INSPRAAK NOTA. De Notitie reikwijdte en detailniveau voor de MER en de startnotitie MKBA in het kader van de Structuurvisie windmolenplan Lage Weide

Transcriptie

1 INSPRAAK NOTA De Notitie reikwijdte en detailniveau voor de MER en de startnotitie MKBA in het kader van de Structuurvisie windmolenplan Lage Weide

2 2 INHOUD 1. INLEIDING CONCLUSIES BEANTWOORDING INSPRAAKREACTIES THEMA GELUID ALGEMEEN... 6 Geluidsbelasting... 6 De geluidsberekeningen... 7 Geluidsoverlast en handhaving THEMA GELUID CUMULATIE THEMA GELUID NULMETING... 9 Methode van nulmeting... 9 Meetwaarden Keuze locaties meetpunten nulmeting Overige inspraakreacties THEMA SLAGSCHADUW THEMA ECOLOGIE THEMA LANDSCHAP THEMA GEZONDHEID THEMA NUT EN NOODZAAK Locatiekeuze Lage Weide Alternatieve technieken THEMA EXTERNE VEILIGHEID THEMA FINANCIEEL THEMA MKBA Nut, noodzaak en financiële haalbaarheid windmolenplan Werkgelegenheid, bestedingen, emissiereductie en voorzieningszekerheid Inputgegevens MKBA en financiële aannames Alternatieven in MKBA en schaalniveau Waarde onroerend goed en hinder omwonenden THEMA OVERIG... 47

3 3 1. Inleiding De gemeente Utrecht gaat de mogelijkheden voor de bouw van windmolens op bedrijventerrein Lage Weide onderzoeken. Dit onderzoek moet antwoord geven op de vraag of een windmolenpark op Lage Weide realiseerbaar is en moet als het antwoord op die vraag "ja" kan zijn - leiden tot het voorstel voor een voorkeursvariant, die wordt vastgelegd in een ontwerpstructuurvisie. De gemeenteraad wordt vervolgens in september 2013 een besluit gevraagd óf, waar en onder welke voorwaarden windenergie op Lage Weide kan. De aanpak van het onderzoek staat beschreven in de notitie reikwijdte en detailniveau voor de MER en de startnotitie MKBA. De notitie reikwijdte en detailniveau voor de MER gaat over de wijze waarop milieu- en landschappelijke effecten worden onderzocht. In een maatschappelijke kostenbatenanalyse (MKBA) worden alle huidige en toekomstige maatschappelijke effecten tegen elkaar afgewogen. De effecten worden - waar mogelijk - in geld uitgedrukt. Belanghebbenden konden van 1 november tot 12 december 2012 inspreken op de aanpak van de twee onderzoeken die de gemeente laat doen. In totaal hebben wij 404 inspraakreacties ontvangen. Deze hebben wij in hoofdstuk 3 gebundeld per thema, samengevat en van commentaar voorzien. Wanneer de inspraakreactie aanleiding geeft tot aanpassing van de aanpak, is dit aangegeven in de conclusie per onderwerp. De conclusies hebben wij gebundeld in hoofdstuk 2. Elke inspraakreactie heeft een nummer gekregen. Als bijlage 1 bij de Nota van Inspraak zijn de inspraakreacties van (belangen)organisaties integraal opgenomen. In bijlage 2 staan alle geanonimiseerde zienswijzen met inspraaknummer.

4 4 2. Conclusies Veel van de insprekers hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om hun mening over een eventueel windmolenpark kenbaar te maken. Daarnaast stelden zij vragen over de wijze van onderzoek en verzoeken om aandacht aan specifieke aspecten te besteden. In reactie op deze vragen geeft de gemeente vaak een korte toelichting over de methode van onderzoek en de wijze van besluitvorming. Een aantal inspraakreacties heeft geleid tot aanvullingen op de Notitie voor reikwijdte en detailniveau voor de MER en de startnotitie voor de MKBA. Deze aanvullingen staan onderstaand per thema samengevat. Geluid Naar aanleiding van de inspraakreacties wordt aanvullend op de notitie reikwijdte en detailniveau voor de MER ook de (toekomstige) opwaardering van de N230 meegenomen bij het onderzoek naar de cumulatieve effecten. Mede op basis van advies van de GG&GD wordt in de MER onderzoek opgenomen naar laagfrequent geluid. Dit wordt getoetst aan de Deense norm voor laag frequent geluid. Er worden geluidsmetingen gedaan om het al aanwezige laagfrequente geluid vast te stellen. Slagschaduw De inspraakreacties over het onderwerp slagschaduw resulteren niet in aanpassingen van de notitie reikwijdte en detailniveau voor de MER. Ecologie De inspraakreacties over het onderwerp ecologie resulteren niet in aanpassingen van de Notitie reikwijdte en detailniveau voor de MER. Landschap De inspraakreacties resulteren niet in een wijziging van dit onderdeel in de Notitie reikwijdte en detailniveau voor de MER aangezien dit zeer beknopt is. In paragraaf wordt verwezen naar het beoordelingskader opgesteld door ROM3D als leidraad voor het onderzoek. In reactie op de verschillende zienswijzen hebben wij beschreven hoe we het onderzoek uitvoeren. Specifieke punten zijn: De zichtbaarheid vanuit het Groene Hart wordt onderzocht in de MER en met name de invloed die de verschillende opstellingen hebben op de beleving van de openheid van het landschap en de skyline van de stad Utrecht. Ook wordt Slot Zuilen meegenomen in de visualisaties. Dit is nagenoeg hetzelfde standpunt als Oud Zuilen. De gemeente neemt erfgoed expliciet als aandachtspunt op in de beoordeling van de alternatieven. Naast Oud Zuilen besteden wij aandacht aan de invloed op Elinkwijk en de Lessepsbuurt, die beschermd stadsgezicht zijn. Bij de foto s zal de locatie van foto, afstand tot windturbine en hoogte van windturbine worden vermeld. Gezondheid De inspraakreacties resulteren in de volgende wijzigingen van dit onderdeel in de Notitie reikwijdte en detailniveau voor de MER. De MER gaat aanvullend in op eventuele gezondheidseffecten voor werknemers van Lage Weide. Over de noodzaak van een evaluatie voor structurele gezondheidseffecten wint de gemeente advies in. Nut en noodzaak De inspraakreacties over het onderwerp nut en noodzaak resulteren niet in aanpassingen van de startnotities.

5 5 Externe veiligheid Inspraakreacties geven aanleiding om Notitie reikwijdte en detailniveau voor de MER op een aantal punten aan te vullen. Naast geprojecteerde risicobronnen nemen wij de geprojecteerde (beperkt) kwetsbare bestemmingen op in het veiligheidsonderzoek. De risico's van eventuele ijsafzetting op de wieken zijn bekend. De MER en de structuurvisie besteden daar aandacht aan en beschrijven hoe benodigde maatregelen worden geborgd. Financieel Inspraakreacties geven geen aanleiding aan de startnotitie voor de MKBA aan te passen. MKBA In de reactie van de gemeente is een verdere duiding gegeven van de startnotitie voor de MKBA. De volgende aspecten wordt aanvullend op de startnotitie meegenomen: Op dit moment worden windmetingen uitgevoerd op de locatie Lage Weide. Als deze metingen aanleiding geven tot aanpassingen van de aannames in de MKBA over de opbrengsten (inschatting van vollasturen) zal dit gebeuren. De CO2-reductie wordt in de MKBA (net als in MER) berekend op basis van de gemiddelde elektriciteitsmix in Nederland. De MKBA vergelijkt het windmolenpark met de situatie dat er geen windmolens komen en de situatie dat een vergelijkbare hoeveelheid elektriciteit met zonnepanelen wordt opgewekt. De MKBA geeft een doorkijk naar effecten op nationaal niveau, waarin SDE subsidies netto geen baten zijn maar een overdracht. Dat biedt voor de gemeentelijke besluitvorming inzicht in de vraag hoe effecten op nationaal schaalniveau uitpakken. De mogelijke waardedaling van bedrijven, kantoren, monumenten, winkels en sociale huurwoningen (los van het woongenot van de huurders) worden mede kwalitatief gewaardeerd. Voor de beoordeling van waardedaling van onroerend goed maken wij gebruik van zowel buitenlandse onderzoeken en Nederlands onderzoek naar verschillen in waardering van omgevingskwaliteit tussen huurders en kopers. Daarnaast doen wij kwalitatief onderzoek onder makelaars. Overig De gemeente licht naar aanleiding van de inspraakreacties in dit onderdeel het proces en de keuzes daarin toe. De inspraakreacties geven geen aanleiding aan de startnotitie voor de MKBA aan te passen.

6 6 3. Beantwoording inspraakreacties 3.1 Thema geluid algemeen Geluidsbelasting Insprekers: Industrievereniging g Lage Weide, Buren van Lage Weide, Natuur en Milieu federatie Utrecht, 1, 2, 8, 10, 13, 16, 18, 19, 22, 23, 25, 28, 29, 32, 39, 40, 41, 42, 46, 55, 62, 65, 70, 71, 72, 73, 78, 80, 82, 83, 86, 90, 92, 93, 95, 101, 103, 104, 107, 111, 115, 117, 119, 121, 131, 1, 132, 134, 137, 139, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 150, 156, 157, 159, 160, 161, 163, 164, 166, 169, 170, 171, 172, 173, 178, 182, 183, 184, 194, 197, 201, 204, 214, 215, 216, 217, 218, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 228, 229, 231, 234, 235, 238, 240,, 243, 245, 247, 249, 253, 254, 255, 258, 260, 266, 267, 268, 272, 274, 275, 277, 279, 280, 283, 284, 286, 291, 292, 299, 303, 304, 307, 314, 320, 325, 327, 328, 331, 333, 334, 335, 342, 346, 347, 349, 353, 358, 368, 376, 379, 385, 386, 387, 389, 390, 394, 403 Een inspreker vraagt of windturbines lawaai maken. Veel insprekers maken zich zorgen over geluidsoverlast, een aantal insprekers met name over nachtrust. Een inspreker vraagt wat de concrete hinder die aan de in het gebied verblijvende personen zal worden toegebracht in de vorm van geluid. Een inspreker vindt dat er maximaal één windturbine geplaatst mag worden vanwege geluidsoverlast en het effect daarvan op de (nacht)rust van kinderen. Sommige insprekers zijn van mening dat de windturbines niet geplaatst mogen worden vanwege de geluidsoverlast. Een inspreker vraagt wat er bedoeld wordt met voldoende afstand tot woonbebouwing. Inspreker geeft aan dat laagfrequent geluid ver reikt en in huizen doordringt. Geluidsisolatie helpt niet. Inspreker is van mening dat het plan ondoordacht is aangezien er een geluidswal voor Leidsche Rijn is geplaatst terwijl er vervolgens nieuwe geluidsbronnen worden gecreëerd. Inspreker geeft aan dat RIVM meldt dat windenergiegeluid al vanaf 29 db ernstige hinder veroorzaakt en vraagt of de geluidsnorm hierop dient te worden aangepast. Inspreker vraagt waarom de gemeente de 47 Lden norm volgt. De norm laat geen handhaving toe, want is een gemiddelde. Waarom stelt de gemeente geen aanvullende scherpere eisen aan de maximale geluidsproductie? Inspreker vraagt wat het effect van het seizoen is op het geluid (wel/geen bladeren). Een andere inspreker vraagt wat de draagwijdte van geluid over water is en of de 500 meter grens dan voldoende is. Windturbines maken geluid. Het geluid zal in de omgeving soms hoorbaar zijn. Of dit als "lawaai" (=ongewenst geluid) moet worden beschouwd, is deels persoonsafhankelijk. Met dosis-effectrelaties zal een statistische uitspraak worden gedaan over het aantal mensen dat het geluid als hinderlijk ervaart. In de MER wordt de geluidbelasting op omliggende woningen onderzocht en gerapporteerd. In het onderzoek wordt apart gekeken naar het nachtelijk geluid en er wordt onderzocht welk effect dit kan hebben op de slaapverstoring. De afstand tussen de windmolens en woonbebouwing moet groot genoeg zijn om te voldoen aan de geluidsnormen en eventuele aanvullende voorwaarden. Het klopt dat laagfrequent geluid verder reikt en minder wordt geïsoleerd dan hogere frequenties. Daarom besteedt de MER apart aandacht aan dit aspect. Het RIVM schrijft dit inderdaad in haar rapport Evaluatie nieuwe normstelling windturbinegeluid. Maar ze geeft daarna direct aan dat "wel mag verwacht worden dat bij lagere niveaus dan 40 db alleen ernstige hinder optreedt onder zeer ongunstige omstandigheden, zoals (schijnbaar) windstille zomeravonden of bij bepaalde windrichtingen". Dit is precies het doel van de nulmeting om te

7 7 achterhalen onder welke omstandigheden het omgevingsgeluid zo laag is dat het geluid van windturbines moet worden beperkt. De 47 db Lden norm is een landelijke norm en vormt daarom het eerste toetsingskader. Aanvullend kunnen er voorschriften worden opgelegd die afhankelijk zijn van het achtergrondniveau. Dat is dan geen jaargemiddeld. De gemeente zal als dat nodig is wel degelijk scherpere eisen stellen. Uit de nulmeting moet blijken of aanvullende eisen noodzakelijk zijn om (extra) hinder te voorkomen. Wanneer er bladeren aan de bomen zitten kan het achtergrondgeluid door bladgeruis op sommige locaties inderdaad wat hoger liggen. Daarom wordt de nulmeting ook in de herfst- en winterperiode uitgevoerd zodat het laagste achtergrondniveau kan worden bepaald. De draagwijdte van geluid kan afhangen van de bodemgesteldheid. Bij een akoestisch zachte bodem (bijvoorbeeld gras) treedt er enige demping op. Bij een "harde bodem" (wegdekverharding of water) is deze demping minder en is er meer reflectie. Het geluid draagt dan verder. De bodemgesteldheid wordt in de berekeningen meegenomen. De geluidsberekeningen Insprekers: Dorpscommissie Oud-Zuilen, 5, 6, 17, 21, 27, 30, 33, 34, 38, 44, 61, 90, 100, 107, 303, 304, 343, 377, 403 Verschillende insprekers hebben vragen of opmerkingen bij de geluidsberekeningen. Sommige insprekers verzoeken tot het berekenen van de piekbelasting en dus niet alleen het jaargemiddelde. Een inspreker geeft aan dat er uitgegaan moet worden van verschillende windrichtingen en niet alleen van de gemiddelde windrichting. Insprekers vragen welk geluidsmodel gebruikt wordt voor de berekeningen, welke uitgangspunten worden gebruikt voor de geluidsproductie van de windturbines, of de windturbines afzonderlijk als puntbron worden meegenomen, en of alle varianten op geluidsbelasting worden onderzocht. Insprekers zijn van mening dat ook gekeken moet worden naar het aantal gehinderden, de resonantie tussen de woningen, het effect van geluid en infrageluid. Daarnaast vinden insprekers dat er, naast de geluidssterkte, ook met het geluidstype rekening gehouden moet worden. Een aantal insprekers verzoekt dat de nacht in het geluidsonderzoek wordt gedefinieerd als de periode van 21:00 tot 8:00 uur. Inspreker geeft aan dat er tijdens een informatieavond is gesproken over 4 stille nachtelijke uren. Inspreker geeft aan dat de contouren van de nacht moeten worden uitgebreid en bewaakt vanwege een aanbevolen nachtrust van 8 uur. Inspreker is van mening dat laagfrequent geluid meegenomen moet worden in de metingen. Een andere inspreker geeft aan dat laagfrequent geluid over een periode van 1 jaar en cumulatief met andere bronnen onderzocht dient te worden. Een aantal insprekers verzoekt de gemeente om professor Berkhout om zijn mening te vragen over de gehanteerde meetmethoden. Het jaargemiddelde wordt berekend om te toetsen of een windmolenpark aan de wettelijk eisen kan voldoen. Daarnaast zal ook de piekbelasting worden berekend en vergeleken met de resultaten van de nulmeting. Daaruit zal volgen of er situaties zijn waarbij aanvullende eisen (terug regelen of zelfs stilstand) moeten worden opgelegd. De berekeningen gaan uit van verschillende windrichtingen om een vergelijk te kunnen maken met het achtergrondniveau bij de woningen. De berekeningen vinden plaats aan de hand van de voorgeschreven rekenmethode Reken en meetvoorschrift windturbines (bijlage 4 van de Regeling algemene regels voor inrichtingen milieubeheer). Bij de berekeningen gaan we uit van de geluidsemissies die fabrikanten opgeven. Deze

8 8 worden gegarandeerd door de fabrikanten. Daarbij wordt een veiligheidsmarge gehanteerd. In de MER wordt voor een groot aantal varianten de geluidsbelasting onderzocht. Met reflecties wordt in de berekeningen rekening gehouden. Resonanties, het meetrillen van gebouwen en constructies, doen zich in de regel niet voor bij breedbandig geluid zoals van windturbines. De MER maakt het effect van het totale breedbandige geluid en het laagfrequente deel van het geluid inzichtelijk voor verschillende locaties. Aan de hand van de berekeningen kan een uitspraak worden gedaan over het aantal gehinderden. Windturbinegeluid wordt over het algemeen als hinderlijker ervaren dan bijvoorbeeld het geluid van wegverkeer. De normering houdt hier rekening mee. Vanwege het bijzondere geluidstype wordt daarom onderzocht of aanvullende maatregelen nodig zijn om de hinder te beperken. De nacht wordt, conform wettelijke regels voor geluidonderzoek en normering, gedefinieerd als de periode tussen uur en 7.00 uur. Er worden aparte metingen gedaan aan het laagfrequent geluid. Een periode van enkele maanden is voldoende representatief om een beeld te krijgen van het laagfrequent geluid in de omgeving. De metingen en de berekeningen worden uitgevoerd door externe adviesbureaus. De geluidsdeskundigen van de gemeente en de GG&GD hebben supervisie. De gemeente ziet geen reden om andere of meer deskundigen in te schakelen. Geluidsoverlast en handhaving Insprekers: Industrievereniging Lage Weide, Buren van Lage Weide, 43, 45, 53, 351, 376, 378 Insprekers verzoeken om geen extra geluidbelasting toe te laten op en rond Lage Weide. Andere insprekers vragen wat er gebeurt als de windturbines meer geluid maken dan verwacht en welk percentage van gehinderden de gemeente acceptabel vindt. Inspreker is van mening dat de geluidsbelasting van windturbines op de gevels van zelfstandige en niet zelfstandige kantoren niet meer dan 50 db(a) mag bedragen. Inspreker is van mening dat ook na plaatsing de geluidseffecten onderzocht moeten worden wat resulteert in maatregelen indien de norm overschreden wordt. Zo wordt er door een aantal insprekers gevraagd of bepleit dat er een meldpunt komt om na een melding van overlast ervoor te zorgen dat de windturbines direct stil worden gezet. Insprekers vragen wat er verstaan wordt onder mitigerende maatregelen en hoe de gemeente voorkomt dat er hinder plaatsvindt vanwege laagfrequent geluid? In de MER wordt onderzocht in welke mate de windturbines bijdragen aan een hoorbare toename van het geluid in de omgeving van Lage Weide. Als de windturbines meer geluid maken dan toegestaan, dienen deze te worden terug geregeld (langzamer draaien) of zelfs tijdelijk stil te worden gezet. De onderzoeken moeten voor verschillende varianten uitwijzen welke hinder te verwachten is. Het is aan de gemeenteraad om af te wegen wat acceptabel is. Voor kantoren gelden geen wettelijk normen. Wel besteedt het gezondheidsadvies aandacht aan eventuele effecten voor werknemers. Indien hier aanleiding voor is, voeren wij in het kader van de handhaving een geluidsmeting uit, waarna we zo nodig aanvullende maatregelen opleggen. De effecten van beperkende (mitigerende) maatregelen worden in de MER onderzocht en maken deel uit van de eventuele vergunningverlening voor de windturbines. Geluidoverlast kan worden gemeld bij de reeds bestaande mogelijkheden. De klacht wordt onderzocht en als de opgelegde normen worden overschreden leggen wij aanvullende maatregelen op: één of meerdere windturbines moeten met lager toerental draaien of in bepaalde gevoelige perioden stil worden gezet.

9 9 In de MER zal onderzoek worden uitgevoerd naar laagfrequent geluid. Daarom worden er geluidsmetingen gedaan om het al aanwezige laagfrequente geluid vast te stellen. Bij de afweging voor het aantal en de locaties van de windturbines is hinder door laagfrequent geluid een belangrijk aspect. 3.2 Thema geluid cumulatie Insprekers: Industrievereniging Lage Weide, 5, 6, 17, 21, 27, 30, 33, 34, 44, 52, 53, 54, 57, 58, 59, 60, 61, 63, 64, 67, 68, 75, 79, 110, 113, 120, 351, 377 Een aantal insprekers hebben vragen of bezwaren bij het windproject aangezien deze tot geluidsoverlast kan leiden bovenop al bestaande geluidsbelasting. Insprekers geven aan dat de onderzoeken ook de cumulatie met andere geluidsbronnen (totaal van alle geluidsbronnen) moeten berekenen. Zo geeft een aantal insprekers aan dat het onderzoek ten onrechte geen rekening houdt met cumulatieve effecten van toekomstige ontwikkelingen zoals de geplande biomassacentrale. Een andere inspreker is van mening dat voor de wijk Opbuuren. Buiten de cumulatieve geluidseffecten van de voorgenomen opwaardering van de N230 ook meegenomen moet worden. Een inspreker vraagt of het klopt dat wanneer gegevens missen er geen berekening wordt uitgevoerd betreffende cumulatie. Inspreker is van mening dat voorkomen moet worden dat klachten van omwonenden betreffende totale geluidsbelasting van industrie en turbines gecompenseerd worden in de milieuruimte die bedrijven nu nog hebben. In het MER-onderzoek wordt de cumulatie van het plan met industrie- weg- en railverkeersgeluid berekend. In de berekeningen wordt rekening gehouden met de totale geluidsbelasting van de industrie op Lage Weide. Deze dient gezamenlijk binnen een grenswaarde van 55 db(a) te blijven. Deze grenswaarde heeft de Provincie Utrecht vastgesteld. Die eis geldt ook bij de beoordeling van de biomassacentrale. De opwaardering van de N230 zal in het onderzoek worden meegenomen. De berekeningen van de cumulatie van geluid worden uitgevoerd met de gegevens van industrie-, (vaar)weg- en railverkeersgeluid. De windturbines worden apart getoetst, maar de MER beoordeelt de cumulatie van het geluid van windturbines en industrie samen. 3.3 Thema geluid nulmeting Methode van nulmeting Insprekers: Stichting Milieugroep Zuilen, Wijkcommissie Boomstede, 14, 26, 44, 61,, 138, 293, 358, 376, 377, 394 Ook over de nulmeting zijn verschillende inspraakreacties binnengekomen. Insprekers hebben vernomen dat de nulmeting al is begonnen en vragen zich af waarom de inspraakprocedure niet wordt afgewacht. Een aantal insprekers vraagt wat de bedoeling is van de nulmeting. Anderen zijn bezorgd over meer geluidsoverlast. De gemeente geeft aan dat het huidige niveau (L95-norm) niet overschreden wordt terwijl volgens de inspreker dit niet kan: 2 gelijke geluidsbronnen verdubbelen de intensiteit (ca. 3 db hoger). Een inspreker geeft aan dat windturbinegeluid zich slecht laat maskeren door omgevingsgeluid en dat het doel van de nulmeting daarom onduidelijk is.

10 10 Meerdere insprekers hebben vragen en opmerkingen bij de duur van de nulmeting. Zo wordt door insprekers aangegeven dat met de duur van de nulmeting (3 maanden) onvoldoende rekening wordt gehouden met weersseizoen en tijd specifieke overlast en pleit voor een periode van 1 jaar. Inspreker vraagt of temperatuur effect heeft op geluid (hoe ver het draagt) en of in de nulmeting hiervoor gecorrigeerd wordt. Volgens insprekers moeten weersomstandigheden als neerslag en temperatuurverschillen meegenomen worden vanwege de invloed op de geluidwaarden evenals het toenemende gebruik van gemotoriseerd vervoer in de winter. Inspreker pleit ervoor om de geluidsmetingen een permanent karakter te geven zodat ook over een langere periode beoordeeld kan worden hoe het geluidsniveau zich ontwikkelt. Een inspreker vraagt zich af hoe het toepassen van stiller asfalt op de Amsterdamsestraatweg wordt meegenomen in de nulmeting. Insprekers vragen of de resultaten van de nulmeting getoetst worden aan wettelijke normen. Een aantal insprekers geeft aan dat er onterecht geen voorwaarden zijn opgesteld waaraan de uitkomsten getoetst worden. Een inspreker geeft aan dat de nulmeting een beeld geeft van het huidige geluidsniveau terwijl deze in de toekomst waarschijnlijk afneemt. Andere insprekers geven aan dat de nulmeting een aantal plannen onterecht niet meeneemt: verkeerstromen als gevolg van Leidsche Rijn Centrum, verhoging snelheid A2 waaronder Leidsche Rijntunnel, meer bedrijfsvloeroppervlakte Lage Weide. Volgens insprekers dient er expliciet onderzoek gedaan te worden naar de herkomst en richting van de diverse geluidsbronnen en het afzonderlijke en cumulatieve effect. De onderzoeksgegevens dienen kenbaar gemaakt te worden. Inspreker geeft aan dat er in de notitie Reikwijdte en Detailniveau niks staat over het geluidsniveau in huis en dat dit niet getoetst wordt aan wettelijke normen. Een inspreker maakt zich zorgen om de methode van de nulmeting aangezien de gebruikte gegevens en aannames nauwelijks te controleren zijn. Inspreker geeft aan dat in het kader van de snelwegverbreding is aangegeven dat een adequate geluidmeting niet mogelijk is, rekening houdend met seizoenen en lokaal klimaat; waarom kan het nu wel? De bedoeling van de nulmeting is het bepalen van het achtergrondniveau per windrichting en windsnelheid. Deze waarden worden gebruikt om eventuele aanvullende voorwaarden aan de geluidsemissie van eventuele windmolens te stellen om daarmee hinder te beheersen. We gebruiken de metingen om aanvullende geluidsvoorwaarden te stellen. Hierbij verwacht de gemeente dat met name het geluid in de nachtperiode richtinggevend zal zijn. Bij toevoeging van een constante geluidsbron zal het achtergrondniveau inderdaad toenemen, maar er treedt niet per definitie een verdubbeling op. Het is waar dat windturbinegeluid nog steeds waarneembaar is bij een constant ruisvormig achtergrondniveau vanwege het typische karakter als gevolg van de draaiing van de wieken. Het geluid van een ventilator wordt beter gemaskeerd. Toch zal er altijd een relatie zijn tussen waarneembaarheid en het omgevingsgeluid. Bij een zeker omgevingsgeluidsniveau is een windmolen niet meer waarneembaar. Het is daarom toch van belang het achtergrondniveau te kennen. Een periode van enkele maanden is volgens door ons geraadpleegde akoestisch adviseurs voldoende representatief om een beeld te krijgen van het geluid in de omgeving. In deze periode doen zich 70 tot 80 procent van de weersomstandigheden voor. Dit geeft voldoende inzicht voor de besluitvorming over de structuurvisie. Door te meten in de periode dat er geen bladeren aan de bomen zitten, verkrijgen wij het laagste achtergrondniveau en stellen daarmee de belangen van de omwonenden voorop. De metingen vinden continu plaats dus onder alle weersomstandigheden. Het doel is om per windrichting en windsnelheid het laagste achtergrondniveau te bepalen. Deze zullen zich niet bij regen voordoen. De verschillen tussen zomer en winterperiode zijn vrij klein. De temperatuur van lucht is van invloed op de geluidssnelheid en niet direct op de overdracht van het geluid. De temperatuursverdeling in de verschillende luchtlagen (op verschillende hoogtes) is wel van

11 11 invloed. Bij een zogeheten inversie kan een snelweg op veel grotere afstand worden gehoord dan normaal. Daarnaast speelt harde wind op grote hoogte met windstil aan de grond een rol: 'de warme zomeravond'. Met deze effecten wordt rekening gehouden. Vooralsnog is er geen duidelijkheid over het toepassen van stil asfalt op de Amsterdamsestraatweg. Een nieuwe asfaltlaag is circa 1 db stiller dan de huidige. Dit is vooral van invloed op het achtergrondniveau in de dag- en avondperiode. In de nacht wordt het achtergrondniveau meestal door verder weg gelegen geluidsbronnen veroorzaakt en heeft de wegdekverharding op de Amsterdamsestraatweg minder invloed. Het doel van de nulmeting is het vastleggen van het achtergrondniveau om te kijken of, waar en wanneer het geluid van de windmolens boven dit niveau uitkomt (en hoorbaar is). Een geluidmeting registreert alle geluiden. Voor veel geluidsbronnen zijn geen wettelijke normen waaraan in een actuele situatie kan worden getoetst. Het is bovendien moeilijk om een geluidbron te isoleren van de andere geluiden die altijd en overal hoorbaar zijn. Het doel van de meting is het vastleggen van het achtergrondniveau. In eerste instantie is dit bedoeld om de effecten van het plan goed te kunnen beschrijven. Daarnaast wordt het gebruikt om vast te stellen of er aanleiding is om aanvullende randvoorwaarden te stellen. Er hoeven daarom geen voorwaarden vooraf te worden gesteld waaraan de uitkomsten worden getoetst. De nulmeting geeft per definitie een beeld van de huidige situatie. Significante wijzigingen in de toekomst zullen voor zover bekend - in de MER worden meegenomen. Er zijn helaas geen veranderingen voorzien die een significante (meer dan 2 db) daling veroorzaken van het achtergrondniveau in de bepalende perioden (met name de avond- en nachtperiode). De nulmeting geeft alleen de waarden van het achtergrondniveau weer. Met deze geluidsmetingen kan de herkomst en richting van het geluid niet worden bepaald. In het rekenonderzoek kan dit wel worden gedaan. In het kader van de MER zal onderzoek worden gedaan naar de relevante geluidsbronnen in de omgeving en het cumulatieve effect. De metingen van het middenfrequent geluid zijn op de internetsite van de gemeente te volgen. Er gelden bij windmolens geen wettelijke normen voor het geluid in huis. In het kader van de beoordeling van laagfrequent geluid zal juist wel naar het geluid binnenshuis worden gekeken. Bij afwezigheid van nationale normen zal aangesloten worden bij de Deense systematiek. Meetwaarden Insprekers: Wijkcommissie Boomstede,, 44, 248, 309 Een inspreker vraagt hoe het kan dat de meting in Elinkwijk boven de 60 db uitkomt. Een aantal insprekers vragen of er afspraken te maken zijn dat het geluidsniveau van de windmolens nooit over het huidige minimale gemeten geluidsniveau mag komen. Een niveau van boven de 60 db(a) kan voorkomen wanneer er bijvoorbeeld een luidruchtige scooter of auto langs rijdt. Het niveau dat gemeten wordt is de zogenaamde momentane waarde (zoals die werkelijk voorkomt). Het achtergrondniveau (de L95) wordt berekend uit alle gemeten waardes over het etmaal en betreft de 5% stilste periode. Het berekende achtergrondniveau speelt een rol in de op te stellen aanvullende voorwaarden. Het is aan de raad om aan te geven welk niveau maximaal toelaatbaar is. De stilste periode doet zich naar verwachting voor in de nacht. Er kan niet van te voren worden gegarandeerd dat dit minimale niveau nooit wordt overschreden. Keuze locaties meetpunten m nulmeting Insprekers: 11, 43, 44, 53, 70, 77, 228, 293, 304, 309, 376

12 12 Insprekers geven aan dat geluidsterkte per woning kan verschillen en verzoeken tot het uitbreiden van de meetpunten: (1) Oud Zuilen 2) Amsterdamsestraatweg 3) Sluysoord 4) Zandweg-Oostwaard 5) Friezenbuurt 6) Bloemstede 7) Fazantenkamp 8) Duivenkamp 9) Reigerskamp, 10) Pauwenkamp 11) Kamelenspoor 12) Zebraspoor 13) Zwanenkamp 14) Valkenkamp.) Een inspreker verzoekt om Oud-Zuilen ook te beoordelen in de nulmeting geluid. Een andere inspreker vraagt op welke locaties in Oud-Zuilen de nulmeting plaatsvindt. Insprekers geven aan dat het gebied van de nulmeting te klein is of stellen andere meetpunten voor. Zo geeft een inspreker aan dat het gebied tot aan de 35 db grens het onderzoeksgebied zou moeten zijn. Inspreker is van mening dat ook voor Opbuuren Buiten een nulmeting geluid uitgevoerd moet worden. Inspreker vraagt waarom zij (Zonnebaan 24) niet in aanmerking komen voor een geluidsmeting aangezien zij dicht bij de windturbinelocatie aan de Savannaweg wonen. Inspreker vraagt waarom er geen meting plaatsvindt op de Amsterdamsestraatweg 739. Een inspreker verzoekt om ook bij het nieuwe Anthonius ziekenhuis een nulmeting te verrichten. Voor het ziekenhuis gelden dezelfde normen als voor woningen en er vinden niet 24 uur per dag werkzaamheden plaats. Inspreker vraagt of er met één meetpunt in Terwijde een representatief beeld voor heel Terwijde kan worden gecreëerd. Een inspreker mist in de nulmeting de wijk Elinkwijk. Insprekers geven aan dat uit onderzoek blijkt dat windmolens op een afstand van 6 km overlast kunnen veroorzaken en vraagt of de meetlocaties van de nulmeting uitgebreid kunnen naar een straal van 6 km rond Lage Weide. Een inspreker is van mening dat de geluidsmetingen (incl. infrageluid) ook op grotere afstand van het geplande windpark behoren te worden uitgevoerd. De nulmeting van het geluid vindt plaats op acht locaties rondom het terrein, voornamelijk bij de grote woonwijken rondom Lage Weide. Natuurlijk is iedere locatie uniek en kan een eigen karakteristiek achtergrondniveau hebben. Het is evenwel niet doelmatig om dit onderzoek op meer locaties uit te voeren dan nu wordt gedaan. Een meetprogramma zoals we nu uitvoeren heeft op deze schaal nog niet eerder plaatsgevonden. De nulmeting van het geluid vindt niet plaats in Oud-Zuilen, maar bij acht dichter bij Lage Weide gelegen woningen. De berekeningen worden wel voor Oud-Zuilen uitgevoerd. De metingen worden voornamelijk uitgevoerd op de locaties die maatgevend zijn voor de normering. Op de meeste meetlocaties wordt het achtergrondniveau bepaald door geluidsbronnen die op wat grotere afstand liggen. Locaties wat verder in de wijk zullen daarom niet een significant ander achtergrondniveau hebben. Bij de Amsterdamsestraatweg wordt het achtergrondniveau tevens bepaald door een nabijgelegen bron, de Amsterdamsestraatweg zelf. Daarom worden in Zuilen ook enkele metingen uitgevoerd op een wat grotere afstand waar het achtergrondniveau significant lager is. De berekeningen zullen voor een groter aantal locaties worden uitgevoerd en bovendien zullen er contourberekeningen plaatsvinden voor een zeer ruim gebied rondom Lage Weide. In hele rustige landelijke omgevingen kunnen windmolens tot op grote afstand worden gehoord. Rondom Lage Weide zijn echter vele andere geluidsbronnen aanwezig waardoor de overlast van windmolens mede wordt bepaald. Overige inspraakreacties Insprekers: 358, 377 Een inspreker geeft aan dat er niet over condities, tijdstippen en nadere voorwaarden wordt geschreven betreffende de nulmeting terwijl dit wel zou moeten. Een andere inspreker geeft aan dat de informatie over verschillende geluidsbronnen niet compleet is.