samenwerken aan ondernemerschap door innovatie in de zorg

Transcriptie

1 samenwerken aan ondernemerschap door innovatie in de zorg Vlaanderen in Actie Flanders Care 1

2 Hoognodig Hoogstwelkom De opportuniteiten voor ondernemerschap en innovatie in de zorg zijn gigantisch. Flanders Care heeft ondertussen stevig bewezen daartoe de juiste katalysator te zijn. koenraad Debackere, professor en beheerder van de KU Leuven, Voorzitter Raad van Wijzen van ViA Flanders Care is een programma van de Vlaamse regering dat streeft naar een verbetering van de zorgkwaliteit door - via innovatie - verantwoord ondernemerschap in de zorgeconomie te stimuleren. De grootste uitdaging voor onze zorg- en welzijnssector is ongetwijfeld de maatschappelijke en demografische evolutie. In 2020 is 21% van de bevolking een vijfenzestigplusser, het aantal tachtigplussers binnen deze groep stijgt in verhouding zelfs nog sterker. Deze trend zal een grote impact hebben op onze maatschappij, het beleid en op de duurzaamheid van ons zorgsysteem. Flanders Care ziet deze evolutie als een kans om door innovatie de kwaliteit van zorg te garanderen en tegelijkertijd ook kansen te scheppen voor ondernemers. Daarbij zijn de mogelijkheden voor mensen die langer thuis willen blijven wonen, een belangrijk aandachtspunt. Het doel van Flanders Care: de kwaliteit van de zorg garanderen en verbeteren in onze veranderende samenleving. Om dat doel te bereiken, zijn innovatie en ondernemerschap essentieel. 2 Samenwerken aan ondernemerschap door innovatie in de zorg Vlaanderen in Actie Flanders Care 3

3 ZOrgVOOrZIENINgEN BEDrIJFSWErELD Met vereende krachten Deel van een toekomstvisie Flanders Care verbindt ZOrgVErLENErS Het veranderende zorglandschap vraagt om innovatie, en biedt dus opportuniteiten voor ondernemerschap. Vier ministers slaan daarom de handen in mekaar om zorgorganisaties en ondernemers te stimuleren om hierop in te spelen: k coördinerend Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en gezin k de minister-president van de Vlaamse regering (en tegelijk Vlaams minister van Economie en Buitenlands Beleid) k de Vlaamse minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding k de Vlaamse minister van Financiën, Begroting, Werk, ruimtelijke Ordening en Sport Flanders Care is één van de voornaamste pijlers van ViA (Vlaanderen in Actie), het ambitieuze toekomstproject van Vlaanderen. Tegen 2020 wil Vlaanderen uitmunten als een economisch innovatieve, duurzame en sociaal warme samenleving. Die doelstellingen hebben de Vlaamse regering en alle belangrijke maatschappelijke partners vastgelegd in het Pact Om de uitdagingen in de toekomst aan te pakken, zijn kleine verbeteringen niet genoeg. Het hele systeem moet veranderen. De bedoeling is om nieuwe systemen te bedenken die de huidige systemen kunnen vervangen. Dat gebeurt met vele kleine verbeteringen, die samen een grote stap vooruit betekenen. Er moet ook ruimte zijn voor experimenten, waarna de partners hun visie bijstellen en nieuwe oplossingen voorstellen. Flanders Care stimuleert innovatie door te zorgen voor een kruisbestuiving tussen de zorgvoorzieningen, de zorgverleners, de zorggebruikers, de kenniscentra en de bedrijfswereld. Want hoe beter deze actoren elkaar kennen, hoe sneller we innovatieve oplossingen voor de zorg- en welzijnssector kunnen aanbieden en zo verantwoord ondernemerschap stimuleren. Ondernemers, zorgvoorzieningen en kennisinstellingen kunnen terecht bij het Impulsloket van het Ondernemen en bij het Innovatiecentrum voor informatie en begeleiding op maat. ZOrggEBrUIKErS KENNISCENTrA 4 Samenwerken aan ondernemerschap door innovatie in de zorg Vlaanderen in Actie Flanders Care 5

4 VDAB Vlaams voor Personen met een Handicap Patiëntenvereniging Universtiteit rojecten Innovatie Centrum Vlaams Zorg en Gezondheid Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin voor Innovatie door Wetenschap en Technologie minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin minister van Werk minister van Wetenschappelijk onderzoek en Innovatie minister van Economie en Buitenlands Beleid Demonstratieprojecten Ondernemen/ impuls loket Flanders Investment and Trade Bureau ZVP Chronische zieken Personen met een beperking Zorgvernieuwingsplatform (ZVP) Ondernemers Ziekenhuizen Woonzorgcentra Zorgverleners Werkgevers Technologie federatie Ouderen Het belang van een netwerk Flanders Care biedt een platform voor samenwerking. De beleidsdomeinen Welzijn Volksgezondheid en gezin, Innovatie, Werk, Economie en Buitenlands Beleid werken samen met elkaar, en met externe partners. In co-creatie gaan ze op zoek naar nieuwe oplossingen en toetsen beleidsvoorstellen af. Op deze manier ontstaat een netwerk waarbij verschillende mensen vanuit hun eigen invalshoek samen werken rond de missie van Flanders Care. PMV Thuiszorg organisatie Kruisbestuiving Kennisinstelling Investeringsfonds iminds Microsoft Innovation Centre Proeftuin Zorginnovatie Ruimte Vlaanderen projecten en platformen Ziekenfondsen Alle actoren die belang hebben bij deze kruisbestuiving zijn vertegenwoordigd in het Zorgvernieuwingsplatform. Dit platform adviseert het interministerieel comité en bepaalt de focus van het programma Flanders Care. In het comité zetelen de vier betrokken Vlaamse ministers. De grote stimulans kwam in Toen pikte Flanders Care ons op, dat was ongetwijfeld de katalysator voor ons succes. Geert Vandewalle, Blue Assist, Krant van West-Vlaanderen, 3 mei Samenwerken aan ondernemerschap door innovatie in de zorg Vlaanderen in Actie Flanders Care 7

5 ONDErNEMEN DOOr INNOVErEN IN ZOrg met FLANDeRs CARe Zorg voor ouderen en mensen met een beperking Zorg om talent Kwaliteitsvolle en betaalbare zorg zijn essentieel. Om dit te blijven garanderen zet de Vlaamse overheid in op innovatieve processen en technologieën. Via verschillende instrumenten, zoals de Flanders Care demonstratieprojecten, kunnen ondernemers samen mét zorgvoorzieningen nieuwe concepten en technologieën uittesten in een gecontroleerde omgeving. Met de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen, ingericht door het IWT, wordt gezocht naar vernieuwende processen en producten om de sterk stijgende zorgvraag van ouderen in Vlaanderen te kunnen beantwoorden. Met deze projecten worden testomgevingen opgezet waarin men innovatieve producten en diensten op een gecontroleerde manier test op kwaliteit en effectiviteit. Op die manier wordt het product optimaal afgestemd op de reële noden. Dat komt de zorg én de zorggebruiker ten goede en het verhoogt de kansen op economisch succes, de vermarkting van de innovaties. Daarnaast is er ook het Microsoft Innovation Centrum Vlaanderen (MIC) waar startende ondernemers die bezig zijn met ICT in de zorgsector terecht kunnen voor infrastructuur en hulp bij het ontwikkelen van een businessplan. Het MIC Vlaanderen is een voorbeeld van een publiek private samenwerking die de ambities van Flanders Care ondersteunt. Om ondernemers groeikansen te geven, zijn er investeringsfondsen. Het zaaikapitaalfonds Flanders Care Invest van PMV (Participatie-Maatschappij Vlaanderen) wil groeiende bedrijven actief in de zorgsector van het nodige kapitaal voorzien. recent is er ook Health en Care fonds van de gimv. Hiermee kan Vlaanderen meer grote spelers in de markt zetten, maar ook initiatieven die in de ons omringende landen ontstaan, capteren en investeren om ze ook vervolgens in Vlaanderen ingang te laten vinden. De diensten Flanders Investment and Trade (FIT) ondersteunen verder de internationale ambities van deze bedrijven. Zowel het Impulsloket van het Ondernemen als het Innovatiecentrum bieden ondernemingen, zorgactoren en kennisinstellingen respectievelijk informatie over ondernemen en innoveren. Nieuw talent aantrekken voor de zorgsector en de aanwezige competenties maximaal benutten, staan binnen deze pijler centraal. Het talent in de zorgsector optimaal inzetten en uitbouwen is noodzakelijk om kwaliteitsvolle zorg in de toekomst te blijven garanderen. Een zorgambassadeur werd aangesteld om werken in zorg en welzijn te promoten o.m. via communicatiecampagnes zoals Een zorgjob, ik ga ervoor. Daarnaast groeit het besef dat niet alleen nieuwe mensen nodig zijn, maar dat zorgvoorzieningen het zorgpersoneel in de toekomst ook slimmer moeten inzetten. De uitdaging is om zorg en welzijn anders te organiseren, met de beschikbare medewerkers én met behoud van zorgkwaliteit. Daarom is er in 2013 een Zoekconferentie georganiseerd Slimmer zorgen voor morgen. Zo n 80 gezagvolle personen uit de zorg- en welzijnssector dachten samen na over hoe we de zorg anders kunnen gaan organiseren. Tijdens deze zoekconferentie werd een rapport gemaakt door de deelnemers dat het ruime kader schetst waarbinnen de hele sector gezamenlijk werk wil maken van een nieuw zorgecosysteem tegen We zullen ons echt, echt, echt moeten heroriënteren, herorganiseren, mensen anders en beter gaan inzetten Want de hoeveelheid zorg die op ons afkomt, is gigantisch. Lon Holtzer, Zorgambassadeur (Zoekconferentie Slimmer Zorgen voor morgen, januari 2013) 8 Samenwerken aan ondernemerschap door innovatie in de zorg Vlaanderen in Actie Flanders Care 9

6 Gegevensdeling in zorg en welzijn Over de Vlaamse grenzen heen Meegroeien met de toekomst De Vlaamse overheid zet in op de elektronische gegevensdeling in de zorg. Samen met het Zorgvernieuwingsplatform en de onderzoeksinstelling iminds ontwikkelde ze een visie op ICT in de zorg. De visietekst (e-) Zorgzaam Vlaanderen is daarvan het resultaat. We moeten inzetten op het gebruik van ICT om de kwaliteit van zorg te blijven garanderen, dit zowel op het vlak van de zorgverlener als de zorggebruiker. De vergrijzing van de samenleving vormt niet alleen een uitdaging in Vlaanderen, maar voor alle regio s in Europa. Daarom zoekt Flanders Care actief toenadering met die andere regio s. Vlaanderen is deel van het CORAL-netwerk (Community of Regions for Assisted Living), een netwerk van Europese regio s gericht op de verbetering van een gezond en actief leven van ouderen en dit via innovatie, ondernemerschap en partnerschap. Flanders Care blijft vooruitkijken. Hoe ziet de organisatie van onze zorg er uit in de toekomst, zowel in Vlaanderen als internationaal? Wat kan de waardeketen zijn voor omringende producten en diensten? Voor ieder thema dat belangrijk is voor de zorg in Vlaanderen stippelt Flanders Care een roadmap uit. Een van de inspanningen om gegevensdeling mogelijk te maken, is Vitalink. Vitalink is een digitaal platform waar patiënten hun zorg- en welzijnsgegevens ter beschikking kunnen stellen van alle actoren die hem of haar verzorgen, en dat over alle disciplines heen (van huisarts tot thuisverpleger). Vitalink wil zorgverleners in staat stellen om gegevens over een patiënt (bijvoorbeeld medicatie) op een eenvoudige manier te delen met andere zorgverleners. Zo ziet de apotheker bijvoorbeeld meteen welke medicatie de huisdokter heeft voorgeschreven en kan de thuisverpleger die medicatie foutloos toedienen. Vitalink moet op die manier leiden tot meer samenwerking en minder administratie. En dus op termijn tot een betere zorg voor de patiënt. In dit kader ontstond het CASA-project. Het Consortium for Assistive Solutions Adoption is een Europees Interreg IVC-project en telt 14 partners uit 13 Europese regio s. Vlaanderen, met Flanders Care, is hierin de hoofdpartner. Het project probeert een antwoord te formuleren op de toenemende druk van de demografische veranderingen en vergrijzende bevolking op onze gezondheidszorg. Nieuwe technologieën in de zorg staan hierbij centraal. Daarom wil CASA de uitwisseling van kennis over innovatieve ICT en diensten voor zelfstandig wonen stimuleren. En zo meewerken aan de ontwikkeling van het respectievelijke regionaal beleid. Het programma Flanders Care heeft daarnaast de ambitie om de vooraanstaande positie van Vlaanderen op het vlak van gezondheidszorg en ondernemerschap internationaal te valoriseren en uit te bouwen. Hoe? Door ondernemers te stimuleren om over de Vlaamse grenzen heen te kijken en zo een voorbeeld van zorginnovatie te worden op internationaal vlak. Hiervoor doet Flanders Care beroep op de kennis en het binnen- en buitenlandnetwerk van Flanders Investment and Trade. Flanders Care is een belangrijke groeipool en geeft een dynamiek aan de brede zorg- en welzijnssector in Vlaanderen. Frank Cuyt, Vlaams Welzijnsverbond 10 Samenwerken aan ondernemerschap door innovatie in de zorg Vlaanderen in Actie Flanders Care 11

7 ZOrgEN VOOr DE ZOrg VAN MOrgEN Flanders Care is belangrijk als netwerk dat kennis en onderlinge steun opbouwt voor de uitdaging, namelijk de zorg kwaliteitsvol, flexibel en betaalbaar georganiseerd krijgen. Elk van ons heeft hier een verantwoordelijkheid in. Rudy mattheus, sofie staelraeve, Voka Health Community Verantwoordelijke uitgever: Marc Morris, secretaris-generaal Departement Welzijn, Volksgezondheid en gezin, Koning Albert II-laan 35 bus Brussel Beelden: getty Images en Corbis Depotnummer D/2013/3241/ Samenwerken aan ondernemerschap door innovatie in de zorg