B-CARE wordt zes maal per jaar georganiseerd voor groepen van 8 tot 10 lotgenoten die behandeld werden voor borstkanker.

Transcriptie

1 5. PATIENTENBEGELEIDING B-CARE, Breast CAncer REvalidation Oncodiëtisten Oncologisch begeleidingsteam (OBT) Palliatief supportteam (PST) Pastoraal team ROTS Sociale dienst Een patiënt met een oncologische of hematologische aandoening heeft meestal niet alleen nood aan een degelijke medische behandeling. Zowel de ziekte zelf als vaak ook de behandeling ervan brengen heel wat te weeg op emotioneel, relationeel, sociaal, financieel en spiritueel vlak. Het oncologisch zorgprogramma schenkt aandacht aan een optimale medische behandeling (cure), maar wil ook oog hebben voor deze andere noden (care). Daarom staan naast een groot team van artsen, verschillende ondersteunende en begeleidende hulpverleners klaar, elk met een eigen expertise om de patiënt zo goed mogelijk op te vangen. B-CARE, Breast CAncer REvalidation Op het einde van een vaak lange en intensieve behandeling, zijn de gevolgen op fysiek vlak nog duidelijk voelbaar en zijn de uitdagingen op emotioneel, relationeel en sociaal vaak niet gering voor de patiënt. Met B-CARE, een revalidatieprogramma voor borstkankerpatiënten wordt zorg geboden in deze, vaak op de achtergrond geplaatste, periode van herstel en verwerking. Het programma wil een aanzet geven voor een nieuwe start. Naast bewegen, wat centraal staat, zijn opdoen van bruikbare informatie en lotgenotencontact twee belangrijke peilers in het programma. Onder deskundige begeleiding van een kinesitherapeut wordt gedurende drie maanden twee maal per week, op maat van elke individuele deelnemer gewerkt aan de fysieke conditie. Naast de revalidatieoefeningen worden ook 5 informatiesessies gegeven. B-CARE wordt zes maal per jaar georganiseerd voor groepen van 8 tot 10 lotgenoten die behandeld werden voor borstkanker. Borstverpleegkundigen: Rita De Coninck en Ann Van Damme borstkliniek.gent@azstlucas.be Coördinator van de borstkliniek: Dr I. Vanhoutte Kinesitherapeuten: Sarah Soenen en Pieter Van Ceunebroek Verantwoordelijke arts: Dr S. Ongena Zorgcoördinator oncologie: Leen Haesebroek leen.haesebroek@azstlucas.be

2 Oncodiëtisten Bij diëtisten wordt vaak gedacht dat ze louter in staat voor het helpen vermageren van mensen. Dit is echter een heel klein aspect van het werkveld. In het ziekenhuis zijn er specifieke diëtisten werkzaam die instaan voor de begeleiding van oncologische patiënten, de oncodiëtisten. Ten gevolge van de behandeling of van de ziekte kunnen heel wat voedingsproblemen optreden zoals misselijkheid, smaak- en/of geurveranderingen, diarree, braken, Afhankelijk van persoon tot persoon treden één of meer van deze problemen op en is een individuele aanpak vereist. Oncologische/hematologische patiënten met voedingsproblemen kunnen zowel tijdens hun gehospitaliseerde als ambulante behandeling (dagkliniek oncologie, radiotherapie) begeleid worden door de oncodiëtiste. Ook oncologische/hematologische patiënten die in een slechte voedingstoestand verkeren voor een chirurgische ingreep, kunnen vooraf nutritioneel ondersteund worden (ambulant). Patiënten kunnen verwezen worden bij ongewenst gewichtsverlies of gewichtstoename, bij voedingsproblemen en bij vragen over optimale voeding of het gebruik van voedingssupplementen. Hoofd- en hals- en gastro-enterologische oncologie: Valerie Wandels Neuro-oncologie, hematologie en uro-oncologie: Karlien De Kempeneer Pneumo-oncologie en borstoncologie: Josefien Bisschop Oncologisch begeleidingsteam (OBT) De begeleidingsverpleegkundigen en psychologen van het oncologisch begeleidingsteam staan in voor de psychosociale begeleiding van patiënten met een oncologische of hematologische aandoening en/of hun familieleden, van bij de diagnose tot in de nazorgfase. Er is een nauwe samenwerking tussen het team en de behandelende arts. De begeleidingsverpleegkundige begeleidt de patiënt en zijn familie doorheen het traject dat de patiënt aflegt in het ziekenhuis (tenzij de patiënt aangeeft dit niet te wensen) en vormt waar nodig de brug met de thuissituatie. De begeleiding bestaat hoofdzakelijk uit informatieverstrekking of verduidelijking, het wegwijs maken in het medisch labyrint en een algemene psychosociale ondersteuning. Aangezien de begeleidingsverpleegkundige zeer dicht bij de patiënt staat, heeft zij een belangrijke signaleringsfunctie voor problemen en noden die bij de patiënt aanwezig zijn.

3 In de loop van het patiëntentraject zal de begeleidingsverpleegkundige op een aantal cruciale momenten de patiënt bezoeken tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis. Uiteraard kan de patiënt en/of zijn familie steeds zelf contact opnemen. De patiënt en/of zijn familie kan tevens terecht bij een psycholoog van het team voor een luisterend oor, begeleiding en ondersteuning die het omgaan met de ziekte en de behandeling vraagt: emotionele beleving, relationele veranderingen, onzekerheid,.. De psycholoog zoekt samen met de patiënt en zijn familie naar oplossingen en krachten om de ziekte te hanteren. Teamverantwoordelijke: Leen Haesebroek, zorgcoördinator oncologie Begeleidingsverpleegkundigen: Borstkliniek: Rita De Coninck en Ann Van Damme Hoofd- en hals-, pneumologische en slokdarmoncologie: Kathleen Van Vlierberghe kathleen.vanvlierberghe@azstlucas.be Neuro-oncologie, hematologie, melanomen en sarcomen: Caroline Dekeyser caroline.dekeyser@azstlucas.be Urologische, gastro-enterologische en gynaecologische oncologie: Psychologen: Nele Cailliau nele.cailliau@azstlucas.be Borstkliniek: Koen Deprez koen.deprez@azstlucas.be Hoofd- en hals -, pneumologische en slokdarmoncologie: Joke De Meester joke.demeester@azstlucas.be Neuro-oncologie, hematologie, melanomen en sarcomen: Els Van Poucke els.vanpoucke@azstlucas.be Urologische, gastro-enterologische en gynaecologische oncologie: Charlotte De Witte charlotte.dewitte@azstlucas.be Palliatief supportteam (PST) Het palliatief supportteam bestaat uit twee verpleegkundigen, een arts en een psychologe.

4 Het PST heeft als opdracht het verspreiden van de palliatieve zorgcultuur in het ziekenhuis. Op de verpleegafdelingen heeft het PST een ondersteunende en adviserende rol om comfort en levenskwaliteit zo optimaal mogelijk te bevorderen. Dit door pijn en symptoomcontrole en door psychosociale en spirituele zorg. Het PST zorgt ook voor de continuïteit van zorg bij ontslag van een palliatieve patiënt naar huis of naar een andere zorginstelling en bij transfer naar de palliatieve eenheid. Bij een euthanasie vraag wordt het PST ingeschakeld om het proces van patiënt, familie en team te begeleiden. Het PST kan advies geven bij vroegtijdige zorgplanning. Artsen, hulpverleners, patiënten en familie kunnen een oproep doen op het PST in overleg met de behandelende arts. Palliatief supportteam Pastoraal team Een opname of behandeling voor een oncologische of hematologische aandoening is altijd een ingrijpend gebeuren. Het brengt zorgen van allerlei aard met zich mee. Heel vaak gebeurt het dat deze patiënten en/of familieleden geconfronteerd worden met existentiële of spirituele vragen, ook wel trage of dieptevragen genoemd. Dergelijke vragen gaan over de zin van het leven, over de zoektocht naar hoop en naar betekenis. In het ziekenhuis zijn er pastors die in een sfeer van veiligheid en vertrouwen met deze vragen op weg willen gaan. Zij staan ter beschikking voor gesprek of begeleiding op spiritueel -, religieus - en zingevingvlak. Tevens kunnen zij worden aangesproken voor een religieus ritueel. Ook in een crisis of noodsituatie kan beroep worden gedaan op een ziekenhuispastor. Tom Steyaert tom.steyaert@azstlucas.be ROTS ROTS staat voor Raadpleging voor patiënten op Orale antitumorale Therapie Sint-Lucas. Met het ROTS-project wil AZ Sint-Lucas patiënten, aan wie een orale antitumorale behandeling werd voorgeschreven, begeleiden met het doel de effectiviteit, de patiëntveiligheid en kwaliteit van leven te bevorderen. Ziekenhuisapotheker Tine Hendrickx en verpleegkundig specialist oncologie/hematologie Katrien Eeckhaut werken hiervoor nauw samen met de behandelende artsen, de centrale ziekenhuisapotheek en de andere medewerkers van het multidisciplinair oncologisch zorgprogramma.

5 Bij de start van hun orale behandeling, komen patiënten langs op de ROTS-Raadpleging. Tijdens deze raadpleging krijgt de patiënt voorlichting over de aard en het belang van de medicijnen. Het doel is de patiënt en zijn familie de nodige informatie op maat te geven zodat zij zelf de verantwoordelijkheid voor een correcte inname kunnen opnemen. Ook worden bepaalde onderwerpen uitvoerig besproken, zoals het tijdstip van inname, wat te doen als er een dosis niet ingenomen werd, hoe te anticiperen op bepaalde bijwerkingen, wat te doen als er bijwerkingen optreden, etc. Daarnaast wordt aandacht besteed aan mogelijke interacties met thuismedicatie en met de voeding. Iedere volgende raadpleging bij de behandelende arts wordt gevolgd door een ROTS-raadpleging. Tijdens dit bezoek wordt bijkomende medicatie afgeleverd, wordt geïnformeerd naar therapietrouw, manier van inname, intercurrente medicatie en specifieke bijwerkingen. Tussen de raadplegingen door verlopen contacten telefonisch. De ROTS kan laagdrempelig bereikt worden via telefoon of . De ROTS fungeert tevensals een single front office voor de (huis)arts of apotheker van de patiënt, maar ook voor de familie, het verplegend personeel in een rusthuis, de thuisverpleegkundige en zo meer. Deze personen kunnen bij de ROTS terecht met vragen over bijwerkingen, interacties en medicatie-inname (bvb. wat te doen bij een gemiste dosis). Het ROTS-project streeft ernaar dat elke arts contact neemt alvorens een nieuw geneesmiddel te starten of te stoppen. Zo kunnen problemen met geneesmiddeleninteracties voorkomen worden. Katrien Eeckhaut en Tine Hendrickx Sociale dienst Een oncologische of hematologische aandoening brengt ingrijpende veranderingen met zich mee. Vaak hebben deze veranderingen ook een weerslag op het dagelijkse leven en is een het nodig een aantal regelingen te treffen. Het team van de sociale dienst kan patiënten en/of familie wegwijs maken in het kluwen van sociale voorzieningen zoals - Premies - Loopbaanonderbreking medisch bijstand of palliatief verlof - Tussenkomst bij vervoer - Tussenkomst bij pruiken -. Sociale dienst staat ook in voor - Inschakelen van thuishulp en vrijwilligers - Voorzien van hulpmateriaal voor thuis - Zoeken naar herstel of kortverblijf - Zoeken naar een definitieve opvang in een rustoord of RVT

6 Oncologische patiënten moeten heel vaak op consultatie, onderzoek en behandeling komen. Het vervoer naar het ziekenhuis en terug naar huis vormt dikwijls een probleem. Sociale dienst kan hierin bemiddelen en op zoek gaan naar het voordeligste transport. Alle tussenkomsten gebeuren altijd in samenspraak met de patiënt en/of zijn familie. Sociale dienst vormt vaak ook een brug tussen de familie en ziekenhuismedewerkers en artsen. Op die manier kunnen zij soms klachten filteren of misverstanden voorkomen of rechtzetten. Naast de praktische zaken kunnen zij familie en patiënten hun verhaal laten doen en hen ondersteunen in het traject dat ze moeten doorlopen. Dit kan hen op weg helpen om de ziekte een plaats te geven in hun leven. Saartje Matthijs saartje.matthijs@azstlucas.be Veerle Meuleman veerle.meuleman@azstlucas.be