Onderwerp : Aanpassing Huisvestingsverordening

Transcriptie

1 Raadsvoorstel *Z0397B5520D* Aan de raad Documentnummer : INT Afdeling : Ruimte Onderwerp : Aanpassing Huisvestingsverordening Inleiding Op grond van de Huisvestingswet 2014 hebben alle gemeenten in de IJmond en Zuid Kennemerland in 2015 een nieuwe gemeentelijke huisvestingsverordening regionaal afgestemd en vastgesteld. De huisvestingsverordening biedt gemeenten de mogelijkheid in te grijpen bij de verdeling van woonruimte middels een huisvestingsvergunning. De gemeente stuurt met de verordening om onwenselijke effecten van schaarste aan sociale huurwoningen te bestrijden. Bij de vaststelling van de verordening in 2015 is afgesproken deze na één jaar te evalueren en waar nodig te herzien. Binnen de regio IJmond Zuid Kennemerland is hierover opnieuw de samenwerking gezocht, zodat de verordeningen in de basis zoveel mogelijk gelijk blijven. Op deze wijze blijft de verordening goed werkbaar en duidelijk voor woningcorporaties en de regionale woonruimteverdeelsystemen. Alle regionale woningcorporaties zijn betrokken in het evalueren van de verordening. De conclusies en wijzigingsvoorstellen worden gedragen door de woningcorporaties. Regionaal is geconcludeerd dat de verordeningen goed functioneren. Besloten is de verordeningen aan te passen om technische verbeterpunten door te kunnen voeren en bestaande sturingsinstrumenten aan te scherpen. Op grond van de regionale evaluatie wordt voorgesteld: Technische aanpassingen doorvoeren: Er heeft een controle plaatsgevonden op technische mankementen in de verordening. Bijvoorbeeld een correcte begripsbepaling, de juiste termen en het consequent toepassen van deze termen. Wederom geen bindingseis opnemen in artikel 8 huisvestingsverordening: De Huisvestingswet 2014 bepaalt dat er geen algemene bindingseisen voor de verhuur van sociale huurwoningen mogen worden gesteld door regio s of gemeenten. Wel geeft de wet regio s of gemeenten de mogelijkheid een beperkt deel van de voorraad met voorrang toe te wijzen aan woningzoekenden met economische en/of maatschappelijke binding aan de regio, gemeente of kern. Met uitzondering van Bloemendaal hebben de gemeenten conform het uitgangspunt van de wet in 2015 geen bindingseis opgenomen. Wel is in artikel 8 van de verordeningen opgenomen dat het college kan besluiten bindingseisen toe te passen indien er sprake is van verdringing van woningzoekenden. Uit de evaluatie blijkt dat het aantal verhuringen aan huishoudens van buiten de regio niet noemenwaardig is gestegen sinds het afschaffen van de bindingseis voor een sociale huurwoningen. Van verdringing van woningzoekenden is geen sprake. Voorgesteld wordt artikel 8 van de verordening niet te wijzigingen. Het college behoudt daarmee de mogelijkheid op te treden bij wijzigingende omstandigheden.

2 Aanscherpen van de voorrangsregels in artikel 7: Met de voorrangsregels wordt niemand uitgesloten. De regels bepalen wie als eerste recht heeft op een sociale woning. De voorrangsregels werken over het algemeen goed. Wel is er in met name Zuid Kennemerland soms moeilijk een match te maken tussen een persoon ouder dan 65 jaar met een bepaald inkomen en een woning met een bijpassende huur die beschikbaar komt. Zonder een juiste match kunnen ook jongeren een woning in een seniorencomplex toegewezen krijgen op grond van de huidige verordening. Extra investeringen voor senioren komen daarmee niet bij de juiste doelgroep terecht en gezien vanuit leefpatronen wordt het door de overige bewoners veelal als onwenselijk ervaren. Voorgesteld wordt de corporaties de mogelijkheid te bieden huishoudens ouder dan 55 jaar voorrang te bieden boven jongere woningzoekenden. Corporaties kunnen ook 65 jaar aanhouden als leeftijdsgroep voor complexen waar zij dit wenselijk achten. Op korte termijn zullen de corporaties in Beverwijk geen gebruik maken van het verruimen van de toewijzingsregels in seniorencomplexen. Er is voldoende vraag om 65 jaar als leeftijdsgrens te blijven hanteren. Corporaties in met name Velsen en Zuid Kennemerland merken dat er soms gezinnen met kinderen in te kleine woningen terecht komen. Hiervoor wordt een voorrangsregel voorgesteld waarbij een corporatie specifieke woonruimte met maximaal twee kamers met voorrang kan toewijzen aan huishoudens met maximaal twee personen. Corporaties passen dit toe in twee-kamerwoningen met een te geringe oppervlakte om slapen in de woonkamer wenselijk te achten. De huurprijsgrens waarbij men huurtoeslag kan ontvangen ligt voor woningzoekenden onder 23 jaar lager dan voor andere woningzoekenden. Het aanbod voor jongeren is daarmee beperkt met relatief langere wachttijden tot gevolg. Voorgesteld wordt corporaties de mogelijkheid te bieden jongeren onder de 23 jaar voorrang te geven in specifiek aan te wijzen jongeren complexen. Behoud van de urgentie positie van statushouders in artikel 9: In artikel 9 van de verordening wordt verwezen naar de huisvestingswet. Bepaalde groepen zijn wettelijk urgent voor woonruimte. Asielzoekers met een vergunning tot verblijf (ook wel statushouders of vergunninghouders genoemd) is één van de urgente doelgroepen. De Tweede Kamer heeft nu een wetsvoorstel aangenomen waarmee de automatische urgente positie van statushouders bij de toewijzing van sociale huurwoningen komt te vervallen. Deze wetswijziging stelt de gemeente in staat om bij het huisvesten van statushouders rekening te houden met de lokale omstandigheden. De Eerste Kamer heeft het voorstel afgelopen december aangenomen. De wetswijziging treedt per 1 april 2017 in werking. De wettelijke (half)jaarlijkse taakstelling voor het huisvesten van statushouders blijft echter met deze wetswijziging ongewijzigd. Statushouders hebben recht op reguliere huisvesting. Het is van belang dat zij normale woonruimte krijgen om een snelle start te kunnen maken in het inburgeringsproces. Gemeenten zijn daarom wettelijk verplicht elk half jaar een aantal vergunninghouders te huisvesten, de zogenaamde taakstelling. De minister van Binnenlandse Zaken bepaalt per gemeente de taakstelling. Statushouders die gekoppeld zijn aan een gemeente moeten binnen 12 weken een woning aangeboden krijgen. Het voldoen aan de taakstelling door de gemeente wordt door de Minister verwacht. De Provincie houdt toezicht op het voldoen aan de taakstelling. De wet revitalisering generiek toezicht bepaalt dat de provincie in de plaats kan treden bij taakverwaarlozing van de gemeente. De Minister rondt momenteel een wetsvoorstel af voor het verhalen van de kosten op de gemeente indien niet aan de taakstelling wordt voldaan en hierdoor verlengde opvang van vergunninghouders bij het COA noodzakelijk is. De gemeente kan per maand worden aangeslagen voor de kosten van verlengd verblijf bij het COA. INT pagina 2

3 Verblijf in de opvang kost ongeveer per maand per vergunninghouder. De kosten voor het niet realiseren van de taakstelling kan daarmee aanzienlijk worden. De hoogte van de taakstelling hangt af van het aantal inwoners van een gemeente en het verwachte aantal verblijfsgerechtigden. De taakstelling gaat uit van personen, voor de woningmarkt zijn huishoudens van belang, die bezetten immers de woningen. De groep vergunninghouders is divers en wisselend van samenstelling (alleenstaanden, gezinnen, alleen gaande met een nareizend gezin). De taakstelling in 1 e en 2 e helft van 2016 was in Beverwijk respectievelijk 56 en 58 personen. 6% van de vrijgekomen sociale huurwoningen is in 2016 aan statushouders toegewezen. In prestatieafspraken met huurdersvertegenwoordigers en de lokale woningcorporaties is opgenomen dat bij 20% toewijzingen aan statushouders het beleid wordt aangepast. De taakstelling in de 1 e helft van 2017 is afgenomen tot 31 personen en zal in de 2 e helft van 2017 verder dalen. Daarbij groeit het aandeel gezinsherenigingen in de taakstelling. In dergelijke situaties is de alleen-gaande al bemiddeld naar woonruimte en reizen de familieleden na. Het aantal benodigde woningen voor statushouders neemt in 2017 af. In de wetswijziging is opgenomen dat de gemeente in een huisvestingsverordening vastlegt hoe zij aan de taakstelling voor huisvesting van vergunninghouders invulling geeft. De gemeenten in de regio Zuid Kennemerland IJmond hebben lokaal beleid en afspraken met corporaties en huurdersvertegenwoordigers vastgesteld om de taakstelling te kunnen realiseren. Statushouders worden in de regio gehuisvest in sociale huurwoningen aangevuld met in enkele tijdelijke woonvoorzieningen in omgebouwde complexen. Dit beleid is niet uitvoerbaar zonder een urgente positie van statushouders in de huisvestingsverordening. Zonder een urgente positie moeten statushouders in de wachtrij voor sociale huurwoningen plaatsnemen. Hiermee wordt de taakstelling niet gehaald. Wachttijden in het woonruimteverdeelsysteem voor sociale huurwoningen zijn in Beverwijk weliswaar relatief kort (gemiddeld wacht men voor goedkope sociale huurwoningen waar statushouders naar bemiddeld worden van enkele maanden tot ca. 2 jaar, afhankelijk van de woonwensen), de wachttijden zijn toch langer dan de verplichte 12 weken termijn. Zonder een urgente positie in de verordening moeten alle statushouders dan ook opgevangen worden buiten de sociale huurwoningensector in omgebouwde complexen en/of geplaatste woonunits. Dit vraagt om een groot aantal bouwlocaties. Voor de eerstkomende jaren is dit in verband met de beperkte bouwlocaties en de nodige procedure- en bouwtijd geen alternatief waarmee aan de halfjaarlijkse taakstelling kan worden voldaan. Dit alternatief heeft ook financiële consequenties voor gemeenten. Locatieontwikkeling met tijdelijke invulling is kostbaar. Kosten die de lokale sociale verhuurders niet op zich willen nemen. Daarnaast is het de vraag of de alternatieven wenselijk zijn, zowel maatschappelijk als vanuit het gemeentelijk beleid en ambitie. Eventuele bouwprojecten voor statushouders belemmeren tevens langdurig de voorgenomen nieuwbouw van (sociale) huur -en koopwoningen voor onze inwoners. Voor de lange termijn bieden tijdelijk alternatieve woonvormen ook geen oplossing. Het beroep van statushouders op de sociale huurwoningenvoorraad wordt hier alleen voor een deel van de taakstelling mee uitgesteld. Het is kortom niet realistisch om de volledige taakstelling zonder een urgente positie van statushouders waar te maken. Gemeenten lopen een achterstand op in de taakstelling waardoor het rijk de kosten voor verlengde opvang in een AZC bij de gemeente in rekening zal brengen. De gemeenteraden in Zuid Kennemerland en de IJmond worden voorgesteld de urgente positie van statushouders te handhaven en op te nemen in artikel 9 van de verordening om de taakstelling huisvesting statushouders te kunnen realiseren. INT pagina 3

4 Relatie met collegeprogramma Met een verordening ondersteunt onze gemeente kwetsbare groepen in de samenleving. Relatie met gemeentebegroting / budgetregels Niet van toepassing. Relatie met regionale samenwerking / MRA De huisvestingsverordening is in de regio IJmond - Zuid Kennemerland tussen gemeenten en corporaties afgestemd voor een zo groot mogelijke eenheid. Op deze wijze blijft de verordening werkbaar voor alle regionale woningcorporaties en de regionale woonruimteverdeelsystemen. Eerdere besluiten / bestaand beleid / nieuw beleid INT Raadsbesluit Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland / IJmond Beverwijk 2015 Motivering voorgesteld besluit Bij de vaststelling van de verordening in 2015 is afgesproken deze na één jaar te evalueren en waar nodig te herzien. Geconcludeerd is dat de verordeningen goed functioneren en dat er verbeterpunten doorgevoerd kunnen worden. Consequenties voorgesteld besluit Gemeente beogen met de verordening onwenselijke effecten van schaarste aan sociale huurwoningen te bestrijden. Met de aanpassing worden technische verbeterpunten doorgevoerd en sturingsinstrumenten aangescherpt. Verdere procedure De huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/ IJmond, gemeente Beverwijk 2017 treedt in werking op 1 mei 2017 en vervalt op 1 mei Voorgesteld besluit en commissieadvies Wij stellen u voor te besluiten overeenkomstig bijgevoegd ontwerpbesluit. Het advies van de commissie treft u aan in de beknopte besluitenlijst van de Raadscommissie. Beverwijk, 28 februari 2017 burgemeester en wethouders van Beverwijk, de gemeentesecretaris, de burgemeester, mw. mr. A.L. Schölvinck F. Ossel INT pagina 4

5 Raadsbesluit Documentnummer : INT Afdeling : Ruimte Onderwerp : Aanpassing Huisvestingsverordening De raad van de gemeente Beverwijk; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 28 februari 2017, nummer INT ; gehoord de Raadscommissie; gelet op artikel 4 eerste lid, aanhef en onder a en b, 5, 7, 9, tot en met 14, 17 van de Huisvestingswet 2014 van de Huisvestingswet 2014; b e s l u i t : de huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/ IJmond, gemeente Beverwijk 2017 (INT ) vast te stellen. Beverwijk, de raad voornoemd, de griffier, de voorzitter,