Docentenhandleiding Lessen over loverboys

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Docentenhandleiding Lessen over loverboys"

Transcriptie

1 Docentenhandleiding Lessen over loverboys (aansluitend bij het lespakket Lang leve de liefde)

2 Colofon Deze handleiding is een product van Soa Aids Nederland. Samenstelling Jos Poelman Fotografie Dick Butte Rap Manon Honders Vormgeving Wrik (BNO), Utrecht Druk Drukkerij De Raat & De Vries, Amsterdam Adviezen Linda Terpstra en Anke van Dijke, Informatiepunt Jeugdprostitutie (Transact), APS, Asja, Humanitas Rotterdam, Scharlaken Koord, Ecpat-Nl, GGD IJssel-Vecht, GGD Amsterdam, Rutgers Nisso Groep Het lespakket over loverboys kwam tot stand in samenwerking met Stade Dienstverlening en Pretty Woman Bij deze uitgave, bedoeld voor leerlingen van het VMBO, hoort een lesboekje, de rap love r boy (cd) en het videofilmpje love r boy (DVD). Zowel het leerlingenboekje, de DVD met het videofilmpje als deze handleiding kunt u bestellen bij: Soa Aids Nederland De rap love r boy is te downloaden via tweede druk 2006, Soa Aids Nederland SOA Docent.handl_cover.indd :20:17

3 Loverboys en Lang leve de liefde Doelgroep Leerlingen van het VMBO (klas 2 en 3). Leeftijd: jaar. Vakken Met name verzorging en biologie, eventueel maatschappijleer, mentorlessen. Deze handleiding en de bijbehorende special voor leerlingen vormen een onderdeel van het lespakket Lang leve de liefde. Alvorens docenten aan de gang gaan met het onderwerp loverboys, is het van belang het hele pakket behandeld te hebben. Pas dan komt de les over loverboys (1 à 2 lesuren) tot zijn recht, en krijgt deze een plaats binnen het bredere thema van relationele en seksuele vorming. In de reguliere lessenserie Lang leve de liefde en het bijbehorende leerlingenboekje is al de nodige aandacht besteed aan verliefdheid, verkering, het aangeven van grenzen, het respecten van grenzen, assertiviteit, empathie, etc. Uit onderzoek onder 1600 leerlingen komt naar voren dat de lessen Lang leve de liefde allerlei positieve effecten sorteren, zowel bij autochtone als bij allochtone leerlingen. Scholieren geven na afloop van de lessen bijvoorbeeld blijk van meer kennis over seksuele risico s. Hun houding ten aanzien van condoom- en pilgebruik is positiever, en ze voelen zich beter in staat om grenzen en wensen op het gebied van seksualiteit aan te geven. Er wordt meer en gemakkelijker over seksualiteit en seksuele risico s/veilig vrijen gecommuniceerd met vrienden en binnen de relatie. De inhoud van de special over loverboys richt zich daarom met name op het vergroten van kennis over het fenomeen loverboys, op het versterken van de weerbaarheid en eigen keuze en op meer kennis over hulpverleningsinstanties. Hiernaast beoogt deze special de sociale norm aan jongens over te brengen dat loverboypraktijken not done zijn.

4 Inhoud pagina Vooraf 2 Lesdoelen Lesopzet Introductie Bespreken interview met Priscilla 'In de val gelokt' Lezen artikel 'Gedwongen worden tot seks in de prostitutie' Opdracht: Wat doe je als...? Verwerkingsopdracht: rap 'Love'r boy' afmaken 7 7? Materiaal Pedagogisch-didactische tips 5 Uitwerking van de les(sen) 6 Alternatieven 7 Werkvellen Werkvel 1 Vragen bij interview Priscilla Werkvel 2 Wat doe je als... (voor meisjes) Werkvel 3 Wat doe je als... (voor jongens) Werkvel 4 de Relatietest Werkvel 5 Raptekst Love'r boy (incl. instructie om raps te maken) 8 Achtergrondinformatie voor de docent Veelgestelde vragen over loverboys Veelgestelde vragen over prostitutie Verder lezen 9 Adressen, websites en materialen

5 Vooraf 1 Loverboys zijn jonge mannen/pooiers die meisjes ronselen en hen via misleiding en gespeelde liefde welbewust in de prostitutie lokken. Loverboys palmen vooral jonge meisjes tussen de 12 en 18 jaar in, maar richten zich in toenemende mate ook op meerderjarige meiden. Ze hanteren verschillende verleidingstechnieken, zoals het overspoelen met dure cadeautjes. Bepaalde meisjes worden op die manier gemakkelijk verliefd op hen. Nadat een meisje een relatie met hen is aangegaan, duwen ze haar met zachte of harde hand (van emotionele chantage tot fysiek geweld) de prostitutie in. Overigens misbruiken loverboys (minderjarige) meisjes niet alleen als prostituee. Steeds vaker zetten ze hen ook in om grote geldleningen af te sluiten, auto s op hun naam te laten zetten of winkeldiefstallen te plegen. Soms worden meisjes ook ingezet als drugskoerier. Loverboys ronselen actief op plekken waar jonge meisjes zijn. Ze parkeren hun dure auto s of scooters bij scholen, of maken een leuk praatje in koffieshops en kroegen, rond hangplekken, bij winkelcentra en discotheken en of op het station. Of ze wachten meisjes op bij opvanghuizen. Ook via internet (chatrooms) proberen ze contact te leggen. Soms worden andere meisjes ingezet als bemiddelaarster. Vooraf 3 Op dit moment zijn loverboys vaak van Marokkaanse en Antilliaanse afkomst. Maar er zijn ook Nederlandse en Turkse loverboys actief. De loverboyproblematiek beperkt zich niet tot de (grote) steden. Ook meisjes uit plattelandsgemeenten kunnen het slachtoffer van een loverboy worden. Het gaat om een landelijk verschijnsel. Exacte cijfers zijn niet bekend, omdat veel meisjes niet naar een hulpverlener durven te stappen en ook geen aangifte doen. Uit onderzoek van de Rutgers Nisso Groep (1998) blijkt dat zo n 1000 à 1500 minderjarige meisjes in de prostitutie werken. Van nog eens 500 meisjes wordt dat vermoed. Bij ruim een kwart van de minderjarige prostituees is sprake van dwang door een pooier, vaak in de vorm van emotionele manipulatie, geweld of dreiging. (Het gaat hier om een schatting op basis van aanmeldingen via instellingen en aangiftes in de periode en vóór het opheffen van het bordeelverbod). Kwetsbare meisjes In principe kan ieder meisje in handen vallen van een loverboy. Loverboys weten meisjes simpelweg heel knap te bespelen. Uit ervaringsverhalen en interviews blijkt echter wel dat vooral kwetsbare meisjes op (de speciale aandacht van) loverboys vallen. Dat wil zeggen: meisjes met een meervoudige problematiek, bijvoorbeeld in de thuissituatie, die enigszins beschadigd zijn, die weinig zelfvertrouwen bezitten en een laag zelfbeeld hebben. Dergelijke meisjes overschrijden gemakkelijk hun eigen grenzen, durven geen nee te zeggen en zoeken de aandacht die ze thuis missen of hebben gemist. De loverboys spelen in op hun verlangen naar een grotere vrijheid. De meer kwetsbare meisjes zien we eerder in het VMBO en VSO dan in andere schooltypen. Soms worden Marokkaanse meisjes doelbewust door een loverboy verkracht. Hun religie bepaalt dat ze thuis niet meer kunnen aankloppen als ze geen maagd meer zijn. De afhankelijkheid van hun loverboy is daarmee een feit. Het komt ook voor dat mannen jongens benaderen en zich als een soort suikeroom gaan

6 Vooraf 4 gedragen. Ze overladen de jongens dan met cadeaus en aandacht, helpen hen als er problemen zijn of als er iets geregeld moet worden. Net als de loverboys vragen zij daar in eerst instantie niets voor terug. Na de eerste keer seks zijn de jongens chantabel. De jongens zwijgen omdat ze zich ervoor schamen dat ze seksueel zijn misbruikt en/of seks hebben gehad met een man. Als meiden eenmaal in een loverboyconstructie verzeild zijn geraakt, zijn ze steeds lastiger bereikbaar. Eenmaal in de prostitutie trekt een meisje vaak een muur om zich heen. Ze zit in een isolement. Ze kan niet meer terug. Zij heeft de loverboy immers altijd verdedigd tegenover haar omgeving, want de gehele wereld was tegen hem. Ze heeft het gevoel dat ze gezichtsverlies lijdt als ze toegeeft dat ze zich misschien toch niet had moeten afsluiten voor de signalen van haar vriendinnen en/of ouders. Preventie Het accent in deze les ligt op preventie. Het gaat erom te voorkomen dat leerlingen in de gevarenzone (dreigen te) komen. Ook wordt stilgestaan bij de vraag wat een leerling kan doen met het vermoeden dat een vriend of vriendin of zij- of hijzelf met de praktijken van een loverboy te maken heeft. Uit het oogpunt van preventie is het niet noodzakelijk in de les uitgebreid in te gaan op onderwerpen als prostitutie, strafbaarheid, rol van de politie etc.

7 Lesdoelen 2 Kennis 1. Leerlingen kunnen enkele kenmerken/voorbeelden noemen van de werkwijzen/ verleidingsstrategieën die loverboys hanteren; 2. Leerlingen kunnen enkele hulpverleningsinstanties noemen waar meiden terecht kunnen die mogelijk met de praktijken van een loverboy te maken hebben; 3. Leerlingen, zowel jongens als meisjes, weten wat ze moeten doen als ze vermoeden dat een meisje in een loverboyconstructie zit; 4. Leerlingen (meisjes en jongens) kunnen situaties op relationeel en seksueel gebied noemen die niet goed voor hen zijn; 5. Leerlingen weten dat in principe iedereen in handen kan vallen van een loverboy. Lesdoelen 5 Houding 6. Jongens onderkennen dat het respectloos is om aan meisjes geld te verdienen; 7. Leerlingen onderkennen dat vriendschap betekent dat het belangrijk is dat een vriend of vriendin altijd bij jou terecht kan, in goede of slechte tijden. Vaardigheden 8. Leerlingen kunnen enkele redenen noemen waarom het vaak lastig is om nee te zeggen tegen een loverboy, of een einde te maken aan een loverboysituatie; 9. Leerlingen kunnen enkele voorbeelden noemen van manieren waarop een loverboysituatie kan worden beëindigd; 10. Leerlingen kunnen enkele voorbeelden geven van manieren waarop je duidelijk kunt maken dat je op relationeel en seksueel gebied niet verder wil gaan; 11. Leerlingen onderkennen het belang van het zelf aangeven van grenzen en wensen; 12. Leerlingen kunnen strategieën noemen waarmee een high-risk situatie m.b.t. loverboys kan worden beëindigd; 12. Leerlingen kunnen overtuigende argumenten/strategieën gebruiken in high-risk situaties; 13. Jongens kunnen in gesprek met leeftijdgenoten hun mening en ideeën over de praktijken van loverboys verwoorden; 14. Jongeren kunnen tegenargumenten geven aan een sociale omgeving die loverboypraktijken goedpraat.

8 3 Lesopzet Lesopzet 6 A. Introductie B. Bespreken: interview met Priscilla, In de val gelokt (Leerlingenboekje, blz en vragen beantwoorden. (Mogelijk alternatief: bekijken en bespreken van een aflevering van het programma Jong van de EO.) C. Individueel lezen informatieve stukje 'Gedwongen worden tot seks in de prostitutie' (Leerlingenboekje, blz. 2-6). D. Opdracht: Wat doe je als.... (Mogelijk alternatief: de Relatietest.) E. Verwerkingsopdracht: rap Love r boy afmaken. F. Afsluiting

9 Materiaal Leerlingenboekjes Werkvel 1: Vragen bij interview Priscilla Werkvel 2: Wat doe je als... (voor meisjes) Werkvel 3: Wat doe je als... (voor jongens) Werkvel 4: de Relatietest Werkvel 5: Raptekst Love r boy + bijbehorende muziek (inclusief de instrumentale versie) te downloaden via: of te beluisteren op de cd in deze handleiding. 4Materiaal Pedagogisch-didactische tips - Net als in de andere lessen is het ook in deze les van belang dat er een veilige, vertrouwelijke sfeer is (zie docentenhandleiding Lang leve de liefde, hoofdstuk 2, pag. 6 e.v.). - Loverboys kunnen van alle nationaliteiten zijn. Wel heeft onderzoek (o.a. Terpstra, Van Dijke en van San, 2005) uitgewezen dat met name Marokkaans-Nederlandse jongens en jongens uit niet-nederlandse groeperingen als loverboy actief zijn. Stigmatisering ligt al snel op de loer: probeer dit tijdens de les in elk geval te voorkomen. Vermeld duidelijk dat het om een klein aantal jongens binnen een bepaalde groep gaat, en dat dus niet de hele etnische groep erop mag worden aangekeken. - Voorkom dat alle jongens die aardig zijn, gezien worden als loverboys. Het ingewikkelde bij loverboys is dat ze aanvankelijk erg aardig voor een meisje zijn, haar aandacht geven, etc. Gedrag dat volop waardering verdient. Meiden moeten echter een antenne ontwikkelen om nee te leren zeggen tegen gedragingen van een (potentiële) loverboy die niet goed voor haar voelen. 7 - In deze les ligt het accent op de schaduwkanten van relaties en seks. Voorkom dat leerlingen een negatief beeld van relaties en seksualiteit krijgen. Laat deze les over loverboys daarom onderdeel uitmaken van de gehele lessenserie Lang leve de liefde, waarin ook volop aandacht is voor de prettige, aangenaam spannende kanten van relaties en seksualiteit. - Adviseer de leerlingen het volgende: als je vermoedt dat een vriendin/meisje in een loverboyconstructie zit, vertel dit dan aan iemand die je vertrouwt. Een leerlingbegeleider, counselor of vertrouwenspersoon bijvoorbeeld. - Als je als docent vermoedt of merkt dat een meisje in een loverboysituatie zit, bijvoorbeeld omdat ze zich heel anders gaat gedragen (zie Veelgestelde vragen over loverboys in het hoofdstuk Achtergrondinformatie), is het raadzaam het meisje daar niet in de les mee te confronteren. Spreek haar op een ander moment aan. Bij collega-docenten kan worden nagegaan of zij eveneens gedragsveranderingen hebben geconstateerd. Ook kan eventueel contact worden gezocht met ouders hierover.

10 5 Uitwerking van de les(sen) Uitwerking van de les 8 (A) Introductie Schrijf het woord loverboys op het bord en vraag leerlingen wat dit betekent. Inventariseer de associaties en reacties. (B) Interview met Priscilla lezen ( In de val gelokt ), vragen hierbij beantwoorden en nabespreken Laat de leerlingen dit interview lezen en vervolgens individueel of in tweetallen de bijbehorende vragen beantwoorden (zie werkvel 1, kopieer dit voor de leerlingen). Houd daarna een nabespreking van dit interview aan de hand van de ingevulde vragen. Bij de nabespreking zullen veel vragen bij leerlingen naar boven komen. Voorbeelden van dergelijke vragen zijn te vinden in het hoofdstuk Achtergrondinformatie (onder Veelgestelde vragen over loverboys ). (C) Individueel lezen van Gedwongen worden tot seks in de prostitutie Laat de leerlingen individueel de informatieve tekst in het leerlingenboekje lezen. (D) Opdracht: Wat doe je als... Het doel van deze opdracht: nee leren zeggen en gedragsalternatieven bedenken in situaties die niet goed voor je voelen. Veel van de situaties zijn ontleend aan ervaringen van meisjes met loverboys. Aan de hand van werkvellen kunnen diverse situaties worden besproken, en de vraag wat je zou doen in dergelijke situaties. Werkvel 2 is voor meisjes, werkvel 3 voor jongens. Kopieer deze werkvellen voor de leerlingen, of verknip ze tot een setje kaartjes. Afhankelijk van de samenstelling van de klas, de sfeer en dergelijke kan een van de volgende werkwijzen gekozen worden: 1. In seksegescheiden groepjes van 4 leerlingen de vragen beantwoorden; om beurten mag iemand in het subgroepje een vraag beantwoorden. 2. In seksegemengde groepjes van 4 leerlingen de vragen beantwoorden; om beurten mag iemand in het subgroepje een vraag beantwoorden. 3. Klassikale bespreking: om beurten mag iemand uit de klas (jongens en meisjes afwisselen) uit een doos een kaartje met een stelling pakken en de vraag beantwoorden. Tip Als er te weinig tijd is om alle vragen te behandelen, kan natuurlijk een selectie worden gemaakt. Kies bijvoorbeeld 10 vragen uit, of verdeel de vragen over verschil- lende groepjes. Ook kunnen leerlingen zelf een aantal vragen kiezen die ze willen beantwoorden. Als wordt gekozen voor werkwijze 1 of 2, is het raadzaam een korte nabespreking te houden. Hierbij kunnen de volgende vragen als leidraad dienen: Welke tips heb je voor meisjes die iets moeten doen van hun vriendje dat ze eigenlijk niet willen doen? Welke tips heb je voor jongens die vrienden dingen zien doen die ze eigenlijk niet zien zitten?

11 Omdat het te veel tijd kost om alle vragen te laten terugrapporteren, kan een groepje ook een stelling bespreken waarbij de onderlinge verschillen van mening het grootst waren. (E) Verwerkingsopdracht: Raptekst (af)maken Op werkvel 5 staat de tekst van de rap Love r boy. Deze rap van MC Ruby kan worden gedownload via de website Je kunt ook naar de cd in deze handleiding luisteren (eveneens instrumentale versie). De raptekst is nog niet af. Het laatste couplet moet door de leerlingen worden gemaakt. Vandaar dat ook de instrumentale versie kan worden gedownload. De opdracht voor de leerlingen: geef in dat couplet weer wat het meisje zou kunnen doen om uit haar situatie te komen. Verdeel leerlingen in afzonderlijke groepjes van jongens en meisjes of in gemengde groepjes om de raptekst gezamenlijk af te schrijven. Uitwerking van de les 9 Veel leerlingen hebben ervaring met het maken van raps. Eventueel kunnen docenten gebruikmaken van de instructie voor het schrijven van rapteksten in deze handleiding (na het laatste werkvel). Ook is het mogelijk samenwerking te zoeken met de docent muziek, of ervaren rappers in de klas bij de uitwerking te betrekken. Tot slot is het mogelijk specialistische docenten in te schakelen die rapworkshops op scholen verzorgen (zie paragraaf Instructie om raps te maken). Laat leerlingen de rapteksten aan elkaar presenteren. Vraag ze om aan te geven waarom ze de raptekst goed vinden. Bespreek de verschillen in de rapteksten en de voorgestelde oplossingen om een einde te maken aan de loverboysituatie. (F) Afsluiting Zet op het einde van de les telefoonnummers en adressen voor hulp, advies en informatie op het bord. Zie hiervoor Achtergrondinformatie en Adressen, websites en materialen verderop in deze handleiding.

12 6 Alternatieven Alternatieven In plaats van opdracht B: Aflevering van het tv-programma Jong van de EO over loverboys bekijken op video en nabespreken. Het interview met Priscilla bevat meer relevante aspecten die samenhangen met de loverboyproblematiek en verdient daarom de voorkeur als lesmateriaal. Maar het kan zijn dat een visuele werkvorm leerlingen meer aanspreekt of beter bereikt, daarom dit alternatief. 10 In deze aflevering van Jong (van 14 februari 2001) vertellen twee meisjes van 17 en 18 jaar over hun ervaringen met gedwongen prostitutie. Zie voor het bestellen van de video het hoofdstukje Adressen, websites en materialen. Het is goed mogelijk om niet de gehele videoband te laten zien, maar alleen het eerste gedeelte (10 min), dat een reconstructie van Muriels ervaringen en een interview met Muriel bevat. Introduceer de video voor vertoning als volgt: Het meisje dat jullie zullen zien heet Muriel. Ze heeft net verteld over haar relatie die eerst zo leuk leek. Ze vertelt bijvoorbeeld dat ze een vriend had die haar veel aandacht gaf. Ze heeft gezegd dat ze heel blij met hem was en dat ze een tijdlang dacht dat hij de man van haar dromen zou zijn. Haar vriend bleek echter een loverboy. Hij vroeg haar om te gaan werken als prostituee. In het videofragment dat we gaan zien, vertelt Muriel over het moment dat haar vriend dit van haar vroeg. Ook zie je hoe die eerste avond voor haar was. Haar verhaal over die avond is nagespeeld aan de hand van het verhaal van Muriel. Na de video gaan we napraten over wat jullie hebben gezien. In plaats van opdracht D: Een alternatief voor de vragenlijst Wat doe je als... is de relatietest (werkvel 4). Leerlingen, vooral meisjes, vinden het meestal erg leuk dit soort testen in te vullen. Het is ook mogelijk om de leerlingen de relatietest buiten de les te laten doen, als extra opdracht.

13 Werkvel 1 Vragen bij interview Priscilla Kopiëren voor leerlingen W 1. Wat wordt er bedoeld met de titel In de val gelokt? Werkvellen 2. Wat zou je tegen Priscilla willen zeggen? Wat zou je tegen die jongen (de loverboy) willen zeggen? 4. Wat deed de jongen om Priscilla voor zich te winnen en haar zover te krijgen dat ze de prostitutie inging? 5. Waarom was het zo lastig voor Priscilla om bij die jongen weg te gaan? 6. Op welke momenten had Priscilla volgens jou kunnen aangeven dat ze niet verder wilde gaan? 7. Wat zou jij doen als je denkt dat een meisje dat jij kent zo n vriend heeft? 8. Voor jongens: Als een vriend van jou op zo n manier met meisjes omgaat, wat zou je dan doen? 9. Waar kun je terecht als je vermoedt dat iemand in een loverboysituatie zit?

14 Werkvel 2 Wat doe je als... Kopiëren voor meisjes Werkvellen 1. Je had gepland om een avondje lekker alleen tv te kijken. Maar je vriendin wil graag langskomen. Wat doe je? Je vriend met wie je naar vrienden gaat, vraagt of je dat sexy bloesje aandoet. Wat doe je? 3. Je vriendin heeft kleding aan die jij te sexy vindt, wat doe je? 4. Je beste vriendin heeft verkering met een jongen die jij niet vertrouwt. Wat doe je? 5. Je ouders zeggen dat je vriendin met verkeerde jongens omgaat. Ze maken zich bezorgd over jou en verbieden je met haar om te gaan. Wat doe je? 6. Je vriend wil 1000 euro van je lenen om een scooter te kunnen kopen. Wat doe je? 7. Je vriend wil graag jouw bankrekening gebruiken voor het betalen van een auto. Wat doe je? 8. Natasja, ik zorg altijd goed voor je. Kun je misschien iets voor me terug doen? Ik heb namelijk een probleem. Danny krijgt nog geld van me. Wil jij met hem uitgaan? Dan is hij niet meer zo lastig, als jij lief voor hem bent. Als jouw vriend je dit zou vragen, wat zou jij dan doen?

15 9. Je hebt goede contacten met je vriendinnen, maar je vriend zegt dat je niet meer met ze mag omgaan. Wat doe je? 10. Je kunt het goed vinden met je ouders, maar je vriend zegt dat je niet meer met ze mag omgaan. Wat doe je? Werkvellen De vriend van je vriend zegt dat ie jou leuk vindt. Hij zegt dat hij graag eens met je uit wil. En dat jouw vriend dat goed vindt. Wat doe je? 12. Je vriend zegt dat je best een keer seks kunt hebben met zijn vriend. Dan is hij van zijn schulden af. Wat doe je? 13. Een meisje bij jou in de klas spijbelt steeds vaker, ze ziet er steeds minder gezond uit. Wat doe je? 14. Je vriendin loopt opeens met een zonnebril op. Als je vraagt wat er aan de hand is, laat ze je haar blauwe oog zien. Dat komt door ruzie met haar vriendje over geld. Hoe probeer je haar te helpen? 15. Je vriend geeft je een parfum van 75 euro. Hoe vind je dat en hoe reageer je? 16. Je vriendin heeft een baantje als paaldanseres. Ze biedt jou aan dit ook te gaan doen, voor 150 euro per uur. Wat is jouw reactie?

16 17. Een jongen met wie je aan het chatten bent, vraagt of hij een afspraakje met je mag maken. Wat doe je? Werkvellen 18. Je vriend neemt je regelmatig mee naar de rosse buurt om daar rond te kijken. Wat vind je daarvan en wat zeg je tegen hem? 14

17 Werkvel 3 Wat doe je als... Kopiëren voor jongens 1. Een jongen bij jou uit de klas gaat om met een jongen die rondrijdt in hele dure auto s. Wat doe je? Zou jij dat ook willen? Zou je vragen hoe hij daaraan komt? Werkvellen 2. Een vriend van je zegt: Vrouwen die in de prostitutie werken, zijn slechte vrouwen. Hoe reageer je? Als een meisje met iemand anders naar bed gaat dan haar eigen vriend, dan is ze een hoer. En dan is het niet verkeerd dat haar vriend haar de prostitutie in wil hebben. Ben jij het met deze stelling eens? 4. Je beste vriendin heeft verkering met een jongen die jij niet vertrouwt. Wat doe je? 5. Je merkt dat de vriendin van je beste vriend niet meer met bepaalde vriendinnen mag omgaan. Wat doe je? 6. Je beste vriend verbiedt zijn vriendin om nog contact met haar ouders te hebben. Wat doe je? 7. Je bent in de disco. Een meisje heeft een kort rokje aan en een kort truitje. Je vriend knijpt in haar borsten en zegt dat ze hierom heeft gevraagd door van die sexy kleding te dragen. Wat doe jij dan, ben je het daarmee eens?

18 8. Je vriendin wil graag je bankrekening gebruiken voor het betalen van haar mobiele telefoonrekening. Wat doe je? Werkvellen 9. Een vriend van jou zegt: Als ik mijn vriendin vraag of ze de prostitutie in wil en zij zegt ja, dan doe ik toch niets verkeerds? Wat vind je daarvan? Hoe reageer je? Ben je het met hem eens? 16

19 Werkvel 4 de Relatietest * (Deze test is voor meisjes gemaakt) 1. Je kent je vriendje net en hij overlaadt je met dure cadeaus. Je denkt: a. Wat is het toch een schatje! Waaraan heb ik zo n vriend verdiend? b. Je vindt het erg lief van hem, maar ook een beetje overdreven. Je koopt de volgende dag ook iets duurs voor hem, zodat je je niet schuldig hoeft te voelen. c. Je zegt dat je het erg lief vindt, maar dat je liever niet hebt dat hij je zulke dure cadeaus geeft. Werkvellen 2. Je vriend rijdt in een erg dure auto. Je vraagt je af hoe hij aan het geld komt. Wat doe je? a. Je vraagt het gewoon aan hem. b. Je vraagt niets, je wilt niet dat hij boos op je wordt. c. Je probeert er via via achter te komen Je vriend wil seks, maar jij hebt eigenlijk niet zo n zin. a. Je vertelt hem dat je niet zo n zin hebt. b. Je hebt seks, omdat je geen nee durft te zeggen. c.je verzint een smoes om er onderuit te komen. 4. Je moet naar school, maar je vriend stelt voor samen een dagje naar het strand te gaan. a. Eigenlijk wil je liever naar school, maar je wilt niet tuttig overkomen, dus ga je mee. b. Je zegt hem dat je liever naar school gaat. c Je verzint dat je vandaag een erg belangrijk gesprek hebt op school waar je echt niet onderuit kan. 5. Je vriend is vreemdgegaan. a. Je vergeeft hem; hij zegt namelijk dat hij het nooit meer zal doen en dat jij de enige voor hem bent. b. Je maakt het uit, vreemdgaan is voor jou de grens. c. Je hebt knallende ruzie en gaat samen door een dal, maar het komt uiteindelijk weer goed. 6. Je vriend wil liever niet dat je korte rokjes draagt. a. Je draagt alleen rokjes als hij er niet bij is, zodat hij er niet achter komt. b. Je draagt geen rokjes meer; als hij dat niet wil dan respecteer je dat. c. Je draagt gewoon rokjes; hij moet je nemen zoals je bent. 7. Je vriend doet vaak lullig als zijn vrienden erbij zijn. a. Je hebt het er maar niet over, straks doet hij nog lulliger. b. Je gaat dan weg en huilt uit bij een vriendin. c. Je zegt tegen hem dat je zijn gedrag niet leuk vindt. 8. Je vriend heeft weinig interesse in je. a. Je denkt: Ach, zo zijn jongens nu eenmaal. * Deze relatietest is gemaakt door Pretty Woman.

20 b. Je bespreekt het met hem; jij vindt interesse in elkaar namelijk een belangrijk onderdeel van verkering hebben. c. Je zegt niks, want je wil niet zeurderig overkomen. Werkvellen 9. Je vriend zit je te pushen om een keer drugs te gebruiken. a. Je hebt eigenlijk geen zin, maar doet het toch om niet truttig over te komen. b. Je zegt tegen je vriend dat je zelf uitmaakt of je wel of geen drugs gebruikt. c. Je doet het, omdat je er wel nieuwsgierig naar bent Je vriendinnen waarschuwen je voor je vriend. a. Je denkt: wat een bitches, ze zijn gewoon jaloers!! Voorlopig hoef je ze even niet te zien. b. Je zegt dat ze zich met hun eigen zaken moeten bemoeien, maar je denkt toch na over wat ze zeggen. c. Je vraagt je vriendinnen wat ze precies bedoelen. 11. Je vriendje zit in geldnood en weet een manier om veel geld te verdienen. Je moet hiervoor wel uit de kleren. Wat doe je? a. Je zegt dat je daar geen zin in hebt en je vraagt je af waar hij het lef vandaan haalt om zoiets te vragen. b. Je doet het voor je vriendje. c. Je doet het niet, maar probeert een andere manier te verzinnen om aan geld te komen. d. Je maakt het uit. 12. Je vriend wil alles samen met je doen. a. Jij wilt ook alles samen met hem doen. b. Jij vindt ook je vrienden, vriendinnen en familie belangrijk, dus leg je hem uit dat je ook wel eens iets zonder hem wilt doen. c. Je zou eigenlijk ook wel eens wat apart willen doen, maar durft dat niet te zeggen. 13. Je zou naar de film gaan met je vriendinnen, maar je vriend wil dat je gezellig met hem thuis tv gaat kijken. a. Je verzint een smoes en gaat toch met je vriendinnen naar de film. b. Je blijft thuis, want je hebt geen zin in ruzie met je vriend. c. Je gaat met je vriendinnen naar de film en legt je vriend uit dat zij ook belangrijk voor je zijn. 14. Je vriend zit in geldnood en vraagt of hij 150 euro van je kan lenen. Zoveel geld heb je niet. Wat doe je? a. Je zegt hem dat je het geld niet hebt. b. Je verzint een smoes en leent het zelf bij je ouders. c. Je steelt het voor hem. 15. Je vriend kan erg kwaad worden en af en toe ben je best bang voor hem. a. Je hebt het hierover met iemand die je vertrouwt. b. Je praat erover met hem: als het niet beter wordt, maak je het uit. Je wilt geen vriend waar je bang voor bent. c. Je blijft bij hem en hoopt dat het beter wordt.

21 De Punten a=2 b=1 c=0 2. a=0 b=2 c=1 3. a=0 b=2 c=1 4. a=2 b=0 c=1 5. a=2 b=0 c=1 6. a=1 b=2 c=0 7. a=2 b=1 c=0 8. a=1 b=0 c=2 9. a=2 b=0 c=1 10. a=2 b=1 c=0 11. a=0 b=2 c=1 d=0 12. a=1 b=0 c=2 13. a=1 b=2 c=0 14. a=0 b=1 c=2 15. a=1 b=0 c=2 Werkvellen 19 EVEN REKENEN en dan de uitslag!!!!!!!!! 0 10 punten Jij kunt goed grenzen aangeven in een relatie. Je weet wat je wilt en kan dit ook duidelijk maken aan je vriend. Je laat niet met je sollen. Als dingen je niet bevallen, praat je erover met je vriend. Dat is een goede basis voor een fijne relatie, ga zo door!! punten Af en toe vind je het moeilijk om nee te zeggen. Je verzint soms liever een smoes dan dat je ruzie met je vriend maakt. Probeer jezelf serieus te nemen als iets niet goed voelt. Als iets je niet bevalt, zeg dat dan tegen je vriend, je zult zien dat je jezelf dan prettiger zult voelen in je relatie. Als je vriendje je niet serieus neemt, kun je je afvragen of hij wel zo n leuke jongen is punten Ai, jij kunt moeilijk nee zeggen. Je doet bijna alles zoals je vriend het wil. Probeer erachter te komen waarom je het zo moeilijk vindt om voor je zelf op te komen. Ben je niet tevreden over jezelf? Ben je bang voor je vriend? Voel je je alleen? Heb je vaker moeite om nee te zeggen? Als je eenmaal in een relatie zit waar je slecht voor je zelf op kunt komen, is het erg moeilijk daar zelf verandering in te brengen. Praat erover met iemand die je vertrouwt en zoek hulp. Er zijn mensen die je kunnen helpen meer zelfvertrouwen te krijgen, en die je kunnen leren hoe je aangeeft dat je iets wilt. Als je hulp wilt, waar kun je dan terecht? Een goede eerste stap is om te gaan praten met iemand die je vertrouwt. Dat kan een vriendin zijn, een broer of zus, je ouders, de buurvrouw, je mentor, de moeder van je vriendin. Het maakt niet uit wie, als jij je maar prettig voelt bij deze persoon. Op elke school is er een vertrouwenspersoon en een leerlingenbegeleider. Zij zijn ervoor om je te helpen bij problemen. Ze gaan zorgvuldig met je verhaal om en informeren je over mogelijke volgende stappen.

22 Je kunt ook gaan praten met je huisarts. Ook hij/ zij heeft geheimhoudingsplicht. Dat betekent dat ze je verhaal aan niemand mogen doorvertellen. Alleen als jij toestemming geeft, mag dat wel. De huisarts kan je bijvoorbeeld doorverwijzen naar een Bureau Jeugdzorg. Daar heb je gesprekken met iemand over je problemen. Werkvellen Je kunt ook de kindertelefoon bellen. Zij luisteren naar jouw problemen of vragen. Je hoeft je naam niet te noemen als je dat niet wil, en het gratis nummer ( ) komt niet op de telefoonrekening. Je kunt elke dag bellen van 2 uur s middags tot 8 uur s avonds. Ook in het weekend en op feestdagen. 20 Of je kunt contact opnemen met Pretty Woman. Deze organisatie is er voor meiden die moeite hebben met grenzen aangeven in relaties. Heb je vragen over relaties? Heb je wel eens tegen je zin seks gehad? Ben je wel eens bang voor je vriend? Of wat voor probleem dan ook...? Dan kun je contact opnemen met Pretty Woman. Zij proberen samen met jou naar oplossingen te zoeken. Je kunt op werkdagen bellen op

23 Werkvel 5 Raptekst Love'r boy Verse 1 Het was een mooie zomerdag Toen je me zag op het strand Ik was blij en verrast Je kwam smilend met je hand Je zei ik zag je hier staan Hé Lucky is mijn naam Ik heb geluk zolang ik leef En val nooit door de mand Die blik in je ogen Ik was meteen verkocht We gingen een stukje wandelen Je had een blauwe roos voor mij gekocht En een ijsje, een topje Een jurkje en een ring ( die is voor onze vriendschap ) Een dope cd met swing Je gaf je nummer Je zei bel me gauw Ik wil graag gezien worden met een mooie vrouw Ik voelde het bloed stijgen En mijn hoofd werd rood. Je boog je voorover Waarna je mijn schouder ontbloot Je gaf me daar een kus En je streelde mijn haar Ik kon ter plekke smelten Ik durfde niets en wachtte maar Je kreeg mijn nummer Maar mijn lichaam wilde meer Ik zag geen gevaar Want je was een echte heer! Hook Ga maar met me mee mijn schat Samen staan we sterk En dat is alles wat er telt voor mij Hou van mij, blijf van mij Ik doe alles voor jou Ik wil jou als mijn vrouw Niemand zal jou ooit meer geven Blijf bij mij hier in mijn leven Verse 2 Onze dagen waren te mooi Mijn geluk kon niet meer op. Hij haalde mij vaak van school In zijn Mercedes Drop Top Je houdt van mij Je geeft mij zoveel Hoe kan ik je terugbetalen? Misschien als ik heeeeel... Veel liefde met je deel En zoveel meer geven Jou gelukkig maken Zo wil ik voor altijd leven... De tijden veranderden En de wolken werden donkerder Mijn vriendinnen waarschuwden mij Daar moet je niet mee rommelen Die boy waar je mee omgaat Die is tantoe slecht Weet je dan niet Hoeveel queens hij heeft geflasht? Mijn onzekerheid werd groter Maar hij houdt van mij!? Laat die bitches lullen, ze zijn jaloers Blijf bij mij Ook mijn ouders werden lastig Wat moet je daaraan doen Ze missen hun oude kindje Wilden terug naar toen De do raakte op En hij raakte meer gestresst Dan smookten we healin herbs En werden vet relaxed... Hook Verse 3 Ik mocht hem niet meer zien Hielden me binnen, ik kon wel gillen Dit is niet wat hij verdient!!! Is het oorlog wat ze willen!!! Ik ben al 16 ey Yo Wat flik je me nou? Ik ben geen klein kind meer >> Werkvellen 21

24 Werkvellen 22 Dus behandel me als een vrouw!!! Ik moest echt weg van huis En besloot bij hem te wonen Eerst hadden we het goed Later alleen een onderkomen Ik voelde mij schuldig Wat kan ik voor hem betekenen Mijn verlossende woorden Want hij begon het uit te tekenen Zijn homie vermaken Dus ging ik erop uit Van het een kwam het ander En hij kleedde mij uit Seks was een issue Maar het gebeurde die nacht Mijn vriend werd vet boos Maar dat had ik wel verwacht Hij sloeg me voor zijn vrienden Want hij was zo stoer. Nu zal je voor mij werken Want je bent een vieze hoer Sindsdien sta ik hier Achter het raam Ik mis mijn ouders En voel me fucking eenzaam. MC Ruby, 2006

25 Instructie om raps te maken Door Manon Honders a.k.a. MC. Ruby Wilt u de lessen over loverboys op een creatieve manier afsluiten in de vorm van het schrijven van een raptekst? De zangeres van de in deze les opgenomen rap Love r boy verzorgt workshops voor jongeren waarbij ze leren raps te maken. Meer info: jpoelman@soaaids.nl. Onderstaande korte instructie van haar hand geeft u een idee van haar werkwijze. Werkvellen Rijmschema s Er bestaan vele soorten rijmschema s die je kunt gebruiken om een gedicht te schrijven, zoals poëzie, een liedje of een rap. Een rijmschema wordt altijd in zinnen van vier gebruikt. Dus vier zinnen waarvan de laatste woorden rijmen. Wij gaan van drie soorten rijmschema s gebruik maken. Deze drie rijmschema s zien er als volgt uit: 23 Rijmschema 1 Bij rijmschema 1 rijmen alle laatste woorden op elkaar. Dag (A) of Doos (A) even zelf proberen (A) Lach (A) Roos (A) (A) Zag (A) Boos (A) (A) Mag (A) Koos (A) (A) Rijmschema 2 Bij rijmschema 2 rijmen de eerste twee woorden op elkaar en de twee laatste. Maar je kunt er ook een andere combinatie van maken door het eerste woord en de derde op elkaar te laten rijmen, en de tweede en de vierde. Ingewikkeld? Valt mee als je het ziet, hier komt ie dan. Dag (A) of Dag (A) Lach (A) Vis (B) Vis (B) Lach (A) Mis (B) Mis (B) Probeer nu zelf de twee verschillende rijmschema s van rijmschema 2, succes! (A) en (A) (A) (B) (B) (A) (B) (B) Rijmschema 3 Oké dan! We zijn bij rijmschema drie. Deze is bijzonder. Dit is namelijk het enige rijmschema waarbij je acht (!) zinnen nodig hebt. Bij dit rijmschema is het namelijk zo dat de eerste drie zinnen op elkaar rijmen (A, A, A). De vierde zin wordt een B. Als hij zo blijft staan klopt het rijmschema niet, want de B rijmt nergens op. Daarom plak je er nog vier zinnen aan waarvan de eerste wederom op elkaar rijmen (C, C, C) en de vierde weer een B is. Die twee B s rijmen op elkaar, en daarmee is het rijmschema compleet. Dus:

26 Werkvellen Dag (A) proberen? (A) Zag (A) (A) Lach (A) (A) Vlug (B) (B) Aai (C) (C) Fraai (C) (C) Saai (C) (C) Mug (B) (B) 24 Hoe schrijf ik een raptekst? Je weet nu wat rijmschema s zijn en hoe je ze kunt gebruiken. Om een raptekst (lyrick) te schrijven moet je rekening houden met maten (Barrs). Dit is nodig omdat de producer ook met maten werkt in zijn of haar studio. 1 maat / 1 barr is 4 tellen, dus; =1barr Je telt de 4 tellen op de BPM (Beats Per Minute) van de muziek, dat is het tempo of het ritme. Het is de bedoeling dat je continu tot 4 telt, en dit steeds opnieuw. Dan tel je de Barrs. We gaan dit even oefenen. Zet de muziek maar op!!! Oké! Een rap wordt geschreven in 3 coupletten (Verses) met daartussen de refreinen (Hooks). 1 Verse is minimaal 16 barr. Dat betekent 16 x tellen tot 4. 1 Hook is meestal 8 barr. Dat betekent 8 x tellen tot 4. Hoe moet je 8 of 16 barr tellen dan??? In plaats van de 4 te noemen tel je de 4 tot het aantal wat je nodig hebt (4) (4) (4) en zo tel je tot 8 of 16. We gaan dit even oefenen... De combinatie!!! We weten nu wat een rijmschema is. We weten dat je minstens vier zinnen van het rijmschema nodig hebt om het rijmschema te laten kloppen. We weten dus hoe je deze kunt gebruiken om te schrijven voor je Flow. We weten hoe je moet tellen om in de gaten te houden hoeveel je eigenlijk moet schrijven zodat het in de muziek past. Maar... Hoe kan ik mijn tekst (lyrick) het makkelijkst schrijven dan? Dit is het beste te doen door elke barr, dat is dus 1x 4 tellen, op 1 regel te schrijven. Bijvoorbeeld door:

27 Rijmschema (4) A (4) A Werkvellen (4) A (4) A 25 Dus: 1. Wazzup? Hoe gaat het? Mijn naam is Manon (4) A 2. Wil je leren rappen, rappen als een kanon? (4) A 3. Ik zal je vertellen hoe het rappen begon (4) A 4. Maar soms dan wil ik zingen, zingen in de zon (4) A Schrijfblad Je kunt nu zelf proberen om een 4 barr te schrijven. Je mag ook doorschrijven en een 8 barr schrijven. Vraag om hulp als je het ff niet weet, oké. Let op! Kies je rijmschema s en hou je daaraan. Let op! Let op! Schelden is gemakkelijk, een verhaal vertellen is kunst! Geen scheldwoorden dus! Keep da peace Doe je ding Ik gebruik rijmschema (4) A (4) A (4) A

28 (4) A Werkvellen Ik gebruik rijmschema (4) A (4) A (4) A (4) A (4) A (4) A (4) A (4) A (4) A (4) A (4) A

29 (4) A (4) A Werkvellen (4) A (4) A (4) A (4) A (4) A (4) A (4) A Door Manon Honders a.k.a. MC. Ruby

30 8 Achtergrondinformatie voor de docent Achtergrondinformatie voor de docent 28 Veelgestelde vragen over loverboys Veel van de informatie in deze paragraaf is afkomstig uit: Publiek geheim; jeugdprostitutie en Loverboys een publieke zaak. Meer informatie over deze uitgaven: zie onderaan dit hoofdstuk. Wat is de handelswijze van een loverboy? Loverboys zijn jonge mannen die doelgericht op zoek gaan naar geschikte meisjes en bewust gebruikmaken van verschillende strategieën en technieken om hen de prostitutie in te krijgen. Zij ontlenen hun naam aan het feit dat ze via een liefdesrelatie hun doel proberen te bereiken. Loverboys zijn dus pooiers die meisjes via verleidingstechnieken inpalmen om hen op den duur in de prostitutie uit te buiten. Een loverboy parkeert zijn dure auto of scooter voor middelbare scholen, of maakt een praatje in een koffieshop, kroeg of discotheek. Ook wachten loverboys meisjes op bij opvanghuizen, of zoeken contact via internet, b.v. in chatboxen. Een loverboy heeft een neus voor meisjes die in de problemen zitten of op zoek zijn naar aandacht. Een loverboy verwent een meisje met cadeaus, lieve woorden en speciale attenties waardoor ze gaandeweg verliefd wordt. Ook neemt hij haar vaak mee uit, en gaat hij uiteindelijk met haar naar bed. Maar vaak voelt hij zelf nauwelijks iets voor het meisje. Het meisje kijkt tegen hem op omdat hij veel geld heeft en daardoor respect afdwingt bij zijn vrienden. Om het meisje afhankelijk te maken, probeert de loverboy een wig te drijven tussen het meisje en haar omgeving. Zo wordt ze langzaam losgeweekt en geïsoleerd uit haar normale omgeving (school, thuis, vriendenkring, werk, etc.). Dit leidt tot een totale afhankelijkheid. De jongen werpt zich op als beschermer van het meisje en geeft haar het gevoel dat ze niet meer zonder hem kan. Is het meisje volledig afhankelijk, dan verandert zijn houding. Onder het mom van geldgebrek of een openstaande schuld, zet hij het meisje onder druk om tegen betaling met een ander naar bed te gaan. Een argument daarbij is dat het nu tijd is om de cadeaus terug te betalen. Door het meisje aan te zetten tot seks met zijn vrienden, verlaagt hij de drempel naar prostitutie. Vaak gaan meisjes aan het werk omdat ze daarmee denken gezamenlijke toekomstdromen te kunnen verwezenlijken, b.v. een huis kopen, een kindje krijgen, of simpelweg een luxe leventje met veel glamour en glitter. Of omdat de loverboy stelt dat hij al zoveel voor het meisje heeft gedaan, dat hij daar wel iets voor terug mag krijgen. Vaak maken loverboys gebruik van het overwicht en de macht die ze over het meisje hebben: je doet wat ik zeg. Andere technieken om meiden in de prostitutie aan het werk te krijgen en te houden zijn: het inzetten van andere meisjes als concurrenten, het dreigen met of het gebruik van geweld en chantage t.o.v. het meisje zelf (maar ook wel ten opzichte van haar naasten). Met name islamitische meiden zijn zeer chantabel. Bovengenoemde technieken worden niet altijd door iedere loverboy gebruikt. Het kan per situatie verschillen. Als het meisje eenmaal in de prostitutie werkt, wordt ze scherp in de gaten gehouden en gemanipuleerd. Als manipulatie en controle tekortschieten, deinzen veel loverboys niet terug voor bedreigingen, fysiek geweld en chantage ten opzichte van het meisje (of bijvoorbeeld haar ouders). Loskomen van de loverboy is voor het slachtoffer erg moeilijk en niet zonder risico.

31 Overigens misbruiken loverboys (minderjarige) meisjes niet alleen als prostituee. Steeds vaker worden ze ook ingezet voor het afsluiten van grote geldleningen, het op hun naam overschrijven van auto s, het plegen van winkeldiefstallen en het opereren als drugskoerier. Is er eigenlijk een verschil tussen een loverboy en een pooier? Eigenlijk is er niets nieuws onder de zon. Binnen de wereld van prostitutie komt altijd al de figuur van de pooier voor die jonge vrouwen verleidt om ze in de prostitutie te brengen. Loverboys vormen een bijzondere variant van souteneurschap: ze gebruiken hun liefdesrelatie om een meisje/vrouw in de prostitutie te brengen en te exploiteren. Loverboy is een moderne term voor pooierschap. Eigenlijk is er geen reden om loverboys met een aparte term aan te duiden. Verreweg de meeste prostituees leven met mannen die op de een of andere manier van hen profiteren en bij een deel daarvan komt dwang en uitbuiting voor. Overigens het woord loverboys komt in het Engels helemaal niet voor; het is een voorbeeld van Nederlands fantasie-engels). Achtergrondinformatie voor de docent 29 Wat voor types zijn loverboys? Loverboys ogen meestal charmant, hebben een zekere arrogantie en een robuuste, trotse uitstraling, zijn goed gekleed, dragen gouden sieraden en maken indruk door hun rijkdom. Kortom: jongens waar meisjes graag mee gezien worden. Gemiddeld zijn loverboys tussen de twintig en dertig jaar oud. In veel gevallen hebben zij een laag opleidingsniveau en hebben zij hun school voortijdig verlaten. Vaak gaat het om Marokkaanse Nederlanders, hoewel er ook Antilliaanse, Turkse, Surinaamse en Nederlandse loverboys actief zijn. Vaak hebben ze meerdere meisjes voor zich werken. Ze opereren meestal in criminele netwerken. Van alle jongens die als loverboy bekend zijn bij de politie heeft een groot deel een criminele carrière achter de rug, variërend van moord of roofovervallen tot openlijke geweldpleging, inbraken en drugshandel. Het zijn calculerende jongens. Ze kiezen voor het pooierschap omdat je zodoende op een eenvoudige manier heel veel geld kunt verdienen, terwijl het risico dat je gepakt wordt klein is. Ze zijn van mening dat je veel respect van je vrienden krijgt als je een boel geld hebt en een vrouw achter het raam. Loverboys hebben bijna allemaal een geschiedenis van schoolverzuim en afgebroken opleidingen. Ze zijn gevoelig voor glamour, macht en geld. Ze zijn vaak al op jonge leeftijd aan een criminele carrière begonnen. Vaak leren ze het vak van oudere criminele jongens die in hen investeren om hen uiteindelijk aan zich te binden. Ze stoppen de jonge jongens geld toe. Zo worden zij loopjongens die ingezet worden voor allerlei criminele activiteiten. De loverboys in spe vergaren zo een kapitaaltje om slachtoffers in spe dure cadeaus te kunnen geven. Vaak operen loverboys in groepjes van een man of vier, vijf. Ze wisselen informatie uit en weten feilloos welke meiden ze moeten hebben. Dat zijn meestal de sociaal zwakkeren: meisjes met problemen thuis en/of een grote behoefte aan aandacht en/of een laag zelfbeeld. Ook meisjes met een buitensporige hang naar avontuur, geld en glamour zijn gevoelig voor loverboys. Hebben loverboys spijt als ze worden gepakt? Als ze gepakt worden, hebben ze zelden spijt. Ze zien zichzelf eerder als slachtoffer omdat het meisje in hun ogen onterecht aangifte heeft gedaan. Ze rechtvaardigen hun daden door de meiden de schuld in de schoenen te schuiven: die wilden het immers zelf, of het waren toch al sletjes. Meisjes die in de prostitutie werken deugen volgens hen niet, ze vragen erom. Ze hebben weinig respect voor vrouwen, vaak een totale minachting. Ze zien zichzelf vaak als sukkels die tegen de lamp zijn gelopen en iets niet goed hebben gedaan. Wel scha-

32 Achtergrondinformatie voor de docent 30 men loverboys met een islamitische achtergrond zich tegenover hun familie en hun gemeenschap wanneer openbaar wordt dat zij hun vriendin in de prostitutie hebben laten werken. Als bekend wordt dat een jongen zich daarmee bezighoudt, verliest hij het respect van de gemeenschap. Zijn loverboys strafbaar? Ja. Volgens artikel 250 a van het Wetboek van Strafrecht is hier sprake van mensenhandel, namelijk het aanzetten van minderjarigen tot prostitutie. Een loverboy is dus een mensenhandelaar. Loverboys onderscheiden zich van andere mensenhandelaren door de techniek die zij gebruiken om hun doel te bereiken; ze maken gebruik van een al dan niet gefingeerde liefdesrelatie om meisjes en jonge vrouwen in de prostitutie te brengen, te houden en hiervan te profiteren. Als sprake is van het aanzetten tot prostitutie van minderjarigen of het onder dwang tot prostitutie aanzetten van meerderjarigen, bedraagt de maximale straf tien jaar. Overigens wachten loverboys steeds vaker tot een meisje achttien is, voordat ze in de (legale) seksindustrie wordt ingezet. Daarnaast richten ze zich in toenemende mate op meerderjarige meisjes. Als ze een meisje van 18 jaar achter het raam zetten, kunnen ze tegenover de politie gemakkelijker volhouden dat ze het vrijwillig heeft gedaan. Zolang een meisje meerderjarig is en zij verklaart het werk vrijwillig te doen, kan men loverboys niets maken. Het is voor hen dus belangrijk om de meiden continu onder controle te houden, zodat ze nooit zullen verklaren dat er sprake was van dwang, geweld of misleiding. Wat gebeurt er als een loverboy een meisje in de prostitutie heeft gekregen? Als meisjes eenmaal in de prostitutie zitten, confronteren loverboys hen vaak met onvoorspelbaar gedrag: het ene moment dragen zij de meiden op handen, om hen het volgende moment te vernederen en te mishandelen. Het meisje blijft hierdoor nog steeds geloven in de liefde van haar leven en verlangen naar de begintijd van hun relatie. Tegelijkertijd is ze erg bang, zodat ze niet snel aangifte zal doen of hulp zal zoeken. Om de angst erin te houden, uiten loverboys vaak ook bedreigingen aan het adres van de ouders, broers en zussen van een meisje. Soms worden zij ook daadwerkelijk bedreigd en lastiggevallen. Hij beschermt in feite zijn waar. Welke type meisjes is gevoelig voor loverboys? In principe kan ieder meisje het slachtoffer worden van een loverboy. Het schetsen van een slachtofferprofiel houdt het risico in dat je enerzijds niet alle mogelijke slachtoffers insluit en anderzijds dat je groepen stigmatiseert. Maar meisjes met een verhoogd risico om in de handen van een loverboy te vallen (en om gedwongen te worden tot prostitutie) voldoen over het algemeen wel aan een van de volgende kenmerken: Een meervoudige problematiek en een hulpverleningsachtergrond. Veel slachtoffers van loverboys hebben op jonge leeftijd van alles meegemaakt en zijn hierdoor beschadigd. Ze zijn vaak opgegroeid in een ongezonde gezinssituatie of een onveilige omgeving. Uitingen daarvan kunnen zijn: seksueel misbruik, geestelijke of lichamelijke mishandeling of affectieve verwaarlozing. Vaak zijn meiden afkomstig uit onvolledige gezinnen (waarin weinig gecommuniceerd wordt) of uit residentiële instellingen. Conflicten met de ouders in de puberteit. Zwakbegaafd. Afkomstig uit een streng christelijk, een streng islamitisch of traditioneel gezin. Meisjes uit dergelijke gezinnen krijgen vergeleken met leeftijdgenoten veel beperkingen opgelegd. Als de gezinscultuur en de Nederlandse cultuur haaks op elkaar staan kunnen

33 meiden in de knel komen. Afkomstig uit gezinnen waar eerwraakkwesties een rol spelen. Deze meiden zijn zeer chantabel, met name als bekend wordt dat zij seks voor het huwelijk hebben gehad. Ook voor culturen waar maagdelijkheid hoog in het vaandel staat, kan ontmaagding als chantagemiddel worden gebruikt. Onzeker, een laag zelfbeeld, niet voldoende weerbaar. Laagopgeleid (VSO, VMBO, etc.). Slecht ontwikkelde sociale vaardigheden, waarbij vooral het niet kunnen stellen van grenzen en het moeilijk kunnen aangaan en vasthouden van relaties van belang zijn. Achtergrondinformatie voor de docent Hebben de meisjes dan niet door dat ze worden uitgebuit? Bewust of onbewust weten loverboys het meest kwetsbare meisje eruit te pikken. Vaak is de loverboy voor haar gevoel de enige die haar de aandacht geeft waaraan ze behoefte heeft. Als zo n meisje eenmaal verliefd is, is het onmogelijk om de betovering te doorbreken. Meiden zijn dan vaak niet bereikbaar voor ouders, politie en hulpverlening. Terwijl ouders en anderen in hun omgeving zich ernstige zorgen maken en de meiden steeds verder zien afglijden, vinden de meiden zelf dat er niets aan de hand is. Ze ervaren de zorg van anderen als verregaande bemoeizucht, voelen zich behandeld als een klein kind en miskend in hun relatie. Ouders, politie en hulpverleners zien zich dan ook regelmatig geconfronteerd met slachtoffers die zichzelf niet als slachtoffer zien. Slachtoffers realiseren zich niet altijd dat zij worden uitgebuit. Toch komt er een moment dat meiden aan het twijfelen slaan en zichzelf wel als slachtoffer gaan zien wanneer de relatie langer duurt en zij met steeds meer dwang en geweld worden geconfronteerd. En zelfs dan komt het voor dat meiden na bij een loverboy te zijn weggelopen, toch weer naar hem terugkeren. Ze hebben geen vrienden meer en zijn vervreemd van hun oude leven. Ze lijken verslaafd te zijn aan hun relatie en de aandacht die ze van hun vriendje krijgen. Zonder hem voelen ze zich waardeloos, hij heeft hen helemaal afhankelijk gemaakt. Hun vriendje is hun identiteit geworden. 31 Zijn er gedragingen die erop kunnen wijzen dat een meisje in een loverboysituatie zit? Opvallend op zoek naar liefde, aandacht en bevestiging. Opvallend gekleed en/of provocerend, waarmee ze proberen de aandacht op zich te vestigen. Veel aandacht voor uiterlijk; uitdagende mode. Dure kleding en sieraden, vaak veel geld. Gedragsverandering in uiterlijk; veel aandacht voor uiterlijk in tegenstelling tot daarvoor. Negatief zelfbeeld. Gedragsverandering door drugs of alcohol; seksueel getinte veranderingen; agressie. Voortdurend ruzie thuis, conflicten zoeken waardoor zij niet meer thuis willen zijn. Gesloten over eigen handelen (geheimzinnig gedrag). Veranderende vriendenkring (de BMW-Mercedesgroep). School verzuimen, vooral na het weekeind; verandering in haar uitgaansleven. Negatieve verandering van schoolresultaten (door oververmoeidheid, onvoldoende aandacht erbij kunnen houden). Wegloopgedrag, vaak om onverklaarbare redenen. Namaak-volwassen vrouwengedrag, meestal sterk seksueel getint. Verandering van normen en waarden. Emotioneel wisselende huilbuien en kilheid (dat laatste is nodig om te overleven in de prostitutie).

Pretty Woman is een samenwerking tussen U Centraal en De Rading

Pretty Woman is een samenwerking tussen U Centraal en De Rading Wat is de handelswijze van een loverboy? Een loverboy hanteert doelbewust een aantal technieken, zoals manipulatie, dwang en geweld, om het meisje uiteindelijk te dwingen om voor hem te gaan werken en

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Preventie Scharlaken Koord

Preventie Scharlaken Koord Preventie Scharlaken Koord Inhoud - platenset internet werkwijze loverboys blz. 2 - platenset klassieke werkwijze loverboys blz. 3 - presentatie beware of loverboys (jongeren) blz. 4 - presenttaie beware

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

7.2. Boekverslag door S woorden 18 september keer beoordeeld. Nederlands

7.2. Boekverslag door S woorden 18 september keer beoordeeld. Nederlands Boekverslag door S. 2163 woorden 18 september 2007 7.2 509 keer beoordeeld Vak Nederlands Inhoud - Wat zijn loverboys? - Wat doen ze? - Hoe herken je ze? - Waar kom je loverboys tegen? - Welk type meisjes

Nadere informatie

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE?

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE? Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Veilig Thuis, tel.: 0800 2000 Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een uitgave van JIP Den Haag en Middin.

Nadere informatie

Reality Reeks Verwerkingsopdrachten. Mooi meisje Verliefd op een loverboy

Reality Reeks Verwerkingsopdrachten. Mooi meisje Verliefd op een loverboy Reality Reeks Verwerkingsopdrachten Mooi meisje Verliefd op een loverboy Lees blz. 3. Woont Laura in de stad of op het platteland? Hoe weet je dat? Lees blz. 5 en 7. Woont Laura s oma al lang op de boerderij?

Nadere informatie

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 minuten Voorbereiding: op www.meerdanliefde.nl is veel informatie te vinden in redelijk eenvoudige taal. Ook in het App Note Mouse draaiboek staan

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

Seksualiteit: Grenzen en Wensen

Seksualiteit: Grenzen en Wensen IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun

Nadere informatie

Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen. Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut. www.huiselijkgeweldhollandsmidden.

Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen. Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut. www.huiselijkgeweldhollandsmidden. Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut www.huiselijkgeweldhollandsmidden.nl Huiselijk geweld stopt nooit vanzelf Misschien wil je

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE?

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE? GESPREKSHANDLEIDING GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE? GESPREKSHANDLEIDING BIJ DE BROCHURE GOED OF FOUT VRIENDJE? Aanleiding Kwetsbare meiden, de ideale slachtoffers voor mensen met verkeerde bedoelingen. Ook

Nadere informatie

Werkvormen: Lesdoelen: Filmpjes: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 8: Verliefd. Lesoverzicht

Werkvormen: Lesdoelen: Filmpjes: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 8: Verliefd. Lesoverzicht Les 8: Verliefd Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten dat gevoelens van verliefdheid leuk maar ook lastig kunnen zijn; Kinderen zijn zich ervan bewust dat je op verschillende types mensen verliefd kunt

Nadere informatie

Over: www.bewareofloverboys.nl

Over: www.bewareofloverboys.nl 1 Naam: www.bewareofloverboys.nl Voordat je begint met de opdrachten? Lees dit door: Als je je niet prettig voelt bij het lezen van bepaalde dingen: Stop met het lezen van deze site. Praat erover met iemand

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Week van de Lentekriebels

Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding, op school en thuis Anja Sijbranda GGD Hart voor Brabant Programma Waarom relationele en seksuele vorming? Wat doet school?

Nadere informatie

Spreekbeurt Maatschappijleer Seksuele Intimidatie

Spreekbeurt Maatschappijleer Seksuele Intimidatie Spreekbeurt Maatschappijleer Seksuele Intimida Spreekbeurt door een scholier 1814 woorden 23 maart 2003 6,3 99 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Seksuele Intimida: Ik wil mijn spreekbeurt houden over

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Wat zijn loverboys? Een loverboy is een jongen (vaak van allochtone afkomst) die een meisje versiert. Hij doet dat door haar

Wat zijn loverboys? Een loverboy is een jongen (vaak van allochtone afkomst) die een meisje versiert. Hij doet dat door haar Werkstuk door een scholier 2961 woorden 18 januari 2007 6,9 505 keer beoordeeld Vak Nederlands Spreekbeurt/werkstuk loverboys. Inhoud: 1.Voorwoord 2.Wat zijn loverboys? 3.Hoe gaat een loverboy te werk?

Nadere informatie

Seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksueel grensoverschrijdend gedrag Kriebels in je buik Seksueel grensoverschrijdend gedrag 1 Seksueel grensoverschrijdend gedrag Groep 8 90 min Begrippen Seksuele grensoverschrijding, seksueel misbruik, vertrouwenspersoon, veilig thuis

Nadere informatie

Jeugdprostitutie en loverboys

Jeugdprostitutie en loverboys Jeugdprostitutie en loverboys Loverboys dat zijn toch die jongens die meisjes versieren en ze dan later verkopen? Loverboys zijn jongens die meisjes dure cadeaus geven en ze daarna tot hoer maken Bron:

Nadere informatie

Dounia praat en overwint

Dounia praat en overwint Dounia praat en overwint Deze informatiefolder is een uitgave van Pharos, Expertisecentrum gezondheidsverschillen, in samenwerking met: Stichting Hindustani, Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders,

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

Als opvoeden even lastig is

Als opvoeden even lastig is Als opvoeden even lastig is Hoe pak je dat dan aan? Soms weet ik niet meer wat ik moet doen om hem stil te krijgen. Schattig? Je moest eens weten. Hoezo roze wolk? Mijn dochter kan af en toe het bloed

Nadere informatie

3 Pesten is geen lolletje

3 Pesten is geen lolletje Na deze les kun je: het verschil tussen plagen en pesten noemen; jouw ervaringen met pesten vertellen; uitleggen hoe je pesten kunt stoppen; afspraken maken over pesten. 3 Pesten is geen lolletje Pesten

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...

Nadere informatie

Informatie en advies voor ouders

Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 2 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van geweld in het gezin net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt

Nadere informatie

Spreekbeurt Nederlands Loverboys

Spreekbeurt Nederlands Loverboys Spreekbeurt Nederlands Loverboys Spreekbeurt door een scholier 2727 woorden 20 november 2003 7,6 352 keer beoordeeld Vak Nederlands 1. Inleiding Stel, je bent in een discotheek en je ziet een hele leuk

Nadere informatie

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad Wensenkaart Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? onderbouw Dat we oogcontact hebben Echt niet! L Misschien wel Natuurlijk!

Nadere informatie

Mijn nieuwe school, een nieuwe start.

Mijn nieuwe school, een nieuwe start. Mijn nieuwe school, een nieuwe start. Naam: Mijn oude school weerbaar.info Mijn nieuwe school Als je naar het middelbaar onderwijs gaat is alles nieuw. Je klasgenoten, de docenten, de school, de regels

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Les 1. Wensen & Grenzen. Praten over seks... Hoe en hoezo?

Les 1. Wensen & Grenzen. Praten over seks... Hoe en hoezo? Les 1 Wensen & Grenzen Praten over seks... Hoe en hoezo? In deze eerste les wordt het thema 'Seksueel gedrag' geïntroduceerd. Het is aan jou als mentor / docent om te bepalen of de sfeer in de groep veilig

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: De puberteit is naast de lichamelijke veranderingen ook de periode waarin je op een andere manier naar jezelf en de mensen om je heen gaat kijken. Dit komt omdat

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Lees blz. 5, 6, 7, 8 Wat denk je dat Aïsha wilde doen? Waarom is dat niet gelukt? Is het goed dat de deur van het dak altijd op slot

Nadere informatie

Mentorlessen. Klas:...

Mentorlessen. Klas:... Mentorlessen Naam: Klas:... 1 En hier begint het! Voor jou ligt jouw persoonlijke mentormap. Deze map is voor de individuele oefeningen vanuit de mentor-module die jij en je klasgenoten volgt. In deze

Nadere informatie

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.

Nadere informatie

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de

Nadere informatie

JONGEREN WORDEN GERONSELD. Maar ook via sociale media (hawking), bijv.

JONGEREN WORDEN GERONSELD. Maar ook via sociale media (hawking), bijv. 1 Amigo Begin dit jaar kwam de Antwerpse rapper Soufiane Eddyani zwaar onder vuur te liggen met zijn nieuwste nummer Amigo. In dit nummer neemt hij het namelijk op voor zijn vriend, Bilal A., beter bekend

Nadere informatie

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling 8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen

Nadere informatie

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Jongens. Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Jongens. Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad Wensenkaart Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? onderbouw Dat we oogcontact hebben Echt niet! L Misschien wel Natuurlijk!

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Echte mannen eten geen kaas door Maria Mosterd

Boekverslag Nederlands Echte mannen eten geen kaas door Maria Mosterd Boekverslag Nederlands Echte mannen eten geen kaas door Maria Mosterd Boekverslag door M. 1904 woorden 7 april 2013 6,2 5 keer beoordeeld Auteur Genre Maria Mosterd Biografie Eerste uitgave 2008 Vak Methode

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven

Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven Taal actief 3 Handleiding groep 6 en 7 Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven Dit is een extra activiteit die past binnen het thema sinterklaas. Tijdsduur 45 minuten Tip: De kinderen die moeite hebben

Nadere informatie

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja Voorwoord Verliefd zijn is super, maar ook doodeng. Want het kan je heel onzeker maken. En als het uiteindelijk uitgaat, voel je je intens verdrietig. In dit boek lees je over mijn liefdesleven, de mooie,

Nadere informatie

Seksuele. weerbaarheid. Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Filmpje: Kinderboeken: Les 13: Wat is seksueel misbruik en waar vind je hulp?

Seksuele. weerbaarheid. Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Filmpje: Kinderboeken: Les 13: Wat is seksueel misbruik en waar vind je hulp? IV Seksuele weerbaarheid Les 13: Wat is seksueel misbruik en waar vind je hulp? Lesoverzicht: Lesdoelen: Kinderen krijgen inzicht in aard, omvang en gevolgen van seksueel misbruik en seksuele grensoverschrijding.

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal

Nadere informatie

Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8

Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8 Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Lees blz. 5 tot en met 8. Jim vindt Rudsel een rare naam. Jim zegt dit ook tegen Rudsel. Vind jij het ook een rare naam? Is

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Sommige meisjes zijn heel snel verliefd, andere meisjes zullen niet snel of misschien zelfs helemaal niet verliefd worden. Dit is bij ieder meisje anders. Wat gebeurt

Nadere informatie

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt

Nadere informatie

Welkom bij onze vereniging! Omgangsregels

Welkom bij onze vereniging! Omgangsregels Welkom bij onze vereniging! Omgangsregels Iedereen die Muziekvereniging Soli bezoekt onderschrijft de doelstellingen en het huishoudelijk reglement van de vereniging en houdt zich aan de omgangsregels

Nadere informatie

Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels

Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding op school en thuis Naam Christel van Helvoirt GGD Hart voor Brabant Waar denken jullie aan bij seksualiteit? Gevoelens Veiligheid

Nadere informatie

Inleiding Agenda van vandaag

Inleiding Agenda van vandaag Inleiding Agenda van vandaag Werkgebied GGD Deelname aan het ZAT Afname KIVPA vragenlijst Jongerenspreekuur op aanvraag (per mail aangevraagd) overleg mentoren, zorg coördinator en vertrouwenspersoon Preventief

Nadere informatie

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN WAAROM DIT BOEKJE? 1. Denk jij, na het lezen van deze bladzijde dat dit boekje nuttig voor jou kan zijn? a. Ja,.. b. Nee, want c. Dat weet ik nog niet, omdat 2. Wat hoop jij na

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT HOE-FILE: HOE MAAK IK HET UIT? VAN LIEF NAAR EX.

LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT HOE-FILE: HOE MAAK IK HET UIT? VAN LIEF NAAR EX. LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT HOE-FILE: HOE MAAK IK HET UIT? VAN LIEF NAAR EX. Omschrijving van de activiteit De leerlingen lezen tips over correct handelen als je het uitmaakt met je lief. Ze bespreken

Nadere informatie

Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting

Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting Normen en waarden De spelleider wijst iemand aan die een casus voorlegt waarin seksuele voorlichting is gegeven aan een cliënt. Bespreek in tweetallen

Nadere informatie

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min.

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min. Les 6: Gezocht: een vriend Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten wat ze belangrijk vinden in een vriendschap; Kinderen kunnen een aantal kenmerken en voorwaarden benoemen waar een vriendschap aan moet

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: grenzen aangeven en respecteren Tijdens de bijeenkomst over intimiteit hebben we al besproken dat het belangrijk is om je grenzen aan te geven en ook de grenzen

Nadere informatie

Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16

Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16 Inhoud Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7 Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11 Activiteit 03: Acting out 16 Activiteit 04: Schuld 22 Activiteit 05: Angst 26 Activiteit 06: Verdriet

Nadere informatie

Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8. Gedicht

Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8. Gedicht UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8 Handleiding Gedicht In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn de rechten voor het kind opgenomen. U maakt deze rechten concreet en zichtbaar,

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

7.7. Boekverslag door N woorden 23 februari keer beoordeeld. Eerste uitgave 2006 Nederlands

7.7. Boekverslag door N woorden 23 februari keer beoordeeld. Eerste uitgave 2006 Nederlands Boekverslag door N. 1770 woorden 23 februari 2013 7.7 12 keer beoordeeld Auteur Caja Cazemier Genre Jeugdboek Eerste uitgave 2006 Vak Nederlands Boekverslag 2ejaars VMBO ONC Parkdreef 2 de boek Algemeen

Nadere informatie

Lesbrief bij Niemand mag het weten. Trudy van Harten

Lesbrief bij Niemand mag het weten. Trudy van Harten Lesbrief bij Niemand mag het weten Trudy van Harten Voor groep 6 en 7 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage 1: Opdrachtenblad - Bijlage 2: Niemand

Nadere informatie

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Getuigenissen // Connected // Seks en internet. Regina (16)

Getuigenissen // Connected // Seks en internet. Regina (16) Regina (16) Ik heb mijn vriend leren kennen tijdens een spelletje op internet. Mijn tegenstander stelde voor om op MSN verder te praten. Hij zette zijn webcam op en toen zag ik zijn vriend Lander. Die

Nadere informatie

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Op de polikliniek van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud ziekenhuis willen wij je met deze folder informatie geven over seksualiteit

Nadere informatie

Kijk, zo en zo gaat het beter, voel je wel?

Kijk, zo en zo gaat het beter, voel je wel? Kijk, zo en zo gaat het beter, voel je wel? Wat is seksuele intimidatie? Sporten is heerlijk! Je kunt er al je energie in kwijt. Het is vaak spannend en gezellig en je voelt je er goed door. Maar soms

Nadere informatie

Stap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen?

Stap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen? Stap 6. Changes only take place through action Dalai Lama Wat ga je doen? Jullie hebben een ACTiePlan voor het experiment gemaakt. Dat betekent dat je een nieuwe rol en andere ACTies gaat uitproberen dan

Nadere informatie

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

Inleiding. Veel plezier!

Inleiding. Veel plezier! Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op

Nadere informatie

IEMAND VAN JE FAMILIE

IEMAND VAN JE FAMILIE POLITIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE FAMILIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE GEZIN STEUNKAARTJE JE VERKERING STEUNKAARTJE BESTE VRIEND/VRIENDIN STEUNKAARTJE HUISARTS STEUNKAARTJE (LEERLING)BEGELEIDER STEUNKAARTJE

Nadere informatie

Op het internet en ook op Twitter, Facebook en Badoo is veel informatie te vinden. Dat is heel makkelijk. Je kan er met bekenden kletsen.

Op het internet en ook op Twitter, Facebook en Badoo is veel informatie te vinden. Dat is heel makkelijk. Je kan er met bekenden kletsen. WAAR HET Op het internet en ook op Twitter, Facebook en Badoo is veel informatie te vinden. Dat is heel makkelijk. Je kan er met bekenden kletsen. Op Facebook bijvoorbeeld: maak je makkelijk vrienden.

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie