VEILIGHEIDSPROTOCOL SOCIAAL WIJKTEAM NIJMEGEN

Transcriptie

1 VEILIGHEIDSPROTOCOL SOCIAAL WIJKTEAM NIJMEGEN Wat is veiligheid? Leden van de Sociale Wijkteams werken logischerwijs in de wijk; zowel op een centrale locatie als bij cliënten thuis. Bij deze vorm van outreachend werken is veiligheid en je veilig voelen van essentieel belang. In dit document worden daarom de richtlijnen voor veilig werken aangeboden. Concreet hebben deze vuistregels betrekking op: Fysieke veiligheid; Ongewenst gedrag; Omgaan met agressie. Waarom dit protocol? Richtlijnen voor veiligheid zijn van belang omdat: het Sociaal Wijkteamleden helpt meer bewust te zijn van de reikwijdte van het thema veiligheid. Ook intimidatie en/of (impliciete) dreigingen zijn hier onderdeel van als dat van invloed is op het functioneren; het voor Sociaal Wijkteamleden helder maakt wie hierin welke verantwoordelijkheid heeft het Sociaal Wijkteamleden een veiliger gevoel kan geven bij hun werkzaamheden, omdat ze zich gesteund voelen. 1. Acceptabel gedrag Voordat we overgaan tot de richtlijnen rondom veiligheid stellen we eerst vast wat we als Sociale Wijkteams als acceptabel gedrag zien in het contact met de cliënten: Het is niet toegestaan om onder invloed van alcohol of drugs te zijn; We gaan respectvol om met anderen; We tolereren geen gebruik van verbaal of fysiek geweld tegenover anderen; We zullen misdrijven en strafbare feiten die ons bekend zijn melden bij de politie. 2. De richtlijnen 2.1 Verantwoordelijkheid van teamleden De Sociaal Wijkteamleden hebben zelf een belangrijk aandeel in hun eigen veiligheid. Weet dat een gevoel van onveiligheid per definitie niet bij je baan als hulpverlener hoort. Wees zorgvuldig met digitale privéinformatie, zoals met je mailverkeer of gebruik van social media. Scherm dit maximaal af voor cliënten. Bekijk cliëntcontacten vooraf met een veiligheidsbril, d.w.z. maak vooraf een veiligheidsanalyse (bij Huisbezoek meer hierover). Raadpleeg ook de checklist Agressie, Risico, Inschatting Huisbezoek (zie bijlage). Bespreek in je team je onveiligheidsgevoelens, incidenten en bijbehorende spanningen. Pagina 1 van 12

2 Indien je je ondanks alle maatregelen nog onveilig voelt, bespreek dit dan rechtsreeks met je teamleider. Veiligheid voorop! 2.3 Op huisbezoek - voorbereiding Werken op straat of bij cliënten thuis brengt extra risico met zich mee. Daarom is het voor teamleden die op huisbezoek gaan van belang dat zij vooraf een inschatting maken van de risico s, dat zij weten waarop te letten en hoe te reageren. De volgende aandachtspunten gelden voor teamleden die huisbezoeken plegen: Maak een bewuste inschatting van de mogelijke risico s, voordat je op pad gaat. Stel jezelf onderstaande vragen op basis van de situatie van de cliënt zoals je die kent: Vraag je af waar je naartoe gaat; hoe woont de cliënt, wie zijn er in huis, wat kenmerkt de buurt, buren? Vraag informatie op bij aanmelder (let op privacyregels!), ketenpartners en/of de wijkagent. De hamvraag is uiteindelijk: vertrouw ik mezelf in deze (deels onbekende) situatie? Zo nee, neem dan maatregelen. Bij een slecht nieuwsgesprek besteed je aan bovenstaande punten extra aandacht en stel je jezelf dan ook de vraag: Hoe zal deze persoon reageren? En: Wat doe ik in noodsituaties? En: kan het nuttig zijn om collega s of partners mee te vragen (of politie)? En: is het misschien beter om het gesprek op een neutrale locatie te houden (bijvoorbeeld bij de moederorganisatie, bij het Sociaal Wijkteam, De Mariënburg, het politiebureau, de woningcorporatie, etc.). En: is het misschien beter als iemand anders dit gesprek voert? 2.4 Op huisbezoek concrete acties Wanneer je je voorbereid hebt en je op huisbezoek gaat, dien je nog de volgende concrete acties uit te voeren om je veiligheid te vergroten: Vul in je digitale agenda in: naam cliënt, adres, tijdstip van gesprek op deze manier kunnen collega s je indien nodig makkelijk vinden. Zorg ervoor dat je collega s van het team toegang hebben tot je digitale agenda! Maak van te voren afspraken wie je bij het gesprek wil hebben en wie ook niet (onverwacht met een groep vrienden van de cliënt het gesprek voeren is lastig). Werk op afspraak, zorg dat je op tijd bent en informeer de cliënt als je later komt. Leg risicovolle bezoeken bij voorkeur af tijdens kantooruren. Neem bij twijfel een collega mee. Wees extra alert als je toch buiten kantooruren op bezoek gaat. Maak in die gevallen een achterwachtafspraak. Dit betekent dat je afspreekt met een collega op een bepaald tijdstip te bellen om te checken of alles ok is. Geef aan een eventuele achterwacht door met welk vervoermiddel je bent (ook type, kenteken, kleur, etc.). Neem altijd een mobiele telefoon mee (en dat deze goed opgeladen is). Pagina 2 van 12

3 Zet in je telefoon de HELP SWT en/of alarmnummers (collega s, politie) onder een snelkeuzetoets. Neem geen gevoelige informatie mee die de cliënt niet mag inzien. Bel eventueel de cliënt van tevoren op, om te vragen of hij nog aan de afspraak heeft gedacht. 2.5 Op huisbezoek bij aankomst Wanneer je eenmaal op locatie bent, let dan op het volgende: Wanneer je op de locatie bent, parkeer je auto (scooter, motor, fiets) op een plek die je makkelijk kunt bereiken en met de neus in de richting van de weg. Als je met een motorvoertuig gaat: zorg dan dat je voldoende benzine in de tank hebt. Laat geen waardevolle spullen achter in je voertuig. Houd je auto-, scooter-, motor- of fietssleutels altijd bij de hand. Als je een groot complex binnengaat, onthoud dan de indeling. Ga bij het aanbellen niet frontaal voor de deuropening staan, maar dwars, zodat je niet vastgezet kan worden en snel weg kunt indien nodig. Als een kind de deur open doet altijd naar de ouders/verzorgers vragen Ga pas naar binnen als de cliënt je naar binnen vraagt. Laat de ander altijd voorgaan. Wees bewust van wat je mee naar binnen neemt, wel of geen tas en wat heb je erin? (mobiel altijd, op je lichaam dragen) Gedraag je als gast en maak bij het allereerste bezoek geen opmerkingen over de inrichting, netheid en eventuele geur van de woning. Bekijk bij het binnengaan de mogelijke vluchtroute. Ga zelf aan de kant van de deur zitten. Let ook op of er ook wapens of andere mogelijke gevaarlijke zaken aanwezig zijn. Het belangrijkste is dat je altijd je intuïtie moet volgen: voel je je ongemakkelijk en/of ongewenst als je al binnen bent, bedenk dan een excuus en vertrek (bijvoorbeeld wanneer de cliënt onder invloed van drugs of alcohol opendoet of als er onbekenden aanwezig zijn). Twijfel je vooral al sterk over het afleggen van een huisbezoek, maak dan de afweging of je wel moet gaan. Ga in noodgevallen naar het toilet of de douche, doe de deur op slot en bel direct Huiselijk geweld Wanneer je het vermoeden hebt dat er mogelijk sprake is van mishandeling binnen het gezin kun je deze concretiseren door een checklist in te vullen. Met deze lijst kun je wellicht signalen die je niet meteen in verband brengt met geweld beter detecteren. Wanneer er duidelijk sprake is van huiselijk geweld treedt de meldcode huiselijk geweld in werking. Op de website kun je met 1 muisklik alle signalen vinden van alle vormen van geweld waarvan je vermoedens kan hebben. Pagina 3 van 12

4 3. Nazorg bij agressie - debriefing Teamleden van het Sociaal Wijkteam kunnen geconfronteerd worden met agressie. Niet elke vorm van agressie vraagt om dezelfde vorm van nazorg. Wanneer er sprake is van een incident (eenmalige gebeurtenis) kun je als teamlid een van deze 3 acties ondernemen: 1) Stoom afblazen als je je verhaal kwijt wil. 2) Driestapsmodel als een incident 2 uur later nog steeds angst en spanning oproept. 3) Melding doen en aangifte samen met je teamleider als dit nodig is. Wanneer je wat gaat doen, hangt af van de stresskenmerken. De intensiteit waarmee de situatie wordt ervaren is leidend, niet de inhoud van het incident zelf. Ad 1 Stoom afblazen Dit doe je informeel bij een collega. Wanneer je niemand kunt bereiken, kun je ook de Teamleider of de manager Sociale Wijkteams bellen. In dit gesprek wordt er niet doorgevraagd naar het incident, maar wordt vooral geluisterd naar het verhaal van het slachtoffer. Tijdens dit gesprek wordt een incidentenformulier ingevuld. Er wordt contact gezocht met de Teamleider voor een evaluatie. Als het nodig is wordt er een afspraak gepland voor debriefing. Ad 2 Debriefing De debriefing is een methode die toegepast wordt bij professionals in spannende situaties om ervoor te zorgen dat deze spanningen niet tot fouten leiden en/of kunnen oplopen. De Teamleider en de manager Sociale Wijkteams (Tanja Banken) zijn degenen die debriefen. De debriefer gebruikt hiervoor de checklist debriefing (bijlage). Globaal bestaat de debriefing uit drie stappen: 1) Stoom afblazen (zie hierboven). 2) Verwerkingsbijeenkomst (maximaal 10 dagen na het incident) Als stoom afblazen niet voldoende blijkt te zijn, brengt de debriefer alle betrokkenen samen. Iedereen doet eerst zijn verhaal. Daarna wordt er door de debriefer doorgevraagd naar de details van het incident. De debriefer kan voor deze bijeenkomst de checklist verwerkingsbijeenkomst gebruiken (bijlage). 3) Evaluatiebijeenkomst (na een maand) De debriefer brengt alle betrokkenen bij elkaar en er wordt geëvalueerd hoe het er op dat moment voor staat. De debriefer kan voor deze bijeenkomst de checklist evaluatiebijeenkomst gebruiken (bijlage). Ad 3 Melding doen en aangifte Als een medewerker slachtoffer is van een strafbaar feit doet het slachtoffer, Teamleider of de manager Sociale Wijkteams (Tanja Banken) aangifte. Het adres dat moet worden opgegeven is het adres van het betrokken Sociaal Wijkteam of het adres van de betrokken moederorganisatie. Bij het doen van aangifte gaat de Teamleider mee. Wanneer een teamlid zwaarwegende argumenten heeft om geen aangifte te doen, kan ook melding worden gemaakt bij de politie. Pagina 4 van 12

5 Bij een aangifte stelt de politie een onderzoek in en gaat eventueel over tot vervolging. Bij een melding gaat de politie niet over tot vervolging van de dader. Een melding kan wel aanleiding zijn voor politie om het adres van de dader scherper in de gaten te houden. 4. Verantwoordelijkheid Teamleider De Teamleider van het Sociaal Wijkteam heeft twee belangrijke verantwoordelijkheden: 1) Als telefonische achterwacht fungeren De Teamleiders vormen samen een telefonische hulpdienst voor medewerkers. Hierin rouleren ze wekelijks. Medewerkers die met incidenten te maken krijgen en geen eigen teamleden en/of teamleider kunnen bereiken, kunnen deze hulplijn bellen en krijgen dan een van de Teamleiders aan de lijn. Deze lijn is in principe tussen 8:00 uur en 22:00 uur doordeweeks bereikbaar. De planning voor de HELPSWT lijn wordt door de managementassistent van de manager Sociale Wijkteams (Tanja Banken) bijgehouden. 2) Debriefen van medewerkers Wanneer er sprake is van incidenten die vragen om debriefing zijn de Teamleider en manager Sociale Wijkteams Nijmegen (Tanja Banken) degenen die debriefen. Pagina 5 van 12

6 5. Bijlagen Bijlage 1- Incidentenformulier Checklist voor manager/tl bij melding incident door medewerker Hoort bij agressieformulier: datum.. Cliënt. To do Op dezelfde dag een afspraak maken voor een gesprek. Wanneer dit niet kan dit door manager of andere TL laten doen. Tijdens gesprek: -stoom afblazen maar niet doorvragen -regel over te dragen werkzaamheden -regel veilig thuis komen -vervolg uitleggen (wat wordt er verwacht, wanneer is vervolgbijeenkomst) Vul samen het meldingsformulier incidenten in via intranet. Aangifte doen bij de politie. Manager neemt hierin de verantwoording niet de medewerker geen aangifte gedaan: reden beschrijven TL zorgt dat cliënt een brief krijgt en/of een gesprek waarin duidelijk wordt gemaakt dat we dit gedrag niet tolereren Eventueel in Syre bij casus aangeven en/of aangeven bij ketenpartners. Manager (Tanja Banken) inlichten gedaan ja/nee voortgang Heb je afgeweken van het protocol beschrijf dan hier je beweegredenen: De verwerkingbijeenkomst na 10 dagen is gepland op: Gebruik voor deze bijeenkomst het formulier: verwerkingsbijeenkomst na 10 dagen Datum: Aanwezigen: Handtekening Teamleider: Formulier sturen naar Tanja Banken. Pagina 6 van 12

7 Bijlage 2- Checklist verwerkingsbijeenkomst To do Teamleider nodigt alle betrokkenen uit Iedereen doet ongestoord zijn haar verhaal gedaan ja/nee voortgang Doorvragen op details Benoem restgevoelens Coping gedrag ect Evt psycho-educatie aanbieden Eventueel te ondernemen acties afspreken De evaluatiebijeenkomst na een maand is gepland op: Datum: Aanwezig: Handtekening teamleider: Formulier sturen naar Tanja Banken. Pagina 7 van 12

8 Bijlage 3- Checklist evaluatiebijeenkomst To do Iedereen verteld hoe het er nu voor staat gedaan ja/nee voorgang Evaluatie afronden en leerpunten meenemen Leerpunten: Indien niet afgerond kan worden: Reïntegratiebegeleider inschakelen Bedrijfsarts inschakelen Datum: Aanwezigen: Handtekening teamleider: Formulier sturen naar Tanja Banken. Pagina 8 van 12

9 Bijlage 4 Agressie, Risico, Inschatting Huisbezoek (ARIH) Pagina 9 van 12

10 Pagina 10 van 12 Veiligheidsprotocol Sociaal Wijkteam Nijmegen / juni 2015

11 Bijlage 5 Registratieformulier agressie Sociale Wijkteams Nijmegen Pagina 11 van 12

12 Pagina 12 van 12 Veiligheidsprotocol Sociaal Wijkteam Nijmegen / juni 2015