Kijk een kikker. Maak kennis met kikkers van Nederland! Groep 1 en 2. Kennis maken. Observeren. Leren
|
|
- Bert van de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kijk een kikker Maak kennis met kikkers van Nederland! Kennis maken Observeren Leren
2 Lespakket kikkers groep 1/2 (Lente-thema) Les 1: Kennis maken Inleiding op de lessen: Bij de lente horen natuurlijk amfibieën, zoals kikkers, padden en salamanders. Deze diertjes ontwaken dan uit hun winterslaap en zijn goed waar te nemen in het voorjaar. Het zijn soorten die in Nederland allemaal beschermd zijn. In dit lespakket richten wij ons vooral op de kikkers, omdat het wettelijk is toegestaan de larven van deze amfibieën in een aquarium te houden voor educatieve doeleinden en ervaringsgericht onderwijs. Het is natuurlijk ook ontzettend leuk om eitjes en kikkervisjes in de klas te hebben. Tijdens de verschillende lessen willen wij de kinderen bekend maken met de leefwijze en leefomgeving van amfibieën. U maakt met de kinderen een uitstapje naar een poel of sloot om daar te observeren en te verzamelen, zodat jullie je eigen poeltje kunnen samenstellen in de klas. Op deze manier kunnen u en de kinderen de ontwikkeling van eitje, tot larve, tot kikker of pad observeren. Natuurlijk brengt u samen met de kinderen de gemetamorfoseerde kikkertjes aan het eind van het project weer samen terug naar de plek waar het vandaan kwam. Leg de kinderen ook uit waarom dit nodig is. In de eerste les zullen de kinderen dieren en planten verzamelen om een poel in de klas na te kunnen bootsen. De lessen die hierop volgen zijn vooral om te observeren en te verwerken. Voor kleuters is het van belang dat het onderwerp gaat leven. Naast het bekijken en verwonderen, zal dat vooral plaats vinden in de vorm van werkjes die met kikkers te maken hebben zoals kleurplaten, knutselopdrachten, sorteeroefeningen, telopdrachten, liedjes e.d. Wij verwijzen naar een aantal websites waar veel van dit soort verwerkingen te vinden zijn. In de tekst Kikkers in de klas (zie bijlage achtergrondinformatie) kunt u precies lezen hoe jullie het best kikkervisjes kunnen grootbrengen tot echte kikkertjes. U kunt ook gebruik maken van de tekst Informatie over amfibieën voor kinderen als extra verdiepingsmateriaal voor uzelf en de kinderen. Wij wensen de kinderen en u veel plezier bij het uitvoeren van dit leuke lespakket! Bereikte doelen na afloop van de lessen: Na het uitvoeren van de volgende lessen hebben de kinderen de volgende doelen bereikt: o De kinderen weten dat er in en om een poel of sloot verschillende dieren en planten leven. o De kinderen weten hoe de gedaanteverwisseling van de kikker of pad verloopt. o De kinderen zien de verschillende kenmerken tussen eitje, kikkervisje en kikker. o De kinderen kunnen zorgzaam met de planten en dieren omgaan. o De kinderen leren hoe leuk het is om deze dieren te leren kennen. o De kinderen leren waar ze deze dieren kunnen vinden. Kijk een kikker, maak kennis met Nederlandse kikkers 2
3 o De kinderen kunnen kennis maken met kikkergeluiden. Bij het RAVON is een CD te bestellen met daarop verschillende kikker- en paddengeluiden. Het is leuk om te ontdekken dat kikkers niet alleen maar kwaken. - RAVON (Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland) is voor meer informatie of tips te bereiken op telefoonnummer De stichting heeft ook een boeiende website Indeling van de lessen. Hoewel enkele lessen genummerd zijn, is er geen vaste volgorde waarin de lessen aan bod moeten komen. Het is een aanbevolen volgorde, hoewel u zelf ervoor kunt kiezen om lessen weg te laten of juist in te voegen. In groep 1/2 zult u samen met de groep bepalen welke onderdelen aan bod komen. Dit hangt natuurlijk sterk af van de betrokkenheid van de kinderen. Als leidraad hier de mogelijke opzet. Een leuk idee is om met een digitale camera de verschillende stadia vast te leggen en te bekijken! Naderhand kunnen de foto s gebruikt worden om er bijvoorbeeld een collage van te maken (afsluiting van het project). Ook is het leuk om ze te gebruiken in de schoolkrant, of op de website van de school, zodat ook ouders op de hoogte zijn van de activiteiten die plaatsvinden. Buiten deze lessen kunt u de extra aangeboden activiteiten zelf inplannen. Kijk een kikker, maak kennis met Nederlandse kikkers 3
4 Lessenserie Inleiding - Wat weten de kinderen al van kikkers: o Hoe voelen ze aan? o Waar kun je ze vinden o Welk geluid maken ze? o Wie kan er een tekenen? o Wie kan er een nadoen? - Er zijn een aantal leuke kleuterboeken met kikker(s) in de hoofdrol, zoals de serie Kikker van Max Velthuis, 5 gespikkelde kikkers van Debbie Tarbett en 5 vrolijke kikkers van M. Reinke. -Verder zijn er interessante websites over het onderwerp (lesinformatie basisonderwijs kikkers) AAN HET WERK. Deze lessenserie bestaat uit 2 startlessen. De eerste les is een praktijkles. U gaat met de kinderen het veld in, op zoek naar waterdieren. De andere les is een verwerkingsles in de klas. Na deze verwerkingsles is het project echter nog niet klaar. De ontwikkeling van de kikkertjes duurt natuurlijk langer dan dat. Daar valt dus nog langer van te genieten en opdrachten omheen te plannen. OP de RAVON site is ook leerkracht-informatie te vinden, die gedownload kan worden. Hier vind u achtergrond informatie bij het thema amfibieën. Kijk een kikker, maak kennis met Nederlandse kikkers 4
5 Les 1: Onderwerp: Uitstapje naar een poel of sloot Doel: Aan het eind van de lessenserie weten de kinderen dat er dieren en planten in en rond een poel of sloot leven. De kinderen verzamelen kikkerdril of kikkervisjes en nog enkele andere waterdiertjes, planten en bodemmateriaal, om die in de klas in een aquarium te doen. Op deze manier kunnen de kinderen de ontwikkeling van de kikkertjes volgen. Materialen: o Glazen bak (aquarium) o Emmertjes o Schepnetjes o Vergrootglazen 10 x o Bodemmateriaal zoals steentjes / zand Het veldwerk: U moet ongeveer rekenen op een uur in het veld. Wanneer de school vlakbij een poel of sloot is, kan je daar natuurlijk naartoe wandelen. Extra begeleiding is daarbij vanzelfsprekend aanwezig. Wanneer er geen poel of sloot in de buurt is, zult u vervoer moeten regelen. Breng de ouders op de hoogte, zodat de kinderen ook laarzen bij zich hebben en niet hun allerbeste kleren aandoen. Op de gekozen locatie gaan jullie op zoek naar kikkerdril of kikkervisjes en andere waterdieren, planten en algen (als voedsel voor de kikkervisjes). Zorg dat ieder kind ten minste 1 tot 2 keer kan scheppen met een schepnetje. Zorg dat jullie voldoende materialen (emmers) meenemen om diertjes en planten in te verzamelen. Wanneer de tijd om is, zorgen jullie ervoor dat alles wat verzameld is in de emmers mee terug naar de klas genomen wordt. Houdt u wel in de gaten dat er geen volwassen dieren of larven van salamanders worden meegenomen, want dat is wettelijk verboden. Insecten kunnen ook beter terug het water in, omdat ze van het kikkerdril kunnen gaan eten. Afsluiting: In de klas kunnen de verzamelde dieren en planten in het aquarium gestopt worden. TIP: Misschien kunnen een paar kinderen het aquarium inrichten, om te voorkomen dat alles in een keer erin gekieperd wordt, of dat het te druk wordt om het aquarium heen. Het water kun je bij het erin gieten helder houden, door op de bodem van bijv. zand een schoteltje te zetten en het daar op te gieten. Zand en modder wervelen dan niet op en er blijft voldoende zuurstof in het water aanwezig. Let erop dat het aquarium op een lichte plaats staat, maar niet in de zon, want dan sterft alles vrij snel door zuurstofgebrek en te hoge temperatuur! Wanneer het aquarium klaar is, is ook het einde van de eerste les bereikt. De verwerking van dit veldbezoek noemen we les 2. Wanneer die les plaatsvindt, bepaalt u als leerkracht zelf het best. Kijk een kikker, maak kennis met Nederlandse kikkers 5
6 Les 2: Onderwerp: Op onderzoek in het aquarium. Wat gebeurt er in het aquarium? Vragen stellen: o Waarom zijn er zoveel kikkervisjes? o Waarom heten ze..visjes? o Wat eten ze? o Wat zou je aan een kikker(visje) willen vragen? o Wat leeft er nog meer bij de kinderen? Doel: Samen meer informatie verzamelen over kikkers, door te proberen zelf antwoorden te vinden op deze vragen. Materialen: o Glazen bak (aquarium) 1x o Vergrootglazen 10 x o Papier om op te tekenen, bijvoorbeeld ter verduidelijking. Waarschijnlijk overbodig om te melden dat er erg leuke boeken over kikkers zijn, ook voor kleuters.(zie ook boven) Kijk een kikker, maak kennis met Nederlandse kikkers 6
7 Les 3 Onderwerp: Inrichten van je eigen poel op papier. Doel: Aan het eind van de les hebben de kinderen een eigen poel ingericht. De kinderen hebben in de vorige les(sen) gezien hoe een poel of sloot er uit ziet. Het maken van een eigen poel kan op meerdere manieren: o kinderen kunnen in groepsverband werken aan een groot aquarium op papier. o kinderen kunnen individueel een aquarium plakken, waarbij de werkbladen 1A en 1B gebruikt kunnen worden. Op het werkblad zijn enkele dieren en planten afgebeeld die in en om een poel of sloot leven. De kinderen hebben nu de taak om de plaatjes op de goede plaats in en rond de poel te plakken. Materialen: o Werkblad 1A en 1B o Natuur- of tuintijdschriften o Schaar, lijm, knutselspullen Kern: Nu gaan de kinderen zelfstandig of in groepjes aan de slag. U introduceert de werkbladen 1A en 1B. De kinderen krijgen de opdracht om de poel in te richten. Ze moeten de plaatjes van de planten en dieren op de goede plaats plakken. U kunt er natuurlijk ook voor kiezen om de kinderen zelf naar plaatjes te laten zoeken in tijdschriften en zo een poel te laten inrichten. Een creatieve invulling zou zijn om de kinderen zelf een poel te laten knutselen van kosteloos materiaal en papier. Afsluiting: Het bespreken van de werkbladen of de werkstukken. Waarom heb je de kikker in het water geplakt? Kan hij ook op het land? Enz. De kinderen kunnen zelf ook uitleg en verklaringen geven bij hun werk. Het is erg leuk om samen met de kinderen dagelijks eventuele veranderingen in het aquarium waar te nemen. De passende afbeeldingen / foto s van het stadium waarin het kikkerdril / kikkervisje zich bevindt kan er bij gehangen worden. Dit is een ideale verwerkingsmogelijkheid. Foto s en werkstukken lenen zich ook om te gebruiken als evaluatie van het project. De oudste kleuters kunnen zo n dril-tot-kikker verhaal ook zelf tekenen. *Het liedje / versje Tien kleine kikkertjes leent zich niet alleen om te oefenen in het terugtellen, maar vertelt tevens iets over een kikkervijand. *Bijgevoegd zijn meer ideeën om aan te werken rond dit thema. Kijk een kikker, maak kennis met Nederlandse kikkers 7
8 Kikkerfilmpjes: Op internet kunt u samen met de kinderen kikker- en paddenfilmpjes bekijken. Hier wordt onder andere getoond hoe je een aquarium kunt inrichten, en hoe de ontwikkeling van ei naar kikker gaat. Ook is er een filmpje over de paddentrek en over paddentunnels. U kunt de filmpjes vinden op: Kikkerknutsels: Er zijn (afgezien van de gevouwen kikkers) verschillende dingen die u kunt knutselen met de kinderen. o Kikker sokpoppen o Memohouders (met wasknijpers) o Staande kikkers van WC-rolletjes o Een kikker-mobiel Ook kunt u natuurlijk kikkers tekenen met de kinderen met wasco en ecoline of met Oost- Indische inkt. Bijgevoegd nog twee kikkerliedjes: Kikkerlied Er zaten 7 kikkertjes al in een boerensloot. De sloot was dicht gevroren, De kikkertjes half (hallef) dood. Ze kwekten niet, ze kwaakten niet, Van honger en verdriet Er zaten 7 kikkertjes al in een boerensloot. Tien kleine kikkertjes TIEN kleine kikkertjes, die wilden uit de sloot Dat is goed zei hun moeder, jullie zijn al groot Maar wees voorzichtig, neem op tijd een frisse duik, Want daarginds staat een reiger, anders zit je in zijn buik NEGEN kleine kikkertjes, die wilden uit de sloot Dat is goed zei hun moeder, jullie zijn al groot Maar wees voorzichtig, neem op tijd een frisse duik, Want daarginds staat een reiger, anders zit je in zijn buik. ACHT kleine kikkertjes.. EEN klein kikkertje, dat wilde uit de sloot Dat is goed zei zijn moeder, jij bent al groot. Maar wees voorzichtig, neem op tijd een frisse duik, Want daarginds staat een reiger, anders zit je in zijn buik Kijk een kikker, maak kennis met Nederlandse kikkers 8
9 Werkblad 1A en 1B hieronder 1A. Inrichten van je eigen poel In en om een poel leven veel dieren en planten. Ze hebben allemaal hun eigen plekje, de ene soort leeft in het water en de andere juist op het water en anderen zelfs uit het water. Knip al de plaatjes uit en plak ze op de goede plaats. Waterkever Libelle lisdodde Wilde eend waterlelie Waterslak stekelbaars kikker Kijk een kikker, maak kennis met Nederlandse kikkers 9
10 1b Een poel Waar horen de planten en dieren?
Kijk een kikker. Maak kennis met kikkers van Nederland! Groep 3 en 4. Kennis maken. Observeren. Leren
Kijk een kikker Maak kennis met kikkers van Nederland! Kennis maken Observeren Leren Lespakket kikkers groep 3/4 (Lente-thema) Les 1: Kennis maken Inleiding op de lessen: Bij de lente horen natuurlijk
Nadere informatieKijk een kikker. Maak kennis met kikkers van Nederland! Groep 5 en 6. Kennis maken. Observeren. Leren
Kijk een kikker Maak kennis met kikkers van Nederland! Kennis maken Observeren Leren Inleiding op de lessen: Bij de lente horen natuurlijk amfibieën, zoals kikkers, padden en salamanders. Dit zijn soorten
Nadere informatieKijk een kikker. Maak kennis met kikkers van Nederland! Groep 7 en 8. Kennis maken. Observeren. Leren
Kijk een kikker Maak kennis met kikkers van Nederland! Kennis maken Observeren Leren Lespakket kikkers en padden groep 7/8 Inleiding op de lessen: Bij de lente horen natuurlijk amfibieën, zoals kikkers,
Nadere informatieVisje,visje, in de sloot. Waterdiertjes vangen en bekijken
Water 1 en 2 5 Visje,visje, in de sloot Waterdiertjes vangen en bekijken Doelen Begrippen Materialen Duur Inleiding (10 minuten) De leerlingen: ontdekken dat er in de sloot behalve eenden ook andere dieren
Nadere informatieAmfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.
Amfibieën Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/hwpatwdyvqpv/?utm_campaign
Nadere informatieVerwerkingsles biodiversiteit onderbouw
Verwerkingsles biodiversiteit onderbouw Doelen: Kinderen weten dat sommige dieren, zoals kikkers en vlinders, gedaanteverwisselingen doormaken tijdens hun leven Kinderen ontdekken dat rupsen en vlinders
Nadere informatieDOCENT. Thema: Water BEESTJES IN DE SLOOT. groep 1 en 2. Stadshagen
In en rondom is veel water te vinden, zoals slootjes, weteringen maar ook het Zwarte Water en de Millingerplas. In het thema water gaan de kleuters onderzoeken welke dieren er in en rondom het water bij
Nadere informatieHet kikkerpad. veldwerk - onderbouw
Het kikkerpad veldwerk - onderbouw Inhoud: korte omschrijving opbouw en organisatie kikkertjeslied lessuggesties kopieerbladen: kleurplaat met versje handleiding begeleiding/ouders Milieu Educatie Centrum
Nadere informatieDe meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier
Marlies Huijzer verzorging wat wil jouw dier? De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier om te vertroetelen. Ze denken niet zo na over wat een dier zelf leuk vindt
Nadere informatieVoorbereiding post 3. Allemaal beestjes Groep 1-2-3
Voorbereiding post 3 Allemaal beestjes Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 3: Allemaal beestjes, voor groep 1, 2 en 3. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel
Nadere informatieNaam:_ KIKKERS. pagina 1 van 6
Naam:_ KIKKERS _ De kikker is een amfibie. Er zijn veel soorten kikkers op de wereld. In Nederland zie je de bruine en de groene kikker het meest. De groene kikkers zijn graag veel in het water, de bruine
Nadere informatieAvonturenpad: Er waren eens twee kikkertjes
Avonturenpad: Er waren eens twee kikkertjes docentenhandleiding Inhoud 1 Omschrijving Er waren eens twee kikkertjes... 2 2 Lessuggesties bij Er waren eens twee kikkertjes... 4 2.1 Voorbereiding... 4 2.2
Nadere informatieIdeeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo
Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo Om kinderen te interesseren voor kleine kriebelbeestjes is het doen van eigen waarnemingen zeer geschikt. Omdat
Nadere informatieVoorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 4-5-6
Voorbereiding post 2 Hap, ik heb je! Groep 4-5-6 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Hap, ik heb je! voor groep 4, 5 en 6. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel
Nadere informatieGa je mee op watersafari?
Informatie en reserveringen voor het Nationaal Park Weerribben-Wieden: www.np-weerribbenwieden.nl Beulakerpad 1 8326 AH Sint Jansklooster t 0527-246196 / 06-12890380 e n.vanderlaan@ivn.nl Ga je mee op
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
Opdrachten thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: schaatsenrijders Groepje 2: beekprikken Groepje 3: schrijvertjes Groepje 4: bloedzuigers Groepje 5:
Nadere informatie5. Hoe komt het dat de brulkikker niet meer in Nederland voorkomt?
Lesbrief Help, een brulkikker! Wat weet je al? 1. Welke namen zijn genoemd voor deze kikker? 2. Wat eet deze kikker? 3. Waar komt deze kikker van oorsprong vandaan? 4. Hoe is deze kikker in Nederland gekomen?
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les
Nadere informatieInleiding. THEMA'S: KIKKERKONING Toegevoegd op: 21-05-2008 Door: bianca
THEMA'S: KIKKERKONING Toegevoegd op: 21-05-2008 Door: bianca Inleiding Als inleiding lees je het sprookje De Kikkerkoning voor (vertellen is ook leuk!). Je vindt het verhaal onderaan de pagina. Hier volgen
Nadere informatieKikker. en de warme dag. Groep 1 t/m 4 basisonderwijs
Kikker en de warme dag Groep 1 t/m 4 basisonderwijs Achtergrond leskist De leskist Kikker en de warme dag is gebaseerd op het gelijknamige prentenboek naar Max Velthuijs uit de serie Kikker & vriendjes
Nadere informatieHet is eind februari en de paddentrek staat weer op beginnen. Wat beweegt al die duizenden padden om massaal de weg op te gaan?
paddentrek Paddentrek Het is eind februari en de paddentrek staat weer op beginnen. Wat beweegt al die duizenden padden om massaal de weg op te gaan? Wat ze beweegt? De voortplanting, en dat is een heel
Nadere informatieVoorbereiding post 4. Van ven en veen Groep 3-4
Voorbereiding post 4 Van ven en veen Groep 3-4 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de Powerpointserie als voorbereiding op post 4: Van ven en veen voor groep 3 en 4. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel
Nadere informatieChina Pagina 1. - Wie nodig jij uit voor een Chinese maaltijd? -
China Pagina 1 Colofon Uitnodiging voor maaltijd in Chinees Les voor groep 6-8 150-180 minuten Handvaardigheid Let op! In deze les opzet werken leerlingen in tweetallen, en maken samen 1 werkstuk, maar
Nadere informatiePraktijkopdrachten groep 7/8.
Praktijkopdrachten groep 7/8. 1 2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Opdrachten bij de water excursie 3 Hoe ziet de plas eruit?...3 Planten in het water en op de oever.3 Voorbeelden van planten in om de poel
Nadere informatieVoedselweb van strand en zee
Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren dat verschillende zeedieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden,
Nadere informatieDe lessen LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT - GROEP 3/4
LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT - GROEP 3/4 In deze lesbrief staan vier lessen die u kunt gebruiken binnen het thema de boerderij, zuivel, koeien of de lente. De lessen duren ongeveer 35 minuten. Les 1: Het
Nadere informatieOver haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen.
VO Werkblad Doel: Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. Materialen: - Werkblad 3: - Potlood - Filmpjes: Dolfijnen, bruinvissen en vissen. De filmpjes zijn te vinden
Nadere informatieDE DAPPERE REIZIGER WERKBLAD DE STEKELBAARS: 1. DE STEKELBAARS IN BEELD 2. DAPPERE REIZIGER. De stekelbaars is een veelvoorkomend visje in Nederland.
WERKBLAD DE STEKELBAARS: DE DAPPERE REIZIGER Naam 1. DE STEKELBAARS IN BEELD Groep 2. DAPPERE REIZIGER De stekelbaars is een veelvoorkomend visje in Nederland. Bekijk het clipje De dappere reiziger. Bekijk
Nadere informatieVoorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 7-8
Voorbereiding post 2 Hap, ik heb je! Groep 7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Hap, ik heb je! voor groep 7 en 8. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel Opruimen
Nadere informatieMet welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen?
Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen? In groep 5-6 nemen kinderen steeds vaker werk mee naar huis. Vaak vinden kinderen het leuk om thuis aan schooldingen
Nadere informatieOrdening. Voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs. D M O B - B & E - j u l i - 2 0 1 2
Ordening Voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs D M O B - B & E - j u l i - 2 0 1 2 1 In de dierentuin leven heel veel dieren. Sommige lijken op elkaar, andere juist helemaal niet. Door te kijken
Nadere informatieKopieer dit e-boek en stuur het door naar anderen.
Lente groep 3/4 inhoud blz Lente 3 1 Langer licht 4 2 Bollen 5 3 Wakker worden 6 4 Frisse blaadjes 7 5 Kikkerdril 8 6 Op reis 9 7 In de wei 10 8 Er op uit! 11 9 Filmpjes 12 Werkblad winter 13 Schrijf je
Nadere informatieinhoud 1. Kom jij uit een ei? 2. Dieren uit een ei. 3. Vogels 4. Vissen 5. Insecten 6. Spinnen 7. Reptielen 8. Kikkers en padden 9.
Het ei inhoud. Kom jij uit een ei? 3. Dieren uit een ei. 5 3. Vogels 7 4. Vissen 8 5. Insecten 0 6. Spinnen 3 7. Reptielen 4 8. Kikkers en padden 5 9. Filmpje 6 Pluskaarten 7 Bronnen en foto s 9 Colofon
Nadere informatiel a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE AXOLOTL BIJ
Nadere informatieActiviteitenprogramma zomervakantie 2014
Beste ouders, hallo kinderen, Programma Voor jullie ligt het programma voor de van BSO Tinteltuin Hoorn. Jullie kunnen in dit programma lezen wat we deze vakantie gaan doen. Het is fijn als alle kinderen
Nadere informatieAanbod NME voorjaar 2014
Aanbod NME voorjaar 2014 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam biedt een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder snel
Nadere informatieTuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieTeam 5: Natuur. Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel
Zonnepanelen op school Team 5: Natuur Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel Jullie gaan onderzoeken of de plant een zonnecel is en wie daar gebruik van maken 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken
Nadere informatieLente. groep 3, 4 en 5
Lente groep 3, 4 en 5 Inhoud Lente 3 1. Langer licht 4 2. Bollen 5 3. Wakker worden 6 4. Frisse blaadjes 7 5. Kikkerdril 8 6. Op reis 9 7. In de wei 10 8. Er op uit! 11 9. Filmpjes 12 Werkblad lente 14
Nadere informatieRaar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4
Raar, maar waar! deel 1 Natuur groep 3 en 4 Inhoud 1 Raar, maar waar! 3 2 Een vreemd ei 4 3 Spring er maar uit 5 4 Verstopt 6 5 Slim 7 6 Vlieg er niet in 8 7 Een kever met een luchtje 9 8 Een zware hap
Nadere informatieGroep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad
OMSCHRIJVING LESSEN Dora- en Diegopad / Heksenpad Groep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad In het voorjaar en de zomer wijzen Dora en Diego
Nadere informatieZonkinderen Suggesties bij kern 6
Zonkinderen Suggesties bij kern 6 Auteur: Wilma Stegeman In het artikel Zonkinderen kunnen heel wat werk aan op www.veiliglerenlezen.be / Artikelen en achtergrondinformatie / Zonkinderen, vindt u een aantal
Nadere informatieMeneer en mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter
Meneer en mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter Dierenpaspoort maken Leerdoel: De leerlingen kennen in hun omgeving twee verschillende biotopen en kunnen enkele hierin veel voorkomende organismen
Nadere informatieLevenscyclus dieren vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 13 July 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62394 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieHap, slik, weg! SNELLE HAP
Naam: Hap, slik, weg! SNELLE HAP Bekijk het clipje : Snelle hap. a) Wat is jouw lievelingseten? Groep: LES 2 - WERKBLAD 1 b) Waar komt jouw lievelingseten vandaan? 1. OP DE MARKT Bekijk het clipje: Op
Nadere informatieKoolwitjes in de klas!
Via internet kunnen van maart tot en met september bij De Vlinderstichting levende eitjes, rupsen en poppen van het groot koolwitje besteld worden. Dit lespakket hoort bij zo n pakket eitjes, rupsen en
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Pijlgifkikkers Inhoudsopgave Inleiding Inleiding 1. Soorten pijlgifkikkers 2. Voortplanting 3. Voeding 4. Waar leven ze 5. Wat kunnen pijlgifkikkers allemaal 6. De vijanden Slotwoord Literatuurlijst Dit
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieSpelen met prentenboeken - Les en lessuggesties. Groep 1 & 2. Ridder Ratjetoe en de Drakameel
Spelen met prentenboeken - Les en lessuggesties Groep 1 & 2 Ridder Ratjetoe en de Drakameel Stefan Wolters - Uitgeverij Sjaloom In dit lespakket: - lesinhoud - lessugesties - spelletjes - creatieve verwerking
Nadere informatieLessuggesties creatieve lessen groep 1-2. Onderwaterwereld tekenen. Over de lessuggesties. Nodig: Voorbereiding: Uitvoering:
Lessuggesties creatieve lessen groep 1-2 Over de lessuggesties Bij het werken binnen het thema vissen in de zee is het leuk om van de klas een kleurrijke zee te maken. U organiseert uw creatieve lessen
Nadere informatieDE INFOBEURS. School, regels, wonen, drugs, Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS 1
DE INFOBEURS Jongeren die nieuw aankomen op de school hebben wellicht veel vragen over hoe het eraan toegaat op de school, of ze kunnen gaan werken, welke stageplekken tof zijn, Daarnaast zijn jongeren
Nadere informatieWielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting
Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieLESBRIEF BIJ DE VOORSTELLING LATER ALS IK DOOD BEN
LESBRIEF BIJ DE VOORSTELLING LATER ALS IK DOOD BEN LESBRIEF NA HET ZIEN VAN DE VOORSTELLING De voorstelling behoeft geen extra aandacht vooraf en spreekt voor zich. Mocht het zijn dat kinderen uit de klas
Nadere informatieDiertjes vangen en bekijken
Hossebos wateropdracht 1 Diertjes vangen en bekijken Zoek een plekje aan de waterkant, waar je goed bij het water kunt. Leg alle materialen klaar. Vul het aquarium half met water en zet het op een plekje
Nadere informatieInleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Opzet van de lescyclus... 4 2.1. Algemeen doel... 4 2.2. Doelstellingen... 4 3. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden... 5 4. Voorbereidende activiteit
Nadere informatieLente. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur DigilessenPO Laatst gewijzigd 05 November 2015 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/50334 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieVoorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 1-2-3
Voorbereiding post 2 Hap, ik heb je! Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Hap, ik heb je! voor groep 1, 2 en 3. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel
Nadere informatiePlant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8
Plant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8 Colofon Titel: Plant in de klas - Instructieblad leerkracht, groep 6/7/8 Auteurs: Nienke van den Berg Hilde Spitters (NIGZ) Redacteuren: John Luteijs
Nadere informatieWerkblad slootdiertjes
Werkblad slootdiertjes Hoe groot is het dier? Hoeveel poten heeft het dier? Hoe ziet de achterkant van het dier eruit? Zit er bij de kop rode franje? Heeft het dier een schelp? Hoe heet het dier? 0, 4,
Nadere informatieEen. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 3-5
Een hoort erbij! Over dieren uit een ei groepen 3-5 1. Een ei hoort erbij Veel dieren leggen eieren: vogels en vissen. Maar ook insecten leggen kleine eitjes. Uit dat eitje komt een klein diertje. Dat
Nadere informatieLevenscyclus dieren vmbo-b12
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 11 januari 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62394 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieVoorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8
Voorbereiding post 5 Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Iedere vogel zijn eigen plekje, voor groep 4 t/m 8. Inhoud:
Nadere informatieHand-out Methodiek Lookalike
Hand-out Methodiek Lookalike Methodiek Lookalike www.lookalike-traject.nl Amsterdam 2011 INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE LOOKALIKE... 3 FILOSOFIE EN WERKWIJZE... 3 INTRODUCTIE VOOR HET ONDERWIJS... 3 KUNSTZINNEGE
Nadere informatieArie Aardvarken. Lesbrief
Arie Aardvarken Lesbrief Arie Aardvarken Lesbrief In Naturalis ontmoet u met uw groep Arie Aardvarken. Hij laat uw leerlingen ontdekken dat dieren heel handig in elkaar zitten. Het museumbezoek bestaat
Nadere informatieJe eigen nieuwjaarsbrief
Je eigen nieuwjaarsbrief Doelgroep Eerste, tweede, derde graad Aard van de activiteit De leerlingen schrijven zelf een nieuwjaarsbrief voor hun ouders. Vooraf Verzamel allerhande nieuwjaarsbrieven: tekstjes
Nadere informatieKnabbel en Babbeltijd.
Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte
Nadere informatieArie Aardvarken. Lesbrief. Tips
Lesbrief Arie Aardvarken In Naturalis ontmoet u met uw groep Arie Aardvarken. Hij laat uw leerlingen ontdekken dat dieren heel handig in elkaar zitten. Het museumbezoek bestaat uit een interactieve rondleiding
Nadere informatieJEZUS IS MIJN SUPERHELD
JEZUS IS MIJN SUPERHELD Studielessen voor 4-7 jarigen. HANDLEIDING april 2005 Deze lessen zijn samengesteld en opgemaakt door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd
Nadere informatieWerkstuk groep 7 Een dier
Werkstuk groep 7 Een dier Alle informatie over je werkstuk kun je hier vinden. Mocht je na het lezen van de informatie nog vragen hebben dan kun je altijd even langskomen! Hulpblad bij het maken van een
Nadere informatieInformatie: zoetwaterdiertjes
Informatie: zoetwaterdiertjes In het zoete water wonen heel veel diertjes. Ze zien er best schattig uit, maar pas op! Leven in een sloot is heerl gevaarlijk. Kijk maar eens naar dit diertje. Het is de
Nadere informatieNieuwsbrief 28-08-2015. Beste ouders,
Beste ouders, Wat leuk was het deze week. Erica heeft een echt aquarium meegenomen en er staat een vissenkom, verder hebben we nog een glazen bak met rupsen in de klas. Een aantal jongens (oa roel, riekelt
Nadere informatieOpdrachtenboekje. Waterkant
enboekje Dit boekje is van Naam:... School:... Groep:... Waterkant - 1 - Dit heb je nodig Lichtgrensmeter 2 loeppotjes aquariumbakje plastic lepel of klein schepnetje groot schepnet zoekkaart waterdiertjes
Nadere informatiePaasspeurtocht. Veel plezier!
Paasspeurtocht Vier het paasfeest met deze gezellige speurtocht. De kinderen speuren in groepjes op of rondom de school naar grote, kartonnen paaseieren. Op elk paasei staat een opdracht. De opdracht wordt
Nadere informatieGravin Elisabeth en de dieren
2017-2018 School en Cultuur Gravin Elisabeth en de dieren Erfgoed project voor groep 4 Ontwikkeling van het project: De Werkhoven Geschiedenis voor u Maart 2017. Copyright: Dit materiaal is bedoeld voor
Nadere informatiedieren op de wereld Opdracht: De temperaturen in de zomer veranderen. Meet op verschillende plekken de temperatuur en schrijf deze op.
De temperaturen in de zomer veranderen. Meet op verschillende plekken de temperatuur en schrijf deze op. - Pen - Papier - Thermometer Meet ook eens op een schaduwplek Kermis in Uden. Maak een mooi kermisattractie
Nadere informatie7.4: Naar het Natuurwetenschappelijk museum
7.4: Naar het Natuurwetenschappelijk museum De zender de ontvanger de boodschap Kies uit: geschreven, gesproken, de brief, de telefoon, luistert, leest, de luisteraar, de lezer BOODSCHAP BOODSCHAP Ik deel
Nadere informatieDocentenhandleiding. Beestenboel
Docentenhandleiding Beestenboel Inhoud 1 Inleiding Beestenboel 2 a. Educatief programma 2 b. Leerdoelen 2 c. Doelgroep 2 d. Tijd 2 e. Indeling programma 3 f. Kosten 3 g. Praktische informatie 3 2 Voorbereidende
Nadere informatie3 Voedselweb van het wad
Spel Doel: De leerlingen leren dat verschillende waddieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden, in een voedselweb. Materialen:
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Leerkracht Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les activeren de leerlingen hun
Nadere informatieDe drinkenbroeders. Voorbereiding. Materiaal. Lesdoelen. Lesbrief 8 - De drinkenbroeders (1/6) Korte omschrijving aflevering. Lesinhoud.
Lesbrief 8 - De drinkenbroeders (1/6) De drinkenbroeders Korte omschrijving aflevering Ga vandaag mee met Otto naar een varkensstal: daar zijn biggetjes. Ze willen lekker melk drinken! De leerlingen ontdekken
Nadere informatieBlijde Wei. Lesaanbod
Lesaanbod 2018-2019 Blijde Wei Les *Schooltuinieren loopt door van februari 2019 tot oktober 2019 Gratis les Iedere groep mag zich 1x inschrijven voor een gratis les. Ieder kind mag in zijn basisschoolperiode
Nadere informatieKoolwitjes in de klas! (Groep 7 & 8)
Koolwitjes in de klas! (Groep 7 & 8) Via internet kunnen van maart tot en met september bij De Vlinderstichting levende eitjes, rupsen en poppen van het groot koolwitje besteld worden. Dit lespakket hoort
Nadere informatieJouw werkstuk lever je uiterlijk in op donderdag 20 maart 2014!!
Hoe maak ik in groep 8 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in
Nadere informatiedieren in de dierentuin
dieren in de groep 4-5 Geachte leerkracht, Dit lespakket ondersteunt u bij het voorbereiden van uw schoolreisje naar Burgers Zoo. Daarnaast kan het ook prima worden ingezet als u een thema over en of exotische
Nadere informatieen gezinsvorming Voortplanting Werkvormen: Lesdoelen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 5: Hoe ben ik geboren? Lesoverzicht Basis
II Voortplanting en gezinsvorming Les 5: Hoe ben ik geboren? Lesoverzicht Werkvormen: Lesdoelen: Kinderen weten meer over de zwangerschap en geboorte van een baby. Kinderen weten hoe een baby in de buik
Nadere informatie;k;lk. Les 1 Verschillende soorten nieuws
Les 1 Verschillende soorten nieuws Voorbereiding: U kunt zich aanmelden voor de Nieuwsservice op http://www.nieuwsindeklas.nl/mijn-account/bestellingen en kosteloos dagen weekbladen aanvragen. Deze krijgt
Nadere informatieAquarium. Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs
Aquarium Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs Hallo, welkom in Ouwehands Dierenpark! In het aquarium leven heel veel verschillende vissen en ook een paar amfibieën, zoals kikkers. In deze Doe Mee staan
Nadere informatieBron afbeelding: [1] Voorbeeldles Onderzoekend leren Natuur rondom de school. Groep 1 & 2. Lerarenhandleiding
Bron afbeelding: [1] Voorbeeldles Onderzoekend leren Natuur rondom de school Groep 1 & 2 Lerarenhandleiding Algemene disclaimer Dit document is bedoeld ter algemene informatie, en dient als voorbeeld voor
Nadere informatieTheater/Bioscoop De Nieuwe Kolk
Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Reclame maken, doe je zo! Groep 6 Les 2 Cameratechnieken en Logo maken Les 1 Cameratechnieken en logo maken Samenvatting van de les De leerlingen leren in deze les hoe reclames
Nadere informatieHet g e h e i m van de w
Lessenserie over een bijzonder natuurgebied 3 8 natuur- en Het g e h e i m van de w Mieke Bon De Waddenzee... Wadlopen, zeilen, zeehon- & Janneke Bakker den spotten, de eilanden ontdekken, een weekendje
Nadere informatieNatuur, Buiten Activiteit:
Natuur, Buiten Activiteit: Doelgroep: middenbouw (groep 4, 5 en 6) Doel van de activiteit: - De kinderen worden bewust van de herfst en zijn veranderingen. - De kinderen leren over de onderdelen van bladeren
Nadere informatieCamouflage is handig in het dierenrijk. Veel prooidieren vallen door hun kleur niet
William van den Akker camouflage opvallend onopvallend Camouflage is handig in het dierenrijk. Veel prooidieren vallen door hun kleur niet op in hun omgeving en worden daarom minder snel gevangen door
Nadere informatieWereldschool zomerdeal Kikker en vriendjes (groep 1 t/m 3)
Wereldschool zomerdeal Kikker en vriendjes (groep 1 t/m 3) Voor de ouder: Deze zomerdeal is een extra les van de Wereldschool die je in overleg met de docent tot 1 september samen met je zoon of dochter
Nadere informatieEvaluatie Topondernemers groepen 8. 8 april 2015
Evaluatie Topondernemers groepen 8 8 april 2015 In april 2015 is door de kinderen van groep 8 een aantal vragen over de methodiek Topondernemers beantwoord. Gekozen is voor deze groepen omdat zij het vergelijk
Nadere informatieHoe maak ik in groep 6 een werkstuk?
Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Je gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in een
Nadere informatieWe hebben voor de verschillende ontwikkelingsgebieden activiteiten en ideeën verzameld.
Thema Lente 1 Hierbij presenteren wij het thema lente! We hebben voor de verschillende ontwikkelingsgebieden activiteiten en ideeën verzameld. Het boek dat dit thema centraal staat is Moederdag valt ook
Nadere informatieLesopdracht. Benodigdheden (ochtend) Leerdoelen voor de kinderen. Lesinhoud. Verteltafel rondom het prentenboek Rupsje nooit genoeg
Lesopdracht Verteltafel rondom het prentenboek Rupsje nooit genoeg Benodigdheden (ochtend) -Prentenboek: Rupsje nooit genoeg Eric Carle -Groot vel papier -Zwarte markeerstift -Diverse papiersoorten: karton,
Nadere informatieKikkers. Inleiding. Kikkers bij ons in de buurt
Kikkers Inleiding Vandaag wil ik jullie graag iets meer vertellen over de kikker. Iedereen van jullie kent wel de kikker, misschien woont er wel ergens één in jullie tuin? Zoals in onze tuin, daar woont
Nadere informatieSPREEKBEURT Chinese vuurbuiksalamander
SPREEKBEURT Chinese vuurbuiksalamander l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER
Nadere informatie