BEELD VAN CHRISTUS Albert Metselaar, 2013
|
|
- Christian de Croon
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 BEELD VAN CHRISTUS Albert Metselaar, 2013 Gij zult u geen gesneden beelden maken. Laten we maar direct met de deur in huis vallen. Afbeeldingen van het goddelijke worden niet gewaardeerd, maar uit het vervolg van dit deel van de Tien Geboden wordt ons ook duidelijk waarom. Er kan geen andere God aanbeden worden dan die Ene. Niets mag daarvoor in de plaats worden gezet en die Ene mag niet worden weergegeven in een beeld, om vervolgens dat beeld te gaan vereren. De christelijke traditie heeft nochtans steeds vorm gegeven aan een beeltenis van Christus, maar dan ook helder en duidelijk vanuit de volgende gedachte: er wordt geen beeltenis aanbeden, de eer en het gebed gaan naar de Persoon waarnaar de beeltenis verwijst. De beeltenis zelf wil niet meer zijn dan die verwijzing, die oproep om stil te staan bij het Hogere dat het symboliseert. De wijze waarop Jezus van Nazareth, alias de Christus, Grieks voor de Gezalfde, wordt weergegeven is in de loop der eeuwen sterk veranderd. Wat daarbij steeds naar voren komt is dat er doorgaans sprake is van een stilering. Er wordt de nadruk gelegd op één aspect van Jezus, en dat aspect wordt zo overweldigend uitgedragen dat het voor iedereen duidelijk is dat dit niet DE christus is, maar een gevisualiseerde boodschap. In de dagen dat het Christendom nog een vervolgde religie was, kwam het gebruik op om Hem te verbeelden in een symbool. Vis in het oud-grieks is Ichthus. Het gaat om vijf Griekse letter die het woord vormen en van zichzelf de beginletters zijn van Jezus Christus Gods Zoon Redder. Christenen konden elkaar erkennen aan twee rondende lijnen die aan één zijde door elkaar heen liepen en zo een vereenvoudigde vis vormden. Uit die periode stamt ook het symbool van het wagenwiel of het zonnerad. Op een muur in Efeze werden zowel de letters van Ichthus in het Grieks weergegeven als het wagenwiel en zonnerad. Wanneer de 1
2 letters door elkaar heen worden geschreven wordt vanzelf het zonnerad gevormd. Dat maakt het symbool ook wat onvangbaar. Wanneer we op een muur of een tegel een zonnerad vinden, is er dan sprake van een zonnesymbool, verwijzend naar de zonnegod, of een symbool van Christus? Of is er sprake van nog wat anders? Ook een oude variant van het molenspel wordt afgebeeld in de vorm van een zonnerad. Overigens is ook een oude Christelijke gedachte dat niet de zon aanbeden wordt, maar degene die hem heeft geschapen. Maar omdat het zonnerad ook een duidelijk niet-christelijk symbool was, is het misschien voor de hand liggend dat het Ichthus-teken, de vis, het bekends is geworden. Deze vis wordt nu nog regelmatig gezien op de achterkant van auto s. Jezus noemde zichzelf wel de Goede Herder, die zijn leven inzette voor zijn schapen. Dit beeld van de Goede Herder, de zorgzame God, de Redder en Beschermer is de oudste vroeg-christelijke voorstelling van Jezus als mens. De oudste sculptuur van Jezus als mens en Goede Herder vinden we in het Vaticaans Museum. We zien Jezus als baardeloze jongeman, met een schaap over zijn schouders. De sculptuur is van omstreeks het jaar 300. Afbeeldingen van de Goede Herder vinden we ook geschilderd op de wanden van de catacomben. Een voorsteling die het eeuwenlang heeft volgehouden in de wandschilderingen van kerken is die van Christus Pantokrator, de Almachtige. Een tronende Heer kijkt uit over de mensen, met in zijn hand een boek. We hebben het dus over een populaire afbeelding uit de tijd dat het Christendom niet meer werd vervolgd. Dat einde van de vervolgingen kwam in zicht door de politiek van Constantijn de Grote. Wat zag hij voor teken aan de hemel op de avond van de 27 e oktober 312? Dit visioen werd uitgebeeld in het Chi Rho-symbool. Een P en een X werden door elkaar heen geschreven en op de schilden van de soldaten geverfd. Het symbool vinden we ook nogal eens omkranst, met een cirkel er omheen, en doet dan 2
3 denken aan een variatie op het wagenwiel. Geen van de genoemde voorstellingen is helemaal verdwenen. Het Kruis als symbool op zich is eveneens oud. We vinden het afgebeeld op sarcofagen uit de tijd dat het Christendom werd vervolgd. Het is een van de eerste tekenen van het Christendom in Noord-Europa. Het kruis is dan zelden een kruis met drie korte en een lange arm. Vaak gaat het om diverse variaties van een kruis met armen van gelijke lengte. Er zijn eenvoudige exemplaren gevonden. Er zijn gecompliceerd gegoten en gemonteerde exemplaren, van dure metalen en afgezet met prachtige stenen. Het kruis werd net als de vis ingekrast in steen. De variaties op het thema zijn eindeloos, maar zoals gezegd: het is de eerste eeuwen een leeg kruis. Een symbool. Een gekruisigde Christus uit de dagen van het vervolgde Christendom is nog niet bekend. De eerste gekruisigde Christus vinden we terug op de deuren van de Santa Sabina-kerk in Rome. Het is daar maar een van de vele voorstellingen van Christus. Hij stamt uit de 5 e eeuw. De handen van deze gekruisigde Christus staan open naar voren en iets omhoog gericht. Dat is tevens de houding waarin men bad en zegende. Het feit dat het hier gaat om drie personen naast elkaar, en een Jezus ineen lendendoek, laat echter niets te raden over. Het moet hier daadwerkelijk gaan om een scène waarin Golgotha wordt weergegeven. We kunnen het zien als één van de vele verhalende voorstellingen, zoals we die ook uitgebeeld zien op de zijkanten van Christelijke sarcofagen. Diverse scènes uit het leven van Jezus worden onder de aandacht gebracht. Als een stripverhaal voor de eeuwigheid. De gekruisigde Christus is op dat moment nog geen zelfstandig voorkomend figuur met een eigen devotie Er is een nog oudere afbeelding van een gekruisigde bekend, maar dan hebben we het niet over een afbeelding van het Christendom zelf. Het is geen afbeelding waarin Jezus in één van zijn religieuze rollen wordt weergegeven, maar een afbeelding waarin de spot wordt gedreven met het Christendom. Alexamenos vereert zijn God, of iets dergelijks, staat gekrast in 2 e eeuwse graffiti, bij een 3
4 gekruisigde met een ezelshoofd. Het is tevens een van de oudste historische afbeeldingen van een kruisiging en als zodanig van belang, en er is ook op deze afbeelding sprake van een factor die we op alle afbeeldingen kennen: de gekruisigde leeft. Hij is niet dood. In het begin van de middeleeuwen is er een levende Christus met geopende ogen in de kruisscène te zien. In de loop van de middeleeuwen gaan de ogen dicht en wordt de voorstelling steeds meer die van een lijdende Christus. De Christus van het begin van de middeleeuwen is een overwinnende Christus, een Christus die niet dood te krijgen is, zogezegd. Het is niet eens altijd duidelijk of we te maken hebben met een afbeelding van een kruisiging of een afbeelding van een opgestane gekruisigde Christus tegen de achtergrond van een kruis. Wat namelijk ook steeds meer opkwam na de Romeinse tijd en in het begin van de middeleeuwen was een weergave van een opgestane Christus. Een overwinningssymbool. Een Christus met gespreide armen en zo met zijn lichaam een kruis weergevend. Een Christus met duidelijke kruiswonden in zijn handen en in zijn voeten, maar tevens zo duidelijk levend, dat zijn ogen je aankijken en er een signaal van uitgaat dat geïnterpreteerd kan worden als: kom maar, bij mij ben je veilig. Die Christusfiguur vinden we ook op oude afbeeldingen, hangertjes en grafstenen uit Noord-Europa. De symbolische functie van de kruiswonden en de geopende ogen, het teken van leven en overwinning, werd zo belangrijk gevonden, dat de proporties van het menselijk lichaam op de tweede plaats kwamen. Grote ronde ogen, te grote handen om de grote kruiswonden weer te kunnen geven, primitieve gestileerden vormen, en daarmee een soort Alien-Jezus, dat is de crucifix van de pas bekeerde Germanen. Hij werd gekleed in de kleding van de tijd 4
5 waarin de opgestane Christus werd afgebeeld. Een prachtig voorbeeld daarvan is de 10 e eeuwse Christus van Jelling, Denemarken. Een ander voorbeeld is de 8 e eeuwse Christus van Werden, Duitsland, afgebeeld op een reliekkist of een draagaltaar. Beide Christussen passen ook nog in een andere stroming uit die tijd. Afbeeldingen werden vooral tweedimensionaal weergegeven. Al kon men het driedimensionaal, de voorkeur en het schoonheidsideaal van de kunst was tweedimensionaal. De Christus op de steen te Jelling, Denemarken. 5
6 De Christus op het reliekkistje van Werden, Duitsland. Maria is aanvankelijk slechts één van de vele figuren rondom Jezus levensverhaal. Als het Christendom staatsgodsdienst is geworden in een Romeins rijk in ontbinding, gaat haar ster rijzen. Dit waarschijnlijk onder invloed van de Isisverering, die ook een ruime vlucht had genomen in het Romeinse rijk. Waar Isis, oorspronkelijk slechts een Egyptische godin, aan de kant gezet moest worden, verscheen Maria. Isis werd afgebeeld met het kind Horus op haar schoot. Maria 6
7 7 werd afgebeeld met Jezus op schoot. Vanaf de 11 e eeuw werd de Mariaverering steeds invloedrijker. Buiten een kind Jezus om kreeg ze ook steeds vaker een dode Jezus op schoot, daar waar de Piëta s zijn invloed deed gelden. Tegenwoordig kunnen we Rooms Katholieke kerken binnen stappen waarin visueel meer aandacht is voor Maria dan voor Jezus. Hoe dan ook, oorspronkelijk hadden we rondom Jezus de symbolen en vooral een levende Christus. De lijdende of stervende Christus is uit de latere middeleeuwen. De kerk werd van zichzelf steeds machtiger. Jezus directe invloed leek ondergeschikt te worden aan die van de tussen mens en God bemiddelende hiërarchie van de Rooms Katholieke kerk. Van een lijdende Christus konden de mensen niet veel verwachten, als het niet was door de voorspraak van die kerk. Drie vormen van afbeeldingen kregen de laatste eeuwen de overhand. De zittende Maria met het kind Jezus op schoot, de lijdende Christus, steeds dramatischer hangend aan het kruis, en het lege kruis. Het laatste als kruis van de reformatie. De opgestane werd niet meer afgebeeld maar door dat kruis zelf gesymboliseerd. De opgestane werd en wordt tevens aanwezig geacht als Geest, en juist daardoor niet te verbeelden, of het moet zijn door de duif. Een duif die door alle eeuwen heen in de Christelijke beeldtaal aanwezig is geweest. De eerste keer dat ik diep onder de indruk was van de opgestane Christus, zoals Hij een plek had gekregen in een kerk, was tijdens een bezoek aan Berlijn. In de Gedächtniskirche hangt een gouden Christus met uitgestrekte ontvangende en zegenende armen en handen boven het publiek. Hij hangt tegen een achtergrond van lucht en licht, waar de zon speelt met zijn vormgeving en de mensen in de kerk. Hij lijkt een hemelse figuur, zo zwevend boven het publiek, en toch ook zo menselijk. Zijn kruistekens zijn zichtbaar, in een wat bescheidener vorm dan in de vroege middeleeuwen, maar ze zijn er. Overwinning op dood en lijden, nieuw begin. Mijn vele bezoeken aan de kerken tijdens de vakanties en de dagjes uit naar Europese steden, ze hebben met o zo vaak oog in oog met Jezus gebracht. Hoe mooi ook de Madonna s, in kunstzinnig opzicht, met als een van de hoogtepunten
8 de Madonna met kind van Michelangelo in de Onze Lieve Vrouwekerk van Brugge, ze konden met geestelijk niet raken. Het kind roept niet het gevoel van veiligheid, leiding, warmte, ontzag, wat ik maar zoek, bij me op, waarmee ik religieus verder kan. Opgegroeid in een Christelijk gezin, was Jezus voor mij altijd al een centraal figuur. Samen met de Vader, waar Hij op wees. Waar het leven zijn littekens meer en meer op me achterliet, groeide het gevoel voor die door littekens getekende Jezus, die zo belangrijk was voor de mensen in de dagen van Willibrord en Bonifatius, dat ze Hem als hanger gingen dragen. Ontvangende armen, om een mens op te vangen in de problemen van het leven, maar ook om het kwaad te stoppen. De Opgestane Christus. Niet bij de pakken neerzitten, is de boodschap. Niet in de shit van het leven blijven hangen. Opstaan en verdergaan. Ook voor jou is er meer dan je problemen. Jij zelf bent meer dan je probleem. Jij bent de moeite waard voor God, 8
9 en ik, Jezus, wil met je op weg. Kom maar. Het is de tweedimensionale Jezus van de 8 e eeuw, die in de kleding van zijn tijd werd nagemaakt. Jezus in een tunica van ongebleekt linnen, aan de boorden afgezet met een mooie gekleurde rand. Waarmee ik niks af wil doen aan al die andere voorstellingen. Blijkbaar is Jezus veelzijdig genoeg om met iedereen mee te groeien, in zijn of haar leven en levenservaringen. 9
Maria, de moeder van Jezus
Maria, de moeder van Jezus Kerstoverdenking Rotary 2014 1. Maria in de kerkgeschiedenis 2. Maria in de Bijbel 3. Boodschap 1. Wees gegroet Wees gegroet Maria, vol van genade. De Heer is met u. Gij zijt
Nadere informatieToon mijn liefde, aan de ander dien de ander, zo heb Ik ook jou liefgehad. Heb elkaar lief, wat er ook gebeurt, de ander, zo heb ik ook jou
Paasviering 2016 Bij U komen Jezus, ik wil heel dicht bij u komen in uw nabijheid wil k zijn. Zo dicht bij U voel 'k uw liefde stromen, U maakt mij heilig en rein In de schuilplaats van de Allerhoogste
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. 2.4 De late oudheid. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld
Nadere informatieHeer, U zocht mij, toen ik was weggegaan U bracht mij veilig in Uw gezin U vergaf mij, mijn schuld is weggedaan U gaf mijn leven een nieuw begin
Met Deliver zingen we voor de dienst; Dat is genade! - Opwekking 722 Heer ik dank U Voor wat U heeft gedaan Ik kon niet doorgaan op eigen kracht Maar dankzij Jezus mag ik nu voor U staan U spreekt mij
Nadere informatieJohannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,
Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...
Nadere informatieOntmoetingskerk, Laren NH 15 maart 2015 Johannes 6: 1-15
Ontmoetingskerk, Laren NH 15 maart 2015 Johannes 6: 1-15 Suzanne neemt je mee, naar een bank aan het water, duizend schepen gaan voorbij en toch wordt 't maar niet later, en je weet dat zij te gek is,
Nadere informatieLes 2. Periode 2 Kunstgeschiedenis
Les 2 Periode 2 Kunstgeschiedenis 1 Opdracht Deze Les 2 Wat? 1. Ontwerp je eigen Monogram. Een ontwerp voor je eigen geloof. Zoek uit wat een Monogram is en maak je eigen monogram/symbool. Maak daar een
Nadere informatieEr zijn mensen nodig met nieuwe fantasie
Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl
Nadere informatieBijbel voor Kinderen. presenteert DE VROUW BIJ DE PUT
Bijbel voor Kinderen presenteert DE VROUW BIJ DE PUT Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door: Bible
Nadere informatieDe opkomst van het christendom
De opkomst van het christendom Goden in het Romeinse Rijk Net als de Egyptenaren, Grieken en Germanen geloofden de Romeinen in veel goden. Apollo De belangrijkste waren de staatsgoden zoals Jupiter en
Nadere informatieBoekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep
Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.
Nadere informatieDoop van een kind vanaf zes jaar Orde I
Indien mogelijk verzamelen allen zich rond de doopvont De doopvont is of wordt nu gevuld met water onderwijzing Niemand leeft voor zichzelf en niemand sterft voor zichzelf; wij leven en sterven voor God
Nadere informatieVerteld door Schulp en Tuffer
Verteld door Schulp en Tuffer Het allereerste kerstfeest Het allereerste kerstfeest Verteld door Schulp en Tuffer Vertaald en bewerkt door Maria en Koos Stenger Getekend door Etienne Morel en Doug Calder
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld
Nadere informatieDoop van kinderen Orde I
Indien mogelijk verzamelen allen zich rond de doopvont De doopvont is of wordt nu gevuld met water onderwijzing Niemand leeft voor zichzelf en niemand sterft voor zichzelf; wij leven en sterven voor God
Nadere informatieverzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen
Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst
Nadere informatieDoop van kinderen Orde II
Doop van kinderen Orde II Indien mogelijk verzamelen allen zich rond de doopvont De doopvont is of wordt nu gevuld met water onderwijzing Niemand leeft voor zichzelf en niemand sterft voor zichzelf; wij
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatie3e Statie: Jezus valt voor de 1e maal onder het kruis.
1e Statie: Jezus wordt ter dood veroordeeld. De eerste plaats waar Jezus stil stond op de kruisweg, was het paleis van de Romeinse landvoogd Pontius Pilatus. De joodse leiders wilden Jezus uit de weg ruimen.
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatieUitvaart. Orde I Gebedsdienst. Allen staan terwijl de gestorvene wordt binnengedragen Kaarsen kunnen worden aangestoken
In kerk aula Uitvaart Orde I Gebedsdienst Allen staan terwijl de gestorvene wordt binnengedragen Kaarsen kunnen worden aangestoken bemoediging Onze hulp is in de naam van de Heer, die hemel en aarde gemaakt
Nadere informatieGELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN
WAAROM??? DAAROM!!! Soms sta je met je mond vol tanden, wanneer je kind je met een vraag overvalt. "Waarom zijn de bomen groen?", "Waarom regent het vandaag?" Waarom... waarom..., steeds weer waarom. De
Nadere informatieKingdom Faith Cursus. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Het geschenk van God
Kingdom Faith Cursus KF02 ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Het geschenk van God Colin Urquhart ----------------------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatiehet boek Openbaring enkele sleutels Amos 3 : 7 Voorzeker, de Here HERE doet geen ding, of Hij openbaart zijn raad aan zijn knechten, de profeten.
God Openbaring van Jezus Christus Amos 3 : 7 Voorzeker, de Here HERE doet geen ding, of Hij openbaart zijn raad aan zijn knechten, de profeten. Zijn slaven God Openbaring van Jezus Christus Zijn engel
Nadere informatie18. Evangelist in eigen land 19. Onder Jezus zegen Een bereide plaats 20. Water 21. Een gebed om de Heilige Geest Doorwaai mijn hof 22.
Inhoudsopgave Voorwoord 1. Een gebed bij het begin van het nieuwe jaar Ik ben met u 2. Gods hand 3. Zegen Vrede met God 4. In de kerk 5. Is Deze niet de Christus? Deze ontvangt zondaars 6. Echte vrienden
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het valt mij steeds weer op: Wil je iets begrijpen van het evangelie van Matteüs, dan moet je het Oude Testament er bij houden. Op belangrijke momenten
Nadere informatieIn de loop van de vele jaren dat ik in mijn bediening sta, constateerde
INHOUDSOPGAVE Inleiding................................................... 5 1. Jezus en de doop........................................ 7 2. Het werk van de Heilige Geest.......................... 11
Nadere informatiePaasviering. Sing-in 2017
Paasviering Sing-in 2017 Welkom en gebed Psalm 100:1 Juich, aarde, juich alom den HEER; Dient God met blijdschap, geeft Hem eer; Komt, nadert voor Zijn aangezicht; Zingt Hem een vrolijk lofgedicht. Wij
Nadere informatiePLATTEGROND. Je neemt de trap tot halverwege, gaat linksaf en volgt de pijl
Lieve kinderen? In heel veel schilderijen en beelden van het Bonnefantenmuseum staan kinderen afgebeeld: kleine, grote, mooie, witte, eenzame en gezellige kinderen. Sterker nog, de naam van het museum
Nadere informatie1) Gered worden is net zo gemakkelijk als een cadeau krijgen (Johannes 1:12)
Les 8 - Redding In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Heel veel mensen hebben er geen behoefte aan zich door Jezus te laten redden. Daarvoor hebben ze allerlei redenen. Bijvoorbeeld:
Nadere informatieInleiding Christendom
Wie zijn de grondleggers van het christendom? Jezus zei: Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest, en hun te leren
Nadere informatieSamen zingen. Zwaai, zwaai, zwaai, met jonge groene takken. Zing, nu nader komt op een ezel nooit bereden Hij die doet wat moet gedaan.
Samen zingen Zwaai, zwaai, zwaai, met jonge groene takken. Zing, nu nader komt op een ezel nooit bereden Hij die doet wat moet gedaan. Aansteken paaskaars Om te beginnen, goede God geeft U op aarde licht;
Nadere informatieOnze Vader. Amen. www.bisdomdenbosch.nl
Onze Vader Onze Vader Onze Vader, die in de hemel zijt, Uw Naam worde geheiligd, Uw Rijk kome, Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel, Geef ons heden ons dagelijks brood, en vergeef ons onze schuld,
Nadere informatieEigenlijk is het verhaal over de Tabernakel, het verhaal over een tent in de woestijn!
De Tabernakel. God wil wonen tussen de mensen! Het is een historisch verhaal uit Exodus. Maar er zitten geweldige geestelijke betekenissen in! Denk alleen al aan de overeenkomst tussen een offer voor je
Nadere informatieAANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS?
AANTEKENINGEN Alles draait om de visie op Jezus Christus. Door de eeuwen heen is er veel discussie geweest over Jezus. Zeker na de Verlichting werd Hij zeer kritisch bekeken. De vraag is waar je je op
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Afgelopen maandag hebben we met de deelnemers van de kring Eigentijds Bijbellezen Paasverhalen gelezen. Vier verhalen van de opstanding, verteld door
Nadere informatieKONING DAVID (DEEL 1)
Bijbel voor Kinderen presenteert KONING DAVID (DEEL 1) Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door: Bible
Nadere informatieMENORAH BEELD VAN DE ZEVENVOUDIGE GEEST VAN GOD EXODUS 37 EXODUS 37:17-22
DE MENORAH BEELD VAN DE ZEVENVOUDIGE GEEST VAN GOD EXODUS 37 EXODUS 37:17-22 17. Hij maakte de kandelaar van louter goud; van gedreven werk maakte hij de kandelaar, het voetstuk zowel als de schacht, de
Nadere informatieDOPEN. Th ema s N i e u w L e v e n M a as tri ch t. Geloven = dopen
Th ema s N i e u w L e v e n M a as tri ch t DOPEN Geloven = dopen Op veel plekken in de bijbel wordt gesproken over dopen. Maar als je onbekend bent met dopen, waar moet je dan beginnen? We hopen dat
Nadere informatieLIEDERENBLAD TIME 2 SING 18 september 2011 Thema: Je steentje bijdragen. Refrein
LIEDERENBLAD TIME 2 SING 18 september 2011 Thema: Je steentje bijdragen 19.00 uur LAAT HET FEEST ZIJN IN DE HUIZEN (Opw. 533) Laat het feest zijn in de huizen, mensen dansen op de straat, als het onrecht
Nadere informatieHet sacrament van de ziekenzalving.
Het sacrament van de ziekenzalving. Vooraf rustige muziek. 1. Kruisteken en vredeswens door pater Gerard. In de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Amen Vrede zij u allen en allen die u lief
Nadere informatieIiturgie voor de -12 jeugddienst van zondagmorgen 28 Juni in de Westerkerk te Veenendaal
Iiturgie voor de -12 jeugddienst van zondagmorgen 28 Juni in de Westerkerk te Veenendaal Op Toon Hoogte 182 Door Uw genade Vader Door Uw genade, Vader, mogen wij hier binnengaan. Niet door rechtvaardige
Nadere informatieGODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen
GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling
Nadere informatieHeilig Jaar van Barmhartigheid
Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra
Nadere informatieTOEN GOD ALLES MAAKTE
Bijbel voor Kinderen presenteert TOEN GOD ALLES MAAKTE Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: Bob Davies en Tammy S. Vertaald door: Erna van Barneveld
Nadere informatieDe leerlingen van Jezus zijn in afwachting. Ze voelen het.. er staat iets volkomen nieuws te gebeuren. Het is immers Jezus die spreekt over zijn vertrek bij hen. Voorgoed of is er nog wel een toekomst
Nadere informatieDE GEBOORTE VAN JEZUS
Bijbel voor Kinderen presenteert DE GEBOORTE VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door:
Nadere informatiePaasviering 2016 ds Jonkersschool. Pasen, het verhaal van Jezus leven, sterven en opstaan. Het leven, sterker dan de dood.
Paasviering 2016 ds Jonkersschool Pasen, het verhaal van Jezus leven, sterven en opstaan. Het leven, sterker dan de dood. 1. Welkom door meester Joop Het dochtertje van Jaïrus. Zij is niet dood, zij slaapt.
Nadere informatieTabernakel en godslamp Thuis bij de Heer
Tabernakel en godslamp Thuis bij de Heer Dag en nacht I In het tabernakel worden na de viering van de eucharistie de overgebleven hosties bewaard. Bij het tabernakel brandt een kaars of lamp als teken
Nadere informatieDe gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.
De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel
Nadere informatiePasen I. Preek over Romeinen 1:4 Wat betekent Pasen? Lezen: Johannes 20:1-23 en Romeinen 1:1-7
Pasen I. Preek over Romeinen 1:4 Wat betekent Pasen? Lezen: Johannes 20:1-23 en Romeinen 1:1-7 Jezus stond op uit de dood, uit het graf. Maar waarom is dat paasgebeuren nu belangrijk voor u/jou? Als iemand
Nadere informatieMaak hier de gaatjes voor in je multomap. Leerlingenboekje WELKOM BIJ DE ROMEINEN. Dit boekje is van
Maak hier de gaatjes voor in je multomap Leerlingenboekje WELKOM BIJ DE ROMEINEN _ Dit boekje is van Welkom bij de Romeinen! In Welkom bij de Romeinen maak je kennis met het Romeinse leven. Je zult merken
Nadere informatie1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4).
BIJBELSTUDIES VOOR JONGE GELOVIGEN LES 4 Les 4 - Redding: Waarom is het voor ieder mens nodig om gered te worden? In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 1) De ongelovige
Nadere informatiezondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar
Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.
Nadere informatieStilte vooraf. Wees stil voor het aangezicht van God, want heilig is de Heer. Uitleg
Stilte vooraf Wees stil voor het aangezicht van God, want heilig is de Heer. Uitleg Witte donderdag. Nacht van de overlevering, met een dubbelzinnige betekenis. Het is de overlevering (de traditie) van
Nadere informatieHet kerkgebouw Huis van God
Het kerkgebouw Huis van God Tekenwaarde TTemidden van vele andere gebouwen die worden gebruikt voor bewoning en bedrijvigheid is een kerk de ruimte voor de ontmoeting met God. Kerken staan meestal op een
Nadere informatiePraktische opdracht Levensbeschouwing PKN Godsdienst
Praktische opdracht Levensbeschouwing PKN G Praktische-opdracht door een scholier 2195 woorden 21 januari 2005 7,4 73 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 2. Probleemstelling en de deelvragen We hebben
Nadere informatieMATTHEÜS 24 OPENBARING 6 Oorlogen en geruchten over oorlogen, hongersnoden,
Les 5 voor 2 februari 2019 Vroege tekenen (4-14) De verdrukking (21-22) Tekenen in de lucht (29) De Zoon des Mensen verschijnt (30) De boodschap van de zegels is een schets van de geschiedenis van de kerk
Nadere informatieDe rijkdom van het evangelie
22 sep 07 20 okt 07 17 nov 07 15 dec 07 12 jan 08 23 feb 08 22 mrt 08 De rijkdom van het evangelie De gerechtigheid van God God maakt levend Gods Geest en het echte leven Het herstel van Israël Leven als
Nadere informatieFormulier om het heilig avondmaal te vieren (3)
Formulier om het heilig avondmaal te vieren (3) Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Instelling Het avondmaal is door onze verlosser zelf ingesteld. Want de apostel Paulus verklaart: Wat ik heb ontvangen
Nadere informatieOPENING VAN DE VIERING
OPENING VAN DE VIERING KRUISTEKEN EN BEGROETING INLEIDING GEBED Pastor: Laat ons samen bidden tot God, in wiens Naam wij hier samengekomen zijn, en in wiens Naam deze kinderen zullen worden gedoopt. Heer
Nadere informatieKerstfeest 2014. Ds. W.E. den Hertogschool
Kerstfeest 2014 Ds. W.E. den Hertogschool Kling klokjes klingelingeling, kling klokjes kling. Laat de boodschap horen: Jezus is geboren, Voor die blijde klanken, willen wij God danken. Kling klokjes klingelingeling,
Nadere informatieHandreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool
Handreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool NAAM September 2009 In september en oktober 2009 was de Levend evangelie Gemeente bezig met het onderwerp 40 DAGEN GEBED. Om gemeente breed
Nadere informatieIn het voetspoor van...
In het voetspoor van... Bijbelse figuren en hun levensgeheim voor jongeren van 2 en 3 jaar drs. M. van Campen Zevende druk Zoetermeer Inhoud. Timotheüs - op school bij God 7 2. Adam - een gevallen mens
Nadere informatieWelkom in het kartuizerklooster
Welkom in het kartuizerklooster Hallo, ik ben monnik Dionysius van Leeuwen. Mijn voornaam spreek je uit als di-o-ni-si-us. Ik ben geboren in 1402. Mijn bijnaam is Dionysius de Kartuizer, omdat ik namelijk
Nadere informatiePreek. Gemeente van Christus, Intro
Schuld? Gezang 75: 1/2 LvdK Stil gebed Votum en groet Psalm 65: 1 NB Geloofsbelijdenis Psalm 65: 2 NB Gebed Schriftlezing Psalm 130: 2/4 NB Preek Psalm 32: 1/4 OB Lezen van het formulier tot en met het
Nadere informatieOPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35
God en je naasten liefhebben LES 3 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 Wat leer
Nadere informatieOntmoetingskerk - Laren NH - 20 april 2014 - Pasen Mattheüs 28: 1-10
Ontmoetingskerk - Laren NH - 20 april 2014 - Pasen Mattheüs 28: 1-10 Zondagsnacht, terwijl soldaten op wacht staan bij het graf, komt er een luide stem uit de hemel. Ze zien hoe de hemelen zich openen
Nadere informatieDIENST VAN DE VOORBEREIDING
Eredienst in de Morgensterkerk 15 juli 2012 Dienst van Schrift en Tafel Muziek bij binnenkomst DIENST VAN DE VOORBEREIDING Welkom door de ouderling Stilte (gemeente gaat staan) Bemoediging en drempelgebed
Nadere informatieBijbel voor Kinderen. presenteert DE VERLOREN ZOON
Bijbel voor Kinderen presenteert DE VERLOREN ZOON Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door: Bible
Nadere informatieDe Twaalf Artikelen des geloofs apostolische geloofsbelijdenis. 1. Ik geloof in God den Vader, den Almachtige, Schepper des hemels en der aarde.
De Twaalf Artikelen des geloofs apostolische geloofsbelijdenis 1. Ik geloof in God den Vader, den Almachtige, Schepper des hemels en der aarde. 2. En in Jezus Christus Zijn eniggeboren Zoon, onze Heere;
Nadere informatieExamen VMBO-GL en TL 2005
Examen VMBO-GL en TL 2005 tijdvak 2 dinsdag 21 juni 9.00-11.00 uur BEELDENDE VAKKEN CSE GL EN TL Bij dit examen hoort een afbeeldingenboekje. Dit examen bestaat uit 38 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieGemeenteviering rond Jesaja 9:5b
Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b 1 Verkondiging Enkele kinderen vragen in de kerk: waarom vieren we kerst? En wat betekent het voor u? Reactie op de antwoorden Ja, waarom vieren we kerst? En wat betekent
Nadere informatieBoek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus.
Boek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus. De engel zei: God zal jou een kind geven. God zal jou Zijn Kind geven. God zal jou Jezus geven.
Nadere informatieJEZUS DE GEWELDIGE LERAAR
JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR Bijbel voor Kinderen presenteert Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul
Nadere informatieGetuige zijn geeft de opdracht tot verantwoording, tot verantwoordelijkheid. Jij daar, ja jij, zeg het maar, waarvan ben jij nu getuige?
Overweging in de Oecumenische viering 24 januari 2010: Lezing uit Lucas 24 (stemmenspel) Geliefde zusters en broeders, getuigen van onze Heer, Jij bent mijn getuige. Je zult maar zo n opdracht krijgen,
Nadere informatieZondag 12 januari - de doop van Jezus
Zondag 12 januari - de doop van Jezus Zoals Nederland een waterland is, zou je kunnen zeggen dat de Bijbel een waterboek is. Het begint al in Genesis 1: Gods Geest zweefde over het water. Er lijkt al water
Nadere informatieGehele lied 2x zingen 1. We zijn hier bij elkaar om de Koning te ontmoeten. We zijn hier bij elkaar om te eren onze Heer.
Gehele lied 2x zingen 1. We zijn hier bij elkaar om de Koning te ontmoeten. We zijn hier bij elkaar om te eren onze Heer. 2. We zijn hier bij elkaar om te vieren dat Hij goed is. En wij prijzen en aanbidden
Nadere informatieGeloven in Jezus Christus
Geloven in Jezus Christus Zoon van God Jezus krijgt God een menselijk gezicht. Immanuel wordt Hij genoemd: God met ons. Het is de naam die Hij bij zijn geboorte krijgt. ZIn Daar begint zijn bijzondere
Nadere informatiePETRUS EN DE KRACHT VAN HET GEBED
Bijbel voor Kinderen presenteert PETRUS EN DE KRACHT VAN HET GEBED Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd
Nadere informatieNaam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel
Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij
Nadere informatieDe dood is dood, leve het leven!
De dood is dood, leve het leven! blok A - nivo 3 - avond 5 Tijd Wat gaan we doen 19.00 Mentorkwartiertje 19.15 Bijbelstudie Romeinen 6:1-13 19.30 De opstanding als historisch feit 19.45 Zondag 17 HC 20.00
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieOpstandingsteksten in de lijdenstijd (3/3) Johannes 12, 20-26 Marknesse, 25 maart 2012 ochtenddienst Thema: de graankorrel die moet sterven
Opstandingsteksten in de lijdenstijd (3/3) Johannes 12, 20-26 Marknesse, 25 maart 2012 ochtenddienst Thema: de graankorrel die moet sterven Gemeente van onze Here Jezus Christus, De graankorrel die sterft
Nadere informatieDe rozenkrans... hoe bid je dat?
De rozenkrans... hoe bid je dat? Wie naar de WJD in Keulen is geweest, heeft er zeker eentje gekregen: een WJD mini-rozenkrans. En wie er niet bij was, heeft misschien wel eens een rozenkrans zien liggen
Nadere informatieHet huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15
Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen
Nadere informatieJezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24
Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24 Als je iets verkeerd doet, verdien je straf. Ja toch? Dat is eerlijk. Er is niemand die nooit iets
Nadere informatieBijbel voor Kinderen. presenteert JONA EN DE GROTE VIS
Bijbel voor Kinderen presenteert JONA EN DE GROTE VIS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door: Bible
Nadere informatieHeer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga
Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n
Nadere informatieGeertgen tot sint jans man van smarten
Geertgen tot sint jans man van smarten Eén van de topstukken van Museum Catharijneconvent in Utrecht is het kleine paneeltje Man van Smarten geschilderd door Geertgen tot Sint Jans. Van de schilder Geertgen
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden
Nadere informatieExodus 4:18-26 /Lucas 2:21 / Romeinen 2:28,29 (40-dagentijd 2010, Brouwershaven)
Exodus 4:18-26 /Lucas 2:21 / Romeinen 2:28,29 (40-dagentijd 2010, Brouwershaven) Voor de kinderen: Rozen hebben doornen (ik heb rozen meegenomen) Kijk maar. Vind je ze mooi? Maar ze hebben ook doornen,
Nadere informatieWie is er nou blind? Het evangelie naar Johannes 9:1-41 22-9-2015
Wie is er nou blind? Het evangelie naar Johannes 9:1-41 1 Inleiding (1) Schrijver: Johannes, discipel en apostel (noemt zichzelf: de discipel van wie Jezus hield) Doel (Joh 20:31): dat je gelooft dat Jezus
Nadere informatieDE WONDEREN VAN JEZUS
Bijbel voor Kinderen presenteert DE WONDEREN VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd
Nadere informatie4 e zondag in de 40 dagen tijd 11 maart 2018 Zondag Laetare verheugt u Lezing: Psalm 65 en Johannes 6 : 1 15
4 e zondag in de 40 dagen tijd 11 maart 2018 Zondag Laetare verheugt u Lezing: Psalm 65 en Johannes 6 : 1 15 De vierde zondag in de 40 dagen tijd wordt zondag Laetare genoemd - verheugt u. Het is een feestelijk
Nadere informatieEerste lezing: Habakuk 3:1-3,16-19 Evangelielezing: Lukas 17:1-10
Eerste lezing: Habakuk 3:1-3,16-19 Evangelielezing: Lukas 17:1-10 Verkondiging Geef me meer geloof God. Het is één van de meest gevaarlijke vragen die je aan God kunt stellen. Ik kan je van te voren zeggen:
Nadere informatieOpen je hart en verwacht een wonder van Jezus!
Open je hart en verwacht een wonder van Jezus! Voordat je het onderstaande gaat doorlezen wil ik je vragen om het onderstaande gebed te bidden: Almachtige God, Schepper van hemel en aarde, ik mag op dit
Nadere informatieZondag 16 december, 3 e advent dienst met HA ds. A.J.Wouda. Filippenzen 4: 4-9. Gemeente van onze Heer Jezus Christus,
Zondag 16 december, 3 e advent dienst met HA ds. A.J.Wouda Filippenzen 4: 4-9 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Een paar verzen uit een brief van Paulus aan de gemeente in Filippi, een klein havenstadje
Nadere informatieDE HEER IS WAARLIJK OPGESTAAN! SCHRIFTLEZINGEN:
DE HEER IS WAARLIJK OPGESTAAN! SCHRIFTLEZINGEN: JONA 1-2 MATTH.12:38-40 1 Meester, wij zouden wel een teken van U willen zien MATTH.12: 38-40 Voor een boos en overspelig geslacht is er maar èèn teken:
Nadere informatie