de kern Ik heb zat te doen als ik met pensioen ga nieuwe directeur pensioenfonds pensioenfonds stork De pensioenen uitkleden? Theo Bruinsma (Marel):

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "de kern Ik heb zat te doen als ik met pensioen ga nieuwe directeur pensioenfonds pensioenfonds stork De pensioenen uitkleden? Theo Bruinsma (Marel):"

Transcriptie

1 pensioenfonds stork 1 3 e j a a r g a n g a u g u s t u s n r 4 0 de kern In deze editie: Verkort jaarverslag Hoe heeft uw pensioenfonds het gedaan in 2009? Ik heb zat te doen als ik met pensioen ga zegt Ron van den Dikkenberg Interview met nieuwe directeur pensioenfonds Theo Bruinsma (Marel): De pensioenen uitkleden? Absoluut niet! Bezoek onze nieuwe website voor al uw vragen over uw pensioen

2 pensioenfonds stork i n d i t n u m m e r 4 Even voorstellen: Eric Uijen, de nieuwe directeur van Pensioenfonds Stork 6 Werkgeversbestuurslid Theo Bruinsma: Het pensioen uitkleden? Daar zijn wij bij Marel zwaar op tegen. 8 Man & auto Ron van den Dikkenberg sleutelt aan klassieke auto s Bijlage Verkort jaarverslag 2009: Hoe staat uw pensioenfonds ervoor? 2 de kern

3 k o r t e b e r i c h t e n pensioenfonds stork Wilt u weten wat een jaartje eerder met pensioen scheelt? Pensioenplanner op website Pensioenfonds Stork In de pensioenregeling van Pensioenfonds Stork valt veel te kiezen. Zo bepaalt u zelf het moment waarop u met pensioen gaat. Sinds de vroegpensioenregelingen zijn vervallen, gaat uw pensioen standaard in op 65 jaar. U kunt het wel vervroegen, maar hoe hoog wordt uw pensioen dan eigenlijk? Ook kunt u het partnerpensioen (het pensioen voor uw partner na uw overlijden) op uw pensioendatum inruilen voor extra pensioen voor u zelf. U kunt er zelfs voor kiezen om de eerste jaren na uw pensioen een wat hoger pensioen te krijgen, in ruil voor later minder. Zo zijn er veel mogelijkheden voor een pensioen op maat. Sinds kort is er op onze website een pensioenplanner beschikbaar waarmee u de gevolgen van de verschillende keuzes in beeld kunt krijgen. In cijfers en grafieken. Ook kunt u zien wat uw bruto pensioen straks netto wordt. Dat gaat makkelijker dan u denkt. U logt in met uw Burgerservicenummer en uw wachtwoord op de pensioenplanner en al uw pensioengegevens verschijnen direct in beeld. U hoeft dus niet zelf te weten hoeveel pensioen u bij Pensioenfonds Stork heeft opgebouwd dat gaat allemaal vanzelf. Uw wachtwoord heeft u onlangs thuisgestuurd gekregen. Wachtwoord kwijt? Op onze website kunt u bij de pensioenplanner een nieuw wachtwoord aanvragen. Dan krijgt u binnen een paar dagen een brief met het nieuwe wachtwoord thuis gestuurd. < De pensioenplanner is bestemd voor deelnemers aan de nieuwe pensioenregeling, dus deelnemers die geboren zijn na U weet het in een oogwenk met de nieuwe pensioenplanner Pensioenoverdracht nog niet hervat Omdat Pensioenfonds Stork net als veel andere pensioenfondsen in een situatie van onderdekking verkeert, is pensioenoverdracht (het meenemen van pensioen bij veranderen van baan) naar en van het pensioenfonds tijdelijk niet mogelijk. De wet staat dit niet toe. Het is wat dat betreft wachten op betere tijden, tot de dekkingsgraad van het pensioenfonds weer boven de honderd procent uitkomt. Hoewel de financiële positie van het fonds iets verbeterd is in 2009, is die grens nog niet bereikt. Van uitstel komt in dit geval overigens geen afstel. Zodra de buffers van het fonds weer aan de vereisten voldoen, zullen we de pensioenoverdrachten weer gaan uitvoeren. Als u nog geen verzoek hebt ingediend, doet u er goed aan om in de tussentijd uw verzoek om pensioenoverdracht (de vakterm is overigens waardeoverdracht) gewoon in te zenden. We pakken de zaken op zodra het weer is toegestaan. < Uitslag pensioenquiz In de vorige editie van De Kern hebben we u gevraagd uw pensioenkennis te testen door middel van een quiz. Er kwamen bij de redactie veel reacties binnen. Onderstaand de namen van de winnaars, die alle vragen goed hadden: 1. R. van Gelder uit Amstelveen 2. F.R.J. Kamphuis uit Enschede 3. J.J. Kievit uit Krabbendijke De IPod komt zo snel mogelijk uw kant op! Van harte gefeliciteerd met uw prijs! Hoe zit het? Pensioen bij ziekte en verlof Wat gebeurt er met uw pensioen als u ziek wordt of verlof opneemt? Wij zetten de meest voorkomende gevallen graag voor u op een rij. Langdurig ziek Als u langer dan twee jaar ziek bent, krijgt u te maken met de WIA, de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen. Tot dat moment heeft uw werkgever de plicht uw loon door te betalen, variërend van 70 tot 100 procent van uw laatstverdiende inkomen. Als u na twee jaar voor 35 procent of meer arbeidsongeschikt bent, komt u in de WIA terecht. Uw pensioenopbouw wordt dan voor dat gedeelte voortgezet zonder dat u daar premie voor hoeft te betalen. Als uw inkomen hoger is dan E ,65 (het maximumdagloon waarover de WIA uitkeert, cijfer 2010), dan krijgt u van Pensioenfonds Stork een aanvulling op de WIA. Dit noemen we het excedent arbeidsongeschiktheidspensioen. De hoogte ervan bedraagt 60 procent van uw inkomen boven de genoemde grens en is ook afhankelijk van uw arbeidsongeschiktheidspercentage. Meer informatie over het arbeidsongeschiktheidspensioen en de verzekeringen treft u aan in onze brochure Arbeidsongeschikt, wat is er voor u geregeld en op onze website Ouderschapsverlof Tijdens ouderschapsverlof blijft u gewoon meedoen aan de pensioenregeling. Voor het gedeelte waarin u verlof krijgt, wordt uw premie door het pensioenfonds betaald. Uw pensioenopbouw en uw eventuele voorwaardelijke pensioenrechten (vanuit het vroegere vroegpensioen) worden hiermee gecontinueerd. Overig verlof Als u levensloop- of zorgverlof opneemt, kunt u ervoor kiezen uw pensioenopbouw maximaal 36 maanden voort te zetten. U moet dan wel de gehele premie zelf betalen, dus het werknemersdeel én het werkgeversdeel. Of u hier nu voor kiest of niet, de eerste 18 maanden van uw verlof blijft u wel automatisch verzekerd voor de partner-, wezen- en arbeidsongeschiktheidspensioen. < de kern 3

4 pensioenfonds stork I N T E R V I E W Met een vermogen van 2,5 miljard euro zijn we geen kleintje U komt bij het pensioenfonds op een moment dat er veel te doen is. Dat klopt. We zitten net als andere pensioenfondsen in een situatie dat onze buffers door de crisis sterk zijn afgenomen. Die moeten we de komende jaren weer opbouwen. Maar er speelt nog meer. Ons pensioenfonds is het oudste ondernemingspensioenfonds van Nederland. Maar de laatste jaren is de relatie met Stork flink veranderd. Stork heeft een aantal bedrijven in het recente verleden verkocht en is kleiner geworden. Wij zijn niet meer het pensioenfonds van dat ene grote beursgenoteerde moederbedrijf, maar van 39 aangesloten ondernemingen. We zijn nu op een punt aanbeland dat we ons fundamenteel moeten afvragen: hoe ziet onze toekomst eruit? Is de huidige situatie nog steeds de beste manier om de pensioenen van al die mensen te regelen? Of zijn andere manieren beter? Op die vragen gaan we de komende tijd een antwoord zoeken. Speelt het issue met Stork over de herstelbetalingen daarbij een rol? Hier speelt de achterliggende vraag: in hoeverre kan de werkgever verantwoordelijk blijven voor de financiering van de tekorten bij het pensioenfonds? Volgens de afspraken moeten de aangesloten ondernemingen bijdragen aan het herstel van de buffers van het pensioenfonds. Stork zegt: dat kunnen en willen wij niet. Dat is een complexe situatie, waarin veel belangen spelen die zorgvuldig afgewogen moeten worden. Wij vinden dat de gemaakte afspraken nagekomen moeten worden. Maar aan de andere kant snappen we ook dat Stork er moeite mee heeft om bij wijze van spreken tot in het oneindige verantwoordelijk te zijn voor de financiering van de pensioenen. Zij willen niet dat hun eigen bedrijfsresultaat terugloopt als het toevallig slecht gaat met het pensioenfonds. Ik kan me voor de toekomst voorstellen dat zij zeggen: wij willen vooraf weten wat we aan de pensioenen Eric Uijen nieuwe directeur van Pensioenfonds Stork. 4 de kern

5 pensioenfonds stork Eric Uijen is 25 jaar actief in de pensioen- en beleggingswereld, ondermeer in directiefuncties bij het toenmalige Sociaal Fonds Bouwnijverheid en Pensioenfonds Horeca & Catering. Voordat hij bij Pensioenfonds Stork in dienst trad, begeleidde hij de overgang van PME, het Pensioenfonds van de Metalektro, van Syntrus Achmea naar Mn Services. Eric Uijen is 51 jaar en studeerde rechten. Eric is getrouwd en heeft een zoon en een dochter. Eric Uijen is de nieuwe directeur van Pensioenfonds Stork Interview kwijt zijn, en dat is het dan ook. Geen open-eind financiering meer. Hoe kun je dat veranderen? We zorgen ervoor dat de financiële risico s bij ons pensioenfonds evenwichtiger worden verdeeld tussen de werkgever en de deelnemers. Maar in ons onderzoek naar de toekomst van het pensioenfonds is dit niet het enige wat er speelt. We zetten alle voor- en nadelen van een zelfstandig pensioenfonds op een rij. De kwaliteit, de kosten, noem maar op. Maar het is ook mogelijk dat de onderneming zich bij een bedrijfstakpensioenfonds aansluit. Daar is geen sprake van een verplichting tot bijstorten. Staat de uitkomst van zo n onderzoek niet bij voorbaat vast? Je ziet wel meer kleinere ondernemingspensioenfondsen opgaan in pensioenreuzen. Nee, de uitkomst staat absoluut niet vast. Als we nu een echt klein fonds waren, dan zou ik waarschijnlijk zeggen: er is geen ontkomen aan het zoeken naar schaalvergroting. Maar wij hebben een belegd vermogen van 2,5 miljard. Daarmee zijn we zeker niet klein. We hebben een uitvoeringsorganisatie die staat als een huis. Nee, we gaan helemaal objectief en feitelijk kijken naar wat de beste manier is om de pensioenen in de toekomst te gaan regelen. Zijn de uitvoeringskosten niet altijd lager naarmate de schaal groter wordt, dus als je je bijvoorbeeld aansluit bij het bedrijfstakpensioenfonds? Niet persé. Toen ik directeur was bij Pensioenfonds Horeca & Catering hebben we ons juist ontvlochten van een verzekeraar en zijn we alles weer zelfstandig gaan doen. Binnen een paar jaar waren we qua kostenbeheersing de nummer één van Nederland. We werkten zelfs goedkoper dan een gigant als het ABP. En Pensioenfonds Horeca & Catering was qua vermogen niet veel groter dan Pensioenfonds Stork. Nog een verandering die we gaan meemaken: de AOW-leeftijd gaat omhoog. We gaan langer doorwerken! Daar lijkt me geen ontkomen aan. Er is niet alleen sprake van meer ouderen, maar die ouderen leven ook nog eens een stuk langer dan vroeger. Dat betekent dat we langer pensioen zouden moeten krijgen. Neem nou mijn eigen vader. Die is net 80 geworden, in goede gezondheid. Hij is sinds zijn 58ste met pensioen, dat kon toen nog. Hij krijgt dus al 22 jaar zijn pensioen uitbetaald. Kijk, we moeten het wel allemaal kunnen blijven betalen. Pensioen is al heel duur. Ik zeg altijd: je werkt iedere week de donderdagmiddag en de hele vrijdag voor je pensioen. Dat is heel veel geld. En als je dat gewoon op de bank zou zetten, is het nog niet eens genoeg voor je pensioen. Daarvoor moeten we ook nog eens een behoorlijk beleggingsrendement halen. Dat is de laatste jaren niet gelukt. Moeten we eigenlijk nog wel zo blij zijn met onze pensioenfondsen? Absoluut. Sparen voor je pensioen, dat doe je nergens zo goed en zo voordelig als bij een pensioenfonds. Ga zelf maar eens beleggen! Dat levert nog veel meer risico s op. Hier deel je de risico s met anderen, ook met andere generaties. En je pensioen bij een verzekeraar onderbrengen? Pensioenfondsen doen het tegen veel en veel lagere kosten. Dat komt doordat wij minder uitgeven aan reclame, maar vooral omdat we geen winstoogmerk hebben. Natuurlijk, wij streven ook naar beleggingswinst, maar die komt helemaal ten goede aan de pensioenen. de kern 5

6 pensioenfonds stork I n t e r v i e w m e t T h e o B r u i n s m a ( M a r e l ) Wij willen rust en stabiliteit in de Waarom is het belangrijk dat de niet- Storkbedrijven vertegenwoordigd zijn in het bestuur? Theo Bruinsma: Er is sprake van een nieuw spanningsveld rondom het pensioenfonds. Vroeger was dit puur het pensioenfonds van Stork, maar Stork is kleiner geworden en nu is dit het pensioenfonds van een toenemend aantal aangesloten bedrijven. Elk van die bedrijven heeft zijn eigen belangen en eigen strategie en dus kunnen er ook verschillen zijn in hoe er tegen de pensioenproblematiek wordt aangekeken. Die verschillende belangen moeten worden gehoord in het bestuur. Ik ben afkomstig van Marel, het grootste niet-storkbedrijf bij het fonds. De niet-stork bedrijven maken zo n twintig procent uit van het totale actievenbestand van het pensioenfonds. Ik heb regelmatig overleg met de andere niet-storkbedrijven. Daarbij houd ik ze op de hoogte van wat er bij het fonds speelt en luister ik naar hun inzichten en wensen. Wat is voor Marel belangrijk als het gaat om de pensioenen? Bruinsma: Wij willen vooral rust en stabiliteit. Wij hebben als onderneming na een lastige periode rond eind 2008/ begin 2009 nu een mooi herstel laten zien! We hebben onze organisatie in alle opzichten een stuk beter op de rit. We zitten niet meer in een fase van verkopen of aankopen van bedrijfsonderdelen en dergelijke, maar zijn geconcentreerd bezig met het uitrollen van onze bedrijfsstrategie. Daarbij hoort rust en continuïteit op pensioengebied. Wat is voor u het nummer één dossier bij het pensioenfonds? Het pensioenfonds is een nieuwe strategie voor de toekomst aan het ontwikkelen. Daarom vind ik het belangrijk om juist op dit moment in het bestuur te zitten. Ik wil hier graag aan kunnen bijdragen. Theo Bruinsma Er spelen verschillende dingen. We hebben de laatste jaren gezien dat het fonds net als andere fondsen kwetsbaar is voor schommelingen op de financiële markten. De risico s zijn misschien wel groter dan gedacht. Nu komt er bij de aangesloten ondernemingen een rekening te liggen als het pensioenfonds tekorten heeft. Bij Marel zijn we op dit moment in staat die rekening te betalen en we vinden ook dat we dat moeten doen. Tegelijkertijd dringt het besef zich op dat het in de toekomst anders moet. Dat je de werkgever niet eindeloos kunt belasten. Belangrijk is ook de extra bijkomstigheid dat ons fonds vergrijst. Op het totale bestand van vijfenvijftigduizend deelnemers zijn er nog maar achtduizend actieven. Daar moet je ook een antwoord op vinden. Eén ding weten we zeker: als we gewoon doorgaan, gaat het op enig moment mis. Om de pensioenen van al onze mensen ook 6 de kern

7 pensioenfonds stork pensioenen Dit jaar is Theo Bruinsma toegetreden tot het bestuur van Pensioenfonds Stork. Hij is de eerste vertegenwoordiger van niet-storkbedrijven in het bestuur. In het dagelijks leven is hij lid van de Board of Directors van Marel. Wij spraken met hem. in de toekomst veilig te blijven stellen, zullen we dus antwoorden moeten vinden op al de vragen die er nu liggen. Vroeger leek de betaalbaarheid van de pensioenen nooit zo n probleem. Wat is er veranderd? Vroeger leefde je nog maar een paar jaar na je vijfenzestigste. Nu is vijftien jaar pensioen krijgen helemaal geen uitzondering meer. Dat is duur. Er zit niet veel rek meer in de pensioenpremie. Nog meer betalen is nauwelijks een optie. En met het relatief kleine aantal werkenden op het totale bestand, zet dat ook niet veel zoden aan de dijk. Oké, meer rendement halen, zou je dus zeggen. Maar de laatste jaren is gebleken dat dat zo eenvoudig nog niet is. We hebben eens te meer geleerd: er is geen rendement zonder risico. Persoonlijk denk ik dat de grote beurscrises die we de afgelopen tien jaar hebben meegemaakt laten zien dat er een andere tijd is aangebroken en dat de tijden van constante rendementsgroei uit de negentiger jaren niet meer zullen terugkeren. De onzekerheid in de wereld is toegenomen en we zullen blijvend te maken krijgen met instabiele markten. Vroeger was dit het pensioenfonds van een gigantische onderneming. Maar nu is het aantal deelnemers in het pensioenfonds veel en veel groter dan het aantal medewerkers (in Nederland). Dat maakt de situatie minder stabiel. Je kunt ook niet van de aangesloten werkgevers blijven verwachten dat ze altijd maar weer de financiële tekorten aanvullen. Ook al omdat die tekorten bijna altijd ontstaan op een moment dat het ook met de bedrijven minder goed gaat. En hoewel pensioenen een zaak is van lange termijn verplichtingen en lange termijn rendementen, verplicht de overheid pensioenfondsen om hun tekorten in dekkingsgraad toch op korte termijn weer aan te zuiveren. Je kunt dus niet wachten op betere tijden en herstel in de markten, het probleem moet op korte termijn opgelost worden, hoe tegenstrijdig dat ook moge zijn met de beleggingshorizon. Wat denkt u dat er gaat veranderen op pensioengebied? Het lijkt me niet gek als we op den duur allemaal wat langer gaan doorwerken. De overgang van werken naar niet werken zal minder scherp worden. Deeltijdpensioen, een stukje blijven doorwerken om op een wat hoger pensioen uit te komen, dat soort dingen. Het lijkt me ook niet vreemd als een beperkt deel van het risico van de pensioenregeling in de richting van de deelnemer verschuift. Dat betekent dus dat je het meer in de hoogte van je pensioen gaat merken of het goed gaat met het pensioenfonds. De werkgever vult niet meer alle gaten. Dat is iets wat we in Nederland nog niet zo gewend zijn, maar in het buitenland is dat heel normaal. Zulke veranderingen zullen niet altijd makkelijk zijn. Het pensioenstelsel is diep ingebed in ons denken. Maar dat er dingen Wie zitten er bij het pensioenfonds? moeten veranderen, dat staat voor mij wel vast. Betekent het niet gewoon dat de pensioenen zullen worden uitgekleed? Nee, daar zijn wij bij Marel zelfs sterk op tegen. Wij vinden het belangrijk dat onze werknemers een goed pensioen krijgen. Daar hebben we ook gewoon een zakelijk belang bij. Als je goede mensen aan je wilt binden, moet je goede arbeidsvoorwaarden aanbieden. Wij willen niet dat onze mensen zich zorgen hoeven te maken over hun pensioen. Marel is een kennisbedrijf. Wij moeten het hebben van wat er uit de creatieve geesten van onze mensen komt. Daar moeten ze hun hersencapaciteit aan besteden, niet aan tobben over uitgeklede pensioenregelingen. Nee, als we iets gaan veranderen aan de pensioenen, dan zullen dat wat mij betreft alleen dingen zijn waarvan iedereen zegt: ja, dat is redelijk. Stork-werknemers Overige deelnemers Gewezen deelnemers Gepensioneerden de kern 7

8 pensioenfonds stork N O G E E N P A A R J A A R W E R K E N Autoliefde In zijn dagelijks leven werkt Ron van den Dikkenberg bij Stork Industry Services. In zijn vrije tijd sleutelt hij samen met zijn zoon aan klassieke auto s of blaast hij in een dweilorkest op de bariton. Over een paar jaar gaat hij met pensioen en hij ziet er niet tegenop. Katterug Mijn eerste klassieker was een Volvo Katterug, mijn grote liefde. Daar heb ik meer dan 30 jaar mee gereden. Hij was uit 62. Niet de eerste Katteruggen, want die waren zes volts. Daar waren veel problemen mee. Dit was een twaalf volts, motorisch onverwoestbaar. Een ideale auto, met veiligheidsgordels, radio, noem maar op. Helaas heb ik op een gegeven moment toch afscheid van hem moeten nemen. Ik ben een echte Volvoman. Mijn zoon is heel anders. Voor hem moet het hard gaan. Hij is nu vooral op de Amerikaanse musclecar. Dat zijn 8-cylinder zuipschuiten die hij helemaal uitbouwt en oppimpt. Moet helemaal perfect zijn van binnen en buiten. En als je hem hier start moet je hem in de rest van het dorp kunnen horen. Niet echt mijn ding, maar ik ondersteun hem Ron van den Dikkenberg er natuurlijk wel in. We hebben nu twee Plymouths staan uit de jaren 70. Mijn eerste auto was ook een Acadiane. Dat ding was altijd stuk. Ik ging er hier in het dorp mee naar een soort Malle Pietje, en daar heb ik afgekeken hoe je auto s repareert. Sindsdien doe ik het zelf. We hebben hier ook alles wat we nodig hebben: gereedschap, lasapparatuur Ik kom alleen nog maar in officiële garages om mijn auto s te laten keuren. Motorisch kan ik zo n besteleend eindeloos aan de praat houden. De carrosserie, dat is een ander verhaal. We rijden met deze besteleend mee in toertochten. Dan staan we tussen de Rollsen en Bentleys, en zie je mensen denken: wat moet dat wrak hier? Maar we krijgen toch een hoop bekijks. Een Rolls is wel leuk, maar een eend roept misschien wel meer op. Iedereen heeft er wel een gehad.. ach, we maken hem ook wel erg leuk, met een bloemetje en een schemerlampje voor het raam. Zo n Acadiane begint trouwens knap zeldzaam te worden Toekomst Ik moet nog vier jaar werken. Dan ben ik 62 en kan ik stoppen. Ik heb altijd met plezier gewerkt, maar ik moet toegeven dat de jaren toch wel beginnen te tellen. Dat heeft ook te maken met de zwakke economie. Ik moet steeds verder weg voor het onderhoudswerk. Ik ben nu gestationeerd in Elsloo bij Maastricht. Dat is 264 kilometer per dag. Zelfs voor een autofanaat is dat veel. Ik kijk best uit naar mijn pensioen. Ben ook niet bang dat ik me ga vervelen. Ik heb zoveel hobby s. Ik doe ook nog aan beeldhouwen en fotografie, en ik ben muzikant. Ik zit in diverse bands waaronder een dweilorkest, zo een van zonder drank geen klank. Ik ben tegenwoordig meer geïnteresseerd in pensioen. Hoeveel heb ik straks? Ik heb nu een prima salaris en ook mijn vrouw verdient. Meer hebben we niet nodig en met minder komen we ook wel uit. Ik maak me niet zoveel zorgen. Ik kom uit een gezin met tien kinderen. Ik heb geleerd wat zuinig zijn is. 8 de kern Colof on De Kern nr 40 - augustus 2010 De Kern is een uitgave van Pensioenfonds Stork e sps@pensioenstork.nl tekst A-vier Communicatie Redactie Arie van de Wiel, Diana Marcus en Felix Sprooten fotografie Ton Hendriks, Anita Pantus grafisch ontwerp Helma Timmermans drukkerij Graficiënt b.v. Een productie van A-vier Communicatie, Amsterdam 2010

9 pensioenfonds stork verkort

10 Uw pensioenfonds in 2009 Pensioenfonds sluit het jaar wat beter af Na het crisisjaar 2008 is de financiële positie van Pensioenfonds Stork in 2009 weer iets verbeterd. Het fonds begon het jaar met een dekkingsgraad van 90%. Dat betekent dat er voor elke euro aan pensioenverplichtingen nog maar 90 eurocent aan vermogen was. Een dekkingstekort dus. Eind 2009 bestond het dekkingstekort nog steeds, maar het was vooral door goede beleggingsresultaten wel een stuk kleiner geworden. De dekkingsgraad bedroeg op 31 december %. Eigenlijk was de dekkings graad zelfs opgelopen tot 102%, maar er moest een extra voorziening worden getroffen omdat duidelijk is geworden dat wij Nederlanders nog langer gaan leven dan eerder al werd aangenomen (zie onder: Lang zullen we leven). Figuur 1: Dekkingsgraad Dekkingsgraad Dekkingsgraad wat is dat? De dekkingsgraad is de graadmeter voor de financiële gezondheid van een pensioenfonds. Bij een dekkingsgraad van 100% is er precies genoeg vermogen om aan de verplichtingen te kunnen voldoen. Dat wil zeggen dat we dan genoeg geld hebben om de op dit moment opgebouwde pensioenen nu en in de toekomst uit te kunnen betalen. Daarbovenop heeft een pensioenfonds voor de veiligheid van de pensioenen aanzienlijke buffers nodig, bijvoorbeeld om tegenvallers op de beurs op te kunnen vangen. Lang zullen we leven Nederlanders worden steeds ouder. Voor ons als pensioenfonds betekent dit dat we uw pensioen gemiddeld gesproken langer moeten uitbetalen. Daar houden we natuurlijk nu al rekening mee. In 2009 is door het Centraal Bureau voor de Statistiek vastgesteld dat de levensverwachting nog sterker is gestegen dan waar wij al rekening mee hielden. Gemiddeld gaat u nóg ouder worden en nog langer pensioen krijgen. Het pensioen wordt daardoor duurder. Voor toekomstige pensioenopbouw wordt 2

11 dat betaald vanuit de premie. Maar voor het al opgebouwde pensioen moet het fonds de extra kosten betalen uit het vermogen. Hoeveel de levensverwachting precies gestegen is, was eind 2009 nog niet bekend (en dat is het bij het ter perse gaan van dit blad nog steeds niet). Toch heeft De Nederlandsche Bank pensioenfondsen opgedragen om eind 2009 al extra geld te reserveren. Op 31 december 2009 hebben we onze voorziening pensioenverplichtingen daarom opnieuw berekend en met 5 procentpunten verhoogd. Onze dekkingsgraad is daardoor gezakt van 102% naar 97%. Herstelplan Omdat de dekkingsgraad van het pensioenfonds onder de wettelijk voorgeschreven minimumgrens van 105% was gedaald, heeft Pensioenfonds Stork bij De Nederlandsche Bank een herstelplan moeten indienen. Hierin heeft het bestuur aangegeven hoe we de dekkingsgraad binnen 5 jaar weer boven de 105% denken te krijgen. Overigens, daarmee zijn we er nog niet. Bovenop de minimum dekkingsgraad moet het pensioenfonds forse buffers aanhouden om eventuele tegenvallers op te kunnen vangen. Hoe belangrijk zulke buffers zijn hebben we de laatste jaren gezien. In een aanvullend herstelplan is daarom aangegeven hoe binnen een periode van 15 jaar de dekkingsgraad boven 120% gebracht kan worden pas dan voldoen de buffers van het pensioenfonds aan alle wettelijke vereisten en kan het financieel gezond genoemd worden. In het herstelplan is opgenomen dat de aangesloten ondernemingen met extra premieafdrachten bijdragen aan het herstel en dat de indexatie van de pensioenen zo nodig beperkt of overgeslagen zal worden. Als al deze maatregelen nog niet voldoende zijn, bestaat er nog de mogelijkheid dat de pensioenen worden gekort. Beursontwikkelingen kunnen er toe leiden dat de dekkingsgraad onder de grens komt die in het herstelplan is voorzien. Het bestuur van het pensioenfonds is dan op een gegeven moment genoodzaakt een (voorgenomen) besluit tot korting te nemen. In dat geval is het onvermijdelijk dat het pensioenfonds op de opgebouwde en ingegane pensioenen moet gaan korten. Alle hier genoemde maatregelen zijn overigens geen aanpassingen van het beleid, maar vloeien gewoon voort uit de bestaande afspraken. Eén van die bestaande afspraken is dat ook de ondernemingen een bijdrage leveren aan het herstel door het betalen van een aanvullende herstelpremie. Stork heeft echter aangegeven dat zij die extra premie niet kan betalen. Zij geeft als reden op, dat ook Stork te lijden heeft van de crisis en geen middelen beschikbaar heeft. Over het betalen van deze herstelpremie is een geschil ontstaan. Dit geschil is inmiddels voorgelegd aan onafhankelijke scheidslieden die, naar verwachting, tegen het einde van het jaar met een uitspraak komen. Het herstelplan van Pensioenfonds Stork is eind juni 2009 door De Nederlandsche Bank goedgekeurd. Daarmee heeft zij het vertrouwen uitgesproken dat ons fonds met de voorgestelde maatregelen de financiën binnen de gestelde termijn weer op orde zal hebben. De dekkingsgraad van Pensioenfonds Stork was eind 2009 twee procentpunten hoger dan wat in het herstelplan voorzien is. Er was dus sprake van een kleine voorsprong op het herstelplan. Beleggingen 2009: een sterk jaar Na het dramatische beleggingsjaar 2008 bracht 2009 weer goede resultaten. Het jaar begon nog slecht, maar na enkele maanden kwamen er voorzichtige tekenen van herstel van de wereldeconomie. De aandelenmarkten veerden daarna op en sloten het jaar met forse winsten af. Pensioenfonds Stork profiteerde hiervan. We behaalden een rendement van 11,7% op de beleggingen. Daarmee deden we het net iets beter dan de benchmark, de richtsnoer voor de beoordeling van onze beleggingsprestaties. Deze bleef steken op een rendement van 11,5%. 3

12 Vooral onze aandelen rendeerden goed met een plus van 27,9%. Om de risico s verantwoord en beheersbaar te houden, spreiden we ons vermogen over verschillende soorten beleggingen. Voor de lange termijn is er een vaste verdeling. Op de korte termijn mag daarvan worden afgeweken als er kansen of bedreigingen zijn. Hier ziet u de feitelijke verdeling van het belegde vermogen eind Ook ziet u de rendementen die we per beleggingssoort behaald hebben en het gemiddeld rendement over de periode Beleggingscategorie Feitelijke beleggingsmix eind 2009 Rendement 2009 Gemiddeld rendement 2005 t/m 2009 Vastrentende waarden (obligaties) 42,8 % 11,2 % 3,4 % Aandelen 36,2 % 27,9 % 1,5 % Vastgoed 13,6 % -7,0 % 5,2 % Complementaire beleggingen 4,4 % 18,4 % 1,7 % Overige 3,0 % Rente, een factor van belang Niet alleen de beleggingsresultaten zijn van invloed op de financiële positie van Pensioenfonds Stork, ook de rente is belangrijk voor ons. Pensioenfondsen moeten hun verplichtingen berekenen op basis van de actuele rentestand. Als de rente daalt, stijgen onze verplichtingen (dat wat we nu in kas moeten hebben om de opgebouwde pensioenen nu en in de toekomst uit te kunnen betalen). Dat komt doordat bij een lagere rente ons vermogen naar verwachting minder snel zal groeien. Dus heb je nu meer nodig om straks aan de verplichtingen te kunnen voldoen. Het probleem is dat bij een daling van de rente onze verplichtingen sneller groeien dan onze bezittingen. Naar het oordeel van het bestuur vormt dit een te groot risico voor het fonds. Daarom hebben we dit risico voor een groot deel afgedekt. Omdat de rente in 2009 per saldo licht steeg, heeft dit vorig jaar een klein verlies opgeleverd. Omdat veel beleggingen van het pensioenfonds in dollars uitstaan, hebben we ook het risico van waardevermindering van die munt grotendeels afgedekt. Dit leidde in 2009 tot een licht positief resultaat van 0,8%. Beleggingsbeleid geëvalueerd Het pensioenfonds belegt het vermogen met als doel een zo goed mogelijk rendement te behalen bij een verantwoord risico. Het beleggen van het vermogen is nodig om de pensioenen betaalbaar te houden en ook om de indexatie mogelijk te maken. De indexatie, de verhoging die de koopkracht van de pensioenen op peil moet houden, kan immers alleen worden toegekend als door (langjarige) goede rendementen de buffers van het pensioenfonds groot genoeg zijn. In 2009 heeft het bestuur het beleggingsbeleid van het pensioenfonds over de afgelopen jaren ge ëvalueerd. Dit heeft geleid tot het formuleren van een aantal uitgangspunten (we noemen dit onze beleggingsovertuigingen) voor het beleggingsbeleid vanaf De uitvoering hiervan maakt het beleggingsbeleid naar de overtuiging van het bestuur nog robuuster en effectiever. Het pensioenfonds blijft onverminderd zoeken naar goede rendementen, maar er ligt nog meer nadruk op risicobeheersing en het besparen van beleggingskosten. Wilt u een overzicht van deze beleggingsovertuigingen en van de uitwerking daarvan in de praktijk, ga dan naar onze website. 4

13 Indexatie Vanwege de sterk afgenomen buffers van het pensioenfonds zijn de pensioenen van de werkenden, pensioengerechtigden en slapers in 2009 niet geïndexeerd. Ook in 2010 was het niet mogelijk de pensioenen te verhogen. De indexatie kan alleen worden toegekend als de financiële buffers van het fonds daarvoor groot genoeg zijn. Het bestuur besluit ieder jaar opnieuw of dat het geval is. Als leidraad hanteert het bestuur daarbij een staffel met de dekkingsgraad van het fonds als uitgangspunt. Bij een dekkingsgraad van minder dan 110% worden de pensioenen van de werkenden en gepensioneerden in beginsel niet geïndexeerd. Bij een dekkingsgraad tussen 110% en 130% voorziet de staffel in een gedeeltelijke indexatie op basis van de prijsindex (inflatie). Bij een dekkingsgraad boven de 120% kan voor de werkenden een aanvulling worden toegekend tot de cao-loonstijgingen. Bij een dekkingsgraad van 130% of meer kan de indexatie die in voorgaande jaren is overgeslagen mogelijk ingehaald worden. Jaarverslag opvragen? Benieuwd naar alle cijfers uit het jaarverslag? Het volledige jaarverslag 2009 kunt u opvragen bij het fonds, telefoonnummer of downloaden vanaf onze website 5

14 Kengetallen en kerncijfers Aantallen Aangesloten ondernemingen Deelnemers Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Financiële kerncijfers (x 1 miljoen) Voorziening pensioenverplichtingen Pensioenuitkeringen Saldo waardeoverdrachten Bijdragen van werkgevers en werknemers Beleggingen Directe beleggingsopbrengsten Indirecte beleggingsopbrengsten Totale beleggingsopbrengsten Totaal rendement (in %) 11,7-13,0 Dekkingsgraad (in %) Vereiste dekkingsgraad (in %)

15 Het jaar 2009 is afgesloten met forse winsten op de aandelenbeurzen. Wat betekent dat voor Pensioenfonds Stork? We vroegen het bestuurssecretaris Felix Sprooten Is de crisis voor het pensioenfonds alweer achter de rug? Nee. We hebben in 2009 een stapje in de goede richting gezet. We hebben een beleggingsrendement gehaald van 11,7%. Dat is mooi, maar daarmee is het verlies van 13,0 % uit 2008 nog lang niet goedgemaakt. Onze dekkingsgraad ligt nog steeds onder de 100%, terwijl de minimumgrens 105% is en we pas boven de 120% echt voldoende reserves hebben. We hebben dus nog een lange weg te gaan. Maar het fonds ligt wel voor op het schema uit het herstelplan. Het gaat dus wel sneller dan verwacht. Volgens het schema van ons herstelplan zouden we eind 2009 op een dekkingsgraad van 94% moeten zitten. In werkelijkheid zaten we op 97%, waarbij we dan ook nog eens 5% extra hebben gereserveerd vanwege de langere levensverwachting. We liggen dus inderdaad wat voor op dat schema. Maar je moet je wel realiseren dat het echt een momentopname is. We maken de ernstigste economische crisis mee in decennia. In de loop van 2009 waren er tekenen van herstel, maar het is nog heel broos en geen deskundige kan met droge ogen zeggen dat het vanaf nu wel weer goed zal gaan. Dit jaar zie je toch vooral weer onrust op de financiële markten. Hoe gaan jullie om met die onzekerheden? Door een voorzichtig beleid te blijven voeren. We focussen meer dan ooit op risicobeheersing. We hebben maatregelen genomen om bepaalde risico s te verkleinen, zoals het renterisico. Aan de andere kant wil je wel de potentie behouden om voldoende te verdienen als de markt weer aantrekt. Daarvoor moet je bereid blijven bepaalde risico s te lopen, bijvoorbeeld door in aandelen te blijven. De kunst is hierin de goede afweging te maken. Daar zijn we erg mee bezig geweest en ik denk dat we daarvoor in 2009 zijn beloond met goede resultaten. De pensioenen zijn in 2010 niet geïndexeerd. Wat zijn de vooruitzichten? Zolang onze buffers niet groot genoeg zijn, mogen we niet indexeren. Dat is ook een van de maatregelen in ons herstelplan. We kunnen de indexatie pas weer gedeeltelijk hervatten als de dekkingsgraad hoger is dan 110%. Daar zitten we nog een heel eind vanaf. De indexatie is heel belangrijk om de koopkracht van de pensioenen te beschermen. Het fonds doet er dan ook alles aan om de indexatie mogelijk te maken. Maar je hebt er als deelnemer of gepensioneerde nooit premie voor betaald. We moeten het verdienen met extra rendementen over de lange termijn. Daarom is de indexatie net als zoveel andere dingen in het leven niet gegarandeerd. 7

16 Stichting Pensioensfonds Stork Correspondentieadres Postbus 398, 3800 AJ Amersfoort Bezoekadres Stadsring Amersfoort t sps@pensioenstork.nl 8

Extra informatie pensioenverlaging

Extra informatie pensioenverlaging Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen

Nadere informatie

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen

Nadere informatie

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? 1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste

Nadere informatie

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2013 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2013

Verkort jaarverslag 2013 Verkort jaarverslag 2013 Uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw Voorwoord 2013 was een bijzonder jaar. Het was het eerste jaar samen voor het Pensioenfonds

Nadere informatie

15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling

15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Er verandert wat aan je pensioen 15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Over de pensioenleeftijd en de AOW 1. Moet ik nu blijven werken tot 67 jaar? Het pensioen dat je vanaf

Nadere informatie

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2012 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Beleggingen Het totaal rendement over het afgelopen boekjaar 2010 is uitgekomen op 15,6%. Als we naar de onderverdeling kijken zien we het

Nadere informatie

Uw pensioen in onzekere tijden

Uw pensioen in onzekere tijden Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.

Nadere informatie

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009 Pensioenbijeenkomst herstelplan 2009 Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) over herstelplan 2009 juli 2009 Inleiding Waarom 5 pensioenbijeenkomsten? ernstige situatie met grote gevolgen voor

Nadere informatie

De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds. mei, 2014

De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds. mei, 2014 De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds mei, 2014 1 Beste DNB er Hartelijk dank voor jouw deelname aan en/of interesse in dit deelnemersonderzoek onder (ex)werknemers van DNB. Van

Nadere informatie

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van

Nadere informatie

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand

Nadere informatie

Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB

Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB vanwege verlagen pensioenen, april 2013 1. Waarom moet Pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420

datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420 Aan: alle actieve deelnemers alle gewezen deelnemers alle pensioengerechtigden datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420 Betreft: de risico s van het pensioenfonds voor

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014 Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind september 2017 is 117,8% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

Jaarbericht Terugblikken en vooruitkijken. delta lloyd pensioenfonds

Jaarbericht Terugblikken en vooruitkijken. delta lloyd pensioenfonds delta lloyd pensioenfonds Jaarbericht 2010 Terugblikken en vooruitkijken In dit Jaarbericht leest u wat er in 2010 bij het pensioenfonds gebeurde. We gaan wat dieper in op onze beleggingen en andere financiële

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

WOORD VOORAF. Beste deelnemers,

WOORD VOORAF. Beste deelnemers, WOORD VOORAF Beste deelnemers, Voor u ligt de pensioenkrant 2015 van Stichting Pensioenfonds B&S ( het Pensioenfonds ). Hiermee willen wij u informeren over de gebeurtenissen en ontwikkelingen van de afgelopen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 12 > JAARGANG 8 > SEPTEMBER 2011 inhoud > De financiële situatie bij pensioenfondsen [p.1] Pensioenleeftijd 65 jaar, wat als ik eerder

Nadere informatie

Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis

Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Corporate Pensioen 4 Juni 2009 Vragen 1. Hoe zeker is mijn toekomstige pensioenvoorziening bij Nationale-Nederlanden? 3. Hoe weet ik hoeveel pensioen

Nadere informatie

uw pensioenfonds in 2011 verkort jaarverslag Stichting Heineken Pensioenfonds

uw pensioenfonds in 2011 verkort jaarverslag Stichting Heineken Pensioenfonds uw pensioenfonds in 2011 verkort jaarverslag Stichting Heineken Pensioenfonds 2 Inhoud Het jaar in 7 stappen 4 Uw pensioenfonds in cijfers 6 De deelnemersraad 8 Vijf vragen over de pensioencrisis 10 Colofon

Nadere informatie

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015:

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015: Pensioen blad voor ondernemers april 2015 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 wat vinden we van ons pensioenfonds 4 Premie in 2015: pensioenpremie blijft gelijk 5 Welk pensioenloon

Nadere informatie

STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS

STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS De pensioenregeling van SBZ STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS Uw pensioen bij SBZ Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) is het pensioenfonds voor de zorgverzekeringssector

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2015 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2015 bedroeg 112,6% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2015 bedroeg -1,6% Het pensioenvermogen

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan. Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9

Nadere informatie

Verkort jaarverslag PHI 2010

Verkort jaarverslag PHI 2010 Verkort jaarverslag PHI 2010 uitgave van stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de houtverwerkende industrie Voorwoord 2010 was een roerig jaar. Ook voor Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende

Nadere informatie

Pensioennieuwsbrief Verlagen pensioenen

Pensioennieuwsbrief Verlagen pensioenen Pensioennieuwsbrief Verlagen pensioenen Pensioenfonds DHV verlaagt de pensioenen De meest gestelde vragen & de antwoorden Net als zo n 70 andere pensioenfondsen, groot en klein, heeft het bestuur van Pensioenfonds

Nadere informatie

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden Ferry Pereboom Angelique Kansouh Februari 2012 De AC Rijksvakbonden zijn een initiatief van NCF, Juvox, VPW en VCPS Inhoudsopgave 0. Voorwoord......... 3 1. Lage dekkingsgraad

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2017

VERKORT JAARVERSLAG 2017 VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt

Nadere informatie

Verkort jaarverslag

Verkort jaarverslag Verkort jaarverslag 2014 1 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en Meubileringsbedrijven Hoe deed ons pensioenfonds het in 2014? Waar hield het bestuur zich mee bezig? En wat waren

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal 2017-1 oktober 2017 t/m 31 december 2017 Samenvatting: De (12 maands)beleidsdekkingsgraad is gestegen van 112,7% eind september 2017 naar 115,3%

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2014 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2013 in hoofdijnen... 5 2. Dekkingsgraad 2014... 7 3.Nieuw pensioenstelsel 2015... 8

Nadere informatie

12 VRAGEN over pensioen

12 VRAGEN over pensioen 12 VRAGEN over pensioen Q&A s voor dieren artsassistenten 12 vragen Inhoudsopgave 01 Waarom bouw ik bij Pensioenfonds Zorg en Welzijn pensioen op? 3 02 Kan ik ervoor kiezen om geen pensioen op te bouwen?

Nadere informatie

HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN

HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN VOORWOORD HERSTELPLAN PGB 2009-2014 Al genomen maatregelen: meer zekerheid in beleggingsbeleid Premieverhoging:

Nadere informatie

Gelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen?

Gelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen? Veelgestelde vragen DE KORTINGEN Gelden de kortingen op het pensioen per 1-9-2016 en 1-3-2017 voor beide regelingen? Ja, de kortingen gelden zowel voor de middelloon als de CDC regeling, ongeacht het afgesproken

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #12 februari 15 1 Uw pensioenregeling verandert opnieuw 3 Interview met Manager Martien Smid 4 Onze dekkingsgraad

Nadere informatie

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate oktober 2016 Hoe verloopt 2016 tot nu toe? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: de financiële situatie bij Pensioenfonds TenCate is niet goed. De alsmaar

Nadere informatie

Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen

Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Randstad heeft medio februari 2014 moeten besluiten tot het doorvoeren van een pijnlijke maatregel. Om de

Nadere informatie

LATER = NU. Uit dienst. informatie over uw pensioen

LATER = NU. Uit dienst. informatie over uw pensioen LATER = NU Uit dienst informatie over uw pensioen Ik ben uit dienst gegaan en heb geen nieuwe baan. Krijg ik later wel pensioen? Jacqueline Cremers, SPF Beheer: Het pensioen dat u tijdens uw dienstverband

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Pensioenfonds Cargill 2017 in beeld Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 van Pensioenfonds Cargill? U leest het in dit verkort jaarverslag. Financiële

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m 30 juni 2012 Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad is gedaald van 110,0% naar 105,1% Beleggingsrendement

Nadere informatie

Versie: januari Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw

Versie: januari Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw Versie: januari 2018 Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw 1 Wat bpfbouw voor u regelt: sheet 3 t/m 5 Hoe uw geld wordt beheerd door bpfbouw: sheet 6 t/m 8 Pensioen de basis:

Nadere informatie

Mag ik dan nooit meer stoppen met werken?

Mag ik dan nooit meer stoppen met werken? Mag ik dan nooit meer stoppen met werken? 67 vragen over aow-vragen en uw pensioen (Uit AD van 1-11-2016) De AOW-leeftijd gaat in 2022 met drie maanden omhoog voor iedereen die na 1954 geboren is. Reden

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? De Ahold Pensioenregeling 2015 Geachte heer, mevrouw, Welkom bij Ahold Pensioenfonds! Als u 21 jaar of ouder bent, bouwt u vanaf uw datum in dienst pensioen bij ons op. Dit

Nadere informatie

Later AOW en pensioen

Later AOW en pensioen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent. Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).*

7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).* Beste lezer, Dit overzicht met veelgestelde vragen hebben wij opgesteld naar aanleiding van de brief d.d. 10 november 2016 over de liquidatie van Coop Pensioenfonds. Heeft u een vraag die hier niet tussenstaat

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Xerox

Stichting Pensioenfonds Xerox Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Xerox Verslag Huidige vergadering Volgende vergadering Datum Duur Datum Duur 26 maart 2015 17:00 19:00 Locatie Voorzitter Locatie Voorzitter Bedrijfsrestaurant

Nadere informatie

Welkomstbrief. Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl

Welkomstbrief. Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl Welkomstbrief Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl Inhoud 1. Inleiding 4 1.1 Welke informatie krijg je over je pensioen? 4 1.2 Wat is pensioen? 4 1.3 Welke pensioenregeling heb je? 4 1.4 Heb

Nadere informatie

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017.

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Pensioenfonds Verkort jaarverslag Gezond maar alert De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Nieuws IN DIT NUMMER: Augustus 2018 Hierdoor was het mogelijk de opgebouwde pensioenen

Nadere informatie

Versie: mei Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw

Versie: mei Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw Versie: mei 2017 Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw 1 Wat bpfbouw voor u regelt: sheet 3 t/m 5 Hoe uw geld wordt beheerd door bpfbouw: sheet 6 t/m 8 Pensioen de basis:

Nadere informatie

Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana

Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) Extra uitleg en Q&A Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Wat is pensioen? Tekst uit het filmpje Wist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2017-1 april 2017 t/m 30 juni 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind juni 2017 is 115,7% en is gestegen ten opzichte van

Nadere informatie

Toeslagverlening Uitgave mei 2015

Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds Sabic, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend indicatief

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2016

VERKORT JAARVERSLAG 2016 VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst voor werknemers en werkgevers. 29 juni 2016

Pensioenbijeenkomst voor werknemers en werkgevers. 29 juni 2016 Pensioenbijeenkomst voor werknemers en werkgevers 29 juni 2016 De pensioenregeling op hoofdlijnen De pensioenregeling op hoofdlijnen Algemeen over pensioen Hoe bouwt u pensioen op? Wat krijgt u straks?

Nadere informatie

flits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin.

flits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin. pensioen Hoe warm loop jij voor het onderwerp pensioen? Informatie over uw pensioen Minder kans op verlaging, ook minder kans op indexatie Bpf HiBiN kiest voor online en digitaal Waar houdt het bestuur

Nadere informatie

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten. Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige

Nadere informatie

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan Jaarbericht 2011 Ruim 1.600 mensen ontvangen op dit moment een pensioenuitkering via ons pensioenfonds. Nog eens ruim 2.300 (oud) DuPont-medewerkers zullen in de toekomst een pensioenuitkering ontvangen.

Nadere informatie

4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016

4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016 Samenvatting cijfers per 31 december 2015 Dekkingsgraad (UFR): 100,5% Beleidsdekkingsgraad: 104,4% Belegd vermogen: 19,9 miljard Rendement 4 e

Nadere informatie

Brochure Toeslagverlening

Brochure Toeslagverlening Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen

Nadere informatie

Toeslag- verlening Uitgave mei 2015

Toeslag- verlening Uitgave mei 2015 Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend

Nadere informatie

2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017

2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017 Kwartaalbericht 2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017 Samenvatting cijfers per 30 juni 2017 Dekkingsgraad (UFR): 104,9% Beleidsdekkingsgraad: 101,8% Belegd vermogen: 23,5 miljard Rendement 2017 t/m juni:

Nadere informatie

Risico s rond pensioen

Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Uitgave maart 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend

Nadere informatie

1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016

1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016 Kwartaalbericht 1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016 Samenvatting cijfers per 31 maart 2016 Dekkingsgraad (UFR): 97,7% Beleidsdekkingsgraad: 102,0% Belegd vermogen: 21,9 miljard Rendement 1 e kwartaal

Nadere informatie

Uw pensioenbulletin juli 2010. Pensioenen per 1 juli 2010 niet verhoogd. Algemeen Mijnwerkersfonds

Uw pensioenbulletin juli 2010. Pensioenen per 1 juli 2010 niet verhoogd. Algemeen Mijnwerkersfonds Uw pensioenbulletin juli 2010 Algemeen Mijnwerkersfonds Pensioenen per 1 juli 2010 niet verhoogd Door de huidige dekkingsgraad en de onzekere economische omstandigheden heeft het bestuur, na advies van

Nadere informatie

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen

Nadere informatie

Onderwerp: welkom bij Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken

Onderwerp: welkom bij Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken 1234AB99 De heer AB Voorbeeld Straat 99 1234 AB WOONPLAATS Datum 7 mei 2015 Klantnummer 021-0123456789-01 Onderwerp welkom bij Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Geachte heer Voorbeeld Per 15

Nadere informatie

blad Ontmoet mij op www.onsbpfschilders.nl UITNODIGING gratis uitleg over je pensioen 7 WAT VINDEN WE VAN ONS PENSIOENFONDS 4

blad Ontmoet mij op www.onsbpfschilders.nl UITNODIGING gratis uitleg over je pensioen 7 WAT VINDEN WE VAN ONS PENSIOENFONDS 4 Pensioen blad voor werknemers maart 2015 Meer inzicht in je pensioen: MET UPO & DE PENSIOENPLANNER 2 WAT VINDEN WE VAN ONS PENSIOENFONDS 4 Premie in 2015: PENSIOENPREMIE BLIJFT GELIJK 5 UITNODIGING gratis

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Samenvatting: dalende euro en dalende rente Nominale dekkingsgraad gedaald van 117,4% naar 115,1%

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. #8 december 12

Pensioen Nieuws. #8 december 12 Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #8 december 12 1 AVEBE Pensioenfonds doet het goed in spannende tijden 2 Wolter Bouwmeester stopt als bestuurslid Nieuwe uitvoerder Pensioenspaarregeling

Nadere informatie

POPULAIR JAARVERSLAG 2013

POPULAIR JAARVERSLAG 2013 POPULAIR JAARVERSLAG 2013 2 Het herstel van onze financiële positie blijft absolute topprioriteit. Twee gezichten Het jaar 2013, maar ook 2014 dat nog grotendeels voor ons ligt, kent twee gezichten. Enerzijds

Nadere informatie

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Derde kwartaal juli 2017 t/m 30 september Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Derde kwartaal juli 2017 t/m 30 september Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 113,6% naar 116,5%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid

Nadere informatie

1. Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

1. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hartelijk welkom bij Pensioenfonds PGB! U bouwt pensioen bij ons op omdat u bij RELX werkt. In dit Pensioen 1-2-3 leest u hoe het zit met uw pensioen Lees in 3 stappen over uw pensioen Pensioen 1-2-3 bestaat

Nadere informatie

Ontwikkelingen in 2012

Ontwikkelingen in 2012 1 Jaarbericht 2012 Ontwikkelingen in 2012 2012 was, in alle opzichten, weer een bewogen jaar. We kregen onder meer te maken met hectische ontwikkelingen op de financiële markten, met veranderingen in de

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Terugblikken, vooruitkijken. Financiële crisis nog niet voorbij. #3 juli 10. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Terugblikken, vooruitkijken. Financiële crisis nog niet voorbij. #3 juli 10. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE 1 Terugblikken en vooruitkijken Financiële crisis nog niet voorbij 2 Wat bracht 2009 het Pensioenfonds? Verdeling beleggingen 3 De belangrijkste

Nadere informatie

HALLO ALLEMAAL LIKE BPF SCHILDERS OP FACEBOOK WAT DE DEKKINGSGRAAD ONS VERTELT 2. WAT IS ER VERANDERD IN 2016? Wijzigingen pensioenregeling 4

HALLO ALLEMAAL LIKE BPF SCHILDERS OP FACEBOOK WAT DE DEKKINGSGRAAD ONS VERTELT 2. WAT IS ER VERANDERD IN 2016? Wijzigingen pensioenregeling 4 Pensioen voor pensioengerechtigdenblad maart 2016 WAT DE DEKKINGSGRAAD ONS VERTELT 2 Online klantenpanel GEZOCHT: MENSEN MET EEN MENING! 3 WAT IS ER VERANDERD IN 2016? Wijzigingen pensioenregeling 4 BELEGGEN

Nadere informatie

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan. Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9

Nadere informatie

Een nieuwe keuze in pensioenoplossingen. ICK Beschikbare Premieregeling

Een nieuwe keuze in pensioenoplossingen. ICK Beschikbare Premieregeling Een nieuwe keuze in pensioenoplossingen voor de ICK-branche ICK Beschikbare Premieregeling ICK Beschikbare Premieregeling 2 De ICK-branche verbreedt het aanbod op het gebied van pensioen. Naast de bestaande

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #11 juni 14 1 Financiële situatie Pensioenfonds AVEBE 2 Bereid je tijdig voor op je pensioen Uw pensioenoverzicht: weet hoe u er voor staat

Nadere informatie

Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 31 december 2018

Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 31 december 2018 Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 31 december 2018 Uw persoonlijke gegevens Mevrouw C.M. Voorbeeld Geboren op: 17 september 1964 Werkgever: Example Kliniek Klantnummer: 640917999 Uw partner D.

Nadere informatie

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan

Nadere informatie

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015. Samenvatting cijfers per 30 juni 2015

Kwartaalbericht. 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015. Samenvatting cijfers per 30 juni 2015 Kwartaalbericht 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015 Samenvatting cijfers per 30 juni 2015 Dekkingsgraad (UFR): 108,3% Beleidsdekkingsgraad: 110,0% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2015 1 e halfjaar:

Nadere informatie

Wat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds?

Wat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds? Veelgestelde vragen en antwoorden Ontbinding Stichting Pensioenfonds Bavaria (in liquidatie) Wat gaat er op 1 april 2017 gebeuren? Dan gaan de opgebouwde pensioenaanspraken van de actieve en gewezen deelnemers

Nadere informatie

Toeslagverlening. Versie

Toeslagverlening. Versie Toeslagverlening Versie 07-10-2016 Versie 07-10-2016 Toeslagverlening (indexatie) Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook

Nadere informatie

19 maart 2016. Onderzoek: Korten pensioenen?

19 maart 2016. Onderzoek: Korten pensioenen? 19 maart 2016 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen

Nadere informatie

Verkort jaarverslag PHI 2012

Verkort jaarverslag PHI 2012 Verkort jaarverslag PHI 2012 Uitgave van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw Voorwoord Eén sterk, toekomstbestendig pensioenfonds. Met dat doel gingen het

Nadere informatie

Bijlagen: Uniform Pensioenoverzicht pensioengerechtigden 2017 Post over uw pensioen zoveel mogelijk digitaal Antwoordkaart

Bijlagen: Uniform Pensioenoverzicht pensioengerechtigden 2017 Post over uw pensioen zoveel mogelijk digitaal Antwoordkaart Postbus 97630, 2509 GA Den Haag Telefoon: 088-007 98 00 Mail: servicedesk@metalektropensioen.nl www.metalektropensioen.nl KvK 41150484 uw kenmerk uw brief van ons kenmerk datum januari 2017 Uw pensioen

Nadere informatie

Nieuws. Een fonds in goede conditie IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag

Nieuws. Een fonds in goede conditie IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag Verkort jaarverslag Een fonds in goede conditie In deze nieuwsbrief blikken we terug op 2016. Wat waren de belangrijkste ontwikkelingen? Op alle beleidsterreinen is er hard gewerkt in 2016. We hebben het

Nadere informatie

1e kwartaal 2017 Den Haag, april 2017

1e kwartaal 2017 Den Haag, april 2017 Kwartaalbericht 1e kwartaal 2017 Den Haag, april 2017 Samenvatting cijfers per 31 maart 2017 Dekkingsgraad (UFR): 103,3% Beleidsdekkingsgraad: 100,4% Belegd vermogen: 23,5 miljard Rendement 2017 t/m maart:

Nadere informatie