case Strategische alignment bij de provincie Noord-Brabant architectuur It-ontwikkeling koppelen aan beleid
|
|
- Philomena de Meyer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 architectuur t case It-ontwikkeling koppelen aan beleid Strategische alignment bij de provincie Noord-Brabant Om zichtbaar te maken welke it-ontwikkelingen en investeringen nodig zijn om de doelen die in het bestuursakkoord zijn vastgelegd te realiseren, paste de provincie Noord-Brabant het alignmentmodel van Henderson en Venkatraman toe. Cathy Noordergraaf, Monique Roosen en Martijn Sasse 38 Bij de provincie Noord-Brabant is aan de hand van het strategisch alignmentmodel een koppeling gelegd tussen business (de vraagkant) en it (de aanbodkant). Niet alleen de intellectuele exercitie van het leggen van de koppeling maar vooral ook het proces waarin deze koppeling totstandgekomen is en wordt geïmplementeerd, blijkt in de praktijk zeer krachtig te zijn. Zichtbaar is gemaakt welke it-ontwikkelingen en investeringen nodig zijn om de organisatie in staat te stellen haar doelen, zoals verwoord in het bestuursakkoord (Provincie Noord-Brabant, 2003), te bereiken. De it-ontwikkelingen zijn hierdoor niet langer een afzonderlijk onderwerp, maar zijn direct gekoppeld aan de businessontwikkeling. Gezien het feit dat de it-discipline van nature gewend is gestructureerd, proces- en projectmatig te werken, is in de aanpak gekozen voor een initiatief vanuit de it om de producten en diensten behorende bij de provinciale missie in beeld te brengen. Op basis hiervan zijn scenario s van mogelijke ontwikkelingen aan de business voorgelegd. In een interactief proces met zowel de managers als de ambtelijke top heeft de business deze scenario s mede kunnen bepalen, bijsturen, vervolmaken en prioriteren. De realisatie komt vervolgens tot stand vanuit de vraag van de business/overheid enerzijds en it-prioriteiten en afhankelijkheden anderzijds (ofwel de business bepaalt het tempo voor de ontwikkelingen binnen de financiële, operationele en technische mogelijkheden). Het strategisch alignmentmodel van Henderson en Venkatraman (1993) wordt als leidraad genomen, met de uitgangspunten strategisch beleid, organisatorische infrastructuur en processen, it-strategie en infrastructuur en planning. Strategie In de provinciale missie van Noord-Brabant staat het dynamisch evenwicht tussen de drie kapitalen van de Telos-driehoek (economisch, sociaalcultureel en ecologisch kapitaal) centraal (Telos, 2002). Deze missie is verwoord in het bestuursakkoord en bevat naast de inhoudelijke speerpunten ook een kader voor de manier waarop de provincie de uitdagingen aanpakt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de accentverlegging naar uitvoering van bestaand beleid, het leveren van meetbare resultaten, minder regels (deregulering), een efficiëntere organisatie en het zichtbaar en herkenbaar zijn voor de burger.
2 Samenvatting Het strategisch alignmentmodel van Henderson en Venkatraman bestrijkt strategisch beleid, organisatorische infrastructuur en processen, it-strategie en infrastructuur en planning. Dankzij dit model is bij de provincie Noord-Brabant het it-beleid voor het provinciaal bestuur bespreekbaar gemaakt en is het beter gekoppeld aan het provinciaal beleid. De baten van it in relatie tot gestelde beleidsdoelen zijn beter te benoemen. De provincie wil een organisatie zijn die wordt gewaardeerd door haar omgeving: door haar klanten en partners, door de maatschappij (burgers en doelgroepen) en door hogere bestuursorganen. Niet alleen door het boeken van resultaten op ecologisch, sociaal-cultureel en economisch terrein, maar ook door de manier van werken (identiteit en imago) wil de provincie herkend worden. De manier waarop de provincie binnen deze context wil opereren in de samenleving, is weergegeven in figuur 1. De inzet van it speelt hierbij een grote rol. De in de missie en visie verwoorde ambities vragen om een scenario voor informatiebeleid waarin elementen zoals het realiseren van integraliteit, externe gerichtheid en samenwerking tussen interne ketenpartners centraal staan. In termen van het INK-model is het ambitieniveau gelegd bij fase 3 (INK, 2002). Het INK-model kent vijf fasen, product- of activiteitgericht (1), procesgericht (2), systeemgericht (3), ketengericht (4) en maatschappijverbonden (5). Interne processen De provincie heeft in het kader van haar organisatieontwikkeling tien primaire processen gedefinieerd. Om de gewenste resultaten voor de doelgroepen klanten of partners, burgers en Provinciale Staten of hogere organen te kunnen realiseren is aanvankelijk getracht voor elk proces de toegevoegde waarde van it te bepalen. Zie figuur 2. Het sprak meer aan om een aantal kenmerken te benoemen die voor alle primaire processen gelden. Deze kenmerken staan beschreven in figuur 3. Het besef is ontstaan dat deze kenmerken een belangrijke rol spelen bij de aanpassing van de (inrichting van) processen, die noodzakelijk is om de missie en visie te realiseren. Wie wil de Provincie Noord-Brabant zijn 1 39
3 architectuur t case Gewenste resultaten voor klant/partner 2 It-strategie In de missie en visie is op hoofdlijnen uiteengezet welke doelen de provincie nastreeft en de manier waarop ze die doelen wil bereiken. Hiervan uitgaand staan voor het informatiebeleidscenario de volgende vragen centraal: wat heeft it te bieden voor het vervullen van de provinciale missie en visie, en wat is voor de bestuursperiode haalbaar? De provincie kiest ervoor it breed in te zetten voor de doelen en doelgroepen. Enerzijds kan de inzet van it daarbij worden gezien als middel om de communicatie en interactie met klanten, partners en de samenleving (burgers en doelgroepen) te verbeteren, anderzijds vormt it een hulpmiddel om medewerkers effectiever en efficiënter te laten werken in processen en interne samenwerking te bevorderen. De inzet van it is nauw verbonden met de ontwikkeling van de (inrichting van) processen zoals geschetst in 40
4 Elf kenmerken van primaire processen 3 figuur 3. Deze verbinding is tot uitdrukking gebracht door consequent het it-aanbod te formuleren als stelt de primaire processen in staat om. In de provincie bepaalt het bestuur, de Staten, het informatiebeleid (de ambtelijke organisatie levert uitgewerkte alternatieven op basis waarvan een juiste besluitvorming kan plaatsvinden). Om dit te verwezenlijken zijn drie scenario s uitgewerkt met financiële onderbouwing: trendbreuk naar beneden, voortzetting huidige trend en trendbreuk naar boven. De scenario s zijn zo gekozen dat er een analogie is met de INK-fasering. Bij scenario 1 beperkt het streefniveau van de organisatie zich tot INK-fase 1: de realisatie van visie en missie is afhankelijk van de acties van individuele medewerkers. Het streefniveau voor de organisatie, bij scenario 2 bevindt zich tussen INK-fase 2 en 3, met een focus op organisatiedelen en losse processen. En het streefniveau voor de organisatie bij scenario 3 is het bereiken van INK-fase 3: de organisatie is één geheel en de processen functioneren in onderlinge samenhang. Het bestuur heeft op basis hiervan besloten conform scenario 2 op weg te gaan naar de realisatie van het streefbeeld van scenario 3R (R = realistisch) en hiervoor de benodigde middelen beschikbaar te stellen. Infrastructuur en planning Het bereiken van de veranderingen in de primaire processen vereist een passende ondersteuning door it-producten en -diensten. Vanuit de kenmerken van de primaire processen is geanaly- seerd welke it-producten nodig zijn om de geschetste situatie ook daadwerkelijk te bereiken (zie figuur 4). De it-producten voortkomend uit de it-strategie zijn niet in elke willekeurige volgorde te ontwikkelen. Zo heeft het weinig zin om een systeem te ontwikkelen waarmee primaire processen elektronische aanvragen kunnen ontvangen, verzamelen en routeren als het voor de klant niet mogelijk is elektronische aanvragen in te dienen. Kortom: er zijn beperkingen en voorkeuren in de volgorde waarin it-producten worden ontwikkeld. Om uitvoering te geven aan het geformuleerde beleid (het gekozen scenario) is een planning gemaakt voor de it-infrastructuur op basis van prioriteit van eindproducten (welke ontwikkeling van primaire processen is als eerste gevraagd en welke it-producten leveren daaraan de grootste toegevoegde waarde?), en afhankelijkheden in de ontwikkeling van it-producten (welk it-product moet gereed zijn voordat een ander kan worden ontwikkeld?). In workshops, met enerzijds managers en bestuurders en anderzijds de it-specialisten, zijn de voorkeuren geanalyseerd voor de volgorde waarin de ontwikkeling van it-producten kan plaatsvinden. De deelnemers konden met magneetjes op een whiteboard de producten plaatsen en verschuiven. Op deze manier zijn lijstjes van it-producten gedefinieerd per proceskenmerk (zie figuur 5). Deze lijstjes dienen als referentiemodel bij het inplannen van it-ontwikkelingen. 41
5 architectuur t case Kosten en baten Dankzij strategisch alignment is het it-beleid (een toch wat abstracte materie) voor het provinciaal bestuur bespreekbaar gemaakt. Het it-beleid is nu beter gekoppeld aan het provinciaal beleid in het bestuursakkoord. De doorwerking van beleidskeuzes in de it is expliciet benoemd. Dit schept de basis om de baten van it beter te benoemen in relatie tot gestelde beleidsdoelen. Gedeputeerde Peter van Vugt stelt dat bij de dienstverlening aan burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties de informatie- en communicatietechnologie een steeds belangrijkere rol speelt. De ambities van het Rijk, provincies en gemeenten voor een elektronische overheid liggen hoog. De overheid moet met behulp van ict zijn dienstverlening verbeteren (24 uur per dag, 7 dagen per week). Alle informatie moet voor de burgers beschikbaar komen via het internet. De provincie moet ict ook gaan inzetten om burgers meer en intensiever te betrekken bij het beleid en bij de uitvoering ervan. Ict kan daarnaast een belangrijke bijdrage leveren aan een slagvaardige provincie. De bijdrage van it is vervolgens vertaald naar de toegevoegde waarde van it voor de primaire processen. Deze slag is voor het ambtelijk management cruciaal gebleken. Na alignment op strategisch niveau is bovendien ook alignment op tactisch niveau uitgevoerd (jaarcyclus). Het gekozen scenario is binnen de kaders van de strategie met het management ondergebracht in de meerjarenplanning en in de plannen voor het jaar Het voordeel van deze tactische alignment is dat het management van de organisatie nu gezamenlijk bepaalt welke projecten de provincie wanneer uitvoert, waardoor er meer draagvlak ontstaat voor de keuzes. Ook heeft het management van de provincie beter zicht op de it-wensen die spelen en is sneller bereid samen te werken met andere delen van de organisatie om bepaalde projecten samen uit te voeren. Het grotere commitment van het management voor de projectuitvoering blijkt vervolgens operationeel waardevol wanneer de prioritering van projecten gedurende het jaar aan de orde is. Voor het it-management heeft alignment opgeleverd dat de benodigde technische infrastructuur duidelijker is gekoppeld aan het ambitieniveau op it-gebied (scenario s). Het strategisch alignmentproces is als project opgepakt. De kosten betreffen de capaciteit van het projectteam van it-medewerkers die gedeeltelijk voor het project zijn vrijgemaakt (samen bijna twee fte gedurende vijf maanden), aangevuld met één externe adviseur om voldoende vaart te kunnen houden in de verwerking en terugkoppeling van alle inbreng. De betrokken itmedewerkers waren daarnaast actief als informatieadviseur voor de interne klanten en konden derhalve veel kennis inbrengen vanuit hun dagelijkse werk en tevens tussenresultaten binnen de It-producten nodig per kenmerk 4 42
6 Voor kenmerk 8 benodigde it-producten 5 kaders van het dagelijks werk toetsen. De inbreng van materiedeskundigen en managers (inclusief directieraadleden en gedeputeerde) is consequent georganiseerd in de vorm van workshops. De tijdsbesteding van deskundigen en managers kon op deze manier beperkt blijven tot twee workshops à twee uur, gefaciliteerd door itmedewerkers. De eerste workshop met managers en deskundigen was steeds oriënterend, de tweede creërend. Zij hadden mede tot doel te informeren, draagvlak te creëren en de mening van de managers te toetsen voor het vervolgtraject. Inclusief voorbereiding en terugkoppeling zal elke workshopdeelnemer een of twee dagen aan de alignment hebben besteed. De directieraad heeft twee discussiebijeenkomsten aan dit onderwerp gespendeerd. De discussiebijeenkomsten met de directieraad werden gehouden met een afvaardiging van de projectgroep en hadden als doel de consequenties van de verschillende scenario s te bespreken om tot een afgewogen advies te komen voor het bestuur. De besluitvorming door het bestuur kon binnen de normale vergaderdiscipline gebeuren. Door de gekozen vorm (workshops) gecombineerd met goede facilitering konden we een efficiënte en effectieve tijdsbesteding creëren. De extra investering in de tactische alignment (ten opzichte van de jaarcyclus in het verleden) bestond uit uniformering van planningsformats, meer aandacht voor kosten en baten van plannen, de specificatie van nulscenario s ( wat als we dit niet doen? ) en een planmatige uitvoering van de planningswerkzaamheden. Tevens was een extra investering nodig voor een sessie met alle managers voor het prioriteren van projecten voor de jaarplanning en de uitwerking van een integraal adviesrapport. Lessons learnt Het is gebleken dat aan de besluitvormers het juiste materiaal is aangeboden om een onderbouwde beslissing te nemen (voldoende helder en eenduidig). Visualisatie van het materiaal heeft aanzienlijk bijgedragen tot een goede begripsvorming over it bij zowel bestuur als ambtelijke top. Dit bleek belangrijk voor draagvlak en acceptatie van de uiteindelijke scenariokeuze. Het principe van workshops is een nuttig middel gebleken voor het noodzakelijke interactieve traject. Deze hebben ook het draagvlak voor de uiteindelijke beslissingen sterk vergroot. Facilitering tijdens de workshops bleek noodzakelijk. De aanwezigheid van een proceseigenaar informatieplanning is cruciaal om te zorgen voor de overdracht van het beleid naar het tactisch en operationeel niveau (planning & control). Evaluatie Begin 2005 maakt het bestuur van de provincie een tussenbalans op van het bestuursakkoord (waar staan we, waar moeten we bijsturen, kunnen we nu nieuwe doelen stellen?). Met het bestuur is afgesproken dat op dat moment expliciet de beslissing valt of het informatiebeleid zich beperkt tot scenario 2 of doorgaat naar scenario 3. Literatuur Henderson, J.C. & N. Venkatraman (1993). Strategic Alignment: Leveraging Information Technology for Transforming Organizations. IBM Systems Journal, 32, INK (2002). Leren Excelleren door een helder beeld van uw organisatie. Zaltbommel. Provincie Noord-Brabant (2003), Bestuursakkoord , s-hertogenbosch. Telos, Brabants Centrum voor Duurzaamheidsvraagstukken (2002). De duurzaamheidsbalans van Noord-Brabant Interne publicatie. Tilburg, Cathy Noordergraaf is informatieadviseur Provincie Noord-Brabant. cnoordergraaf@brabant.nl. Monique Roosen is informatieadviseur Provincie Noord-Brabant. mroosen@brabant.nl. Martijn Sasse is afdelingshoofd Informatie & Automatisering Provincie Noord-Brabant. msasse@brabant.nl. 43
Samen verder In het sociale domein
Samenvatting Masterplan Samen verder In het sociale domein What if I fall? Oh,but my darling,what if you fly? (gedicht van Erin Hanson) Samen Verder is het programma om de doorontwikkeling van het sociale
Nadere informatie*1475555* Mededeling. Financien. Geachte Staten,
Mededeling Datum 21 maart 2013 Aan Provinciale en Gedeputeerde Staten Afdeling CC Van drs. G. de Vos Doorkiesnummer 759 Betreft Uitwerking fase 2 Doorontwikkeling begroting (SMART) Registratienummer: 1475555
Nadere informatieDoen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd
Doen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd Wie, wat en hoe Eric Lopes Cardozo & Rik Jan van Hulst sturen naar succes Doel Delen van inzichten voor praktisch operationeel risico management
Nadere informatieOp weg naar meer rendement uit IT in het onderwijs
Op weg naar meer rendement uit IT in het onderwijs Inleiding De digitalisering binnen het onderwijs bevindt zich midden in een stroomversnelling. Dit leidt tot onontkoombare veranderingen. Zo komt er in
Nadere informatieStatenmededeling aan Provinciale Staten
Statenmededeling aan Provinciale Staten Onderwerp Voortgang streeknetwerken 2012-2014 Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van De voortgang van de streeknetwerken Aanleiding In de vergadering
Nadere informatieInhoud Strategisch Facilitair Plan
Strategisch FM-plan Inleiding Binnen een turbulente omgeving probeert de facilitair organisatie steeds weer om haar missie te verwezenlijken door de doelen na te streven. Dit is strategisch facilitair
Nadere informatieSamenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen
Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 3 Samenwerkingsovereenkomst
Nadere informatieegovernment projecten evalueren op lokaal niveau
egovernment projecten evalueren op lokaal niveau De I-scan: E-government met en voor uw org@nisatie Sabine Rotthier (Hogeschool Gent) Sabine.rotthier@hogent.be in samenwerking met Uitspraken uit de praktijk
Nadere informatieSTRATEGIEONTWIKKELING
STRATEGIEONTWIKKELING drs. P.W. Stolze 1 SITUATIE Strategie geeft in het algemeen richting aan een organisatie of organisatie-eenheid in haar omgeving (wat gaan we doen) en vormt een richtsnoer voor de
Nadere informatieBusiness & IT Alignment deel 1
Business & IT Alignment deel 1 Informatica & Economie Integratie 1 Recap Opdracht 1 Wat is integratie? Organisaties Strategie De omgeving van organisaties AH Bonuskaart AH Bonuskaart Economisch Geïntegreerd
Nadere informatieDoel: In samenwerking met maatschappelijke partners organiseren van een proces dat leidt tot een herijkte visie op Borne in 2030
Projectvoorstel Projectopdracht / -voorstel Datum: 8 juli 2010 Versie: definitief t.b.v. definitiefase en ontwerpfase Pagina: 1 / 9 Soort project Extern/Lijn Projectnaam MijnBorne2030 (Herijking Toekomstvisie)
Nadere informatie(Business) Informatieplanning. 1 Vanbragt informatiemanagement / 2BVisible
(Business) Informatieplanning 1 Waarom Informatieplanning? Integratie Mogelijkheden ICT Eisen maatschappij ICT is in toenemende mate kritisch voor bedrijfsvoering Interactie met consumenten vaker ook via
Nadere informatieKwaliteitszorg met behulp van het INK-model.
Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model. 1. Wat is het INK-model? Het INK-model is afgeleid van de European Foundation for Quality Management (EFQM). Het EFQM stelt zich ten doel Europese bedrijven
Nadere informatieVan Samenhang naar Verbinding
Van Samenhang naar Verbinding Sogeti Page 2 VAN SAMENHANG NAAR VERBINDING Keuzes, keuzes, keuzes. Wie wordt niet horendol van alle technologische ontwikkelingen. Degene die het hoofd koel houdt is de winnaar.
Nadere informatieIntegratie. Flexibiliteit sleutelfactor in alignmentproces. Theo Huibers, Michiel Kooper, Kathelijn Manschot en Abbas Shahim
Integratie Flexibiliteit sleutelfactor in alignmentproces Theo Huibers, Michiel Kooper, Kathelijn Manschot en Abbas Shahim Flexibiliteit sleutelfactor in alignmentproces Businessmodel brengt dialoog tussen
Nadere informatieStrategisch handelen BUS3
Strategisch handelen BUS3 College 2010 Docent Roland Hiemstra College Criteria paper strategisch management BUS3 De acht sleutelconcepten van strategie Informatiestrategie en informatieplanning Werkafspraken
Nadere informatieAdvies. Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie
DIENST Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie Advies over en ondersteuning bij het initieel inrichten/optimaliseren
Nadere informatieGriffier van de Staten. Geleidebrief Kaderstellend. Statenvoorstel Toekomstvisie voor Zeeland in het jaar Naam voorstel SGR-21
Griffier van de Staten Geleidebrief Kaderstellend Naam voorstel SGR-21 Betreft vergadering Te verzenden aan Statenvoorstel Toekomstvisie voor Zeeland in het jaar 2040 PS van 8 juni 2012 Statenbreed Verzenddatum
Nadere informatieInformatiemanager. Doel. Context
Informatiemanager Doel Ontwikkelen, in stand houden, evalueren, aanpassen en regisseren van het informatiemanagement, de digitale informatievoorziening en de ICT-facilitering van de instelling en/of de
Nadere informatieHoe ondernemend is jouw OR?
Hoe ondernemend is jouw OR? WORKSHOP OR IMPULSE 2015 WWW.OOSTERHOORNMZ.NL 1 Wensen bestuurder en OR Bestuurders krijgen graag input van de OR OR wil graag vroeg bij bepaalde onderwerpen worden betrokken
Nadere informatieHet Negenvlaksmodel. Het Negenvlaksmodel - 05-10-2011 Door Wim - Welkom op ITpedia - http://www.itpedia.nl. door Wim - 05-10-2011
Het Negenvlaksmodel door Wim - 05-10-2011 http://www.itpedia.nl/2011/05/10/het-negenvlaksmodel/ Informatiemanagementprocessen zijn in meerdere referentiemodellen beschreven. In onderstaande figuur is het
Nadere informatieDE AFDELING STRATEGIE MANAGEMENT VAN STRATEGIE NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM
DE AFDELING MANAGEMENT VAN NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM VERANDERING CRUCIAAL IN TURBULENTE OMGEVINGEN 1 Bedrijfstakken worden continue verstoord door start-ups, nieuwe technologieën, veranderde consumenten
Nadere informatiePraktijkplein Titel: Toepassing: Koppeling met het Operational Excellence Framework: Implementatiemethodieken: ontwerpen en ontwikkelen.
Praktijkplein Titel: Implementatiemethodieken: ontwerpen en ontwikkelen. Toepassing: Beknopte samenvatting van twee implementatiemethodieken en hun toepassing bij het implementeren van een operational
Nadere informatie1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen
1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking
Nadere informatieProjectmatig betekent: op de wijze van een project. Je moet dus eerst weten wat een project is. Een eenvoudige definitie van project is:
Projectmatig werken Inhoudsopgave Projectmatig werken vs. niet-projectmatig werken... 1 Projectmatig werken... 1 Niet projectmatig werken... 2 Waarom projectmatig werken?... 2 Hoe herken je wanneer projectmatig
Nadere informatieGovernance. Informatiemanagement. Architectuur. Gemeenschappelijk
Beleggen Bewaken Sturen Informatiemanagement Inspireren Verbinden Organiseren Architectuur Verbeelden Structureren Afstemmen Gemeenschappelijk Communiceren Adviseren Beïnvloeden Beleggen: kan taken, verantwoordelijkheden
Nadere informatieLessons Learned - Samenhang. Leo Kooijman
Lessons Learned - Samenhang Leo Kooijman Soesterberg, 10-01-2008 Inhoud Waar staan we met de NEC-experimenten Wat hebben we gedaan Wat hebben we geleerd Hoofdlijnen aanpak vervolg 2008 e.v. Totaalpakket
Nadere informatieHet Nieuwe Werken 111
Het Nieuwe Werken 111 Inleiding Het Nieuwe Werken De laatste jaren heeft Het Nieuwe Werken zich sterk ontwikkeld en veel bekendheid gekregen. Maatschappelijke ontwikkelingen als files, de balans tussen
Nadere informatieEFP CONGRES 'THE FUTURE OF FORENSIC CARE, SOLUTIONS WORTH SHARING' MANAGEMENT IN PROGRESS WOUTER TEN HAVE 7 JUNI 2012. 29 mei 2012
EFP CONGRES 'THE FUTURE OF FORENSIC CARE, SOLUTIONS WORTH SHARING' 1 MANAGEMENT IN PROGRESS WOUTER TEN HAVE 7 JUNI 2012 2 DE STRATEGY-TO-PERFORMANCE GAP (MANKINS EN STEELE) 3 37% Gemiddelde prestatie verliezen
Nadere informatieORDINA SAMEN SLIMMER WERKEN
ORDINA SAMEN SLIMMER WERKEN VAN AGENDEREN NAAR DOEN Terwijl u dit leest, voltrekt zich een revolutie in het zakelijk landschap. Het Nieuwe Werken (HNW) staat volop in de aandacht. En niet zonder reden:
Nadere informatieRuimtelijk-economische agenda
Ruimtelijk-economische agenda Ruimtelijk-economische agenda Doelstelling Kadert binnen opmaak Visienota Ruimte Vlaams-Brabant => vanuit een (sub-)regionale blik werken aan een strategische agenda, waardoor
Nadere informatieStructuur regionale samenwerking in Regio Rivierenland
Structuur regionale samenwerking in Regio Rivierenland Gemeenteraden Ambitiebepaling, kaderstelling en controle op hoofdlijnen van beleid Besluiten over meerjarenprogramma s speerpunten Besluiten over
Nadere informatieREAD: de informatiestrategieaanpak van Steenwinkel Kruithof Associates (SKA)
READ: de informatiestrategieaanpak van (SKA) INLEIDING HET SPANNINGSVELD TUSSEN KORTETERMIJNVERWACHTINGEN EN LANGETERMIJNBEHOEFTEN In veel bedrijven volgen businessgerelateerde veranderingen elkaar snel
Nadere informatieSturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE. 24 sept 2015; Jurgen Bomas
Sturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE Sturen op ICT en samenhang met business Maes als onderzoek model Vanuit onderzoek in bedrijfsleven: IT beslissing Rol Directie Consequentie
Nadere informatieBestuurskundige processen Examennummer: 62145 Datum: 30 juni 2012 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur
Bestuurskundige processen Examennummer: 62145 Datum: 30 juni 2012 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Dit examen bestaat uit 6 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 20 meerkeuzevragen (maximaal 60
Nadere informatiePublieke waarde creëren. Daniël van Geest en Peter Teesink
Publieke waarde creëren Daniël van Geest en Peter Teesink Een kortere versie van onderstaand artikel verscheen eerder in het magazine Vensters Open 2. Het is geschreven door Peter Teesink, gemeentesecretaris
Nadere informatieHoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie?
Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie? De externe omgeving wordt voor meer en meer organisaties een onzekere factor. Het is een complexe oefening voor directieteams om
Nadere informatieProcesmanagement. Organisatieadvies. Opleiding en training. Informatiemanagement. Uw organisatie efficiënter ingericht en uw beleid op orde
Organisatieadvies Uw organisatie efficiënter ingericht en uw beleid op orde Procesmanagement Uw bedrijfsprocessen inzichtelijk, efficiënt en onder regie Opleiding en training Praktijkgerichte en actuele
Nadere informatieSamenwerking & Bedrijfsvoering
Samenwerking & Bedrijfsvoering Plan van Aanpak Plan van aanpak: Themaonderzoek Samenwerking en Bedrijfsvoering Bestuurlijk opdrachtgever Ambtelijk opdrachtgever Naam projectleider T.C.C. den Braanker C.A.
Nadere informatieSteenwinkel Kruithof Associates Management en Informatica Consultants. Opzetten en inrichten Shared Service Center in de zorg
Opzetten en inrichten Shared Service Center in de zorg Hoe zet je gezamenlijk een nieuw en succesvol (ICT) Shared Service Center (SSC) op? En hoe zorg je ervoor dat de samenwerking tussen de deelnemende
Nadere informatieVerandertypen en invoeringsstrategieën Omgevingswet. Raad op zaterdag Ernst Koperdraat 24 september 2016
Verandertypen en invoeringsstrategieën Omgevingswet Raad op zaterdag Ernst Koperdraat 24 september 2016 Wat is het probleem? Het omgevingsrecht is te complex geworden. Er zijn teveel wetten en regels die
Nadere informatieMeerjarenplan Stichting inzet voor Zorg
Meerjarenplan Stichting inzet voor Zorg 2018-2021 Inleiding Het meerjarenplan 2016-2018 eindigt dit jaar, dat vraagt om een vervolg met inzicht naar een zeer dynamisch zorglandschap in een samenleving
Nadere informatiePOWERED BY BEPURE. Elke dag beter
POWERED BY BEPURE Elke dag beter Hallo zelfvertrouwen! Hallo inzicht! Hallo POWERED BY BEPURE Elke dag beter Innoveren is kansen zien en deze omzetten in producten of diensten die uw klanten echt willen.
Nadere informatieVERTROUWEN IS DE BASIS
VERTROUWEN IS DE BASIS 1 STICHTING ALGEMEEN BIJZONDERE SCHOLENGROEP AMSTERDAM 2 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 1 Inleiding 2 Missie, visie, kernwaarden en motto 2 Onze scholen 4 Strategie en aanpak 7 ABSA beleidspunten
Nadere informatieResultaatgericht werken
Resultaatgericht werken Inhoudsopgave 1 Inleiding...3 2 De afsprakencyclus...4 Stap 1. De voorbereidingsfase...4 Stap 2. Het planningsgesprek...5 Stap 3. Het voortgangsgesprek...5 Stap 4. Het waarderingsgesprek...5
Nadere informatieKaderstellende Notitie
Kaderstellende Notitie Onderwerp Kaderstellende notitie Maatschappelijke Stages, onderdeel van de programmalijn Perspectiefrijk Brabant. Samenvatting In het bestuursakkoord Vertrouwen in Brabant heeft
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader
Doel van de functiefamilie Leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en input geven naar het beleid teneinde een kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening te verzekeren en zodoende bij
Nadere informatieDienstverlening W. van den Beucken
Raadsvoorstel GEMEENTEBESTUUR onderwerp ICT samenwerking Roermond, Venlo en Weert raadsnummer 2013 65 collegevergadering d.d. 20-08-2013 raadsvergadering d.d. 25-09-2013 fatale termijn programma portefeuillehouder
Nadere informatieProject Portfolio Management. Doing enough of the right things
Project Portfolio Management Doing enough of the right things BPUG, Hilversum, 24 juni, 2015 Inhoud 1 2 3 4 Introductie Het belang van portfolio management Project portfolio management volgens MoP 3a 3b
Nadere informatieSamenvatting projectplan Kwaliteit en Vergelijkbaarheid
Projectdoelstellingen resultaten De doelstelling van het project Kwaliteit en is het vergroten van het lerend vermogen van de veiligheidsregio s en het verbeteren van de samenwerking. Door kwaliteitszorg
Nadere informatieHoezo dé nieuwe ISO-normen?
De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal
Nadere informatie1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen
1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking
Nadere informatieCollege van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten, PS2008MME13-1 -
PS2008MME13-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel Datum : 6 mei 2008 Nummer PS : PS2008MME13 Afdeling : ECV Commissie : MME Registratienummer : 2008int221948 Portefeuillehouder : Ekkers Titel
Nadere informatie2. Wat zijn per sector/doelgroep de algemene inzichten ten aanzien van de inhoud van de continuïteitsplannen?
Samenvatting Aanleiding en onderzoeksvragen ICT en elektriciteit spelen een steeds grotere rol bij het dagelijks functioneren van de maatschappij. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie (hierna: Ministerie
Nadere informatieBetreft: Verzoek tot Offerte AmersfoortBreed Cultuureducatie / Website Scholen in de Kunst Datum: 10 oktober 2011
Betreft: Verzoek tot Offerte AmersfoortBreed Cultuureducatie / Website Scholen in de Kunst Datum: 10 oktober 2011 Geachte heer, mevrouw, Gemeente Amersfoort is in 2010 gestart met het project AmersfoortBreed.
Nadere informatieMeer waarde halen uit uw ICT en EPD ICT sturing richten op realiseren van baten
Meer waarde halen uit uw ICT en EPD ICT sturing richten op realiseren van baten Eric Polman HIMSS 2010, Atlanta 1 4 maart 2010 Agenda en doelstelling 1. Introductie 2. ICT in de zorg: kenmerken huidige
Nadere informatieHR Performance Management
HR Performance Management Door: Bernadette van de Laak Inleiding Bij Performance Management (PM) gaat het erom dat menselijk kapitaal binnen een organisatie dusdanig wordt georganiseerd, dat stijging van
Nadere informatieThemadag Zorg op de juiste plek vanuit financieel perspectief
Themadag Zorg op de juiste plek vanuit financieel perspectief Wat is de impact op de bedrijfsvoering van de zorgaanbieder en wat is de rol van de financial hierbij? BDO Advisory - Gezondheidszorg Vincent
Nadere informatieVAN AMBITIE NAAR UITVOERING - INRICHTING EN BESTURING I&A DELFLAND. 31 augustus 2013
VAN AMBITIE NAAR UITVOERING - INRICHTING EN BESTURING I&A DELFLAND 31 augustus 2013 CONTEXT Delfland wordt de komende jaren geconfronteerd met een groeiende interne en externe vraag naar (innovatieve)
Nadere informatieBilthoven, 9 november
Bilthoven, 9 november 2011 1 Onze visie is dat er in alle organisaties een groot onbenut potentieel aanwezig is dat geïncasseerd kan worden door de bestaande middelen zoals processen, machines, informatie,
Nadere informatieCluster Bedrijfsvoering rve ICT
Cluster Bedrijfsvoering rve ICT ACTIEPLAN 2017-2020 Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) 30 juni 2017 Pagina 1 van 10 Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 AMBITIE RVE ICT MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN...
Nadere informatieProfessionalisering van Levensduurverlenging
Professionalisering van Levensduurverlenging De toegevoegde waarde van VITALE Rob van Dongen 9 februari 2012 Agenda 1 2 3 4 Levensduurverlenging volgens VITALE Het referentiemodel Toepasbaarheid VITALE
Nadere informatieInformatie en organisatie. Specialisten in dienstverlening, bedrijfsvoering en informatiemanagement bij lokale overheden
Informatie en organisatie Specialisten in dienstverlening, bedrijfsvoering en informatiemanagement bij lokale overheden De organisatie moet meer nadruk op efficiency dan op nieuwe uitdagingen leggen De
Nadere informatieBantopa Terreinverkenning
Bantopa Terreinverkenning Het verwerven en uitwerken van gezamenlijke inzichten Samenwerken als Kerncompetentie De complexiteit van producten, processen en services dwingen organisaties tot samenwerking
Nadere informatieQii BA R organisatie LN GEKOMEN. "2 FEB gem. r3y^ Convenant windenergit stadsregio Rotterdam
STADSREGIO «JJW ROTTERDAM reg. nr. Qii BA R organisatie LN GEKOMEN "2 FEB. 2015 gem. r3y^ Aan College van B&W CC ambtenaren platform duurzaamheid dalutt ons kenmerk steller telefoon betreft 7 januari 2015
Nadere informatie4. Ondersteuning van het Plan van Aanpak Europese Cultuurregio Randstad.
Ruimte voor kunst en cultuur in de Randstad Doel De Minister van OCW en de wethouders Kunst en Cultuur van Amsterdam/Rotterdam/Den Haag en Utrecht stellen zich ten doel de internationale betekenis en concurrentiepositie
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatieImplementatieplan interactief beleid
Implementatieplan interactief beleid (juni 2010 t/m mei 2011) Gemeente Weert, 15 juli 2010 Portefeuillehouder interactief beleid: wethouder H. Litjens Regisseur wijkgericht werken: Marianne Schreuders
Nadere informatieachtergrond hoofdstuk 1 Structuurvisie 2020 keuzes van visie naar uitvoering inbreng samenleving achtergrond ruimtelijk en sociaal kader bijlagen
28 hoofdstuk 1 achtergrond Structuurvisie 2020 keuzes samenvatting achtergrond ruimtelijk en sociaal kader inbreng samenleving thematisch van visie naar uitvoering bijlagen zones 1 2 3 4 5 6 7 29 1.1 Inleiding
Nadere informatieOUTSOURCING In dit document wordt het begrip outscourcing of aanbesteding nader toegelicht.
OUTSOURCING In dit document wordt het begrip outscourcing of aanbesteding nader toegelicht. Vormen van outsourcing In praktijk zien we verschillende vormen van outsourcing die we verder niet toelichten
Nadere informatieHoogeveen. Gemeente. Raad 3 1 MRT Conform besloten. Raadsvoorstel. Datum raadsavond 31 maart 2017 Programma. Krachtige wijken & dorpen Onderwerp
Gemeente Hoogeveen Conform besloten Raad 3 1 MRT 2017 Raadsvoorstel Datum raadsavond 31 maart 2017 Programma Krachtige wijken & dorpen Onderwerp Kunstijsbaan Hoogeveen Samenvatting De stichting kunstijsbaan
Nadere informatieICT EN INFORMATIEBELEIDSPLAN
ICT EN INFORMATIEBELEIDSPLAN 2018-2023 VERSIE definitief Vastgesteld op : 14 augustus 2018 Directeur bestuurder 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Doelstelling 3 3. Positionering ICT en Informatiebeleid
Nadere informatieSociaal Economisch Masterplan: Uitvoeringsagenda Netwerk Noordoost
Aan de Raadscommissie Agendapunt: 5 Onderwerp: Sociaal Economisch Masterplan: Uitvoeringsagenda Netwerk Noordoost Kenmerk: Status: VROM - Ruimtelijke Ordening / FK Informerend Kollum, 11 januari 2011 Samenvatting
Nadere informatieTussenbalans en richten van het vervolgproces
Raadsnotitie Samen bouwen aan het huis van de democratie in Bloemendaal: Tussenbalans en richten van het vervolgproces Aan De gemeenteraad van Bloemendaal Van Waarnemend burgemeester van gemeente Bloemendaal
Nadere informatieEFQM model theoretisch kader
EFQM model theoretisch kader Versie 1.0 2000-2009, Biloxi Business Professionals BV 1. EFQM model EFQM staat voor European Foundation for Quality Management. Deze instelling is in 1988 door een aantal
Nadere informatieMEDEWERKERSTEVREDENHEIDSONDERZOEK 2004 Resultaten en vervolgtraject
MEDEWERKERSTEVREDENHEIDSONDERZOEK 2004 Resultaten en vervolgtraject Inleiding In mei van dit jaar is een nieuw medewerkertevredenheidsonderzoek gehouden. De eerste resultaten van dit onderzoek zijn in
Nadere informatiePraktische brandveiligheid zonder zorgen Van een normgerichte- naar pragmatisch en risicogerichte aanpak van de brandveiligheid
Praktische brandveiligheid zonder zorgen Van een normgerichte- naar pragmatisch en risicogerichte aanpak van de brandveiligheid Samen Sterk in Integrale (Brand)Veiligheid 1 Inleiding 2 Juridische Verantwoordelijkheid
Nadere informatieMasterclass Bruggen Bouwen
Zes succesfactoren 1. de inzet van i-coaches koppelen aan onderwijskundige doelen 2. aandacht voor selectie en het profiel van de i-coach 3. i-coaches hebben een structurele positie 4. centrale kennisdeling
Nadere informatieFunctieprofiel: Beleidsmedewerker Functiecode: 0301
Functieprofiel: Beleidsmedewerker Functiecode: 0301 Doel Ontwikkelen, implementeren, evalueren en bijstellen van beleid op één of meerdere aandachtsgebieden/beleidsterreinen ten behoeve van de instelling,
Nadere informatieSamen aan de IJssel Inleiding
Samen aan de IJssel Samenwerking tussen de gemeenten Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel, kaders voor een intentieverklaring en voor een onderzoek. Inleiding De Nederlandse gemeenten bevinden
Nadere informatieStrategische Issues in Dienstverlening
Strategische Issues in Dienstverlening Strategisch omgaan met maatschappelijke issues Elke organisatie heeft issues. Een definitie van de term issue is: een verschil tussen de verwachting van concrete
Nadere informatieDe Netwerkvitaliteitsmeter Een korte toelichting op het meten van de netwerkvitaliteit
De Netwerkvitaliteitsmeter Een korte toelichting op het meten van de netwerkvitaliteit Aad Zoeteman, Sigrid Fiering en Linda van der Lans Eenheid Audit en Advies (tel. 070 441 75 78) Provincie Zuid-Holland
Nadere informatieIntegrale Handhaving. Opzet Quick Scan. Inhoudsopgave. 1. Achtergrond en aanleiding
Integrale Handhaving Opzet Quick Scan Rekenkamer Weert Oktober 2008 Inhoudsopgave 1. Achtergrond en aanleiding 2. Centrale vraagstelling 3. Deelvragen 4. Aanpak en resultaat 5. Organisatie en planning
Nadere informatieICT investeringen in het onderwijs
een methodiek voor business cases Breda 14-9-2011 Henri Roosdorp (ROC Mondriaan) Maarten Kuiper (Twynstra Gudde) Stuurgroep ICT / Beleidsagenda 2010 - Informatiemanagement - De uitvoeringsorganisatie van
Nadere informatieBeleids- en BeheersCyclus. Cursus beleidsplanning, -monitoring en evaluatie: Inleidend hoofdstuk
Beleids- en BeheersCyclus Cursus beleidsplanning, -monitoring en evaluatie: Inleidend hoofdstuk Inhoud cursus Rode draad 1.2 Inleiding 1.3 Definities 1.4 Model strategisch 1.5 Belang strategisch 1.6 Belang
Nadere informatieImplementeren en formuleren van het personeels- en organisatiebeleid en het adviseren hierin.
HRM Adviseur Omgevingsdienst West-Holland Leiden Startdatum 1-2-2019 Einddatum 31-12-2019 Optie tot verlenging ja Aantal uur per week 24,00 1. DOEL VAN DE AFDELING Het bieden van ondersteuning, zoals secretariële
Nadere informatieSamen geven we richting aan de koers van de NKC
Samen geven we richting aan de koers van de NKC ₀ ₀ ₀ In de aanloop naar de klimaattop in Parijs is eind 2014 de Nederlandse Klimaatcoalitie van start gegaan om CO2 reductie bij bedrijven en andere organisaties
Nadere informatieBijlage A, behorende bij artikel 2 lid 1 Besluit personeel veiligheidsregio s
Bijlage A, behorende bij artikel 2 lid 1 Besluit personeel veiligheidsregio s Supplement cc. Functie strategisch manager Functie zoals genoemd in artikel 2 lid 1 sub cc Besluit personeel veiligheidsregio
Nadere informatieRaadsvoorstel. Onderwerp : uitvoeringsprogramma Groen Blauwe Diensten
Raadsvoorstel Vergadering: : 28 april 2008 Agendanummer : 7 Opiniërende vergadering : 14 april 2008 Portefeuillehouder : L.C.J. Lijmbach Onderwerp : uitvoeringsprogramma Groen Blauwe Diensten Aan de raad,
Nadere informatieBalanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE
Nadere informatieOnderzoeksplan thesis MMI
Onderzoeksplan thesis MMI M.C. Loof 3 januari 2013 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Business/ICT Alignment 1 3 Alignment rond de meldkamers 1 4 Aanpak van het onderzoek 2 4.1 Startpunt van het onderzoek....................
Nadere informatieMijnGemeenteDichtbij. Wij dragen bij aan goed leven en werken in de gemeenten Boxtel & Sint-Michielsgestel. Informatie-avond 13 december 2016
MijnGemeenteDichtbij Wij dragen bij aan goed leven en werken in de gemeenten Boxtel & Sint-Michielsgestel Informatie-avond 13 december 2016 Programma vanavond Visie en ambities gemeenten verwoord in het
Nadere informatieWhitepaper. Outsourcing. Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6. www.nobeloutsourcing.nl
Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6 Inhoud Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 3 Relatie tussen ICT en 3 Outsourcen ICT: Wat? 3 Cloud Services 3 Service Level Agreement 3 Software
Nadere informatieSERVICECODE AMSTERDAM
SERVICECODE AMSTERDAM Inleiding Stadsdeel Zuidoost heeft de ambitie om tot de top drie van stadsdelen met de beste publieke dienstverlening van Amsterdam te horen. Aan deze ambitie wil het stadsdeel vorm
Nadere informatieProvincievergelijking
Provincievergelijking De belangrijkste conclusies per provincie op een rij: Informatieveiligheid onder controle Mens en organisatie Basisinfrastructuur ICT De Conclusies De provincie stuurt voldoende op
Nadere informatieHet BEL-model werkt voor Blaricum, Eemnes en Laren 2011
Het BEL-model werkt voor Blaricum, Eemnes en Laren 2011 27 juni 2011 De gemeenten Blaricum, Eemnes en Laren zijn een vreemde eend in het huidige krachtenspel van fuserende gemeenten. Tegen de tijdsgeest
Nadere informatie> 2 INTRODUCTIES > HENK DUBBELMAN > ICT DIRECTEUR > GRAFISCH LYCEUM ROTTERDAM > JOHN ONION > PRINCIPAL ASSOCIATE > ARLANDE
> 2 INTRODUCTIES 29 STE SAMBO-ICT CONFERENTIE - 16 JANUARI 2014 - DOETINCHEM > HENK DUBBELMAN > ICT DIRECTEUR > GRAFISCH LYCEUM ROTTERDAM > DUBBELMAN@GLR.NL > JOHN ONION > PRINCIPAL ASSOCIATE > ARLANDE
Nadere informatiewhite paper beeldbellen 2016 Dick-Jan Zijda
white paper beeldbellen 2016 Dick-Jan Zijda White paper Beeldbellen 2016 De DEHA Delft (www.deha.nu) organiseert kennissessies voor en door zorgaanbieders rondom een specifiek thema/onderwerp in de regio
Nadere informatieBeslisdocument en plan van aanpak
Beslisdocument en plan van aanpak TIENDEVEEN Inleiding In oktober 2006 heeft de gemeenteraad ingestemd met het plan van aanpak Woningbouw dorpen. Het project bestaat uit drie fasen. Deze fasen worden telkens
Nadere informatie