De Masteropleiding Software Engineering aan de Universiteit van Amsterdam

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De Masteropleiding Software Engineering aan de Universiteit van Amsterdam"

Transcriptie

1 De Masteropleiding Software Engineering aan de Universiteit van Amsterdam De Studie De masteropleiding Software Engineering aan de Universiteit van Amsterdam is een Nederlandstalige, voltijdse opleiding van één jaar, die opleidt tot het Master of Science (MSc) diploma Software Engineering. Het doel van de opleiding is om studenten met de juiste vooropleiding in één jaar te leren om praktijkproblemen op het gebied van software engineering te analyseren en beoordelen, met behulp van actuele academische kennis. Aan het eind van de opleiding ben je in staat om de meest recente inzichten en best practices in software engineering toe te passen om complexe projecten tot een goed einde te brengen. Je bent ook in staat (als je dat zou willen) om als promovendus aan software engineering onderzoek bij te dragen. De studie richt zich op getalenteerde studenten met een Bachelor (WO of HBO) in de Informatiewetenschappen (in ruime zin) die bereid zijn zich gedurende een jaar volledig in te zetten voor een Master diploma. Als je kiest voor de éénjarige Master Software Engineering kies je voor: 1

2 een volwaardige Master of Science in één jaar, met een uitgekiend leermodel en zeer intensieve opleiding, kennismaking met de belangrijkste technieken en best practices uit het vakgebied, werken met innovatieve technologie, begeleiding op maat door een zeer gemotiveerd docententeam met excellente wetenschappelijke reputatie en/of grote ervaring in het bedrijfsleven, een interessant en bruikbaar programma dat je uitdaagt om het maximale uit jezelf te halen, het doormaken van een enorme leercurve in één jaar. De studie is bedoeld voor mensen die een redelijke tot ruime ervaring hebben in het ontwikkelen van software. Basisvaardigheden wat betreft programmeren worden aanwezig verondersteld, dus als je nog moet leren programmeren is dit geen studie voor jou. De opleiding is wetenschappelijk beroepsgericht, hetgeen wil zeggen dat de stijl van werken academisch is, maar gericht op het leren onderzoeken en oplossen van concrete problemen uit het veld. Er wordt veel in groepen gewerkt, in per blok wisselende samenstelling. Het Master project dat de studie afsluit is echter individueel. Ontstaan De masteropleiding Software Engineering is een gezamenlijke onderneming van de Universiteit van Amsterdam (UvA), de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en de Vrije Universiteit, Amsterdam (VUA). De opleiding is in het cursusjaar van start gegaan. In juli 2004 hebben de eerste twaalf studenten uit het eerste jaar de MSc titel behaald (waarvan twee cum laude). In augustus 2005 zwaaide de tweede lichting af: dertien studenten die in september 2004 aan de Masterstudie begonnnen waren kregen toen hun diploma (waarvan één cum laude). De huidige, derde, lichting (2005/2006) bestaat uit 27 voltijdstudenten en acht deeltijdstudenten. 2

3 Inhoud van de studie Software Engineering richt zich op het systematisch ontwerpen, bouwen en onderhouden van grote software systemen die op tijd en binnen de begroting opgeleverd worden, betrouwbaar en efficiënt zijn, voldoen aan de wensen van de klant, en ook op langere termijn goed onderhoudbaar zijn. Als professioneel software engineer moet je ervoor zorgen dat het software systeem steeds wordt aangepast aan de veranderende wensen en eisen van de klant en dat de software parallel loopt, en blijft lopen, met de bedrijfsprocessen van de klant. Vakkenpakket Het rooster voor het cursusjaar 2005/2006 is te vinden op index.htm. De cursussen die worden gegeven zijn: Software Evolution Hoe evolueert software over een aantal jaren, en hoe 3

4 kun je software die al een aantal jaren oud is analyseren en renoveren? Software Architecture Hoe maak je een goed design voor een groot systeem, en wat voor design principes zijn er? Het gaat hier met name om het communicatieproces met belanghebbenden bij het softwareontwikkeltraject, dat de vroegste beslissingen in het traject moet ondersteunen. Software Testing Hoe organiseer je het testen van een groot systeem? Requirements Engineering Hoe stel je het pakket van eisen op waar een op te leveren systeem aan zal moeten voldoen? Software Construction Hoe organiseer je het constructieproces van een groot systeem? Software Process Hoe hanteer je de managementsproblemen rond het produceren van een nieuw software systeem en het invoeren van dat systeem in een bedrijf? De omschrijvingen in de studiegids (hieronder overgenomen) geven een indruk van wat deze vakken inhouden: Software Evolution Het leerdoel van deze cursus is als volgt in kernwoorden samen te vatten: software maintenance, configuratie management, reverse engineering, re-engineering, software renovatie, maintenance processes. Wil een software systeem zijn waarde voor de gebruikers behouden, dan is het van groot belang dat het systeem mee kan evolueren met de veranderende eisen die de business en de technologie stellen. Vaak zal het gaan om veranderingen die plaats vinden terwijl het systeem al in productie is. In het vak software evolutie worden factoren behandeld die flexibiliteit en evolutie bemoeilijken, en technieken om starre systemen geschikt te maken voor verandering. Als je dit onderdeel hebt afgesloten ben je in staat om een keuze te maken uit verschillende technieken om systemen te analyseren en meer flexibel te maken. Inhoud van de cursus: In het practicum doe je ervaring op met technieken voor analyse en transformatie van software systemen. Bovendien word je geconfronteerd met een bestaand, groot systeem, om zo ervaring op te doen met 4

5 de reverse engineering technieken die je geleerd hebt. Open source projecten (Linux, Source Forge) dienen als voorbeeld. Daarnaast zul je door middel van een selectie van artikelen kennis nemen van de state of the art op onderzoeksgebied met betrekking tot software maintenance, reverse engineering, re-engineering en software renovatie. Software Architecture Leerdoel: Na dit onderdeel ben je in staat om: systeemeisen te vertalen in een systeemarchitectuur; afwegingen tussen conflicterende eisen zorgvuldig te maken en te motiveren; de kwaliteit van een voor een bepaald systeem gekozen architectuur te beoordelen; een architectuur te documenteren voor verschillende belanghebbenden, met verschillende prioriteiten. Inhoud in kernwoorden: product families, software product lines, architectural decisions, rationale behind architectural decisions, architecture trade-off analysis, viewpoints, architectural evolution. In dit vak wordt ingegaan op fundamentele ontwerpbeslissingen die er voor moeten zorgen dat een software systeem gedurende een lange periode in staat is te voldoen aan de gestelde eisen. Dit betreft de opdeling van een systeem in componenten, de relaties tussen deze componenten, de kwaliteitseisen die aan de individuele componenten en aan het systeem als geheel gesteld dienen te worden, en afwegingen die gemaakt dienen te worden tussen conflicterende eisen. Onderwijsvorm: In het practicum beschrijf je een gedistribueerde, gelaagde architectuur ten behoeve van uiteenlopende belanghebbenden. Tevens voer je een analyse uit van de mate waarin de architectuur aan verschillende kwaliteitseisen voldoet. Studiemateriaal: [2]. Software Testing Leerdoel: Als je dit onderdeel hebt afgesloten ben je in staat om: kwaliteitseisen op te stellen; een overzicht te geven van diverse testtechnieken (proces en produkt); een keuze te maken uit testtechnieken; testtechnieken in te voeren in een bestaande softwareontwikkellijn. Inhoud in kernwoorden: kwaliteitseisen, verbeterplan, test planning, test case reductie, coverage, black box testing,white box testing, unit and integratie testing, acceptatie testing, quality assurance, test-first design, test-first de- 5

6 velopment, dynamische en statische procesverbetermodellen. Het testen van software systemen is van groot belang om te verifiëren dat een systeem het gewenste gedrag vertoont en te valideren dat het systeem beantwoordt aan de requirements. Door het testen nauw te integreren met de overige stappen in het softwareontwikkelingsproces (van requirements analyse tot implementatie) is het mogelijk kwalitatief hoogwaardige software te ontwikkelen. Studiemateriaal: [23]. Achtergrond: [17]. Requirements Engineering Het succes van een software-systeem staat of valt met de correcte interpretatie van de wensen van de toekomstige systeemgebruikers. In dit vak wordt ingegaan op een aantal specifieke technieken om deze wensen te destilleren, te formuleren in use cases, en controleerbaar te maken middels functionele acceptatietests. Als je dit onderdeel hebt afgesloten ben je in staat om: in overleg met beoogde eindgebruikers systeemrequirements op te stellen in een Programme Of Requirements (POR); problemen in interpretatie, nauwkeurigheid en haalbaarheid van het POR vroegtijdig te herkennen en te onderscheppen; de plaatsing en het belang van het POR in een professioneel domein te herkennen en te implementeren. Aanbevolen literatuur: [13, 19]. Software Construction Leerdoel: Als je dit onderdeel hebt afgesloten ben je in staat om: een audit uit te voeren van een software-systeem; coding standards te (be-)schrijven en in te voeren in een organisatie; adequate software constructie gereedschappen te selecteren en toe te passen (make, IDE s, configure-scripts, etc); 6

7 programma generatoren te gebruiken om sneller nieuwe features in software te kunnen implementeren en de efficiency van het software ontwikkel proces te vergroten; component based software engineering. Inhoud in kernwoorden: inspecties, coding standaards, pair programming, build processes, configuratie management, software quality, reliability, design by contract, programma generatoren. Het vak software constructie houdt zich bezig met methoden en technieken die specifiek gericht zijn op de programmeer- en implementatie-activiteiten van een software engineering project. Het is de volgende fase in het programmeren. Voorbeelden van zulke activiteiten zijn coding en debugging, detailed design, unit testing, reviews op andermans code, optimalisaties, component integratie, enzovoort. Onderwijsvorm: In het practicum worden met name de aspecten van component based software engineering en programma generatoren belicht. Studiemateriaal: [9, 16]. Software Process Leerdoel: Na het volgen van dit vak ben je in staat om: een overzicht te geven van invloedrijke software proces modellen; een keuze te maken uit deze modellen voor een specifiek project; een proces aan te passen aan de specifieke eisen die in reële projecten gesteld worden, en de effectiviteit van het in een lopend project gebruikte ontwikkelingsproces te beoordelen. Inhoud in kernwoorden: Software Development Methods, agile methods, extreme programming, software process improvement, project management, planning and estimation, software metrics. In dit vak wordt de nadruk gelegd op de samenhang tussen de eerder opgebouwde kennis. In het bijzonder wordt gekeken naar de manier waarop de eerder geleerde methoden en technieken gentegreerd kunnen worden tot een samenhangend software proces. Tevens worden de in de cursus behandelde onderwerpen in een bredere context geplaatst, gerelateerd aan de praktijk. Onderwijsvorm: In het practicum voer je projectvoorbereidingen uit, met verschillende methodes en parameters. Ook word je geconfronteerd met realistische probleemsituaties (situatieschetsen en rollenspellen). Studiemateriaal: [3, 4]. Aanbevolen: [14, 10, 15]. 7

8 Studielast De studielast wordt uitgedrukt in ECTS (European Credit Transfer System) punten, waarbij één studiepunt overeenkomt met 28 uren studie. Een heel studiejaar kent in dit systeem 60 studiepunten. Het studiejaar is opgedeeld in twee semesters. Het eerste semester is opgedeeld in drie perioden van respectievelijk 8, 8, en 4 weken. Het tweede semester bestaat uit een onderwijsperiode van 8 weken gevolgd door een afstudeerproject van 12 weken. Een semester heeft een studielast van 30 studiepunten. In de praktijk blijkt dat deze studielast zodanig is dat bijbanen moeilijk met de studie vallen te combineren. Ook een eigen bedrijfje runnen naast de studie is bezwaarlijk. Het éénjarige master-traject is echt een voltijdse opleiding; erbij werken is nauwelijks mogelijk. Voor degenen die de opleiding naast een deeltijdbaan willen volgen wordt er, vanaf 2005/6, ook een deeltijd-variant aangeboden, met een studieduur van twee jaar. Leermodel Om je in één jaar te kunnen ontwikkelen tot Master Software Engineering is effectief studeren van groot belang. Sleutel daartoe is het verwerven van de juiste studiehouding en het verbeteren van je leervaardigheden. De opleiding hanteert hiertoe het leermodel dat in Figuur 1 is weergegeven. Het model bestaat uit een fase waarin gewerkt wordt aan de juiste studiehouding, een fase waarin basisvaardigheden worden aangeleerd, een automatiseringsfase waarin deze basisvaardigheden herhaald en geconsolideerd worden, en tenslotte een fase van zelfontplooiing waarin je de aangeleerde vaardigheden naar eigen inzicht dient toe te passen en verder te ontwikkelen. De begeleiding (in groepen en individueel) start zeer intensief en neemt geleidelijk af. Vaardigheden die je aanleert zijn onder meer: Verwerven van relevante informatie, analyseren en komen tot werkbare oplossingen, theorie toepassen in de praktijk, 8

9 Figuur 1: Leermodel Masteropleiding Software Engineering samenwerken, helder schriftelijk communiceren, efficiënt werken met relevante technologie. Vaardigheden aanleren is een kwestie van trainen. Die training vindt deels plaats in groepsverband, deels individueel. De opleiding zorgt voor inzicht bevorderende en praktijkgerichte opdrachten op maat en voor directe feedback. Er wordt gewerkt in blokken van vier weken. In elk blok dient een minionderzoek te worden uitgevoerd waarover een verslag wordt geschreven. Doordat gewerkt wordt in kortlopende blokken breng je het geleerde direct in de praktijk, waarbij herhaling zorgt voor routine en goede feedback voor gelegenheid om je te verbeteren. In de loop van de maanden worden de opdrachten steeds vrijer, en verschuift de begeleiding van structurerend naar coachend. In de laatste fase werk je vooral individueel, bepaal je zelf de structuur en zorgt de opleiding voor feedback op ingeleverde documenten. Gezien de beperkte tijd wordt strikt de hand gehouden aan deadlines. 9

10 Curriculum-opzet In het eerste semester worden (in de voltijdse variant) per blok steeds twee vakken gegeven. In het laatste blok van het eerste semester wordt begonnen met de voorbereiding van het Master project en de daartoe benodigde literatuurstudie. Het is de bedoeling dat in deze periode het plan voor het Master project wordt opgesteld. Het tweede en het derde blok van het tweede semester zijn geheel gewijd aan het Master project. De meest vakken worden gegeven in de vorm van een hoorcollege (2 contacturen), prakticum (8 contacturen) en een werkcollege (2 contacturen) waarin recente literatuur of een leerboek bestudeerd wordt. Dit komt neer op 12 contacturen per vak. Reken in totaal (twee vakken per blok) op 24 contacturen en circa 12 uren zelfstudie en groepswerk per week, dus 36 uur per week. Als onderdeel van het studieprogramma wordt in aparte papersessies het kritisch verwerken van wetenschappelijke literatuur getraind, Ook is er elke week een voortgangsbespreking van een uur met alle studenten. In de deeltijd-variant wordt er per blok slechts één vak gevolgd. In de deeltijdvariant komt de studiebelasting per week neer op circa 12 contacturen en 6 uur zelfstudie. Algemeen dagschema Maandag: Vak Hoorcollege Werkcollege/practicum Dinsdag: Vervolg Vak Werkcollege/practicum Hoorcollege Woensdag: Vak Hoorcollege Werkcollege/practicum 10

11 Donderdag: Vervolg Vak 2 Vrijdag: Paper Sessies Werkcollege/practicum Hoorcollege Bespreking literatuur in groepen Deeltijdstudenten volgen maar één van de twee vakken; al hun activiteiten zijn hetzij op de maandag en dinsdag, hetzij op de woensdag en donderdag geconcentreerd. Voortgangsbespreking voor voltijd-studenten: op dinsdag of donderdag, van tot 14.45, vóór het hoorcollege. Voortgangsbespreking voor deeltijd-studenten: op een van de collegedagen, om uur. Jaaroverzicht voltijdse opleiding, studiejaar 2005/6 Eerste semester weken periode dagen vakken ma & di Software architectuur wo & do Software evolutie ma & di Requirements engineering wo & do Software testing ma & di Software construction wo & do Voorbereiding Master Project Tweede semester weken periode dagen vakken ma & di Software process wo Software construction do Voorbereiding Master Project Stage en scriptie 11

12 Jaaroverzicht deeltijdopleiding (eerste jaar), studiejaar 2005/6 Eerste semester weken periode dagen vakken ma & di Software architectuur ma & di Requirements engineering ma & di Software construction Tweede semester weken periode dagen vakken ma & di Software process ma & di Software construction literatuuronderzoek ma & di Voorbereiding Master Project Vooruitblik naar 2006/7 voor deeltijdopleiding, tweede jaar Eerste semester aantal weken vakken 8 Software evolutie 8 Software testing 4 Voorbereiding Master Project Tweede semester aantal weken vakken 20 Stage en scriptie Bij de stage en scriptie wordt de regel gehanteerd dat de stage niet in het eigen bedrijf kan plaatsvinden. Het Master project De afsluiting van de studie wordt gevormd door het Master project. Dit project heeft vier weken voorbereidingstijd in het eerste semester (planning 12

13 en literatuurstudie), en wordt uitgevoerd in twaalf weken in het tweede semester. Het master project omvat altijd een onderzoeksstage bij een bedrijf of een kennisinstelling, en het wordt afgerond met een korte scriptie. Als master student zoek je zelf een stageplaats (waarbij de opleiding desgewenst bemiddelt) en schrijf je zelf een projectplan. Dit plan wordt apart beoordeeld, en het is niet mogelijk aan het Master project te beginnen zonder een vooraf goedgekeurd plan. Bedrijven en kennisinstellingen waar in 2003/2004 stages werden uitgevoerd zijn onder meer: Getronics, Ordina, het Centraal Bureau voor de Statistiek, AMB i.t. (een bedrijf dat timing en scoring systemen ontwikkelt voor race-sporten), het Centrum voor Wiskunde en Informatica, en de Hogeschool van Amsterdam. Een greep uit de stagebedrijven in 2004/2005: Shell, AMC, Technische Universiteit Delft, PinkRoccade Civility, Imtech ICT Information Technology, Philips Medical Systems, Geodan, en Het Glazen Huis Business Consultancy. Electronische versies van de Master scripties zijn te vinden op cwi.nl/~paulk/thesesmastersoftwareengineering/index.html. Doelstellingen en eindtermen van de opleiding Algemene doelstellingen van de opleiding Software Engineering. Een software engineer met een master diploma: 1. heeft op het gebied van software engineering inzicht in de belangrijkste technologische ontwikkelingen en hieraan gerelateerde wetenschappelijke resultaten; 2. is in staat dit inzicht in te zetten ten behoeve van innovatie en modernisering van software engineering; 3. kan software engineering-problemen aanpakken met behulp van abstractie en modelvorming en is in staat de oplossingen zowel in algemene termen als in abstracte en technische termen te formuleren; 4. is getraind in best practices en methoden en technieken op het terrein van software engineering; 13

14 5. is in staat zich zowel mondeling als schriftelijk helder uit te drukken, is vaardig in het presenteren voor een groep mensen, en weet problemen en oplossingen op het juiste abstractieniveau uit te leggen; 6. kan goed in teamverband functioneren. De master is vaardig in het overleggen in kleine en grote groepen over technische thema s en is goed in staat technische werkzaamheden te verdelen over een groep mensen en deze werkzaamheden op elkaar af te stemmen; 7. heeft zich rekenschap gegeven van de maatschappelijke, ethische en sociale aspecten van software engineering. Specifieke eindtermen van de opleiding Software Engineering. Een software engineer met een master diploma: 1. is vaardig in het exploreren (zoeken, lezen en beoordelen) van de vele vormen, zowel wat betreft inhoud als medium, van documentatie en literatuur op het gebied van de software engineering; 2. beheerst methoden en technieken om een software systeem mee te laten evolueren met de veranderende eisen die aan dat systeem worden gesteld; 3. is in staat kwalitatief hoogwaardige systemen te ontwikkelen door het systematisch gebruik van methoden en technieken voor validatie; 4. beheerst een scala aan testmethoden en technieken, weet wanneer welke techniek ingezet dient te worden, en heeft hiermee ook praktische ervaring opgedaan; 5. is in staat richtlijnen op het gebied van softwareconstructie op te stellen, bijvoorbeeld ten aanzien van coding standards, design patterns, herstructurering, configuratie management, en build processen; 6. is in staat systeemeisen te vertalen in een systeemarchitectuur en afwegingen tussen conflicterende eisen zorgvuldig te maken en te motiveren; 7. is in staat wensen van systeemgebruikers om te zetten in specifieke requirements, objectmodellen en acceptatietests; 14

15 8. is op de hoogte van diverse software procesmodellen en kent de vooren nadelen van deze. Hij is in staat een ontwikkelingsproces te kiezen voor een specifiek project, en het geselecteerde proces optimaal af te stemmen op de eisen die door dat project worden gesteld; 9. heeft voldoende technische kennis en intellectuele capaciteiten om na enige jaren en ervaring een leidinggevende rol in het werkveld van de software engineering te kunnen spelen; 10. is in staat een visie te ontwikkelen op het gebied van software engineering en zodoende bij te dragen aan de evolutie en innovatie van concrete software engineering projecten. Toelating Voor toelating tot de masteropleiding Software Engineering komt in principe in aanmerking: 1. Iedere bachelor Informatica of Technische Informatica van een Nederlandse universiteit. 2. Eenieder die een buitenlandse kwalificatie vergelijkbaar met eis 1 heeft, op voorwaarde dat het Nederlands en Engels actief en passief voldoende worden beheerst. De beoordeling van buitenlands diploma s zal geschieden aan de hand van criteria en procedures vastgesteld door het Nuffic. 3. Iedere HBO Bachelor Informatica (HIO), Technische Informatica, Information Engineering, of Elektrotechniek met afstudeerrichting Computerkunde, met eindcijfer gemiddeld 7 of hoger die een pakket heeft gevolgd dat de volgende of hiermee vergelijkbare vakken omvat: (a) Algoritmen en datastructuren, (b) Systeemarchitectuur, (c) Besturingssystemen, (d) Programmeertalen, (e) Software engineering. 4. Eenieder die (een substantieel deel van) een gerelateerde opleiding succesvol heeft afgerond en die tijdens een assessment procedure aantoont over voldoende kwaliteit, motivatie en voorkennis te beschikken om de opleiding succesvol af te ronden. De genoemde procedure is nader vast te stellen door de Toelatingscommissie. 15

16 5. Elke aanvraag tot toelating wordt getoetst door de Toelatingscommissie. Zonder toestemming van de Toelatingscommissie heeft een kandidaat geen toegang tot de opleiding Om het gestelde in 4 en 5 nog eens te parafraseren: Bij twijfel over het vakkenprogramma van de vooropleiding vindt een gesprek plaats tussen kandidaten voor de opleiding en opleidingscoördinatoren, om na te gaan of de opleiding een goede keuze is voor de kandidaat. Hierbij kan de kandidaat gevraagd worden voorafgaand aan dit intake gesprek programmacode op te sturen ter bespreking. Noodzakelijke achtergrondkennis Er bestaan plannen om in de nabije toekomst een schakelprogramma aan te gaan bieden om deficiënties in de vooropleidingen aan te vullen, maar zover is het nog niet. Hier volgt een beknopte samenvatting van de achtergrondkennis die voor de opleiding wordt verondersteld, met literatuurverwijzingen, bedoeld voor wie op eigen houtje kennislacunes wil dichten. Wie bij deze zelfstudie graag begeleiding heeft gelieve contact op te nemen met prof. dr. Jan van Eijck, jve@science.uva.nl. Basis discrete wiskunde Kennis van verzamelingen, relaties, eenvoudige combinatoriek. Zie bij voorbeeld [22]. Basis logica Kennis van propositie- en predikatenlogica. Zie bij voorbeeld [5], dat in electronische vorm kan worden opgehaald van ~jve/lai/. Basis formele taaltheorie Reguliere talen, eindige automaten, contextvrije regelsystemen, ontleden, ontleder-generatie. Zie bij voorbeeld [1] (eerste vier hoofdstukken). Basis datastructuren en algoritmiek Elementair begrip van arrays, gelinkte lijsten, dubbel gelinkte lijsten, stapels, wachtrijen, bomen, enzovoort, en van bewerkingen daarop. Zie bij voorbeeld susx.ac.uk/courses/dats/dats.html voor een behandeling van datastructuren en algoritmen in Java. Of voor wie liever een echt boek 16

17 heeft: [12] of (moeilijker) [8]. Je wordt ook geacht iets te weten van (eenvoudige) complexiteitsanalyse van algoritmen. Zie daarvoor bij voorbeeld [8] of [18]. Compilerbouw Scannen, bouwen van ontleedbomen, type checking, code generatie. Zie bij voorbeeld [1] (hoofdstukken vijf tot en met negen). Inleiding software engineering Basiskennis over architectuur, programmeerstijlen, ontwerp aan de hand van een pakket van eisen, enzovoort. Zie bij voorbeeld [21] of [20]. Ontwerp patronen Design patterns geven een matrijs voor de standaard code in een object ge-oriënteerd programma, ten behoeve van hergebruik en code-generatie. Zie [7]. Modelleren Basiskennis modelleren met gebruikmaking van een of andere modelleeromgeving, bij voorbeeld UML (Unified Modelling Language, zie Een indicatie van de programmeervaardigheden die we veronderstellen: Java Programma s geschreven hebben van (zeg) minstens 3000 regels. C Programma s geschreven hebben van (zeg) minstens 1000 regels Unix/Linux Ervaring hebben met de Unix/Linux shell, met het installeren van software pakketten, en met software engineering tools zoals make, CVS en configure. Zie bij voorbeeld [6]. Ontwikkelervaring Ervaring hebben met het ontwikkelen van software in een professionele omgeving (IDE, Integrated Development Environment) is wenselijk, bij voorbeeld met Eclipse (zie of met JBuilder (zie Deze indicatie is alleen globaal. Wie ervaring heeft met andere programmeertalen en -omgevingen komt zeker ook in aanmerking. Vaardigheden waarop een sterk beroep zal worden gedaan tijdens de opleiding zijn: 17

18 Schrijven Het vermogen om heldere, goed gestructureerde teksten te schrijven in het Nederlands en (in mindere mate) in het Engels. Een goed naslagwerk voor het Nederlands is [11]. Presenteren Het vermogen om een onderwerp over het voetlicht te brengen voor een groep. Samenwerken Het vermogen om constructief in een team te werken aan specifieke opdrachten. Toelatingsprocedure Heb je interesse voor deze masteropleiding? Meld je dan aan voor de toelatingsprocedure. Deze toelatingsprocedure dient ervoor om te bepalen of je voldoende voorkennis bezit om te worden toegelaten tot een masterprogramma. Verder wordt bepaald welke kennis je nog mist en hoe deze achterstand zou kunnen worden ingehaald. (Let op: De aanmelding voor de toelatingsprocedure is niet hetzelfde als de inschrijving voor het masterprogramma.) De toelatingsprocedure verloopt als volgt: 1. Haal het aanmeldingsformulier voor de opleiding van het web (www. cwi.nl/~jve/se/formulier_aanmelding_se1.pdf) en vul het in. Dien deze aanvraag inclusief alle vereiste documenten in bij de studieadviseur dr. Andrea Haker Onderwijsinstituut Informatiewetenschappen Universiteit van Amsterdam Nieuwe Achtergracht WV Amsterdam. 2. Zodra we alles in goede orde hebben ontvangen krijg je een ontvangstbevestiging van de aanvraag toegestuurd. 3. De aanvraag wordt vervolgens beoordeeld door de mastercoördinator. Die nodigt je eventueel uit voor een toelatingsgesprek. 18

19 4. De mastercoördinator beslist in overleg met de examencommissie over toelating en eventuele voorwaarden voor toelating (weg te werken deficiënties en vrijstelling wiskunde). 5. Je ontvangt het definitief besluit van toelating (inclusief voorwaarden daartoe en te volgen procedure) toegestuurd per brief. 6. Op basis van deze informatie kun je al dan niet aan de masteropleiding beginnen. Inschrijvingsprocedure Als je bericht hebt ontvangen dat je tot de masteropleiding bent toegelaten dien je je vervolgens, voor de start van de masteropleiding, in te schrijven als student bij de centrale studentenadministratie van de UvA en bij het Onderwijsinstituut Informatiewetenschappen van de UvA. Master en dan... Met het behalen van het masterdiploma heb je laten zien dat je de capaciteiten hebt om een leidinggevende of richtinggevende rol in de software engineering te gaan spelen. Je hebt een visie op het gebied van software engineering en je kunt daarmee bijdragen aan de evolutie en innovatie van concrete software engineering projecten. Dat zijn eigenschappen waarmee je op veel plaatsen aan de slag kan: van kleine innovatieve bedrijven tot onderzoekslabs van grote bedrijven als Philips en Shell. Om de relatie met het werkveld te versterken is een partnergroep opgericht waarin toonaangevende bedrijven en onderzoeksinstellingen meedenken over de opleiding, projecten en stages aandragen, en kennis maken met de studenten. Het masterdiploma geeft uiteraard ook toegang tot een academisch promotietraject. De gebruikelijke gang van zaken daarbij is: solliciteren op een AIO (Assistent in Opleiding) project aan een universiteit of kennisinstelling. Daarmee verwerf je een betaalde onderzoeksplaats die je in de gelegenheid moet stellen in zo n vier jaar een academisch proefschrift te produceren. 19

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING studiejaar 2010-2011. Deel B. HOOFDSTUK 1 - Doelstellingen en eindtermen van de opleiding

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING studiejaar 2010-2011. Deel B. HOOFDSTUK 1 - Doelstellingen en eindtermen van de opleiding UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING studiejaar 2010-2011 Deel B MASTEROPLEIDING SOFTWARE ENGINEERING 1 september 2010 HOOFDSTUK

Nadere informatie

Master Software Engineering

Master Software Engineering Universiteit van Amsterdam Informatica Instituut Onderwijsinstituut Informatiewetenschappen Hogeschool van Amsterdam Instituut Informatica en Elektrotechniek van de Opleiding Master Software Engineering

Nadere informatie

Masters Software Engineering en Computer Science Programma, toelating en wijze van studeren

Masters Software Engineering en Computer Science Programma, toelating en wijze van studeren Masters Software Engineering en Computer Science Programma, toelating en wijze van studeren Bastiaan Heeren Master Software Engineering (60 ec) Thema Vakken EC Software architecture - Design patterns -

Nadere informatie

Master Software Engineering

Master Software Engineering Universiteit van Amsterdam Informatica Instituut Onderwijsinstituut Informatiewetenschappen Hogeschool van Amsterdam Instituut Informatica en Elektrotechniek van de Opleiding Master Software Engineering

Nadere informatie

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 DE MASTEROPLEIDING BIOMEDICAL

Nadere informatie

Software Processen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1. Het software proces

Software Processen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1. Het software proces Software Processen Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1 Het software proces Een gestructureerd set van activiteiten nodig om een software systeem te ontwikkelen Specificatie;

Nadere informatie

Bijlage bacheloropleiding Informatica

Bijlage bacheloropleiding Informatica Bijlage bacheloropleiding Informatica 2011-2012 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht in de belangrijkste

Nadere informatie

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6 Studiewijzer BACHELOR OPLEIDING KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Afstudeerproject BSc KI Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 2, periode 5 en

Nadere informatie

Curriculum 2015-2016 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting

Curriculum 2015-2016 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting Curriculum 2015-2016 Opleidingen Open Universiteit, faculteit Management, Science & Technology, wetenschapsgebied Informatica en informatiekunde, geldig vanaf 1-9-2015 Afkortingen European Credits (studiepunten)

Nadere informatie

BACHELOROPLEIDING DEELTIJD

BACHELOROPLEIDING DEELTIJD HBO-ICT INFORMATICA BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016 2014-2015 LEERROUTES: BUSINESS IT & MANAGEMENT, SOFTWARE ENGINEERING, SYSTEM AND NETWORK ENGINEERING CREATING TOMORROW HBO-ICT DE VIERJARIGE DEELTIJDOPLEIDING

Nadere informatie

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze

Nadere informatie

Curriculum 2014-2015 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting

Curriculum 2014-2015 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting Curriculum 2014-2015 Opleidingen Open Universiteit, faculteit Management, Science & Technology, wetenschapsgebied Informatica en informatiekunde, geldig vanaf 1-9-2014 Afkortingen European Credits (studiepunten)

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Inhoud introductietalen en ontleders Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakelprogramma 6. INHOLLAND met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakelprogramma 6. INHOLLAND met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO examen 5 Het schakelprogramma 6 INHOLLAND met doorstroomminor 8 Studeren in deeltijd 9 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus Software engineering is het vakgebied dat zich bezighoudt met alle aspecten van het doelmatig produceren van hoogwaardige software die vanwege de omvang of complexiteit

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Studeren in deeltijd 8

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Studeren in deeltijd 8 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO-examen 5 Het Pre-masterprogramma 6 Studeren in deeltijd 8 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Leiden biedt de eenjarige

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Tekstboek 7 2.2 Voorkennis 8 2.3 Leerdoelen 8 2.4 Opbouw van de cursus 9 3 Leermiddelen en wijze van studeren

Nadere informatie

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam Aanvraagformulier nieuwe opleiding Basisgegevens Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam Contactgegevens Naam opleiding Internationale

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling wo bacheloropleiding Informatiekunde

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling wo bacheloropleiding Informatiekunde 1 Faculteit Management, Science and Technology Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling 2014-2015 wo bacheloropleiding Informatiekunde U2014/02463 De uitvoeringsregeling treedt in werking

Nadere informatie

faculteit wiskunde en natuurwetenschappen Bijlagen bachelopleiding Informatica

faculteit wiskunde en natuurwetenschappen Bijlagen bachelopleiding Informatica en natuurwetenschappen Bijlagen bachelopleiding Informatica 1 6 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht

Nadere informatie

Verkorting van het schakelprogramma op grond van praktijkervaring ten behoeve van de masteropleiding Computer Science of Software Engineering

Verkorting van het schakelprogramma op grond van praktijkervaring ten behoeve van de masteropleiding Computer Science of Software Engineering Verkorting van het schakelprogramma op grond van praktijkervaring ten behoeve van de masteropleiding Computer Science of Software Engineering Het doel van verkorting van het schakelprogramma op grond van

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling van de masteropleiding

Onderwijs- en examenregeling van de masteropleiding vrije Universiteit amsterdam Faculteit der Exacte Wetenschappen Onderwijs- en examenregeling van de masteropleiding Computer Science Deel B Preambule In dit document wordt een A en een B gedeelte onderscheiden.

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Faculteit der Exacte Wetenschappen Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Bedrijfswiskunde en Informatica Deel B Preambule In dit document wordt een A en een B gedeelte onderscheiden. In

Nadere informatie

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL School of Business and Economics STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL Cursusjaar 2018-2019 2018 Vrije Universiteit, Amsterdam PREMASTERPROGRAMMA EN DOORSTROOMEISEN 2/6 Contents 1. Inleiding...

Nadere informatie

Bachelor Eind Project

Bachelor Eind Project Bachelor Eind Project Robert Hekkenberg & Ido Akkerman 14-12-2015 Delft University of Technology Challenge the future 2 Vandaag Toegangseisen Leerdoelen Onderwijsvorm Beoordeling Praktische zaken Ondersteunende

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL School of Business and Economics STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL Collegejaar 2017-2018 Versie september 2017 2017 Vrije Universiteit, Amsterdam PREMASTERPROGRAMMA EN DOORSTROOMEISEN

Nadere informatie

Studiewijzer. Bachelor Informatica. Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1)

Studiewijzer. Bachelor Informatica. Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1) Studiewijzer Bachelor Informatica Vak: Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1) Coördinator: J. Lagerberg Docenten: R. Poss en J. Lagerberg Studielast: 6 EC Studiegidsnummer:

Nadere informatie

Keuzes in de propedeuse De propedeuse kent geen gebonden keuzeruimte en geen vrije ruimte

Keuzes in de propedeuse De propedeuse kent geen gebonden keuzeruimte en geen vrije ruimte Uitvoeringsregeling 2016-2017 Bacheloropleiding Faculteit Management, Science & Technology wo bacheloropleiding Informatiekunde (Bachelor of Science Information Science) De voertaal in deze opleiding is

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing

Nadere informatie

8.4 Inrichting mastertrack Training & Development

8.4 Inrichting mastertrack Training & Development Master Psychologie 8 Track Training & Development 8.1 Doelgroep, toelaatbaarheid, selectie De track Training & Development is in principe toegankelijk voor studenten die een bachelor Psychologie hebben

Nadere informatie

Studieschema bachelor Informatica

Studieschema bachelor Informatica Studieschema bachelor Informatica 6515316 code titel modulen begeleidingsvorm tentamenvorm tentamendata sept. 15 -aug. 16 Startpakket U kunt op twee momenten in het jaar in september of in februari starten

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en wijze van studeren

Nadere informatie

Mechanica 8 Wb1217 Sterkteleer 2 3 2 Wb1216-06 Dynamica 2 3 4 Wb1218-07 Niet Lin. Mechanica 2 3. Projecten 6 Project 6 doorlopend Totaal 41

Mechanica 8 Wb1217 Sterkteleer 2 3 2 Wb1216-06 Dynamica 2 3 4 Wb1218-07 Niet Lin. Mechanica 2 3. Projecten 6 Project 6 doorlopend Totaal 41 Schakelprogramma t.b.v. instroom van studenten van de HBO-bacheloropleiding Werktuigbouwkunde in de TU Delft masteropleiding Mechanical Engineering en daaraan gerelateerde masteropleidingen: Biomedical

Nadere informatie

B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie

B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie Djoerd Hiemstra, Klaas Sikkel, Luís Ferreira Pires, Maurice van Keulen, en Jan Kamphuis 1 Inleiding Studenten hebben in modules 1 en 2 geleerd om moeilijke

Nadere informatie

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Opleidingsspecifieke deel OER, 2018-2019 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

Mechanica 8 Wb1217 Sterkteleer 2 3 2 Wb1216-06 Dynamica 2 3 4 Wb1218-07 Niet Lin. Mechanica 2 3

Mechanica 8 Wb1217 Sterkteleer 2 3 2 Wb1216-06 Dynamica 2 3 4 Wb1218-07 Niet Lin. Mechanica 2 3 Schakelprogramma t.b.v. instroom van studenten van de HBO-bacheloropleiding Scheepsbouwkunde in de TU Delft masteropleiding Marine Technology en daaraan gerelateerde masteropleidingen: Materials Science

Nadere informatie

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Marko van Eekelen, Remko Helms, Evert van de Vrie TouW Informatica symposium 21 november 2015 Aanleiding vernieuwing Open Universiteit Ministerie

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE EXTRA KEUZENVAK VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN

Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE EXTRA KEUZENVAK VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN EXTRA KEUZENVAK Semester, periode : 2 e semester, periode 4 en 5 Coördinator(en) : Arnoud Visser en Bas Terwijn Docent(en) :

Nadere informatie

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL Cursusjaar 2015-2016 Versie september 2015 2015 Vrije Universiteit, Amsterdam PREMASTERPROGRAMMA

Nadere informatie

Practicumhandleiding. (versie 2010)

Practicumhandleiding. (versie 2010) (versie 2010) Belangrijk! In deze handleiding treft u alle informatie aan die nodig is voor de uitvoering van het practicum. Behalve de organisatie van het practicum zelf en een korte beschrijving van

Nadere informatie

Bijlage bacheloropleiding Informatica 2012-2013

Bijlage bacheloropleiding Informatica 2012-2013 Bijlage bacheloropleiding Informatica 2012-2013 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht in de belangrijkste

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling 2014-2015 wo bacheloropleiding Informatica

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling 2014-2015 wo bacheloropleiding Informatica 1 Faculteit Management, Science and Technology Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling 2014-2015 wo bacheloropleiding Informatica U2014/02462 De uitvoeringsregeling treedt in werking per

Nadere informatie

Voor de master (uitlopende programmering) worden vanaf de OER geen nieuwe studenten meer toegelaten.

Voor de master (uitlopende programmering) worden vanaf de OER geen nieuwe studenten meer toegelaten. Uitvoeringsregeling master 2016-2017 Faculteit Management, Science & Technology wo masteropleiding Computer Science (uitlopende programmering) (Master of Science Computer Science) De voertaal in deze opleiding

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 6. Het Pre-masterprogramma 7. Studeren in deeltijd 9

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 6. Het Pre-masterprogramma 7. Studeren in deeltijd 9 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO-examen 6 Het Pre-masterprogramma 7 Studeren in deeltijd 9 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Leiden biedt de eenjarige

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakeltraject 7. Van schakeltraject naar Masteropleiding 8. Het totale traject in schema 9

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakeltraject 7. Van schakeltraject naar Masteropleiding 8. Het totale traject in schema 9 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO examen 5 Het schakeltraject 7 Van schakeltraject naar Masteropleiding 8 Het totale traject in schema 9 Studeren in deeltijd 10 INLEIDING Het departement Pedagogische

Nadere informatie

Stichting NIOC en de NIOC kennisbank

Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC (www.nioc.nl) stelt zich conform zijn statuten tot doel: het realiseren van congressen over informatica onderwijs en voorts al hetgeen

Nadere informatie

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden:

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Theologie en Religiewetenschappen Programma: Religie en Samenleving Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding 1. Voor toelating tot de

Nadere informatie

Praktische zaken INFOB3SO

Praktische zaken INFOB3SO Praktische zaken INFOB3SO Department of Information and Computing Sciences, Universiteit Utrecht November 7, 2014 Welkom bij INFOB3SO Ofwel: Systeemontwikkeling: Methoden en Management Vervolg op MSO,

Nadere informatie

- Academische competenties in de bachelor - Academische competenties in de bachelor

- Academische competenties in de bachelor - Academische competenties in de bachelor wo-bacheloropleiding Informatica 1 van 6 U2015/03290 De uitvoeringsregeling treedt in werking per 1 september 2015 en heeft eenzelfde werkingsduur als de Onderwijsen examenregeling (OER) 2015-2016 voor

Nadere informatie

MINOR SOFTWARE KWALITEIT EN TESTEN. 15 mei 2019 Maurice van Haperen

MINOR SOFTWARE KWALITEIT EN TESTEN. 15 mei 2019 Maurice van Haperen MINOR SOFTWARE KWALITEIT EN TESTEN 15 mei 2019 Maurice van Haperen Agenda Introductie Aanleiding, ontwikkeltraject Programma en toetsing Ervaringen Hoe verder Discussie / vragen en (eventueel) een bijdrage

Nadere informatie

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 9 2.4 Leermiddelen 9 3 Tentaminering

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011

Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011 Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde

Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde 1. BoE domeincompetentie Analyseren (minimaal niveau eind major W: 3) (toelichting: deze omschrijving komt uit de Bachelor of Engineering (BoE))

Nadere informatie

Vrijstelling binnen een bacheloropleiding van de faculteit Informatica, 2013-2014

Vrijstelling binnen een bacheloropleiding van de faculteit Informatica, 2013-2014 1/6 Vrijstelling binnen een bacheloropleiding van de faculteit Informatica, 2013-2014 Iedereen van 18 jaar of ouder kan bij de Open Universiteit starten met een bacheloropleiding van de faculteit Informatica:

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Nederlandkunde/ Dutch Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Vastgesteld door de decaan van de faculteit Wiskunde&Informatica op 28 augustus 2003

Vastgesteld door de decaan van de faculteit Wiskunde&Informatica op 28 augustus 2003 Onderwijs- en examenregeling 2003 van de Masteropleiding Computer Science Vastgesteld door de decaan van de faculteit Wiskunde&Informatica op 28 augustus 2003 Inhoud: 1. Algemeen 2. Inrichting van de opleiding

Nadere informatie

Master Software Engineering. Inhoud, begeleiding, tentamen dr. Anda Counotte Docent en mentor

Master Software Engineering. Inhoud, begeleiding, tentamen dr. Anda Counotte Docent en mentor Master Software Engineering Inhoud, begeleiding, tentamen dr. Anda Counotte Docent en mentor Thema Software Architectuur Design Patterns (DP) ir. Sylvia Stuurman, dr.ir. Harrie Passier en dr. Bastiaan

Nadere informatie

Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en

Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en Informatiewetenschap - 2016-2017 I Als je niet voldoet aan de vooropleidingseisen,

Nadere informatie

Vrijstelling voor de vrije ruimte Vrijstelling op basis van verwante opleiding

Vrijstelling voor de vrije ruimte Vrijstelling op basis van verwante opleiding Maart 2015 Vrijstelling binnen een bacheloropleiding van het wetenschapsgebied Informatica en Informatiekunde, 2014-2015 Iedereen van 18 jaar of ouder kan bij de Open Universiteit starten met een bacheloropleiding

Nadere informatie

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 9 3 Leermiddelen en wijze van studeren

Nadere informatie

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl - 2 - Voorwoord

Nadere informatie

Keuzes in de propedeuse De propedeuse kent geen gebonden keuzeruimte en geen vrije ruimte.

Keuzes in de propedeuse De propedeuse kent geen gebonden keuzeruimte en geen vrije ruimte. Uitvoeringsregeling 2016-2017 Bacheloropleiding Faculteit Management, Science & Technology wo bacheloropleiding Informatica (Bachelor of Science Computer Science) De voertaal in deze opleiding is Nederlands.

Nadere informatie

Cursus Software evolution. Dr. Bastiaan Heeren (bhr@ou.nl) Touw Symposium, 24 november 2012 Studiecentrum Amsterdam

Cursus Software evolution. Dr. Bastiaan Heeren (bhr@ou.nl) Touw Symposium, 24 november 2012 Studiecentrum Amsterdam Cursus Software evolution Dr. Bastiaan Heeren (bhr@ou.nl) Touw Symposium, 24 november 2012 Studiecentrum Amsterdam Inhoud Organisatie cursus De software vulkaan Opdracht 1: metrieken Opdracht 2: visualisatie

Nadere informatie

Voor het programma van de opleiding gelden geen aanvullende toelatingsvoorwaarden.

Voor het programma van de opleiding gelden geen aanvullende toelatingsvoorwaarden. Opleidingsspecifiek deel Art.2.1 toelatingseisen opleiding Toelaatbaar tot de opleiding is de bezitter van een Nederlands of een buitenlands diploma van hoger onderwijs die aantoont te beschikken over

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Master Filosofie () Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september 2016.

Nadere informatie

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren Competenties Luuk van Paridon Overzicht waar ik nu sta: Afbeelding 1: Spinnenweb competenties De groene lijn geeft aan welke competenties ik tot nu toe behaald heb (zie Afbeelding 1). De competenties die

Nadere informatie

Business Process Management

Business Process Management Business Process Management Prof. dr. Manu De Backer Universiteit Antwerpen Katholieke Universiteit Leuven Hogeschool Gent Wat is een bedrijfsproces? Een verzameling van (logisch) gerelateerde taken die

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Nederlandse taal en cultuur

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Nederlandse taal en cultuur Opleidingsspecifieke deel OER, 2015-2016 Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Nederlandse taal en cultuur Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Alle studenten die per 1 september 2016 willen starten

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Italiaanse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Tanja Vos, Remko Helms, Janine Voncken, Evert van de Vrie TouW Informatica symposium 19 november 2016 Nieuwe koers De Open Universiteit wil

Nadere informatie

Voor de master (uitlopende programmering) worden vanaf de OER geen nieuwe studenten meer toegelaten.

Voor de master (uitlopende programmering) worden vanaf de OER geen nieuwe studenten meer toegelaten. Uitvoeringsregeling master 2016-2017 Faculteit Management, Science & Technology wo masteropleiding Software Engineering (uitlopende programmering) (Master of Science Software Engineering) De voertaal in

Nadere informatie

Veel gestelde vragen lijst Deeltijd Human Resource Management 2013-2014

Veel gestelde vragen lijst Deeltijd Human Resource Management 2013-2014 Veel gestelde vragen lijst Deeltijd Human Resource Management 2013-2014 1. Op welke dag wordt lesgegeven? Er is één vaste lesdag per week. Tijdens het cursusjaar 2013-2014 zijn de lessen als volgt: De

Nadere informatie

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl Voorwoord De Onderwijs-

Nadere informatie

Software Engineering. Universiteit Antwerpen

Software Engineering. Universiteit Antwerpen Software Engineering 3de BAC Informatica (Computer Science) [Academic year 2010-2011] Prof. Serge Demeyer Universiteit Antwerpen HOOFDSTUK 0 Praktische Zaken Doel Professionele Informaticus Plaats in het

Nadere informatie

Het diploma van de opleiding kan behaald worden tot en met 31 december 2015.

Het diploma van de opleiding kan behaald worden tot en met 31 december 2015. Opleidingsspecifieke deel OER, 2015-2016 Opleiding / programma: MSc Logopediewetenschap Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Niet van toepassing NB: Sinds 1 september 2013 is instroom in de masteropleiding

Nadere informatie

Opleiding / programma: Communicatie- en Informatiewetenschappen/ Communicatie en Organisatie

Opleiding / programma: Communicatie- en Informatiewetenschappen/ Communicatie en Organisatie Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 Opleiding / programma: Communicatie- en Informatiewetenschappen/ Communicatie en Organisatie Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding 1. Voor toelating tot de

Nadere informatie

Informatica aan de Universiteit Antwerpen

Informatica aan de Universiteit Antwerpen Informatica aan de Universiteit Antwerpen Academische Bachelor en Master Waarom Informatica? Informatica heeft een enorme impact Informatica is een boeiende wetenschap Brede keuze uit tewerkstellingsmogelijkheden:

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel MA Portugese taal en cultuur. toelatingseisen opleiding

Opleidingsspecifiek deel MA Portugese taal en cultuur. toelatingseisen opleiding Opleidingsspecifiek deel Art.2.1 toelatingseisen opleiding 1. Toelaatbaar tot de opleiding is de bezitter van een Nederlands of een buitenlands diploma van hoger onderwijs, die aantoont te beschikken over

Nadere informatie

VOORBEREIDINGSJAAR HOGER ONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGEN. Erkend traject naar werk door VDAB. Boekhouden of informatica SCHOOLJAAR 2014-2015

VOORBEREIDINGSJAAR HOGER ONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGEN. Erkend traject naar werk door VDAB. Boekhouden of informatica SCHOOLJAAR 2014-2015 Erkend traject naar werk door VDAB VOORBEREIDINGSJAAR HOGER ONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGEN Boekhouden of informatica SCHOOLJAAR 2014-2015 In één schooljaar klaar om te studeren in het Nederlands WWW.VOORBEREIDINGSJAAR.BE

Nadere informatie

wo masteropleiding Computer Science A. Toelating tot de masteropleiding Uitvoeringsregeling master

wo masteropleiding Computer Science A. Toelating tot de masteropleiding Uitvoeringsregeling master Uitvoeringsregeling master 2016-2017 Faculteit Management, Science & Technology wo masteropleiding Computer Science (Master of Science Computer Science) De voertaal in deze opleiding is Nederlands. In

Nadere informatie

'Ik merkte dat het mij meer moeite kostte' NIEUWS. Published on advalvas (http://www.advalvas.vu.nl) 28 februari 2017

'Ik merkte dat het mij meer moeite kostte' NIEUWS. Published on advalvas (http://www.advalvas.vu.nl) 28 februari 2017 Published on advalvas (http://www.advalvas.vu.nl) Home > 'Ik merkte dat het mij meer moeite kostte' NIEUWS 28 februari 2017 'Ik merkte dat het mij meer moeite kostte' Hbo-studenten doen het prima als ze

Nadere informatie

Vrijstelling op grond van praktijkervaring binnen de bacheloropleiding Informatica

Vrijstelling op grond van praktijkervaring binnen de bacheloropleiding Informatica Vrijstelling op grond van praktijkervaring binnen de bacheloropleiding Informatica Het doel van vrijstelling op grond van praktijkervaring is om vast te stellen welke cursussen uit de bacheloropleiding

Nadere informatie

HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016

HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016 HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016 LEERROUTES: BUSINESS IT & MANAGEMENT, SOFTWARE ENGINEERING EN SYSTEM AND NETWORK ENGINEERING CREATING TOMORROW HBO-ICT DEELTIJD NAAST JE WERK LEG JE MET EEN

Nadere informatie

Promoveren: Geschikt / Ongeschikt?

Promoveren: Geschikt / Ongeschikt? Promoveren: Geschikt / Ongeschikt? Naam: Email: Is promoveren bij het Welten-instituut (Open Universiteit) iets voor mij? Vraag 1 van 15 Ik voldoe aan de eisen van voldoende vooropleiding om te promoveren,

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel MA Geschiedenis. toelatingseisen opleiding

Opleidingsspecifiek deel MA Geschiedenis. toelatingseisen opleiding Opleidingsspecifiek deel Art.2.1 toelatingseisen opleiding 1. Toelaatbaar tot de opleiding is de bezitter van een Nederlands of een buitenlands diploma van hoger onderwijs, die aantoont te beschikken over

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit?

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Naam opleiding: Industrieel Ontwerpen Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen

Nadere informatie

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties:

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties: Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Kunstgeschiedenis Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen

Nadere informatie

Programma Bachelor- en Masteropleiding Informatica 2009-2010

Programma Bachelor- en Masteropleiding Informatica 2009-2010 Programma Bachelor- en Masteropleiding Informatica 2009-2010 Curriculumcommissie Redactie: Jos Roerdink Laatst herzien: 26 maart 2009 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Bacheloropleiding 1 3 Masteropleiding

Nadere informatie

HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2016-2017 CREATING TOMORROW

HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2016-2017 CREATING TOMORROW HBO-ICT BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2016-2017 LEERROUTES: BUSINESS IT & MANAGEMENT, SOFTWARE ENGINEERING, SYSTEM AND NETWORK ENGINEERING CREATING TOMORROW HBO-ICT Naast je werk leg je met een deeltijdstudie

Nadere informatie

Modulewijzer tirprog02/infprg01, programmeren in Java 2

Modulewijzer tirprog02/infprg01, programmeren in Java 2 Modulewijzer tirprog02/infprg01, programmeren in Java 2 W. Oele 17 november 2009 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Studiehouding 3 3 Voorkennis 4 4 Inhoud van deze module 5 5 Leermiddelen 5 6 Theorie en

Nadere informatie

Voorlichtingsdag Bedrijfskunde. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Voorlichtingsdag Bedrijfskunde. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Voorlichtingsdag Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde PROGRAMMA Bedrijfskunde@VU: hoe, wat en waarom? Prof. dr. W.E.H. Dullaert, Opleidingsdirecteur bachelor bedrijfskunde

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Internship & Communication Consultancy Masterprogramma Communicatie- en Informatiewetenschappen

Internship & Communication Consultancy Masterprogramma Communicatie- en Informatiewetenschappen Internship & Communication Consultancy Masterprogramma Communicatie- en Informatiewetenschappen Informatie voor jou als student Je mag dit vak volgen als je (voorwaardelijk) bent toegelaten tot de Masteropleiding

Nadere informatie