7,2. Samenvatting door een scholier 3565 woorden 8 mei keer beoordeeld. Maatschappijwetenschappen. Criminaliteit en rechtsstaat

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 3565 woorden 8 mei ,2 14 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen Criminaliteit en rechtsstaat Hoofdstuk 1 - Criminaliteit = de verzamelnaam voor alles waarbij mensen rechtsregels overtreden die de overheid namens de samenleving stelt / elk door de overheid strafbaar gesteld gedrag (in het gewone spraakgebruik: alle misdrijven die in de wet omschreven staan). - Waarde = principe dat mensen belangrijk vinden om na te streven. - Normen (religieuze, morele, fatsoens- en rechtsnormen) = gedragsregels afgeleid van waarden. - Rechtsbronnen = bijv. wetten, gemeentelijke verordeningen, Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB) en ministeriële regelingen (gelden in principe voor iedereen). - Normoverschrijdend gedrag = normen worden overtreden hoeft niet bij wet verboden te zijn! - Jurisprudentie = rechtsbron = het geheel aan rechterlijke uitspraken (rechters kijken naar eerdere rechtszaken over dezelfde onderwerpen om te zien hoe een wet is geïnterpreteerd hoeven zich er niet aan te houden). - Vage wetten kunnen leiden tot beslissingen van de rechters die eigenlijk door het parlement zouden moeten worden genomen leidt vaak tot nieuwe wetten. Functies van rechtsregels: * Rechtszekerheid ze geven aan wat wel en wat niet is toegestaan. * Orde in de maatschappij gevolg van de rechtszekerheid. * Waarborgen van onafhankelijke rechtspraak iedereen moet hetzelfde worden behandeld. - Twee redenen voor het aanpassen van het Wetboek van Strafrecht: normen & waarden wijken af van wat maatschappelijk aanvaardbaar is (dingen niet meer strafwaardig of juist wel) + onze samenleving is complexer geworden (er zijn nieuwe strafbare dingen ontstaan). - Rechtsregels zowel tijd- als plaatsgebonden. - Misdrijven = meer ernstige strafbare feiten (lichte misdrijven door politierechter en zware misdrijven door meervoudige kamer rechtbank met drie rechters maximaal dertig jaar vrijheidsstraf óf levenslang). - Overtredingen = minder ernstige strafbare feiten (worden afgehandeld door kantonrechter hoogstens één jaar hechtenis) - Criminalisering = het strafbaar worden van bepaald gedrag. - Decriminalisering = als strafbaar gedrag uit het Wetboek van Strafrecht wordt gehaald. - Onderscheid naar soort delict (= strafbaar gedrag): delicten tegen openbare orde en het gezag, gewelddelicten tegen leven en persoon, ruwheiddelicten, vermogensdelicten, seksuele delicten, verkeersdelicten, drugsdelicten, economische delicten en milieudelicten (strafbare feiten vallen vaak in Pagina 1 van 8

2 meer categorieën). - Ander onderscheid (criterium de gevolgen voor zowel slachtoffers als maatschappij): veelvoorkomende en zware criminaliteit (vorm van zware criminaliteit = georganiseerde criminaliteit (bendes) misdrijven beperken zich meestal niet tot één categorie). - Codex Hammourabi = oudst bekende geschreven wetgeving. - Eigenrichting = als mensen het recht in eigen handen nemen. - Materiële schade van criminaliteit: directe financiële schade aan burgers, bedrijven en overheid (bv. kosten inbraak), indirecte financiële schade (bv. winkels berekenen diefstal door in prijzen) en kosten voor de bestrijding van criminaliteit (zowel door overheid als door burgers en bedrijven). - Immateriële gevolgen van criminaliteit: gevoelens van onveiligheid, problemen door de inbreuk op de geestelijke en lichamelijk integriteit of op de persoonlijke levenssfeer, vermijdingsgedrag, psychosomatische problemen en aantasting van het rechtsgevoel van mensen. - Particuliere initiatieven om criminaliteit te voorkomen bv. woningbeveiliging en inzet van burgerwachten; bedrijven beveiligen hun winkels en kantoren; particuliere bewakingsdiensten. Organisaties die belangen van daders van criminaliteit behartigen: * Coornhert Liga streeft naar humanisering van het strafrecht en houdt zich onder andere bezig met de belangen van verdachten en (ex-)gedetineerden. * Reclassering vorm van maatschappelijk werk voor verdachten en (ex-)gedetineerden. (Drie hoofdtaken: hulpverlening aan mensen die met justitie in aanraking zijn gekomen + onderzoek en voorlichting over de achtergronden van een verdachte ten behoeve van officier van justitie en rechter + het voorbereiden en begeleiden van de uitvoering van taakstraffen.) Organisaties die belangen van slachtoffers van criminaliteit behartigen: * Het slachtoffer heeft volgens de wet altijd recht op informatie, spreekrecht en recht op schadevergoeding (als dit niet kan via de veroordeelde Schadefonds Geweldsmisdrijven) * Bureaus voor slachtofferhulp bieden hulp (ook juridisch) als je slachtoffer bent van een misdrijf. * Stichting Blijf-van-mijn-Lijf biedt hulp aan slachtoffers van huiselijk geweld. * Meldpunt Discriminatie voor slachtoffers van discriminatie klachtenbehandeling + voorlichting + zelfstandig onderzoek gedaan naar vormen van ongelijke behandeling. * Stichting tegen Zinloos Geweld komt op voor de belangen van slachtoffers van zinloos geweld (+ geeft voorlichting). (laatste 3 zijn gericht op specifieke groep slachtoffers) Hoofdstuk 2 - Kwantitatieve onderzoeksmethoden een groot aantal gegevens wordt verzameld of er worden grote groepen mensen ondervraagd, waarna het onderzochte in cijfers en percentages kan worden weergegeven (politie- en rechtbankstatistieken en dader- en slachtofferenquêtes). - Kwalitatieve onderzoeksmethoden wordt gebruikt als er meer diepgaande informatie nodig is; geeft een beeld van de meningen, ervaringen en behoeften van een bepaalde doelgroep (bv. diepte-interviews met daders, slachtoffers en andere betrokkenen). Kenmerkend: open vraagstelling. - Betrouwbaarheid gegevens berusten niet op toeval. - Validiteit een onderzoek meet precies datgene wat het moet meten. - Generaliseerbaarheid heeft betrekking op de mate waarin een onderzoek als algemeen geldig kan Pagina 2 van 8

3 worden beschouwd. - Politiestatistieken = geregistreerde criminaliteit geeft maar een beperkt beeld van het werkelijke aantal gepleegde delicten (redenen: mensen doen niet altijd aangifte + sommige delicten worden niet ontdekt + minder zichtbare delicten komen minder makkelijk ter kennis van de politie, bv. fraude). - Rechtbankstatistieken geven ook maar een beperkt beeld, want lang niet alle strafzaken komen voor de rechter (redenen: een deel wordt geseponeerd + in bepaalde gevallen worden strafzaken op een andere manier afgehandeld, bv. door een transactie of een Halt-afdoening ). - Geregistreerde criminaliteitscijfers kunnen vaak geen betrouwbaar beeld geven van de toe- of afname van criminaliteit (redenen: selectieve opsporing meer surveillance is meer ontdekking en registratie + toename van regels en wetten groei van delicten + registratie wordt gekleurd door subjectieve beoordelingen door de vervolgende officier van justitie). - Voordeel v slachtofferenquêtes: misdrijven waar mensen niet snel aangifte van doen komen aan het licht. - Nadelen van slachtofferenquêtes: sommige categorieën mensen worden niet ondervraagd + sommige delicten worden vaak verzwegen voor een enquêteur + het gaat om een subjectieve meting + het meet alleen veelvoorkomende delicten + de slachtofferloze criminaliteit valt buiten deze meetmethode). gelden vaak ook voor daderenquêtes ( self report studies ) + het feit dat er voor daders een drempel is om eerlijk te antwoorden, zeker bij daders van zware misdrijven. - De massamedia bepalen voor een belangrijk deel de beeldvorming over de aard en omvang van criminaliteit. Hierdoor ontstaat een generaliserend en stereotiep beeld van criminaliteit (kenmerken: criminaliteit heeft vooral met geweld te maken + het aandeel van zware criminaliteit is groot). - De toename van criminaliteit houdt verband met andere maatschappelijke ontwikkelingen in de samenleving. De belangrijkste: * Afnemend gezag van de overheid (ze moet nu het respect verdienen) * Afnemende betekenis van het maatschappelijk middenveld, zoals de school, de kerk en verenigingen, als gevolg van de individualisering minder sociale controle. * Vervaging van maatschappelijke normen en waarden (hangt samen met afnemende betekenis van maatschappelijk middenveld; secularisatie en ontzuiling). * Sterk toegenomen welvaart (meer diefstallen + toename van alcohol- en drugsgebruik) * De afgenomen pak- en strafkans * Toegenomen werkloosheid (tegenwoordig minder zwartwerken + kan leiden tot verveling) * Technologische ontwikkelingen (heeft geleid tot nieuwe criminele mogelijkheden) * Internationalisering (open grenzen bevorderen komst van buitenlandse criminelen) Hoofdstuk 3 - Verschillen in criminaliteit hebben te maken met geslacht (vooral mannen), leeftijd (adolescentieperiode, redenen: opzoeken van grenzen en het overschrijden van maatschappelijk normen hoort bij het opgroeien + veel jongeren worden geconfronteerd met tal van sociale problemen + segregatie vergroot de kans om met politie en justitie in aanraking te komen), maatschappelijke positie (mensen met lagere maatschappelijke positie oververtegenwoordigd bij agressieve delicten, inbraak en diefstal; mensen met hogere maatschappelijke positie vooral vermogensdelicten als belastingontduiking en verduistering), Pagina 3 van 8

4 etnische afkomst (allochtone groepen oververtegenwoordigd in delicten als diefstal en drugscriminaliteit) en de locatie (meer criminaliteit in steden meer kansarme jongeren, minder sociale controle en meer gelegenheid tot criminaliteit). - Segregatie iemand heeft geen kans op een normale baan en is dus uitgesloten van het economische leven en heeft daardoor geen perspectief op sociale mobiliteit en maatschappelijke participatie. - Criminologie de studie die zich richt op crimineel gedrag en maatschappelijke reactie hierop. - Beschrijvende criminologie gericht op aard, omvang, spreiding en ontwikkeling. - Theoretische criminologie probeert crimineel gedrag te verklaren (op micro- individuele situatie en motieven van mensen, meso- vanuit het individu in relatie tot zijn directe leefomgeving en macroniveau vanuit structurele en culturele kenmerken van samenlevingen als geheel). - Microniveau biologische & psychologische verklaringen. - Mesoniveau sociaalpsychologische verklaringen; primaire (gezin) en secundaire (school, leeftijdgenoten/ peergroup ) socialisatie - Macroniveau sociologische verklaringen (maatschappelijke ontwikkelingen bovenaan). - Persistente delinquenten daders die vaker crimineel gedrag vertonen en ook vaker ernstige delicten plegen, zoals inbraak en overvallen. - Peergroup groep mensen met een gemeenschappelijke eigenschap. - Neutralisatie = ontkenning van de eigen verantwoordelijkheid voor het criminele gedrag. - Maatschappelijk ontwikkelingen maatschappelijke ongelijkheid die kan leiden tot: * Sociale desintegratie mensen voelen zich niet langer verbonden met anderen in de SML. * Sociale onrechtvaardigheid kan leiden tot aanpassingsgedrag ( criminaliteit) - Recidivisten delinquenten die al een veroordeeld zijn en vaker de fout in gaan. Wetenschappelijke theorieën over crimineel gedrag: * Sociobiologische theorie (Edward Wilson) crimineel gedrag hangt samen met biologische factoren. * Aangeleerd-gedragtheorie (Edwin Sutherland) crimineel gedrag wordt aangeleerd; als kinderen/jongeren intensief contact hebben met anderen die al crimineel gedrag vertonen, zullen zij zelf vaak ook crimineel worden. Het gezin, de buurt en de vriendengroep zijn daarvoor bepalend. (Maar wie begon dan..?) * Gelegenheidstheorie (Marcus Felson) gebaseerd op de rationele keuzetheorie (ieder individu kiest steeds voor zichzelf de meest gunstige optie). Ook criminelen maken rationele beslissingen. Het niveau van criminaliteit wordt bepaald door de aanwezigheid van potentiële daders en geschikte doelwitten en de afwezigheid van voldoende sociale bewaking de gelegenheid maakt de dief. * Anomietheorie (Robert Merton) de maatschappelijke ongelijkheid komt tot uiting in de kloof tussen de levensdoelen van mensen en de beperkte middelen die beschikbaar zijn om die doelen op legitieme wijze te bereiken. Oplossing óf accepteren, óf toevlucht zoeken tot niet-legitieme middelen (= anomie: vorm van normloosheid). * Etiketteringstheorie (Howard Becker) het strafbare gedrag van een crimineel is het gevolg van de sociale afkeuring (sociale afwijzing van mensen is oorzaak van hun crimineel gedrag). Etiketten stimuleren alleen maar; bestraffing heeft eerder méér dan minder afwijkend gedrag tot gevolg. * Bindings- of integratietheorie (Travis Hirschi) bindingen vormen remmen op criminele neigingen die iedereen heeft (ontbreken deze? mensen eerder geneigd te vervallen tot onmaatschappelijk en crimineel gedrag). Dus door het herstellen van bindingen kan criminaliteit worden bestreden. Pagina 4 van 8

5 * Socialecontroletheorie (Sampson en Laub) gebaseerd op de dreiging van sancties (zowel formeel als informeel). Hoe minder de informele sociale controle en hoe slechter de relatie met de ouders, des te meer kans op crimineel gedrag. - Verschil laatste 2 theorieën: Sampson en Laub leggen meer nadruk op de gevolgen van slechte bindingen, namelijk de gebrekkige sociale controle. Bij Hirschi vormen die slechte relaties of bindingen zélf de verklaring. - Primaire socialisatie gezin - Secundaire socialisatie school, leeftijdgenoten, verenigingen, kerk Hoofdstuk 4 - Sociaal contract = een soort afspraak tussen burgers en overheid (wederzijds vertrouwen). - Geweldsmonopolie van de overheid de overheid mag als enige geweld gebruiken (bijv. politie mag wapenstok gebruiken of zelfs schieten). - Een rechtsstaat hanteert regels voor burgers én voor de overheid. - In een rechtsstaat heeft de overheid twee taken: rechtshandhaving en rechtsbescherming. - Rechtshandhaving de wet bepaalt wat burgers allemaal wel en niet mogen. - Rechtsbescherming de wet beschermt burgers tegen willekeurig optreden van de overheid (doel: individuele vrijheid van burgers garanderen). - Beginselen van de rechtsstaat: politieke machtenscheiding; de overheid is gebonden aan de wet en moet zich bij de uitvoering van haar taken houden aan wettelijke regels; een onafhankelijke rechter beslist in geschillen tussen burgers onderling en tussen burgers en overheid; grond- of vrijheidsrechten zijn in de wet omschreven en gewaarborgd. (Vastgelegd in grondwet en in internationale verdragen zoals EVRM) - UVRM heeft geen juridische consequenties; is eerder een morele intentieverklaring. - Trias Politica (Montesquieu) wetegevend=regering en parlement, uitvoerend=regering (ambtenaren) en rechterlijk=de rechters. - Doel Trias Politica machtsmisbruik door de overheid beperken. - Belangrijkste uitgangspunten van het Wetboek van Strafrecht: * Het legaliteitsbeginsel je kan alleen worden gestraft voor iets wat in de wet strafbaar is gesteld * De maximumstraf per delict is wettelijk vastgelegd wat de maximumstraf is die de rechter mag opleggen * De ne-bis-in-idem-regel wanneer een rechter in een zaak een onherroepelijke uitspraak heeft gedaan, kan de betrokkene niet voor hetzelfde strafbare feit voor een tweede keer worden vervolgd geen hoger beroep of cassatieberoep (meer) mogelijk * Geen straf zonder schuld de wet sluit de mogelijkheid uit om te straffen als de verdachte geen schuld heeft aan het delict. Bijv. wegens ontoerekeningsvatbaarheid. * Verjaring het recht om iemand te straffen kan verjaren. - Enkele regels uit het Wetboek van Strafvordering: * Iedereen heeft recht op een eerlijk proces door een onafhankelijke en onpartijdige rechter. * Volgens de onschuldpresumptie is iedereen die verdacht wordt van een strafbaar feit onschuldig, totdat zijn schuld door de rechter bewezen wordt geacht. * De hele procedure van vooronderzoek tot terechtzitting is gebonden aan wettelijke voorschriften. Pagina 5 van 8

6 * Dwangmaatregelen zoals het vasthouden van een verdachte zijn aan wettelijke grenzen en waarborgen gebonden. * Iedereen heeft recht op een adequate verdediging (bijv. advocaat of tolk). * Ook slachtoffers hebben rechten (bijv. zijn/haar verhaal vertellen of rechter verklaring laten voorlezen of schadevergoeding vorderen). - Dilemma van de rechtsstaat: botsende belangen van rechtsbescherming en rechtshandhaving. Aan de ene kant willen we beschermd worden tegen criminaliteit, aan de andere kant willen we dat de overheid ook onze vrijheden respecteert. - Spanningen blz. 64/65 - Opportuniteitsbeginsel vervolging is niet in algemeen belang. - Dubbele pet van de politie de politie wordt zowel door het Ministerie van Justitie als door het Ministerie van Binnenlandse Zaken aangespoord en zij kunnen verschillende doelen nastreven, - Klassenjustitie wanneer het sociale milieu een rol speelt bij de opsporing, vervolging en berechting van verdachten. - Verklaringen verdachten uit betere kringen zijn door inkomen, opleiding, scholing en cultuur beter in staat hun belangen te behartigen + officieren van justitie en rechters zijn vrijwel altijd afkomstig uit de hogere en middenklasse. - Gevolg ontstaan van selffulfilling prophecy politie, OM en rechters verwachten crimineel gedrag bij bepaalde bevolkingsgroepen en handelen daar vervolgens naar. Hoofdstuk 5 - Integrale veiligheidsbeleid/criminaliteitsbeleid in Nederland gericht op twee punten: preventie (voorkomen van criminaliteit) en repressie (strafrechtelijk optreden) tweesporenbeleid. - Preventieve maatregelen (voordat het delict heeft plaatsgevonden) versterking vd (sociale) controle, voorlichting, aanpassing vd bebouwde omgeving, het zorgen voor goede scholing en werkgelegenheid (structurele maatregelen). - Repressief optreden door politie en justitie = het optreden als de criminaliteit al heeft plaatsgevonden (opsporen, vervolgen en straffen) kan preventief effect hebben. - Lik-op-stuk-beleid = direct straffen. - Binnen het integrale veiligheidsbeleid een aantal beleidsterreinen: opsporingsbeleid, vervolgingsbeleid, gevangenisbeleid, nieuwe wetgeving en preventief beleid. - APV = algemene plaatselijke verordeningen (regels vd gemeente) - Aantal ontwikkelingen op het gebied van veiligheid: uitbreiding v bevoegdheden, toegenomen inbreuk op de persoonlijke levenssfeer, het in elkaar schuiven van criminaliteitsbeleid en de bestrijding van overlast (bv. preventief fouilleren) en groeiende internationale invloed op criminaliteitsbeleid en regelgeving. - Vroegsporing mogelijke wetsovertreders opsporen wanneer er aanwijzingen zijn maar nog geen redelijk vermoeden van schuld (negatief gevolg: beperking van burgerlijke vrijheden gaat in tegen legaliteitsbeginsel). Bv. infiltratie. - Pragmatisme stroming die de waarheid ziet in haar praktische toepasselijkheid. - PvdA pragmatisch-moralistische visie. - VVD keert zich tegen normverloedering en wil strengere straffen. - CDA benadrukt belang van sociale instituties bij criminaliteitsbestrijding (strijd tegen normvervaging) Pagina 6 van 8

7 - SP pleit voor sterke binding van de politie met de gemeente waarin zij werkt + capaciteit bij politie en justitie moet worden vergroot. Hoofdstuk 6 - Politie valt onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken (voor de taken veiligheid, openbare orde en hulpverlening) en onder het Ministerie van Justitie (voor haar opsporingstaak). - Belangrijkste taken vd politie: handhaving van de openbare orde, hulpverlening en opsporing en aanhouding van verdachten. - Opsporingshandelingen kunnen alleen worden verricht als er een objectief, redelijk vermoeden bestaat dat er een strafbaar feit is gepleegd of wordt voorbereid. (Uitzonderingen>AIVD) - Wet BOB wet bijzondere opsporingsbevoegdheden. - Politie heeft geen toestemming nodig voor: verdachte staande houden, aanhouden/arresteren, fouilleren, de vrijheid benemen en bewijsmateriaal in beslag nemen. - Politie heeft wel toestemming nodig (van de officier v justitie) voor: huiszoeking, inzetten v infiltranten, uitvoeren van inkijkoperaties, gecontroleerde doorvoer, betalen v informanten of preventief fouilleren. - Inverzekeringstelling Het opsluiten van een verdachte ten behoeve van het onderzoek (maximaal 3 dagen). - Officier van justitie geeft leiding aan het opsporingsonderzoek. - Openbaar Ministerie (valt onder Ministerie van Justitie) alle officieren van justitie. - Officier heeft na ontvangen van dossier de keus om: te seponeren, een transactievoorstel aan te bieden of te vervolgen (= dagvaarden). - Seponeren op grond van technisch sepot (onvoldoende bewijs/verdachte niet strafbaar) of beleidssepot (opportuniteitsbeginsel/klein vergrijp/verdachte al genoeg gestraft). - Voorwaardelijke sepot als de officier voorwaarden verbindt aan het seponeren. - Transactie (schikking) voorstel, dus verdachte mag deze accepteren of weigeren (= zaak alsnog voor de rechter). - Wet OM-afdoening ((strafbe)schikking) geeft officier van justitie de mogelijkheid om zelfstandig een strafbeschikking op te leggen zoals taakstraf, geldboete, onttrekking aan verkeer, ontzegging vd rijbevoegdheid. (Kritiek hierop: trias politica wordt niet meer gehandhaafd) - Kantonrechter ervaren rechter voor zowel burgerlijk recht als strafrecht (vooral voor huur- en arbeidsgeschillen en overtredingen). - Politierechter (enkelvoudige kamer) voor lichtere en simpele misdrijfzaken (hoogstens één jaar vrijheidsstraf). - Meervoudige kamer drie rechters; voor ernstige en meer ingewikkelde misdrijven. - Kinderrechter voor overtredingen/misdrijven gepleegd door jongeren tussen 12 en 18 jaar. - Verdachte of aanklager (OM) niet eens met uitspraak rechter hoger beroep bij gerechtshof (kent ook enkelvoudige en meervoudige kamers) hele rechtszaak wordt overgedaan! - Verdachte/aanklager niet eens met uitspraak gerechtshof Hoge Raad geen nieuw onderzoek, kijkt alleen of het recht goed is toegepast (cassatie) als dat niet zo is: naar ander gerechtshof. - Arrest = uitspraak van de Hoge Raad (ultieme vorm van jurisprudentie). - Dagvaarding = oproep om voor de rechter te verschijnen. Pagina 7 van 8

8 - Rechtszaak: opening, aanklacht, onderzoek, verhoor vd verdachte, requisitoir (verhaal + eis van officier van justitie), pleidooi, laatste woord, vonnis. - Om een verdachte schuldig te verklaren beantwoordt de rechter procesmatige (formele) en inhoudelijke (materiële) vragen. Hoofdstuk 7 - Drie soorten hoofdstraffen: geldboete, vrijheidsstraf en taakstraf. - Bijkomende straffen (bijv. uit beroep gezet worden of rijbewijs innemen) - Maatregelen (bijv. TBS) - Pluk ze-wet het ontnemen van door misdaad verkregen geld of goederen. - Motieven om een dader te straffen: vergelding, preventie, resocialisatie, beveiliging vd samenleving, handhaving vd rechtsorde (voorkomen van eigenrichting) en genoegdoening aan het slachtoffer. Evt. ook de kosten en het mogelijke cellentekort. - Generale/algemene preventie afschrikkingeffect voor de maatschappij. - Speciale preventie om te voorkomen dat de dader in herhaling valt. - Reclassering spant zich in voor de maatschappelijke (her)inpassing van mensen die met het strafrecht in aanraking zijn gekomen en helpt o.a. bij de resocialisatie en de uitvoer van taakstraffen. - Accusatoire = beschuldigende rechtspraak (passief). - Inquisitoir = opsporende rechtspraak (actief). - Verlichters iedereen handelt vanuit vrije wil. - Sociale verdragstheorie sociaal contract = een soort natuurlijke neiging van mensen om met elkaar afspraken te maken over wenselijk en aanvaardbaar gedrag (algemene wil). - Resocialisatie zorgt ervoor dat mensen terugkeren naar het sociale contract. - De Klassieke school iedereen is voor de wet gelijk rechtsgelijkheid (mensen moeten naar daad en niet naar persoon veroordeeld worden) + (generale) preventie. - De Moderne richting (dader centraal) mensen niet allemaal rationeel, moesten worden geholpen als ze buiten hun wil een misdaad hadden begaan invoering v strafrechtelijke maatregel zoals TBS. - Absoluut straf staat los van omstandigheden en eventueel effect (vergeldingstheorie). - Relatieve theorieën leggen wel nadruk op het effect van straf (preventie belangrijkste motief van straf). - Abolitionisme (slachtoffer centraal) pleit voor een andere wijze van conflictoplossing dan op de strafrechtelijke manier. Minder bemoeienis vd overheid oplossing overlaten aan direct betrokken partijen slachtoffer en dader lossen het conflict op door afspraken te maken. Herstel vd oude situatie moet het voornaamste doel van alle betrokkenen zijn (dading). - Mediation = conflictbemiddeling tussen dader en slachtoffer. Pagina 8 van 8