BM Zienswijze Provinciale Staten op ontwerp Ontwikkelingsstrategiekader (OSK) Regionale ontwikkelingsorganisatie Zuidplas (ROZ)

Transcriptie

1 BM Voordracht Aan Provinciale Staten Van Statencommissie Bestuur en Middelen Vergadering September 2009 Nummer 6089 onderwerp Zienswijze Provinciale Staten op ontwerp Ontwikkelingsstrategiekader (OSK) Regionale ontwikkelingsorganisatie Zuidplas (ROZ) 1 Ontwerpbesluit Provinciale Staten van Zuid-Holland, Gelet op de mogelijkheid om een zienswijze te geven op het ontwerp Ontwikkelingsstrategiekader van de Regionale ontwikkelingsorganisatie Zuidplas en gelezen de reactie van Gedeputeerde Staten van 16 juli 2009 (kenmerk PZH ) op de stukken. Besluiten: 1. Positief te zijn over het ontwerp Ontwikkelingsstrategiekader van de Regionale ontwikkelingsorganisatie Zuidplas maar waarbij het signaal wordt afgegeven dat er vooralsnog terughoudendheid moet worden betracht met betrekking tot de realisatie van andere onderdelen van de groen-blauwe agenda of van nieuwe infrastructuurprojecten (weg, openbaar vervoer of fietspaden). 2. Het algemeen bestuur van Regionale ontwikkelingsorganisatie Zuidplas in kennis te stellen van het gestelde onder 1. Den Haag, 9 September 2009 Provinciale Staten van Zuid-Holland, griffier, voorzitter,

2

3 2 Toelichting Op 11 juni 2009 hebben Provinciale Staten van de Regionale ontwikkelingsorganisatie Zuidplas het Ontwerp Ontwikkelingsstrategiekader ontvangen. Provinciale Staten zijn daarbij tot uiterlijk 15 September 2009 in de gelegenheid gesteld om van hun zienswijze ten aanzien van dit onderwerp te doen blijken. Op verzoek van Provinciale Staten hebben Gedeputeerde Staten door middel van een brief (16 juli 2009 met het kenmerk PZH ) een inhoudelijk reactie op de stukken voorbereid. Gedeputeerde Staten constateren dat er een beperkt Ontwikkelingsstrategiekader aan Provinciale Staten is aangeboden. Het dagelijks bestuur van de ROZ heeft het ontwerp unaniem vastgesteld maar omdat thans slechts overeenstemming kon worden verkregen over een minimaal OSK, zijn nog niet alle paragrafen in het OSK uitgewerkt. Vanwege de kredietcrisis blijken private partijen (nog) niet bereid te zijn om in het kader vab de ontwikkeling van de Zuidplas anterieure overeenkomsten te sluiten of publiek private samenwerkingsverbanden aan te gaan. Hierdoor is nog onvoldoende borging van de bovenplanse verevening mogelijk. In de brief aan Provinciale Staten gaan Gedeputeerde Staten daarnaast nog in op de planologische ontwikkelingen, de ontwikkelingsperspectieven, de financiele risico's en risicobeheersing en de prioritering van verschillende projecten in verkeer en vervoer en groen-blauw. Gedeputeerde Staten hebben er begrip voor dat de Regionale Ontwikkelingsorganisatie onder de huidige (economische) omstandigheden geen verdere voorstellen kunnen doen. Gezien de onderzekerheden moet het (financiele) gat tussen realisatie en beschikbare financien zoveel mogelijk beperkt blijven. Gedeputeerde Staten adviseren Provinciale Staten in te stemmen met het ontwerp OSK maar daarbij het signaal af te geven dat er vooralsnog terughoudendheid betracht moet worden met betrekking tot de realisatie van andere onderdelen van de groen-blauwe agenda of van nieuwe infrastructuurprojecten (wegen, openbaar vervoer, fietspaden). Voorstel Wij stellen u voor te besluiten overeenkomstig het ontwerpbesluit. Den Haag, 2 September 2009 Statencommissie Bestuur en Middelen, voorzitter, E.W.M. van Nassau.

4

5 Gedeputeerde Staten MGEKOKEN t 6 JULI2019 HOLLAND Contact Mw drs. M. Oosterman T m.oosterman@pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus LP Den Haag T Provinciale Staten Datum 16.JUU2009 Ons kenmerk PZH Uw kenmerk Bijlagen 2 Onderwerp Ontwerp Ontwikkelingsstrategiekader (OSK) Regionale ontwikkelingsorganisatie Zuidplas (ROZ) Geachte Staten, De waarnemend Statengriffier heeft ons op 12 juni 2009 om een schriftelijke reactie op het Ontwerp OntwikkelingsStrategieKader (OSK) van de Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas (ROZ) gevraagd. Deze doen wij u hierbij toekomen. Beoerkt OSK Dit (ontwerp) OSK is het eerste dat de ROZ in procedure brengt en vormt het kader voor de door de ROZ te voeren strategie. Het voorliggende OSK is een eerste proeve en bij de aanbieding van de ontwerp financiele stukken van de ROZ in april van dit jaar, was al aangekondigd dat het ontwerp OSK later beschikbaar zou komen omdat het op diverse punten nog moest worden aangepast. Het op 10 juni 2009 toegezonden ontwerp is, zoals uit de stukken blijkt, unaniem door het DB van de ROZ vastgesteld, maar "omdat thans slechts overeenstemming is kunnen verkrijgen over een minimaal OSK, zijn niet alle paragrafen uitgewerkt". Vanwege de kredietcrisis blijken private partijen namelijk (nog) niet bereid te zijn om in het kader van de ontwikkeling van de Zuidplas anterieure overeenkomsten te sluiten of publiek private samenwerkingsverbanden aan te gaan. Hierdoor is nog onvoldoende borging van de beoogde bovenplanse verevening mogelijk. Bezoekadres Zuid-Hollandplein AW Den Haag Tram 9 en bussen 18, 22, 65 stoppen dichtbij het provinciehuis. Vanaf station Den Haag CS is het tien minuten lopen. De parkeerruimte voor auto's is beperkt. Planologie Uit het ontwerp OSK blijkt dat er planologisch flinke stappen zijn gezet. De ontwerp-bestemmingsplannen waren op 20 mei (datum van vaststelling van het ontwerp OSK) voor een groot deel ter inzage gelegd. Deze bestemmingsplannen zijn inmiddels op basis van unanieme besluitvorming door de desbetreffende raden vastgesteld. Het overgrote deel van het in het Startprogramma vastgelegde aantal woningen is in bestemmingsplannen opgenomen; bestemd met uitwerkingsverplichting of met wijzigingsbevoegdheid. Het aantal hectaren bedrijfsterrein blijft nog wat achter, maar kan met een wijzigingsbevoegdheid in de plannen worden opgenomen. Het Glastuinbouwbedrijvenlandschap moet nog deels -door de gemeente Waddinxveen- in plannen worden verwerkt.

6 pr v l n ± HOLLAND <.,. { Ons kenmerk ' PZH Voor wat betreft infrastructuur is een aantal prioritaire ontwikkelingen, zoals genoemd in de brief van de heer Van Dijk, lid van ons college, d.d. 27 november2008 (bijlage 2 van het OSK) geregeld, maar niet alle. Wij hechten er aan dat de ROZ de gemeenten aanspoort deze hiaten zo spoedig mogelijk op te vullen. Ontwikkelingsperspectief onzeker Ontwikkelingsafspraken zijn nog niet gemaakt en de uitwerking van de globale plannen zal pas ter hand worden genomen zodra er zicht is op feitelijke realisering. Uit het ontwerp OSK blijkt dat voor het bedrijventerrein Nieuwerkerk-Oost nog geen sluitende grondexploitatie te maken is en dat het vraagstuk van de ontsluiting van het bedrijfsterrein A12 Noord ten laste van de grondexploitatie nog niet is opgelost. Er is nog onzekerheid over zowel de omvang als over het moment dat vanuit ontwikkelingen de (verevenings) bijdragen aan de infrastructuur en/of de groen-blauwe agenda kunnen worden gerealiseerd. Financiele risico's Vanuit het principe "eerst bewegen dan bouwen" hebben wij met het rijk besloten de aanleg van de parallelstructuur A12/Moordrechtboog ter hand te nemen. Naast de rijksbijdrage van 100 mln. is de provinciale bijdrage daaraan geregeld in het MPI. Gezien de onzekerheden over de bijdragen uit de ontwikkellocaties aan de overige infra in de Zuidplaspolder, kent de realisatie daarvan nog duidelijk financiele risico's. Er is overleg geweest met de Zuidplasgemeenten om via een soort garantie, gelden beschikbaar te krijgen voor de meest noodzakelijke infrastructuurprojecten. Dit heeft geleid tot toezeggingen in de orde van 40 mln. Bij vaststelling van dit OSK betekent dit dat de verschuldigdheid geregeld is. Verkeer en vervoer Van de 40 mln. is 30 mln. bedoeld voor verkeer. Hiervan is 20 mln. beschikbaar voor de halve aansluitingsvariant van de Moordrechtboog (P1 t/m P4) die onderdeel uitmaakt van het provinciaal minimumpakket (zie bijlage 2 van het OSK) en 10 mln. voor de verlengde Veilingweg. Wij kunnen ons in deze prioriteitstelling vinden, maar dat wat nu op tafel ligt is nog een te geringe bijdrage is voor realiseren van het gehele minimumpakket, zoals verwoord in bijlage 2 van het OSK. Groen/blauw Het OSK geeft aan dat 400 ha groen-blauw is bestemd. Van de 40 mln. is 10 mln. bestemd voor groen. Wij onderschrijven het leggen van prioriteit bij realiseren van de Groene Waterparel ( 6,9 mln.). Dan is er nog 3,1 miljoen bestemd voor het realiseren van de Vierde Tocht, de Dwarstocht en de Vijfde Tocht/Boogpark, alle onderdeel van de ecologische hoofdstructuur. Wij onderschrijven de prioriteit van de Vierde Tocht en de Dwarstocht omdat daarmee deze ecologisch/recreatieve verbinding tussen Bentwoud en Groene Waterparel kan worden gerealiseerd. Uitgangspunt is dan wel dat het Hoogheemraadschap haar grondpositie ter plaatse "om niet" voor inrichting ter beschikking stelt. Het Hoogheemraadschap zou in het kader van dit OSK gevraagd moeten worden dit uitgangspunt te onderschrijven. De realisatie van de Vijfde Tocht/Boogpark vormt samen met de Vredenburghzone een ecologische verbinding. Prioritering is aan de orde als overeenstemming bestaat over de gehele ecologische verbinding. 2/2

7 Ons kenmerk PZH Risicobeheersing Overeenkomstig de afspraak in het DB zijn inmiddels externe opdrachten verleend tot het inventariseren van: de optimale en de maximale (nl op basis van de wijzigingsbevoegd-heden) ruimte in de grondexploitaties de risicofactoren mogelijk risicomanagement ter beheersing van deze factoren. Hierover zal in het derde kwartaal van dit jaar aan de dagelijks besturen van de Grondbank RZG Zuidplas en van de ROZ worden gerapporteerd. Op basis van deze adviezen zullen de DB's voorstellen doen op het terrein van de risicobeheersing en de zeggenschap. Voor het einde van het jaar zullen hieromtrent nadere voorstellen worden gedaan aan de Gemeenteraden en Provinciale Staten. Conclusie We hebben er begrip voor dat de Regionale Ontwikkelingsorganisatie onder de huidige (economische) omstandigheden geen verdere voorstellen heeft kunnen doen. Gezien de onzekerheden moet het (financiele) gat tussen realisatie en beschikbare financien zo veel mogelijk beperkt blijven. In dat licht stellen wij u voor om in te stemmen met het ontwerp OSK maar daarbij het signaal af te geven dat er vooralsnog terughoudendheid past met betrekking tot realisatie van andere onderdelen van de groen-blauwe agenda of van nieuwe infrastructuurprojecten (weg, ov of fietspaden). Overigens wijzen wij er op dat de instemming met dit OSK, geen uitvoeringsbesluit is voor de genoemde door de provincie uit te voeren projecten. Daartoe zullen er in de (nabije) toekomst nog aparte besluiten aan u worden voorgelegd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, secretaris, voorzitter, M.bf.J. van Wieringen-Wagenaar J. Frans^en Bijlagen: - aanbiedingsbrief ROZ - Ontwerp Ontwikkelingsstrategiekader (OSK) /3

8

9 NGEKOMEN 1 t JUNI ZM9 Provinciale Staten van Zuid-Holland en de raden van de gemeenten Gouda, Moordrecht, Nieuwerkerk aan den Ussel, Rotterdam, Waddinxveen en Zevenhuizen-Moerkapelle drieboek RZG ZUIDPLAS Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas (ROZ) Ons kenmerk Uw kenmerk PZH Onderwerp: Zienswijze OSK Bijlagen 1 Datum 10juni2009 P/A PROVINCIEHUIS ZUID-HOILAND Postbus LP Den Haag W.G.J. Wijntjes Secretaris ROZ TELEFOON wgj.wijntjes@pzh.nl Geachte heer, mevrouw, Als deelnemer aan de Gemeenschappelijke Regeling Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas ontvangt u hierbij het door het Dagelijks Bestuur in zijn vergadering op 20 mei 2009 unaniem vastgestelde Ontwikkelings Strategiekader (OSK) Overeenkomstig artikel 22 van de Gemeenschappelijke Regeling ROZ wordt u in de gelegenheid gesteld om uw zienswijze hieromtrent binnen 2 maanden kenbaar te maken. Zoals tijdens de Raden-, Staten- en Hoofdingelandenconferentie (3 juni 2009) met u is gedeeld, heeft de unanieme vaststelling van het ontwerp OSK meer tijd gekost dan voorzien. De gevolgen van de economische crisis, de belangen van de deelnemers, gevoegd bij het feit dat het de eerste keer voor de ROZ was, zijn de verschillende oorzaken voor de vertraging. Het DB van de ROZ heeft er voor gekozen om in dit OSK nog maar een deel van de veronderstelde ruimte in de grondexploitatie voor bijdragen aan de Hoofdplanstructuur te beleggen. Dit gegeven heeft uiteraard gevolgen voor de prioriteiten voor de aanleg van de Hoofdplanstructuur. Omdat de in dit OSK vastgelegde betellngsverschuldigdheid nog niet leidt tot een betalingsi/eap//cm/ng is de noodzaak van het gelijktijdig vaststellen van het OSK met de begroting 2010 nog niet aanwezig. Naar verwachting zal dit volgend jaar wel het geval zijn. Ook is in bijgevoegd OSK de programmering van de ontwikkeling binnen de ter inzage gelegde bestemmingsplannen vastgesteld. Hierbij dient te worden opgemerkt, dat in bestemmingsplannen conform de wet RO de planologische mogelijkheden zijn opgenomen. Dit is niet hetzelfde als een realisatieplan. In het OSK hebben de partners aangegeven wel tot de ontwikkeling van de in dit OSK genoemde programmaonderdelen van het in 2007 afgesproken Startprogramma te zullen komen. Zoals hiervoor is opgemerkt is ten laste van een aantal genoemde ontwikkellocaties de bijdrage aan de onderdelen van de Hoofdplanstructuur bepaald. Tevens zijn er vervolgafspraken gemaakt ter verzekering van de realisering van twee Pluspakketten. Hiervoor gelden twee aspecten: ruimte in < Provinde /uid-holland «Gcmeenle Gouda - Gemeente Moordredit ' (lenieonte Nieuwerkerkaan den Ifssel Gemeente Rotterdam < Gemeente Waddinxveen Gemeente Zeveiihuizen-Moerkapdle»

10

11 PAGINA 2/2 grondexploitaties en ruimte bij het hanteren van de wijzigingsbevoegdheden in de bestemmingsplannen. Hiertoe zijn afspraken gemaakt tot actualisatie van het werkdocument grondexploitatie, tot raming van de ruimte in de grondexploitaties en van de uitvoeringskosten van onderdelen van de Hoofdplanstructuur. Eveneens is de essentie van het door raden van de grondgebiedgemeenten en door de staten geaccordeerde Handboek Kwaliteit Zuidplaspolder opgenomen als leidraad voor de kwaliteitsontwikkeling voor de periode tot Met het eerste OSK van de ROZ wordt de bijdrage vanuit de ontwikkelingsexploitatie aan de onderdelen van Hoofdplanstructuur geborgd. Voor de onderdelen: Op- en afritten bij Moordrecht Parallelle structuur A12 / Moordrechtboog incl. de Verlengde Veilingroute Restveen en Groene Waterparel met verbindingen langs het Boogpark en de 4de Tocht naar het Bentwoud Randwegen Waddinxveen, Fietspaden en fiets/spoortunnels bestaan inmiddels financiele toezeggingen van rijk, provincie en Prorail van meer dan 300 mln. In bovengenoemde Raden-, Staten- en Hoofdingelandenconferentie is aangegeven dat het DB van de ROZ jaarlijks de financiele arrangementen zal actualiseren. U wordt verzocht uw zienswijze kenbaar te maken voor 15 September 2009 bij het secretariaat van de ROZ op bovengenoemd adres. Hoogachtend, namens het Dagelijks Bestuur van de ROZ, de secretaris, W.G.J. Wijntjes

12

13 driehoek RZG ZUIDPLAS Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas (ROZ) Ontwerp Ontwikkelingsstrategiekader (OSK) Vastgesteld in DB ROZ 20 mei 2009

14 Inhoudsopgave 0. Samenvatting 0.1 Programmering en Startprogramma Zuidplas Bovenpianse verevening Kwaliteitsborging 9 1. Inleiding 1.1 Inhoud en procedure OSK Invloed economische crisis op gebiedsontwikkeling Zuidplas Regionaal uitvoeringsprogramma 2.1 Uitgangspunten en perspectief Startprogramma Programmering voor wonen, werken, voorzieningen, infrastructuur en OV, groenstructuur en blauwe structuur Normatief financieel kader Kosten Hoofdplanstructuur, bureaukosten ROZ en omslag van kosten 4.1 Beschrijving en kaartbeeld Bovenpianse verevening Vereveningsstortingen en het fonds bovenpianse verevening en waarborgfonds 5.1 Overzicht geraamde Vereveningsstortingen per ontwikkelgebied en per gemeeente Fasering in de tijd van de verschuldigdheid van de Vereveningsstortingen Rente-, kosten- en opbrengstenindices Overzicht te verwachten saldi van het vereveningsfonds en het waarborgfonds Procedures voor bijstelling, periodieke monitoring en herijking 6.1 Criteria voor bijstelling van vastgestelde vereveningsbesluiten en het OSK Procedure voor periodieke monitoring en periodieke herijking OSK Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid 7.1 Handboek Kwaliteit Zuidplaspolder Verordening kwaliteitsborging Risicomanagement 8.1 Planvorming bestemmingsplannen Projectontwikkeling Jaarlijkse bijstelling van het OSK 38

15 Bijlagen: Brief van Gedeputeerde Staten over Natuurontwikkeling Groene Waterparel en Restveen d.d. 3 juni Brief gedeputeerde Van Dijk over infrastructuur d.d. 27 november Brief gedeputeerde Van Dijk aan het College van B&W van Waddinxveen d.d. 28 mei 2009.

16 0. Samenvatting Het OSK is het eerste OSK dat de ROZ in procedure brengt, sinds de gemeenschappelijke regeling ROZ op 1 november 2008 in werking is getreden. Het OSK vormt het kader voor de door de ROZ te voeren strategic binnen haar rechtsgebied. Deze samenvatting geeft een overzicht van de voornemens vanuit de drie hoofdtaken van de ROZ: programmering, bovenpianse verevening(bpv) en kwaliteitsborging. 0.1 Programmering en Startprogramma Zuidplas De basis van de programmering wordt gevormd door de afspraken die partijen in het voorjaar van 2007 hebben gemaakt over het Startprogramma Zuidplas en het daarbij horende pakket voor de Hoofdplanstructuur. Hieronder is per deelgebied aangegeven welke keuzes in het Startprogramma zijn gemaakt. DEELGEBIED RESTVEEN EN WATERPAREL Basisvariant DEELGEBIED RODE WATERPAREL keuze voor baslsvarlant woningen in dun-groen gerelateerde onderdelen Hoofdplanstructuur N219 Moordrechtboog (onderliggend wegennet). Fletspad F340 Restveen en Groene Waterparel DEELGEBIED ZUIDPLAS WEST keuze voor basisvariant Dorpsuitbreiding Zevenhuizen-Zuid en Nieuwerkerk- Noord (3.000 woningen, waarvan dorps woonmilieu en 900 dun-groen) Bedrijfsterrein Nieuwerkerk-Oost gerelateerde onderdelen Hoofdplanstructuur: «Ontsluiting Eendragtspolder Inpassing A20 DEELGEBIED ZUIDPLAS NOORD keuze voor basisvariant Dorpsuitbreiding Moerkapelle (800 woningen dorps) Lanen, linten en tochten (800 woningen) hectare glastuinbouw, 20% meervoudig grondgebruik 60 hectare bedrijfsterrein gerelateerde onderdelen Hoofdplanstructuur:. N456 West Westelijke Randweg Waddinxveen Zuidelijke Randweg Waddinxveen Fletspad DEELGEBIED GOUWEKNOOP keuze voor basisvariant 900 woningen (stedelijk milieu) 1) gerelateerde onderdelen Hoofdplanstructuur Station Gouweknoop

17 DEELGEBIED HET NIEUWE MIDDEN keuze voor basisvariant 150 woningen 1) noot: betreft een drukfout: het juiste aantal woningen bedraagt 950. Inmiddels hebben de grondgebiedgemeenten de ontwerpbestemmingsplannen voor een groot deel ter Inzage gelegd. Op de ter inzage gelegde bestemmingsplannen zijn ondermeer door de gemeente Rotterdam en de provincie Zuid-Holland zienswijzen ingediend teneinde te bewerkstelligen dat de in de bestemmingsplannen opgenomen programmering overeenkomt met het afgesproken Startpakket. Hieraan hebben de Colleges van B&W van de desbetreffende gemeenten zich inmiddels gecommitteerd. In onderstaande tabellen wordt schematisch met afgeronde getallen aangegeven op welke wijze de vast te stellen bestemmingsplannen zich moeten gaan verhouden met het Startpakket. Uit onderstaande tabellen blijkt tevens, dat in de plannen woningen met een uitwerkingsverplichting bestemd zijn en dat nog eens woningen door middel van een wijzigingsbevoegdheid planologisch mogelijk worden gemaakt. Het Startprogramma uitgewerkt: Wonen Oorspronkelijk Startpakket Gebied Totaal Aantal woningen Stedelijk Dorps Dun-groen Stadsregio Rotterdam Zuidplas Gemeenten Zuidvleugel TotaaJ ,000 $ J&PO, f.200 Bestemmingsplannen (bestemd met uitwerkingsverplichting) Gebied Moerkapelle Zuidplas West (N'kerk- Noord) Zevenhuizen-Zuid Rode Waterparel Totaal - >^ ~ { ;.l' $;': '- Totaal aantal woningen vv,<m*r & -*' Stedelijk. '<-/ *'; Dorps ' /;?tj^0. Dun-groen ,- ' ' -"i»7s«

18 Bestemmingsplannen (bestemd met wijzigingsbevoegdheid) Gebied Zuidplas Noord Het Nieuwe Midden Rode Waterparel Totaai Totaal aantal woningen ,050 Stedelijk 0 Dorps 0 Dun-groen ,050 Van het Startprogramma van woningen zijn dan woningen (7.000 minus ) nog niet bestemd. Het gaat om 950 woningen in de Gouweknoop (Stedelijk woonmilieu) en 400 dun-groen / landelijk wonen in Waddinxveen. De voorontwerpen van nieuwe bestemmingsplannen en van de besluiten in het kader van de wijzigingsbevoegdheid worden ter goedkeuring aan Dagelijks Bestuur (DB) ROZ voorgelegd. In dat kader zal over eventuele afwijkingen van het Startpakket unaniem worden besloten. Bedrijfsterreinen In het Startprogramma is voor de periode uitgegaan van de realisatie van 110 hectare bedrijfsterreinen. In de ontwerpbestemmingsplannen die ter inzage zijn gelegd, is bruto 34,1 ha bedrijfsterrein Knibbelweg- Oost met een uitwerkingsverplichting bestemd, waarvan 12,4 ha dubbel ruimtegebruik. De resterende 70 ha netto kan met een wijzigingsbevoegdheid worden opgenomen en heeft betrekking op: bruto 53 ha in Nieuwerkerk-Oost; bruto 41,5 ha A12-noord in Waddinxveen (met 20% dubbel ruimtegebruik, ISP biz. 55). Glastuinbouwbedrijvenlandschap In het Startprogramma is voor de periode uitgegaan van de realisatie van 200 ha nieuw + 80 ha verspreid glas, geheel te realiseren in deelgebied Zuidplas Noord. Hiervan is door de gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle bestemd met een uitwerkingsverplichting: 34,1 ha Knibbelweg-Oost, Zevenhuizen-Moerkapelle, waarvan 12,4 ha dubbel ruimtegebruik; 23,8 ha in Zevenhuizen-Moerkapelle tussen de A12 en Moerkapelle; 9,6 ha ten noorden A12 (Zevenhuizen-Moerkapelle); 18,1 ha Swanladriehoek (Zevenhuizen-Moerkapelle). Daarnaast resteren nog de volgende onderdelen op het grondgebied van de gemeente Waddinxveen: 39 ha Amvestkavel; 76 ha Weyland kavel; 7 ha overgangszone.

19 Infrastructuur De volgende onderdelen uit het Startprogramma voor de aanleg van de regionale infrastructuur zijn in de ontwerpbestemmingsplannen bestemd met een uitwerkingsverplichting of met een wijzigingsbevoegdheid: Parallelle infrastructuur (//) A12 en Moordrechtboog start in 2010 met Moordrechtboog, die in 2015 kan zijn afgerond; Gefaseerd verleggen van de N219 bij Nieuwerkerk aan den IJssel; Veilingweg/N456 West start met veilingweg vanaf N219; Fietspaden start in 2010; Ontsluiting Eendragtspolder mogelijke start in 2010 als financiering is geregeld. Daarnaast is voorzien in de aanleg van fietspaden. Er wordt vanuit gegaan dat de recente bestuurlijke afspraken tussen de gemeente Waddinxveen en de provincie Zuid-Holland er in voorzien dat de onderdelen van de parallelstructuur A12 die op het grondgebied van Waddinxveen liggen (Westelijke en Zuidelijke Randweg) gerealiseerd kunnen worden. Afwijkend ten opzichte van het ISP c.q. het Startprogramma zijn de volgende onderdelen van het netwerk niet voorzien: Verdubbelen N219 bij Zevenhuizen, omdat dit onderdeel verkeerskundig nog niet nodig zou zijn bij de programmering van het Startpakket; Inpassing A20 bij Nieuwerkerk aan den IJssel ook onderdeel van het project VoorRUIT Rotterdam; Halte Gouweknoop en overige OV-voorzieningen vanwege het ontbreken van zicht op voldoende reizigers. Groen-blauwe structuur De aanleg van circa 400 ha groen en natuur is bestemd (inclusief de uitwerkingsverplichtingen in de Groene Waterparel en de wijzigingsbevoegdheid in het Restveengebied). In de ter inzage gelegde ontwerpbestemmingsplannen Zuidplas Noord, Het Nieuwe Midden, Vredenburghzone en de Gouweknoop zijn opgenomen: Robuuste groenstructuur langs de Vierde Tocht en de Zevenhuizer Dwarstocht; Vredenburghzone; Boogpark. Bovengenoemde onderdelen van de blauwe structuur, in verband met ruimte voor waterberging, zijn positief bestemd (inclusief uitwerkingsverplichtingen) in de ontwerpbestemmingsplannen. 0.2 Bovenpianse verevening De ruimte voor bovenpianse verevening die bestemd is voor de financiering van de Hoofdplanstructuur wordt bepaald door de raming van de grondexploitatie op basis van het aantal bestemde woningen (geconcretiseerd naar segment), het areaal aan bedrijfsterreinen en aan glastuinbouw. Op grand van het in de ontwerpbestemmingsplannen met een uitwerkingsverplichting opgenomen programma kan de ruimte voor bovenpianse verevening worden bepaald.

20 In het DB van de ROZ is alleen overeenstemming bereikt over een minimale afdracht, omdat bestuurders zich onder de huidige economische omstandigheden geen grote risico 's kunnen veroorloven (zie onderstaande tabel). In deze tabel zijn de bestuurlijke afspraken met Waddinxveen als PM opgenomen, omdat deze nog niet worden geschraagd door ontwerpbestemmingsplannen (met minstens de uitwerkingsverplichting). Deelgebied Zuidplas Noord ZhMk Waddinxveen Zuidplas West Rode Waterparel Het Nieuwe Midden Gouweknoop Totaal BpV minimaal 10 mln. PM 0 30 mln mln. +PM Deze bijdrage is als volgt naar de ontwikkellocaties toegerekend: 10 mln. door de gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle ten laste van haar ontwikkellocatie Zuidplas Noord t.b.v. de Veilingroute (Parallelle Structuur A12 / Moordrechtboog) PM: tussen de provincie Zuid-Holland en de gemeente Waddinxveen zijn afspraken gemaakt over de aanleg van de Randwegen op basis van de N207 corridorstudie. Hierin wordt uitgegaan van 30 mln. voor de gemeente Waddinxveen ten laste van haar ontwikkellocatie Zuidplas Noord en een garantstelling van 15 mln. door de provincie uit het N207 corridorbudget tb.v. de Zuidelijke Randweg en de Westelijke Randweg (tussen Bredeweg en Zesde Tochtweg (zie overigens de brief van gedeputeerde Van Dijk aan het College van B&W van Waddinxveen d.d. 28 mei 2009 die als bijlage 3 is bijgevoegd). 15 mln. door de gemeente Nieuwerkerk aan den IJssel: o 10 mln. ten laste van haar locatie Rode Waterparel voor de ontsluiting Moordrechtboog/ parallelle structuur A12; o 5 mln. ten laste van haar locatie Rode Waterparel voor het versnellen van Groene Waterparel en de robuuste verbinding Restveen Bentwoud (Vierde Tocht en Boogpark). 15 mln. door de gemeente Moordrecht: o 10 mln. ten laste van haar locatie Rode Waterparel voor de ontsluiting Moordrechtboog/ parallelle structuur A12; o 5 mln. ten laste van haar locatie Rode Waterparel voor de versnelling Groene Waterparel en de robuuste verbinding Restveen Bentwoud (Vierde Tocht en Boogpark). Bij het bepalen van de overeenstemming over de minimale ontwikkelingsbijdrage zijn de volgende procesafspraken unaniem gemaakt: 1. In het DB ROZ van 16 oktober 2009 wordt een geactualiseerd Werkdocument Grondexploitaties Zuidplaspolder vastgesteld. Op basis van de doorrekening van het geldende en het toekomstige Werkdocument wordt een verklaring gegeven voor de afwijkingen t.o.v. de geraamde ontwikkelingsbijdragen uit het Pre OSK van Tevens wordt aangegeven wat de ruimte van de grondexploitatie t.o.v. overeengekomen minimale afdracht is. 2. In het DB ROZ van 16 oktober 2009 wordt een transparent kostenoverzicht (met de daaraan ten grondslag liggende uitgangspunten en de benadering van het omgaan met risicocoefficienten) door de provincie opgesteld m.b.t. de onderdelen van de regionale infrastructuur. 3. In het DB ROZ van 16 oktober 2009 wordt een vertrouwenwekkend document van

21 risicomanagement vastgesteld. 4. Afhankelijk van de besluitvorming over voorgaande stappen zal het DB ROZ aangeven met welke extra ruimte het eerstvolgende OSK moet worden voorbereid. 5. Uit de eventuele extra ontwikkelingsbijdragen moet - naast eventuele subsidie en/ of cofinanciering - aan de volgende onderdelen van de Hoofdplanstructuur worden bijgedragen: a. eerste pluspakket op basis van actualisatie van de grondexploitatie: Ontsluiting Eendragtspolder en afhankelijk van de verkeersraming verbreding N219, verleggen van N219 dan wel overkluizing van de A20 (noot: afhankelijk van het bestemmingsplanvaststellingsbesluit van de gemeenteraad van Nieuwerkerk aan den IJssel, het intenslveren van de robuuste verbinding Bentwoud en Restveen en Groene Waterparel langs Vierde Tocht en Vijfde Tocht (Vredenburghzone en Boogpark); b. tweede pluspakket op basis van nieuwe bestemmingen en wijzigingsbevoegdheid: restant eerste pluspakket, aansluiting N219 op A20 (noot: deze beslissing moet i.o.m. het Rijkswaterstaat worden gemaakt zo mogelijk in het kader van het Randstad Urgent project Rotterdam VoorRUIT), Hoogwaardig Openbaarvervoer (HOV) en RGL-station Gouweknoop. 0.3 Kwaliteitsborging De grondgebiedgemeenten hebben de kwaliteitselementen uit het Handboek Kwaliteit Zuidplaspolder gebruikt bij het opstellen van de bestemmingsplannen. Geclusterd gaat hetom: a. Water en Klimaat; b. Infrastructuur; c. Groenstructuur.

22 1. Inleiding In 2007 zijn de 5 Zuidplasgemeenten, de gemeente Rotterdam en de provincie Zuid-Holland de gemeenschappelijke regeling Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas (ROZ) aangegaan. De gemeenschappelijke regeling is per 1 november 2008 in werking getreden. Het takenpakket van de ROZ bestaat uit de volgende onderdelen: Programmering van de ontwikkeling van wonen, werken (bedrijfsterreinen en glastuinbouw), voorzieningen en infrastructuur voor verkeer, groen en water; Bovenpianse verevening, waaruit de ontwikkelingsbijdrage aan de Hoofdplanstructuur wordt betaald en het waarborgfonds wordt gevuld; Coordinatie van de kwaliteitsborging op het niveau van een deelgebied en van de Zuidplaspolder, vanwege het niet overdragen van de wettelijke bevoegdheden op het vlak van ruimtelijke ordening door de deelnemers. Met het aangaan van de gemeenschappelijke regeling ROZ is een begin gemaakt met het formaliseren en het vastleggen van de door partijen ingenomen standpunten. In het kader van de "informele" projectstructuur driehoek RZG Zuidplas hebben partijen soms afzonderlijk, soms in de Stuurgroep RZG Zuidplas besluiten genomen, waarvoor de gemeenschappelijke regeling een formeel besluit voorschrijft. Op 5 maart 2009 heeft het Algemeen Bestuur van de ROZ de Verordening bovenpianse verevening en waarborgfonds vastgesteld. 1.1 Inhoud en procedure OSK Artikel 22 van de gemeenschappelijke regeling ROZ geeft aan dat het Dagelijks Bestuur ROZ jaarlijks voor 15 maart een ontwerp-osk opstelt, dat als kader geldt voor het door de ROZ uit te voeren beleid binnen het rechtsgebied van de regeling. In dit artikel zijn de onderdelen aangegeven die in het OSK worden opgenomen: a. het regionaal uitvoeringsprogramma waarin ondermeer opgenomen de programmering voor woningbouw, waterhuishouding en groenstructuur, voorzieningen voor detailhandel, educatie, sociaalcultureel, sport en zorg, bereikbaarheid en bedrijvigheid waaronder glastuinbouw; b. de nadere uitwerking van de Hoofdplanstructuur zoals opgenomen in het Intergemeentelijke Structuurplan (ISP) en in de streekplanherziening, door middel van een beschrijving, kaartbeeld, overzicht van de investeringskosten, omvang van de toegekende subsidies en bijdragen van derden; c. het normatief financieel kader voor de integrate realisatie van het Intergemeentelijk Structuurplan en de streekplanherziening; d. de wijze waarop het normatief financieel kader wordt gehanteerd bij het vaststellen van de financiele bijdragen voor de bovenpianse verevening; e. de omslag van de kosten voor de Hoofdplanstructuur en de bureaukosten van de Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas over de nader aan te wijze ontwikkellocaties; f. de inhoudelijke voorwaarden voor de besluiten inzake de vereveningsbijdragen, voor de kostenbijdrage voor de uitvoering van de Hoofdplanstructuur en voor het voorzien in de gevolgen indien onverhoopt niet of niet tijdig de vereveningsbijdragen worden voldaan; g. het te voeren risicomanagement; h. de wijze, het tempo en de te verwachten resultaten per deelnemer van realisatie van de in het OSK opgenomen afspraken; 10

23 i. de ruimtelijke en beeldkwaliteit en duurzaamheid; j. de wijze waarop de periodieke bijstelling van het OSK bij ontwikkelingen in de Hoofdplanstructuur en de ontwikkellocaties plaatsvindt. In de door het Algemeen Bestuur van de ROZ vastgestelde Verordening bovenpianse verevening en waarborgfonds zijn aanvullende elementen benoemd. Ten behoeve van de uitvoering van de bovenpianse verevening worden jaarlijks in het OSK opgenomen: a. een overzicht van de geraamde ten laste van het vereveningsfonds komende kosten in bijdragen Hoofdplanstructuur, onderverdeeld naar de te onderscheiden voorzieningen; b. een overzicht van de geraamde ten laste van het vereveningsfonds komende apparaatskosten en kosten van in opdracht van de door de Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas verrichte werkzaamheden, zoals bedoeld in artikel 5.2.b; c. de te verwachten fasering in de tijd van de onder a. bedoelde bekostiging; d. een omschrijving van de binnen het rechtsgebied gelegen ontwikkelgebieden, per ontwikkelgebied voorzien van een uitwerking van het in artikel 22, eerste lid, sub a van de gemeenschappelijke regeling bedoelde regionale uitvoeringsprogramma; e. de inhoudelijke en financiele criteria voor de omslag van de onder a. en b. bedoelde kosten over de onder d. bedoelde ontwikkelgebieden; f. een overzicht van de, ter uitvoering van het bepaalde onder e., ten laste van de grondexploitatie van de te onderscheiden ontwikkelgebieden komende geraamde Vereveningsstortingen; g. de te verwachten fasering in de tijd van de verschuldigdheid van de onder f. bedoelde Vereveningsstortingen; h. de aan de toepassing van het bepaalde onder a. tot en met g. verbonden rente-, kosten- en opbrengstenindices; i. het te verwachten saldo van het vereveningsfonds; j. de te hanteren criteria voor de bijstelling van een eenmaal vastgestelde vereveningsstorting, in het geval sprake is van een gewijzigde vaststelling van een planologisch besluit, een aanwijzing zoals bedoelt in artikel 4.2 Wro dan wel in geval van (gedeeltelijke) vernietiging van een besluit tot vaststelling van een planologisch besluit; k. de toepassing van de periodieke monitoring en periodieke herijking, zoals bedoeld in artikel 9 respectievelijk artikel 10. De te behandelen onderwerpen volgens de gemeenschappelijke regeling en de Verordening bovenpianse verevening zijn in het OSK in hoofdstukken geclusterd en in paragrafen onderverdeeld. Omdat thans slechts overeenstemming is kunnen verkrijgen over een minimaal OSK, zijn niet alle paragrafen uitgewerkt. In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op het Startprogramma voor de Zuidplas. Het Startprogramma heeft een sterke relatie met de door de gemeenteraden gekaderde programmeringstudies voor wonen, werken, voorzieningen en de door Zuid-Holland uitgevoerde studie naar infrastructuur inclusief milieueffectrapportage, op basis waarvan tracebesluiten in de desbetreffende bestemmingsplannen kunnen worden genomen. Deze tracebesluiten zijn opgenomen in bestemmingsplannen. De bestemmingsplannen voor de deelgebieden Zuidplas Noord (m.u.v. het grondgebied van Waddinxveen en het gebied Rottewig), Zuidplas West, Rode Waterparel, Het Nieuwe Midden en Gouweknoop (m.u.v. het grondgebied van Waddinxveen) zijn als ontwerp in de periode februari-maart 2009 ter inzage gelegd. Het bestemmingsplan 11

24 Restveen en Groene Waterparel is inmiddels door de gemeenteraden van Moordrecht en Nieuwerkerk aan den Dssel vastgesteld. De gemeente Waddinxveen heeft toegezegd z.s.m. de bestemmingsplannen voor haar grondgebied ter inzage te leggen. De provincie heeft in het kader van het Meerjarenprogramma Infrastructuur en Ruimte en van het programma Randstad Urgent goede afspraken over medefinanciering door het rijk kunnen maken. De afspraken over de toekenning van 100 mln. door het ministerie van Verkeer en Waterstaat zijn op 28 oktober 2008 door het Kabinet bekrachtigd. Ten behoeve van de aanvraag voor een bijdrage uit het Nota Ruimte Budget van het ministerie van VROM, zijn businesscases voorbereid voor Versnelling Groene Waterparel en Restveen, voor Energieweb en Waterkringloop en voor Klimaatbestendig Ontwikkelen. Verwacht wordt dat het kabinet op 29 mei 2009 definitieve besluiten zal nemen. Voor de ontwikkeling van het regionale groen (Zuidvleugel Zichtbaar Groener en de Ecologische Hoofdstructuur) gelden de afspraken die de provincie en gemeenten, in het kader van het Bestuursakkoord Zuidvleugel Zichtbaar Groener, in december 2005 die de provincles in het verband van het interprovinciaal overleg met het ministerie van LNV over het ILG-budget hebben gemaakt. Voor de ontwikkeling van het langzame verkeer heeft de provincie 15 mln. gereserveerd in het MPI. De werkzaamheden aan de bestemmingsplannen liggen nog op koers. De totstandkoming ervan heeft in relatie tot het opstellen van BesluitMERren en PlanMERren en het MER Regionale Infrastructuur een maximaal beroep gedaan op de bestuurlijke en ambtelijke inzet hiertoe. De voorliggende bestemmingsplannen bevatten weinig (eind)bestemmingen en werken veelal met uitwerkingsverplichtingen en wijzigingsbevoegdheden. De bestemmingsplannen en de daartoe opgestelde MERren vullen de planologische ruimte van ISP en streekplanherziening verder in. Het tijdschema is er op gericht dat de respectievelijke gemeenteraden de ontwerpbestemmingsplannen voor eind juni 2009 vaststellen. Door de leemten in het MER RI zal het bestemmingsplan Gouweknoop niet voor het zomerreces door de raad van Moordrecht kunnen worden vastgesteld. 1.2 Invloed economische crisis en de nieuwe Wet ruimtelqke ordening op gebiedsontwikkeling Zuidplas De veronderstelling dat in 2009 met private partijen langlopende ontwikkelingsafspraken gemaakt zouden kunnen worden, is (nog) niet uitgekomen. Dat komt mede door het terughoudende optreden van private partijen inzake het maken van langlopende afspraken over risicoverdeling bij publiekprivate investeringen. De economische crisis heeft deze houding nog verder versterkt. Mede op advies van deskundigen, zoals dr. A. Bregman (tijdens de raden- en staten- en hoofdingelandenconferentie op 11 december 2008), zijn in de door de gemeenten ter inzage gelegde ontwerpbestemmingsplannen slechts globale bestemmingen met een uitwerkingsverplichting opgenomen. Deze uitwerking zal pas ter hand worden genomen als er zicht is op realisering in de vorm van een publiekprivate afspraak. Daarnaast is een aantal ontwikkelingsgebieden nog niet bestemd, vanwege het nog ontbreken van een sluitende grondexploitatie. Deze ontwikkellocaties zijn met een wijzigingsbevoegdheid in het bestemmingsplan opgenomen, zodat deze bij een sluitende grondexploitatie alsnog kunnen worden bestemd. 12

25 2. Regionaal uitvoeringsprogramma 2.1 Uitgangspunten en perspectief Zuidplas versterkt concurrentlevermogen Zuidvleugel De Zuidplaspolder is de droogmakerij tussen Rotterdam, Zoetermeer en Gouda (driehoek RZG). Concreet gaat het om: In de Zuidvleugel van de Randstad is een tekort aan de juiste, landelijke woonmilieus in aanvulling op de binnenstedelijk woonmilieus; De aantrekkelijkheid van de woon- en leefomgeving voor bestaande en toekomstige bewoners van de Randstad staat onder druk als gevolg van een tekort aan groen, natuur en recreatie in en om de steden; De Zuidplaspolder verrommelt en de landschappelijke panorama's vanaf snel- en spoorwegen dreigen te verdwijnen. De versterking van de greenports in de Randstad enerzijds, en de ruimte- en milieudruk anderzijds vragen om innovatieve concepten in het glas/bedrijvenlandschap ten aanzien van energie-, ruimteen watergebruik; De ontwikkeling van nieuwe woningbouwlocaties in de Randstad moet klimaatbestendig zijn. Dat betekent dat maatregelen gericht op vermindering van overstromingsrisico's en tegen wateroverlast door intensieve regen, worden afgestemd op de klimaatverandering en bodemdaling gedurende de voorziene levensduur van de woningen. Lange termijn perspectief vraagt om flexibiliteit in programmering Het gaat in de planvorming voor de Zuidplas om een lange termijn perspectief, om een periode van tenminste twintig jaar. De Interregionale Structuurvisie (ISV) driehoek RZG Zuidplas (2004), het Intergemeentelijk Structuurplan (ISP) Zuidplas (2006) zijn de ruimtelijke plannen die een groot aantal partijen met elkaar zijn overeengekomen voor die lange termijn. Parallel aan dit traject heeft een strategische milieubeoordeling plaatsgevonden en zijn deze plannen ook extern juridisch verankerd in de tweede partiele herziening van het streekplan Zuid-Holland Oost (2006). De planperiode voor het streekplan omvat de periode tot Daarnaast geeft het plan een doorkijk tot 2030 in aansluiting op het ISP. De Uitgangspunten van deze plannen gelden onverkort, maar om de ambities voor structuurverbetering in het gebied te halen is flexibiliteit met het oog op de uitvoering geboden. Dit klemt te meer, gezien de gevolgen van de huidige kredietcrisis voor de investeringsbereidheid van private partijen. Deze opstelling werkt door in de beschikbare ruimte voor bovenpianse verevening ten behoeve van de financiering van de Hoofdplanstructuur. In het algemeen moeten de plannen voldoende speelruimte laten voor onvoorziene ontwikkelingen en conjuncturele schommelingen en voor toepassing van het structurerend element nr. 7 uit de partiele herziening van het streekplan Zuid-Holland Oost voor de Zuidplas (verstedelijking moet in financiele zin bijdragen aan water- en groenprojecten en infrastructuur). Flexibiliteit in de programmering geldt niet alleen voor de woningbouw in de Zuidplas, maar ook voor de infrastructuur. De uitspraak die de gemeenten en de provincie met betrekking tot de ontwikkeling van de Zuidplas hanteren 'Eerst bewegen, dan bouwen' is richtsnoer voor de besluitvorming. Dat wil overigens ook zeggen dat wanneer er geen ontwikkeling plaatsvindt er ook niet behoeft te worden bewogen. 13

26 Integrate gebiedsontwikkeling vraagt om duurzame innovaties De Zuidplas als Proeftuin van de Zuidvleugel legt het accent op de polder als plek voor innovatieve toepassingen, bijvoorbeeld in de glastuinbouw en logistiek, maar ook de ontwikkeling van nieuwe vormen van 'buiten wonen bij de stad 1. Een overkoepelend thema is de toepassing van innovaties op het gebied van water- en deltatechnologie. In het licht van de klimaatveranderingen moet ook de Zuidplas zijn voorbereid op heviger regenval, langduriger droogte en extreme rivierstanden. De in 2008 afgeronde Hot Spot Zuidplaspolder - als onderdeel van het nationale programma Klimaat en Ruimte - heeft kansen geboden om in de Zuidplas een nieuw hoofdstuk toe te voegen aan de sterke Hollandse traditie op het snijvlak van civiele techniek, architectuur, stedenbouw en landschapsontwikkeling. De Nationale Stuurgroep Klimaat voor Ruimte onder leiding van prof. Pier Vellinga heeft aangegeven dat de ontwikkeling van de Zuidplaspolder door de gekozen planvorming van de lagenbenadering "intrinsiek klimaatbestendig" is. Afspraak Is afspraak Met de inwerkingtreding van de ROZ en de vaststelling van de Verordening bovenpianse verevening en waarborgfonds door het Algemeen Bestuur zijn nieuwe mijlpalen in het project bereikt. De ROZ heeft vanaf begin 2009 (de voorbereiding van) de integrale uitvoering van de transformatie van de Zuidplas overgenomen, te beginnen met het opstellen van en de besluitvorming over het OSK Het OSK is gebaseerd op van het Startprogramma dat in 2007 tussen de Zuidplaspartners is overeengekomen en is vastgelegd in hoofdstuk 1 van de nota Koersbepaling project Zuidplas (maart 2008). Het Startprogramma is in paragraaf 2.2 van het OSK opgenomen. Bij het opstellen van het OSK zijn de volgende factoren onderkend: Bij het voorbereiden van de bestemmingsplannen overeenkomstig het ISP en de streekplanherziening is geconstateerd, dat de mogelijkheid van kostenverhaal op basis van het exploitatieplan volgens de nieuwe Wro beperkt is. Hierdoor is de realisering van een aantal onderdelen van de Hoofdplanstructuur financieel onzeker geworden, wanneer de financiering slechts op basis van het publieke verhaal moet plaatsvinden; In 2008 zijn - anders dan tot dan werd verondersteld - geen lange termijn afspraken gemaakt met private partijen over de ontwikkeling van de onderscheiden deelgebieden. De deelgebieden zijn te omvangrijk, daardoor te complex, waardoor risicobeheersing discutabel wordt. De inmiddels opgetreden kredietcrisis heeft dit probleem vergroot; In aansluiting op het eerder genoemde advies van dr. A. Bregman wordt een gefaseerde ontwikkelinglijn van formeel posterieur, maar materieel anterieur gevolgd; Door de economische crisis zijn bestuurders extra zorgvuldig in het aangaan van nieuwe verplichtingen. 2.2 Startprogramma Zuidplas De partijen die deelnemen in de ROZ hebben in april 2007 overeenstemming bereikt over het Startprogramma Het gaat dan om woningen, geconcentreerde ontwikkeling van 200 ha nieuwe glastuinbouw en het bieden van voldoende ruimtelijke mogelijkheden voor de verplaatsing/concentratie van 80 ha verspreide kassen in een glasbedrijvenlandschap, de realisatie van 110 ha bedrijventerrein, de aanleg van regionale weginfrastructuur, een station in de Gouweknoop en circa 400 ha groen en natuur, inclusief ruimte voor waterberging. Voor de woningbouw ligt het accent op landelijk wonen in het aan te leggen landschap en op dorpsuitbreidingen. Dit programma fungeert aanvullend op de binnenstedelijke programma's van de deelnemende gemeenten. 14

27 DEELGEBIED RESTVEEN EN WATERPAREL Basisvariant DEELGEBIED RODE WATERPAREL keuze voor basisvariant woningen in dun-groen gerelateerde onderdelen Hoofdplanstructuur «N219 Moordrechtboog (onderliggend wegennet) Fietspad F340 Restveen en Groene Waterparel DEELGEBIED ZUIDPLAS WEST keuze voor basisvariant Dorpsuitbreiding Zevenhuizen-Zuid en Nieuwerkerk- Noord (3.000 woningen, waarvan dorps woonmilleu en 900 dun-groen) Bedrijfsterrein Nleuwerkerk-Oost gerelateerde onderdelen Hoofdplanstructuur: Ontsluiting Eendragtspolder Inpassing A20 DEELGEBIED ZUIDPLAS NOORD keuze voor basisvariant Dorpsuitbreiding Moerkapelle (800 woningen dorps) Lanen, linten en tochten (800 woningen) hectare glastuinbouw, 20% meervoudig grondgebruik 60 hectare bedrijfsterrein gerelateerde onderdelen Hoofdplanstructuur: N456 West Westelijke Randweg Waddinxveen Zuidelijke Randweg Waddinxveen Fietspad DEELGEBIED GOUWEKNOOP DEELGEBIED HET NIEUWE MIDDEN keuze voor basisvariant 900 woningen (Stedelijk milieu) 1) gerelateerde onderdelen Hoofdplanstructuur station Gouweknoop keuze voor basisvariant 150 woningen 200 * 80 hecasre slas 1) noot: betreft een drukfout: het juiste aantal woningen bedraagt 950. De intentie van de ROZ-partijen is onverkort op dit overeengekomen programma gericht, zij het dat, zoals hiervoor is aangegeven, de uitwerking anno 2009 nog onzekerheden vertoont. Op basis van de diverse onderzoeken op het vlak van woningbouw, bedrijfsterreinen en voorzieningen hebben de ROZ-partners bij het vaststellen van de programmeringstudies en de startnotities bestemmingsplan en MER(studies) standpunten over het realiseren van dit startpakket ingenomen. 15

28 2.3 Programmering voor wonen, werken, voorzieningen, infrastructuur en OV, groenstructuur en blauwe structuur Wonen Wat betreft het wonen, biedt de Zuidplas de kans om in combinatie met landschapsontwikkeling tot nu toe bijna ontbrekende woonmilieus aan de Zuidvleugel toe te voegen en zo bij te dragen aan de gewenste trendbreuk en aan de realisatie van nieuwe woon- en recreatielandschappen. De ligging van de Zuidplas op enige afstand van het hart van de Zuidvleugel maakt de polder geschikt voor een varieteit aan groen-blauwe woonmilieus, met nadruk op twee typen: Dorps ('het dorp 1 ): aan de bestaande dorpen. Een dorps milieu kenmerkt zich door een kleinschalige, compacte opzet in een landschappelijke setting. Dit type milieu komt tegemoet aan de behoefte aan geborgenheid en kleinschaiigheid. In een dorps milieu passen woningen in verschillende prijsklassen. Landeliik ('het solitaire wonen'): linten, dun-groen wonen in Nieuwerkerk-Noord en in de Rode Waterparel. Landelijk wonen kenmerkt zich door een grate mate van individuele vrijheid. Afhankelijk van de aard van de publieke voorzieningen kunnen in dit woonmiiieu zowel dure als goedkope woningen een plek vinden. Ontwikkeling van dit woonmiiieu gaat gelijk op met de ontwikkeling van het landschap. In de Rode Waterparel wordt topsegment ontwikkeld met kavels van gemiddeld 700 m 2. De andere dun-groene woonmilieus kennen een hogere dichtheid Realisatie van deze dorpse, suburbane en landelijke woonmilieus zorgt voor een geleidelijke verovering en toeeigening van het landschap. De kracht en de charme van de Zuidplas is wat betreft het wonen gelegen in de on-nederlandse vrijheid in een nog te ontwikkelen landschap. Daarmee kan de woningbouw in de Zuidplas zich onderscheiden van het wonen in de stad en de VINEX. Tegelijk moeten deze woonmilieus zorgen voor het behoud van het bestaande dorpse karakter en het noodzakelijke draagvlak voor de bestaande dorpscentra. Volgens de afgeronde Woonvisie vindt de woningbouwproductie in de Zuidplas in de periode plaats in een zestal deelgebieden. Elk van deze deelgebieden heeft unieke, locatiespecifieke kwaliteiten. De woningen die in Zuidplas gebouwd worden, zijn voor een groot deel bestemd voor mensen, die in het oostelijk deel van de Zuidvleugel een woning en woonomgeving zoeken met uitgesproken landelijke en dorpse kwaliteiten. Het ontbreken van deze kwaliteiten in het woningaanbod in de Zuidvleugel van de Randstad wordt gezien als belangrijke oorzaak van het vertrekoverschot van huishoudens met een hoger inkomen. Naast woningbouwlocaties worden er bedrijfsterreinen, kassencomplexen, nieuwe infrastructuur, waterlopen en natuur aangelegd. Voor de ontwikkeling van de totale Zuidplaspolder is het van belang, dat de nieuwe context Zichtbaar is voor de eerste generatie bewoners. Naast de gunstige ligging nabij (middel)grote steden met hun voorzieningen en werkgelegenheid vormen met name de infrastructuur (bereikbaarheid), het water en de natuur noodzakelijke kwaliteitsdragers op grand waarvan potentiele bewoners kiezen voor een huis in de Zuidplaspolder. Samenvattend: De volgende onderdelen van het startpakket van 7.0OO woningen worden positief bestemd (inclusief de uitwerkingsverplichtingen) in de nieuwe bestemmingsplannen: woningen in dorpse woonmilieus in Zevenhuizen en Moerkapelle 850 woningen dorps woonmiiieu in Nieuwerkerk-Noord 950 woningen dun-groen in Nieuwerkerk-Noord 16