Studentenarbeid. Heeft u nog juridische vragen? h r S E R V I C E S

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Studentenarbeid. Heeft u nog juridische vragen? h r S E R V I C E S"

Transcriptie

1 Heeft u nog juridische vragen? Afspraak op daar vindt u een goudmijn aan informatie! Bovendien wordt in de dagelijkse artikelen snel ingespeeld op wetswijzigingen of krijgt u allerhande andere nuttige weetjes voorgeschoteld. Voor alle vragen en bijkomende informatie Ver. uitg.: Securex Corporate GEIE, Peter Danneels, Tervurenlaan 43, 1040 Brussel / AN0020 h r S E R V I C E S Neem contact op met uw Client Advisor. Studentenarbeid De oplossingen over studentenarbeid worden u ingefluisterd door Securex

2 De oplossingen over studentenarbeid worden u ingefluisterd door Securex Een student aanwerven is dé manier om uw personeelsbestand tegen een relatief lage kost uit te breiden. Mits naleving van een aantal regels, versterkt u uw team op momenten dat er mogelijkerwijze minder vaste werknemers ter beschikking zijn (bv. vakanties, avondshifts), afwezige werknemers vervangen moeten worden (bv. ziekte, tijdskrediet) of extra hulp moet geboden worden tijdens piekperiodes (bv. zomervakanties, weekends). Securex is er voor u! Dankzij de informatie in deze praktische brochure heeft u een geheugensteuntje bij alle vragen die u bezighouden over de studentenarbeid en wordt u onklopbaar op het vlak van de tewerkstelling van studenten. Studentenarbeid De oplossingen over studentenarbeid worden u ingefluisterd door Securex Sociaal Secretariaat Securex - Legal Department, Information & Know How 1 Maart 2011 De informatie opgenomen in deze brochure, is gebaseerd op de informatiedatabase Deze brochure is uitgegeven op basis van de vigerende wetgeving en diensten van Securex op 1 maart Securex wijst alle aansprakelijkheid af in geval van fouten of wijzigingen in de bestaande wetgeving en diensten. Sociaal Secretariaat Securex Alle rechten voorbehouden voor alle landen. 3

3 De partijen De student Er moet een overeenkomst voor de tewerkstelling van een student afgesloten worden van zodra een aantal voorwaarden verenigd zijn. Het gaat om een specifieke arbeidsovereenkomst die van toepassing is op de tewerkstelling van een student. Ze spitst zich dus toe op de vereisten eigen aan de arbeid van een schoolgaande jongere die in zijn vrije tijd een studentenjob wilt uitoefenen. STudent die aan welbepaalde voorwaarden moet voldoen Binnen de grenzen van de toegestane activiteiten Ze biedt de werkgevers daarenboven de mogelijkheid om hun personeelsbestand uit te breiden zonder overdreven financiële kosten. Want ook al moet voor elke arbeid loon betaald worden en zijn op dit loon sociale zekerheidsbijdragen en belastingen verschuldigd, in het geval van de tewerkstelling van een student zijn er specifieke regels van toepassing. RSZ Extra arbeidskrachten FISCUS Bij het afsluiten van een arbeidsovereenkomst voor studenten zijn verschillende partijen betrokken: de werknemerstudent, de werkgever, de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) en de Fiscus (zie schema volgende pag.). Bovendien moeten zowel de student als zijn werkgever een aantal regels naleven. Binnen de grenzen van een overeenkomst voor studentenarbeid werkgever die verplichtingen moet naleven 4 5

4 Om een arbeidsovereenkomst voor studenten af te sluiten, moeten er twee voorwaarden vervuld zijn in hoofde van de jonge werknemer. De werknemer-student De eerste voorwaarde die de werknemer moet vervullen is dat hij... student moet zijn. De wet geeft nergens een definitie van wat onder student moet verstaan worden, maar het mag ruim geïnterpreteerd worden: het gaat zowel om jongeren die hogere of universitaire studies volgen als om jongeren die de tweede of derde graad van het algemeen, technisch of artistiek secundair onderwijs volgen 1. De wet legt geen leeftijdsvereiste op. Zijn uitgesloten: de student die langer dan 6 ononderbroken maanden bij dezelfde werkgever werkt en daardoor een gewone werknemer geworden is; de student die avondcursussen of onderwijs met beperkt leerplan (minder dan 15 uur per week) volgt; de student die een onbezoldigde stage verricht die deel uitmaakt van zijn leerprogramma. Met deze jonge werknemers (studenten) moet een gewone arbeidsovereenkomst of een stageovereenkomst afgesloten worden, maar geen arbeidsovereenkomst voor studenten. 1 De RSZ aanvaardt dat een jongere onmiddellijk na het einde van zijn studies nog een arbeidsovereenkomst voor studenten afsluit tijdens de daaropvolgende zomervakantie. De RSZ redeneert dat de jongere nog steeds opnieuw studies kan aanvatten in september. 2 Indien hij in dat laatste geval de eerste 2 studiejaren van het secundair onderwijs gevolgd heeft (zonder dat hij geslaagd moet zijn). De student De leerplicht Naast de voorwaarde van het student zijn, moet ook een voorwaarde gelinkt aan de leerplicht nageleefd worden. Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen de voltijdse leerplicht tot de leeftijd van 16 of 15 jaar 2, en de deeltijdse leerplicht vanaf 16 of 15 jaar en dit tot 30 juni van het kalenderjaar waarin de jongere de leeftijd van 18 jaar bereikt. Een jongere kan vanaf de leeftijd van 16 of 15 jaar kiezen om onderwijs te blijven volgen met volledig leerplan, maar hij kan er evenzeer voor kiezen om over te stappen naar het volgen van zgn. deeltijds onderwijs of onderwijs met een beperkt leerplan. Kunnen aangeworven worden met een arbeidsovereenkomst voor studenten: de jongeren van 15 jaar en ouder die onderwijs met volledig leerplan volgen, de jongeren die niet langer aan de leerplicht onderworpen zijn (maw. die ten minste 18 jaar zijn of het secundair onderwijs hebben beëindigd), uitsluitend tijdens de zomervakanties, jongeren van 15 jaar en ouder die deeltijds onderwijs volgen en geen overbruggingsuitkeringen genieten. Kunnen daarentegen niet aangeworven worden met een arbeidsovereenkomst voor studenten: jongeren die hun voltijdse leerplicht niet hebben beëindigd (en dus jonger zijn dan 16 of 15 jaar), jongeren die, nadat zij aan hun voltijdse leerplicht voldaan hebben, deeltijds onderwijs volgen en ofwel verbonden zijn door een deeltijdse arbeids- of stageovereenkomst, ofwel verbonden zijn door een industriële leerovereenkomst of overeenkomst van de middenstand, ofwel overbruggingsuitkeringen genieten. Indien beide voorwaarden effectief vervuld zijn, moet de werkgever een overeenkomst voor de tewerkstelling van studenten sluiten. Goed om weten! De student geniet een onvoorwaardelijk recht op kinderbijslag tot 31 augustus van het jaar waarin hij 18 wordt. Na deze datum en tijdens zijn studiejaren blijft het recht op kinderbijslag behouden voor de student die tijdens het 1ste, 2de en 4de kwartaal van een kalenderjaar werkt op voorwaarde dat niet meer dan 240 uren per kwartaal gewerkt wordt, ongeacht het bedrag van de ontvangen inkomsten. Wordt de grens van 240 uren overschreden, dan zal het recht op kinderbijslag voor het volledige kwartaal verloren gaan. Tijdens het 3de kwartaal kan de student werken met behoud van kinderbijslag zonder dat een grens wordt opgelegd voor het aantal uren en het inkomen. Hier gelden twee beperkingen: verliest de student het recht op kinderbijslag voor het 2de kwartaal, dan zal hij dit recht ook verliezen voor het volledige 3de kwartaal, sedert het schooljaar mag de student niet meer werken dan 240 uren in de laatste zomervakantie (3de kwartaal) voor de jongere die zijn studies heeft beëindigd of stopgezet. De werkende student die kinderbijslag geniet, is ook gedekt door de invaliditeitsverzekering. Een kleine test Welke werknemers mogen een arbeidsovereenkomst voor studenten sluiten? 1. De studenten van 15 jaar en ouder die onderwijs met volledig leerplan volgen; 2. De studenten die hun studies voltooid hebben en dus niet langer aan de leerplicht onderworpen zijn; 3. De jongeren van 15 jaar en ouder die deeltijds onderwijs volgen en geen overbruggingsuitkeringen genieten (enkel tijdens de schoolvakanties). De student 6 7

5 Afhankelijk van de aard van de uit te voeren arbeid is de arbeidsovereenkomst voor een student, een overeenkomst voor een bediende, een arbeider, een handelsvertegenwoordiger of een dienstbode. De arbeidsovereenkomst voor een student is dus geen bijzonder type overeenkomst. Ongeacht het statuut van de student, moet deze overeenkomst evenwel aan de hiernavolgende voorwaarden voldoen. Securex stelt een arbeidsovereenkomst voor studenten ter beschikking die aan alle wettelijke voorwaarden voldoet. Surf naar en ontdek onze modelovereenkomst. De overeenkomst de plaats waar en wijze waarop de persoon te bereiken is die aangewezen is om eerste hulp te verlenen; de plaats waar de EHBO-verbanddoos zich bevindt; in voorkomend geval, de namen en de mogelijke contactpunten van de werknemersvertegenwoordigers in de ondernemingsraad; in voorkomend geval, de namen en de mogelijke contactpunten van de werknemersvertegenwoordigers in het comité voor preventie en bescherming op het werk; in voorkomend geval, de namen en de mogelijke contactpunten van de werknemersvertegenwoordigers van de leden van de vakbondsafvaardiging; het adres en het telefoonnummer van de medische dienst van de onderneming; het adres en het telefoonnummer van het Toezicht op de sociale wetten van het district waarin de student tewerkgesteld wordt. Wanneer de laatste 8 vermeldingen in het arbeidsreglement opgenomen zijn, volstaat het dat ernaar verwezen wordt in de arbeidsovereenkomst. Vergeet niet dat er pas van een onderbreking kan gesproken worden als ze op vrijwillige basis en werkelijk plaatsvindt. Het mag niet gaan om een fictieve onderbreking die louter dient om de wet te omzeilen. De proefperiode De arbeidsovereenkomst voor een student kan een proefperiode voorzien, deze moet echter duidelijk en schriftelijk worden opgenomen in de overeenkomst. De minimumduur van de proefperiode bedraagt 7 kalenderdagen, de maximumduur 14 kalenderdagen, ongeacht het statuut van de student (arbeider, bediende, enz.). Tijdens de eerste 7 kalenderdagen van de proefperiode, kan de overeenkomst niet worden beëindigd. Tussen de 8ste en de 14de kalenderdag van deze proefperiode en tijdens de eventuele verlenging ervan, kan de overeenkomst worden beëindigd op het einde van elke kalenderdag zonder enige opzegging noch vergoeding. De overeenkomst Een schriftelijke overeenkomst De arbeidsovereenkomst voor een student moet altijd schriftelijk en in 2 exemplaren worden opgesteld. Ze moet ten laatste bij de indiensttreding voor elke student individueel afgesloten en ondertekend worden. In de schriftelijke overeenkomst moeten de volgende vermeldingen staan: de identiteit, de geboortedatum, de woonplaats en eventueel de verblijfplaats van de partijen; de datum van het begin en het einde van de uitvoering van de overeenkomst; de plaats van de uitvoering van de overeenkomst; een beknopte beschrijving van de uit te oefenen functie of functies; de arbeidsduur per dag en per week; de toepasselijkheid van de wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers; het overeengekomen loon. Indien dit niet vooraf kan worden vastgesteld, de wijze van en basis voor de berekening ervan; het tijdstip waarop het loon wordt uitbetaald; de eventuele proefperiode; de plaats waar de student gehuisvest zal wanneer de werkgever er zich toe verbonden heeft hem te huisvesten; het bevoegde paritaire comité; het begin en einde van een normale arbeidsdag, het ogenblik en de duur van de rustpauze, de dagen waarop geen arbeid wordt uitgeoefend; Tot slot moet de overeenkomst, als sociaal document, bewaard worden op de plaats van tewerkstelling van de student en op het adres waar de werkgever ingeschreven is bij de RSZ of op zijn woonplaats of maatschappelijke zetel en dit gedurende een periode van 5 jaar die aanvangt op de dag volgend op het einde van de uitvoering van de overeenkomst. Een bepaalde duur beperkt tot 6 maanden Een arbeidsovereenkomst voor een student moet afgesloten worden voor een bepaalde duur en mag in geen geval voor een periode langer dan 6 maanden afgesloten worden. Om deze periode te berekenen wordt geen onderscheid gemaakt tussen een voltijdse en een deeltijdse werknemer. Werkt een student toch langer dan 6 maanden ononderbroken bij één en dezelfde werkgever, dan zal hij na 6 maanden beschouwd worden als een gewone werknemer 3 en zullen de regels van een gewone arbeidsovereenkomst toegepast worden. 3 Er zal geen arbeidsovereenkomst voor studenten meer mogelijk zijn tussen deze werkgever en de student. Ze blijft wel nog mogelijk tussen de student en een andere werkgever. 8 9

6 De beëindiging van de arbeidsovereenkomst voor studenten Aangezien de arbeidsovereenkomst voor studenten altijd een overeenkomst voor bepaalde duur is (maximum 6 maanden), loopt deze automatisch ten einde op de in de overeenkomst vastgelegde einddatum en dus vervaldag zonder dat enige vorm van opzegging vereist is. Zowel werkgever als student kunnen de overeenkomst beëindigen vóór de overeengekomen vervaldag mits een schriftelijke opzeg. Deze opzeggingstermijn bedraagt 1 kalenderdag (overeenkomst gesloten voor maximum één maand) of 3 kalenderdagen (overeenkomst gesloten voor langer dan één maand) wanneer de opzeg uitgaat van de student. Wanneer de opzeg uitgaat van de werkgever bedraagt deze 3 kalenderdagen (overeenkomst gesloten voor maximum één maand) of 7 kalenderdagen (overeenkomst gesloten voor langer dan één maand). Alle vormregels inzake de kennisgeving en betekening van een opzeg zoals van toepassing bij de beëindiging van een gewone arbeidsovereenkomst, moeten nageleefd worden (inclusief de regel dat de opzegging aanvangt de eerste maandag volgend op de overhandiging van de opzeg). In geval van arbeidsongeschiktheid van meer dan 7 dagen wegens ziekte of ongeval kan de werkgever de overeenkomst beëindigen na de 7de dag, mits betaling van een verbrekingsvergoeding die gelijk is aan het loon van de opzeggingsperiode of aan het deel van de termijn die nog gepresteerd moet worden. De niet-naleving van de formaliteiten verbonden aan de beëindiging van de arbeidsovereenkomst wordt gelijkgesteld met de verbreking van de overeenkomst. Is er geen schriftelijke overeenkomst of is er geen DIMONA (onmiddellijke aangifte van tewerkstelling) opgemaakt, dan kan daarenboven de student de overeenkomst beëindigen zonder opzeg of vergoeding. de normale opzeggingstermijnen moet betekenen. De werkgever kan echter aan de herkwalificatie van de overeenkomst en de bijhorende sancties ontsnappen indien hij kan bewijzen dat het ontbreken van deze vermeldingen de student geen schade hebben toegebracht. Te overhandigen documenten en te verrichten betalingen na het beëindigen van de overeenkomst Op het einde van de overeenkomst moet de werkgever de hiernavolgende documenten aan de student overmaken: een individuele rekening, een loonfiche en een fiscale fiche. Indien de student-bediende aan de gewone socialezekerheidsbijdragen onderworpen is, moet hij eveneens een vakantieattest en vertrekvakantiegeld ontvangen. Goed om weten De tewerkstelling van een student vormt geen uitzondering op de regel dat de werkgever het loon voor de feestdagen moet betalen die: vallen binnen 14 kalenderdagen volgend op het verstrijken van de arbeidsovereenkomst, wanneer de duur van tewerkstelling van de werknemer 15 dagen tot 1 maand bedraagt (zonder onderbreking toe te schrijven aan de werknemer), vallen binnen 30 kalenderdagen volgend op het einde van de overeenkomst wanneer de duur van tewerkstelling meer dan één maand bedraagt (zonder onderbreking toe te schrijven aan de werknemer). Verbreking voor de termijn vastgelegd in de overeenkomst Een kleine test Wanneer moet een arbeidsovereenkomst voor studenten schriftelijk afgesloten worden? De arbeidsovereenkomst voor studenten moet altijd schriftelijk opgesteld worden in 2 exemplaren. Ze moet ten laatste bij de indiensttreding voor elke student individueel afgesloten worden. Bovendien moet deze overeenkomst een hele reeks wettelijk verplichte vermeldingen bevatten. Duur van de tewerkstelling Duur van de overeenkomst Tijdens de eerste 7 kalenderdagen Na de eerste 7 kalenderdagen Termijnen (kalenderdagen) na te leven door de werkgever de student Aanvang Een maand of minder 3 kalenderdagen 1 kalenderdag De volgende maandag Langer dan één maand 7 kalenderdagen 3 kalenderdagen De volgende maandag Na te leven door de werkgever of de student Verbreking verboden tenzij betaling van een vergoeding Zonder opzeg of vergoeding Wordt een student die elke zaterdag van maart tot en met september, en dus gedurende 7 maanden, bij één en dezelfde werkgever gewerkt heeft, vanaf de maand september beschouwd als een gewone werknemer? Ja, hij wordt een gewone werknemer vanaf september. Na afloop van de eerste 6 maanden moet de werkgever geen einde maken aan de arbeidsovereenkomst voor studenten (die verstrijkt op de vervaldag), noch een gewone arbeidsovereenkomst sluiten. De arbeidsvoorwaarden van de gewone werknemer worden immers automatisch van toepassing op de overeenkomst die tussen de werkgever en de student afgesloten werd. Welke regels gelden er voor de beëindiging van de arbeidsovereenkomst voor studenten? Alhoewel een arbeidsovereenkomst voor studenten voor bepaalde duur afgesloten wordt, kan ze toch voor de vervaldag opgezegd worden. Welke opzegregels gelden tijdens de proefperiode van de arbeisovereenkomst voor studenten? De overeenkomst Tot slot melden we nog dat als er geen schriftelijke overeenkomst is of een aantal verplichte vermeldingen ontbreekt (de begin- en einddatum van de overeenkomst, het uurrooster of de verwijzing ernaar in het arbeidsreglement) de overeenkomst als een overeenkomst van onbepaalde duur beschouwd zal worden zodat bij de beëindiging de werkgever 10 11

7 De werkgever die studenten in dienst wil nemen, moet een hele reeks verplichtingen naleven. Naast de gebruikelijke verplichtingen zoals de overhandiging van het arbeidsreglement (met ondertekening van een ontvangstbewijs door de student), het indienen van een Dimona-aangifte 4, het afsluiten van een verzekering tegen arbeidsongevallen, enz. moet hij een aantal specifieke verplichtingen naleven op het vlak van de gezondheid en de veiligheid van de student en het loon. De gezondheid en de veiligheid Wanneer een werkgever een student wil tewerkstellen, moet hij een specifieke en voorafgaande risicoanalyse opmaken om na te gaan of er activiteiten zijn met een hoger risico voor jongeren dan voor de overige werknemers. Hij moet hierbij specifiek aandacht hebben voor de factoren en elementen die het werk gevaarlijker kunnen maken voor jonge werknemers. Deze risicoanalyse moet opgemaakt worden vooraleer de tewerkstelling van de student begint en indien er een risico vastgesteld wordt, moet de werkgever preventiemaatregelen treffen. Het kan bijvoorbeeld gaan om de hiernavolgende maatregelen: vermijden dat jonge werknemers zware lasten dragen, hen verbieden om welbepaalde machines te bedienen of nog, bijzondere beschermingsmiddelen voorzien voor deze jonge werknemers. Bij zijn indiensttreding moet de student een aantal inlichtingen ontvangen over de aard en de risico s van het werk, het gebruik van machines, de werkkledij, de organisatie van de eerstehulpverlening, de verschillende organen voor preventie en bescherming op het werk, enz. Bovendien moet voor 4 Indien de aangifte correct gebeurd is, moet de werkgever geen kopie van de overeenkomst meer naar het Toezicht op de sociale wetten sturen. De werkgever de student een onthaal voorzien worden en moet een peter of meter worden aangeduid die de student zal begeleiden bij de eerste stappen binnen de onderneming. Uiteraard zijn de studenten onderworpen aan het algemeen gezondheidstoezicht dat voor alle andere overige werknemers geldt. We denken hierbij specifiek aan de studenten: met een veiligheidsfunctie; met een functie die een verhoogde waakzaamheid vergt; die een activiteit met een welbepaald risico uitoefenen; die een activiteit gelinkt aan de behandeling van voedingswaren uitoefenen. Naast het algemene toezicht bestaat er het specifiek gezondheidstoezicht, ingevoerd om rekening te houden met een aantal specifieke eigenschappen verbonden aan de tewerkstelling van jonge werknemers. Om deze reden moeten sommige jonge werknemers sowieso altijd eerst aan een voorafgaand medisch onderzoek onderworpen worden. Het gaat om: de jongeren die, bij de aanvang van hun tewerkstelling, de leeftijd van 18 jaar nog niet bereikt hebben; de jongeren die nachtarbeid verrichten; de jongeren die een gevaarlijke activiteit uitoefenen voor zover ze ouder zijn dan 18 jaar, hun studierichting in het verlengde ligt van deze activiteit en zowel het Comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) als de (interne en externe) preventieadviseurs een positief advies gegeven hebben. Tot slot is het verboden om studenten sommige werkzaamheden te laten uitvoeren. U leest hierover meer in het hoofdstuk dat gewijd is aan de niet toegestane activiteiten. Indien u nog vragen heeft over het welzijn op het werk van de studenten, aarzel niet om onze Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk te contacteren via cid.@securex.be. Het loon Een student heeft recht op hetzelfde loon als een andere werknemer die dezelfde functie in de onderneming uitoefent. Dat loon hangt af van het paritair comité (PC) van de onderneming die de student in kwestie tewerkstelt 5-6. In het geval er geen sectorale bepalingen zijn vastgelegd, moet - voor zover de student voor een duur van minstens één maand aangeworven wordt - het gewaarborgd gemiddeld minimummaandinkomen (GMMI) toegepast worden. Er moet hierbij een onderscheid gemaakt worden tussen studenten jonger of ouder dan 21 jaar. Om het minimummaandinkomen van de jongere werknemers van minstens 21 jaar (of ouder) te bepalen, moeten de bepalingen van de specifieke collectieve arbeidsovereenkomst nr. 43 toegepast worden. Concreet houdt één en ander in dat aan deze jongere werknemers een loon moet toegekend worden van 1.387,49 per maand. Voor de studenten jonger dan 21 jaar, voorziet de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 50 hetzelfde loon, zij het degressief verminderd met 6% per leeftijdsschijf onder de 21 jaar. Leeftijd % Maandloon 21 jaar 100% 1.387,49 20 jaar 94% 1.304,24 19 jaar 88% 1.220,99 18 jaar 82% 1.137,74 17 jaar 76% 1.054,49 16 jaar 70% 971,24 5 In sommige sectoren zijn specifieke regels voorzien. Zo gelden er bijvoorbeeld specifieke lonen voor de studenten in de volgende sectoren: (betonindustrie), (sector van de pannenbakkerijen), 114 (steenbakkerijen), 115 (glasindustrie), (sector van het glasbedrijf), 118 (voedingsnijverheid), (sector van de kleine bakkerijen), (sector van de middelgrote bakkerijen), (sector van de grote bakkerijen), (sector van het linnen), (sector van de jute), 124 (sector van het bouwbedrijf), (sector van de zagerijen), (sector van de houthandel), 136 (sector van de papier- en kartonbewerking), (sector van de verhuisondernemingen), (sector van de bijstand in luchthavens), 143 (sector van de zeevisserij), (sector van de elektriciens), 207 (bedienden in de chemische nijverheid), 216 (bedienden tewerkgesteld bij notarissen), 218 (bedienden), 220 (bedienden in de voedingsnijverheid), 226 (bedienden in de internationale handel en transport), 302 (hotelindustrie), 306 (verzekeringsondernemingen), 307 (makelarij en verzekeringsagentschappen), 308 (maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen, en kapitalisatie), 309 (beursvennootschappen), 310 (banken), 320 (begrafenisondernemingen) en 321 (groothandelaars-verdelers in geneesmiddelen). 6 We vestigen de aandacht op het feit dat krachtens een verbod voortvloeiend uit de Europese en Belgische wetgeving elke discriminatie op grond van leeftijd in het kader van het werk, de arbeidsvoorwaarden en de beroepsvorming uit den boze is. De sectoren die gebruik maakten van de jongerenbarema s moesten uiterlijk op 31 december 2008 het leeftijdscriterium schrappen. Sommige sectoren hebben de jongerenbarema s simpelweg afgeschaft, andere sectoren hebben het gebruik van het leeftijdscriterium uitdrukkelijk gemotiveerd (bv.: opleidingsperiode, inschakeling op de arbeidsmarkt), nog andere sectoren hebben een nieuw specifiek barema ingevoerd zonder expliciet naar het leeftijdscriterium te verwijzen. De werkgever 12 13

8 De werkgever is een uitzendkantoor Wanneer een arbeidsovereenkomst voor studenten afgesloten wordt tussen een student en een uitzendkantoor, dan moeten de contractuele verplichtingen en vormvoorwaarden eigen aan een overeenkomst voor uitzendarbeid nageleefd worden. Goed om weten Wordt de student ziek, dan zijn de gewone regels inzake gewaarborgd loon voor arbeiders en bedienden van toepassing. Concreet houdt dit in dat: de eventuele voorwaarde van 1 maand anciënniteit evenzeer geldt voor de student, de regels betreffende de carensdag eventueel van toepassing kunnen zijn indien de arbeidsongeschiktheid minder dan 14 dagen duurt, tenzij uiteraard in het paritair comité waartoe de onderneming die de student tewerkstelt behoort andere bepalingen van toepassing zijn. Een kleine test Wanneer moet er een Dimona-aangifte gebeuren? Zodra de student in dienst treedt 7. Zelfs de werkgevers die niet onder het toepassingsgebied van de Dimona-aangifte vallen en een student aanwerven, moeten steeds een Dimona-aangifte doen. Hoe wordt het loon van de student berekend? Het loon van de student hangt af van het paritair comité (PC) van de onderneming waarbinnen hij tewerkgesteld is. In het geval er geen sectorale bepalingen zijn vastgelegd, moet - voor zover de student voor een duur van minstens één maand aangeworven wordt - het gewaarborgd gemiddeld minimummaandinkomen (GMMI) toegepast worden. Vervolgens moet er een onderscheid gemaakt worden naargelang de student al dan niet de leeftijd van 21 jaar bereikt heeft. duur van de overeenkomst < 1 maand Student duur van de overeenkomst 1 maand De werkgever sectoraal barema? sectoraal barema en GMMI? 1) sectoraal barema voor jongeren/studenten = toepassing 1) sectoraal barema voor jongeren/ studenten + GMMI = toepassing barema + naleving van het sectorale GMMI 2) sectoraal barema voor jongeren/studenten = loon bepaald door de partijen 2) enkel sectoraal barema voor jongeren/studenten = toepassing barema 3) geen sectoraal barema voor jongeren/studenten of GMMI = toepassing van het GMMI cao 50 (< 21jaar) of cao 43 ( 21 jaar) 7 Maar ook in geval van vertrek vóór de voorziene einddatum

9 Nachtarbeid en arbeid op zon-en feestdagen Niet toegestane activiteiten De bepalingen betreffende nachtarbeid en arbeid op zon- en feestdagen zijn eveneens van toepassing op de studenten. Werknemers jonger dan 18 jaar mogen in principe, behoudens sectorale uitzonderingen, niet werken op een zondag, een bijkomende rustdag, een feestdag of tijdens de nacht (van 20 uur tot 6 uur s morgens). De arbeidsovereenkomst voor studenten vormt het kader waarbinnen de student tewerkgesteld wordt, rekening houdend met een kluwen van strikt na te leven regels. Arbeidsduur, overuren en deeltijdse arbeid De bepalingen betreffende de arbeidsduur zijn volledig van toepassing op de studenten. De minderjarige studenten mogen gemiddeld niet meer dan 8 uur per dag of 38 uur per week werken 8. Minderjarige studenten mogen in de onderneming overuren presteren, rekening houdend met de eventuele sectorale beperkingen, in de hiernavolgende gevallen: voor de werkzaamheden ondernomen om het hoofd te bieden aan een voorgevallen of dreigend ongeval; om dringende arbeid aan machines of materieel te verrichten, indien de uitvoering buiten de arbeidsduur noodzakelijk is om te vermijden dat de normale uitbating ernstig wordt belemmerd; om arbeid te verrichten die wordt opgelegd door een onverwachte noodzaak, mits de vakbondsafvaardiging voorafgaand haar akkoord heeft gegeven. In deze gevallen mag de werkgever alleen overuren laten presteren op voorwaarde dat het Toezicht op de sociale wetten binnen de 3 dagen verwittigd wordt en aan de werknemer jonger dan 18 jaar inhaalrust wordt toegekend. De duur van de inhaalrust moet overeenstemmen met het aantal gepresteerde overuren en moet in één keer opgenomen worden vóór het einde van de daaropvolgende week, behoudens afwijking toegestaan door het Toezicht op de sociale wetten. De rustpauzes De jonge werknemers van minder dan 18 jaar mogen niet langer dan 4u30min zonder onderbreking werken. Indien de arbeidstijd langer dan 4u30min duurt, wordt een half uur rust toegekend. Duurt de arbeid langer dan 6 uur, wordt één uur toegekend waarvan een half uur zonder onderbreking moet worden genomen. Bovendien moet er een ononderbroken periode van rust van minimum 12 opeenvolgende uren worden gewaarborgd tussen het beëindigen en hervatten van een nieuwe arbeidsdag 9. Werknemers van jonger dan 18 jaar kunnen in principe niet tewerkgesteld worden op een zondag, behoudens uitzonderingen. Naast de zondagrust moeten ze ook een bijkomende rustdag toegekend krijgen. Deze dag moet de zondag onmiddellijk voorafgaan of er onmiddellijk op volgen; zij hebben m.a.w. recht op een vrije dag op zaterdag of maandag. In afwijking op de algemene regel inzake het verbod op nachtarbeid voor werknemers jonger dan 18 jaar, zijn de grenzen voor werknemers van 16 jaar en ouder evenwel 22u en 6u of 23u en 7u op voorwaarde dat ze tewerkgesteld zijn: in werkzaamheden die, vanwege hun aard, niet onderbroken mogen worden; in werkzaamheden die in opeenvolgende ploegen georganiseerd zijn. Bovendien mogen de jonge werknemers van 16 jaar en ouder tot 23 uur werken in de hiernavolgende gevallen: om het hoofd te bieden aan een voorgevallen of dreigend ongeval; voor dringende werkzaamheden aan machines of materieel; voor werkzaamheden wegens een onvoorziene noodzaak. In deze laatste 3 gevallen moet de werkgever het Toezicht op de sociale wetten binnen de 3 dagen verwittigen. De niet toegestane activiteiten 8 Vergeet niet dat voor de jonge werknemers van minder dan 18 jaar tewerkstellingen bij twee of meer werkgevers samengeteld worden om na te gaan of de grenzen van de arbeidsduur effectief nageleefd zijn. Wat de deeltijdse arbeidsduur betreft mag in de arbeidsovereenkomst, behoudens afwijkende sectorale bepalingen, geen wekelijkse arbeidsduur vastgelegd worden die lager is dan 1/3 van de arbeidsduur van een voltijdse werknemer. Dit is het principe van de zgn. minimum wekelijkse arbeidstijd van 1/3 van de arbeidstijd van een voltijdse werknemer van dezelfde categorie die in dezelfde onderneming werkzaam is (of indien er in de onderneming geen is, 1/3 van de voltijdse arbeidsduur die in de sector geldt). Behalve bij sectorale afwijkingen, mag de duur van elke arbeidsprestatie niet korter zijn dan 3 uur. 9 Voor de jonge werknemers van 18 jaar en ouder bedraagt de rustpauze tussen 2 prestaties ten minste 11 uren

10 Goed om weten In de horecabedrijven mogen jongeren van minder dan 18 jaar één zondag op twee tewerkgesteld worden. Zij hebben hiervoor recht op een bijkomende rustdag overeenkomstig de wettelijke regels van toepassing voor de tewerkstelling van gewone werknemers op zondag. Eveneens in horecabedrijven mogen de jonge werknemers van 16 jaar en ouder tot 23 uur werken onder welbepaalde voorwaarden. Eén daarvan is dat de jonge werknemer, na het einde van zijn arbeidsdag, nog over een openbaar vervoermiddel moet kunnen beschikken om terug huiswaarts te keren. Of minstens dat de werkgever dit vervoer verzekert of hem de kosten die hij daarvoor werkelijk gedragen heeft terugbetaald. Raadpleeg steeds de sectorale bepalingen inzake arbeidsduur van toepassing binnen uw onderneming! Verboden werkzaamheden De werkgever mag de studenten geen werkzaamheden laten uitvoeren die hun lichamelijke of psychische capaciteiten te boven gaan. De studenten mogen bovendien geen werkzaamheden uitvoeren die hen zouden blootstellen aan toxische, mutagene, teratogene of kankerverwekkende stoffen, aan ioniserende stralingen, aan extreme temperaturen of aan lawaai en trillingen. De werkgever mag hen ook welbepaalde machines niet laten bedienen of sommige gevaarlijke activiteiten laten uitvoeren, zoals bijvoorbeeld het besturen van graafmachines of heftrucks, het gebruik van een schiethamer, het laden en lossen van schepen, enz. Tot slot mogen jonge werknemers niet tewerkgesteld worden op sommige specifieke plaatsen. Dit is onder andere het geval voor autopsiezalen en werkplaatsen waar werken worden uitgevoerd die ontploffingen of brand kunnen veroorzaken, zoals bijvoorbeeld het vervaardigen van vloeibare zuurstof. Studenten mogen deze verboden werkzaamheden wel uitvoeren mits naleving van alle hiernavolgende voorwaarden: ze zijn ouder dan 18 jaar; hun studierichting is afgestemd op deze verboden werkzaamheden (bijvoorbeeld een ingenieurstudent die laswerkzaamheden verricht); het comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) alsook de (interne en externe) preventieadviseurs hebben een positief advies hierover gegeven. Heeft u vragen over de verboden werkzaamheden, aarzel niet om onze Externe Dienst voor preventie en bescherming op het werk te contacteren via cid@securex.be. Een kleine test Onder welke voorwaarden mogen studenten verboden werkzaamheden uitoefenen? 1. De student is ouder dan 18 jaar; 2. Zijn studierichting is afgestemd op de verboden werkzaamheden; 3. De werkgever moet het advies inwinnen van het comité voor preventie en bescherming op het werk en van de (interne en externe) preventieadviseurs. Mag een minderjarige student van 17 jaar tot 22u30 werken? Ja, de jonge werknemers van 16 jaar of ouder mogen tot 23 uur werken in de hiernavolgende gevallen: om het hoofd te bieden aan een voorgevallen of dreigend ongeval; voor dringende werkzaamheden aan machines of materieel; voor werkzaamheden wegens een onvoorziene noodzaak. In deze laatste 3 gevallen moet de werkgever het Toezicht op de sociale wetten binnen de 3 dagen verwittigen. Mogen studenten jonger dan 18 jaar overuren presteren? Minderjarige studenten mogen in de onderneming overuren presteren, rekening houdend met de eventuele sectorale beperkingen, in de hiernavolgende gevallen: voor de werkzaamheden ondernomen om het hoofd te bieden aan een voorgevallen of dreigend ongeval; om dringende arbeid aan machines of materieel te verrichten, indien de uitvoering buiten de arbeidsduur noodzakelijk is om te vermijden dat de normale uitbating ernstig wordt belemmerd; om arbeid te verrichten die wordt opgelegd door een onverwachte noodzaak, mits de vakbondsafvaardiging voorafgaand haar akkoord heeft gegeven. In deze gevallen mag de werkgever alleen overuren laten presteren op voorwaarde dat het Toezicht op de sociale wetten binnen de 3 dagen verwittigd wordt en aan de werknemer jonger dan 18 jaar inhaalrust wordt toegekend waarvan de duur overeenstemt met het aantal uren overwerk dat gepresteerd werd. De niet toegestane activiteiten 18 19

11 DE RSZ riode van de student bij deze werkgever aan gewone socialezekerheidsbijdragen onderworpen worden. Wanneer de student bij verschillende werkgevers wordt tewerkgesteld en hij bij één van deze werkgevers één van de grenzen overschrijdt, zullen gewone socialezekerheidsbijdragen verschuldigd zijn voor alle arbeidsdagen (en niet alleen voor de dagen na de overschrijding) die bij deze werkgever werden gepresteerd. Vindt de overschrijding plaats bij de eerste werkgever, dan zal de tewerkstelling bij de eerste werkgever en eveneens alle daaropvolgende tewerkstellingen aan de gewone socialezekerheidsbijdragen onderworpen worden. De prestaties die als student verricht worden zijn in principe, net zoals bij elke andere werknemer, onderworpen aan socialezekerheidsbijdragen. Mits naleving van een aantal voorwaarden, kan een totale periode van 46 arbeidsdagen in de loop van het burgerlijk jaar (kalenderjaar 10 ) aanleiding geven tot de betaling van enkel en alleen solidariteitsbijdragen. Deze 46 dagen zijn opgedeeld in twee afzonderlijke periodes van maximum 23 dagen: een tewerkstelling bij één of meerdere werkgevers met een schriftelijke arbeidsovereenkomst voor studenten gedurende maximum 23 arbeidsdagen buiten de zomervakantie (van januari tot en met juni en van oktober tot en met december), dit tijdens de periodes van niet verplichte aanwezigheid in de onderwijsinstellingen (bijvoorbeeld: woendagnamiddag, de kerstvakantie, de paasvakantie, Voorbeelden 11 Kwartaal 1 en 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 Solidariteitsbijdragen 23 dagen 23 dagen 10 Los van het feit of de overeenkomst voor studenten het kalenderjaar overschrijdt. 11 In deze voorbeelden illustreren wij de opeenvolgende tewerkstellingen van een student bij éénzelfde werkgever. het weekend, enz.). In dat geval bedraagt de solidariteitsbijdrage 8,01% voor de werkgever en 4,5% voor de student. een tewerkstelling bij één of meerdere werkgevers met een schriftelijke arbeidsovereenkomst voor studenten gedurende maximum 23 arbeidsdagen tijdens de zomervakantie (dit zijn de maanden juli, augustus en september). In dat geval bedraagt de solidariteitsbijdrage 5,01% voor de werkgever en 2,5 % voor de student. Wordt de periode van 23 dagen of 46 dagen in totaal overschreden, dan zijn de gewone socialezekerheidsbijdragen verschuldigd waarbij een onderscheid gemaakt moet worden al naargelang de grenzen bij dezelfde of bij een andere werkgever worden overschreden. Wanneer bij eenzelfde werkgever één van de grenzen wordt overschreden, dan moet de totale tewerkstellingspe- Gewone bijdragen 30 dagen 30 dagen 23 dagen 23 dagen 23 dagen + 23 dagen 23 dagen 23 dagen 23 dagen + 23 dagen 23 dagen 26 dagen 23 dagen+ 26 dagen 26 dagen 23 dagen 26 dagen + 23 dagen 10 dagen 13 dagen 10 dagen + 13 dagen 13 dagen 16 dagen 13 dagen + 16 dagen 10 dagen 23 dagen 13 dagen 10 dagen + 23 dagen + 13 dagen 13 dagen 23 dagen 13 dagen 13 dagen + 23 dagen + 13 dagen 13 dagen 24 dagen 10 dagen 13 dagen + 24 dagen + 10 dagen Voorbeelden 12 : Kwartaal 1 en 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 Solidariteitsbijdragen A 23 dagen B 23 dagen A 23 dagen + B 23 dagen A 10 dagen B 13 dagen A 10 dagen + B 13 dagen 12 In deze voorbeelden illustreren wij de tewerkstellingen van een student bij twee verschillende werkgevers (A en B) uitgaand van het principe dat de tewerkstellingen elkaar opvolgen in de opgegeven volgorde Gewone bijdragen A 23 dagen B 23 dagen A 23 dagen B 23 dagen A 13 dagen + B 13 dagen A 13 dagen B 13 dagen A 23 dagen B 26 dagen A 23 dagen B 26 dagen A 23 dagen + B 1 dag A 23 dagen B 1 dag A 23 dagen B 23 dagen A 1 dag B 23 dagen A 23 dagen + 1 dag A 26 dagen B 15 dagen B 10 dagen A 26 dagen B dagen RSZ

12 Om onaangename verrassingen te vermijden, vraagt u de student best om een verklaring op eer zodat u een duidelijk zicht krijgt op zijn eventuele tewerkstellingen bij andere werkgevers. Indien hij een valse verklaring afgelegd heeft, zal u zich tegen hem kunnen keren en desgevallend een schadevergoeding kunnen eisen. Zoekt u een model van verklaring op eer? Bij Securex kan u dit terugvinden op onze website op de plaats waar u eveneens een model van arbeidsovereenkomst voor studenten kan terugvinden. Om het aantal arbeidsdagen te berekenen, wordt elke begonnen arbeidsdag door een student, ongeacht zijn arbeidsregeling en het aantal gepresteerde uren, voor de berekening van het maximum aantal dagen als een volledige arbeidsdag beschouwd. Werkt de student daarentegen op één en dezelfde dag bij twee werkgevers, bijvoorbeeld s morgens bij de ene werkgever en s namiddags bij een andere werkgever, dan aanvaardt de RSZ niettemin dat dit beschouwd wordt als één arbeidsdag. Wanneer de tewerkstelling van een student 2 periodes overlapt (bijvoorbeeld van 20 juni tot 10 juli) is het niet nodig om twee aparte arbeidsovereenkomsten af te sluiten om van de solidariteitsbijdrage te kunnen genieten. Eén enkele arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur volstaat. Vergeet niet dat enkel de studenten onderworpen aan het gewone stelsel van de sociale zekerheid vakantiegeld kunnen genieten. Indien de student als arbeider in dienst genomen werd, zal hij het daaropvolgende jaar vakantiegeld via een cheque van een kas voor jaarlijkse vakantie ontvangen. Indien hij als bediende tewerkgesteld werd, zal hij vertrekvakantiegeld ten laste van zijn werkgever ontvangen. Studenten waarvoor enkel solidariteitsbijdragen betaald werden, zullen dus geen vakantiegeld ontvangen. 10 regels om te achterhalen welke bijdragen de werkgever voor zijn studenten moet betalen 1. Mits naleving van een aantal voorwaarden, kan een totale periode van 46 arbeidsdagen in de loop van het burgerlijk jaar (kalenderjaar) aanleiding geven tot de betaling van enkel en alleen solidariteitsbijdragen. 2. De periode van 46 arbeidsdagen is opgedeeld in twee afzonderlijke periodes van maximum 23 dagen: 23 arbeidsdagen tijdens de zomervakantie (juli, augustus en september) en 23 dagen tijdens de overige kwartalen van het kalenderjaar (van januari tot en met juni en van oktober tot en met december). Deze beide periodes mogen gecumuleerd worden en geven enkel aanleiding tot de betaling van solidariteitsbijdragen. 3. Wanneer bij eenzelfde werkgever één van de grenzen wordt overschreden, dan moet de totale tewerkstellingsperiode van de student bij deze werkgever aan gewone socialezekerheidsbijdragen onderworpen worden. 4. Wanneer de student bij verschillende werkgevers wordt tewerkgesteld en de overschrijding bij de eerste werkgever plaatsvindt, zal niet alleen deze eerste tewerkstelling, maar zullen eveneens alle daaropvolgende tewerkstellingen aan de gewone socialezekerheidsbijdragen onderworpen worden. 5. Wanneer de student bij verschillende werkgevers wordt tewerkgesteld en hij bij één van deze werkgevers één van de grenzen overschrijdt, zullen gewone socialezekerheidsbijdragen verschuldigd zijn voor alle arbeidsdagen (en niet alleen voor de dagen na de overschrijding) waarbij de tewerkstelling van 23 dagen overschreden wordt. 6. De 2 periodes van 23 dagen omvatten zowel de effectieve arbeidsdagen als de gelijkgestelde dagen waarvoor de werkgever loon betaalt dat onderworpen is aan de socialezekerheidsbijdragen (feestdag of vervangingsdag voor een feestdag, klein verlet, inhaalrust, enz.). 7. elke begonnen dag wordt als een arbeidsdag meegerekend. 8. Een arbeidsovereenkomst voor studenten mag niet meer dan 6 ononderbroken maanden bestrijken. 9. De student die zijn studies beëindigd heeft in juni, kan in de daaropvolgende zomervakantie nog tewerkgesteld worden als student, enkel onderworpen aan de solidariteitsbijdragen. 10. Indien de werkgever solidariteitsbijdragen heeft ingehouden daar waar de gewone socialezekerheidsbijdragen verschuldigd waren, moet hij deze toestand achteraf regulariseren, zowel voor de persoonlijke bijdragen (verschuldigd in hoofde van de student) als de werkgeversbijdragen (verschuldigd door de werkgever). RSZ 22 23

13 Een kleine test Zijn de twee periodes van 23 dagen cumuleerbaar? De periode van 46 arbeidsdagen is opgedeeld in twee afzonderlijke periodes van maximum 23 dagen: 23 arbeidsdagen tijdens de zomervakantie (juli, augustus en september) en 23 dagen tijdens de overige kwartalen van het kalenderjaar (van januari tot en met juni en van oktober tot en met december). Deze beide periodes mogen gecumuleerd worden en geven enkel aanleiding tot de betaling van solidariteitsbijdragen. Quid in geval van overschrijding bij éénzelfde werkgever? Wanneer bij eenzelfde werkgever één van de grenzen wordt overschreden, dan moet de totale tewerkstellingsperiode van de student bij deze werkgever aan gewone socialezekerheidsbijdragen onderworpen worden. Voorbeeld: Een student wordt 20 arbeidsdagen tijdens de maand juli en 17 arbeidsdagen tijdens de weekends in november en december tewerkgesteld bij éénzelfde werkgever. De solidariteitsbijdragen zijn verschuldigd voor de beide periodes aangezien de grenzen van 23 dagen in geen van beide periodes overschreden werd (5,01% en 2,5% voor de eerste 20 dagen en 8,01% en 4,5 % voor de volgende 17 dagen). Wat als de student eerst tijdens de zomer in de maand juli gedurende 20 arbeidsdagen werkt bij een werkgever en vervolgens bij dezelfde werkgever tijdens alle weekends van oktober tot december gedurende 24 arbeidsdagen? Van zodra de 23 arbeidsdagen overschreden zijn in de periode van oktober tot december, gaat het voordeel van het verschuldigd zijn van enkel de solidariteitsbijdragen verloren voor alle dagen die hij als student gewerkt heeft tijdens het kalenderjaar. Alle dagen die hij bij dezelfde werkgever gewerkt heeft, zowel tijdens de zomervakantie als erbuiten en dus de 44 arbeidsdagen in totaal, worden dan aan de gewone socialezekerheidsbijdragen onderworpen. Ook wanneer de student gedurende 35 arbeidsdagen tussen januari en april tijdens de weekends bij een werkgever werkt, zullen deze arbeidsdagen en alle arbeidsdagen die hij vervolgens werkt bij deze zelfde werkgever aan de gewone sociale zekerheidsbijdragen onderworpen worden (ook al werkt hij na deze 35 dagen nog slechts 15 arbeidsdagen tijdens de zomervakantie bij deze werkgever). Quid in geval van meerdere tewerkstellingen bij verschillende werkgevers en de grens reeds bij de eerste werkgever wordt overschreden? Indien de tewerkstellingen bij verschillende werkgevers plaatsvinden en de overschrijding bij de eerste werkgever plaatsvindt zullen alle daaropvolgende tewerkstellingen bij andere werkgevers eveneens aan de gewone socialezekerheidsbijdragen onderworpen worden ook al houden deze laatste werkgevers zich aan de grenzen. Voorbeeld: Een student werkt gedurende 28 arbeidsdagen tijdens de maanden juli en augustus bij werkgever A en gedurende 8 arbeidsdagen in oktober bij werkgever B. Van zodra de 23 dagen tijdens de zomervakantie overschreden worden zijn alle dagen die de student gewerkt heeft, ook de weinige dagen die hij achteraf bij werkgever B gepresteerd heeft, sowieso onderworpen aan de gewone socialezekerheidsbijdragen. Quid in geval van meerdere tewerkstellingen bij verschillende werkgevers en de grens niet bij de eerste werkgever wordt overschreden? Indien de tewerkstellingen bij verschillende werkgevers plaatsvinden en de overschrijding niet bij de eerste, maar een daaropvolgende werkgever plaatsvindt, zullen de gewone socialezekerheidsbijdragen enkel verschuldigd zijn voor de tewerkstelling waarbij de 23 dagen overschreden wordt zodat de eerste werkgever in dit geval niet gesanctioneerd wordt. Voorbeeld: Een student werkt gedurende 20 arbeidsdagen tijdens de maand juli bij werkgever A en 24 avonden tijdens de maanden oktober tot november bij werkgever B. Kan werkgever A achteraf nog gesanctioneerd worden? Enkel de prestaties die hij bij werkgever B verricht heeft, overschrijden de 23 toegestane dagen. Voor deze prestaties en dus voor de 24 arbeidsdagen in totaal zullen de gewone socialezekerheidsbijdragen verschuldigd zijn. De solidariteitsbijdragen van 5,01% en 2,5%, betaald door werkgever A zullen niet geregulariseerd worden aangezien hij als eerste werkgever de grens van 23 dagen gerespecteerd heeft. Indien diezelfde student echter opnieuw voor werkgever A zou werken tijdens de maand december, zullen de gewone socialezekerheidsbijdragen alsnog verschuldigd zijn voor zowel de 20 arbeidsdagen in juli als de arbeidsdagen in december aangezien werkgever A immers op dat ogenblik volgt na een werkgever (B) die de grens overschreden heeft. Wie betaalt de rekening bij overschrijding van de grenzen, de werkgever of de werknemer? Het is de werkgever die de socialezekerheidsbijdragen tijdig moet inhouden op het brutoloon van de werknemer. Indien hij solidariteitsbijdragen in plaats van gewone bijdragen inhoudt, dient hij deze situatie achteraf te regulariseren en dit zowel naar de persoonlijke bijdragen ten laste van de student toe, als de werkgeversbijdragen. De RSZ zal dus in geen geval de persoonlijke bijdragen gaan innen bij de student zelf. Welke dagen moeten in acht genomen worden voor de berekening van de 46 dagen? De 2 periodes van 23 dagen omvatten zowel de effectieve arbeidsdagen als de gelijkgestelde dagen waarvoor de werkgever een loon betaalt dat onderworpen is aan de socialezekerheidsbijdragen (feestdag of vervangingsdag voor een feestdag, klein verlet, inhaalrust, enz.). De arbeidsongeschiktheid zal slechts gelijkgesteld worden als de werkgever een gewaarborgd loon heeft uitbetaald. Dat zal slechts het geval zijn als de student meer dan één maand anciënniteit heeft. Een arbeidsdag, maar hoeveel uren? Elke begonnen dag wordt als een arbeidsdag meegerekend, ongeacht het aantal gepresteerde uren. Werkt de student enkel op woensdagnamiddag gedurende 4 uren, dan zal dit als 1 arbeidsdag beschouwd worden. Werkt de student daarentegen s morgens bij de ene werkgever en s namiddags bij een andere werkgever, dan zal de RSZ dit slechts beschouwen als één arbeidsdag. Wat met de student die zijn studies beëindigt? De student die zijn studies beëindigt in juni (en dus in se niet langer het statuut van student heeft) kan toch nog een laatste keer als student tewerkgesteld worden tijdens de zomervakantie die volgt op het einde van zijn studies (waarbij enkel solidariteitsbijdragen verschuldigd zijn indien de grenzen niet overschreden worden). Wordt de jonge werknemer achteraf definitief aangeworven door een werkgever met een arbeidsovereenkomst of een leerovereenkomst, dan zullen deze arbeidsdagen gepresteerd bij de werkgever waar hij definitief wordt aangeworven niet meegerekend worden voor de berekening van de maximumgrenzen van het lopende kalenderjaar. Er zal dus achteraf geen regularisatie moeten doorgevoerd worden voor de arbeidsdagen die de jonge werknemer als student gepresteerd heeft tijdens de zomervakantie na zijn studies. Dit alles uiteraard in de veronderstelling dat het om twee duidelijk onderscheiden aanwervingen en tewerkstellingen gaat (dus voor verschillende functies) en dat de indiensttreding als student bijgevolg geen springplank of verkapte proefperiode is voorafgaand aan de overeenkomst voor onbepaalde duur of de leerovereenkomst. RSZ 24 25

Studentenarbeid: waarmee moet u rekening houden?

Studentenarbeid: waarmee moet u rekening houden? Studentenarbeid: waarmee moet u rekening houden? Ms. Leen Biesemans Legal Consultant leen.biesemans@groups.be De zomermaanden, waarin veel van uw werknemers verlof opnemen, kunnen voor u de ideale gelegenheid

Nadere informatie

JURIDISCHE ACTUA Studentenarbeid 2017 INHOUD. Het sluiten van een studentenovereenkomst. Fiscale aspecten van studentenarbeid

JURIDISCHE ACTUA Studentenarbeid 2017 INHOUD. Het sluiten van een studentenovereenkomst. Fiscale aspecten van studentenarbeid JURIDISCHE ACTUA Studentenarbeid 2017 INHOUD ALGEMENE INFO Het sluiten van een studentenovereenkomst Sociale zekerheid Fiscale aspecten van studentenarbeid Sociale uitkeringen voor een student 1 Studentenovereenkomst

Nadere informatie

Tot en met mocht men geen studentenovereenkomst sluiten met studenten die sinds 6 maanden werkten bij dezelfde werkgever.

Tot en met mocht men geen studentenovereenkomst sluiten met studenten die sinds 6 maanden werkten bij dezelfde werkgever. Studentenarbeid 08.12.2011 Rev. 11.05.2016 Juridische dienst In dit dossier behandelen we de huidige regelgeving inzake studentenarbeid. Aangezien deze regelgeving met ingang van 2012 grondig is gewijzigd,

Nadere informatie

DE TEWERKSTELLING VAN STUDENTEN (2015)

DE TEWERKSTELLING VAN STUDENTEN (2015) DE TEWERKSTELLING VAN STUDENTEN (2015) Studentenarbeid zit nog steeds in de lift en is een inherent onderdeel van het studentenleven geworden, zowel tijdens de zomervakantie als gedurende het academiejaar.

Nadere informatie

Studenten combineren voor tal van redenen hun studies met een job.

Studenten combineren voor tal van redenen hun studies met een job. Werk en studies : een prima huwelijk Hoofdstuk 2 Studenten combineren voor tal van redenen hun studies met een job. Het maakt niet uit of die beslissing een vrije keuze is of gebeurt om financiële redenen,

Nadere informatie

Arbeidsovereenkomst - Student

Arbeidsovereenkomst - Student Arbeidsovereenkomst - Student Tussen vertegenwoordigd door... verder genoemd de werkgever, enerzijds, en verder genoemd de student, anderzijds, wordt overeengekomen wat volgt: Artikel 1 - Taakomschrijving

Nadere informatie

expertise binnen handbereik Studentenarbeid 1. Begrip student 2. Leeftijd/leerplicht 3. Studentenovereenkomst

expertise binnen handbereik Studentenarbeid 1. Begrip student 2. Leeftijd/leerplicht 3. Studentenovereenkomst Studentenarbeid 08.12.2011 Rev. 03.01.2017 Juridische dienst In dit dossier behandelen we de huidige regelgeving inzake studentenarbeid. Naargelang de aard van de arbeidsprestatie wordt een studentenovereenkomst

Nadere informatie

1. Wie komt in aanmerking als student?

1. Wie komt in aanmerking als student? Studentenbrochure 2014 1. Wie komt in aanmerking als student? Volgende jongeren kunnen worden tewerkgesteld met een studentenovereenkomst: studenten van 18 jaar en ouder. studenten van jonger dan 18 jaar

Nadere informatie

Assistent is jobstudent

Assistent is jobstudent Assistent is jobstudent 1 Inhoud 1 Mag een student werken als assistent?...3 2 Hoeveel mag een student werken?...3 3 Welke overeenkomst moet er gesloten worden met een student?...4 4 Hoe lang mag een student

Nadere informatie

ARBEIDSOVEREENKOMST - DIENSTENCHEQUES

ARBEIDSOVEREENKOMST - DIENSTENCHEQUES ARBEIDSOVEREENKOMST - DIENSTENCHEQUES Artikel 1 T4HR S.A.... straat... nr.... gemeente... postnr.... erkenningsnummer van de werkgever toegekend door de Adviescommissie erkenningen dienstencheques... werft

Nadere informatie

Out Sim. Handleiding te lezen voor gebruik

Out Sim. Handleiding te lezen voor gebruik Out Sim Handleiding te lezen voor gebruik Om tot een eenvormig statuut voor arbeiders en bedienden te komen, moeten er vanaf 1 januari 2014 nieuwe regels worden toegepast ingeval van beëindiging van een

Nadere informatie

ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR ARBEIDER - DEELTIJDS

ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR ARBEIDER - DEELTIJDS ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR ARBEIDER - DEELTIJDS Tussen. vertegenwoordigd door... verder genoemd de werkgever, enerzijds en. verder genoemd de werknemer, anderzijds wordt overeengekomen wat volgt : Aanvang

Nadere informatie

BIJLAGE. Nieuwe regeling opzeggingstermijnen voor werknemers vanaf 2014

BIJLAGE. Nieuwe regeling opzeggingstermijnen voor werknemers vanaf 2014 BIJLAGE. Nieuwe regeling opzeggingstermijnen voor werknemers vanaf 2014 Algemeen Er is een nieuwe regeling ter bepaling van de opzeggingstermijnen uitgewerkt die in werking treedt op 1 januari 2014. De

Nadere informatie

OVEREENKOMST VOOR TEWERKSTELLING VAN STUDENTEN

OVEREENKOMST VOOR TEWERKSTELLING VAN STUDENTEN OVEREENKOMST VOOR TEWERKSTELLING VAN STUDENTEN A. WIE IS STUDENT? = iedere persoon die regelmatig is ingeschreven in een onderwijsinstelling en die zijn studies niet heeft stopgezet. A.1. Wie kan een studentenovereenkomst

Nadere informatie

Inhoudstafel. Inleiding 1

Inhoudstafel. Inleiding 1 Inleiding 1 Hoofdstuk I De student en de wet betreffende de arbeidsovereenkomsten 3 1. Wie kan een studentenovereenkomst sluiten? 3 1.1. Tewerkstelling van minderjarige studenten 3 1.1.1. Leerplicht 3

Nadere informatie

Halftijds brugpensioen

Halftijds brugpensioen Halftijds brugpensioen //dossier Eindeloopbaan Inhoud Wat verstaat men onder halftijds brugpensioen?... 01 Onder welke voorwaarden krijgt men toegang tot het halftijds brugpensioen?... 01 Welke procedure

Nadere informatie

25-dagen regeling voor occasioneel werk

25-dagen regeling voor occasioneel werk Jobstudenten 25-dagen regeling voor occasioneel werk Wetgeving Titel VII van wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Art. 17 van kb van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van

Nadere informatie

ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR BEPAALDE DUUR (ARBEIDER / BEDIENDE )

ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR BEPAALDE DUUR (ARBEIDER / BEDIENDE ) ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR BEPAALDE DUUR (ARBEIDER / BEDIENDE ) Tussen Mevrouw/Meneer... optredend als gevolmachtigde van de werkgever... straat... nr.... post nr.... plaats... en Mevrouw/Meneer...... straat...

Nadere informatie

Nieuwe ontslagregels 2012

Nieuwe ontslagregels 2012 Nieuwe ontslagregels 2012 De IPA wet 2011-2012 voorziet in een eerste stap naar de harmonisering tussen arbeiders en bedienden. Hiervoor worden de ontslagregels vanaf 1 januari 2012 voor beide statuten

Nadere informatie

Extra s. Arbeiders en bedienden van de hotelnijverheid (Horeca) paritair comité 302. Rechtsbronnen. Het begrip extra

Extra s. Arbeiders en bedienden van de hotelnijverheid (Horeca) paritair comité 302. Rechtsbronnen. Het begrip extra Arbeiders en bedienden van de hotelnijverheid (Horeca) paritair comité 302 bijwerking: september 2013 - doc.nr. 204 Extra s Opgelet! Vanaf 1 oktober 2013 zullen belangrijke nieuwigheden van kracht worden

Nadere informatie

ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR STUDENTEN

ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR STUDENTEN ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR STUDENTEN Tussen. vertegenwoordigd door... hierna genoemd, de werkgever, enerzijds en. geboren te... op... hierna genoemd, de student, anderzijds wordt overeengekomen wat volgt

Nadere informatie

INFOFICHE. Mijn persoonlijk assistent is een JOBSTUDENT

INFOFICHE. Mijn persoonlijk assistent is een JOBSTUDENT INFOFICHE Mijn persoonlijk assistent is een JOBSTUDENT Praktische gids om een jobstudent in dienst te nemen in het kader een Persoonlijk Assistentie Budget (PAB). Laatst bijgewerkt op 17 maart 2014 Inhoudstafel

Nadere informatie

Nachtarbeid Collectieve arbeidsovereenkomst van 22 juni 2007 (84.302) Arbeid op zon en feestdagen... 4

Nachtarbeid Collectieve arbeidsovereenkomst van 22 juni 2007 (84.302) Arbeid op zon en feestdagen... 4 2270000 Paritair Comité voor de audiovisuele sector Nachtarbeid... 2 Collectieve arbeidsovereenkomst van 22 juni 2007 (84.302)... 2 Arbeid op zon en feestdagen... 4 Collectieve arbeidsovereenkomst van

Nadere informatie

WIE IS STUDENT? SOCIALE ZEKERHEIDSBIJDRAGEN VOOR STUDENTEN STUDENT @ WORK

WIE IS STUDENT? SOCIALE ZEKERHEIDSBIJDRAGEN VOOR STUDENTEN STUDENT @ WORK STUDENTENARBEID Wie is student?... 1 Sociale zekerheidsbijdragen voor studenten... 1 Student @ work... 1 Hoe inschrijven op student @ work?... 2 Belang van het attest!... 2 Wat na het afstuderen?... 2

Nadere informatie

Jaarlijkse vakantie: de spelregels

Jaarlijkse vakantie: de spelregels Jaarlijkse vakantie: de spelregels Mrs. Kathy Bergen Senior Legal Consultant De zomermaanden komen eraan, een periode waarin u wordt geconfronteerd met de jaarlijkse vakantie van uw werknemers... Wat zijn

Nadere informatie

WERK GEVONDEN WAAROP LETTEN?

WERK GEVONDEN WAAROP LETTEN? WERK GEVONDEN WAAROP LETTEN? Werk gevonden, waarop letten? Alvorens je handtekening op een arbeidsovereenkomst te plaatsen, ga je het best een aantal zaken na. Want het ene contract is het andere niet.

Nadere informatie

1. Wie komt in aanmerking als student?

1. Wie komt in aanmerking als student? ASAP Studentendossier 2016 1. Wie komt in aanmerking als student? Volgende jongeren kunnen worden tewerkgesteld met een studentenovereenkomst: studenten van 18 jaar en ouder. studenten van jonger dan 18

Nadere informatie

ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR STUDENTEN

ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR STUDENTEN ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR STUDENTEN Tussen de ondergetekenden : de werkgever : vertegenwoordigd door de student : Geboren op / / te wordt overeengekomen hetgeen volgt : Artikel 1 : De werkgever werft de

Nadere informatie

ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR HET RIJDEND PERSONEEL INGEZET IN DE ONDERNEMINGEN DIE ONGEREGELDE DIENSTEN UITBATEN

ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR HET RIJDEND PERSONEEL INGEZET IN DE ONDERNEMINGEN DIE ONGEREGELDE DIENSTEN UITBATEN ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR HET RIJDEND PERSONEEL INGEZET IN DE ONDERNEMINGEN DIE ONGEREGELDE DIENSTEN UITBATEN TUSSEN De onderneming waarvan de sociale zetel gelegen is te........, vertegenwoordigd door

Nadere informatie

WETSONTWERP BETREFFENDE WERKBAAR EN WENDBAAR WERK

WETSONTWERP BETREFFENDE WERKBAAR EN WENDBAAR WERK WETSONTWERP BETREFFENDE WERKBAAR EN WENDBAAR WERK Wetsontwerp aangenomen in de Commissie Sociale zaken op 02/02/2017 en in de plenaire Kamer op 23/02/2017. Definitief goedgekeurde tekst. Meeste bepalingen

Nadere informatie

3 maanden 6 maanden 9 maanden 12 maanden 15 maanden 18 maanden 21 maanden 24 maanden 27 maanden

3 maanden 6 maanden 9 maanden 12 maanden 15 maanden 18 maanden 21 maanden 24 maanden 27 maanden BIJLAGE ARBEIDSREGLEMENT BEEINDIGING VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST Art. 23 : Opzegging De opzegging gebeurt op straf van nietigheid op één van de hiernavolgende wijzen : Indien de opzegging uitgaat van de

Nadere informatie

Informatiefiche Arbeidsduur in de sector 319.01

Informatiefiche Arbeidsduur in de sector 319.01 Informatiefiche Arbeidsduur in de sector 319.01 1. De wekelijkse arbeidsduur voor voltijdse werknemers De gemiddelde wekelijkse arbeidsduur bedraagt 38 uur per week (zie CAO van 1/07/1998 betreffende veralgemening

Nadere informatie

WIE IS STUDENT? SOCIALE ZEKERHEIDSBIJDRAGEN VOOR STUDENTEN

WIE IS STUDENT? SOCIALE ZEKERHEIDSBIJDRAGEN VOOR STUDENTEN STUDENTENARBEID Wie is student?... 1 Sociale zekerheidsbijdragen voor studenten... 1 Student @ work... Wat na het afstuderen?... Kinderbijslag... Wanneer blijft je ten laste van je ouders?... Drie voorwaarden...

Nadere informatie

3 maanden 6 maanden 9 maanden 12 maanden 15 maanden 18 maanden 21 maanden 24 maanden 27 maanden

3 maanden 6 maanden 9 maanden 12 maanden 15 maanden 18 maanden 21 maanden 24 maanden 27 maanden BIJLAGE ARBEIDSREGLEMENT BEEINDIGING VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST Art. 23 : Opzegging De opzegging gebeurt op straf van nietigheid op één van de hiernavolgende wijzen : Indien de opzegging uitgaat van de

Nadere informatie

DEELTIJDSE ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR WERKLIEDEN VOOR BEPAALDE TIJD

DEELTIJDSE ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR WERKLIEDEN VOOR BEPAALDE TIJD DEELTIJDSE ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR WERKLIEDEN VOOR BEPAALDE TIJD TUSSEN:..., met maatschappelijke zetel te..., ingeschreven in de Kruispuntbank van de Ondernemingen onder het nummer...; hierna genoemd

Nadere informatie

Paritair Comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid

Paritair Comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid 2070000 Paritair Comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid Opeenvolgende arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur... 2 Collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juli 2007 (84.936)... 2 Verloningssysteem

Nadere informatie

Start People - Info voor werkgevers: Studentenarbeid & Jobstudenten

Start People - Info voor werkgevers: Studentenarbeid & Jobstudenten Start People - Info voor werkgevers: Studentenarbeid & Jobstudenten Contents STUDENTENWERK VAN A-Z GEREGELD!... 2 WANNEER SPREKEN WE OVER STUDENTENARBEID?... 2 WIE KAN EEN ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR STUDENTEN

Nadere informatie

Paritair Comité voor de bedienden van de textielnijverheid en het breiwerk

Paritair Comité voor de bedienden van de textielnijverheid en het breiwerk 2140000 Paritair Comité voor de bedienden van de textielnijverheid en het breiwerk Sectoraal akkoord 2009 2010... 2 Collectieve arbeidsovereenkomst van 24 april 2009 (92.203)... 2 Invoering van een nieuwe

Nadere informatie

De wet voorziet dat het recht op vakantie afhangt van het aantal dagen. werknemers die tijdens het vorige kalenderjaar hebben gewerkt het

De wet voorziet dat het recht op vakantie afhangt van het aantal dagen. werknemers die tijdens het vorige kalenderjaar hebben gewerkt het Verlof en vakantie De wet voorziet dat het recht op vakantie afhangt van het aantal dagen dat je het vorige jaar hebt gewerkt. Concreet betekent dit dat werknemers die tijdens het vorige kalenderjaar hebben

Nadere informatie

6. Deeltijds werken. Inhoudstafel UW RECHTEN

6. Deeltijds werken. Inhoudstafel UW RECHTEN 6. Deeltijds werken Sinds het einde van de jaren 70 nam deeltijds werken vooral bij vrouwen sterk toe. De wetgeving voorziet in speciale regels om te voorkomen dat deeltijdse werknemers worden benadeeld.

Nadere informatie

De alternatieve uurregelingen zijn van toepassing voor het voltijds personeel dat tewerkgesteld is in de hieronder vermelde diensten:

De alternatieve uurregelingen zijn van toepassing voor het voltijds personeel dat tewerkgesteld is in de hieronder vermelde diensten: Kleine flexibiliteit 4.10.07 Collectieve arbeidsovereenkomst van 4 oktober 2007 betreffende de invoering van de alternatieve uurregelingen en verschoven uurregelingen (kleine flexibiliteit) 1 Afdeling

Nadere informatie

Studentenarbeid: nieuwigheden vanaf 1 januari 2012

Studentenarbeid: nieuwigheden vanaf 1 januari 2012 Studentenarbeid: nieuwigheden vanaf 1 januari 2012 N E W S L E T T E R, 2 3 J A N U A R I 2 0 1 2 I N H O U D : Algemene regels 2 Sociale zekerheidsregime 4 Kinderbijslag 6 Fiscaal 6 Conclusie 8 Ieder

Nadere informatie

ARBEIDSOVEREENKOMST - ARBEIDER BEPAALDE DUUR DEELTIJDS

ARBEIDSOVEREENKOMST - ARBEIDER BEPAALDE DUUR DEELTIJDS ARBEIDSOVEREENKOMST - ARBEIDER BEPAALDE DUUR DEELTIJDS Tussen de ondertekenden : En, De werkgever Inschrijving in het rijksregister onder het nummer : Nationaliteit : Arbeidskaart : Vrijgesteld Nodig 1

Nadere informatie

Beste student(e) Wij wensen je alvast een toffe job toe!

Beste student(e) Wij wensen je alvast een toffe job toe! Praktische gids voor studenten 2018 Beste student(e) Studeren en feesten. Perfect te combineren? Toch is er vaak een job nodig om dit alles te financieren. Voor een leuke reisbestemming ga je te rade bij

Nadere informatie

Arbeidsovereenkomst voor voltijdse werknemers tewerkgesteld in de ambassades en diplomatieke missies

Arbeidsovereenkomst voor voltijdse werknemers tewerkgesteld in de ambassades en diplomatieke missies Arbeidsovereenkomst voor voltijdse werknemers tewerkgesteld in de ambassades en diplomatieke missies Tussen de Staat (naam van het land), vertegenwoordigd door de heer XXXX, Ambassadeur van xxxxxxx te

Nadere informatie

NIEUWE OPZEGTERMIJNEN VANAF 2012. 1. Toepassing in de tijd van de nieuwe reglementering

NIEUWE OPZEGTERMIJNEN VANAF 2012. 1. Toepassing in de tijd van de nieuwe reglementering 1 NIEUWE OPZEGTERMIJNEN VANAF 2012 1. Toepassing in de tijd van de nieuwe reglementering De nieuwe reglementering is van toepassing op de arbeidsovereenkomsten waarvan de uitvoering is ingegaan vanaf 1

Nadere informatie

Wettelijke feestdagen en vervangende feestdagen in UZ Brussel

Wettelijke feestdagen en vervangende feestdagen in UZ Brussel Wettelijke feestdagen en vervangende feestdagen in UZ Brussel Wettelijke feestdagen en vervangingsdagen Page 1 of 20 Inhoudstabel 1 DOELSTELLING... 4 2 DEFINITIES / BEGRIPPEN ARBEIDSDUUR... 4 2.1 Jobtime...

Nadere informatie

INFORMATIESESSIE. Inhoud

INFORMATIESESSIE. Inhoud INFORMATIESESSIE Wet van 26/12/2013 betreffende de invoering van een eenheidsstatuut tussen arbeiders en bedienden inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag en begeleidende maatregelen Inhoud Berekening

Nadere informatie

Start People - Info voor werkgevers: Studentenarbeid & Jobstudenten

Start People - Info voor werkgevers: Studentenarbeid & Jobstudenten Start People - Info voor werkgevers: & Jobstudenten INHOUD STUDENTENWERK VAN A-Z GEREGELD!... 3 WANNEER SPREKEN WE OVER STUDENTENARBEID?... 3 WIE KAN EEN ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR STUDENTEN AFSLUITEN?...

Nadere informatie

2070000 Paritair Comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid

2070000 Paritair Comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid 2070000 Paritair Comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid Opeenvolgende arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur... 2 Collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juli 2007 (84.936)... 2 Minimumwedde

Nadere informatie

Paritair Comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid

Paritair Comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid 2070000 Paritair Comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid Opeenvolgende arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur... 2 Collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juli 2007 (84.936)... 2 Minimumwedde

Nadere informatie

Laatste aanpassing: 27/03/ Paritair Comité voor de non-ferro metalen

Laatste aanpassing: 27/03/ Paritair Comité voor de non-ferro metalen 1050000 Paritair Comité voor de non-ferro metalen Sectoraal stelsel van de bestaanszekerheid... 2 Collectieve arbeidsovereenkomst van 27 april 2005 (74.724)... 2 Arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur,

Nadere informatie

Huidige regels gelegenheidsarbeid horeca

Huidige regels gelegenheidsarbeid horeca Huidige regels gelegenheidsarbeid horeca Definitie Extra's zijn werknemers die met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur of voor een bepaald werk in dienst worden genomen, voor een maximumduur van

Nadere informatie

TECHNISCHE FICHE: FLEXI-JOBS. 1 januari 2018

TECHNISCHE FICHE: FLEXI-JOBS. 1 januari 2018 TECHNISCHE FICHE: FLEXI-JOBS 1 januari 2018 Werknemers die al vier vijfden werken en daarop volledige sociale lasten betalen, kunnen in bepaalde sectoren bijverdienen om piekmomenten op te vangen. Op die

Nadere informatie

Studentenarbeid 2015

Studentenarbeid 2015 Studentenarbeid 2015 De zomermaanden komen er weer aan. Misschien neemt u wel studenten in dienst om de afwezigheid van uw vaste medewerkers op te vangen of staat u voor een piekperiode? Indien dit het

Nadere informatie

Paritair Comité voor de bedienden van de textielnijverheid en het breiwerk

Paritair Comité voor de bedienden van de textielnijverheid en het breiwerk 2140000 Paritair Comité voor de bedienden van de textielnijverheid en het breiwerk Sectoraal akkoord 2009 2010... 2 Collectieve arbeidsovereenkomst van 24 april 2009 (92.203)... 2 Invoering van een nieuwe

Nadere informatie

16 JUNI Koninklijk besluit tot uitvoering van artikel 3ter van de Arbeidswet van 16 maart 1971 (1)

16 JUNI Koninklijk besluit tot uitvoering van artikel 3ter van de Arbeidswet van 16 maart 1971 (1) 16 JUNI 2003. - Koninklijk besluit tot uitvoering van artikel 3ter van de Arbeidswet van 16 maart 1971 (1) BS 30/07/2003 in voege 01/09/2003 Gelet op de Arbeidswet van 16 maart 1971, inzonderheid op artikel

Nadere informatie

ARBEIDSDUURVERMINDERING 2012 IN DE BOUW

ARBEIDSDUURVERMINDERING 2012 IN DE BOUW ARBEIDSDUURVERMINDERING 2012 IN DE BOUW 1 ARBEIDERS (P.C. 124) 1.1 REALISATIE VAN DE ARBEIDSDUURVERMINDERING In de bouwnijverheid wordt de arbeidsduurvermindering gerealiseerd via het toekennen van 12

Nadere informatie

Infoblad - werknemers Mag u werken als bruggepensioneerde?

Infoblad - werknemers Mag u werken als bruggepensioneerde? Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Voor meer inlichtingen neem contact op met de plaatselijke RVA (werkloosheidsbureau). De adressen kunt u vinden in het telefoonboek of op de site : www.rva.be Infoblad

Nadere informatie

COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 35 VAN 27 FEBRUARI 1981 BETREFFENDE SOMMIGE BEPALINGEN VAN HET ARBEIDSRECHT TEN AANZIEN VAN DE

COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 35 VAN 27 FEBRUARI 1981 BETREFFENDE SOMMIGE BEPALINGEN VAN HET ARBEIDSRECHT TEN AANZIEN VAN DE COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 35 VAN 27 FEBRUARI 1981 BETREFFENDE SOMMIGE BEPALINGEN VAN HET ARBEIDSRECHT TEN AANZIEN VAN DE DEELTIJDSE ARBEID, GEWIJZIGD DOOR COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR.

Nadere informatie

Paritair comité voor de ondernemingen waar teruggewonnen grondstoffen opnieuw ter waarde worden gebracht Terugwinning van allerlei producten

Paritair comité voor de ondernemingen waar teruggewonnen grondstoffen opnieuw ter waarde worden gebracht Terugwinning van allerlei producten Paritair comité voor de ondernemingen waar teruggewonnen grondstoffen opnieuw ter waarde worden gebracht 1420400 Terugwinning van allerlei producten Overgang naar contract van onbepaalde duur... 2 Collectieve

Nadere informatie

Paritair Subcomité voor de socioculturele sector van de Vlaamse Gemeenschap

Paritair Subcomité voor de socioculturele sector van de Vlaamse Gemeenschap Paritair Subcomité voor de socioculturele sector van de Vlaamse Gemeenschap 3290105 Nederlandstalige organisaties voor socio-professionele inschakeling in Brussel Eindejaarspremie... 1 Aanvullend pensioen...

Nadere informatie

TITEL I TOEPASSINGSGEBIED

TITEL I TOEPASSINGSGEBIED 1/6 Collectieve arbeidsovereenkomst van 11 maart 2014, gesloten in de schoot van het Paritair Comité voor het Glasbedrijf, betreffende de arbeids en loonvoorwaarden in 2013 en 2014 Artikel 1. TITEL I TOEPASSINGSGEBIED

Nadere informatie

Paritair comité van het cementbedrijf Vezelcement

Paritair comité van het cementbedrijf Vezelcement Paritair comité van het cementbedrijf 1060300 Vezelcement Ploegenpremies... 2 Collectieve arbeidsovereenkomst van 27 oktober 2005 (77.854)... 2 Overuren... 3 Collectieve arbeidsovereenkomst van 6 september

Nadere informatie

Vakantiegeld... 2 Jaarlijkse gratificatie... 2 Jaarlijkse premie... 4 Bijdrage van de werkgevers in de vervoerkosten van het personeel...

Vakantiegeld... 2 Jaarlijkse gratificatie... 2 Jaarlijkse premie... 4 Bijdrage van de werkgevers in de vervoerkosten van het personeel... 3100000 Paritair Comité voor de banken Vakantiegeld... 2 Jaarlijkse gratificatie... 2 Jaarlijkse premie... 4 Bijdrage van de werkgevers in de vervoerkosten van het personeel... 4 De hierna vermelde CAO

Nadere informatie

Infoblad - werknemers Overgang van een 1/2-tijds tijdskrediet of een tijdskrediet 1/5 naar een thematisch verlof en omgekeerd

Infoblad - werknemers Overgang van een 1/2-tijds tijdskrediet of een tijdskrediet 1/5 naar een thematisch verlof en omgekeerd Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Voor meer inlichtingen, gelieve contact op te nemen met uw RVA-kantoor. De adressen kunt u vinden in het telefoonboek of op de site : www.rva.be Infoblad - werknemers

Nadere informatie

1. Fiscaal aantrekkelijke overschrijdingen

1. Fiscaal aantrekkelijke overschrijdingen FISCAAL VOORDEEL VOOR DE OVERUREN EN DE SECTORALE BIJKOMENDE UREN (KB 213) Overuren en sectorale bijkomende uren (KB 213) genieten een gunstig fiscaal regime. Dit specifiek fiscaal regime bestaat erin

Nadere informatie

Ecocheques. paritair comité 309. Rechtsbronnen. Definitie. Betrokken werknemers. Bedrag en toekenningsvoorwaarden

Ecocheques. paritair comité 309. Rechtsbronnen. Definitie. Betrokken werknemers. Bedrag en toekenningsvoorwaarden Partena - Vereniging zonder winstoogmerk - Erkend sociaal secretariaat van werkgevers bij M.B. van 3 maart 1949 onder het nr. 300 Maatschappelijke zetel : Kartuizersstraat 45 te 1000 Brussel BTW BE 0409.536.968

Nadere informatie

Coll0ectieve arbeidsovereenkomst van 15 oktober 2010 ( )... 6

Coll0ectieve arbeidsovereenkomst van 15 oktober 2010 ( )... 6 2270000 Paritair Comité voor de audiovisuele sector Bepalingen met betrekking tot de nachtarbeid van toepassing op vol- en deeltijdse werknemers die onder het toepassingsgebied vallen van afdeling 4 van

Nadere informatie

Farmaceutisch-technisch assistent (bepaalde duur)

Farmaceutisch-technisch assistent (bepaalde duur) Farmaceutisch-technisch assistent (bepaalde duur) Tussen: de heer/mevrouw... wonende... en de heer/mevrouw.... wonende... farmaceutisch-technisch assistent, werd overeengekomen wat volgt : Art. 1. - De

Nadere informatie

Farmaceutisch-technisch assistent (bepaalde duur)

Farmaceutisch-technisch assistent (bepaalde duur) Farmaceutisch-technisch assistent (bepaalde duur) Tussen: de heer/mevrouw... wonende... en de heer/mevrouw.... wonende... farmaceutisch-technisch assistent, werd overeengekomen wat volgt : Art. 1. - De

Nadere informatie

INFORMATIEDOCUMENT Jaarlijkse vakantie 2013 van de volledig werklozen

INFORMATIEDOCUMENT Jaarlijkse vakantie 2013 van de volledig werklozen INFORMATIEDOCUMENT Jaarlijkse vakantie 2013 van de volledig werklozen 1. Op hoeveel vakantiedagen heeft u als volledig werkloze recht in 2013? In 2013 mag u 4 weken vakantie nemen, wat overeenkomt met

Nadere informatie

HET STUDENTENCONTINGENT: 475 UREN TEWERKSTELLING AAN SOLIDARITEITSBIJDRAGEN

HET STUDENTENCONTINGENT: 475 UREN TEWERKSTELLING AAN SOLIDARITEITSBIJDRAGEN De nieuwe studentenwetgeving in een notendop INTRODUCTIE Het jaar 2017 brengt enkele veranderingen in het studentenlandschap. Het studentencontingent van 50 arbeidsdagen wordt vervangen door een contingent

Nadere informatie

HOOFDSTUK I. Toepassingsgebied

HOOFDSTUK I. Toepassingsgebied Paritair Comité voor de voedingsnijverheid 1180003 Bakkerijen (grote en kleine) / kleine banketbakkerijen, eventueel met consumptiesalon / kleine (ambachtelijke) roomijsfabrikant / kleine (ambachtelijke)

Nadere informatie

Instelling. Onderwerp. Datum

Instelling. Onderwerp. Datum Instelling ADMB Actua www.admb.be Onderwerp Studentenarbeid in 2012 Datum 28 maart 2012 Copyright and disclaimer De inhoud van dit document kan onderworpen zijn aan rechten van intellectuele eigendom van

Nadere informatie

Geldigheidsdatum: 01/02/2016 Laatste aanpassing: 24/01/2017. Paritair Comité voor de scheikundige nijverheid Nationaal

Geldigheidsdatum: 01/02/2016 Laatste aanpassing: 24/01/2017. Paritair Comité voor de scheikundige nijverheid Nationaal Paritair Comité voor de scheikundige nijverheid 1160001 Nationaal Eindejaarspremie... 1 Vakantiegeld 4 e vakantieweek... 1 Aanvullend pensioen... 4 Ploegenpremies... 5 Arbeid op zon en feestdag... 5 Overuren...

Nadere informatie

D e a r b e i d s d u u r r e g e l i n g i n d e g r o e n e s e c t o r e n : e n k e l e b e l a n g r i j k e n i e u w i g h e d e n

D e a r b e i d s d u u r r e g e l i n g i n d e g r o e n e s e c t o r e n : e n k e l e b e l a n g r i j k e n i e u w i g h e d e n D e a r b e i d s d u u r r e g e l i n g i n d e g r o e n e s e c t o r e n : e n k e l e b e l a n g r i j k e n i e u w i g h e d e n SOCIALE WETGEVING C h r i s B o t t e r m a n, h o o f d S o c

Nadere informatie

KNIPPERLICHTEN Arbeidsrecht

KNIPPERLICHTEN Arbeidsrecht KNIPPERLICHTEN Arbeidsrecht Guido Lamal Advocaat-Vennoot Curia 1. RSZ op beëindigingsvergoedingen 2. Wet Eenheidsstatuut 3. CAO nr. 109 4. Opzeggingsvergoeding in geval van vermindering van arbeidsprestaties

Nadere informatie

Jaarlijkse vakantie. 1. Wat is jaarlijkse vakantie?

Jaarlijkse vakantie. 1. Wat is jaarlijkse vakantie? Jaarlijkse vakantie 1. Wat is jaarlijkse vakantie? Jaarlijkse vakantie is het recht om gedurende een aantal dagen arbeid te onderbreken met doorbetaling van loon. Hierbij kan je 2 begrippen onderscheiden:

Nadere informatie

OPZEGTERMIJNEN VANAF 1/5/2018

OPZEGTERMIJNEN VANAF 1/5/2018 OPZEGTERMIJNEN VANAF 1/5/2018 Zowel werkgever als werknemer kunnen een einde maken aan de arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur. De beëindiging van een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur kan echter

Nadere informatie

ÔÔOpzegging einde contract Wat is de duur van mijn opzeggingsperiode? De regels zijn dezelfde als bij voltijdse medewerkers.

ÔÔOpzegging einde contract Wat is de duur van mijn opzeggingsperiode? De regels zijn dezelfde als bij voltijdse medewerkers. je rechten op zak Deeltijds werken Sinds het einde van de jaren 70 nam deeltijds werken vooral bij vrouwen sterk toe. De wetgeving voorziet in speciale regels om te voorkomen dat deeltijdse werknemers

Nadere informatie

COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 58 VAN 7 JULI 1994 TOT VERVANGING VAN DE COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 47 VAN 18 DECEMBER

COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 58 VAN 7 JULI 1994 TOT VERVANGING VAN DE COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 47 VAN 18 DECEMBER COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 58 VAN 7 JULI 1994 TOT VERVANGING VAN DE COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 47 VAN 18 DECEMBER 1990 BETREFFENDE DE NA TE LEVEN PROCEDURE EN DE DUUR VAN DE TIJDELIJKE

Nadere informatie

Geldigheidsdatum: 01/01/2011 Laatste aanpassing: 02/05/2016. Paritair Comité voor de scheikundige nijverheid Nationaal

Geldigheidsdatum: 01/01/2011 Laatste aanpassing: 02/05/2016. Paritair Comité voor de scheikundige nijverheid Nationaal Paritair Comité voor de scheikundige nijverheid 1160001 Nationaal Eindejaarspremie... 1 Vakantiegeld 4 e vakantieweek... 1 Aanvullend pensioen... 3 Ploegenpremies... 4 Arbeid op zon en feestdag... 4 Overuren...

Nadere informatie

Onderhavig advies licht toe hoe de NAR de uitvoering van het principeakkoord van 23 januari 2012 ziet.

Onderhavig advies licht toe hoe de NAR de uitvoering van het principeakkoord van 23 januari 2012 ziet. Intro In het regeerakkoord van 1 december 2011 werd overeengekomen om, in overleg met de sociale partners, de kwaliteit en de jobkansen in de uitzendarbeid te verbeteren en de regelgeving inzake tijdelijk

Nadere informatie

INFOFICHE. Mijn persoonlijk assistent is een JOBSTUDENT

INFOFICHE. Mijn persoonlijk assistent is een JOBSTUDENT INFOFICHE Mijn persoonlijk assistent is een JOBSTUDENT Praktische gids om een jobstudent in dienst te nemen in het kader een Persoonlijk Assistentie Budget (PAB). Laatst bijgewerkt op 28 juni 2012 Inhoudstafel

Nadere informatie

A. Context van de goedkeuring van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 82 bis

A. Context van de goedkeuring van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 82 bis 1 december 2007. De collectieve arbeidsovereenkomst nr. 82 bis van 17 juli 2007 tot wijziging van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 82 van 10 juli 2002 betreffende het recht op outplacement voor werknemers

Nadere informatie

expertise binnen handbereik Ouderschapsverlof Opname Voorwaarde in hoofde van het kind Anciënniteit

expertise binnen handbereik Ouderschapsverlof Opname Voorwaarde in hoofde van het kind Anciënniteit Ouderschapsverlof 12.07.2016 Rev. 31.07.2017 Juridische dienst Info@salar.be Ouderschapsverlof is een thematisch verlof dat werknemers de mogelijkheid biedt de arbeidsprestaties tijdelijk te schorsen of

Nadere informatie

Arbeidsovereenkomst voor bedienden - bepaald werk - deeltijds

Arbeidsovereenkomst voor bedienden - bepaald werk - deeltijds Arbeidsovereenkomst voor bedienden - bepaald werk - deeltijds Tussen de ondergetekende partijen: - enerzijds..., met zetel te..., vertegenwoordigd door..., hierna genoemd de werkgever, en - anderzijds...,

Nadere informatie

Flexi-jobs Samenvatting reglementering vanaf 2018

Flexi-jobs Samenvatting reglementering vanaf 2018 Flexi-jobs Samenvatting reglementering vanaf 2018 Flexi-jobs zijn een nieuwe vorm van tewerkstelling die voordelig bijklussen mogelijk maakt. Het systeem was in een eerste fase beperkt tot de horeca, maar

Nadere informatie

Paritair comité voor de ondernemingen waar teruggewonnen grondstoffen opnieuw ter waarde worden gebracht Terugwinning van papier

Paritair comité voor de ondernemingen waar teruggewonnen grondstoffen opnieuw ter waarde worden gebracht Terugwinning van papier Paritair comité voor de ondernemingen waar teruggewonnen grondstoffen opnieuw ter waarde worden gebracht 1420300 Terugwinning van papier Ploegenarbeid... 2 Collectieve arbeidsovereenkomst van 31 augustus

Nadere informatie

Uitzendkracht? Ken je rechten!

Uitzendkracht? Ken je rechten! Uitzendkracht? Ken je rechten! ABVV Coördinatie Interim Samen sterk inhoud aan het werk p. 5 de arbeidsovereenkomst p. 6 loon & vergoedingen p. 7 premies p. 8 arbeidsduur p. 10 veiligheid & gezondheid

Nadere informatie

De regels van de arbeidsduur anno 2017 Overuren en vrijwillige overuren

De regels van de arbeidsduur anno 2017 Overuren en vrijwillige overuren De regels van de arbeidsduur anno 2017 Overuren en vrijwillige overuren Annelies Mattheus Agenda 1 Inleiding 2 Wettelijke overuren 3 Absolute grenzen 4 toekennen 5 Toeslag berekenen 6 Gesplitste betaling

Nadere informatie

Paritair Subcomité voor de socioculturele sector van de Vlaamse Gemeenschap Integratiecentra

Paritair Subcomité voor de socioculturele sector van de Vlaamse Gemeenschap Integratiecentra Paritair Subcomité voor de socioculturele sector van de Vlaamse Gemeenschap 3290104 Integratiecentra Overwerk... 1 Nachtarbeid... 2 Arbeid op zon en feestdagen... 3 Eindejaarspremie... 4 Vervoerskosten...

Nadere informatie

Paritair comité voor de ondernemingen waar teruggewonnen grondstoffen opnieuw ter waarde worden gebracht Terugwinning van papier

Paritair comité voor de ondernemingen waar teruggewonnen grondstoffen opnieuw ter waarde worden gebracht Terugwinning van papier Paritair comité voor de ondernemingen waar teruggewonnen grondstoffen opnieuw ter waarde worden gebracht 1420300 Terugwinning van papier Premie voor ploegenarbeid... 2 Collectieve arbeidsovereenkomst van

Nadere informatie

IK HEB EEN NIEUWE JOB GEVONDEN VIA HAYS

IK HEB EEN NIEUWE JOB GEVONDEN VIA HAYS IK HEB EEN NIEUWE JOB GEVONDEN VIA HAYS PROFICIAT! U HEBT ZOPAS EEN NIEUWE JOB GEVONDEN VIA DE GESPECIALISEERDE DIENSTEN VAN HAYS! hays.be Meteen willen wij u graag wat wegwijs maken in de wereld van de

Nadere informatie

Infoblad - werknemers Schorsing bedienden ingevolge werkgebrek voor ondernemingen in moeilijkheden

Infoblad - werknemers Schorsing bedienden ingevolge werkgebrek voor ondernemingen in moeilijkheden Infoblad - werknemers Schorsing bedienden ingevolge werkgebrek voor ondernemingen in moeilijkheden Wanneer de onderneming waar u tewerkgesteld bent voldoet aan de preliminaire voorwaarden om gebruik te

Nadere informatie

WETSVOORSTEL. Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als voorzien in artikel 78 van de Grondwet. Toepassingsgebied.

WETSVOORSTEL. Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als voorzien in artikel 78 van de Grondwet. Toepassingsgebied. WETSVOORSTEL Artikel 1 Deze wet regelt een aangelegenheid als voorzien in artikel 78 van de Grondwet. Toepassingsgebied Artikel 2 Deze wet is van toepassing op de werknemers en op de werkgevers. Voor de

Nadere informatie

Modernisering van de uitzendwetgeving

Modernisering van de uitzendwetgeving Modernisering van de uitzendwetgeving De sociale partners van de interim-sector hebben lang onderhandeld m.b.t. de regelgeving rond de modernisering van de uitzendarbeid. Ze zijn tot een volledig akkoord

Nadere informatie

AANVULLENDE VAKANTIE AAN HET BEGIN OF BIJ DE HERVATTING VAN DE ACTIVITEIT

AANVULLENDE VAKANTIE AAN HET BEGIN OF BIJ DE HERVATTING VAN DE ACTIVITEIT AANVULLENDE VAKANTIE AAN HET BEGIN OF BIJ DE HERVATTING VAN DE ACTIVITEIT In België werd het recht op dagen tot voor kort volledig bepaald op basis van de prestaties die de werknemer in het jaar ervoor

Nadere informatie

HOOFDSTUK I. Situering, doelstelling, toepassingsgebied

HOOFDSTUK I. Situering, doelstelling, toepassingsgebied 2270000 Paritair Comité voor de audiovisuele sector Collectieve arbeidsovereenkomst van 15 mei 2009 (95.241) Invoering van loonschalen HOOFDSTUK I. Situering, doelstelling, toepassingsgebied Artikel 1.

Nadere informatie