1 Geweld en jeugddelinquentie In deze paragraaf wordt ingegaan op probleemgedragingen die onder de noemer geweld en jeugddelinquentie vallen. Geweld en jeugddelinquentie wordt gemeten aan de hand van deelname percentages in de laatste maanden. Uit figuur 4.1 valt op dat jongeren uit het meest aangeven soms tot regelmatig een wapen mee te nemen. Jongeren uit Oud Mathenesse halen de meest zorgelijke percentages op de vragen naar deelname aan een vechtpartij. Jongeren uit en rapporteren het meest iemand in elkaar geslagen te hebben. Figuur 4.1 Geweld (percentages) neemt soms tot regelmatig een wapen mee heeft deelgenomen aan een vechtpartij heeft iemand in elkaar geslagen heeft iemand bedreigd voor geld Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuw e Westen Middelland Oud Mathenesse De figuren 4.2 en 4.2 (vervolg) geven delinquent gedrag onder de jongeren weer. Delinquent gedrag wordt het meest gerapporteerd door jongeren uit. De percentages van de jongeren uit de overige wijken komen overeen met het gemiddelde van de deelgemeente of zijn lager. Uitzondering hierop is het verkopen van gestolen spullen wat relatief veel wordt aangegeven door jongeren uit Bospolder. Het percentage jongeren dat aangeeft ondervraagd te zijn door de politie, is het hoogst in de wijken Bospolder en Oud Mathenesse. 14

18 Figuur 4.2 Jeugddelinquentie (percentages) iets op straat vernield iets stelen uit winkel iets stelen op school Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse Figuur 4.2 (Vervolg) jeugddelinquentie (percentages) gestolen spullen verkopen ondervraagd door politie Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 15

19 4.2 (Problematisch) roken, alcohol en drugsgebruik Aan de jongeren zijn vragen gesteld over roken, alcohol en drugsgebruik. De exacte vraagstelling hiervan is na te lezen in bijlage 4. In de figuren 4.3 en 4.3 (vervolg) wordt het gebruik onder de deelnemende jongeren weergegeven. Daarnaast is ook gevraagd naar de hoeveelheid die gebruikt wordt. De percentages over veelvuldig gebruik worden weergegeven in de figuren 4.4 en 4.4 (vervolg). Uit figuren 4.3 en 4.3 (vervolg) kan geconcludeerd worden dat roken en alcoholgebruik in de wijken van evenveel of minder wordt gerapporteerd dan in Rotterdam gemiddeld. Roken wordt het minst gerapporteerd door jongeren uit de wijk, Nieuwe Westen en. De jongeren uit Nieuwe Westen geven ook het minst aan alcohol te hebben gedronken. Dit percentage is het hoogst onder jongeren uit de wijken en. Het gemiddelde percentage van jongeren die softdrugs gebruiken komt in de deelgemeente overeen met geheel Rotterdam. Bij de percentages voor de afzonderlijke wijken valt op dat jongeren uit Middelland vaker aangeven softdrugs te gebruiken dan gemiddeld in. Harddrugsgebruik wordt alleen gerapporteerd door jongeren uit de wijk Oud Mathenesse. Dit percentage is hoger dan in Rotterdam gemiddeld. Figuur 4.3 Middelengebruik in de afgelopen maand (percentages) roken alcohol softdrugs (hash, marijuana) Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse Figuur 4.3 (Vervolg) middelengebruik in de afgelopen maand (percentages) 2,0 1,6 1,6 1,2 0,8 0,4 0,3 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 harddrugs (cocaïne, heroïne, speed) 0,0 Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 16

20 In figuren 4.4 en 4.4 (vervolg) wordt het veelvuldig middelengebruik onder jongeren uit aangegeven. Jongeren uit de wijk en geven het meest aan veelvuldig te roken. Veelvuldig alcoholgebruik en bingedrinking worden het meest gerapporteerd door jongeren uit Middelland. Ook jongeren uit halen relatief hoge percentages op bingedrinking. Alleen in de wijk zijn er jongeren die aangeven meer dan één keer per week softdrugs te gebruiken. Figuur 4.4 Veelvuldig middelengebruik in de afgelopen maand (percentages) 3,0 2,5 2,0 1,5 1,2 1,7 2,1 1,5 1,5 1,9 1,0 0,5 0,0 0,6 0,7 0,5 0,5 0,5 0,4 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 roken: > 10 sigaretten per dag alcohol: > 10 keer per maand bingedrinking: > 3 keer 5 glazen in de afgelopen 2 weken 0,9 0,9 Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland OudMatthenesse Figuur 4.4 (Vervolg) veelvuldig middelengebruik in de afgelopen maand (percentages) 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 1,0 0,5 0,0 0,3 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 softdrugs: > 1 keer per week 0,0 0,0 Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland OudMatthenesse 17

21 4.3 Schoolverzuim Aan de jongeren is gevraagd of zij de afgelopen vier weken gespijbeld hebben. In figuur 4.5 wordt het schoolverzuim weergegeven. In heeft gemiddeld zeven procent van de jongeren in de afgelopen vier weken gespijbeld. Schoolverzuim wordt het meest gerapporteerd door jongeren uit Oud Mathenesse en, het minst onder jongeren uit Bospolder. Figuur 4.5 Schoolverzuim (percentages) gespijbeld in de afgelopen 4 weken Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 18

22 4.4 Aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag Probleemgedrag, gerelateerd aan seksualiteit, is gemeten aan de hand van vier indicatoren. De percentages van jongeren die op deze indicatoren scoren, worden weergegeven in de figuur 4.6 en 4.6 (vervolg). Het percentage jongeren dat aangeeft wel eens onveilig gevreeën te hebben of dit in ieder geval niet uitsluit, is het hoogst onder jongeren uit, Middelland en Oud Mathenesse. Jongeren uit en Nieuwe Westen geven het meest aan niet altijd een condoom te gebruiken. Seksueel misbruik is geen probleemgedrag, maar wordt hier genoemd omdat het gerelateerd is aan seksueel gedrag. Seksueel misbruik wordt het meest gerapporteerd door jongeren uit de wijk. Bij de vraag naar zwanger zijn of iemand zwanger hebben gemaakt, zijn er geen opvallende percentages onder de afzonderlijke wijken. Figuur 4.6 Percentage jongeren met aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag sluit onveilig vrijen niet uit of heeft dit wel eens gedaan 0 gebruikt niet altijd condoom 0 Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Oud Mathenesse Nieuwe Westen Middelland Figuur 4.6 (Vervolg) percentage jongeren met aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag is ooit seksueel misbruikt zw anger gew eest of iemand zw anger gemaakt Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 2 19

23 4.5 Sociaalemotionele problemen De aanwezigheid van sociaalemotionele problemen is onderzocht aan de hand van de Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ). De SDQ is een (internationale) vragenlijst van 25 items, die betrekking heeft op emotionele symptomen, gedragsproblemen, hyperactief gedrag, sociale vaardigheden en relaties tussen jongeren. De stellingen in de vragenlijst zijn bedoeld voor jongeren tussen de elf en zestien jaar ( Een totaalscore kan berekend worden uit de antwoorden op de vragen over emotionele symptomen, gedragsproblemen, hyperactief gedrag en problemen op het gebied van relaties tussen jongeren (variërend van 040). Bij jongeren die boven de 17 scoren, is sprake van een zorgelijke score op de SDQ (zie figuur 4.7). Jongeren met een zorgelijke score, hebben een score die vergelijkbaar is met kinderen die hulpverlening ontvangen. Van alle ondervraagde schoolgaande jongeren uit heeft negen procent een zorgelijke totaalscore op de SDQ. Onder de jongeren uit en is het percentage jongeren met sociaalemotionele problemen het hoogst. De minste zorgelijke scores op de SDQ hebben de jongeren uit het Nieuwe Westen. Figuur 4.7 Percentage jongeren met een zorgelijke totaalscore op de SDQ zorgelijke totaalscore op de SDQ (percentages) Rotterdam (deelgemeente) Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 20

24 4.6 Tabel met probleemgedrag per wijk In onderstaande tabel is weergegeven hoe vaak de jongeren uit een bepaalde wijk positief of negatief afwijken van het gemiddelde van de deelgemeente. Het aantal plussen en minnen geeft het aantal items aan waarop gunstig dan wel ongunstig is gescoord per probleemgedraging. In bijlage 2 is dezelfde tabel weergegeven, waarbij expliciet wordt vermeld op welke items binnen een probleemgedraging gunstig dan wel ongunstig is gescoord. Wanneer er niets staat is er geen opvallende afwijking van het gemiddelde van de deelgemeente. Tabel 4.1 Probleemgedrag per wijk Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse geweld 4 items jeugddelinquentie 5 items problematisch middelengebruik 4 items veelvuldig middelengebruik 4 items schoolverzuim 1 item aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag 4 items sociaalemotionele problemen 1 totaalscore + 21

25 4.7 Samenvatting Bij de beschrijving van de probleemgedragingen vallen de volgende verschillen tussen wijken op: Geweld: Jongeren uit geven het meest aan soms tot regelmatig een wapen mee te nemen. Jongeren uit Oud Mathenesse halen de meest zorgelijke percentages op de vragen naar deelname aan een vechtpartij. Jongeren uit en rapporteren het meest iemand in elkaar geslagen te hebben. Jeugddelinquentie: Delinquent gedrag wordt het meest gerapporteerd door jongeren uit. Het verkopen van gestolen spullen wordt relatief veel aangegeven door jongeren uit Bospolder. Het percentage jongeren dat aangeeft ondervraagd te zijn door de politie is het hoogst in de wijken Bospolder en Oud Mathenesse. Roken, alcohol, drugs: Roken wordt het minst gerapporteerd door jongeren uit de wijk, Nieuwe Westen en. De jongeren uit het Nieuwe Westen geven ook het minst aan alcohol te hebben gedronken. Het meest wordt aangegeven alcohol gedronken te hebben door jongeren uit de wijken en. Jongeren uit Middelland geven vaker aan softdrugs te gebruiken dan gemiddeld in. Harddrugsgebruik wordt alleen gerapporteerd door jongeren uit de wijk Oud Mathenesse. Dit percentage is hoger dan in Rotterdam gemiddeld. Veelvuldig roken, alcohol, drugs: Jongeren uit de wijk en geven het meest aan veelvuldig te roken. Veelvuldig alcoholgebruik en bingedrinking worden het meest gerapporteerd door jongeren uit Middelland en. Alleen in de wijk zijn er jongeren die aangeven meer dan één keer per week softdrugs te gebruiken. Schoolverzuim: Schoolverzuim wordt het meest gerapporteerd door jongeren uit Oud Mathenesse en, het minst onder jongeren uit Bospolder. Aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag: Het percentage jongeren dat aangeeft wel eens onveilig gevreeën te hebben of dit in ieder geval niet uitsluit, is het hoogst onder jongeren uit, Middelland en Oud Mathenesse. Jongeren uit en Nieuwe Westen geven het meest aan niet altijd een condoom te gebruiken. Sociaalemotionele problemen: Onder de jongeren uit en is het percentage jongeren met sociaalemotionele problemen het hoogst. De minste zorgelijke scores op de SDQ hebben de jongeren uit het Nieuwe Westen. 22

26 5 Risico en beschermende factoren: het gemiddelde van de deelgemeente 5.1 Inleiding Juist om te kijken hoe wijken preventief jeugdbeleid kunnen maken, is gekeken naar hoe ze scoren op onderliggende factoren. De factoren liggen ten grondslag aan probleemgedrag van jongeren en verdienen daarom beleidsmatige aandacht. De scores op de verschillende risico en beschermende factoren variëren van 0 tot 100. Om deze zogenaamde 'ruwe scores' (van 0 tot 100) op de verschillende factoren te kunnen interpreteren, is er vergelijking met scores van andere gebieden op de factoren nodig. Deze vergelijking is echter niet mogelijk aan de hand van de ruwe scores, omdat de ruwe scores beïnvloed worden door de eigenschappen van een factor. Het is daarom van belang de ruwe scores zo aan te passen dat vergelijking wel mogelijk is. Om deze reden is ervoor gekozen om in dit rapport de scores op de risico en beschermende factoren te presenteren in zogeheten zscores. Een zscore, is een gestandaardiseerde statistische meeteenheid die het mogelijk maakt om de resultaten van verschillende risico en beschermende factoren te vergelijken, zelfs wanneer de oorspronkelijke `schalen' (lees: factoren) onderling afwijkende eigenschappen hebben (zoals een afwijkend minimum of maximum schaalwaarde of een afwijkend aantal schaalpunten). Dit houdt in dat de gemiddelde score op een bepaalde factor of deze nu ligt op 65 of op 23 wordt omgerekend naar de waarde 0. In dit hoofdstuk is deze 'nullijn' het gemiddelde van de deelgemeente. De scores van de afzonderlijke wijken worden vervolgens op dezelfde manier berekend en vergeleken met deze nullijn. Het berekenen van zscores houdt ook in dat de gerapporteerde afwijkingen in vrijwel alle gevallen een waarde hebben tussen de 2,0 en de +2,0. Deze wijze van rapporteren is conform de wensen van de landelijke projectgroep CtC en is in overeenstemming met de wijze waarop in de VS naar de gegevens uit jongerenonderzoeken als CtC wordt gekeken. In de VS worden zscores met afwijkingen van tenminste +0,25 of 0,25 als opmerkelijk of betekenisvol' beschouwd. In de praktijk is gebleken dat als richtlijn voor de grenswaarde meestal +0,15 en 0,15 wordt aangehouden. In dit rapport zullen alleen de zscores buiten deze grenswaarden beschreven worden. In de volgende paragrafen worden de resultaten over de risico en beschermende factoren per domeingebied gepresenteerd, namelijk Gezin, School, Kinderen en Jongeren en Wijk. In de paragrafen 5.2 tot en met 5.5 worden per domein de scores op de verschillende risico en beschermende factoren weergegeven voor de wijken in de deelgemeente. Daarbij geldt dat hoe hoger de score is, hoe sterker de factor in de desbetreffende wijk aanwezig is. Gaat het om een risicofactor dan moet een hoge positieve score negatief worden geïnterpreteerd; gaat het echter om een beschermende factor dan is een hoge positieve score gunstig. Tenslotte wordt in paragraaf 5.6 een tabel gepresenteerd met daarin voor iedere factor en voor iedere wijk schematisch weergegeven of de score afwijkend is en of deze afwijking gunstig of opmerkelijk gunstig, ongunstig of opmerkelijk ongunstig is. Voor de lezer die naast de scores ook inzicht wil in de percentages van gegeven antwoorden op de losse vragen, is in bijlage 3 een tabel met de frequenties op alle losse vragen opgenomen. Daarin worden de percentages voor de afzonderlijke wijken als voor de totale ondervraagde groep in de deelgemeente weergegeven. 23

27 5.2 Domein Gezin De drie risicofactoren in het domein Gezin zijn: 'geschiedenis van problemen thuis' (een gezin met een verleden van alcohol, of drugsverslaving, of criminaliteit), 'problemen met gezinsmanagement' (dat betekent dat er geen duidelijk beeld bestaat van gewenst gedrag, dat ouders hun kinderen onvoldoende in de gaten houden en begeleiden en dat ouders excessieve of inconsequente straffen opleggen) en 'conflicten in het gezin' (voortdurende en grote conflicten tussen hoofdverzorgers onderling of tussen hoofdverzorgers en kinderen). De drie beschermende factoren in dit domein zijn: 'hechtingssterkte gezin' (samen dingen ondernemen en het praten over problemen), 'mogelijkheden voor positieve betrokkenheid' (de kans om positief of sociaal wenselijk gedrag te vertonen) en 'beloningen voor positieve betrokkenheid' (beloningen voor positief gedrag). Risicofactoren Uit figuur 5.1a blijkt dat bij de factor geschiedenis van probleemgedrag in het gezin geen van de wijken een score boven of onder de 0,15 heeft gehaald. Op deze factor zijn er dus geen verschillen met het gemiddelde van de deelgemeente. Op de factor problemen met gezinsmanagement scoren de jongeren uit gunstig, maar jongeren uit ongunstig en uit Oud Mathenesse opmerkelijk ongunstig. Op de factor conflicten in het gezin scoren alleen de jongeren uit de wijk ongunstig. Figuur 5.1a Risicofactoren in het domein Gezin; zscore ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente 0,35 0,25 0,15 0,05 0,05 0,15 0,25 0,35 geschiedenis van probleemgedrag in het gezin problemen met gezinsmanagement conflicten in het gezin Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse Beschermende factoren Op de beschermende factor hechtingssterkte gezin binnen het domein Gezin zijn geen afwijkingen te zien van de wijken ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente (zie figuur 5.1b). Op de factor mogelijkheden voor positieve betrokkenheid laten alleen de jongeren uit Oud Mathenesse een ongunstige score zien. Op de factor beloningen voor positieve betrokkenheid laten zowel de jongeren uit als uit Oud Mathenesse een ongunstige score zien, waarbij de laatste opmerkelijk ongunstig. 24

28 Figuur 5.1b Beschermende factoren in het domein Gezin; zscore ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 hechtingssterkte gezin mogelijkheden voor positieve betrokkenheid beloningen voor positieve betrokkenheid Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 5.3 Domein School Binnen het domein School wordt gekeken naar de risicofactor leerachterstanden. Beschermende factoren behorend bij dit domein zijn: mogelijkheden voor positieve betrokkenheid en beloning voor positieve betrokkenheid. Een voorbeeld van een vraag behorend bij de factor beloning voor positieve betrokkenheid is: Als ik hard werk krijg ik een complimentje van de leraar. Risicofactoren Op de risicofactor leerachterstanden halen alleen de jongeren uit een ongunstige score (zie figuur 5.2a). Figuur 5.2a Risicofactor in het domein School; zscore ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 leerachterstanden Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 25

29 Beschermende factoren Van de beschermende factor mogelijkheden voor positieve betrokkenheid binnen het domein School wijken alleen de jongeren uit de wijk af van het gemiddelde van de deelgemeente. Dit is een afwijking in gunstige richting. Op de factor beloningen voor positieve betrokkenheid scoren de jongeren uit ongunstig. De jongeren uit de overige wijken scoren overeenkomstig het gemiddelde van de deelgemeente (zie figuur 5.2b). Figuur 5.2b Beschermende factoren in het domein School; zscore ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 mogelijkheden voor positieve betrokkenheid beloningen voor positieve betrokkenheid Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 26

30 5.4 Domein Kinderen en Jongeren Binnen het domein Kinderen en Jongeren worden acht risicofactoren gemeten: 'Vervreemding en opstandigheid' (zich niet houden aan regels of het aannemen van een actief rebellerende houding tegenover de maatschappij), 'betrokkenheid jeugdbende', 'op jonge leeftijd antisociaal gedrag vertonen' (hoe eerder kinderen probleemgedrag vertonen, hoe groter de kans is dat dit later wordt voortgezet), 'vroegtijdig begin alcohol en drugsgebruik', 'positieve houding ten opzichte van alcoholen drugsgebruik' (grote tolerantie t.a.v. drugs en alcohol), 'positieve houding ten opzichte van antisociaal gedrag' (grote tolerantie t.a.v. antisociaal gedrag), 'omgang met vrienden die antisociaal gedrag vertonen' en 'omgang met vrienden die alcohol en drugs gebruiken'. De twee beschermende factoren binnen dit domein zijn: 'gezonde opvattingen en duidelijke normen' (beschikt de jongere over duidelijke normen omtrent wenselijk gedrag) en 'religie' (religieuze betrokkenheid van de jongere). Risicofactoren In figuur 5.3a en 5.3a (vervolg) worden de afwijkingen van de jongeren uit de verschillende wijken ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente weergegeven. Op de factoren vervreemding en opstandigheid en betrokkenheid bij jeugdbende worden geen afwijkende scores gevonden. De meest ongunstig scorende jongeren binnen dit domein komen uit de wijken Oud Mathenesse en. De jongeren uit Oud Mathenesse vallen vooral op met een opmerkelijk ongunstige score op vroeg begin van alcohol en drugsgebruik, positieve houding ten aanzien van antisociaal gedrag en omgang met vrienden die alcohol en drugs gebruiken. De jongeren uit scoren opmerkelijk ongunstig op de factor positieve houding ten aanzien van alcohol en drugs. Daarnaast scoren de jongeren uit beide wijken op verschillende andere factoren ook ongunstig, maar niet opmerkelijk. De jongeren uit Middelland scoren op twee factoren ongunstig. Binnen dit domein zijn ook enkele gunstig afwijkende scores. Jongeren uit scoren gunstig op positieve houding ten aanzien van alcohol en drugsgebruik en positieve houding ten aanzien van antisociaal gedrag. Jongeren uit Bospolder scoren ook gunstig op positieve houding ten aanzien van alcohol en drugsgebruik. Jongeren uit halen een gunstige score op omgang met vrienden die alcohol en drugs gebruiken. Figuur 5.3a Risicofactoren in het domein Kinderen en Jongeren; zscore ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 0,50 vervreemding en opstandigheid betrokkenheid bij een jeugdbende vroeg begin van antisociaal gedrag vroeg begin van alcohol en drugsgebruik Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 27

31 Figuur 5.3a (Vervolg) risicofactoren in het domein Kinderen en Jongeren;zscore ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 positieve houding van jongeren t.a.v. alcohol en drugsgebruik positieve houding van jongeren t.a.v. antisociaal gedrag omgang met vrienden die alcohol en drugs gebruiken omgang met vrienden die antisociaal gedrag vertonen Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse Beschermende factoren Op de beschermende factor gezonde opvattingen en duidelijke normen zijn er alleen ongunstig afwijkende scores. De jongeren uit en Oud Mathenesse wijken opmerkelijk ongunstig af van het gemiddelde van de deelgemeente, de jongeren uit Middelland ongunstig maar niet opmerkelijk. De tweede beschermende factor binnen het domein Kinderen en Jongeren is religie. Deze is gemeten aan de hand van de vraag: Hoe belangrijk is het geloof voor jou?. Voor jongeren uit Oud Mathenesse en is religie minder belangrijk dan gemiddeld in de deelgemeente (zie figuur 5.3b). Figuur 5.3b Beschermende factoren in het domein Kinderen en Jongeren; zscore ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 gezonde opvattingen en duidelijke normen religie Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 28

32 5.5 Domein Wijk Binnen het domein Wijk worden drie risicofactoren gemeten: 'gebrek aan binding in de wijk' (weinig aansluiting met de wijk), 'gebrek aan organisatie in de wijk' (veel rommel, veel graffiti, veel misdaad) en 'normen die antisociaal gedrag bevorderen' (normen t.a.v. drugsgebruik, geweld of criminaliteit ontbreken). De beschermende factoren binnen dit domein zijn: 'mogelijkheden voor positieve betrokkenheid' (mogelijkheden om binnen hun buurt positief of sociaal wenselijk gedrag te vertonen) en beloningen voor positieve betrokkenheid. Een voorbeeld van een vraag behorend bij de laatste factor is: In de buurt waar ik woon, wonen mensen die mij aanmoedigen om mijn best te doen. Risicofactoren Binnen het domein Wijk worden verschillende afwijkingen ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente gevonden. Op de factor gebrek aan binding in de wijk scoren jongeren uit ongunstig en uit Oud Mathenesse opmerkelijk ongunstig, maar uit gunstig. Op de factor gebrek aan organisatie in de wijk halen de jongeren uit een ongunstige score en uit Middelland een opmerkelijk ongunstige score. Jongeren uit de wijk scoren op deze factor gunstig. Van de factor normen die antisociaal gedrag bevorderen wijken de schoolgaande jongeren uit Bospolder gunstig af en uit Oud Mathenesse ongunstig. Figuur 5.4a Risicofactoren in het domein Wijk; zscore ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente 0,60 0,40 0,20 0,00 0,20 0,40 0,60 gebrek aan binding in de wijk gebrek aan organisatie in de wijk normen die antisociaal gedrag bevorderen Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 29

33 Beschermende factoren Uit figuur 5.4b blijkt dat alleen de jongeren uit Oud Mathenesse afwijkende scores halen op de beschermende factoren binnen het domein Wijk. Op beide factoren is dit een ongunstige afwijking waarbij op de factor beloningen voor positieve betrokkenheid opmerkelijk ongunstig. Figuur 5.4b Beschermende factoren in het domein Wijk; zscore ten opzichte van het gemiddelde van de deelgemeente 0,40 0,20 0,00 0,20 0,40 mogelijkheden voor positieve betrokkenheid beloningen voor positieve betrokkenheid Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse 30

34 5.6 Tabel met factoren per wijk 5 Bospolder Nieuwe Westen Middelland Oud Mathenesse geschiedenis van probleemgedrag in gezin + problemen gezinsmanagement conflicten in gezin hechtingssterkte gezin mogelijkheden positieve betrokkenheid beloningen positieve betrokkenheid leerachterstanden + mogelijkheden voor positieve betrokkenheid beloningen voor positieve betrokkenheid vervreemding en opstandigheid betrokkenheid bij jeugdbende vroeg begin antisociaal gedrag religie vroeg begin alcohol en drugsgebruik positieve houding t.a.v. alcoholen drugsgebruik positieve houding t.a.v. antisociaal gedrag omgang met vrienden die alcohol en drugs gebruiken omgang met vrienden die antisociaal gedrag vertonen gezonde opvattingen en duidelijke normen + gebrek aan binding in wijk + gebrek aan organisatie in wijk + normen die antisociaal gedrag bevorderen mogelijkheden voor positieve betrokkenheid beloningen voor positieve betrokkenheid risicofactoren beschermende factoren ris. fact. beschermende factoren risicofactoren beschermende factoren risicofactoren beschermende factoren domein Gezin domein School domein Kinderen en Jongeren domein Wijk 5 In de tabel zijn de volgende symbolen gebruikt: + = gunstige afwijking t.o.v. het gemiddelde van de deelgemeente; ++ = opmerkelijk gunstige afwijking t.o.v. het gemiddelde van de deelgemeente; = ongunstige afwijking t.o.v. het gemiddelde van de deelgemeente; = opmerkelijk ongunstige afwijking t.o.v. het gemiddelde van de deelgemeente 31

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Stadscentrum 2009 Gemeente Rotterdam

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Stadscentrum 2009 Gemeente Rotterdam Scholierenrapportage Communities that Care Rapportage deelgemeente Stadscentrum 2009 Deelgemeenterapportage Communities that Care Rotterdam Stadscentrum 2009 Deelgemeenterapportage Communities that Care,

Nadere informatie

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam IJsselmonde 2009 Gemeente Rotterdam

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam IJsselmonde 2009 Gemeente Rotterdam Scholierenrapportage Communities that Care Rapportage deelgemeente 2009 Deelgemeenterapportage Communities that Care Rotterdam 2009 Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam 2009 Gemeente

Nadere informatie

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Hillegersberg-Schiebroek 2009 Gemeente Rotterdam

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Hillegersberg-Schiebroek 2009 Gemeente Rotterdam Scholierenrapportage Communities that Care Rapportage deelgemeente Hillegersberg- 9 Deelgemeenterapportage Communities that Care Rotterdam Hillegersberg- 9 Deelgemeenterapportage Communities that Care,

Nadere informatie

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht Willemijn Roorda CONCEPT Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht Amsterdam, 20 mei 2008 Willemijn Roorda

Nadere informatie

Jongerenrapportage Veilig Opgroeien / Communities that Care

Jongerenrapportage Veilig Opgroeien / Communities that Care Jongerenrapportage Veilig Opgroeien / Communities that Care Capelle aan den IJssel Marga van Aalst Willemijn Roorda Jongerenrapportage Veilig Opgroeien/ Communities that Care Capelle aan den IJssel Amsterdam,

Nadere informatie

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Drechtsteden Overkoepelend rapport Willemijn Roorda Jongerenrapportage Communities that Care Drechtsteden Overkoepelend rapport Amsterdam, 9 mei 2008 Willemijn

Nadere informatie

Scholierenrapportage Communities that Care 2007

Scholierenrapportage Communities that Care 2007 Scholierenrapportage Communities that Care 2007 Gemeente Rotterdam Marga van Aalst Willemijn Roorda Scholierenrapportage Communities that Care 2007 Gemeente Rotterdam De gegevens in deze rapportage zijn

Nadere informatie

Veilig en gezond opgroeien

Veilig en gezond opgroeien Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Capelle aan den IJssel Harrie Jonkman Renée van der Zanden Wilco Kroes Claire Aussems Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Capelle aan den IJssel Harrie

Nadere informatie

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Harderwijk Willemijn Roorda Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Harderwijk Amsterdam, juli 9 Willemijn Roorda DSP groep BV Van Diemenstraat

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care Maassluis

Scholierenonderzoek Communities That Care Maassluis Scholierenonderzoek Communities That Care Maassluis Amsterdam, 11 februari 2005 Marga van Aalst Mark Rietveld Willemijn Roorda Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Inleiding 4 1.1 Risico- en beschermende factorenmodel

Nadere informatie

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda, 2011 Harrie Jonkman Renée van der Zanden Wilco Kroes Claire Aussems Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda, 2011 Harrie Jonkman

Nadere informatie

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda Willemijn Roorda Marga van Aalst Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda Amsterdam, 9 februari 8 Willemijn Roorda Marga van Aalst

Nadere informatie

Communities that Care. Jongerenonderzoek Terneuzen

Communities that Care. Jongerenonderzoek Terneuzen Communities that Care Jongerenonderzoek Terneuzen Middelburg, december 2009 Colofon Scoop 2009 Samenstelling Esther van Sprundel in opdracht van provincie Zeeland Scoop Zeeuws instituut voor sociale en

Nadere informatie

Veilig en gezond opgroeien

Veilig en gezond opgroeien Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Spijkenisse Harrie Jonkman Reneé van der Zanden Claire Aussems Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Spijkenisse Harrie Jonkman Reneé van der Zanden

Nadere informatie

Veilig opgroeien in Kollumerland c.a. Wilma de Vries George van Diepen

Veilig opgroeien in Kollumerland c.a. Wilma de Vries George van Diepen Veilig opgroeien in Kollumerland c.a. Wilma de Vries George van Diepen Colofon Veilig opgroeien in Kollumerland c.a. Auteurs: Drs. Wilma de Vries Drs. George van Diepen Leeuwarden, maart 2008 Partoer CMO

Nadere informatie

Veilig en gezond opgroeien

Veilig en gezond opgroeien Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Middelburg Harrie Jonkman Chella Harreveld Reneé van der Zanden Claire Aussems Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Middelburg Harrie Jonkman Chella

Nadere informatie

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda, 211 Harrie Jonkman Renée van der Zanden Wilco Kroes Claire Aussems Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda, 211 Harrie Jonkman Reneé

Nadere informatie

Veilig en gezond opgroeien

Veilig en gezond opgroeien Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Zwijndrecht Harrie Jonkman Reneé van der Zanden Claire Aussems Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Zwijndrecht Harrie Jonkman Reneé van der Zanden

Nadere informatie

Veilig opgroeien in Dantumadeel. George van Diepen Wilma de Vries

Veilig opgroeien in Dantumadeel. George van Diepen Wilma de Vries Veilig opgroeien in Dantumadeel George van Diepen Wilma de Vries Colofon Veilig opgroeien in Dantumadeel Auteurs: Drs. George van Diepen Drs. Wilma de Vries Leeuwarden, maart 2008 Partoer CMO Fryslân

Nadere informatie

Tabak, cannabis en harddrugs

Tabak, cannabis en harddrugs JONGERENPEILING 0 ZUID-HOLLAND NOORD De jongerenpeiling heeft als doel om periodiek op systematische wijze ontwikkelingen in gezondheid en gewoonten van jongeren in kaart te brengen. Dit is het eerste

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care

Scholierenonderzoek Communities That Care Scholierenonderzoek Communities That Care Deelgemeente Hoogvliet Marga van Aalst Mark Rietveld Willemijn Roorda Scholierenonderzoek Communities That Care Deelgemeente Hoogvliet Amsterdam, 25 mei 2005 Marga

Nadere informatie

De SDQ: invulgedrag van ouders en leerkrachten een vergelijking tussen bevolkingsgroepen

De SDQ: invulgedrag van ouders en leerkrachten een vergelijking tussen bevolkingsgroepen De SDQ: invulgedrag van ouders en leerkrachten een vergelijking tussen bevolkingsgroepen Tamara van Batenburg-Eddes Cathelijne Mieloo, Dick Butte, Petra van de Looij-Jansen, Wilma Jansen GGD Rotterdam-Rijnmond

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care

Scholierenonderzoek Communities That Care Scholierenonderzoek Communities That Care Leeuwarden 2006 Marga van Aalst Willemijn Roorda Scholierenonderzoek Communities That Care Leeuwarden 2006 Amsterdam, juni 2006 Marga van Aalst Willemijn Roorda

Nadere informatie

Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel. De buurten in beeld. Marga van Aalst RAPPORT

Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel. De buurten in beeld. Marga van Aalst RAPPORT Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel De buurten in beeld Marga van Aalst RAPPORT Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel De buurten in beeld (2015) Marga van Aalst Amsterdam, 25 november 2015 2 RAPPORT

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In

Nadere informatie

Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Zeevang Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs.

Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Zeevang Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Zeevang Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Deze factsheet beschrijft de resultaten van de scholieren

Nadere informatie

Sociale Omgeving ZUID-HOLLAND NOORD JONGERENPEILING 2008. Inleiding

Sociale Omgeving ZUID-HOLLAND NOORD JONGERENPEILING 2008. Inleiding JONGERENPEILING 2008 ZUID-HOLLAND NOORD De jongerenpeiling heeft als doel om periodiek op systematische wijze ontwikkelingen in gezondheid en gewoonten van jongeren in kaart te brengen. Dit is het eerste

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID Jeugd 2010 4 K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland

Nadere informatie

Kinderen in Nederland - Bijlage B Respons, representativiteit en weging

Kinderen in Nederland - Bijlage B Respons, representativiteit en weging Kinderen in Nederland - Bijlage B Respons, representativiteit en weging Respons thuiszorgorganisaties en GGD en In deden er tien thuiszorgorganisaties mee aan het, verspreid over heel Nederland. Uit de

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care Dordrecht

Scholierenonderzoek Communities That Care Dordrecht Scholierenonderzoek Communities That Care Dordrecht Amsterdam, 12 februari 2005 Willemijn Roorda Mark Rietveld Marga van Aalst Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Inleiding 4 1.1 Risico- en beschermende factorenmodel

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdmonitor Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdmonitor Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdmonitor Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In de tabellen

Nadere informatie

Kinderen in West gezond en wel?

Kinderen in West gezond en wel? GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in West gezond en wel? 1 Wat valt op in West? Voor West zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar

Nadere informatie

tot 24 jaar Monitor jongeren 12

tot 24 jaar Monitor jongeren 12 Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

de partijcombinaties:

de partijcombinaties: REGEERAKKOORD 2010-2015 tussen de partijcombinaties: MEGA COMBINATIE, A COMBINATIE en VOLKSALLIANTIE Paramaribo, 21 Augustus 201.0 1.2 Leeswijzer In dit rapport worden de resultaten van de eerste afname

Nadere informatie

5. CONCLUSIES ONDERZOEK

5. CONCLUSIES ONDERZOEK 5. CONCLUSIES ONDERZOEK In dit hoofdstuk worden de conclusies van het onderzoek gepresenteerd. Achtereenvolgens worden de definitie van het begrip risicojongeren, de profielen en de registraties besproken.

Nadere informatie

Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Oostzaan Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs.

Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Oostzaan Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Oostzaan Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Deze factsheet beschrijft de resultaten van de scholieren

Nadere informatie

Roken, drinken en gokken. Nagegaan is hoeveel en hoe vaak jongeren uit de gemeente Groningen roken, drinken en gokken. Hierbij is een onderverdeling

Roken, drinken en gokken. Nagegaan is hoeveel en hoe vaak jongeren uit de gemeente Groningen roken, drinken en gokken. Hierbij is een onderverdeling De Jeugdpeiling is een instrument met als doel op systematische wijze ontwikkelingen en trends in riskante gewoonten van jongeren in kaart te brengen. Hierbij is de aandacht gericht op gedrag met betrekking

Nadere informatie

Kinderen in Centrum gezond en wel?

Kinderen in Centrum gezond en wel? GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Centrum gezond en wel? 1 Wat valt op in Centrum? Voor Centrum zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van

Nadere informatie

Geneeskundige en Gezondheidsdienst. Jeugdmonitor Utrecht. Tabellenboek.

Geneeskundige en Gezondheidsdienst. Jeugdmonitor Utrecht. Tabellenboek. Geneeskundige en Gezondheidsdienst Jeugdmonitor Utrecht Tabellenboek www.gggd.utrecht.nl Groep 7 en 8 van het basisonderwijs Schooljaar 2011-2012 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...3 1 Inleiding...6 2 Opzet

Nadere informatie

Tabel 1. Achtergrondgegevens van de deelnemende scholieren uit Waterland en de regio (%) Waterland 209 scholieren

Tabel 1. Achtergrondgegevens van de deelnemende scholieren uit Waterland en de regio (%) Waterland 209 scholieren Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Waterland Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Deze factsheet beschrijft de resultaten van de scholieren

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R VOEDING, BEWEGING EN GEWICHT K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Jeugd 2010 6 Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD

Nadere informatie

Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Beemster Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs.

Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Beemster Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Beemster Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Deze factsheet beschrijft de resultaten van de scholieren

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdmonitor Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdmonitor Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdmonitor Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In de tabellen

Nadere informatie

Kinderen in Noord gezond en wel?

Kinderen in Noord gezond en wel? GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Noord gezond en wel? 1 Wat valt op in Noord? Voor Noord zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar

Nadere informatie

ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN BASISONDERWIJS DEN HAAG 2003

ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN BASISONDERWIJS DEN HAAG 2003 RIS128575b_10-JUN-2005 ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN BASISONDERWIJS DEN HAAG 2003 Beknopt verslag ten behoeve van de deelnemende scholen April 2005 Dienst OCW / GGD Den Haag Epidemiologie en

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs

Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Screening van de Jeugdgezondheidszorg in klas 2 over de schooljaren 2014-2017 Assen Willem Jan van der Veen Esther Huisman

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In

Nadere informatie

Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs

Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Screening van de Jeugdgezondheidszorg in klas 2 over de schooljaren 2014-2017 Hoogeveen Willem Jan van der Veen Esther Huisman

Nadere informatie

Samenvatting Jong; dus gezond!?

Samenvatting Jong; dus gezond!? Samenvatting Jong; dus gezond!? Deel III Gezondheidsprofiel regio Nieuwe Waterweg Noord, 2005-2008 Samenvatting rapport Jong; dus gezond!? Gezondheidssituatie van de Jeugd (2004-2006) Regio Nieuwe Waterweg

Nadere informatie

Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs

Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Screening van de Jeugdgezondheidszorg in klas 2 over de schooljaren 2014-2017 Noordenveld Willem Jan van der Veen Esther

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In

Nadere informatie

Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs

Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Screening van de Jeugdgezondheidszorg in klas 2 over de schooljaren 2014-2017 Tynaarlo Willem Jan van der Veen Esther Huisman

Nadere informatie

Risico- en criminele jongeren in Haarlem

Risico- en criminele jongeren in Haarlem Risico- en criminele jongeren in Haarlem Achtergronden en aanbod Willemijn Roorda Lotte Loef Jolien Terpstra Risico- en criminele jongeren in Haarlem Achtergronden en aanbod Amsterdam, 21 april 2010 Willemijn

Nadere informatie

Deze factsheet beschrijft de resultaten van de scholieren die wonen in Edam-Volendam. Er is apart gekeken naar de woonkernen Edam en Volendam.

Deze factsheet beschrijft de resultaten van de scholieren die wonen in Edam-Volendam. Er is apart gekeken naar de woonkernen Edam en Volendam. Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Edam-Volendam Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Deze factsheet beschrijft de resultaten van de

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care

Scholierenonderzoek Communities That Care Scholierenonderzoek Communities That Care Effectmeting Amsterdam Midden-Noord Amsterdam, 1 5 april 2004 Hette Tulner Mireille Geldorp Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Inleiding 1.1 Geprioriteerde risicofactoren

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R ROKEN EN ALCOHOLGEBRUIK Jeugd 2010 5 K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland

Nadere informatie

CONCEPT 3. Jeugdmonitor Utrecht. Tabellenboek Groep 7 en 8 van het basisonderwijs Schooljaar Geneeskundige en Gezondheidsdienst

CONCEPT 3. Jeugdmonitor Utrecht. Tabellenboek Groep 7 en 8 van het basisonderwijs Schooljaar Geneeskundige en Gezondheidsdienst Geneeskundige en Gezondheidsdienst Jeugdmonitor Utrecht CONCEPT 3 Tabellenboek Groep 7 en 8 van het basisonderwijs Schooljaar 2009-2010 www.gggd.utrecht.nl 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding...5 2 Opzet en onderzoekspopulatie...7

Nadere informatie

Kinderen in Zuid gezond en wel?

Kinderen in Zuid gezond en wel? GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Zuid gezond en wel? 1 Wat valt op in Zuid? Voor Zuid zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar

Nadere informatie

Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs

Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Gezondheid, welbevinden en leefstijl van scholieren in het voortgezet onderwijs Screening van de Jeugdgezondheidszorg in klas 2 over de schooljaren 2014-2017 Borger-Odoorn Willem Jan van der Veen Esther

Nadere informatie

RAPPORT. OIV Maart ja ri g e n

RAPPORT. OIV Maart ja ri g e n RIS170508c_25-MRT-2010 Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Den Den Den Den Haag Haag Haag Haag Dienst Dienst Dienst Onderwijs, Onderwijs, Onderwijs, Cultuur Cultuur Cultuur en en en Welzijn Welzijn Welzijn

Nadere informatie

Kinderen in Oost gezond en wel?

Kinderen in Oost gezond en wel? GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Oost gezond en wel? 1 Wat valt op in Oost? Voor Oost zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar

Nadere informatie

Jongeren met een langdurig ziek familielid Onderzoeksverslag

Jongeren met een langdurig ziek familielid Onderzoeksverslag Jongeren met een langdurig ziek familielid Onderzoeksverslag Jongeren met een langdurig ziek familielid Onderzoeksverslag GGD Rotterdam en omstreken Cluster Jeugd Juli 2006 Inhoudsopgave SAMENVATTING...

Nadere informatie

Tabel 1. Achtergrondgegevens van de deelnemende scholieren uit Wormerland en de regio (%) Wormerland 286 scholieren Onderwijstype en klas

Tabel 1. Achtergrondgegevens van de deelnemende scholieren uit Wormerland en de regio (%) Wormerland 286 scholieren Onderwijstype en klas Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Deze factsheet beschrijft de resultaten van de scholieren die

Nadere informatie

Gemeente Zaanstad en Molenwerf

Gemeente Zaanstad en Molenwerf Gemeente en Molenwerf Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo 2013-2014 Dit tabellenboek beschrijft de resultaten van Emovo 2013-2014 voor de gemeente. Achtereenvolgens treft u: De samenvatting met daarin per

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care Nederlandse Antillen

Scholierenonderzoek Communities That Care Nederlandse Antillen Scholierenonderzoek Communities That Care Nederlandse Antillen Willemstad, oktober 2006 Sean de Boer Willemijn Roorda Harrie Jonkman Marga van Aalst Inhoudsopgave Voorwoord 3 Inleiding 4 1.1 Risico- en

Nadere informatie

PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID

PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID IJsselland PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID Jongerenmonitor 20 92% normaal risico op psychosociale problemen.3 jongeren School Klas 2 13-1 jaar Klas - jaar 86% goede ervaren gezondheid %* is op school gepest *van

Nadere informatie

Gemeente Zaanstad. Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo

Gemeente Zaanstad. Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo Gemeente Zaanstad Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo 2013-2014 Dit tabellenboek beschrijft de resultaten van Emovo 2013-2014 voor de gemeente Zaanstad. Achtereenvolgens treft u: De samenvatting met daarin

Nadere informatie

Informatie over de deelnemers

Informatie over de deelnemers Tot eind mei 2015 hebben in totaal 45558 mensen deelgenomen aan de twee Impliciete Associatie Testen (IATs) op Onderhuids.nl. Een enorm aantal dat nog steeds groeit. Ook via deze weg willen we jullie nogmaals

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016

Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016 Het ITS maakt deel uit van de Radboud Universiteit Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016 Samenvatting Roelof Schellingerhout Clarie Ramakers Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016 Samenvatting

Nadere informatie

J O N G E R E N O N D E R Z O E K : J A A R

J O N G E R E N O N D E R Z O E K : J A A R PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID 3 J O N G E R E N O N D E R Z O E K : 12-18 J A A R Jongerenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland

Nadere informatie

Samenvatting Jeugdmonitor Utrecht

Samenvatting Jeugdmonitor Utrecht Samenvatting Jeugdmonitor Utrecht Gezondheid en leefstijl Psychosociale gezondheid Gezin School Vrije tijd Sociaaleconomische verschillen Verschillen naar wijk Trends Beschouwing Groep 7 en 8 van het basisonderwijs,

Nadere informatie

BIJLAGEN. Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland. Willem Huijnk Jaco Dagevos

BIJLAGEN. Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland. Willem Huijnk Jaco Dagevos Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland Willem Huijnk Jaco Dagevos BIJLAGEN Bijlagen hoofdstuk 2... 2 Bijlagen hoofdstuk 3... 3 Bijlagen hoofdstuk 4...

Nadere informatie

Kinderen in Zuidoost gezond en wel?

Kinderen in Zuidoost gezond en wel? GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Zuidoost gezond en wel? 1 Wat valt op in Zuidoost? Voor Zuidoost zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor

Nadere informatie

Tabellenboek Hoe gezond ben jij?

Tabellenboek Hoe gezond ben jij? Tabellenboek Hoe gezond ben jij? Gezondheid en leefstijl van leerlingen in het voortgezet onderwijs Schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding, opzet en onderzoekspopulatie... 3 2 Lichamelijke gezondheid...

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdmonitor Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdmonitor Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdmonitor Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In de tabellen

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 1 tot jaar Jongerenmonitor In 011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Jeugdmonitor Utrecht. Brugklassers en derdeklassers voortgezet onderwijs Schooljaar 2006-2007. www.utrecht.nl

Jeugdmonitor Utrecht. Brugklassers en derdeklassers voortgezet onderwijs Schooljaar 2006-2007. www.utrecht.nl Jeugdmonitor Utrecht C t en derdeklassers voortgezet onderwijs Schooljaar 2006-2007 www.utrecht.nl Voorwoord Met trots presenteer ik de Utrechtse Jeugdmonitor over het schooljaar 2006/2007. We hebben

Nadere informatie

Hoe gaat het met de leerlingen van Openbare scholengemeenschap Willem Blaeu? Schoolrapportage Emovo 2014/2015

Hoe gaat het met de leerlingen van Openbare scholengemeenschap Willem Blaeu? Schoolrapportage Emovo 2014/2015 Hoe gaat het met de leerlingen van Openbare scholengemeenschap Willem Blaeu? Schoolrapportage Emovo 2014/2015 Inleiding In het schooljaar 2014/2015 is voor de 4 e keer Emovo uitgevoerd onder 2 e en 4 e

Nadere informatie

Onderzoek Inwonerspanel Jongerenonderzoek: alcohol

Onderzoek Inwonerspanel Jongerenonderzoek: alcohol 1 (19) Onderzoek Inwonerspanel Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 5 december kregen de panelleden van 12 tot en met 18 jaar (280 personen) een e-mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 1 tot jaar Jongerenmonitor In 011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Gemeente Zeevang. Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo 2013-2014

Gemeente Zeevang. Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo 2013-2014 Gemeente Zeevang Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo 2013-2014 Dit tabellenboek beschrijft de resultaten van Emovo 2013-2014 voor de gemeente Zeevang. Achtereenvolgens treft u: De samenvatting met daarin per

Nadere informatie

Veilig opgroeien en gezondheid van jongeren in Dordrecht. Resultaten gecombineerde CtC/Jeugdmonitor 2008 bij 12-18 jarigen

Veilig opgroeien en gezondheid van jongeren in Dordrecht. Resultaten gecombineerde CtC/Jeugdmonitor 2008 bij 12-18 jarigen Veilig opgroeien en gezondheid van jongeren in Dordrecht Resultaten gecombineerde CtC/Jeugdmonitor 2008 bij 12-18 jarigen Afdeling GBO/Epidemiologie Auteur: Evelien Joosten-van Zwanenburg I.s.m. Franco

Nadere informatie

E-panel versus Veilig Opgroeien

E-panel versus Veilig Opgroeien E-panel versus Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel Marga van Aalst Willemijn Roorda E-panel versus Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel Amsterdam, December 2006 Marga van Aalst Willemijn Roorda

Nadere informatie

Samenvatting: Summary in Dutch

Samenvatting: Summary in Dutch Samenvatting: Summary in Dutch Hoofdstuk 1: Kindermishandeling en Psychopathologie in een Multi-Culturele Context: Algemene Inleiding Dit proefschrift opent met een korte geschiedenis van de opkomst van

Nadere informatie

Gemeente Purmerend. Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo

Gemeente Purmerend. Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo Gemeente Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo 2013-2014 Dit tabellenboek beschrijft de resultaten van Emovo 2013-2014 voor de gemeente. Achtereenvolgens treft u: 1. De samenvatting met daarin per onderwerp

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 1 tot jaar Jongerenmonitor In 011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : J A A R THUISSITUATIE, KINDEROPVANG EN OPVOEDING K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Jeugd 2010 2 Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied,

Nadere informatie

Rapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success

Rapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success Rapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success Leercentrum Nijmegen Oberon, november 2012 1 Inleiding Playing for Success heeft, naast het verhogen van de taal- en rekenprestaties van de

Nadere informatie

Deze factsheet beschrijft de resultaten van de scholieren die wonen in Purmerend.

Deze factsheet beschrijft de resultaten van de scholieren die wonen in Purmerend. Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Purmerend Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Deze factsheet beschrijft de resultaten van de scholieren

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In

Nadere informatie

Veilig opgroeien in Leeuwarden Vijfde meting

Veilig opgroeien in Leeuwarden Vijfde meting Veilig opgroeien in Leeuwarden 2015 Veilig opgroeien in Leeuwarden 2015 Vijfde meting Colofon Veilig opgroeien in Leeuwarden 2015 Vijfde meting gemeente Leeuwarden Opdrachtgever Gemeente Leeuwarden Auteurs

Nadere informatie