Bedenkingen bij schenkingen van onroerende goederen tussen echtgenoten. Hoe verrekenen ten tijde van de afwikkeling van de nalatenschap?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bedenkingen bij schenkingen van onroerende goederen tussen echtgenoten. Hoe verrekenen ten tijde van de afwikkeling van de nalatenschap?"

Transcriptie

1 Bedenkingen bij schenkingen van onroerende goederen tussen echtgenoten. Hoe verrekenen ten tijde van de afwikkeling van de nalatenschap? Elisabeth DE NOLF en Bénédicte VAN DER HEYDE Nieuwsbrief Notariaat, oktober 2010, nr. 16 I. inleiding Uit de praktijk blijkt dat er vaak problemen rijzen bij de afwikkeling van de vereffening-verdeling van een nalatenschap wanneer de erflater schenkingen in volle eigendom van onroerend goed heeft gedaan aan zijn echtgenote. De problemen hebben betrekking op de vraag of deze schenkingen moeten worden ingebracht of ingekort en hoe dit moet gebeuren. Hierna zal getracht worden op deze vragen een praktisch antwoord te geven, vertrekkende vanuit de algemene principes. Alle schenkingen die de erflater aan de langstlevende heeft gedaan, ook deze bij wijze van onrechtstreekse schenking, dienen immers te worden betrokken bij de afwikkeling van diens nalatenschap 1. Schenkingen gedaan bij wijze van voorschot op erfdeel moeten worden ingebracht in de nalatenschap van de eerststervende echtgenoot om nadien te worden herverdeeld tussen de erfgenamen. Wanneer zou blijken dat de schenking gedaan is buiten deel en met vrijstelling van inbreng, dient de schenking te worden ingekort wanneer de gedane schenking het beschikbare deel overschrijdt 2. 1 R. DILLEMANS, Beginselen van Belgisch Privaatrecht. Deel VI Erfrecht, toewijzing van de nalatenschap, Gent, Story-Scientia, 1984, J. DU MONGH, Inbreng en inkorting, in W. PINTENS (ed.), De vereffening en verdeling van de nalatenschap, Antwerpen, Intersentia, 2007,

2 In deze bijdrage wordt telkens uitgegaan van volgende hypothese: de erflater heeft tijdens zijn leven een schenking gedaan aan zijn echtgenote van een onroerend goed in volle eigendom. Hij overlijdt met nalating van kinderen en zijn echtgenote, zonder een testament te hebben opgesteld. De nalatenschap vererft bijgevolg volgens de ab intestato-erfregels. Eerst zullen de principes van schenkingen van onroerende goederen met of zonder inbreng worden opgefrist, waarna wij zullen uiteenzetten hoe de verdelingsverrichtingen van onroerende goederen moeten worden uitgevoerd. De uitwerking van de huwelijksvoordelen wordt in dit artikel buiten beschouwing gelaten. II. Wanneer is een schenking van onroerende goederen gedaan op voorschot van erfdeel en wanneer buiten deel? Artikel 843 B.W. bepaalt dat schenkingen in principe onderworpen zijn aan inbreng tenzij het tegendeel expliciet bedongen werd in de schenkingsakte of in het testament van de schenker. Hierop is geen uitzondering voorzien voor schenkingen tussen echtgenoten. De rechtspraak en rechtsleer nemen aan dat het karakter van de schenking buiten deel ook kan worden afgeleid uit de omstandigheden, wanneer met voldoende zekerheid blijkt dat het de wil was van de partijen om de goederen buiten deel te schenken 3. In de rechtsleer wordt er o.a. voor gepleit dat een gift aan de echtgenote in volle eigendom, geacht wordt buiten deel te zijn gedaan 4. Om discussies te vermijden, zal een voorzichtige notaris nog steeds uitdrukkelijk specifiëren in de schenkingsakte of de schenking gedaan is op voorschot van erfdeel dan wel buiten deel. III. Hoe gebeurt de inbreng van onroerende goederen? Inbreng van onroerende goederen gebeurt in principe in natura 5, waardoor de goederen zelf dienen te worden teruggebracht in de nalatenschap. Wanneer de langstlevende echtgenote-begiftigde een 3 A. WYLLEMAN en L. VOET, De wisselwerking tussen schenkingen en uiterste wilsbeschikkingen, in Familiale vermogensplanning, VLN, Mechelen, Kluwer, 2009, 19; J. VERSTRAETE, Vruchten en interesten bij de verdeling in W. PINTENS, A. ALEN, E. DIRIX en P. SENAEVE, Feestbundel voor Hugo Vandenberghe, Brugge, die Keure, 2007, 420; M. PUELINCKX-COENE, Erfrecht, Antwerpen, Kluwer, 1996, M. PUELINCKX-COENE, Erfrecht, Antwerpen, Kluwer, 1996, 434, R. BARBAIX, De inbrengverplichting en de langstlevende echtgenote: inbreng aan en door de langstlevende echtgenote, TEP 2006, Artikel 859 B.W. 2

3 onroerend goed als voorschot op erfdeel heeft gekregen van haar echtgenoot, zullen de erfgenamen, afstammelingen van de erflater, de blote eigendom van dit onroerend goed erven. De langstlevende echtgenote zal het vruchtgebruik blijven behouden van het haar geschonken goed 6. Artikel 859 B.W. vermeldt twee uitzonderingen op het principe van inbreng in natura van onroerende goederen. De eerste uitzondering bevat de hypothese waarin het geschonken onroerend goed door de begiftigde vervreemd werd tijdens het leven van de schenker: deze vervreemding zal worden geëerbiedigd en er zal inbreng door mindere ontvangst plaatsvinden ten belope van de tegenwaarde van het goed op de dag van het overlijden. De tweede uitzondering stelt dat inbreng in natura niet kan worden geëist wanneer er voldoende gelijkaardige en gelijkwaardige onroerende goederen in de nalatenschap aanwezig zijn, zodat voor de andere erfgenamen ongeveer gelijke kavels kunnen worden samengesteld. De inbreng gebeurt dan ook door mindere ontvangst. Een bijkomende opleg is mogelijk om de gelijkheid te herstellen 7. De toepassing van deze regels, die dateren van vóór de promotie van de langstlevende echtgenote tot volwaardig en reservatair erfgenaam, is niet zo duidelijk wanneer de inbreng moet gebeuren door de langstlevende echtgenote. Kan de langstlevende echtgenote het onroerend goed, dat haar in volle eigendom als voorschot op erfdeel is geschonken, behouden in volle eigendom na het overlijden van de schenker, wanneer de hypotheses van artikel 859 B.W. of artikel 860 B.W. zich voordoen, terwijl ze enkel een erfrecht in vruchtgebruik heeft? Kan zij de uitzonderingen van artikel 859 B.W. op gelijkaardige wijze als de andere erfgenamen toepassen? En zo ja, hoe gebeurt dan die inbreng door mindere ontvangst door de langstlevende echtgenote? De langstlevende oefent het erfrechtelijk vruchtgebruik uit op de door haar als voorschot op erfdeel verkregen goederen. De vraag is echter of de langstlevende echtgenote voor de inbreng van de blote eigendom van onroerende goederen verkregen bij wijze van voorschot op erfdeel ook de keuze heeft tussen inbreng van de blote eigendom in natura of in tegenwaarde, zoals voorzien in artikel 858bis derde lid B.W. (zoals van toepassing bij inbreng van roerende goederen)? Zo men aanneemt dat artikel 859 B.W. ook van toepassing is op de inbreng door de langstlevende echtgenote, betreft het een inbreng in mindere ontvangst. Bijgevolg heeft de langstlevende de 6 A. VERBEKE, Vruchtgebruik van de langstlevende echtgenoot, W. PINTENS (ed.), De vereffening en verdeling van de nalatenschap, Antwerpen, Intersentia, 2007, M. PUELINCKX-COENE, Erfrecht, Antwerpen, Kluwer, 1996,

4 keuzemogelijkheid die haar door artikel 858bis derde lid B.W. wordt aangeboden. Zij kan dan de blote eigendom hetzij in natura hetzij in tegenwaarde inbrengen 8. Dit artikel preciseert immers niet dat het enkel van toepassing is op inbreng van roerende goederen. Artikel 858bis B.W. spreekt van een gift vatbaar voor inbreng door mindere ontvangst. Ook gezaghebbende rechtsleer neemt aan dat een inbreng gebeurt door mindere ontvangst, zo de gift, zij het uitzonderlijk, een onroerend goed betreft dat bij toepassing van artikel 859 B.W. of artikel 860 B.W. moet worden ingebracht 9. Een echte mindere ontvangst door de langstlevende echtgenote is niet mogelijk gezien de kinderen niets gelijkaardigs uit de nalatenschap kunnen voorafnemen in volle eigendom 10. De echtgenote heeft immers steeds het vruchtgebruik ingevolge haar wettelijk erfrecht. Vandaar dat het ons voorkomt dat het niet de bedoeling was van de wetgever om de inbreng van onroerend goed in mindere ontvangst uit te sluiten van het toepassingsgebied van artikel 858bis B.W. Gezien de wetgever in 1981 bij de aanpassing van het erfrecht van de langstlevende echtgenote, geen expliciete uitzondering heeft voorzien, zien wij geen reden waarom de artikelen 859 B.W. en 860 B.W. niet van toepassing zouden zijn bij een inbreng door een langstlevende echtgenote indien voldaan is aan de voorwaarden van deze artikelen. Ingeval van vervreemding is bovendien een inbreng in natura niet meer mogelijk. Bijgevolg kan zij het onroerend goed dat ze als voorschot op erfenis heeft gekregen inbrengen door mindere ontvangst en zal artikel 858bis derde lid B.W. toepassing vinden. Zodus en desgewenst kan de langstlevende echtgenote het geschonken onroerend goed in volle eigendom behouden mits zij de erfgenamen vergoedt in tegenwaarde. Over de datum waarop de waarde van het uitbetaalde blote eigendomsrecht moet worden geschat is er discussie. O.i. dient de waarde te worden geschat op moment van de verdeling zodat er een gelijkstelling van waardering is tussen beide opties van inbreng, vermeld in artikel 858bis, derde lid B.W. 11. De inbreng in tegenwaarde vormt immers het alternatief voor de inbreng in natura. Het eerste lid van artikel 858bis B.W., dat de inbreng ten voordele van de langstlevende echtgenote regelt, voorziet weliswaar in een schatting ten tijde van het overlijden. Toch kan deze regel niet zomaar naar lid 3 worden doorgetrokken. In het eerste lid gaat het immers over een lijfrente die bovendien geïndexeerd wordt, waardoor het verschil in schattingsmoment tussen de inbreng in natura (moment 8 M. PUELINCKX-COENE, Artikelsgewijze commentaar en overzicht van rechtspraak en rechtsleer bij artikel 858bis B.W., Mechelen, Kluwer, 1996, M. PUELINCKX-COENE, De grote promotie van de langstlevende echtgenote. Beschouwingen bij de integratie van de wet van 14 mei 1981 in het bestaande recht., T.P.R. 1981, 607, nr. 16; M. PUELINCKX- COENE, Artikelsgewijze commentaar en overzicht van rechtspraak en rechtsleer bij artikel 858bis B.W., 5 en voetnoot 1 op p. 5; J. DU MONGH, De erfovergang van aandelen, Antwerpen, Intersentia, 2003, 296; L. WEYTS, De schenkingsakten sinds het nieuwe erfrecht van de langstlevende echtgenoot, in L. WEYTS, De schenkingsakten, KFBN, 1981, nr R. DILLEMANS, Beginselen van Belgisch Privaatrecht. Deel VI Erfrecht, toewijzing van de nalatenschap, Gent, Story-Scientia, 1984, In dezelfde zin: R. BARBAIX, De inbrengverplichting en de langstlevende echtgenote: inbreng aan en door de langstlevende echtgenote, TEP 2006, 280. Contra: W. PINTENS, Ch. DECLERCK, J. DU MONGH en K. VANWINCKELEN, Familiaal Vermogensrecht, Antwerpen, Intersentia, 2010,

5 van verdeling) en de plaatsvervangende inbrengregeling (moment van overlijden) reeds gedeeltelijk gecompenseerd wordt 12.. IV. Hoe gebeurt de inkorting van onroerende goederen ingeval van schenkingen gedaan buiten deel? Wanneer de schenking gedaan werd buiten deel, behoudt de langstlevende echtgenote in principe de schenking en dient zij deze niet te imputeren op haar wettelijk vruchtgebruik. Zij verkrijgt naast de haar gedane schenking(en), dus nog het vruchtgebruik ab intestato over de volledige nalatenschap (artikel 1094, tweede lid B.W.), tenzij anders en uitdrukkelijk bepaald of tenzij het beschikbaar deel is overschreden. Om te bepalen of een erfgenaam inkorting kan vorderen, dient vooreerst de fictieve massa te worden samengesteld. Deze wordt gevormd uit de bestaande goederen ten tijde van het overlijden te verminderen met de schulden en te vermeerderen met de gedane schenkingen (artikel 922, eerste lid B.W.) 13. De geschonken onroerende goederen worden dus fictief toegevoegd aan de massa volgens hun staat ten tijde van de schenking en hun waarde ten tijde van het overlijden van de schenker. Vervolgens worden op deze fictieve massa de reservataire breukdelen en het beschikbaar deel berekend, aan de hand van het aantal erfgenamen-afstammelingen. De schenkingen buiten deel worden dan aangerekend op het beschikbaar deel, te beginnen met de oudste schenking om te eindigen met de jongste. Nadat het beschikbaar deel is uitgeput, moeten de latere schenkingen worden ingekort, te beginnen met de laatste om te eindigen met de oudste. Valt de gedane schenking binnen het beschikbaar deel, dan mag de langstlevende echtgenote haar schenking ten volle behouden. Wanneer echter het beschikbaar deel is overschreden en aldus de reserve van de afstammelingen is aangetast, zal de langstlevende echtgenote haar schenking niet ten volle kunnen behouden en zal het geschonken goed ingekort kunnen worden ten belope van het gedeelte dat het beschikbaar deel overschrijdt. De afstammelingen hebben immers recht op hun reserve in natura. De hoegrootheid van de inbreuk op de reserve wordt berekend volgens een breukdeel te berekenen op de fictieve massa en dus aan de waarde bij het overlijden. Dit proportionele breukdeel wordt dan 12 R. BARBAIX, De inbrengverplichting en de langstlevende echtgenote: inbreng aan en door de langstlevende echtgenote, TEP 2006, R. DILLEMANS, o.c., 261; Over de volgorde van aanrekening, zie: W. PINTENS, Ch. DECLERCK, J. DU MONGH en K. VANWINCKELEN, o.c.,

6 toegepast op de actuele waarde van het in te korten goed op datum van de effectieve verdeling. Zo worden de meer- en minderwaarde proportioneel verdeeld tussen de mede-eigenaars, met name de (vorderende) reservatairen en de begiftigde 14. Er zal dus uiteindelijk bij de inkorting telkens rekening worden gehouden met de waarde ten tijde van de effectieve verdeling. Aangezien de inkorting in principe in natura gebeurt, zal de langstlevende echtgenote daadwerkelijk de geschonken erfgoederen moeten teruggeven. Indien het geschonken goed deelbaar is, zullen de reservatairen een bepaald deel van het goed terugkrijgen in blote eigendom. Is het geschonken goed echter niet deelbaar, dan ontstaat er een onverdeeldheid (in blote eigendom) tussen de begiftigde langstlevende echtgenote en de reservatairen, wat aanleiding kan geven tot licitatie (artikel 827 en 1686 B.W.) 15. Op deze algemene regel voorziet ons Burgerlijk Wetboek enkele uitzonderingen. Artikel 924 B.W. De meest toegepaste uitzondering betreft deze voorzien in artikel 924 B.W.: in geval aan een erfgenaam een gift in volle eigendom werd gedaan die het beschikbaar deel overschrijdt, mag de reservatair het surplus op zijn reserve aanrekenen op voorwaarde dat er nog voldoende goederen van dezelfde aard in de nalatenschap aanwezig zijn om de reserve van de andere erfgenamen te vullen. Indien de nalatenschap nog gelijkaardige onroerende goederen zou bevatten, kan daarmee de reserve van de andere erfgenamen opgevuld worden. De begiftigde echtgenote zou dan het deel dat het beschikbaar deel te boven gaat, mogen aanrekenen op haar reserve, zodat zij het ganse onroerend goed kan behouden. De inkorting gebeurt dan in minderneming 16. Indien de waarde van de gift het gecumuleerd bedrag van het beschikbaar deel én de gekapitaliseerde reserve overschrijdt, zal de inkorting toch in natura gebeuren in de mate dit nodig is 14 J. DU MONGH, De erfovergang van aandelen, Antwerpen, Intersentia, 2003, 457 en M. PUELINCKX- COENE, Erfrecht, Antwerpen, Kluwer, 1996, Over de verdeling en veiling van onverdeelde goederen, zie Th. VAN SINAY, Verdeling en veiling van onverdeelde goederen, in Artikelsgewijze commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Art e.v. Ger. W., Mechelen, Kluwer, losbladig. 16 A. KLUYSKENS, Beginselen van burgerlijk recht tweede deel. De Erfenissen, Antwerpen, Brussel, Gent, Leuven, Standaard Boekhandel, s.d,

7 om de andere erfgenamen hun reserve in erfgoederen te verstrekken 17. Deze regel zal dus vooral toepassing kunnen vinden in geval van nalatenschappen die voldoende onroerende goederen bevatten. De reserve van de langstlevende echtgenote is echter een reserve in vruchtgebruik. Dit heeft als gevolg dat zij over een gedeelte van de nalatenschap minder verkrijgt in vruchtgebruik ten belope van het deel dat het beschikbaar deel overschrijdt, zo er in de nalatenschap voldoende gelijkaardige goederen aanwezig zijn. Op de giften gedaan aan de langstlevende echtgenote zijn immers dezelfde klassieke inkortingsregels van toepassing 18. Artikel 866 B.W. In geval van een schenking aan een niet-erfgerechtigde gelden de algemene regels van inkorting: indien het in te korten goed niet gevoeglijk kan verdeeld worden, d.w.z. niet deelbaar is 19, ontstaat er een onverdeeldheid tussen de begiftigde die geen erfgenaam is en de erfgenamen. Het goed zal dan ingevolge artikel 827 B.W. geveild moeten worden 20. Artikel 866 B.W. voorziet daarentegen in een uitzondering ingeval van een schenking buiten deel van een onroerend goed aan een erfgerechtigde. In bepaalde gevallen zal het voorwerp van de schenking door de langstlevende behouden mogen blijven. Dit artikel kan aanzien worden als een gunst die de wetgever toekent ten voordele van schenkingen gedaan aan wettelijke erfgenamen. De wetgever wil zo de bedoeling van de schenker eerbiedigen, doch rekening houdend met de rechten van de reservatairen. Deze afwijking is geïnspireerd door het oude adagium pars major trahit ad se minorem: de begiftigde zal al dan niet het gehele onroerend goed kunnen behouden afhankelijk of het beschikbaar deel de helft van de waarde van het onroerend goed te boven gaat W. PINTENS, Ch. DECLERCK, J. DU MONGH en K. VANWINCKELEN, o.c., R. DILLEMANS, o.c., A. WYLLEMAN en L. VOET, o.c., Ch. SLUYTS, Artikelsgewijze commentaar en overzicht van rechtspraak en rechtsleer bij artikel 866 B.W., Mechelen, Kluwer, 1996, L. RAUCENT, L article 866 du Code civil et les biens de famille, in Ann. Dr. 1965,

8 Wanneer het onroerend goed gevoeglijk 22 deelbaar is, geldt de gewone regel van inkorting in natura: alsdan zal in casu de blote eigendom worden toegestaan op een bepaald percentage van het onroerend goed, nl. op het meerdere dat het beschikbaar deel overschrijdt. Indien de afscheiding niet gevoeglijk kan geschieden voorziet artikel 866 B.W. in twee mogelijkheden. Wanneer het in te korten gedeelte groter is dan de helft van de waarde van het onroerend goed en het beschikbaar deel dus kleiner is dan de helft van het geschonken onroerend goed, dan moet de begiftigde het onroerend goed in zijn geheel terugbrengen, met dien verstande dat hij uit de massa de waarde van het beschikbaar deel voorafneemt. De erflater had immers de bedoeling de langstlevende extra te bevoordelen bovenop diens wettelijk erfrecht. De langstlevende echtgenote zal dus, naast de volle eigendom van het beschikbaar deel, ook het vruchtgebruik op de rest van de nalatenschap kunnen uitoefenen, inclusief op de door haar teruggebrachte schenking. Wanneer het in te korten gedeelte kleiner is dan de helft van de waarde van het onroerend goed en het beschikbaar deel groter is dan de helft van het geschonken onroerend goed, dan kan de begiftigde het onroerend goed in zijn geheel behouden, met dien verstande dat hij minder ontvangt en dat hij zijn mede-erfgenamen in geld of op een andere wijze moet vergoeden. De begiftigde is hiertoe niet verplicht, hij heeft de keuze zich te beroepen op artikel 866 B.W. In dit geval gebeurt de inkorting dus door minderneming 23 en eventueel zelfs mits vergoeding van de mede-erfgenamen met eigen gelden (opleg). Artikel 866 B.W. zal vooral toepassing vinden wanneer de nalatenschap geen andere goederen dan het geschonken onroerend goed bevat of wanneer de nalatenschap geen gelijkaardige goederen bevat. Het principe blijft dat als er genoeg gelijkaardige goederen in de nalatenschap zijn, de inkorting door minderneming gebeurt conform artikel 924 B.W Gevoeglijk verdeelbaar is bijvoorbeeld één stuk grond dat in twee percelen kan verkaveld worden, waarbij de bestemming van de grond behouden blijft. Een herenhuis in verschillende appartementen verdelen is niet wat men bedoeld een gevoeglijke verdeling. 23 I. DE STEFANI, Ph. DE PAGE, La transmission successorale (ou à perspective successorale) du patrimoine immobilier, in L. BARNICH, Ph. DE PAGE, I. DE STEFANI, P.A. FORIERS, T. LITANNIE, J-P; NEMERY DE BELLEVAUX, Le patrimoine immobilier familial. Aspects civils et fiscaux, Louvain-la-Neuve, Anthemis, 2009, p H. DE PAGE, Traité élémentaire de droit civil belge, IX Les successions, Brussel, Bruylant, 1974, 920 ; L. RAUCENT, o.c., 272 ; A. KLUYSKENS, o.c.,

9 Artikel 866 B.W. staat in het Burgerlijk Wetboek onder het hoofdstuk over inbreng. Ook gebruikt artikel 866 B.W. de term inbreng. De meerderheid van de rechtsleer is het er echter over eens dat dit een inkortingsproblematiek betreft en dat dus verkeerdelijk het woord inbreng gebruikt wordt 25. Volgens enkele auteurs wordt echter wel terecht van inbreng gesproken zodat de aantasting van de reservataire rechten wordt verholpen door de inbreng in de nalatenschap van het meerdere. De voorbehouden nalatenschap wordt dus door deze schenking niet verarmd 26. O.i. betreft dit vooral een theoretische discussie, die van minder belang is in het geval van een schenking van een onroerend goed omdat zowel inbreng als inkorting gebeuren in natura. Artikel 866 B.W. bevat o.i. een verdelingsregeling onafhankelijk van de vraag hoe de geschonken goederen terug in de nalatenschap zijn gekomen, door inbreng of door inkorting. Van belang is hoe deze goederen moeten verdeeld worden. Vraag is hoe deze minderneming, in geval het in te korten gedeelte kleiner is dan de helft van de waarde van het onroerend goed, door de echtgenote gebeurt, daar zij alleen vruchtgebruik erft? In de voorbereidende werken bij de wet van 14 mei 1981 betreffende het erfrecht van de langstlevende echtgenote werd hierover niets specifieks bepaald. O.i. zijn twee oplossingen mogelijk. Vooreerst kan de langstlevende echtgenote minder verkrijgen in vruchtgebruik van de aanwezige goederen bij het overlijden. Laten we dit illustreren met een voorbeeld: De langstlevende echtgenote heeft een onroerend goed buiten deel gekregen, waarvan de waarde bij overlijden van de erflater bedraagt. De erflater heeft bij overlijden bestaande goederen ten belope van en laat twee kinderen na. De totale fictieve massa bedraagt De schenking overschrijdt met het beschikbaar deel (1/3). De langstlevende zal dus het onroerend goed mogen behouden gezien minder is dan de helft van de waarde van het goed. 25 M. PLANIOL, Traité élémentaire de droit civil, t. III, Paris, Librairie générale de droit & de jurisprudence, 1908, n 2285 en n 3127; H. DE PAGE, o.c., 920; A. KLUYSKENS, o.c., 279; M. PUELINCKX-COENE, Erfrecht, Antwerpen, Kluwer, 1996, R. DILLEMANS, De erfrechtelijke reserve, Leuven, Universitaire boekhandel Uystpruyst, 1960, 171; Ch. SLUYTS, Artikelsgewijze commentaar en overzicht van rechtspraak en rechtsleer bij artikel 844 B.W., Mechelen, Kluwer, 1996, 3; Johan Du Mongh baseert zich voor deze zienswijze voornamelijk op een analyse van de Voorbereidende Werken bij het Burgerlijk Wetboek. Of dit op heden, na meer dan 200 jaar nog als voldoende basis kan aanzien worden is de vraag. J. DU MONGH, Inbreng en inkorting in De vereffening van de nalatenschap, W. PINTENS (ed.), Antwerpen, Intersentia, 2007,

10 Ten belope van zal zij minder vruchtgebruik krijgen. Een andere mogelijkheid voor de langstlevende echtgenote, die vlotter te bewerkstelligen is, is om de erfgenamen te vergoeden voor het teveel dat zij in blote eigendom heeft gekregen en zo aldus haar vruchtgebruik op de volledige nalatenschap te behouden 27. De inkorting gebeurt dan in waarde, tevens aan de waarde bij de verdeling. In bovenstaand voorbeeld betekent dit dat de langstlevende echtgenote de waarde van de blote eigendom van , in geld aan de kinderen zal voldoen. Zij behoudt dan de volle eigendom van het onroerend goed en het vruchtgebruik op de reservataire delen van de kinderen, met name op De kinderen krijgen in blote eigendom en de waarde van de blote eigendom van in geld (opleg). De weduwe zal dus bij toepassing van artikel 866 B.W. de volle eigendom van de gezinswoning kunnen behouden, zelfs in aanwezigheid van afstammelingen, mits minderneming of betaling van een opleg. Artikel 866 B.W. is echter niet van toepassing wanneer het voorwerp van de schenking slechts een gedeelte van een onroerend goed betreft 28. Men denke hierbij bijvoorbeeld aan de schenking van een onroerend goed in schijven, waarbij de schenker overlijdt voordat het ganse onroerend goed is geschonken of aan een beding van aanwas 29 tussen echtgenoten wanneer dit als indirecte schenking zou worden gekwalificeerd. Een beding van aanwas kan als een schenking worden gekwalificeerd als er bij het aangaan geen gelijke kansen van overleving zijn, bijvoorbeeld door het grote leeftijdsverschil tussen echtgenoten en wanneer dit niet gecompenseerd wordt door de echtgenoot met de grootste overlevingskans een groter winstaandeel toe te kennen M. PUELINCKX-COENE, Erfrecht, Antwerpen, Kluwer, 1996, N. VANDEBEEK, Schenkingen en legaten van onroerende goederen, Mechelen, Kluwer, 2009, Een tontine is hier niet aan de orde omdat in geval van herkwalificatie in een onrechtstreekse schenking het voorwerp van de schenking een geldsom betreft die aan andere inbrengregels is onderworpen: M. PUELINCKX-COENE, Moet men beducht zijn voor inkorting bij tontine, bedingen van aanwas of van terugvallend vruchtgebruik tussen echtgenoten of tussen samenwoners?, Not.Fisc.M. 1996, Wanneer er gelijkheid van kansen is tussen de echtgenoten bij het aangaan van het beding van aanwas, kan men niet langer argumenteren dat er toch sprake is van een schenking tussen echtgenoten, te meer daar er dan een discriminatie bestaat ten opzichte van samenwonenden. In rechtspraak en rechtsleer is er niet langer sprake van een vermoeden van vrijgevigheid bij het afsluiten van een aanwasbeding tussen echtgenoten. Voor een uitgebreide bespreking onder welke voorwaarden een aanwasbeding tussen echtgenoten aanzien kan worden als een vrijgevigheid, verwijzen we o.a. naar: D. MICHIELS, Tontine en aanwas, Mechelen, Kluwer, 2008, 61 e.v. 10

11 Naar de letter van de wet is dit de juiste oplossing. Dit valt echter te betreuren. Een begiftigde die op grond van een andere titel, al dan niet bestaand bij het openvallen van de nalatenschap, naast de schenking, recht heeft op meer dan de helft van het in te korten goed, zal dus artikel 866 B.W. niet kunnen toepassen 31. Desgevallend zal deze begiftigde het goed moeten afstaan, waardoor er een onverdeeldheid ontstaat tussen de erfgenamen en dus een mogelijkheid van veiling. Iemand die dezelfde rechten heeft op het onroerend goed, maar deze allemaal via schenking van de erflater heeft ontvangen, zal het goed wel kunnen behouden (mits opleg of minderneming). Dit komt ons voor als een onverantwoorde verschillende behandeling. Artikel 866 B.W. kan wel worden toegepast indien de waarde van het onroerend goed groter is dan het beschikbaar deel en de reserve van de begiftigde 32, zolang het in te korten gedeelte kleiner blijft dan de helft van de waarde van het onroerend goed. Dit leidt ertoe dat de andere reservataire erfgenamen hun reserve niet meer volledig in erfgoederen kunnen opnemen, maar daarentegen deels in geld worden vergoed. Zoals hoger gesteld, kan dit ertoe leiden dat de langstlevende echtgenote de mogelijkheid heeft om de gezinswoning in volle eigendom te bekomen, doch de kwalitatieve reserve van de afstammelingen geschonden wordt. Deze schending van de kwalitatieve reserve wordt echter wettelijk aanvaard. Indien het deel van de waarde van het onroerend goed dat het beschikbaar deel overschrijdt gelijk is aan de helft van de waarde van het onroerend goed, dient volgens een meerderheid in de rechtsleer te worden teruggegrepen naar de regels van het gemeen recht inzake verdeling: indien geen gevoeglijke verdeling mogelijk is, dringt een licitatie zich op 33. Artikel 866 B.W. zou niet van toepassing zijn. Ook deze stringente toepassing lijkt ons niet verantwoord. V. Besluit Wij gingen uit van de hypothese dat de erflater een schenking doet aan zijn echtgenote van een onroerend goed in volle eigendom. Vervolgens overlijdt hij met achterlating van kinderen en zijn langstlevende echtgenote, zonder een testament te hebben opgesteld. 31 M. PUELINCKX-COENE, Erfrecht, Antwerpen, Kluwer, 1996, Ch. SLUYTS, o.c., H. DE PAGE, o.c., 920; Ch. SLUYTS, o.c., 2 ; W. PINTENS, Ch. DECLERCK, J. DU MONGH en K. VANWINCKELEN, o.c.,

12 De langstlevende echtgenote aan wie de schenking is gedaan op voorschot van erfdeel, zal deze in principe moeten inbrengen in natura. Zij behoudt het erfrechtelijk vruchtgebruik van het ingebrachte goed, terwijl de afstammelingen er blote eigenaar van worden. Wanneer er echter voldoende gelijkaardige en gelijkwaardige onroerende goederen voorhanden zijn in de nalatenschap, dan wel wanneer ze het verkregen onroerend goed heeft vervreemd, kan zij ervoor opteren een inbreng te doen van de tegenwaarde, te schatten op het moment van de verdeling. De schenker die de schenking buiten deel heeft gedaan, had duidelijk de bedoeling de begiftigdeechtgenote extra te bevoordelen. Het was zijn bedoeling dat deze langstlevende echtgenote het onroerend goed zou kunnen behouden. In een aantal gevallen zal dit inderdaad mogelijk zijn, dankzij de toepassing van artikel 866 B.W. en artikel 924 B.W. Aldus zal de langstlevende echtgenote in een aantal gevallen het geschonken onroerend goed in volle eigendom kunnen behouden, mits opleg aan de afstammelingen of mits minderneming van vruchtgebruik. De opleg in geld heeft dan weer als negatief gevolg dat de kinderen hun reserve niet in erfgoederen krijgen, maar in geld, wat niet altijd de bedoeling van de erflater zal geweest zijn. Een voorzichtige notaris of adviseur zal dus bij de opmaak van schenkingsaktes zijn cliënten adviseren over de mogelijke gevolgen inzake inbreng en inkorting bij het overlijden van de eerststervende echtgenoot en zal voorafgaandelijk polsen naar de intenties van de schenker. 12

13 SCHENKINGEN TUSSEN ECHTGENOTEN VAN ONROERENDE GOEDEREN: INBRENG OF INKORTING? Schenking op voorschot van erfdeel De langstlevende echtgenote zal het onroerend goed in natura moeten inbrengen en zal er ingevolge het erfrecht ab intestato het vruchtgebruik over genieten, behoudens wanneer de wet voorziet in inbreng door mindere ontvangst, m.n. in geval van artikel 859 en 860 B.W.: de inbreng kan naar keuze gebeuren in natura of in tegenwaarde (artikel 858bis, derde lid B.W.). De waarde van de schenking is kleiner dan het beschikbaar gedeelte De waarde van de schenking is groter dan het beschikbaar gedeelte Schenking gedaan buiten deel - de langstlevende echtgenote zal de schenking mogen behouden - zij verkrijgt bovendien het vruchtgebruik over de rest van de nalatenschap krachtens haar erfrecht ab intestato (inclusief over schenkingen gedaan aan de kinderen op voorschot van erfdeel conform artikel 858bis B.W.) - artikel 924 B.W. is van toepassing: wanneer er zich in de nalatenschap nog voldoende andere onroerende goederen bevinden, mag de langstlevende de schenking gecumuleerd aanrekenen op het beschikbaar deel en haar reserve: ze verkrijgt minder in vruchtgebruik - artikel 866 B.W. is van toepassing: het in te korten gedeelte < ½ waarde onroerend goed: inkorting in waarde ze 13

14 vergoedt de erfgenamen of verkrijgt minder in vruchtgebruik het in te korten gedeelte > ½ van de waarde van het onroerend goed: de langstlevende brengt het onroerend goed volledig terug in in de nalatenschap en neemt erfgoederen in volle eigendom ten bedrage van het beschikbaar deel vooraf 14

De hervorming van het erfrecht. Grote lijnen van de wet van 31 juli 2017 en aandachtspunten Vlaamse registratie- en erfbelasting

De hervorming van het erfrecht. Grote lijnen van de wet van 31 juli 2017 en aandachtspunten Vlaamse registratie- en erfbelasting De hervorming van het erfrecht Grote lijnen van de wet van 31 juli 2017 en aandachtspunten Vlaamse registratie- en erfbelasting Inleiding Inleiding Wet van 31 juli 2017 tot wijziging van het Burgerlijk

Nadere informatie

Inhoud. Inhoud... Titel 1. Juridische aspecten... 1. Hoofdstuk 1. Algemeen... 1

Inhoud. Inhoud... Titel 1. Juridische aspecten... 1. Hoofdstuk 1. Algemeen... 1 p. Inhoud... V Titel 1. Juridische aspecten.... 1 Hoofdstuk 1. Algemeen... 1 Hoofdstuk 2. Algemene beschouwingen over de schenking onder de levenden... 2 Afdeling 1. Definitie...... 2 Afdeling 2. Grondvereisten

Nadere informatie

HET ENE VRUCHTGEBRUIK IS HET ANDERE NIET.

HET ENE VRUCHTGEBRUIK IS HET ANDERE NIET. HET ENE VRUCHTGEBRUIK IS HET ANDERE NIET. R. KUMPEN Wanneer in erfrechtelijke dossiers het woord vruchtgebruik (VG) opduikt ontstaat vaak de grootste verwarring, vandaar deze nota voor enige toelichting.

Nadere informatie

Enkele belangrijke begrippen en afkortingen

Enkele belangrijke begrippen en afkortingen 35 Enkele belangrijke begrippen en afkortingen De volgende lijst geeft een beknopte omschrijving 3 van enkele juridische termen die in dit boek aan bod komen, en dient enkel om die begrippen beter te kunnen

Nadere informatie

1. HET ERFRECHT VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT EN HET WETTELIJK OF CONVENTIONEEL RECHT VAN TERUG- KEER 2

1. HET ERFRECHT VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT EN HET WETTELIJK OF CONVENTIONEEL RECHT VAN TERUG- KEER 2 HOOFDSTUK 1 DE WISSELWERKING TUSSEN SCHENKINGEN EN UITERSTE WILSBESCHIKKINGEN Annelies Wylleman Hoofddocent Vakgroep Burgerlijk Recht Universiteit Gent Notaris Lise Voet Assistent Vakgroep Burgerlijk Recht

Nadere informatie

De hervorming van het erfrecht: grotere vrijheid om uw nalatenschap te regelen

De hervorming van het erfrecht: grotere vrijheid om uw nalatenschap te regelen 20 juli 2017 Persinfo: Bart Azare Fednot 02 505 08 14-0478 58 46 21 azare@fednot.be www.notaris.be De hervorming van het erfrecht: grotere vrijheid om uw nalatenschap te regelen Het federaal parlement

Nadere informatie

HET (NIEUWE) ERFRECHT ANNO 2018

HET (NIEUWE) ERFRECHT ANNO 2018 HET (NIEUWE) ERFRECHT ANNO 2018 INLEIDING AGENDA INLEIDING ERFRECHT ERFBELASTING WIJZIGING RESERVE WIJZIGING REGELS INBRENG ERFOVEREENKOMSTEN CASUS INLEIDING HERVORMING ERFRECHT NOODZAKELIJK Het erfrecht

Nadere informatie

VEERTIG JAAR INSTITUUT VOOR FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Em. ROGER DILLEMANS... xi

VEERTIG JAAR INSTITUUT VOOR FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Em. ROGER DILLEMANS... xi VEERTIG JAAR INSTITUUT VOOR FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Em. ROGER DILLEMANS... xi DE WET VALKENIERS, EEN GEMISTE KANS? Prof. MIEKEN PUELINCKX-COENE...1 I. De bedoeling van de wet...1 II. Betekenis van

Nadere informatie

HOOFDSTUK 4. De reserve

HOOFDSTUK 4. De reserve HOOFDSTUK 4 De reserve 35. Grondbeginsel De wet (BW, art. 913 en volgende) legt een reserve vast ten gunste van sommige wettelijke erfgenamen (de wettige bloedverwanten in opgaande lijn, de bloedverwanten

Nadere informatie

Beknopte inhoudstafel

Beknopte inhoudstafel Beknopte inhoudstafel Inleiding... 1 Eerste titel. Erfenissen... 5 Eerste hoofdstuk. Openvallen van erfenissen en bezit van de erfgenamen... 5 Hoofdstuk II. Hoedanigheden vereist om te kunnen erven...

Nadere informatie

Hoofdstuk V Overige aanpassingen in het erfrecht bijzonder voor wettelijke samenwoners. Erfrecht na gewone adoptie

Hoofdstuk V Overige aanpassingen in het erfrecht bijzonder voor wettelijke samenwoners. Erfrecht na gewone adoptie 72 Erfrecht wettelijk samenwonenden Hoofdstuk V Overige aanpassingen in het erfrecht bijzonder voor wettelijke samenwoners A f d e l i n g 1 Erfrecht na gewone adoptie 99. Artikel 353-16, eerste lid BW

Nadere informatie

HERVORMING ERFRECHT ESTATE PLANNING. PHILIPP BOLLEN 26 april 2018

HERVORMING ERFRECHT ESTATE PLANNING. PHILIPP BOLLEN 26 april 2018 HERVORMING ERFRECHT ESTATE PLANNING PHILIPP BOLLEN 26 april 2018 Situering Oorsprong: 1804 Gebaseerd op - traditionele relatievorm/norm = (standvastig) huwelijk - bloedrecht - onroerend goed als waardevast

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE ADLOCUTIO ROGERUM DILLEMANS HONORIFICANS FAMILIAAL VERMOGENSBEHEER IN RECENTE NATIONALE EN EUROPESE RECHTSPRAAK

INHOUDSOPGAVE ADLOCUTIO ROGERUM DILLEMANS HONORIFICANS FAMILIAAL VERMOGENSBEHEER IN RECENTE NATIONALE EN EUROPESE RECHTSPRAAK INHOUDSOPGAVE ADLOCUTIO ROGERUM DILLEMANS HONORIFICANS... v FAMILIAAL VERMOGENSBEHEER IN RECENTE NATIONALE EN EUROPESE RECHTSPRAAK Walter PINTENS...1 I. Inleiding...3 II. Huwelijksvoordelen...4 1. Artikel

Nadere informatie

TETRALERT FISCAAL RECHT

TETRALERT FISCAAL RECHT TETRALERT FISCAAL RECHT DE HERVORMING VAN HET ERFRECHT : WAT MOETEN WE DOEN VÓÓR 1 SEPTEMBER 2018? De wet van 31 juli 2017, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad, heeft ingrijpende wijzigingen aangebracht

Nadere informatie

Beknopte inhoudstafel

Beknopte inhoudstafel Beknopte inhoudstafel Inleiding... 21 Eerste titel. Erfenissen... 25 Eerste hoofdstuk. Openvallen van erfenissen en bezit van de erfgenamen... 25 Hoofdstuk II. Hoedanigheden vereist om te kunnen erven...

Nadere informatie

www.mentorinstituut.be

www.mentorinstituut.be www.mentorinstituut.be Weg met Napoleon erfenissen op maat! Finance Day, 1 juni 2013 2 Agenda Voorstellen justitieminister Beleidsnota 9 januari 2013 Belgisch erfrecht: ingewikkeld star niet aangepast

Nadere informatie

Impact hervorming van het federale erfrecht op de Vlaamse erfbelasting

Impact hervorming van het federale erfrecht op de Vlaamse erfbelasting Impact hervorming van het federale erfrecht op de Vlaamse erfbelasting Hoorzitting, Vlaams Parlement, 20 februari 2018 1 Inleiding / agenda Verwijzing naar het verslag van de hoorzitting van 6 februari

Nadere informatie

DE IMPACT VAN HET NIEUWE ERFRECHT OP IN HET VERLEDEN UITGEWERKTE FAMILIALE VERMO- GENSPLANNINGEN.

DE IMPACT VAN HET NIEUWE ERFRECHT OP IN HET VERLEDEN UITGEWERKTE FAMILIALE VERMO- GENSPLANNINGEN. DE IMPACT VAN HET NIEUWE ERFRECHT OP IN HET VERLEDEN UITGEWERKTE FAMILIALE VERMO- GENSPLANNINGEN. Aantal woorden: 23.675 Lynn Fermyn Studentennummer: 01200348 Promotor: Prof. dr. Jan Bael Commissaris:

Nadere informatie

INHOUD VOORWOORD... KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH... 1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS...

INHOUD VOORWOORD... KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH... 1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS... INHOUD VOORWOORD... v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH... 1 Hfdst. I. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS... 3 I. Algemeen... 3 II. Verplichting

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1 Huwelijksvermogensrecht 17. Inleiding 13

Inhoud. Deel 1 Huwelijksvermogensrecht 17. Inleiding 13 Inhoud Inleiding 13 Deel 1 Huwelijksvermogensrecht 17 Hoofdstuk 1 Inleiding 19 Hoofdstuk 2 Het wettelijk stelsel 25 1 Algemeen 25 2 Samenstelling van het vermogen: actief 27 2.1 Het gemeenschappelijk vermogen

Nadere informatie

Het erfrecht van de langstlevende wettelijk samenwonende en de problematiek van de inbreng en de inkorting

Het erfrecht van de langstlevende wettelijk samenwonende en de problematiek van de inbreng en de inkorting Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-10 Het erfrecht van de langstlevende wettelijk samenwonende en de problematiek van de inbreng en de inkorting Masterproef van de opleiding

Nadere informatie

Peter en Jan krijgen het hele verhaal van hun vader te horen enkele dagen voor zijn overlijden.

Peter en Jan krijgen het hele verhaal van hun vader te horen enkele dagen voor zijn overlijden. Ter illustratie Frans Hiks blijkt aan zijn oudste dochter Vera, die hem tijdens zijn oude dag verzorgd had, een pakket op de beurs genoteerde aandelen geschonken te hebben. Hun waarde op de dag van de

Nadere informatie

HANDBOEK BURGERLIJK RECHT

HANDBOEK BURGERLIJK RECHT RENE DEKKERS HANDBOEK BURGERLIJK RECHT DEEL IV Huwelijksstelsels - Erfrecht - Giften DERDE UITGAVE BEWERKT DOOR HELENE CASMAN Gewoon Hoogleraar Vrije Universiteit Brussel Hoogleraar Université Libre de

Nadere informatie

HERVORMING ERFRECHT ESTATE PLANNING. PHILIPP BOLLEN 1 februari 2018

HERVORMING ERFRECHT ESTATE PLANNING. PHILIPP BOLLEN 1 februari 2018 HERVORMING ERFRECHT ESTATE PLANNING PHILIPP BOLLEN 1 februari 2018 Situering Oorsprong: 1804 Gebaseerd op - traditionele relatievorm/norm = (standvastig) huwelijk - bloedrecht - onroerend goed als waardevast

Nadere informatie

Vermogensplanning. Het vernieuwde erfrecht

Vermogensplanning. Het vernieuwde erfrecht Vermogensplanning Het vernieuwde erfrecht Meer zelfbeschikkingrecht Het nieuwe erfrecht Meer rechtszekerheid Meer aansluiting bij de maatschappelijke realiteit Meer zelfbeschikking Het reservatair erfdeel

Nadere informatie

VOORWOORD...v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH...1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS...

VOORWOORD...v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH...1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS... VOORWOORD...v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH...1 Hfdst I. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS...3 I. Algemeen...3 II. Verplichting tot hulp

Nadere informatie

INHOUD. Hoofdstuk IV. Ongeldigheid van het huwelijkscontract... 48 TITEL II DE VERSCHILLENDE HUWELIJKSSTELSELS... 51

INHOUD. Hoofdstuk IV. Ongeldigheid van het huwelijkscontract... 48 TITEL II DE VERSCHILLENDE HUWELIJKSSTELSELS... 51 INHOUD BOEK VIII. HUWELIJKSSTELSELS.... 1 Inleiding... 3 TITEL I HET HUWELIJKSCONTRACT.... 5 Hoofdstuk I. Inleiding.... 5 Hoofdstuk II. Inhoud van het huwelijkscontract.... 10 Afdeling I. Huwelijksovereenkomsten....

Nadere informatie

Het nieuwe erfrecht. Inleiding De wet van31 juli 2017 tot hervormingvan het erfrecht. Belangrijkste krachtlijnen:

Het nieuwe erfrecht. Inleiding De wet van31 juli 2017 tot hervormingvan het erfrecht. Belangrijkste krachtlijnen: Het nieuwe erfrecht 1 Inleiding De wet van31 juli 2017 tot hervormingvan het erfrecht Publicatie BS op 1september 2017 Inwerkingtreding nieuwe wet op 1september 2018 Belangrijkste krachtlijnen: Uitbreiden

Nadere informatie

DE INBRENG VAN GIFTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT

DE INBRENG VAN GIFTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT DE INBRENG VAN GIFTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT Aantal woorden: 23.022 Jean-Baptiste Louagie Studentennummer: 01104315 Promotor: Prof. dr. Jan Bael Commissaris: Elise Maes Masterproef voorgelegd voor het

Nadere informatie

Het nieuwe erfrecht. Prof. dr. Charlotte Declerck

Het nieuwe erfrecht. Prof. dr. Charlotte Declerck Het nieuwe erfrecht Prof. dr. Charlotte Declerck Overzicht Wettelijk erfrecht Wie zijn volgens de wet onze erfgenamen? Reserve en beschikbaar deel Kunnen wij onze erfgenamen zelf kiezen? Kan ik iemand

Nadere informatie

Begripsbepaling H OOFDSTUK

Begripsbepaling H OOFDSTUK H OOFDSTUK Begripsbepaling I 1. WETTELIJKE DEFINITIE Artikel 1075 van het Belgisch Burgerlijk Wetboek (hierna BW) bepaalt: De vader, de moeder en andere bloedverwanten in de opgaande lijn kunnen hun goederen

Nadere informatie

ARTIKEL 918 B.W. ALS MOGELIJK INSTRUMENT VAN VERMOGENSPLANNING 1 . M. PUELINCKX-COENE

ARTIKEL 918 B.W. ALS MOGELIJK INSTRUMENT VAN VERMOGENSPLANNING 1 . M. PUELINCKX-COENE ARTIKEL 918 B.W. ALS MOGELIJK INSTRUMENT VAN VERMOGENSPLANNING 1. M. PUELINCKX-COENE Bij vermogensplannig kan men verschillende objectieven nastreven. Ik ga vandaag uit van de volgende niet zo ongewone

Nadere informatie

VERGELIJKING HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONEN FEITELIJK SAMEWONEN

VERGELIJKING HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONEN FEITELIJK SAMEWONEN VERGELIJKING HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONEN FEITELIJK SAMEWONEN HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONEN FEITELIJK SAMENWONEN = verbintenis tussen 2 ongehuwde personen van verschillend of hetzelfde geslacht die een

Nadere informatie

Het nieuwe erfrecht. Rudi Mattheus. CEO AXIS Finance

Het nieuwe erfrecht. Rudi Mattheus. CEO AXIS Finance Het nieuwe erfrecht Rudi Mattheus CEO AXIS Finance Inhoudsopgave De nieuwe reserveregeling Nieuwe regels inzake inkorting Nieuwe regels inzake inbreng Schenking buiten erfdeel Erfovereenkomsten De erfrechtelijke

Nadere informatie

ENKELE PROBLEMEN INZAKE DE OMZETTING

ENKELE PROBLEMEN INZAKE DE OMZETTING ENKELE PROBLEMEN INZAKE DE OMZETTING VAN HET VRUCHTGEBRUIK NADER BEKEKEN Masterproef in het kader van de opleiding Master in het notariaat Ingediend door: NATHALIE BONTINCK Studentennummer: 20054899 Academiejaar

Nadere informatie

privé-vermogenvermogen

privé-vermogenvermogen FAMILIAAL VERMOGENSRECHT VENNOOTSCHAPSRECHT Inleiding Prof. Dr. Johan Du Mongh KU Leuven Advocaat Johan Du Mongh 1 Johan Du Mongh 2 Het huwelijksgoederenrecht speelt op het ogenblik van inbreng van privé-vermogenvermogen

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1 Analyse van de situatie 17. Woord vooraf 3 Inleiding 11

Inhoud. Deel 1 Analyse van de situatie 17. Woord vooraf 3 Inleiding 11 Inhoud Woord vooraf 3 Inleiding 11 Deel 1 Analyse van de situatie 17 Hoofdstuk 1 Inleiding 19 Hoofdstuk 2 De persoonlijke situatie 23 1 Inleiding 23 2 De familiale aspecten 23 2.1 De huidige burgerlijke

Nadere informatie

Auteur. Onderwerp. Datum

Auteur. Onderwerp. Datum Auteur Alain Verbeke Buitengewoon Hoogleraar Leuven, Antwerpen, Tilburg Advocaat Philippe & Partners Onderwerp Vruchtgebruik: creatief met rechthebbenden Datum 1999 Copyright and disclaimer Gelieve er

Nadere informatie

DE SUCCESSIE- EN SCHENKINGSRECHTEN: OFFICIËLE TARIEVEN

DE SUCCESSIE- EN SCHENKINGSRECHTEN: OFFICIËLE TARIEVEN DE SUCCESSIE- EN SCHENKINGSRECHTEN: OFFICIËLE TRIEVEN De successie- en schenkingsrechten verschillen per gewest.. DE SUCCESSIERECHTEN EN DE SCHENKINGSRECHTEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 1. SUCCESSIERECHTEN

Nadere informatie

Het nieuwe erfrecht. Prof. dr. Charlotte Declerck

Het nieuwe erfrecht. Prof. dr. Charlotte Declerck Het nieuwe erfrecht Prof. dr. Charlotte Declerck Overzicht Wettelijk erfrecht Wie zijn volgens de wet onze erfgenamen? Reserve en beschikbaar deel Kan ik mijn erfgenamen zelf kiezen? Kan ik iemand onterven?

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL VOORWOORD... DANKWOORD... LIJST VAN DE MEEST GEBRUIKTE AFKORTINGEN... INLEIDING...1 I. VOORSTELLING VAN HET ONDERWERP...3 II. METHODE...

INHOUDSTAFEL VOORWOORD... DANKWOORD... LIJST VAN DE MEEST GEBRUIKTE AFKORTINGEN... INLEIDING...1 I. VOORSTELLING VAN HET ONDERWERP...3 II. METHODE... INHOUDSTAFEL VOORWOORD... DANKWOORD... LIJST VAN DE MEEST GEBRUIKTE AFKORTINGEN... ix xi xix INLEIDING...1 I. VOORSTELLING VAN HET ONDERWERP...3 II. METHODE...7 DEEL I. DE ERFOVERGANG VAN AANDELEN AB INTESTATO...9

Nadere informatie

Estate Planning. crashed.life / photocase.com HOEZO, GEGEVEN IS GEGEVEN?

Estate Planning. crashed.life / photocase.com HOEZO, GEGEVEN IS GEGEVEN? Estate Planning crashed.life / photocase.com HOEZO, GEGEVEN IS GEGEVEN? ONS ADVIES OM CONTROLE TE HOUDEN OVER UW GESCHONKEN BELEGGINGSPORTEFEUILLE Vermogen overhevelen naar een volgende generatie is relatief

Nadere informatie

Deel 1. Naar wie gaat uw nalatenschap?

Deel 1. Naar wie gaat uw nalatenschap? INHOUDSTAFEL Deel 1. Naar wie gaat uw nalatenschap? 1. Een aantal principes.................................................... 1 2. De zeven basisregels van het erfrecht....................................

Nadere informatie

Successieplanning met verzekeringsproducten in nieuw samengestelde gezinnen

Successieplanning met verzekeringsproducten in nieuw samengestelde gezinnen Successieplanning met verzekeringsproducten in nieuw samengestelde gezinnen Samenlevingsvormen huwelijk wettelijke samenwoning feitelijke samenwoning Doelstellingen bescherming langstlevende echtgenoot

Nadere informatie

Hof van Cassatie van België

Hof van Cassatie van België 17 MAART 2016 C.15.0244.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.15.0244.N K. R., eiser, vertegenwoordigd door mr. Huguette Geinger, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 1000 Brussel,

Nadere informatie

Auteur. Elfri De Neve. Onderwerp. Geregistreerde schenkingen om successierechten te vermijden. Copyright and disclaimer

Auteur. Elfri De Neve.  Onderwerp. Geregistreerde schenkingen om successierechten te vermijden. Copyright and disclaimer Auteur Elfri De Neve www.elfri.be Onderwerp Geregistreerde schenkingen om successierechten te vermijden Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen

Nadere informatie

Successieplanning voor nieuw samengestelde gezinnen. Anne Vander Heyde, fiscaal-notarieel juriste 24 mei 2014

Successieplanning voor nieuw samengestelde gezinnen. Anne Vander Heyde, fiscaal-notarieel juriste 24 mei 2014 Successieplanning voor nieuw samengestelde gezinnen Anne Vander Heyde, fiscaal-notarieel juriste 24 mei 2014 Nieuwe liefde? Nieuw samengesteld gezin? Iets voor mij? of niet soms? maar wat met onze kinderen?

Nadere informatie

Mr H.M.L. Simons, notaris Notariskantoor Kunderlinde Voerendaal

Mr H.M.L. Simons, notaris Notariskantoor Kunderlinde Voerendaal Erfrecht Mr H.M.L. Simons, notaris Notariskantoor Kunderlinde Voerendaal Erfrecht Algemeen Wettelijke verdeling Legitieme portie Samenwoners 2-Trapsmaking Zuivere aanvaarding, beneficiaire aanvaarding,

Nadere informatie

INHOUD. Deel I. Privaatrechtelijke aspecten... 1

INHOUD. Deel I. Privaatrechtelijke aspecten... 1 Deel I. Privaatrechtelijke aspecten..... 1 Hoofdstuk 1. Wettelijk kader van het samenwonen.... 3 1. Wet inwerkingtreding......... 5 2. Civielrechtelijk begrip wettelijke samenwoning..... 5 3. Verklaring

Nadere informatie

Je rechten bij erfenis

Je rechten bij erfenis Je rechten bij erfenis Wie zijn je erfgenamen? De principes Bloedverwanten + echtgenoot + WSW partner + geadopteerden Volgorde? Eerst de ORDEN : de eerste orde sluit alle volgende uit Eerste orde : afstammelingen

Nadere informatie

2014 -- Successiewet -- Deel 1

2014 -- Successiewet -- Deel 1 Successiewet les 1 programma Eén wet, twee belastingen Woonplaats Successierecht Wettelijk erfrecht en wettelijke verdeling Testamenten Wetsficties 1 Eén wet, twee belastingen De Successiewet bestaat uit:

Nadere informatie

Het Vlaams Decreet van 19 december 2003 in werking sinds 1 januari 2004 wijzigt het schenkingsrecht in Vlaanderen.

Het Vlaams Decreet van 19 december 2003 in werking sinds 1 januari 2004 wijzigt het schenkingsrecht in Vlaanderen. DE NIEUWE VLAAMSE SCHENKINGSRECHTEN Wettelijk kader Het Vlaams Decreet van 19 december 2003 in werking sinds 1 januari 2004 wijzigt het schenkingsrecht in Vlaanderen. Tariefherschikking : art 131 W.Reg

Nadere informatie

Successieplanning. Jan Van Ermengem Notaris te Meerhout

Successieplanning. Jan Van Ermengem Notaris te Meerhout Successieplanning Jan Van Ermengem Notaris te Meerhout Inhoud 1. Hoe wordt het huwelijksvermogen verdeeld bij overlijden? 2. Hoe wordt de nalatenschap verdeeld? 3. Hoe worden successierechten berekend?

Nadere informatie

Hof van Cassatie van België

Hof van Cassatie van België 4 NOVEMBER 2010 C.09.0630.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.09.0630.F M., Mr. Michèle Grégoire, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen T., Mr. Antoine De Bruyn, advocaat bij het Hof van Cassatie.

Nadere informatie

Instantie. Onderwerp. Datum

Instantie. Onderwerp. Datum Instantie Hof van Cassatie Onderwerp Erfenissen Schenking Naakte eigendom en voorbehoud van vruchtgebruik Reservatair gedeelte Datum 16 mei 2002 Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Het huwelijksvermogensrecht

Hoofdstuk 1 - Het huwelijksvermogensrecht Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 - Het huwelijksvermogensrecht Wat is het belang van het huwelijksvermogensrecht?... 5 Gemeenschap van goederen... 5 Verdeling... 5 Wat behoort tot het gemeen schappelijk vermogen?...

Nadere informatie

FAQ Schenkingen en Legaten

FAQ Schenkingen en Legaten FAQ Schenkingen en Legaten SCHENKINGEN EN LEGATEN AAN DOMINIEK SAVIO Waarom kiezen voor Dominiek Savio voor een schenking of (duo)legaat? Dominiek Savio wil voor kinderen, jongeren en volwassenen met een

Nadere informatie

Heden, # tweeduizend #, zijn voor mij, #Dirk MICHIELS #Lieve STROEYKENS #Kathleen PELGRIMS, notaris te Aarschot,

Heden, # tweeduizend #, zijn voor mij, #Dirk MICHIELS #Lieve STROEYKENS #Kathleen PELGRIMS, notaris te Aarschot, Nr. Huwelijkscontract # 20# Heden, # tweeduizend #, zijn voor mij, #Dirk MICHIELS #Lieve STROEYKENS #Kathleen PELGRIMS, notaris te Aarschot, verschenen: 1. De Heer #, #, geboren te # op #, rijksregister

Nadere informatie

Inhoudstafel. DEEL 1 Inleiding... 1

Inhoudstafel. DEEL 1 Inleiding... 1 Inhoudstafel Inhoudstafel WAARSCHUWING................................................ HANDLEIDING.................................................. vii ix DEEL 1 Inleiding....................................................

Nadere informatie

MAAK IK EEN TESTAMENT? Erven en onterven. Prof. Walter Pintens

MAAK IK EEN TESTAMENT? Erven en onterven. Prof. Walter Pintens MAAK IK EEN TESTAMENT? Erven en onterven Prof. Walter Pintens 1 Wettelijk stelsel 3 vermogens Eigen vermogen Man - Goederen verkregen vóór het huwelijk; - Goederen verkregen tijdens het huwelijk om niet:

Nadere informatie

Persoonlijke kopie van ()

Persoonlijke kopie van () PATRIMONIUM 2007 REDACTIERAAD PATRIMONIUM Prof. Dr. Walter Pintens (voorzitter redactieraad) Prof. Dr. Johan Du Mongh (hoofdredacteur) Charlotte Declerck PATRIMONIUM 2007 Prof. Dr. WALTER PINTENS Prof.

Nadere informatie

4.1. Vooraf: soorten adoptie... 4. 4.2. De adoptanten gezamenlijk... 4 4.3. Eén adoptant... 5. 5.1. Wat is voogdij?... 5

4.1. Vooraf: soorten adoptie... 4. 4.2. De adoptanten gezamenlijk... 4 4.3. Eén adoptant... 5. 5.1. Wat is voogdij?... 5 Inhoudstafel Deel 1: Het beheer over de goederen van het minderjarige kind 1. Belang... 1 2. Wie is minderjarig?... 1 3. Bevoegdheid van de ouders... 2 3.1. Ouderlijk gezag... 2 3.2. Wettelijk genot...

Nadere informatie

BEGINSELEN VAN BELGISCH PRIVAATRECHT VI ERFRECHT DEELI OPENVALLEN EN TOEWIJZING VAN DE NALATENSCHAP, ERFOVEREENKOMSTEN, RESERVE EN INBRENG

BEGINSELEN VAN BELGISCH PRIVAATRECHT VI ERFRECHT DEELI OPENVALLEN EN TOEWIJZING VAN DE NALATENSCHAP, ERFOVEREENKOMSTEN, RESERVE EN INBRENG BEGINSELEN VAN BELGISCH PRIVAATRECHT VI ERFRECHT DEELI OPENVALLEN EN TOEWIJZING VAN DE NALATENSCHAP, ERFOVEREENKOMSTEN, RESERVE EN INBRENG M. PUELINCKX-COENE Prof. Emeritus Univ. Antwerpen 2011 LKluwer

Nadere informatie

Ons erfrecht. Vandaag en morgen

Ons erfrecht. Vandaag en morgen Ons erfrecht Vandaag en morgen U dient er rekening mee te houden dat de regelgeving snel wijzigt. Wees dus voorzichtig bij de raadpleging van deze brochure en bij twijfel, raadpleeg uw notaris of neem

Nadere informatie

Hoe beveilig ik mijn partner?

Hoe beveilig ik mijn partner? Hoe beveilig ik mijn partner? Brussel, 22 oktober 2011 2 Agenda Planning tussen partners Samenwonenden Echtgenoten Civiel- en fiscaal statuut Instrumenten Van testament tot contract 3 Wettelijke bescherming

Nadere informatie

Maak gebruik van de overgangsperiode bij de hervorming van het erfrecht

Maak gebruik van de overgangsperiode bij de hervorming van het erfrecht Maak gebruik van de overgangsperiode bij de hervorming van het erfrecht De hervorming is goedgekeurd, maar treedt pas in werking op 1 september 2018. Er is voorzien in een overgangsperiode die u kunt gebruiken

Nadere informatie

INHOUD. Woord vooraf... v Over de auteurs... vii Algemene bibliografie... ix ERFRECHT

INHOUD. Woord vooraf... v Over de auteurs... vii Algemene bibliografie... ix ERFRECHT INHOUD Woord vooraf.................................................................... v Over de auteurs................................................................. vii Algemene bibliografie.............................................................

Nadere informatie

Instelling. Onderwerp. Datum

Instelling. Onderwerp. Datum Instelling Cazimir www.cazimir.be Onderwerp Vastgoed schenken kan vergiftigd geschenk worden Datum 17 november 2015 Copyright and disclaimer De inhoud van dit document kan onderworpen zijn aan rechten

Nadere informatie

Hoofdstuk 3. Erven als huwelijkspartner

Hoofdstuk 3. Erven als huwelijkspartner 44 Hoofdstuk 3. Erven als huwelijkspartner Dag zei ik tegen haar dag kom Ik je nog eens tegen, glimlachend Maar de wind blies weg Haar gezicht in het water En ik knikte en ik werd onzichtbaar In het stille

Nadere informatie

Omvang van de erfrechtelijke roeping

Omvang van de erfrechtelijke roeping 20 Erfrecht wettelijk samenwonenden is dan een reservataire erfgenaam en niet indien die zoon vooroverleden is. Bedoeling: de afstammeling het voordeel van een dubbele erfoptie geven 94. Dit voorstel lijkt

Nadere informatie

Wie wil gaan samenwonen heeft twee keuzes: feitelijk of wettelijk samenwonen.

Wie wil gaan samenwonen heeft twee keuzes: feitelijk of wettelijk samenwonen. Wie wil gaan samenwonen kan er voor kiezen louter feitelijk samen te wonen, dan wel wettelijk te gaan samenwonen. De keuze die men daarbij maakt, heeft heel wat juridische en fiscale gevolgen. Hoe zit

Nadere informatie

Goed geven! Dirk Vercoutter van testament.be 20/09/14

Goed geven! Dirk Vercoutter van testament.be 20/09/14 Goed geven! Dirk Vercoutter van testament.be 20/09/14 Testamenten en legaten Een gebaar voor het leven 1 IS ER LEVEN NA DE DOOD? DE DOOD IS EEN DEEL VAN HET LEVEN. MAAR WAT GEBEURT ER MET MIJN BEZIT ALS

Nadere informatie

ERFENIS, SCHENKING EN SUCCESSIERECHTEN. Advocaten Meersman & Van Keer Willem Tellstraat 22 9000 GENT 09 225 80 30

ERFENIS, SCHENKING EN SUCCESSIERECHTEN. Advocaten Meersman & Van Keer Willem Tellstraat 22 9000 GENT 09 225 80 30 ERFENIS, SCHENKING EN SUCCESSIERECHTEN. Advocaten Meersman & Van Keer Willem Tellstraat 22 9000 GENT 09 225 80 30 ERVEN. 1. Erfgenamen kun je kiezen voor zover de reservataire erfgenamen hun deel krijgen.

Nadere informatie

Variant 1 t/m 3: Wettelijke verdeling gelijke erfdelen

Variant 1 t/m 3: Wettelijke verdeling gelijke erfdelen Geachte heer X, U hebt aangegeven momenteel geen testament te hebben. Het antwoord op de vraag of u wel een testament nodig hebt, is van veel factoren afhankelijk. Een belangrijke factor is de hoogte van

Nadere informatie

Testamenten en erfgenamen met een verstandelijke beperking

Testamenten en erfgenamen met een verstandelijke beperking Testamenten en erfgenamen met een verstandelijke beperking Mr R.J.W.J. Meyer Notaris & Estateplanner te Naarden RijksBredius Notarissen te Naarden en Bussum. Naarden 2013 Vader Johan gehuwd in de wettelijke

Nadere informatie

Hoe afwijken van het wettelijk erfrecht? Fundamenten van het nieuwe erfrecht

Hoe afwijken van het wettelijk erfrecht? Fundamenten van het nieuwe erfrecht Hoe afwijken van het wettelijk erfrecht? Fundamenten van het nieuwe erfrecht Bart Chiau Augustus 2018 1 september 2018 Hervorming wettelijk erfrecht Hervorming erfbelasting Hervorming huwelijksvermogensrecht

Nadere informatie

ACTUALIA VERMOGENSRECHT

ACTUALIA VERMOGENSRECHT ACTUALIA VERMOGENSRECHT Het Centrum voor Beroepsvervolmaking in de Rechten (CBR) is een feitelijk samenwerkingsverband tussen de Raad van de Orde der Advocaten bij de balie te Antwerpen en de faculteit

Nadere informatie

Stéphanie Crombez. Promotor: Prof. dr. Annelies Wylleman Copromotor: Mevr. Lies Pottier. Aantal woorden: Studentennummer:

Stéphanie Crombez. Promotor: Prof. dr. Annelies Wylleman Copromotor: Mevr. Lies Pottier. Aantal woorden: Studentennummer: DE BEVOEGDHEIDSAFBAKENING TUSSEN NOTARIS EN RECHTBANK BIJ DE OMZETTING VAN HET VRUCHTGEBRUIK VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT OF LANGSTLEVENDE WETTELIJK SAMENWONENDE PARTNER Aantal woorden: 21.155 Stéphanie

Nadere informatie

ONROEREND GOED EN HUWELIJKSVERMOGEN. Natalie VANDEBEEK Advocaat

ONROEREND GOED EN HUWELIJKSVERMOGEN. Natalie VANDEBEEK Advocaat ONROEREND GOED EN HUWELIJKSVERMOGEN Natalie VANDEBEEK Advocaat 2010 ISBN 978 90 4652 864 8 D 2010 2664 096 BP/RNPS-BI10041 Verantwoordelijke uitgever: Hans Suijkerbuijk Ragheno Business Park Motstraat

Nadere informatie

CLAUSULES - CONSULTATIES

CLAUSULES - CONSULTATIES VERGELIJKEND EXAMEN 2010 SCHRIFTELIJK GEDEELTE Leuven, zaterdag 6 maart 2010 (voormiddag) VRAGENLIJST n r II CLAUSULES - CONSULTATIES Deze tweede vragenlijst bevat tien vragen. De antwoorden worden op

Nadere informatie

Inhoud De "wettelijke erfgenamen" als begunstigden van een levensverzekering...

Inhoud De wettelijke erfgenamen als begunstigden van een levensverzekering... BELANGRIJKE NIEUWE WETGEVING De "wettelijke erfgenamen" als begunstigden van een levensverzekering Inhoud De "wettelijke erfgenamen" als begunstigden van een levensverzekering... Bij het afsluiten van

Nadere informatie

VOORBEELD. Voorbeeld: Als de nalatenschap 100 bedraagt en er naast de langstlevende partner drie kinderen zijn, erft

VOORBEELD. Voorbeeld: Als de nalatenschap 100 bedraagt en er naast de langstlevende partner drie kinderen zijn, erft Geachte heer Test, U hebt aangegeven momenteel geen testament te hebben. Het antwoord op de vraag of u wel een testament nodig hebt, is van veel factoren afhankelijk. Een belangrijke factor is de hoogte

Nadere informatie

ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT

ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Renate Barbaix Alain Laurent Verbeke (eds.) Antwerpen Cambridge Actuele knelpunten familiaal vermogensrecht Renate

Nadere informatie

Hof van Cassatie van België

Hof van Cassatie van België 10 DECEMBER 2010 F.08.0102.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. F.08.0102.N BELGISCHE STAAT, vertegenwoordigd door de minister van Financiën, met kantoor te 1000 Brussel, Wetstraat 12, voor wie optreedt

Nadere informatie

De positie van stiefkinderen die door de stiefouder in de wettelijke verdeling worden betrokken "Wederkerige uiterste wilsbeschikking Fideicommis

De positie van stiefkinderen die door de stiefouder in de wettelijke verdeling worden betrokken Wederkerige uiterste wilsbeschikking Fideicommis De positie van stiefkinderen die door de stiefouder in de wettelijke verdeling worden betrokken "Wederkerige uiterste wilsbeschikking Fideicommis Werkstuk in het kader van het vak erfrecht I Maart 2008

Nadere informatie

Estate planning. Inventarisatie van civiel- en fiscaalrechtelijke gevolgen bij overgang van vermogen. Hulpmiddel Schijf van vijf. Géén schenkbelasting

Estate planning. Inventarisatie van civiel- en fiscaalrechtelijke gevolgen bij overgang van vermogen. Hulpmiddel Schijf van vijf. Géén schenkbelasting Estate planning Stichting RB studiekring Utrecht, 11 november 2014 Mr. C.G.C. Engelbertink, Van Ewijk Estate Planning te Bussum Definitie van estate planning Inventarisatie van civiel- en fiscaalrechtelijke

Nadere informatie

Successieplanning via levensverzekering en huwelijkscontract. Brussel, 23 oktober 2010

Successieplanning via levensverzekering en huwelijkscontract. Brussel, 23 oktober 2010 Successieplanning via levensverzekering en huwelijkscontract Brussel, 23 oktober 2010 Inhoud Agenda 1. Successieplanning via levensverzekering 2. Belang huwelijkscontract Instrumenten Instrumenten tot

Nadere informatie

PLANNEN ZONDER SCHENKEN. Legal Counsel Wealth Analysis & Planning

PLANNEN ZONDER SCHENKEN. Legal Counsel Wealth Analysis & Planning PLANNEN ZONDER SCHENKEN Legal Counsel Wealth Analysis & Planning Inhoud Inleiding Planning via huwelijkscontract Planning via testament Beding van aanwas Besluit 2 Inhoud Inleiding Planning via huwelijkscontract

Nadere informatie

26/02/2018. Juridisch Adviesbureau NILAN v.o.f. Schenken. ik gehuwd ben en... mijn partner overlijdt?

26/02/2018. Juridisch Adviesbureau NILAN v.o.f. Schenken. ik gehuwd ben en... mijn partner overlijdt? Later is nu!! Juridisch Adviesbureau NILAN v.o.f. Paul Nijs Huwen Samenwonen Schenken Erven WAT ALS.? ik gehuwd ben en... mijn partner overlijdt? 1 Indien gehuwd zonder contract - wettelijk stelsel (scheiding

Nadere informatie

De Vlaamse successierechten.

De Vlaamse successierechten. De Vlaamse successierechten. Successierechten zijn, naast de schenkingsrechten, in België niet langer een federale bevoegdheid maar wel een regionale bevoegdheid! Iven De Hoon De Vlaamse successierechten

Nadere informatie

VERERVING VAN AANDELEN IN EEN B.V. MET BELEGGINGSVERMOGEN

VERERVING VAN AANDELEN IN EEN B.V. MET BELEGGINGSVERMOGEN VERERVING VAN AANDELEN IN EEN B.V. MET BELEGGINGSVERMOGEN Vanaf 2010 kan overlijden met vererving van aandelen in een eigen B.V. met beleggingsvermogen (waaronder verhuurd onroerend goed) tot een onverwachte

Nadere informatie

Krachtlijnen van het nieuwe erfrecht. DB Planning Insights

Krachtlijnen van het nieuwe erfrecht. DB Planning Insights Krachtlijnen van het nieuwe erfrecht DB Planning Insights DB Planning Insights Krachtlijnen van het nieuwe erfrecht 3 Minister Koen Geens over de evolutie naar erfrecht op maat 14 Kiezen voor de oude regels

Nadere informatie

INHOUD. VOORWOORD... v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck Primair huwelijksvermogensstelsel Veerle Allaerts...

INHOUD. VOORWOORD... v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck Primair huwelijksvermogensstelsel Veerle Allaerts... INHOUD VOORWOORD.................................................... v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck........................ 1 Hfdst. I. Primair huwelijksvermogensstelsel

Nadere informatie

berekening en tarieven

berekening en tarieven Page 1 of 6 Leven - Schenken en Erven Schenkingsrechten in Vlaanderen: tarieven Net zoals bij successies worden de heffingen op schenkingen, de belastbare basis en de eventuele vrijstellingen door elk

Nadere informatie

Erfrecht. Wie erft wat?

Erfrecht. Wie erft wat? Erfrecht. Wie erft wat? Alle vragen rond erfenis en testament, kort en begrijpelijk uitgelegd. Iven De Hoon Wie erft wat? Alle vragen rond erfenis en testament, kort en begrijpelijk uitgelegd. Lees nu

Nadere informatie

1. (Een gewone) hand- en/of bankgift

1. (Een gewone) hand- en/of bankgift 1. (Een gewone) hand- en/of bankgift 1.1. WAT HOUDT ZO N HAND- OF BANKGIFT PRECIES IN? 1.1.1. Schenken zonder schenkingsrechten! Schenking is in principe notarieel. Dat is in ieder geval het basisprincipe

Nadere informatie

tarieven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

tarieven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest uw AXA Bankagent of verzekeringsmakelaar In België biedt de AXA Groep u de keuze uit een ruime waaier van bank- en verzekeringsproducten die voor uw persoonlijke situatie een gepaste oplossing bieden.

Nadere informatie

Instelling. Cazimir. Onderwerp. VLABEL spreekt zich uit over langst-leeft-al-heeft-beding of verblijvingsbeding. Datum.

Instelling. Cazimir.  Onderwerp. VLABEL spreekt zich uit over langst-leeft-al-heeft-beding of verblijvingsbeding. Datum. Instelling Cazimir www.cazimir.be Onderwerp VLABEL spreekt zich uit over langst-leeft-al-heeft-beding of verblijvingsbeding Datum 17 juli 2016 Copyright and disclaimer De inhoud van dit document kan onderworpen

Nadere informatie

7. Hoe vermijdt u dat uw vermogen bij uw schoonfamilie terechtkomt?

7. Hoe vermijdt u dat uw vermogen bij uw schoonfamilie terechtkomt? 7. Hoe vermijdt u dat uw vermogen bij uw schoonfamilie terechtkomt? 7.1. Wat is het? Als u aan vermogens- en successieplanning doet, wilt u ervoor zorgen dat uw vermogen bij uw eigen familie (met name

Nadere informatie

Erfrecht. Mr. Caroline de Maat Fikkers notarissen BAS Bergen op Zoom 27 januari 2015

Erfrecht. Mr. Caroline de Maat Fikkers notarissen BAS Bergen op Zoom 27 januari 2015 Erfrecht Mr. Caroline de Maat Fikkers notarissen BAS Bergen op Zoom 27 januari 2015 Fikkers notarissen Lange Parkstraat 1 Bergen op Zoom Tel. 0164 242 650 c.de.maat@fikkersnotarissen.nl Erfrecht Bij versterf

Nadere informatie