HET BEHOUDEN VAN EEN OPLEIDING

Transcriptie

1 LANDELIJKE AANDACHT HET BEHOUDEN VAN EEN OPLEIDING Symposium Participatie door Educatie 11 november 2014 Jolanda Kroes - Veel aandacht binnen politiek en (hogeronderwijs - Uitval aantal studenten met een functiebeperking - Belemmeringen weghalen - Accreditering van opleidingen, onderdeel van de Nationale Studenten Enquête (NSE) CIJFERS 3 op de 10 studenten in het hoger onderwijs heeft een functiebeperking 10% van de studenten in het HBO wordt tijdens de studie belemmerd door een functiebeperking. Dat zijn ongeveer studenten. Studenten met een functie-beperking besteden gemiddeld 1 uur meer tijd aan hun studie. Een student met autisme besteedt zelfs gemiddeld 4,4 uur per week meer en een student met dyslexie investeert 3,5 uur per week extra Van alle studenten met een functiebeperking heeft tussen de 42% en 52% voorzieningen nodig. Vooral in het hbo vallen studenten met een functiebeperking vaker uit. 14% van de studenten met een functiebeperking in het hbo is vijf jaar na de start van de studie uitgevallen zonder diploma. Bij studenten zonder beperking is dat 3%. (handicap en studie 2012) DE FUNCTIEBEPERKING /HANDICAP EN MATE VAN BELEMMERING BIJ DE STUDIE (1) Handicap N Helemaal niet Nauwelijks Een beetje Veel Heel veel Spraak en/of taalproblemen (bijv. stotteren, afasie) Visuele beperking (blind, slechtziend) Auditieve beperking (doof, slechthorend) Motorische beperking (lopen, bewegen, gebruik van armen) Rolstoelgebonden Dyslexie Dyscalculie Concentratieproblemen Vermoeidheid / energietekort Chronische pijnklachten

2 DE FUNCTIEBEPERKING /HANDICAP EN MATE VAN BELEMMERING BIJ DE STUDIE (2) BINNEN DE HANZEHOGESCHOOL Ziekte N Helemaal niet Nauwelijks Een beetje Veel Heel veel RSI (pijn / tintelingen in armen, nek en rug door veelvuldig computergebruik) Migraine / ernstige hoofdpijn Eetstoornis (boulimie, anorexia) Handicap Helemaa Nauwelijks Een Heel N Vee Long- en ademhalingsprobleem (bijv. cara, astma, chronische l niet beetj veel l bronchitis, CF - COPD) e Huidaandoening (bijv. eczeem, psoriasis) Spraak en/of taalproblemen (bijv. stotteren, 5 11 afasie) Suikerziekte / diabetes Visuele beperking 1 5 (blind, slechtziend) ADHD Auditieve beperking (doof, slechthorend) Psychisch probleem / aandoening (bijv. psychose, burn-out, Motorische beperking (lopen, bewegen, gebruik van armen) angststoornis, dwangneurose) Rolstoelgebonden Autisme of verwante stoornis (bijv. PDD-NOS) Dyslexie Chronisch vermoeidheidssyndroom 4 (ME) Dyscalculie Artrose, reuma of andere 4 22 gewrichtsklachten Concentratieproblemen Spierdystrofie, spasme of andere 1 2 spierziekte Vermoeidheid / energietekort Andere stoornis aan bewegingsapparaat (bijv. hernia, Chronische pijnklachten verlammingsverschijnselen) Een vorm van kanker Epilepsie Andere neurologische aandoening (bijv. MS) Hart- en vaatziekte (bijv. hartaandoening, hoge bloeddruk, vernauwde vaten) Ernstige darmstoornis (bijv. ziekte van Crohn, colitis) Overige ziekte Convenant met handicap en studie (2007) Koers op kwaliteit (2009) Permanente advies commissie (2010) Aandachtsfunctionarissen (2013) AANDACHTSFUNCTIO- NARISSEN WAT TE DOEN? Waarom Hoe Wat 2

3 DE SLB-MISSIE/ DOCENTEN Studenten met beperkingen helpen beter te functioneren zodat ze met succes en naar hun eigen tevredenheid de opleiding van eigen keuze kunnen (ver)volgen In de eerste plaats uitgaan van wat de student met ons en anderen verbindt, en niet van datgene wat hem van ons en anderen onderscheidt UITGANGSPUNT BONDGENOOTSCHAP WIL JIJ JE OPLEIDING BLIJVEN VOLGEN? ZO JA, WAT BELEMMERT JOU BIJ HET VOLGEN VAN JE STUDIE? Samen met de student achterhalen welke vaardigheden en hulpbronnen hij/zij nodig heeft om met succes en tevredenheid de studie te kunnen voortzetten en afronden Uitgangspunt Begeleidingsmethodiek Studentrol + opleiding van eigen keuze Vaardigheden + Hulpbronnen Succes + Tevredenheid 3

4 Gebruik LSD Luisteren Samenvatten Doorvragen Tips voor (1 e ) gesprek Gebruik geen NONSENS Niet Oplossen Niet Sturen, en Niet Suggereren VOORBEELDEN VAN OPLEIDINGSDOELEN VAN STUDENTEN: Ik wil de komende twee jaar mijn opleiding ICT blijven volgen Ik wil in februari 2015 mijn MWD stage bij Jeugdzorg Groningen starten Ik wil in mei 2015 mijn opleiding Human Technology weer oppakken AANDACHTSPUNTEN Patiëntrol vs Studentrol Hulpverlener vs Docent/SLB-er SLB-er als vs Student als probleemeigenaar probleemeigenaar School vs Stage WAT MOET DE STUDENT KUNNEN Vaardigheden om een opleiding met succes te kunnen blijven volgen. Vraag; Welke vaardigheden moeten er aanwezig zijn om de opleiding te (blijven) volgen? Norm vs Vorm 4

5 Fysieke Intellectuele Cognitieve Sociale Emotionele VAARDIGHEDEN ACTIVITEITEN STUDENT EN BEGELEIDER VAARDIGHEDEN Stap 1 Doel: Ik wil in september 2015 met de opleiding Bedrijfskunde aan de HG weer oppakken Achterhaal de onmisbare vaardigheden naar aanleiding van de eisen vanuit de opleiding (succes) 1A. Expliciete en impliciete eisen achterhalen 1B. Welke eisen zijn essentieel om met deze student verder te bespreken 1C. Bespreken welke vaardigheden hiervoor essentieel zijn? Succes: opleidingseisen : Aanwezigheid + Op tijd komen - Presenteren voor de groep + In subgroepen werken - Voldoendes halen + Stage volgen? 5

6 SUCCES? HULPBRONNEN Wat moet je kunnen doen? Geschreven regels: expliciete eisen Ongeschreven regels: impliciete eisen Welke regels zijn een probleem? Wat heb je nodig aan hulpbronnen? Mensen, plaatsen, dingen, activiteiten Mensen Activiteiten Plaats Dingen Aanpassingen (bv studiemaatje) (bv wandeling maken) (bv ruimte om me terug te trekken) (bv computer) (bv extra toetstijd) Hulpbronnen WAT KAN DE STUDENT NIET ZELF DOEN Vraag: welke hulpbronnen zijn er beschikbaar voor studenten met een functiebeperking? PERSOONLIJK ONAANGENAME ERVARING ANALYSEREN + PERSOONLIJK BELANGRIJKE GEDRAGINGEN PRECISEREN 6

7 ACTIVITEITEN STUDENT EN BEGELEIDER Stap 2. Persoonlijk belangrijk gedrag precies omschrijven (tevredenheid) Bespreek welke vaardigheden de student nodig heeft om met plezier/tevredenheid te functioneren binnen de opleiding van zijn/haar keuze? Tevredenheid: persoonlijk belangrijk gedrag: In de pauze contact met medestudenten - Rust nemen + 2 A. Wat wil iemand zelf kunnen doen om zich prettig te voelen? 2 B. Welke vaardigheden zijn hiervoor essentieel? OEFENING Studente geeft aan in haar projectgroepje van vijf studenten regelmatig ruzie te hebben met haar medestudenten. Ze krijgt regelmatig te horen dat ze haar taakafspraken niet nakomt en dan reageert ze erg boos. Zij kan er toch ook niets aan doen dat ze zo weinig energie heeft Hoe hiermee om te gaan? 1. Beschrijf in het kort een recente onaangename of onbevredigende belevenis (dat wil zeggen: Wie? Wat? Wanneer? Waar?, en de intensiteit van de gevoelens van de student 2. Zoek uit wat de oorzaken voor deze gevoelens zijn (dat wil zeggen: Waarom?) 3. Brainstorm met de student samen over gedragingen die zijn of haar problematische belevenis in positieve zin zouden kunnen oplossen 4. Kies effectieve (E) en realistische/haalbare (R) gedragingen uit die voor de cliënt persoonlijk belangrijk zijn 7

8 VAARDIGHEDEN TOEPASSEN 7 O S Hindernissen opsporen: waarom gebruikt de student de vaardigheid niet (voldoende)? Onwetendheid Onvermogen Onkunde Onbruik Onzekerheid Onnadenkendheid Onwil Uitleggen Hulpbron Vaardigheidsles Oefenen Succesjes Voorbereiden Erover praten, nut uitleggen ONMISBARE VAARDIGHEDEN + ONMISBARE HULPBRONNEN KIES EEN INTERVENTIE VOORBEELD Vaardigheid leren? Vaardigheid leren toepassen? Hulpbron realiseren? Studente geeft aan op haar stageplaats van één collega vooral negatieve feedback te ontvangen en weinig positieve. Ze heeft verschillende keren met haar SLB-er besproken hoe hier mee om te gaan, maar dit leverde in de praktijk niet het gewenste resultaat op. Hoe nu verder? 8

9 3. Zoek uit wat de oorzaken voor deze gevoelens zijn (dat wil zeggen: Waarom?) Gedrag van de student Andermans gedrag Omstandigheden Belangrijk: genoemde oorzaak niet ter discussie stellen!! 4. Brainstorm samen met de student over gedragingen die zijn of haar problematische belevenis in positieve zin zouden kunnen oplossen Handige hulpstrategieën: Je eigen gedrag veranderen Andermans gedrag veranderen De omstandigheden aanpassen/vermijden 9