Inleiding Wat is ingebeelde lelijkheid of bdd? bdd en cosmetische behandeling bdd en de psychiatrische behandeling
|
|
- Rosalia Mulder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inhoud Inleiding 7 1 Wat is ingebeelde lelijkheid of bdd? Inleiding De kenmerken van bdd bdd: preoccupaties en gedragingen Van normale ontevredenheid naar bdd Hoe ontstaat bdd? Bijkomende problemen Samenvatting 38 2 bdd en cosmetische behandeling Inleiding Hoe vaak kiezen mensen met bdd voor een cosmetische behandeling? Wanneer helpt een cosmetische behandeling wel en wanneer niet? Hoe maak je een verstandige keuze tussen een cosmetische behandeling en een psychiatrische behandeling? Samenvatting 44 3 bdd en de psychiatrische behandeling Inleiding Stoppen van dwangmatige handelingen en doorbreken van vermijdingen Interventies om het bdd-leed te verzachten 49
2 3.4 Wat kun je zelf doen en wat kan je omgeving doen? Samenvatting 60 Tot slot 62 Bijlage 1: Locaties in het uiterlijk 63 Bijlage 2: Cosmetische behandelingen 65 Bijlage 3: Dwanghandelingen van een fictieve patiënt 68 Bijlage 4: Dwanghandelingen, aangevuld met genormaliseerde gedragingen 69 Bijlage 5: Vermijdingen 71 Bijlage 6: Vragenlijst lichaamsattitude 72 Literatuur en websites om je verder te informeren 78 Geraadpleegde literatuur 79 Over de auteur 80
3 Inleiding Als je willekeurig mensen vraagt naar de tevredenheid met hun uiterlijk zul je van de meesten wel een enkel minpuntje te horen krijgen. Bijna niemand ziet zichzelf als volmaakt, maar meestal lijdt men daar niet onder. Als je zelf wel last hebt van je uiterlijk, zul je ongetwijfeld herkennen dat mensen tegen je hebben gezegd dat iedereen wel iets heeft. Maar voor jou voelt het alsof die anderen het leven goed voor elkaar hebben, geen gevoelens van onzekerheid kennen en in feite alles in het leven kunnen krijgen wat ze maar willen: een leuke baan, een relatie, vrienden, et cetera. Voor jou zelf voelt het steeds alsof je uiterlijk je in de weg staat om een gelukkig leven te leiden en om succesvol te zijn in relaties en werk. Hoe kan het toch dat jij daar zo mee tobt, terwijl anderen ogenschijnlijk gemakkelijk met zichzelf in de wereld kunnen staan? Daarover gaat dit boek. Je zult er al lezend achterkomen dat er een verschil is tussen lelijk zijn en je lelijk voelen. Ook zal blijken dat je nare gevoel over je uiterlijk bijna altijd betrekking heeft op je gevoel van ontevredenheid over andere zaken in je leven. Je hebt bijvoorbeeld last van onverwerkte emoties, van sociale angst en verlegenheid, of van een depressie. Sociale angst wil zeggen dat je je in gezelschap niet op je gemak voelt, zeker in situaties waarin ook nog de aandacht op je gevestigd is. Daarom is het nare gevoel ook niet op te lossen met veranderingen in je uiterlijk. De fixatie op je uiterlijk lijkt een samenvatting te zijn van 7
4 de ellende in je leven. Waar het dan wel om gaat? Ik nodig je uit om dit boek te lezen! In het eerste hoofdstuk wordt uit de doeken gedaan wat de kenmerken zijn van ingebeelde lelijkheid, verstoorde lichaamsbeleving of Body Dysmorphic Disorder (bdd). Voor het leesgemak zal ik vanaf nu steeds de term bdd gebruiken, omdat deze term gebruikt wordt in de medische wereld, bijvoorbeeld door psychologen en psychiaters. Je zult zien dat het gaat om een emotionele stoornis, die als psychiatrische aandoening bekend is. Ik ga in op de mogelijke oorzaken en op de in stand houdende factoren van bdd, dus waarom het niet zomaar weggaat. Ook de gevolgen licht ik toe. In het tweede hoofdstuk besteed ik veel aandacht aan het fenomeen cosmetische behandeling (bijvoorbeeld plastische chirurgie of een dermatologische behandeling). Dit is niet toevallig gekozen, omdat veel bdd ers de oplossing van hun probleem zoeken in een medisch-cosmetische behandeling. Vervolgens beschrijf ik in het derde hoofdstuk de (psychiatrische en psychotherapeutische) behandelmogelijkheden van bdd, wat je er zelf aan kunt doen en waar je professionele hulp kunt vinden. Ik hoop van harte dat je na het lezen van dit boek meer begrip voor je eigen leed hebt gekregen, dat je beseft dat het hier om een ernstig emotioneel probleem gaat en dat er echt wat aan te doen is, zonder dat je uiterlijk verandert. 8
5 1 Wat is ingebeelde lelijkheid of bdd? 1.1 Inleiding Ingebeelde lelijkheid, stoornis in de lichaamsbeleving, dysmorfofobie, Body Dysmorphic Disorder (bdd): het zijn allemaal benamingen voor hetzelfde emotionele probleem. Mensen die aan bdd lijden, hebben een sterk negatief gevoel over hun uiterlijk. Sterker nog: ze voelen zich lelijk. Het kan daarbij gaan om een vermeende grote neus, afstaande oren, te dikke bovenbenen, een rare kaaklijn, een afzichtelijke huid, et cetera. Allemaal uiterlijkheden die in de beleving van degene met bdd onvolkomen of zelfs afzichtelijk zijn. Daarbij voel je een sterke drang om dat lichaamsdeel te veranderen, op wat voor manier dan ook. Een buitenstaander zal je vermeende onvolkomenheid niet opmerken, of hooguit een beetje, zoals iedereen wel iets heeft. De nare gevoelens die iemand over zijn uiterlijk heeft, worden meestal niet door de omgeving begrepen. In dit hoofdstuk beschrijf ik de officiële kenmerken van bdd, andere psychische aandoeningen die gepaard gaan met bdd, het verschil tussen normale ontevredenheid over het uiterlijk en bdd, de mogelijke oorzaken en de in stand houdende factoren, en de vaak dramatische gevolgen voor iemands leven. 1.2 De kenmerken van BDD Joep is 31 als hij zich meldt voor een intake bij een ggz-instelling. De directe aanleiding om hulp te zoeken was een verbroken relatie. De relatie had 9
6 weliswaar kort geduurd, maar hij was erg depressief geworden nadat zijn vriendin de relatie verbrak. De recente breuk was voor hem een bevestiging dat hij lelijk is, hoewel zijn ex-vriendin dat nooit tegen hem heeft gezegd. Wel vond ze hem te stil en teruggetrokken, en dat benauwde haar. Gaandeweg het eerste gesprek erkent Joep dat hij zich altijd al onzeker heeft gevoeld over zijn uiterlijk. Dit is begonnen rond zijn veertiende jaar. Hij werd toenemend ontevreden over zijn uiterlijk, vond zijn haar stom zitten, was ontevreden over zijn eihoofd zoals hij het zelf noemde, schaamde zich voor zijn oren en vond zijn ogen debiel staan als hij lachte. De ontevredenheid werd een obsessie voor hem rond zijn zestiende jaar. Hij herinnert zich nog heel duidelijk een voorval waarbij hij met zijn familie in een restaurant zat. Ongelukkigerwijs zat hij precies tegenover een grote wandspiegel, zodat hij zijn gezichtsuitdrukkingen steeds kon zien. Vanaf dat moment kon hij de gedachte niet meer van zich afzetten dat hij eruitzag als een mongool. Op de middelbare school was Joep al wat verlegen en werd hij soms gepest. Vanaf zijn zestiende begon hij vaker contacten te vermijden, en waar mogelijk ook confrontaties met zijn uiterlijk. Hij vergeleek zich steeds met andere jongens en mannen die er in zijn ogen altijd beter uitzagen en meer kans hadden om een vriendin te krijgen. Dit was Joep tot zijn eenendertigste nog nooit gelukt. In al die jaren heeft Joep zich erg geschaamd voor zijn uiterlijk en was hij vaak vele uren per dag bezig met het goed doen van zijn haar, wenkbrauwen bijwerken, het doen van kaakspieroefeningen om zijn kaaklijn strakker te krijgen en het piekeren over zijn lelijkheid. Als hij nou eens aantrekkelijker zou zijn, dan kon hij tenminste ook een vriendin krijgen, zo was zijn gedachte. Joep heeft het vwo afgerond, maar heeft sindsdien altijd magazijnwerk gedaan. Hij kon zich niet voorstellen dat hij net als anderen zou gaan studeren. Hij zou toch geen aansluiting vinden met studiegenoten, dacht hij. Hij verlangt heel erg naar een normaal leven met vrouw, kinderen en vrienden, maar zijn uiterlijk zit hem in de weg. Een normaal leven leiden, dat zit er voor hem niet in, is de overtuiging van Joep. Hij heeft weinig contact met vrienden en familie. Als de psycholoog hem voorlegt dat zij niets opvallends of raars kan ontdekken aan zijn uiterlijk, kan hij dat niet geloven. Dat zegt ze zeker om mij gerust te stellen, denkt hij. 10
7 Voor iemand die geen bdd heeft, is het vaak lastig voor te stellen dat iemand zich zo rot kan voelen over zijn uiterlijk. De volgende oefening geeft je een beetje een idee hoe bdd voelt. Stel je voor dat je net je sportkleding hebt aangetrokken om te gaan sporten. Je wordt onverwacht opgehaald door je partner om naar een galafeest te gaan. Je partner heeft je nette feestkleding al meegenomen, je hoeft je alleen nog maar te verkleden ergens vlak bij de feestzaal. In de verkleedruimte kom je tot de ontdekking dat je partner alles bij zich had behalve je nette schoenen. Tijd om deze op te halen is er niet, je moet met je sportschoenen onder je nette kleding de zaal binnengaan. Laat deze situatie eens op je inwerken Wat merk je? Waarschijnlijk gaat al je aandacht naar je schoenen. In je verbeelding worden ze steeds groter en belachelijker, en je bent bang dat anderen het zien (zelfs als je kleding aan hebt die de schoenen min of meer bedekt). Voor de meesten zal ontspannen feestvieren er niet meer bij zijn. Natuurlijk is de bovenstaande situatie geen realistisch voorbeeld. Bovendien staan sportschoenen inderdaad raar onder een galajurk of galapak. Overigens staan prachtige schoenen ook raar onder sportkleding! Maar het gaat om het gevoel: iemand met bdd heeft ditzelfde gevoel ten aanzien van zijn uiterlijk, en dat terwijl er meestal niets afwijkends te zien is. De definitie van bdd In de dsm-iv, het officiële diagnostische handboek van de psychiatrie, wordt bdd als volgt omschreven: A. Preoccupatie met een vermeende onvolkomenheid van het uiterlijk. Indien er een geringe lichamelijke afwijking aanwezig is, dan is de ongerustheid van betrokkene duidelijk overdreven. B. De preoccupatie veroorzaakt in significante mate lijden of beperkingen in het sociaal of beroepsmatig functioneren of het functioneren op andere belangrijke terreinen. C. De preoccupatie is niet eerder toe te schrijven aan een andere psychische stoornis (bijvoorbeeld ontevredenheid over de lichaamsvorm en omvang bij anorexia nervosa). 11
8 Preoccupatie wil zeggen: je moet er de hele tijd aan denken, je bent continu bezig met je uiterlijk en de nare gevoelens die dat geeft. Je kunt het maar niet van je afzetten en de gedachten aan je uiterlijk beheersen een groot deel van je leven. Oftewel: je wordt volledig in beslag genomen door de gedachten en gevoelens over je uiterlijk. En dat op een negatieve manier. De vermeende onvolkomenheid wil zeggen dat je zelf vindt dat er iets aan je uiterlijk mankeert, terwijl anderen dat niet vinden. Jouw idee over je uiterlijke onvolkomenheid wordt niet gedeeld door anderen. Het mankement kan een detail zijn, bijvoorbeeld je neus, je huid of je kaaklijn. Maar het kan ook je hele gezicht of zelfs je hele persoon betreffen. In dat laatste geval voel je je in je totaliteit lelijk. Als anderen al een afwijking kunnen ontdekken aan je uiterlijk, staat dat niet in verhouding tot wat je er zelf van vindt. Dat is lastig voor jezelf, maar ook voor je naasten. Je kunt het er namelijk bijna niet over hebben of je krijgt te horen dat je mooi bent, goed zoals je bent, dat je je niet moet aanstellen; of je merkt dat anderen het echt niet begrijpen. Omdat je uiterlijk zo overheersend is in jouw leven, kun je dus een groot deel van je belevenissen niet delen met anderen. Isolement en gevoelens van eenzaamheid zijn dan vaak het gevolg. Vervolgens lijd je in significante mate onder je klachten. Significant betekent dat je aanmerkelijk lijdt, de klachten spelen een belangrijke rol in heel je functioneren. In feite zul je steeds het gevoel hebben dat het leven voor jou niet verder kan met dit uiterlijk. Pas als je je lelijkheid hebt opgelost, gaat de wereld voor je open: dan pas kun je een relatie hebben, kun je verder met studie of werk en zul je succesvol, of domweg gelukkig zijn. Althans, dat denk je. Verderop in dit hoofdstuk ga ik in op de gevolgen van bdd. En in hoofdstuk 3 zul je zien dat een geslaagd sociaal en maatschappelijk leven van heel andere zaken afhangt dan van je uiterlijk. bdd of een andere psychische stoornis? Ontevredenheid over het lichaam kan onderdeel zijn van een andere psychische stoornis. Een van de bekenste stoornissen in dit verband is anorexia nervosa. Bij deze aandoening vind je jezelf 12
Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken
Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden
Nadere informatieHij/zij was de liefste, maar ook de ergste
Hij/zij was de liefste, maar ook de ergste Eerste druk, 2014 2014 Emelie van Laar isbn: 9789048434497 nur: 775 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van
Nadere informatie!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?
Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt
Nadere informatie2010 Marco Honkoop NLP coaching & training
2010 Marco Honkoop NLP coaching & training Introductie Dit ebook is gemaakt voor mensen die meer geluk in hun leven kunnen gebruiken. We kennen allemaal wel van die momenten dat het even tegen zit. Voor
Nadere informatieB a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1
B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieCentrum voor Psychotherapie
Centrum voor Psychotherapie Je zit al een langere tijd niet goed in je vel. Op steeds dezelfde punten in je leven loop je vast. Je hebt al geprobeerd te veranderen. Waarschijnlijk heb je ook al behandelingen
Nadere informatieAnorexia. Inleiding. Wat betekent Anorexia Nervosa nu eigenlijk?
Anorexia Inleiding Ik hou mijn spreekbeurt over Anorexia nervosa. Anorexia is een ernstige ziekte waarbij degene die het heeft zichzelf min of meer uithongert. Deze patiënten zijn dan ook extreem mager.
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieik? Houd je spreekbeurt over GGNet
ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?
Nadere informatieWaarde-volle zorg is ook nog JONG!
Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieIn de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen
14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie
Nadere informatieEerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.
juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers
Nadere informatieZou jij niet domweg gelukkig willen zijn?
Zou jij niet domweg gelukkig willen zijn? Ja, natuurlijk, maar hoe doe je dat dan? Domweg gelukkig zijn Ken je dat gevoel? Het gevoel dat je domweg gelukkig wilt zijn? Dat er te veel in je leven is waardoor
Nadere informatiegedragen. Een belangrijke factor daarbij is de functie van ons verstand.
inleiding Soms zijn we als mensen zo sterk met onze gedachten bezig,dat we bijna vergeten om in het hier en nu te leven.als ik op een stralendedagdoorde stad loop zie ik toch veel mensen in gedachten eigenlijk
Nadere informatieEFT kinderinstructiekaart voor pesten
EFT kinderinstructiekaart voor pesten EFT voor pesten EFT (Emotional Freedom Techniques) is een simpele techniek om het rotgevoel dat je hebt als je wordt gepest te verminderen of op te lossen. EFT kan
Nadere informatieInhoud. Deel 1 Zelf zorgen voor een gezond gevoelsleven 9
Inhoud Deel 1 Zelf zorgen voor een gezond gevoelsleven 9 1 Emotionele verantwoordelijkheid 11 2 Gevoelens analyseren 15 3 Adequate en inadequate gevoelens onderscheiden 19 4 Gevoelens veranderen 24 5 Gedachten
Nadere informatieDenk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie?
Denk jij dat je vastloopt tijdens je studie? Soms loopt het leven niet zoals jij zou willen. Misschien ben je somber, twijfel je erover wie je bent, loopt het niet zo met contacten of worstel je met je
Nadere informatieVan mij. Een gezicht is geen muur. Jan Bransen, Universiteit Utrecht
[Gepubliceerd in Erik Heijerman & Paul Wouters (red.) Praktische Filosofie. Utrecht: TELEAC/NOT, 1997, pp. 117-119.] Van mij Een gezicht is geen muur Jan Bransen, Universiteit Utrecht Wij hechten veel
Nadere informatieHoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:
hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk
Nadere informatieRand Mental Health Inventory Dutch Version
Rand Mental Health Inventory Dutch Version Hoe gelukkig, tevreden of voldaan was u gedurende de afgelopen maand? 1. Uiterst gelukkig erg gelukkig 3. Over het geheel genomen tevreden ongelukkig of ontevreden
Nadere informatie[IN 3 STAPPEN JE EX TERUG.]
2011 Life Coach Désirée Snelling Berg Desirée [IN 3 STAPPEN JE EX TERUG.] Leer de technieken om met behulp van je onderbewuste en het universum je ex weer terug te krijgen. Inleiding Het is geen geheim
Nadere informatieWaarom dit boek? Hey daar, welkom in mijn boek!
Waarom dit boek? 6 Ik ben alleen op vakantie gegaan om uit te zoeken wie ik ben en wat ik wil met mijn leven. Ik heb weinig vrienden en sta bekend als de nerd van de klas. Misschien b n ik ook wel een
Nadere informatieAan de slag met de Werk Ster!
Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt
Nadere informatieOEFENINGEN: NEEM UW GEDACHTEN ONDER DE LOEP
OEFENINGEN: NEEM UW GEDACHTEN ONDER DE LOEP Denken, voelen en doen staan sterk met elkaar in verband. Via uw gedachten kunt u invloed uitoefenen op hoe u zich voelt. Op deze manier kunt u ongewenste gevoelens
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieGEZONDER WORDEN, ZIJN & BLIJVEN MET NLP
GEZONDER WORDEN, ZIJN & BLIJVEN MET NLP Voor iedereen die: Gezonder wil eten Wil stoppen met schadelijke verslavingen Meer wil bewegen Minder stress en meer ontspanning wil Inclusief werkboek Leopoldstraat
Nadere informatieKOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen
KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?
Nadere informatieDé 14 fundamentele stappen naar geluk
Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op
Nadere informatieWERKBLADEN Seksuele intimidatie
WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieEetstoornissen. Mellisa van der Linden
Eetstoornissen Mellisa van der Linden Inhoud Hoofdstuk 1: Wat houdt een eetstoornis in? Hoofdstuk 2: Welke eetstoornissen zijn er? Hoofdstuk 3: Wat zijn bekende oorzaken voor een eetstoornis? Hoofdstuk
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieWORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur
WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les twee Welkom bij les twee van deze e-cursus waarin we je willen laten zien hoe je groter kunt worden zodat je problemen
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieWat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?
Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5
Nadere informatieHeb ik een eetstoornis?
Heb ik een eetstoornis? Heb ik een eetstoornis? Eten is voor veel mensen belangrijk: het is gezellig, lekker en een centraal moment van de dag. Ook geeft het de broodnodige energie. Soms eten we wat minder,
Nadere informatieInleiding Agenda van vandaag
Inleiding Agenda van vandaag Werkgebied GGD Deelname aan het ZAT Afname KIVPA vragenlijst Jongerenspreekuur op aanvraag (per mail aangevraagd) overleg mentoren, zorg coördinator en vertrouwenspersoon Preventief
Nadere informatieDoe Gelukkiger. Marco Honkoop NLP coaching & training
1 Inhoudsopgave 1. Introductie... 3 2. Je goed voelen om niets... 5 2.1 Gevoel trainen... 6 2.2 Strategie goed voelen... 7 3. Goede beslissingen nemen... 9 3.1 Strategie goede beslissingen nemen... 10
Nadere informatieBevriend met Bram of met een autist
Bevriend met Bram of met een autist Eerste druk, januari 2010 2010 Nanno Ymus isbn: 978-90-484-0990-7 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl De namen, plaatsen en gebeurtenissen
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieWe gebruiken in deze vragenlijst de term psychische klachten. Maar neem gerust een andere term in gedachten als je die beter vindt.
Een stigma kan gezien worden als een stempel met negatieve lading dat mensen met psychische aandoeningen opgedrukt krijgen door de omgeving of maatschappij. Dit wordt door velen zo ervaren. Wat ook voorkomt
Nadere informatieWeer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.
Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt
Nadere informatieWelkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden
Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren
Nadere informatieWim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach.
Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach Goede voornemens? Vergeet het maar, zeggen de statistieken: slechts 18% slaagt erin om goede voornemens ook succesvol na te komen. En toch. Als je weet
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieProblemen? Praat erover! Zo werk je prettiger!
Problemen? Praat erover! Zo werk je prettiger! Vooraf Problemen. Iedereen heeft ze wel eens. Je zit de hele dag te piekeren en slaapt slecht. Gelukkig lossen veel problemen zich vanzelf op. En hoeft je
Nadere informatieZonder dieet lekkerder in je vel!
Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord 11. Dankwoord 15. Inleiding 17
Inhoudsopgave Voorwoord 11 Dankwoord 15 Inleiding 17 1 Kenmerken en risicofactoren van eetstoornissen 23 1.1 Inleiding 23 1.2 Psychische achtergronden 26 1.3 Gebrek aan eigenwaarde en zelfvertrouwen 27
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieEen dierbare verliezen
Patiënteninformatie Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en de gevoelens die u daarover kunt hebben Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatie9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie
9 Communicatie-tools voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie Maar één persoon Je hebt maar een persoon nodig om nieuwe ervaringen te introduceren VOORWOORD Geen enkel
Nadere informatieEikenhorst (kliniek) Informatie voor patiënten. Eikenhorst
Eikenhorst (kliniek) Informatie voor patiënten Eikenhorst Je komt mogelijk binnenkort op Eikenhorst. Daar is alles anders en nieuw vergeleken met waar je nu woont. Om je te laten wennen aan al dat nieuwe,
Nadere informatie( Wat? ) Deze opdracht kan je helpen om je goede voornemens in praktijk te brengen.
Veranderen? Dat kan! ( Wat? ) Deze opdracht kan je helpen om je goede voornemens in praktijk te brengen. ( Waarom? ) Datgene doen wat je jezelf hebt voorgenomen, is dikwijls niet makkelijk om ook effectief
Nadere informatie5. Overtuigingen. Gelijk of geluk? Carola van Bemmelen Food & Lifestylecoaching. Jouw leven op dit moment weerspiegelt exact jouw overtuigingen
5. Overtuigingen Jouw leven op dit moment weerspiegelt exact jouw overtuigingen Een overtuiging is een gedachte die je hebt aangenomen als waarheid doordat ie herhaaldelijk is bevestigd. Het is niet meer
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Wat gebeurt er met je als je een leuk meisje of jongen tegenkomt? Je vindt de ander leuk en misschien word je wel verliefd. Eerst wil je heel vaak bij hem of haar
Nadere informatieDe vrouw van vroeger (Die Frau von früher)
Roland Schimmelpfennig De vrouw van vroeger (Die Frau von früher) Vertaling Tom Kleijn Personen FRANK, midden veertig CLAUDIA, zijn vrouw ROMY VOGTLÄNDER ANDI, zoon van Frank en Claudia TINA, Andi's vriendin
Nadere informatie3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?
Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieDe Inner Child meditatie
De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun
Nadere informatieSusanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten
Susanne Hühn Het innerlijke kind angst loslaten Inhoud Inleiding 7 Hoe ontstaat angst? 11 Wegen uit de angst 19 Het bange innerlijke kind leren kennen 35 Meditatie Het bange innerlijke kind leren kennen
Nadere informatieWat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?
Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid
Nadere informatieProstaatkanker Hoe ontdek je het en dan?
Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Eerste druk, 2014 2014 Henri Pieter www.henripieter.nl Schilderij cover: Irma Boogh-van der Burg isbn: 9789048433735 nur: 860 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer
Nadere informatieBeertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2
Beertje Anders Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 H. Vos Beertje Anders Wat zonlicht is voor bloemen, is een glimlach voor een beer. Beertje Anders en Beertje Bruin gaan bij oma spelen. Het was maar even
Nadere informatieDeel 12/12. Ontdek die ene aanpak waarmee je al je problemen oplost
Beantwoord eerst de volgende vragen: 1. Welke inzichten heb je gekregen n.a.v. het vorige deel en de oefeningen die je hebt gedaan? 2. Wat heb je er in de praktijk mee gedaan? 3. Wat was het effect op
Nadere informatieYOGA LIFESTYLE. verbinding met jezelf. Whatever comes. Let it come. Whatever stays. Let it stay. Whatever goes. Let it go
YOGA LIFESTYLE FEBRUARI 2017 YOGA & MEDITATIE Geef jezelf de aandacht en de liefde die je verdient! Maak verbinding met jezelf Ga mee op reis in dit avontuur van zelfontwikkeling en persoonlijke groei!
Nadere informatieWORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur
WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er
Nadere informatiePERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS PATIËNTENINFORMATIE ALGEMEEN Wat is een persoonlijkheidsstoornis? Ieder mens heeft een persoonlijkheid. Een persoonlijkheid is de optelsom van hoe u als persoon bent, hoe u zich
Nadere informatieZelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op.
Zelfmoordgedachten Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Alles over zelfmoordgedachten Zelfmoordlijn 1813 Die kan je bellen, chatten of mailen als je aan zelfdoding denkt. Op de website
Nadere informatieVoel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008
Voel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008 Gevoel en emoties / definitie Emoties: in biologische zin: affectieve reacties. Prikkeling van dit systeem geeft aanleiding tot allerlei lichamelijke reacties.
Nadere informatiePraktijk Avana. Nieuwsbrief April 2015
Praktijk Avana Nieuwsbrief April 2015 Beste nieuwsbrieflezer, Hooggevoelig, HSP of Hoog sensitief persoon? Het begrip HSP, of hoog sensitief persoon, hoor je tegenwoordig steeds vaker vallen, maar wat
Nadere informatieLastige Gevallen OMGAAN MET PSYCHISCHE STOORNISSEN IN HET JEUGDWERK
Lastige Gevallen OMGAAN MET PSYCHISCHE STOORNISSEN IN HET JEUGDWERK Programma Theorie over psychische stoornissen Effect op het geloofsleven Omgaan met tieners met psychische stoornissen Tijd voor aktie
Nadere informatieOnderhuids. Workshop Zelfverwonding en Eetstoornissen. 9 december 2005
Onderhuids Workshop Zelfverwonding en Eetstoornissen 9 december 005 Voorstellen ZieZo Eetstoornissen Ervaringsverhaal Vragenlijst zelfbeschadiging en Eetstoornissen Vragen José Geertsema Ellen Spanjers
Nadere informatieWat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt.
Hoofdstuk 7 Emoties Nu is het tijd om door te gaan. Je hebt je dwarslaesie, je bent hopelijk klaar met al de medische dingen, nu is het tijd om ook je gevoelens aandacht te geven. Dus: ga lekker zitten,
Nadere informatie1 Korintiërs 12 : 27. dia 1
1 Korintiërs 12 : 27 kerk in deze (21 e ) eeuw een lastige combinatie? want juist in deze tijd hoor je veel mensen zeggen: ik geloof wel in God maar niet in de kerk kerk zijn lijkt niet meer van deze tijd
Nadere informatieAdvies en steun voor uw kind en uzelf
Advies en steun voor uw kind en uzelf Voor advies en steun aan ouders en hun kinderen Informatie advies cursussen Als u of uw kind psychische klachten heeft of problemen ervaart met alcohol of drugs, heeft
Nadere informatieGeen gewone puber. Borderline en andere persoonlijkheidsproblemen tijdig herkennen. Noor Tromp
Geen gewone puber Borderline en andere persoonlijkheidsproblemen tijdig herkennen Noor Tromp Uitgegeven door: Uitgeverij Nieuwezijds, Amsterdam Zetwerk: CeevanWee, Amsterdam Omslag: Studio Jan de Boer,
Nadere informatieDenkfouten. hoofdstuk 6. De pretbedervers. De zwarte bril
hoofdstuk 6 Denkfouten We hebben al gezien dat sommige van onze brandende automatische gedachten ons in de weg zitten. Ze geven ons een onprettig gevoel of weerhouden ons ervan dingen te doen. Het probleem
Nadere informatieE-learning: Hoe krijgen ze me zo gek als leidinggevende?
E-learning: Hoe krijgen ze me zo gek als leidinggevende? Module 3/9 1 Beantwoord eerst de volgende vragen: 1. Welke inzichten heb je gekregen n.a.v. het vorige deel en de oefeningen die je hebt gedaan?
Nadere informatieHet verlies van een dierbare
Het verlies van een dierbare Het Zorgpad Stervensfase is gebaseerd op de Liverpool Care Pathway for the dying patient (LCP). De LCP is door het Erasmus MC Rotterdam en het IKNL locatie Rotterdam integraal
Nadere informatieVan huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie
Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,
Nadere informatieLucy heeft een ballon
Caro Kindercoach & begeleiding Maasdijk 16 4283 GA Giessen 0620380336 info@carokindercoach.nl www.carokindercoach.nl heeft een ballon Handleiding Doelgroep: Kinderen van 3 tot 6 jaar. Doel van het lezen
Nadere informatieReceiving the Day. Dag 1 -Inzicht in je wensen, angsten en overtuigingen
Receiving the Day Dag 1 -Inzicht in je wensen, angsten en overtuigingen Dag 1 Inzicht in je wensen, angsten en overtuigingen We gaan helder krijgen wat voor jou belangrijk is. Dit is de eerste stap in
Nadere informatiezondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar
Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.
Nadere informatieBeter leven, meer plezier
Rob van Ginkel Training en Coaching Beter leven, meer plezier NLP strategieën voor een leven met plezier Inhoudsopgave Wat is NLP...3 De logica van angst...3 Vrijkomen van angst...3 Negatieve gevoelens
Nadere informatie11 Omgaan met verbale agressie
11 Omgaan met verbale agressie AGRESSIE Praktijkinformatie Welke vormen zijn er? Hoe buig je opkomende verbale agressie om? Hoe en wanneer stel je je grens? EN Omgaan met verbale agressie Tip 1 Herken
Nadere informatieAfgesproken verdeling van de boeken over de groepen
DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter
Nadere informatieZorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl
Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach
Nadere informatievoor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN
voor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN Bladzijde 5 Waarom dit boekje? Lees de tekst goed. Beantwoord dan de onderstaande vragen. 1 Waar gaat het boekje over?... 2 Door wie kun je op het
Nadere informatieAssertiviteit. BOL 1 e jaars AG studenten
BOL 1 e jaars AG studenten In de beroepspraktijk verwacht men van je dat je kunt opkomen voor jezelf en voor je opvattingen over je stage, de hulpverlening etc. Men verwacht tegelijkertijd dat je dit op
Nadere informatieAngst de baas voor 55+
Angst de baas voor 55+ Ouderen Angst de baas voor 55+ Introductie Ben ik mijn angst de baas? 3 Ieder mens is wel eens bang. Gelukkig maar, want angst kan mensen waarschuwen voor gevaar. Angst is pas een
Nadere informatieCommuniceren met de achterban
1 Communiceren met de achterban Je wilt weten hoe je het beste communiceert met de achterban. Je wilt direct aan de slag en snel resultaten. Je hebt een hoe-vraag. Zoals iedereen. Maar als je werkelijk
Nadere informatieOverzicht Groepsaanbod. Mindfulness Chronische pijn Instapgroep Kerngroep SOVA Weerbaarheid Angst en depressie
Overzicht Groepsaanbod Mindfulness Chronische pijn Instapgroep Kerngroep SOVA Weerbaarheid Angst en depressie Waarom een groep of cursus? Waarom in een groep? Het kan zijn dat je het zelf prettiger vindt
Nadere informatieOver een relatie met een (ex-)zorgvrager. Aanvulling bij Omgaan met aspecten van seksualiteit tijdens de beroepsuitoefening
Over een relatie met een (ex-)zorgvrager Aanvulling bij Omgaan met aspecten van seksualiteit tijdens de beroepsuitoefening 1 Inleiding In 2011 heeft de V&VN Commissie Ethiek de notitie Omgaan met aspecten
Nadere informatie