NSO ROADMAP 2.0. Nico van Putten NSE, Noordwijk 29 oktober Netherlands Space Office

Transcriptie

1 NSO ROADMAP 2.0 Nico van Putten NSE, Noordwijk 29 oktober

2 Inhoud: Waarom? Proces Strategische clusters Tijdsplanning 2

3 Roadmap 2.0 is onderdeel van NSO Strategie Gebruik staat centraal Benutting van technologische en industriële capaciteiten Synergie tussen deelsectoren 3

4 Waarom? Input voor NSO strategiediscussie en implementatie; Input voor nationale prioriteitstelling; Input voor Meerjarenplan Ruimtevaart; Input voor ESA MC 2012 (NSO advies) (en IPC, THAG, GSTP, TRP, PEP, etc); Focus en massa (budgetrestricties resource-allocation) Betere link tussen NL upstream- en downstream activiteiten. Beslissen welke techn. ontwikkelingen NSO zal ondersteunen (op basis van nat. expertise en markten. (vraagsturing)) 4

5 Geschiedenis: Roadmaps 1.0 In 2004 uitgevoerd i.v.m. Actieplan Ruimtevaart Updates in 2007 Thema s product gericht : 24 Thema s, 54 deelnemende partijen Primaat lag bij de industriële trekkers Goed overzicht van ambities, vnl. op korte termijn gericht Geen rol NIVR Niet alle partijen praatten mee 5

6 Proces Basis = 26 technology-domains van ESA (ESTMP) 17 Clusters. Inventarisatie nationale technologieën, expertise, capabilities, etc. Inventarisatie potentiële toekomstige markten (commercieel & institutioneel) - Klankborden NSO Industrie. Inventarisatie potentieel kansrijke nieuwe technologieën Regie NSO Continue bijhouden en updaten (foto vs film metafoor); Parallel aan markt inventarisatie (link met commerciële RV); 6

7 Technologie clusters Upstream technologieën in Roadmap 2.0 i.v.m. MC 2012, downstream later Alle voor ruimtevaart relevante activiteiten in kaart brengen Filosofie van de indeling: Clusters beslaan alle activiteiten: Satellieten en componenten Grondsegment en Operations Lanceerders (Diversen) Gebruikte input voor de indeling: eerdere Roadmaps, PEP, ESA, eigen kennisnetwerk, updates indien nodig Inhoud Roadmap in Roadmap 2.0 document via website beschikbaar NSO regisseert: secretariaat, uitnodiging clusterpartners etc. Sector levert input 7

8 Inhoud Cluster Roadmap (draft) 1. In le id in g a. C lu s te r d e e ln e m e r s (T h e m a e ig e n a a r, N S O b e g e le id e r, E S A P o in t o f c o n ta c t, In d u s tr ië le p a r tn e r s, K e n n is p a r tn e r s ( in s titu te n e n u n iv e r s ite ite n )) b. B e s c h r ijv in g p r o c e s v a n s a m e n s te llin g d o s s ie r in h o u d c. K o r te h is to r ie d. R e v is ie in d e x 2. S a m e n v a ttin g ( b e s c h r ijv in g te c h n o lo g ie, c o n c lu s ie s in c l. v is u e le r o a d m a p ) 3. M a rk tp e rs p e c tie v e n a. G e b ru ik e r s b e tr o k k e n h e id b. E S A m is s ie p e r s p e c tie v e n ( in c l. v e r w a c h te o m z e tc ijfe rs ) c. In s titu tio n e e l p e r s p e c tie f (n o n - E S A ) ( in c l. v e r w a c h te o m z e tc ijfe r s ) d. C o m m e r c ie e l p e r s p e c tie f ( in c l. v e r w a c h te o m z e tc ijfe r s ) e. T e c h n o lo g ie e is e n d ie v o o rtv lo e ie n u it d e z e m a rk tp e r s p e c tie v e n 4. S ta tu s te c h n o lo g ie a. O v e r z ic h t te c h n o lo g ie ( w e r e ld w ijd ) b. T e c h n o lo g ie o n tw ik k e lin g in E S A /E u ro p e e s p e r s p e c tie f c. A fb a k e n in g N L te c h n o lo g ie th e m a s d. S ta tu s p e r N L te c h n o lo g ie th e m a e. C o n c u r r e n tie p o s itie e n b e n c h m a rk in g p e r N L te c h n o lo g ie th e m a f. S a m e n w e r k in g in N L b in n e n d e r u im te v a a rt g. In te r n a tio n a le a a n s lu itin g e n s a m e n w e rk in g h. S p in - in e n s p in - o ff m o g e lijk h e d e n ( in c l. v e r w a c h te o m z e tc ijfe r s ) i. S W O T -a n a ly s e N L c o n s o r tiu m j. T r e n d s p e r N L te c h n o lo g ie th e m a In te r n a tio n a le tr e n d s (h u id ig e, m id d e lla n g e e n la n g e te r m ijn ) T o e k o m s tig e tr e n d s ( h u id ig e, m id d e lla n g e e n la n g e te rm ijn ) k. R o a d m a p B e s c h r ijv in g v o o r g e s te ld e o n tw ik k e lin g e n in p e r s p e c tie f v a n g e s c h e ts te to e k o m s tig e to e p a s s in g e n T ijd s c h e m a ( b e g in p u n t: n u lo p e n d e o n tw ik k e lin g e n, e in d p u n t: o f la te r in d ie n r e le v a n t) K o s te n s c h e m a ( p r o je c te n ta b e l), ( in c l. d e e ln e m e r s, b e s ta a n d e n a a n te v r a g e n b u d g e t, fin a n c ie r in g s b ro n n e n b ij E S A, n o n - E S A, n a tio n a a l ) B e s c h r ijv in g v o o r g e s te ld e p r o je c te n ( z ie fo r m a t) Im p le m e n ta tie s ta tu s r o a d m a p (le v e n d d o c u m e n td e e l) 8

9 Strategische clusters Clusters gebaseerd op ESTMP Gegroepeerd op overeenkomstige technologieën Overwegingen: Continuïteit en nieuwe toepassingen, identificatie kraamkamer, identificatie synergie (Spin in/off) Per cluster meerdere Roadmaps mogelijk. Clusterindeling komt via website beschikbaar 9

10 Cluster overzicht 1 R u im t e s e g m e n t 1.1 P a y lo a d / D e t e c t o r e n / C o m m u n ic a t ie 1 E M - s p e c t r u m O p t is c h A c t ie f / P a s s ie f 2 E M - s p e c t r u m R a d io ( R F ) a c t ie f / p a s s ie f 3 A n d e r m e e t g r o o t h e d e n - a f s t a n d / t ij d 4 A n d e r e m e e t g r o o t h e d e n - s n e lh e id / v e r s n e llin g / z w a a r te k r a c h t 5 A n d e r e m e e t g r o o t h e d e n - in s it u s e n s in g 1.2 P la t f o r m t e c h n o lo g ie 6 A O C S : s e n s o r e n, G N C - a c t u a t o r e n, s y s t e m e n 7 O n b o a r d C o m m u n ic a t ie 8 O n b o a r d s o f t w a r e, d a t a s y s te m s 9 ( s a te llie t ) P r o p u ls ie 1 0 S p a c e c r a f t b u s, S t r u c tu r e s / K o u d e s t r u c t u r e n / C o m p o s ie t e n 1 1 E le k t r is c h s u b s y s t e e m : Z o n n e p a n e le n 1 2 E le k t r is c h s u b s y s t e e m : e le k t r is c h e d is tr ib u tie 1 3 W a r m te h u is h o u d in g G r o n d s e g m e n t : E G S E, T M / T C, T T & C, S im u la tie s M is s ie o p e r a t ie s : M is s io n C o n t r o l/ G N C a r c h ite c t u u r, S S C / b a a n & c o n s t e lla t ie L a n c e e r d e r s : o n t s t e k e r s e n t h r u s t e r s D iv : E n v ir o n m e n t a l c o n t r o l L if e S u p p o r t ( E C L S ) e n I n - s itu R e s o u r c e u t ilis a t io n ( I S R U ) o p m e r k in g s u b - r o a d m a p s : z e n d e r, o n tv a n g e r, o p tic a, e le k t r o n ic a, t e le s c o o p, s p ie g e l s u b - r o a d m a p s : z e n d e r, o n tv a n g e r, e le k tr o n ic a, a n te n n e s u b - r o a d m a p s : s e n s o r e n, a c t u a t o r e n, s y s t e m e n ( A O C S e n G N C ) s u b - r o a d m a p s : S / c b u s, s / c s tr u c t u r e s, la u n c h e r s t r u c t u r e s, c o m p o s ie t e n ( te c h n o lo g ie ) s u b - r o a d m a p s : w h h v o o r d e t e c t o r e n ( c r y o g e e n ), w h h v o o r s / c ( n ie t- c r y o g e e n ) s u b - r o a d m a p s : E G S E, T M / T C, T T & C, S im u la t ie s s u b - r o a d m a p s : M is s io n C o n t r o l/ G N C a r c h it e c t u u r, S S C / b a a n & c o n s t e lla t ie s u b - r o a d m a p s : o n t s t e k e r s e n t h r u s t e r s s u b - r o a d m a p s : E n v ir o n m e n t a l c o n t r o l L if e S u p p o r t ( E C L S ) e n I n - s it u R e s o u r c e u tilis a t io n ( I S R U )

11 Clusterevaluatie Cluster beoordeling door NSO bepaalt prioriteit Beoordelingsaspecten: 1. Gebruik staat centraal 1.a. Perspectief/kansen op institutioneel gebruik in NL 1.b. Perspectief/kansen op commercieel gebruik 2. Optimale technologiebenutting en synergie 2.a. Technologische heritage en expertise 2.b. Samenwerking in NL binnen de RV 2.c. Internationale aansluiting (ESTEC, ESA en EU harmonisatie) 2.d. Synergie binnen en buiten RV (spin-off /spin-in) Beoordeling wordt nog nader uitgewerkt 11

12 vernieuwde Planning 29 oktober 10 Ruimtevaart Netwerkbijeenkomst 15 december 10 Aanmelden Roadmap thema s bij NSO: Omschrijving Technologie thema; Beschrijving bestaande en beoogde markten; Deelnemers in het cluster en hun beoogde inbreng; Max. omvang 2 A4; Medio januari 11 Go-Ahead Roadmap 2.0 op door NSO geselecteerde thema s en toewijzing NSO regisseurs Medio maart 11 Eerste oplevering Roadmaps 2.0 Medio april 11 Commentaar NSO op Eerste oplevering Medio juni 11 Tweede oplevering Roadmaps 2.0 in definitieve vorm Oktober 11 Ruimtevaartnetwerk over resultaten Roadmap 2.0 NSO contactpersoon: Luc Boumans (l.boumans@spaceoffice.nl; tel ) 12

13 Bijlagen

14 Technologie inventarisatie 1 Ruimtesegment 1.1 Payload/Detectoren/Communicatie EM-spectrum Optisch Actief M Nee Fotonica Ja Nee Nee Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Laser, optoelectronica, laserdetectoren IR, VIS, UV Cosine, TUD-DEOS, TBD Laseraltimeter, microlaser, laserspectrometers/- analysers, Laser Mass Spectrometer, LIDAR Planeetonderzoek (Europa en andere manen), aardobservatie, kleine missies, remote sensing Vliegtuig remote sensing, UAV, microscopen Microlaser Wetenschap Gebruik voor kleine satellieten? Commercieel gebruik? Aansluiting bij welke brede techn. Ontwikkeling? Voldoende heritage in NL? Recurring business? RV-project ervaring? Toelichting: Laser on a chip samen met integratie van optische elementen maakt kleine multipurpose detectoren mogelijk met klein verbruikt vermogen. De levensduur van lasers is nog beperkt. kleine speler. Assessment: NL

15 Clusterindeling (1) 1 Ruimtesegment 1.1 Payload/Detectoren/Communicatie EM-spectrum Optisch Actief Referentie ESA tech tree 17 A, 23 B IV EM-spectrum Optisch passief Referentie ESA tech tree 16 A I, II, 16 B I, II, III, 16 C I, II, IV, V, 17 B I,II, III, IV, V, VI, 17 C II, III, 20 B I II, 23 B IV (Uitlees, micro, opto) electronica Referentie ESA tech tree 23 A I, II, 23 B I, III, IV, VII, VIII EM-spectrum Radio (RF) actief Referentie ESA tech tree 06 E III, 07 A I II III IV V, 12 A III, 23 B VII EM-spectrum Radio passief Referentie ESA tech tree 12 A II, 12 A III, 17 C I, 23 B III Ander meetgrootheden - afstand/tijd Referentie ESA tech tree 6 E V, 16 C III Andere meetgrootheden - snelheid / versnelling / zwaartekracht Referentie ESA tech tree 15 A IV, 15 E, 23 B VIII Andere meetgrootheden - in situ sensing Referentie ESA tech tree 14 A I, 17 C III 15

16 Clusterindeling (2) 1.2 Platformtechnologie AOCS AOCS - sensoren Referentie ESA tech tree 5 B I II AOCS / GNC - actuatoren Referentie ESA tech tree 15 A I, II, IV, V AOCS - systemen Referentie ESA tech tree 5 B I, II Onboard Communicatie Referentie ESA tech tree 06 A III On board software Onboard Data Systems Referentie ESA tech tree 01 A I II III, 02 A II, (satelliet) Propulsie Referentie ESA tech tree 19 A I, 19 B I, 20 C I, II, III Spacecraft bus Structures Referentie ESA tech tree 20 G I IV, 20 K I Composieten Referentie ESA tech tree nog niet opgenomen Elektrisch subsysteem Zonnepanelen Referentie ESA tech tree 03 B I, 15 B, 20 C I, II, III, 20 F I elektrische distributie Referentie ESA tech tree 01 C I, II Warmtehuishouding Instrument Koeling Referentie ESA tech tree 21 B II, III Subsystemen/componenten Referentie ESA tech tree 21 A III, 21 B II,III, 21 D I III 16

17 Clusterindeling (3) 2 Grondsegment 2.1 EGSE Referentie ESA tech tree 8 D II 2.2 TM/TC, TT&C Referentie ESA tech tree 12 B I 2.3 Simulaties Referentie ESA tech tree 02 C, 08 C I 3 Missie Operaties 3.1 Data processing Referentie ESA tech tree 01 A I, 02 C, 09 C III 3.2 Operation control Mission Control Referentie ESA tech tree Guidance Navigation and control (GNC) architectuur / Space System Control Referentie ESA tech tree 05 B I, II Baan & Constellatie Referentie ESA tech tree 10 A I, II, III 4 Lanceerders 4.1 Ontstekers en thrusters Referentie ESA tech tree 18 A IV, 18 B II, IV, 18 C I, 18 D I, 19 A II, 19 D III, 20 B I, II, 20 K I 4.2 Koude structuren Referentie ESA tech tree 20 G I, IV, 20 A II III 5 Diverse 5.1 Environmental control Life Support (ECLS) en In-situ Resource utilisation (ISRU) Referentie ESA tech tree 22 A I, II 5.2 Experimenteer faciliteiten ISS Referentie ESA tech tree 14 A I, 14 C V 5.3 Robotarm Referentie ESA tech tree 13 A I, II, 13 B I, II 17

18 Financieringsinstrumenten ESA Programme TRL 1 TRL 2 TRL 3 TRL 4 TRL 5 TRL 6 TRL 7 TRL 8 TRL 9 Domain TRP All CTP Science EOEP Earth Observation ARTES 345 Telecommunication GNSS Evolution Navigation FLPP Launchers Aurora-ETP Robotic Exploration THEP Human Exploration and Tranport GSTP All but Telecom Nationaal PEP Alle clusters