5,6. Praktische-opdracht door een scholier 2583 woorden 20 december keer beoordeeld
|
|
- Geert Pieters
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Praktische-opdracht door een scholier 2583 woorden 20 december ,6 76 keer beoordeeld Vak Economie Iedereen heeft met geld te maken, jong en oud. Jongeren misschien wat minder dan oudere mensen, maar het komt op hetzelfde neer namelijk: inkomsten ( bijvoorbeeld zakgeld) en uitgaven( bijvoorbeeld snoep). Ook bij de regering is dit zo. De overheid geeft elk jaar ook geld uit aan dingen zoals bijvoorbeeld aan kinderbijslag, school en openbare bibliotheken. Bij de regering komt ook geld binnen door de belastingen en BTW bijvoorbeeld. Ieder jaar verdeeld de regering het inkomende geld weer (dit staat op bladzijde 4 en 5). Dat gebeurt op Prinsjesdag. Deze begroting bevat de inkomsten en uitgaven van alle veertien ministeries, maar ook een algemene toelichting op de bedragen die erin staan. Deze begroting word ook wel de rijksbegroting of miljoenennota genoemd. Begin deze eeuw is de eerste miljoenennota verschenen. Officieel heet de miljoenennota: Nota over de toestand van s Rijks financiën. Over Prinsjesdag Ik wou dit punt in drie deelvragen zetten, namelijk: 1. Wat gebeurt er op Prinsjesdag? 2. Waar komt de naam Prinsjesdag vandaan? 3. Wat gebeurt er na Prinsjesdag? 1. Wat gebeurt er op Prinsjesdag? Elke derde dinsdag van september is het Prinsjesdag. Op die dag gaat de koningin met de gouden koets naar de ridderzaal in Den Haag. Daar leest zij, voor alle mensen van de Eerste en van de Tweede Kamer en voor alle genodigden, de troonrede voor. In de troonrede staat een overzicht van de belangrijkste plannen die de regering heeft voor het komende jaar. Nadat de koningin de troonrede heeft voor- gelezen, gaat de minister van financiën met het koffertje naar de Tweede Kamer. Namens de regering biedt hij daar de miljoenennota aan. De miljoenennota geeft een ing van alle inkomsten en uitgaven die de regering het komende jaar denkt te maken. In het koffertje, dat de minister van financiën aan de regering aanbiedt, zit niet de hele rijksbegroting van alle veertien ministeries, want ze passen al niet meer allemaal in het koffertje. Daarom word een deel van de rijksbegroting apart bezorgd. In het koffertje zitten in ieder geval de begrotingen van een aantal ministeries én de miljoenennota. Om de stukken die in het koffertje zitten, zit een oranje lint. Er zijn in totaal drie koffertjes namelijk: het normale koffertje, een klein koffertje met daarin de miljoenennota op microfiche ( ), en nog een klein koffertje die minister Zalm in 1999 aanbood aan de Tweede Kamer met een cd-rom erin, en op die cd-rom zat de miljoenennota voor het jaar Pagina 1 van 5
2 2. Waar komt de naam Prinsjesdag vandaan? Vanaf september 1930 word de derde dinsdag in september Prinsjesdag genoemd, maar om de oorsprong te weten moeten we terug naar de tijd dat prins Willem V ( ) stadhouder was. In die tijd noemde men zijn verjaardag op 8 maart ook al Prinsjesdag. In die tijd was dit het grootste feest van het jaar. De aanhangers van de koninklijke familie gebruikten deze dag om hun liefde voor de prins te laten zien. Op de derde dinsdag in september word de koninklijke familie ook veel toegejuicht, misschien dat daarom die dag Prinsjesdag word genoemd. 3. Wat gebeurt er na Prinsjesdag? Al op Prinsjesdag wordt de eerste vergadering van de Tweede Kamer gehouden over de rijksbegroting of miljoenennota. De leden van de Tweede Kamer geven dan hun meningen en stellen vragen over de rijksbegroting die de minister van financiën aan de kamer heeft aangeboden. De minister-president beantwoord die vragen en geeft ook uitleg. Deze vergaderingen worden ook de Algemene Politieke Beschouwingen genoemd. In oktober praten financiële adviseurs met de minister van financiën. Deze vergaderingen heten de Algemene Financiële Beschouwingen. In november en december worden de aparte begrotingen in de Eerste en in de Tweede Kamer behandeld. De Tweede Kamer kan in de rijksbegroting nog dingen veranderen, de Eerste Kamer niet. Als alles is goedgekeurd dan worden de voorstellen uitgevoerd door de veertien ministeries. Overzicht overheidsfinanciën: Rijksuitgaven in miljarden guldens Ministerie Economische zaken 3,4 4,2 3,8 3,9 Landbouw, natuur en visserij 3,7 8,9 4,0 4,6 Financiën 5,9 7,8 6,9 7,5 Binnenlandse zaken en koninkrijkrelaties 7,7 9,1 8,6 9,9 VROM * 8,5 8,9 8,0 7,5 Justitie 7,6 9,6 9,7 10,6 Buitenlandse zaken en internationale samenwerking 8,7 12,1 13,4 23,0 Volksgezondheid, welzijn en sport 11,2 12,1 15,5 18, Europese Unie 11,8 12,1 13,5 Niet bekend Defensie 13,8 15,0 14,6 15,5 Gemeente- en provinciefonds 25,1 27,6 27,7 29,3 Verkeer en waterstaat 14,6 15,9 16,1 17,5 Rente staatsschuld 31,2 29,0 27,4 26,3 Sociale zaken en werkgelegenheid 31,1 33,9 35,1 42,9 Onderwijs, cultuur en wetenschappen 40,9 46,4 46,4 50,9 Pagina 2 van 5
3 * VROM = Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ontwikkeling en Milieu Overzicht overheidsfinanciën Rijksinkomsten in miljarden guldens Ministerie Loon- en inkomstenbelasting 45,6 49,0 54,0 62,4 Vennootschapsbelasting 34,2 35,1 37,1 42,0 Dividendbelasting 3,7 5,6 5,6 8,2 Successierechten 2,3 3,1 3,4 3,7 Vermogenbelasting 1,5 0,3 0,3 0,4 Kansspelbelasting 0,2 1,9 0,2 0,4 Omzetbelasting (BTW) 56,6 63,1 73,7 77,1 Accijnzen 16,9 17,7 18,7 17,6 Belasting van rechtsverkeer 6,6 9,0 9,2 9,5 Belastingen op milieu 5,2 6,3 8,4 7,9 Belasting op personenauto's en motors 5,1 6,4 6,9 6,4 Motorrijtuigenbelasting 4,1 4,9 5,0 4,4 Invoerrechten 3,5 3,7 4,0 4,0 Verbruiksbelasting op alcohol enz. 0,5 0,5 0,5 0,5 Belasting op zware motorvoertuigen 0,2 0,2 0,2 0,2 Niet-belasting ontvangsten 27,4 36,4 30,2 41, Verschil financieringstekort en begrotingstekort Dit punt wil ik in twee deelvragen uitzetten en die twee deelvragen zijn: 1. Wat is het begrotingstekort? 2. Wat hebben het begrotingstekort en het financieringstekort met elkaar te maken? Wat is het begrotingstekort? Nederland geeft al jaren meer uit dat het aan belastingen binnenkrijgt. In het jaar 2000 heeft het Rijk voor in totaal 239 miljard gulden aan uitgaven begroot, terwijl er voor 224 miljard aan inkomsten tegenover staan. Er is in 2000 dus een begrotingstekort van 15 miljard gulden. Dat geld moet de overheid lenen. Maar over die leningen moet rente worden betaald. Het bedrag dat jaarlijks aan rente moet worden afgelost is een van de grootste uitgavenposten geworden. Met het betalen van de rente heb je echter de schuld nog niet afbetaald. Omdat Nederland al tientallen jaren meer geld uitgeeft dat het binnenkrijgt, is de staatsschuld inmiddels tot een gigantisch bedrag (honderden miljarden guldens) opgelopen. Pagina 3 van 5
4 Het beleid van opeenvolgende regeringen de afgelopen jaren is erop gericht om het gat tussen de uitgaven en de inkomsten van het Rijk kleiner te laten worden. Dat lukt, want is in 2000 het begrotingstekort 15 miljard gulden, in 1999 was dat nog 18 miljard. Doordat het tekort steeds kleiner wordt, hoeft Nederland ook minder geld te lenen, waardoor er ook minder rente hoeft te worden betaald. En door jaren van bezuinigen is ook de staatsschuld afgenomen. Het begrotingstekort en de staatsschuld blijven, ondanks dat ze dalen, enorme bedragen. Want een begrotingstekort van 15 miljard is onvoorstelbaar groot. Maar daar staat ook wat tegenover. Want een land geeft niet alleen geld uit, het produceert ook van alles. Dan scheelt het natuurlijk enorm als er in een land met een tekort van 15 miljard jaarlijks voor 500 miljard gulden aan goederen wordt geproduceerd, of dat de productie een omvang heeft van 1000 miljard. Daarom kan het begrotingstekort (en de staatsschuld) pas goed bekeken worden als percentage van het Bruto Binnenlands Product (dat is de totale productie van een land). Als je dat doet, dan zie je pas hoe het begrotingstekort en de staatsschuld de afgelopen jaren zijn gedaald. Want in 1995 was het begrotingstekort nog 4,2% van het BBP. In het jaar 2000 is dat nog maar een half procent. Als we zo doorgaan dan komt er nog een tijd dat de uitgaven en inkomsten van het Rijk in evenwicht zullen zijn. Wie weet, maken we het zelfs nog een keer mee dat de inkomsten hoger zullen zijn dan de uitgaven. Maar die kans is heel klein, want politici hebben de onweerstaanbare behoefte om zo gauw er meer inkomsten zijn, dat geld (en vaak nog meer dat wat er in kas is) ook direct weer uit te geven. Ook de staatsschuld is de afgelopen jaren gedaald, van 77,9% van het BBP in 1994 tot 62,2% in het jaar Waar worden al die miljarden op de begroting aan uitgegeven? Verreweg het grootste bedrag (43,1 miljard) gaat naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Daarna volgt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (33,1 miljard.) De aflossing van de rente op de staatsschuld is met 29,1 miljard volgend jaar in grootte de derde uitgavenpost. Zorg is ook een grote uitgavenpost maar niet zo groot als de hiervoor genoemde. En waar komt dat geld vandaan? Uiteraard uit de diverse belastingen die we met z`n allen moeten betalen. De BTW, die we betalen over elk product dat we kopen, levert het meeste op (77,1 miljard), daarna volgen de loon- en inkomstenbelasting (62,4 miljard) en de vennootschaps- belasting (die betaald wordt door bedrijven): 42,0 miljard. Wat hebben het financieringstekort en het begrotingstekort met elkaar te maken? Het begrotingstekort is het verschil tussen de uitgaven en ontvangsten die de regering in de rijksbegroting bekend heeft gemaakt. Een onderdeel van die uitgaven is de aflossing van de staatsschuld. Deze aflossingen komen echter vaak weer beschikbaar, omdat de beleggers graag bereid zijn geld aan het Rijk te lenen. Het financieringstekort is het begrotingstekort verminderd met de (herleenbare) aflossingen van de staatsschuld. In het geval waar de overheid dus aflost (wat de laatste jaren gebeurt) is het financieringstekort altijd kleiner dan het begrotingstekort. Het begrotingssaldo is het totaal van de overheidsuitgaven verminderd met het totaal van de overheidsontvangsten. Overtreffen de uitgaven de ontvangsten, dan is er sprake van een begrotingstekort. Het begrotingstekort laat zien hoeveel de minister van Financiën bruto moet lenen. Bruto, want in het uitgaventotaal zijn ook begrepen de aflossingen die in het betreffende jaar zijn gedaan op de bestaande staatsschuld. Voor een deel gaat het dus om bedragen die worden afgelost en vervolgens opnieuw worden geleend. Door het uitgaventotaal van de overheid te verminderen met de totale overheidsontvangsten wordt het Pagina 4 van 5
5 begrotingstekort gevonden (aangenomen dat de uitgaven de ontvangsten overtreffen). Door het begrotingstekort te verminderen met de aflossing op de staatsschuld wordt het financieringstekort verkregen. Het financieringstekort laat zien met welk bedrag de staatsschuld in het betreffende jaar toeneemt. Uitleg grafieken EMU-saldo = Het totale bedrag van vorderingen van het Rijk, de lokale overheid en de sociale fondsen. Een vordering is geld dat iemand tegoed heeft omdat hij een product of dienst geleverd heeft. EMU-schuld= Het totaal van de uitstaande leningen die het Rijk, de lokale overheid en de sociale fondsen hebben, maar de schulden die deze drie soorten overheden bij elkaar hebben worden niet meegerekend. BBP = Het bruto binnenlands product is het totaal van wat een land, met alle mensen die werken, verdien Pagina 5 van 5
3,6. Werkstuk door een scholier 1107 woorden 16 december keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1107 woorden 16 december 2001 3,6 128 keer beoordeeld Vak Economie 1 VOORWOORD Ik vond het leuk om dit verslag te maken. De jongerensite was compact en niet zo uitgebreid als
Nadere informatiePrinsjesdag, de Miljoenennota en het koffertje
September 2009 Inhoudsopgave 1 Wat gebeurt er op Prinsjesdag? 2 Het koffertje, wat zit er in? 3 Waarom de derde dinsdag van september? Prinsjesdag, de Miljoenennota en het koffertje De Koningin, de gouden
Nadere informatiePrinsjesdag. Kerntaak 3- Maatschappelijke betrokkenheid Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding.
Prinsjesdag Kerntaak 3- Maatschappelijke betrokkenheid Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding. Waarom deze leerwerkprestatie? Prinsjesdag: de dag van de Troonrede
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2007 tijdvak 1 economie CSE GL en TL 700013-1-608b De goedkoopste auto van Nederland Informatiebron 1: Advertentie Daihatsu Cuore Wist u dat Daihatsu de kroon spant wanneer we praten
Nadere informatieDe Staten-Generaal bestaat uit de parlementsleden van de eerste en tweede Kamer. Het zijn dus onze parlementsleden.
Boekverslag door M. 1031 woorden 19 februari 2013 5.2 46 keer beoordeeld Vak Economie Prinsjesdag Opdracht 1 Waarom is het de koning die de troonrede voorleest? De koningin staat aan het hoofd van de Nederlandse
Nadere informatieDocentenhandleiding Miljoenennotaposter
Ontwerp Studio Tint, Den Haag Druk LenoirSchuring, Amstelveen Docentenhandleiding Miljoenennotaposter in UITGAVEN 53,5 INKOMSTEN MILJOENENNOTA 16 6,1 in miljarden EMU-opbouw (in mld) 8,5 Loon- en inkomstenbelasting
Nadere informatieBegrippen: - Overheid: Onder overheid verstaan we het Rijk en de overige publiekrechtelijke lichamen, zoals provincies en gemeenten.
Samenvatting door een scholier 919 woorden 20 juni 2007 6,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Economie Hoofdstuk 4 Productie door de overheid 4.1 De sector overheid - Overheid: Onder overheid
Nadere informatiePrinsjesdag A Tradities
Prinsjesdag A Tradities Tradities De gouden koets, de Koningin, een grote troon, dames met prachtige hoeden op, de minister van Financiën met het koffertje. Het is weer Prinsjesdag. Op deze dag vertelt
Nadere informatie6,3. Werkstuk door een scholier 1730 woorden 11 oktober keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1730 woorden 11 oktober 2005 6,3 85 keer beoordeeld Vak Economie Inhoudsopgave Voorwoord Hfst:1 De stamboom van de koninklijke familie Hfst:2 Wat is prinsjesdag? Hfst:3 De troonrede
Nadere informatieEen bijzondere dag. Prinsjesdag. werkblad a Tradities
werkblad a Tradities Een bijzondere dag De gouden koets, de Koningin, een grote troon, dames met prachtige hoeden op, de minister van Financiën die lachend een koffertje omhoog houdt. Het is weer Prinsjesdag.
Nadere informatieParticuliere sector: Bedrijven en gezinnen. Deze sector streeft naar winst, bijvoorbeeld supermarkten, bakkers en kledingwinkels.
Samenvatting door A. 952 woorden 14 juni 2013 6,3 11 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie 1 De collectieve sector: Particuliere sector: Bedrijven en gezinnen. Deze sector streeft naar
Nadere informatieUitgaven overheid vmbo12
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 20 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62184 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 7
Samenvatting Economie Hoofdstuk 7 Samenvatting door Wil 902 woorden 6 juli 2014 6,6 29 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Overheid: Alle gemeentes, provincies en het rijk in Nederland. Collectieve
Nadere informatieTekort of overschot vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73822
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 29 March 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73822 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieVorderingentekort Rijk fors toegenomen in 2003
Centraal Bureau voor de Statistiek Divisie Macro-economische statistieken en publicaties 2 november 2004 Vorderingentekort Rijk fors toegenomen in 2003 Drs. F. Arkesteijn In 2003 daalden de inkomsten van
Nadere informatieEconomie Pincode klas 4 VMBO-GT 5 e editie Samenvatting Hoofdstuk 7 De overheid en ons inkomen Exameneenheid: Overheid en bestuur
Paragraaf 7.1 Groeit de economie? BBP = Bruto Binnenlands Product, de totale productie in een land in één jaar Nationaal inkomen = het totaal van alle inkomens in een land in één jaar Inkomen = loon, rente,
Nadere informatieUitgaven overheid vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62184
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 06 June 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62184 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatiePrinsjesdag. De gouden koets, de Koning, de troon, dames met soms de (té) gekste hoeden, het koffertje!
Prinsjesdag De gouden koets, de Koning, de troon, dames met soms de (té) gekste hoeden, het koffertje! De dag waarop dit alles in het teken staat is Prinsjesdag. Ieder jaar wordt dat gevierd op de derde
Nadere informatieECONOMIE. Begrippenlijst H6 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn
ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H6 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 6 Overheid overbodig? Paragraaf 6.1
Nadere informatieSamenvatting Economie Module 7 De Overheid
Samenvatting Economie Module 7 De Overheid Samenvatting door een scholier 946 woorden 15 november 2007 5 8 keer beoordeeld Vak Economie Economie module 7: de overheid Samenvatting voor GR ECONOMISCHE ORDE
Nadere informatie2016D48159 LIJST VAN VRAGEN
2016D48159 LIJST VAN VRAGEN De vaste commissie voor Financiën, heeft over de Najaarsnota 2016 en bijlagen (Kamerstuk 34 620, nr. 1) de navolgende vragen ter beantwoording aan de regering voorgelegd. De
Nadere informatieVerdieping: Het huishoudboekje van Nederland
Verdieping: Het huishoudboekje van Nederland Korte omschrijving werkvorm In deze werkvorm leren leerlingen meer over de inkomsten en uitgaven van Nederland. In 2015 heeft de Nederlandse regering voor het
Nadere informatieSamenvatting Miljoenennota Hoofdpunten beleid mln. 100 mln. 92 mln. 63 mln. 1,9 mld. 1,2 mld. 1,0 mld. 0,5 mld
Samenvatting Miljoenennota 219 Hoofdpunten beleid 219 Prioriteiten en actualiteiten Lager volume gaswinning 3 mln Ondersteuning regio Groningen 1 mln Voorbereiding brexit bij Douane en NVWA 92 mln Oprichting
Nadere informatieHandboek Politiek 1. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Prinsjesdag Wat doet de Koning op Prinsjesdag in Den Haag? 6 De vraag vandaag Wat doet de Koning op Prinsjesdag in Den Haag? Start van het politieke
Nadere informatieLespakket over Prinsjesdag voor leerlingen van groep 8 van de basisschool. Gemaakt door Ronald Koster van Chr.MAVO de Saad uit klas 2f.
Werkboek van groep. cijfer! Lespakket over Prinsjesdag voor leerlingen van groep 8 van de basisschool. Gemaakt door Ronald Koster van Chr.MAVO de Saad uit klas 2f. V oorwoordje Hallo, docent en leerlingen
Nadere informatieWat staat erin Prinsjesdag de derde dinsdag de naam Het koffertje allereerste nog meer rijksbegroting Miljoenennota De eerste Wat gebeurt er na
Wat staat erin Inleiding 5 Wat gebeurt er op Prinsjesdag? 6 Waarom de derde dinsdag in september? 13 Waar komt de naam Prinsjesdag vandaan? 15 Het koffertje, wat zit er in? 17 Het allereerste koffertje
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 2004
Bijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 2004 tijdvak 1 ECONOMIE CSE GL EN TL GT-ec_comp-b NIEUWE POLITIEK? informatie 1 Rijksbegroting 2002: ontvangsten/totaal 129,6 miljard Niet-belastingontvangsten Kansspelbelasting
Nadere informatieA. Collectieve lastendruk (overheidsinkomsten) = Belastingen en soc. Premies/Nationaal inkomen X 100%
Samenvatting door een scholier 475 woorden 11 juni 2001 3,3 107 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Hoofdstuk 4 Productie door de overheid Paragraaf 1 Collectieve sector: 1. Overheid (Rijk, provincies,
Nadere informatieOverschot overheid in 2018 gestegen naar 1,5 procent
Overschot overheid in 2018 gestegen naar 1,5 procent De overheid behaalde in 2018 een overschot op de begroting van ruim 11 miljard euro. D t komt overeen met 1,5 procent van het bruto binnenlands product
Nadere informatie5.5. Boekverslag door D woorden 8 april keer beoordeeld. Samenvatting Economie Mod.7
Boekverslag door D. 1344 woorden 8 april 2003 5.5 28 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Economie Mod.7 Hoofdstuk 1 1 De inrichting van de productie De allocatie is de toedeling van de productiemiddelen,
Nadere informatieAdvisering in cijfers
Advisering in cijfers Ingekomen en afgedane adviesaanvragen 2014 2013 2012 2011 2010 In behandeling op 1 januari 54 24 83 43 55 Ingekomen 488 474 514 553 588 Ter advisering 542 498 597 596 643 Afgedane
Nadere informatieMiljoenennota in begrijpelijke taal
Samenvatting Miljoenennota in begrijpelijke taal D66 krijgt het voor elkaar 20180920102008_1837.adpro.indd 1 9/20/2018 10:20:25 AM Wat is de Miljoenennota? 2 Elk jaar presenteert de minister van Financiën
Nadere informatieBoek 4 Hoofdstuk 7: De overheid en ons inkomen
Boek 4 Hoofdstuk 7: De overheid en ons inkomen Valt het mee of tegen? a Als Yara een appartement koopt moet ze een hypotheek afsluiten. Hiervoor betaalt ze iedere maand een bepaald bedrag. Dit zijn haar
Nadere informatie6,1. Samenvatting door M. 884 woorden 28 december keer beoordeeld. Economie Hoofdstuk 5
Samenvatting door M. 884 woorden 28 december 2015 6,1 5 keer beoordeeld Vak Economie Economie Hoofdstuk 5 1 Stroomgrootheden: meten tijden een bepaalde periode sparen, lenen, inkomen etc Voorraadgrootheden:
Nadere informatieInkomsten en uitgaven vmbo-b34
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 15 september 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/73698 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieInkomsten en uitgaven vmbo-b34
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 27 september 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/73698 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieDe leerlingen herhalen op speelse wijze voorkennis over Prinsjesdag. De leerlingen worden uitgedaagd om verbanden te herkennen.
QUIZ: DE SLIMSTE LEERLING PRINSJESDAG 2019 KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De slimste leerling is een kennisquiz over Prinsjesdag in het format van het bekende tv-programma De slimste mens. De slimste leerling
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL 2004
Bijlage VMBO-GL en TL 2004 tijdvak 1 ECONOMIE CSE GL EN TL ECONOMIE VBO-MAVO-D 400009-1-579-546b GELD TERUG informatie 1 Jaaropgaaf 2001 tijdvak: 01-01 / 30-06 ****************************************************************************************
Nadere informatieHandboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over
Nadere informatieWerkstuk Economie verslag prinsjesdag
Werkstuk Economie verslag prinsjesdag Werkstuk door een scholier 3642 woorden 9 november 2011 5,7 12 keer beoordeeld Vak Economie Inhoudsopgave Voorblad blz. 1 Inleiding blz. 2 Inhoudsopgave blz. 3 Vraag
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek Tekort Rijk minder groot
Centraal Bureau voor de Statistiek Tekort Rijk minder groot Arjan Neef Den Haag, 9 november, 2012 Tekort Rijk minder groot Arjan Neef Het vorderingentekort van het Rijk bedroeg in 2011 16,9 miljard euro.
Nadere informatieWet van 14 december 2000, houdende nieuwe bepalingen inzake het financieringsbeleid van openbare lichamen (Wet financiering decentrale overheden)
(Tekst geldend op: 26-08-2014) Wet van 14 december 2000, houdende nieuwe bepalingen inzake het financieringsbeleid van openbare lichamen (Wet financiering decentrale overheden) Wij Beatrix, bij de gratie
Nadere informatieWerkstuk door een scholier 2185 woorden 8 maart keer beoordeeld. Voorwoord
Werkstuk door een scholier 2185 woorden 8 maart 2003 6 131 keer beoordeeld Vak Economie Voorwoord Elk jaar op de derde dinsdag van september is het Prinsjesdag. Het is een jaarlijkse gebeurtenis dus is
Nadere informatieHogere belastingontvangsten en aardgasbaten zorgen voor overschot Rijk in 2005
Publicatiedatum CBS-website Centraal Bureau voor de Statistiek 6 oktober 2006 Hogere belastingontvangsten en aardgasbaten zorgen voor overschot Rijk in 2005 Drs. F. Arkesteijn Centraal Bureau voor de Statistiek,
Nadere informatieInkomsten en uitgaven vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73698
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 March 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73698 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieIedereen betaalt btw. Daarnaast betaalt iedereen die werkt ook loon- of inkomstenbelasting.
Hoofdstuk 7: De overheid en ons inkomen Valt het mee of tegen? a b c Als Yara een appartement koopt moet ze een hypotheek afsluiten. Hiervoor betaalt ze iedere maand een bepaald bedrag. Dit zijn haar vaste
Nadere informatieEconomie Elementaire economie 3 VWO
Economie Elementaire economie 3 VWO Les 13 Introductie overheid Ontwerp power point: Henk Douna docent: Jeannette de Beus De komende weken: de overheid Consumenten De markt Producenten Bijvoorbeeld Goederenmarkt
Nadere informatieForse daling vorderingentekort Rijk in 2004
Publicatiedatum CBS-website Centraal Bureau voor de Statistiek 29 september 2005 Forse daling vorderingentekort Rijk in 2004 Drs. F. Arkesteijn Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen, 2005.
Nadere informatieDerde Kamer. Derde Kamer. Handboek Politiek 1. der Staten-Generaal
erde Kamer Derde Kamer Kamer e Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand
Nadere informatieComputeropdracht 'de overheid'
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres ilvy van grunsven 26 May 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/61504 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieBegrippenlijst Economie Hoofdstuk 7 en 8
Begrippenlijst Economie Hoofdstuk 7 en 8 Begrippenlijst door een scholier 1298 woorden 26 februari 2004 6,2 13 keer beoordeeld Vak Economie Begrippen hoofdstuk 7 en 8 Collectieve sector -> bestaat uit
Nadere informatie6,1. Samenvatting door een scholier 2162 woorden 3 juni keer beoordeeld. De collectieve sector blauwe boekje H1 + H2
Samenvatting door een scholier 2162 woorden 3 juni 2010 6,1 13 keer beoordeeld Vak Economie De collectieve sector blauwe boekje H1 + H2 De rijksoverheid is onderdeel van de collectieve sector. Om de uitgaven
Nadere informatieDe winkelier ontvangt dus meer btw dan dat hij betaald. Het verschil van 29,40 21,- = 8,40 draagt de winkelier af aan de belastingdienst.
Hoofdstuk 3 Paragraaf 1 Belastingen op aankopen Geld voor de overheid Berekening btw Btw = belasting toegevoegde waarde. De consument betaalt aan de winkelier het verkoopbedrag + de btw. Dit noemt men
Nadere informatie5.7. Wanneer hadden we voor het eerst Prinsjesdag? Waar komt de naam Prinsjesdag vandaan? Wat gebeurt er op Prinsjesdag?
Boekverslag door S. 2284 woorden 28 december 2009 5.7 44 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdvraag: wat houdt Prinsjesdag in? Voorwoord:...p.3 Deelvraag 1: Waarom hebben we Prinsjesdag?...p.4 Deelvraag 2:Waaruit
Nadere informatiehttp://wetten.overheid.nl/bwbr0011987/geldigheidsdatum_15-01-2015/afdrukken
http://wetten.overheid.nl/bwbr0011987/geldigheidsdatum_/afdrukken Page 1 of 5 Wet financiering decentrale overheden (Tekst geldend op: ) Wet van 14 december 2000, houdende nieuwe bepalingen inzake het
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 11
Samenvatting Economie Hoofdstuk 11 Samenvatting door een scholier 1967 woorden 25 juni 2012 6,9 31 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context Paragraaf 11.1: Collectieve en particuliere sector
Nadere informatieAAN DE SLAG MET PRINSJESDAG!
AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG! SEPTEMBER 2017 AAN DE SLAG MET #3 WAT HEB JE NODIG? Acht foto s (uitprinten en knippen) Een touw en wasknijpers DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen werken in groepjes en
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 1999 7 Wet van 17 december 1998, houdende vaststelling van de van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Financiën (IXB) voor het jaar
Nadere informatieGeldstromen tussen het Rijk en de provincie Fryslân
faculteit economie en bedrijfskunde coelo 13-04-2018 1 1 Geldstromen tussen het Rijk en de provincie Fryslân Jacob Veenstra Maarten Allers Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2001 475 Wet van 14 september 2001, houdende wijziging van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Financiën (IXB) voor
Nadere informatieVAN KOETS TOT KOFFERTJE
VAN KOETS TOT KOFFERTJE SEPTEMBER 2017 - POLITIEK IN PRAKTIJK #3 WAT HEB JE NODIG? Acht foto s (uitprinten en knippen) Een touw en wasknijpers DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen krijgen vragen over
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 1999 2000 Nr. 281 27 105 Wijziging van de van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Financiën (IXB) voor het jaar 2000 (wijziging samenhangende
Nadere informatiePrinsjesdag Theorie en woordenlijst
Maatschappijleer: Prinsjesdag Theorie en woordenlijst Don van Baar Murmelliusgymnasium Leerjaar 2011-2012 Murmellius2014 www.compudo.nl/murmellius2014 Maatschappijleer Prinsjesdag Theorie Prinsjesdag verloopt
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1999 2000 26 800 IXB Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Financiën (IXB) voor het jaar 2000 Nr. 1 VOORSTEL
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 1999 72 Wet van 28 januari 1999, houdende wijziging van de van de en de ontvangsten van het Ministerie van Financiën (IXB) voor het jaar 1998 (wijziging
Nadere informatiePraktische opdracht Economie Conjunctuur
Praktische opdracht Economie Conjunctuur Praktische-opdracht door een scholier 1660 woorden 8 oktober 2006 6,9 43 keer beoordeeld Vak Economie PRAKTISCHE OPDRACHT Conjunctuur. De conjuncturele situatie
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 8
Samenvatting Economie Hoofdstuk 8 Samenvatting door een scholier 1279 woorden 6 december 2005 5,7 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie Kern van de economie Economie Hoofdstuk 8 Paragraaf 1 Functies van
Nadere informatieVOORSTEL STRUCTURELE WIJZIGINGEN VAN DE BEGROTINGEN
VOORSTEL STRUCTURELE WIJZIGINGEN VAN DE BEGROTINGEN Paramaribo, 26 maart 2015 Inleiding Reeds vele jaren hebben we te maken met een onnauwkeurige en ondoorzichtige wijze van de opstelling en presentatie
Nadere informatieStrategieles Verwijswoorden (Relaties en verwijswoorden) niveau A
Strategieles Verwijswoorden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip maak je altijd opdrachten. Sommige opdrachten gaan over verwijswoorden. Je moet dan zeggen naar
Nadere informatieSectorwerkstuk Economie Economische crisis
Sectorwerkstuk Economie Economische crisis Sectorwerkstuk door A. 2214 woorden 2 februari 2013 6,6 119 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Deelvraag 1: Wat zijn de oorzaken van de Economische
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 11
Samenvatting Economie Hoofdstuk 11 Samenvatting door een scholier 1657 woorden 13 juni 2012 6,8 19 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context Paragraaf 11.1; Collectieve en particuliere sector.
Nadere informatie1 Begrotingsidentiteit overheidsbegroting
Theorie overheidsbegroting pagina 1 van 5 1 Begrotingsidentiteit overheidsbegroting Ontvangsten van de overheid en betalingen door de overheid zijn aan elkaar gelijk. De ontvangsten bestaan uit de inkomsten
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2002 510 Wet van 12 september 2002, houdende wijziging van de van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Financiën (IXB) voor het jaar
Nadere informatieNEDERLANDERS & OVERHEIDSBUDGET ONTWIKKELINGS- SAMENWERKING ONDERZOEKSREEKS
NEDERLANDERS & OVERHEIDSBUDGET ONTWIKKELINGS- SAMENWERKING 3 ONDERZOEKSREEKS NCDO is het Nederlandse kennis- en adviescentrum voor burgerschap en internationale samenwerking. NCDO bevordert het publiek
Nadere informatieNederlanders & Overheidsbudget Ontwikkelingssamenwerking. onderzoeksreeks
Nederlanders & Overheidsbudget Ontwikkelingssamenwerking 3 onderzoeksreeks NCDO is het Nederlandse kennis- en adviescentrum voor burgerschap en internationale samenwerking. NCDO bevordert het publiek bewustzijn
Nadere informatieWerkstuk Maatschappijleer Miljoenennota 2006
Werkstuk Maatschappijleer Miljoenennota 2006 Werkstuk door een scholier 1813 woorden 6 november 2006 5,2 5 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 2. Inhoudsopgave 3. Inleiding 4. Hoofdstuk 1 Welke plannen
Nadere informatie2018 no. 23 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA
no. 23 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA LANDSVERORDENING van 25 april tot vaststelling van de begrotingen van de ministeries van het Land voor het dienstjaar Uitgegeven, 26 april De minister van Justitie, Veiligheid
Nadere informatieGroei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2
Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2 Als je moet kiezen welk plaatje je op je cijferlijst zou willen hebben,
Nadere informatiePOLITIEKE BINGO. Het volk
Derde dinsdag van september Het volk WA De ministers Amsterdam De Troonrede Minister van Financiën Amsterdam De Troonrede Paleis Noordeinde Hoedje Het volk WA De ministers Ridderzaal WA Het volk Acht Minister
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 31 031 I Jaarverslag en slotwet Huis der Koningin 2006 Nr. 1 JAARVERSLAG VAN HET HUIS DER KONINGIN (I) Aangeboden 16 mei 2007 KST105352 ISSN 0921-7371
Nadere informatieExamen HAVO. economie. tijdvak 2 woensdag 23 juni 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2010 tijdvak 2 woensdag 23 juni 13.30-16.00 uur economie tevens oud programma economie 1,2 Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 27 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieTekort Rijk loopt verder op
Tekort Rijk loopt verder op 11 0 Arjan Neef Publicatiedatum CBS-website: 15 november 2011 Den Haag/Heerlen Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer ** = nader voorlopig cijfer x
Nadere informatieOmzet: Het totale geldbedrag dat voor de verkochte goederen is ontvangen in een bepaalde periode.
Samenvatting door een scholier 1226 woorden 18 juni 2012 6 5 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting: Economie H9 Omzet, kosten en winst 9.1 Afzet, prijs en omzet Afzet: De hoeveelheid verkochte goederen
Nadere informatieDe overheid geeft (te)veel uit? Weet u hoeveel
Page 1 of 6 Gepubliceerd op DeWereldMorgen.be (http://www.dewereldmorgen.be) De overheid geeft (te)veel uit? Weet u hoeveel en aan wat? door Phi-Rana di, 2013-11-12 15:45 Phi-Rana Er wordt vaak gezegd
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 4
Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 1972 woorden 21 april 2005 7,1 35 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Hoofdstuk 4 onder de collectieve sector wordt de overheid
Nadere informatieAntwoorden Economie Handel
Antwoorden Economie Handel Antwoorden door een scholier 973 woorden 14 april 2004 4,8 61 keer beoordeeld Vak Economie Begrippen: Open Economie: Bijvoorbeeld: Nederland exporteert veel goederen en diensten
Nadere informatieGroep Wegingsfactor Prijsverandering Partieel prijsindexcijfer Woning 40% +10% 110 Voeding 30% -10% 90 Kleding 20% +20% 120 Diversen 10% +15% 115
Samenvatting door M. 1480 woorden 6 januari 2014 7,2 17 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Tijd is geld De ECB leent geld uit aan de banken. Ze rekenen daar reporente voor. Banken
Nadere informatieToelichting en lessuggesties
Toelichting en lessuggesties Digiles Modules Prinsjesdag, Inkomsten en uitgaven, Begroten en Democratie Inhoudsopgave Algemeen Toelichting en lessuggesties module Prinsjesdag Toelichting en lessuggesties
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 1995 11 Wet van 23 december 1994, houdende vaststelling van de van de uitgaven en ontvangsten van het ministerie van Financiën (IXB) voor het jaar
Nadere informatieEindexamen economie compex vmbo gl/tl 2004 - I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE EUROPESE UNIE GROEIT Bij de beantwoording van de vragen 1 tot en met 5 hoef je géén gebruik te maken van informatie in de bijlage.
Nadere informatie2018 no. 80 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA
2018 no. 80 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA LANDSVERORDENING van 21 december 2018 tot vaststelling van de begrotingen van de ministeries van het Land voor het dienstjaar 2019 Uitgegeven, 27 december 2018 De
Nadere informatieOp veel gebieden staat Nederland er goed voor
Op veel gebieden staat Nederland er goed voor Welvaart en welzijn zijn meer dan economische groei In november 2017 startte het kabinet met een ambitieus programma en een duidelijke ambitie Vertrouwen in
Nadere informatieEindexamen economie havo II
Opgave 1 Buitenland en overheid in de kringloop In de economische wetenschap wordt gebruikgemaakt van modellen. Een kringloopschema is een model waarmee een vereenvoudigd beeld van de economie van een
Nadere informatieOverheid en economie
Overheid en economie Overheid en economie Het aandeel van de overheid in de economie, de overheid als actor en de overheid op regionaal niveau, een verkenning Inleiding Het begrip economische groei komt
Nadere informatieOndanks kredietcrisis overschot Rijk in 2008
0e08 08 Ondanks kredietcrisis overschot Rijk in 2008 Arjan Neef Publicatiedatum CBS-website: 26 november 2009 Den Haag/Heerlen Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer x = geheim
Nadere informatiePuzzel: het parlementaire jaar
Puzzel: het parlementaire jaar Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen moeten de gebeurtenissen van het parlementaire jaar in de juiste volgorde plaatsen. Leerdoel: Leerlingen leren hoe het verloop van
Nadere informatie4,1. Samenvatting door een scholier 539 woorden 11 oktober keer beoordeeld. Eco H5. Paragraaf 1; Gezinnen ruilen over de tijd
Samenvatting door een scholier 539 woorden 11 oktober 2016 4,1 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Eco H5 Paragraaf 1; Gezinnen ruilen over de tijd Ruilen over de tijd Prijs = rente Financiële
Nadere informatieInkomsten en uitgaven van de landsoverheid Curaçao in 2014
Inkomsten en uitgaven van de landsoverheid Curaçao in 2014 Inleiding Joyce Mahabali De inkomsten van de overheid zijn de gelden die de overheid binnenkrijgt, overheidsuitgaven zijn de gelden die de overheid
Nadere informatieWat doet Den Haag met mijn geld?
65 jaar begroten PRINSJESDAG SPECIAL Wat doet Den Haag met mijn geld? Er lijkt jaar na jaar maar weinig te veranderen in de rijksbegroting. Tot je al die Miljoenennota s naast elkaar legt Tekst: Paul Scheer
Nadere informatie