Inhoudstafel. Voorwoord...1. Hoofdstuk 1. Het taalgebruik in sociale zaken...3 Afdeling 1. Rechtsleer...3 Afdeling 2. Principes...

Transcriptie

1 Inhoudstafel Voorwoord...1 Hoofdstuk 1. Het taalgebruik in sociale zaken...3 Afdeling 1. Rechtsleer...3 Afdeling 2. Principes De toepasselijkheid van de reglementering: de plaats van de exploitatiezetel Niet-discriminerende wetten Bewijslast...10 Afdeling 3. Het septemberdecreet...11 Afdeling 4. Het julidecreet...18 Afdeling 5. De gecoördineerde wetten...19 Hoofdstuk 2. Het niet honoreren van een contractbelofte...23 Hoofdstuk 3. Algemene vormen van beëindiging van de arbeidsovereenkomst...26 Afdeling 1. Rechtsleer...26 Afdeling 2. Principes...26 Afdeling 3. Beëindiging met wederzijds akkoord...26 Afdeling 4. Ontbindende voorwaarde...31 Afdeling 5. Gerechtelijke ontbinding...33 Afdeling 6. Overmacht...42 Afdeling 7. Nietigverklaring van de overeenkomst...61 Afdeling 8. Dood van de werkgever...67 Hoofdstuk 4. Ontslag, ontslagmacht en ontslagbevoegdheid...69 Afdeling 1. Rechtsleer...69 Afdeling 2. Definitie van ontslag...69 Afdeling 3. Geldigheidsvereisten...72 Afdeling 4. Ontslag gegeven door een lasthebber...75 Afdeling 5. Het recht om te ontslaan...82 Afdeling 6. Gevolgen van het ontslag...83

2 VI Kroniek Ontslagrecht Overzicht van rechtspraak Hoofdstuk 5. Eenzijdige beëindiging van de arbeidsovereenkomst middels opzegging...86 Afdeling 1. Rechtsleer...86 Afdeling 2. De opzegging en de geldigheidsvoorwaarden van de opzegging...87 Afdeling 3. Nietigheid van de opzeg...89 Afdeling 4. Duur van de opzeg Algemeen Criteria Anciënniteit Loon Leeftijd Functie Omstandigheden eigen aan de zaak Een maand per jaar anciënniteit? Verkorte opzeggingstermijn Pensioenleeftijd Brugpensioen Overeenkomst betreffende de opzeggingstermijn Afdeling 5. Gevolgen van de opzegging Hoofdstuk 6. Beëindiging van de arbeidsovereenkomst met betaling van een vervangende opzeggingsvergoeding Afdeling 1. Rechtsleer Afdeling 2. Ontstaan en opeisbaarheid van het recht op een vervangende opzeggingsvergoeding Afdeling 3. Bedrag van de opzeggingsvergoeding Periode gedekt door de opzeggingsvergoeding Basisloon voor de berekening van de opzeggingsvergoeding Afdeling 4. Interesten Afdeling 5. Verbreking van de overeenkomst voor het begin van uitvoering Hoofdstuk 7. Ontslag om dringende reden Afdeling 1. Rechtsleer Afdeling 2. Begrip Ernstige tekortkoming Onmogelijkheid de contractuele relatie verder te zetten Proportionaliteitstoets Verzwarende omstandigheden...191

3 Inhoudstafel VII Afdeling 3. Vormvoorwaarden Termijn van drie werkdagen Aanvang Voorafgaand verhoor Termijn en strafrechtelijke vervolging Termijn en bewijslast Voortdurende tekortkoming Oude feiten Kennisgeving van het ontslag en van de redenen Auteur van het ontslag Kennisgeving Kennisgeving van de redenen voor het ontslag Afdeling 4. Tekortkomingen Ongewettigde afwezigheden Alcoholmisbruik, dronkenschap, drugs Bijkomende activiteiten/ concurrentie / oneerlijk gedrag Activiteiten gedurende de arbeidsongeschiktheid Diefstal/ fraude/ misbruik Misbruik van telecommunicatiemiddelen (telefoon, , internet) Fysieke of verbale agressie / intimidatie Belemmeren van de medische controle Insubordinatie Afdeling 5. Bewijs Bewijslast Onregelmatigheid van het bewijs Medisch attest Privédetective Proces-verbaal van de gerechtsdeurwaarder Buitengerechtelijke bekentenis Getuigenissen van werknemers van de onderneming Vermoedens Strafklacht / Gezag van gewijsde Afdeling 6. Schadevergoeding Hoofdstuk 8. Eenzijdige wijziging van arbeidsvoorwaarden en wanprestatie Afdeling 1. Rechtsleer Afdeling 2. Eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden en wanprestatie...239

4 VIII Kroniek Ontslagrecht Overzicht van rechtspraak Afdeling 3. Eenzijdige wijziging van de arbeidsovereenkomst Toepassingsvoorwaarden Wijziging / definitieve beslissing te wijzigen, zelfs tijdelijk Eenzijdig Belangrijke wijzigingen Een belangrijke wijziging De wijziging dient geanalyseerd te worden op grond van de concrete elementen Wijziging van de functie Wijziging van uurrooster Wijziging van een essentieel bestanddeel Essentiële bestanddelen Bijkomstige bestanddelen waarvan de partijen overeenkomen dat zij essentieel zijn Bijkomstige bestanddelen Wil tot beëindiging - voorafgaande ingebrekestelling Is het niet noodzakelijk de wil tot beëindigen in hoofde van de andere partij te bewijzen? Is het niet noodzakelijk de medecontractant in gebreke te stellen? De ingebrekestelling kan nuttig zijn De verplichting om binnen een korte termijn te reageren Principes Toepassing Bewijslast Voorbeelden van eenzijdige wijzigingen van overeenkomsten die door de hoven en rechtbanken al dan niet werden erkend als een met verbreking gelijkgestelde handeling Wijziging van land waar de taken moeten worden uitgevoerd Vermindering van commissies van een handelsvertegenwoordiger Wijziging van functie Wat met de terugkeer van een werknemer naar zijn vroegere functie ten gevolge van een voorlopige detachering? Beperkte wijziging van het uurrooster Wijziging van de functie gedurende de opzegging Eenzijdige vrijstelling van prestaties tijdens de opzeggingstermijn Wijziging van arbeidsduur en uurrooster Invloed van een clausule die de wijziging van de arbeidsplaats toelaat Beperking van de mogelijkheden om overuren te presteren...261

5 Inhoudstafel IX Afdeling 4. Wanprestatie en de wil tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst Toepassingsvoorwaarden Contractuele wanprestatie Wil tot beëindiging van de overeenkomst Verplichte voorafgaande ingebrekestelling Bewijslast Voorbeelden Wijziging van de arbeidsvoorwaarden gedurende de opzegging Administratief verlof met behoud van loon Werkweigering voor een bepaalde duur Weigering om tijdelijke en voor het goed functioneren van de onderneming noodzakelijke wachten uit te voeren Afdeling 5. Beperkte mogelijkheden voor een werkgever om met succes contractbreuk in te roepen Afdeling 6. Werknemers binnen openbare diensten kunnen de bepalingen van algemeen recht en dus de met verbreking gelijkgestelde daad inroepen Afdeling 7. Actiemiddelen van een medecontractant die slachtoffer is van een eenzijdige wijziging van een essentieel bestanddeel van zijn contract of van een wanprestatie en die de wil tot beëindigen aantoont Vaststellen van de verbreking van de overeenkomst De gerechtelijke ontbinding van zijn arbeidsovereenkomst verzoeken De uitvoering van de overeenkomst in natura vragen aan de rechtbank Afdeling 8. Datum van verbreking van de overeenkomst Hoofdstuk 9. Willekeurig ontslag en misbruik van ontslagrecht Afdeling 1. Rechtsleer Afdeling 2. Inleiding Afdeling 3. Willekeurig ontslag Principe Toetsing door de rechter Geschiktheid en gedrag van de arbeider Noodwendigheden inzake de werking van de onderneming Bewijs Sanctie Afdeling 4. Misbruik van ontslagrecht Principe Fout Schade...316

6 X Kroniek Ontslagrecht Overzicht van rechtspraak Bewijs Sanctie Hoofdstuk 10. Conventionele beperkingen van de ontslagmacht Afdeling 1. Rechtsleer Afdeling 2. Principes De beperkingen voortvloeiend uit CAO nr. 32bis Situering Automatische overdracht (artikel 7 van de C.A.O. 32bis) In solidum verplichting (artikel 8 van de C.A.O. 32 bis) Het ontslagverbod (art. 9 van de C.A.O. 32 bis) Verbod de arbeidsvoorwaarden wezenlijk te wijzigen (art. 10 van de C.A.O. 32bis) Gebrek aan specifieke sanctie Bepalingen inzake werkzekerheid voortvloeiend uit sectorale of ondernemings-cao s Individueel normatieve normen, collectief normatieve normen et obligatoire normen Sectorale bepalingen inzake werkzekerheid in de bewakingssector Sectorale bepalingen inzake werkzekerheid in de verzekeringssector Sectorale bepalingen inzake werkzekerheid in de sector van de petroleumnijverheid Ondernemings-C.A.O. s inzake werkzekerheid Werkzekerheid voortvloeiend uit C.A.O. s en faillissement Hoofdstuk 11. Beschermde werknemers sensu stricto: bescherming tegen ontslag of overplaatsing van de personeels afgevaardigden en de kandidaat-personeelsafgevaardigden Afdeling 1. Rechtsleer Afdeling 2. Begunstigden van de bescherming (Effectieve en plaatsvervangende) personeelsafgevaardigden en kandidaat-personeelsafgevaardigden De leden van de vakbondsafvaardiging in ondernemingen die geen comité voor preventie en bescherming op het werk hebben De Leden van de Europese Ondernemingsraad Afdeling 3. Duur en einde van de bescherming Beschermingsperiode Vervroegd einde van de beschermingsperiode Afdeling 4. Draagwijdte van de bescherming Beperking van het recht tot ontslag Beperking van het recht tot overplaatsing Afdeling 5. Het ontslag om dringende reden Begrip dringende reden Fase van informatie, onderhandeling en verzoening...361

7 Inhoudstafel XI 3. Fase van de gerechtelijke procedure Lot van de arbeidsovereenkomst tijdens de procedure Afdeling 6. Ontslag om economische of technische redenen Geldigheid van het vatten van het paritair orgaan Beroep tegen de beslissing van het paritair orgaan Toepasselijke procedure bij ontstentenis van beslissing van het bevoegd paritair orgaan Afwezigheid van discriminatie Afdeling 7. Sancties in geval van onregelmatig ontslag - de beschermingsvergoedingen Openbareordekarakter van de vergoedingen? Moment van afstand Rechtsmisbruik? Hoofdstuk 12. Beschermde werknemers sensu lato Afdeling 1. Bescherming van de preventieadviseur Rechtsleer Bescherming Algemeen Toepassingsgebied van de wet Procedure Sanctie: betaling van een beschermingsvergoeding Afdeling 2. Zwangerschapsbescherming Rechtsleer Draagwijdte van de bescherming - Europees recht Toepassingsgebied - duur van de bescherming Draagwijdte van de bescherming - misbruik van ontslag Gevallen Afdeling 3. Ouderschapsverlof Rechtsleer Bewijslast en controle door de rechter Gevallen Grondslag van vergoedingen Afdeling 4. Educatief verlof Rechtsleer Bescherming tegen ontslag Afdeling 5. Tijdskrediet Rechtsleer Bewijslast, draagwijdte van de bescherming in het licht van artikel 20 van cao 77 bis Grondslag voor vergoedingen...437

8 XII Kroniek Ontslagrecht Overzicht van rechtspraak Afdeling 6. Bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Rechtsleer Principes Bescherming Beschermde personen Toepassingsvoorwaarden van de bescherming Duur van de bescherming Het verzoek tot reïntegratie van de werknemer is aan geen enkel bijzonder formalisme gebonden Mogelijkheid tot cumul van beschermingsvergoedingen Misbruik van ontslag en bescherming wegens pesterijen Antidiscriminatiewet en bescherming tegen pesterijen Indiening van een ongegronde, zelfs abusieve klacht en ontslag om dringende reden Afdeling 7. Collectief ontslag Rechtsleer Principes De werknemer kan de schending van de procedure inzake informatie en consultatie inroepen De informatie- en consultatieverplichting van de werkgever die overweegt over te gaan tot een collectief ontslag vormt een collectief recht voor de werknemers Afdeling 8. Antidiscriminatiewetgeving Rechtsleer Ontslagbescherming Vergoeding van het slachtoffer Verdeling van de bewijslast Hoofdstuk 13. De uitwinningsvergoeding van de handelsvertegenwoordiger Afdeling 1. Rechtsleer Afdeling 2. Toekenningsvoorwaarden De hoedanigheid van handelsvertegenwoordiger Anciënniteit van één jaar Niet ontslagen om dringende reden De aanbreng van cliënteel De afwezigheid van nadeel Afdeling 3. Het bedrag van de uitwinningsvergoeding...486

9 Inhoudstafel XIII Hoofdstuk 14. Het concurrentiebeding en oneerlijke concurrentie Afdeling 1. Rechtsleer Afdeling 2. Het concurrentiebeding Vormvoorwaarde(n) Bestaansvoorwaarde(n) van het concurrentiebeding Geldigheidsvoorwaarden van het concurrentiebeding Toepassingsvoorwaarden van het concurrentiebeding Afstand van het concurrentiebeding Afstand van de concurrentievergoeding Nietigheid van het concurrentiebeding Het fiscaal statuut van de vergoeding Concurrentiebeding en kort geding Afdeling 3. Oneerlijke concurrentie Afdeling 4. Het concurrentiebeding na beëindiging van de arbeidsovereenkomst Principiële geoorloofdheid Geldigheidsvoorwaarden Sociaal statuut van de concurrentievergoeding Hoofdstuk 15. Bijzondere individuele clausules Afdeling 1. Rechtsleer Afdeling 2. Scholingsbeding Afdeling 3. Exclusiviteitsbeding Afdeling 4. Vertrouwelijkheidsbeding Afdeling 5. Niet-afwervingsbeding Afdeling 6. Werkzekerheidsbeding Hoofdstuk 16. Outplacement - Beroepsherclassering Hoofdstuk 17. Ontslag in een internationale context Afdeling 1. Rechtsleer Afdeling 2. Bevoegdheid Algemeen Artikel 19 van de verordening 44/ Het Verdrag van Lugano Wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek internationaal privaatrecht. 551 Afdeling 3. Toepasselijk recht Algemeen Wilsautonomie Wetten van politie Wet van het land waar de werknemer gewoonlijk wordt tewerkgesteld of waar zich de vestiging bevindt die hem heeft aangeworven...566

10 XIV Kroniek Ontslagrecht Overzicht van rechtspraak Detachering van werknemers Interpretatie van het buitenlands recht door de belgische rechter Hoofdstuk 18. De verjaring Afdeling 1. Rechtsleer Afdeling 2. Inleiding Afdeling 3. Verjaring van de vordering ex contractu Begrip Vertrekpunt van de verjaringstermijn Stuiting van de verjaringstermijn Aard van de verjaringstermijn Afdeling 4. Verjaring van de vordering ex delicto Begrip De inbreuk: materieel en moreel bestanddeel Toerekeningsvatbaarheid Bewijslast Vertrekpunt en duur van de verjaringstermijn Algemene beschouwingen Aanwezigheid of niet van eenheid van opzet Aard van de verjaringstermijn Afdeling 5. Rechtsverwerking...607