Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek
|
|
- Frederik Dries Janssen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek Economische groeicijfers 2015 en 2016 Twente en Achterhoek De economische groei in Twente en de Achterhoek ligt in 2015 maar beperkt hoger dan in 2014, toen beide regio s sneller groeiden dan de rest van Nederland. In 2015 herstellen meer sectoren, waardoor de groei nog iets hoger ligt. De voorsprong gaat echter verloren. Dit komt door het kleinere aandeel van bijvoorbeeld de zakelijke dienstverlening en de lagere productiegroei in de maakindustrie. Daarnaast beperkt de bevolkingsontwikkeling de omzettoename van consumentensectoren als detailhandel, horeca en bouw. De arbeidsmarkt herstelt in 2015 langzaam, maar kent uitdagingen op de middellange termijn. Door vol in te blijven zetten op het sterk innovatieve karakter van de economie blijft het groeipotentieel overeind. 1,5% / 1,5% 1,7% / 1,7% Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek ING Economisch Bureau juni 2015
2 Economische ontwikkeling Breder herstel zorgt voor lichte groeiversnelling Het gaat beter met de economie. Wat merken ondernemers in Twente en de Achterhoek daarvan? De economie heeft de opgaande lijn te pakken. Sinds medio 2013 is sprake van economisch herstel. De economie van Oost-Nederland deed het daarbij in 2014 beter dan de rest van Nederland. Zo groeide de Twentse economie met 1,4% en de Achterhoekse met 1,3% tegen 0,9% voor heel Nederland. De regio s profiteren weliswaar minder van het aantrekken van de zakelijke dienstverlening, maar dit werd meer dan gecompenseerd door de groei van de buitenlandse handel en de (maak)industrie. Bredere basis voor groei Het herstel van de economie heeft een steeds bredere basis. Bedrijven investeren meer in machines, software en computers, maar ook de woningbouw zit weer in de lift. Met name grotere bedrijven zien hun winstgevendheid verbeteren. Naast exportgerichte sectoren dragen ook steeds meer binnenlands georiënteerde bedrijven aan de economische groei bij. De economische groei komt in 2015 en 2016 in Twente naar verwachting uit op 1,7% en in de Achterhoek op 1,5%. De voor beide regio s belangrijke maakindustrie blijft goed presteren. Machinebouwers profiteren bijvoorbeeld van aantrekkende investeringen in Economische groei Twente en Achterhoek versnelt licht in % 2% 1% 0% het binnenland en een sterke exportpositie. Daarnaast neemt de bouwproductie toe, waarbij de renovatiesector tot halverwege 2015 profiteert van het verlaagde btw-tarief. Tegenwind komt er vanuit de bevolkingsontwikkeling, met stagnatie in Twente en krimp in de Achterhoek. Nederland Twente Achterhoek -1% -2% -3% Bron: CBS, raming ING Economisch Bureau Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek ING Economisch Bureau juni
3 Consumentenbestedingen Bevolkingsontwikkeling remt bestedingsgroei en versnelt daling aantal winkels De binnenlandse consumptie trekt dus eindelijk aan. Hoe kunnen ondernemers hiervan profiteren? Consumenten geven weer meer uit. De consumptie stijgt al ruim een jaar en was in het eerste kwartaal van ,5% hoger dan een jaar eerder. Bovendien is het consumentenvertrouwen flink toegenomen, ook in Twente en de Achterhoek. De onzekerheid over hervormingen en bezuinigingen is meer naar de achtergrond verdwenen en de arbeidsmarkt verbetert langzaam. De koopkracht krijgt bovendien een impuls door cao-loongroei en de gedaalde olieprijs. De vooruitzichten voor winkeliers zijn dan ook iets beter. De Nederlandse detailhandel groeit in 2015 naar verwachting met 2,2% in volume, maar de prijsconcurrentie is nog fel. Nieuwe spelers, zowel online als offline, met aansprekende concepten winnen terrein en zetten traditionele partijen onder druk. Bovendien kampen winkels in de regio met teruglopende bevolkingsaantallen. Het aantal fysieke winkels neemt ook in Twente en de Achterhoek af. Tussen 2007 en 2014 nam hun aantal af met respectievelijk 2% en 4%. De komende jaren zullen in het teken staan van een herstructurering van het winkellandschap. Bovendien neemt door vergrijzing en bevolkingskrimp het economisch draagvlak voor een deel van de winkelvoorzieningen verder af. Winterswijk en Aantal winkels in Twente en de Achterhoek onder niveau 2007 Fysieke winkelvestigingen Enschede bijvoorbeeld compenseren dit deels door winkelend publiek uit Duitsland. In steden als Hengelo en in verschillende dorpen zijn aanpassingen nodig om het centrum aantrekkelijk te houden Bron: CBS, bewerking ING Economisch Bureau Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek ING Economisch Bureau juni
4 Arbeidsmarkt Banenverlies in bouw en industrie, maar ICT en zakelijke dienstverlening creëren banen De afgelopen jaren is de arbeidsmarkt flink opgeschud. Wat is de balans voor het aantal banen in Twentse en de Achterhoek? Tussen 2007 en 2014 is het aantal banen in Twente nagenoeg gelijk gebleven op ongeveer Onder deze ogenschijnlijk stabiele situatie gaat een flinke verschuiving schuil. Zo zijn in de Twentse bouw banen verdwenen, ongeveer een vijfde van het totaal. Bijna de helft daarvan verdween in 2012 en 2013, grotendeels in de algemene bouw. De industrie bood in 2014 bijna minder arbeidsplaatsen dan in 2007 (-13%). Naast de crisis is verdergaande automatisering hiervoor verantwoordelijk. Ook bij de overheid verdwenen ongeveer banen. Er kwamen juist banen bij in de dienstverlening en de zorg. De specialistische zakelijke dienstverlening voegde er bijna toe, zoals adviseurs en creatieve beroepen (+25%). Een relatief sterke banenmotor in Twente is de ICT. Er kwamen ruim arbeidsplaatsen bij, een toename van twee derde ten opzichte van In de zorg steeg het aantal banen met ruim 5.600, maar aan de groei is in 2013 een einde gekomen. Bijna banen verdwenen in Achterhoek In de Achterhoek viel tussen 2007 en 2014 wel banenverlies te noteren: bijna arbeidsplaatsen verdwenen. De bouw werd er relatief harder geraakt (-24% banen) dan in Twente, terwijl de werkgelegenheid in de industrie met een banenverlies van 8% beter stand hield. Hier staat tegenover dat in de zakelijke dienstverlening, logistiek en leisure banen werden gecreëerd. De aanvankelijke banengroei in de zorg is in 2012 en 2013 teniet gedaan. In zowel Twente als de Achterhoek is de balans in werkgelegenheid, mede door de crisis, verder in de richting van de dienstverlening doorgeslagen. Sector met grootste banenverlies tussen 2007 en 2014 per regio Industrie in Twente Bouw in de Achterhoek banen banen Bron: LISA, berekeningen ING Economisch Bureau Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek ING Economisch Bureau juni
5 Arbeidsmarkt Werkloosheid loopt maar langzaam terug De Nederlandse arbeidsmarkt herstelt langzaam. Wat zijn de vooruitzichten in Twente en de Achterhoek? Werkloosheidspercentage Regio 2014 Twente 7,6% Achterhoek 6,9% Enschede 8,3% Winterswijk 7,0% Bron: CBS De werkgelegenheid neemt de laatste maanden toe, ook al is er tegenwind door het verdwijnen van banen in de zorg. Met name het aantal uitzendbanen is gestegen. De groeiende werkgelegenheid is ook te zien aan het stijgende aantal vacatures. De verwachting is dat de banengroei dit jaar aanhoudt. Net als in de rest van Nederland loopt de werkloosheid in Twente en de Achterhoek toch maar langzaam terug. Dit komt omdat mensen, die zich eerder hadden teruggetrokken van de arbeidsmarkt, door het verbeterde arbeidsmarktsentiment weer op zoek gaan naar een baan. De werkloosheid bedroeg in Twente vorig jaar gemiddeld 7,6%, een stabilisatie ten opzichte van 2013 en iets boven het Opgaande lijn in vacatures Aantal nieuwe vacatures in Twente en Achterhoek landelijke gemiddelde van 7,4%. In 2015 daalt de werkloosheid naar verwachting licht, tot vlak boven de 7%. Ook in de Achterhoek neemt de werkloosheid verder af. De daling gaat langzaam, maar wordt gestimuleerd door de vergrijzing en daarmee samenhangende vervangingsvraag. Twente Achterhoek Bron: UWV, bewerking ING Economisch Bureau Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek ING Economisch Bureau juni
6 Huizenmarkt Meer transacties en huizen sneller verkocht Er zijn nogal wat regionale verschillen in het herstel van de huizenmarkt. Hoe zit dat in Twente en de Achterhoek? Gemiddelde verkooptijd in dagen e kw Almelo-Tubbergen 114 Hengelo-Enschede 119 Ruurlo-Eibergen 179 Bron: NVM Aantal woningtransacties stijgt sterk in 2014 Aantal woningverkopen In alle gemeenten in Twente en de Achterhoek herstelt de woningmarkt. Het aantal transacties lag in 2014 flink hoger dan in 2013, met Haaksbergen als regionale koploper. Ook staan huizen duidelijk minder lang te koop. Hoewel Twente door de sterke prijsdalingen een inhaalbeweging maakt, blijven de prijsstijgingen wel achter bij de landelijke ontwikkeling. NVM cijfers tonen een volatiel prijsbeeld, met regionale verschillen. Op lange termijn zijn het met name de Twentse landelijke gemeenten, die een daling in het aantal huishoudens laten zien, maar ook voor een stad als Almelo is dat mogelijk. Tot 2025 benadert de prijsstijging in Enschede wel het landelijke gemiddelde van 2%, de rest van Twente blijft hier bij achter. De prijzen in de Achterhoek zullen de komende tien jaar naar verwachting achterblijven bij de landelijke ontwikkeling. Dit komt door de beperkte groei van het aantal huishoudens en de vergrijsde bevolking met bijbehorende beperkte dynamiek. In deze gebieden verstilt de woningmarkt. Hierdoor groeit de kloof tussen stad en platteland binnen de regio. +50% Bron: CBS, bewerking ING Economisch Bureau + 34% Overijssel Gelderland + 37% Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek ING Economisch Bureau juni
7 Vooruitzichten Blijven aanpassen en innoveren De snel veranderende economie maakt ondernemen extra uitdagend. Hoe zijn de economieën van Twente en de Achterhoek gepositioneerd als het op aanpassen aankomt? Twente heeft een goed uitgangspositie om mee te kunnen in veranderingen. Met een sterk high tech systemen en materialen cluster en veel investeringen in R&D wordt actief aan innovatie gewerkt. De Achterhoek en Twente presteren op het gebied van sociale innovatie en radicale innovatie beter dan de rest van Nederland blijkt uit de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor. Samenwerking tussen ondernemers, onderzoek, onderwijs en overheden werpt in Twente vruchten af. Het aantal spin-offs van de Universiteit Twente en Hogeschool Saxion steeg de afgelopen 10 jaar sterk. Met Kennispark is een ecosysteem voor ondernemers gecreëerd met aandacht voor financiering, netwerken, kennis, locaties, opleiding en wetgeving. Met name in de ICT -sector zijn veel snelgroeiende Twentse (spin-off) bedrijven te vinden. Goede technologische basis Van de door ING benoemde `Big 7` technologieën (zie figuur) zijn er enkele goed vertegenwoordigd in Twente, zoals nieuwe materialen (ThermoPlastic Composite Research Center, Open Innovation Center Advanced Materials, Ten Cate ), alternatieve energie (pyrolysefabriek Hengelo), robotica (UT, Demcon) en ICT (CTIT, vele spin-offs en start-ups). Ook de Achterhoek is gericht op verandering, met als grote driver de demografische veranderingen. Innovatie in de maakindustrie (3D printing, smart industry), het bevorderen van kringloopdenken, regionale ketens en groene grondstoffen en zorginnovatie behoren in Agenda 2020 tot de speerpunten bij versterking van de Achterhoekse economie. Big 7. Belangrijkste technologieën richting Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek ING Economisch Bureau juni
8 Vooruitzichten Uitgangspositie Twente positief Hoe staan de economieën van Twente en de Achterhoek er per saldo nu voor? Twente en de Achterhoek staan er op economisch gebied redelijk voor. De economische groei is er behoorlijk. Op korte termijn ligt in Twente vooral een uitdaging op de arbeidsmarkt. Het arbeidsaanbod sluit namelijk onvoldoende aan op de banen die ontstaan in het kielzog van economische groei. Gezien de structuur van de economie zal werkgelegenheidsgroei met name in hogere technische en wetenschappelijke functies plaatsvinden. Daaromheen kan op termijn laag of ongeschoold werk ontstaan. Veel administratief en productiewerk voor middelbaar geschoolden verdwijnt echter. Inzet op de groei van werkgelegenheid in toerisme en een betere bereikbaarheid van het werkaanbod over de grens kunnen een bijdrage leveren aan het oplossen van de mismatch. Een andere uitdaging ligt in het behouden van de doorgroeiende bedrijven in de regio. In het verleden zijn bedrijven als booking.com naar het westen vertrokken, met bijbehorende werkgelegenheid en bijdrage aan de regionale economie. Enerzijds is het opleidingsniveau van belang. Twente boekt hier progressie. Anderzijds het bredere vestigingsklimaat, waarbij de aantrekkingskracht beter kan. Demografie bepalende factor Met name in de Achterhoek drukt demografie een stevig stempel op de economie. De bevolkingskrimp, ontgroening en vergrijzing drukken het economische groeiperspectief. De huizenmarkt ondervindt met name op middellange termijn de gevolgen van de demografische ontwikkeling. Een dalende beroepsbevolking laat op de arbeidsmarkt zijn sporen na. Het wordt voor bedrijven lastiger geschikt hoger gekwalificeerd technisch personeel te vinden, door de dalende aanwas van onderaf. Een toename van het aantal zorgbehoevenden leidt tot kansen voor omscholing richting een verzorgend beroep. Wisselende score Twente op kernonderdelen Score boven, op of onder landelijke ontwikkeling Onderdeel Twente Achterhoek Arbeidsmarkt - +/0 Huizenmarkt - - Economische groei korte termijn 0 - Innovatie + + Economisch groeiperspectief lange termijn + = bovengemiddeld, 0 = gemiddeld, - = ondergemiddeld + 0/- Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek ING Economisch Bureau juni
9 Meer weten? Kijk op ING.nl/zakelijk Of bel met Ferdinand Nijboer Regio-econoom Overijssel en Gelderland Corné Pauwels Rayondirecteur MKB Oost-Nederland Volg ons op Twitter: INGnl_Economie Martin van den Hemel Regiodirecteur MKB Noord-Oost Erik ten Kate Districtsdirecteur GB&I Oost-Nederland Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek ING Economisch Bureau juni
Economie Utrecht komt verder op stoom
Economie Utrecht komt verder op stoom De Utrechtse economie heeft de opgaande lijn duidelijk te pakken. Onder impuls van sectoren als de zakelijke dienstverlening en de ICT groeit de economie naar verwachting
Nadere informatieBijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven
Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren
Nadere informatieMinder starters in 2016
Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.
Nadere informatieGroeiversnelling in Midden-Brabant
Regiovisie Midden-Brabant Groeiversnelling in Midden-Brabant De economische groei in Midden-Brabant houdt aan en ligt in 2015 boven de 2,5%. De toenemende vraag naar producten en diensten levert ondernemers
Nadere informatieMinder startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Minder startende ondernemers in 2012 Aantal starters loopt in alle provincies terug Dit jaar zijn er tot en met september circa 95.000 mensen een onderneming gestart, ruim
Nadere informatieMinder faillissementen in 2016
Vooruitzicht faillissementen Minder faillissementen in 2016 Faillissementen nog altijd boven pre-crisis niveau In 2016 voor derde jaar op rij minder faillissementen.maar nog altijd niet terug op pre-crisis
Nadere informatieNoord-Holland heeft hoogste startersquote
Vooruitzicht Starters Noord-Holland heeft hoogste startersquote Ontwikkeling aantal starters onzeker door nieuwe wetgeving Fors meer taxichauffeurs door nieuwe taxiwet en Uber Ontwikkeling aantal starters
Nadere informatieKrachtige groei in Zuidoost-Brabant
Regiovisie Zuidoost-Brabant Krachtige groei in Zuidoost-Brabant Zuidoost-Brabant behoort landelijk tot de snelst groeiende regio s. De economische groei is krachtig en schakelt door de gunstige omstandigheden
Nadere informatieZzp er: werknemer nieuwe stijl
Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters
Nadere informatieEconomie Noord-Nederland scoort matig, maar heeft wel groeipotentie
Economie Noord-Nederland scoort matig, maar heeft wel groeipotentie De ontwikkeling van de noordelijke economie blijft in 2015 en 2016 achter bij de nationale groei. Dit geldt ook voor de arbeids- en woningmarkt.
Nadere informatieStagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%
Nadere informatieWest-Brabant en Zeeland gaan gelijk op in 2015
Regiovisie en en gaan gelijk op in 2015 De economie in staat er structureel goed voor, in 2015 drukt de sluiting van Philip Morris het groeicijfer nog. In 2016 ligt een verdere opleving in het verschiet.
Nadere informatieGelderse groei gaat verder
Regiovisie Gelderland Gelderse groei gaat verder In 2016 zet de economische groei in Gelderland door, al ligt deze net iets lager dan in 2015, doordat de groei in een aantal belangrijke sectoren iets aan
Nadere informatieTwente en Achterhoek in lagere versnelling
Regiovisie Twente en Achterhoek Twente en Achterhoek in lagere versnelling De economie in Twente en de Achterhoek kende sterke groei in 2014 en 2015. Dit jaar is de groei stabiel, maar in 2017 wordt gas
Nadere informatieEen uitdagende arbeidsmarkt. Erik Oosterveld 24 juni 2014
Een uitdagende arbeidsmarkt Erik Oosterveld 24 juni 2014 Wat waren de gevolgen van de recessie? Hoeveel banen zijn er verloren gegaan? In welke sectoren heeft de recessie het hardst toegeslagen? Werkgelegenheid
Nadere informatieZakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies
Vooruitzicht Zakelijke dienstverlening Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Volumegroei zakelijke diensten blijft hoog... +,5% 216..mede door sterke vraag naar advies.? ING Economisch
Nadere informatieZorgen om arbeidsmarktkrapte
Regiovisie Noord-Brabant Zorgen om arbeidsmarktkrapte Arbeidspotentieel niet uitgeput, wel lastiger om te benutten De sterke groei van de Brabantse economie voedt de vraag naar personeel. De groei van
Nadere informatieZet herstel bankensector door?
ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de
Nadere informatieSamenvatting Twente Index 2016
Samenvatting Twente Index 2016 Kijk voor regionale en lokale data op www.twenteindex.nl INLEIDING De Twente Index wordt door Kennispunt Twente samengesteld in opdracht van de Twente Board. De Board wil
Nadere informatieperspectief Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem
Agglomeratie s-gravenhage Groot-Amsterdam Flevoland Regio s Zaanstreek in economisch Arnh Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem Noord-Overijssel perspectief Kop van 2013 Noord-Holland Veluwe Groot-Rijnmond
Nadere informatieProductiegroei industrie versnelt
Industrie Kwartaalbericht Productiegroei industrie versnelt De groei van de industriële productie trekt naar verwachting aan 3% 2016 Export blijft steunpilaar, binnenland trekt bij Exportorders Hoogste
Nadere informatieDe arbeidsmarkt klimt uit het dal
Trends en ontwikkelingen arbeidsmarkt en onderwijs De arbeidsmarkt klimt uit het dal Het gaat weer beter met de arbeidsmarkt in, ofschoon de werkgelegenheid wederom flink daalde. De werkloosheid ligt nog
Nadere informatieVerdere groei in het verschiet
Vooruitzicht Horeca Verdere groei in het verschiet De horeca kan in 2016 rekenen op verdere groei van de omzet... ondernemers zijn steeds positiever... en vooral in Amsterdam stijgen de hotelkamerprijzen
Nadere informatieEconomische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 7 e editie. Opzet en inhoud
7 e editie Economische monitor Voorne PutteN Opzet en inhoud Deze factsheet is de zevende editie van de Economische Monitor en presenteert recente economische ontwikkelingen van als regio en de vier gemeenten.
Nadere informatieSamenvatting UWV Arbeidsmarktprognose Met een doorkijk naar 2018
Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Met een doorkijk naar 2018 Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Een belangrijke taak van UWV is het bij elkaar brengen van vraag en aanbod op
Nadere informatieMei Economische Barometer Weerterland en Cranendonck. Verwachting voor 2010 en 2011
Verwachting voor 2010 en 2011 Mei 2010 CONCLUSIES Productiesectoren landbouw, industrie en bouw goed voor een derde van de werkgelegenheid in. Afname van de werkgelegenheid doet zich in 2010 vooral voor
Nadere informatieLangzaam maar zeker zijn ook de gevolgen van de economische krimp voor de arbeidsmarkt zichtbaar
In de vorige nieuwsbrief in september is geprobeerd een antwoord te geven op de vraag: wat is de invloed van de economische situatie op de arbeidsmarkt? Het antwoord op deze vraag was niet geheel eenduidig.
Nadere informatieProvinciale economie in het nauw
Regio ING Economisch Bureau Provinciale economie in het nauw In 2009 wordt Nederland hard getroffen door de wereldwijde economische crisis. Vanzelfsprekend blijven de Nederlandse regio s niet onbetuigd.
Nadere informatie1.1 Bevolkingsontwikkeling 9. 1.2 Bevolkingsopbouw 10. 1.2.1 Vergrijzing 11. 1.3 Migratie 11. 1.4 Samenvatting 12
inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Bevolking 9 1.1 Bevolkingsontwikkeling 9 1.2 Bevolkingsopbouw 10 1.2.1 Vergrijzing 11 1.3 Migratie 11 1.4 Samenvatting 12 2. Ontwikkelingen van de werkloosheid 13 2.1 Ontwikkeling
Nadere informatieJuni Economische Barometer Bollenstreek. Verwachting voor 2011 en 2012
Verwachting voor 2011 en 2012 Juni 2011 CONCLUSIES Geleidelijk herstel van Nederlandse economie in 2011 en 2012. Regionale groei van werkgelegenheid in zakelijke dienstverlening was in 2010 sterker dan
Nadere informatieCBS: Voorzichtig herstel arbeidsmarkt in het tweede kwartaal
Persbericht PB14 56 11 9 214 15.3 uur CBS: Voorzichtig herstel arbeidsmarkt in het tweede kwartaal Meer werklozen aan de slag Geen verdere daling aantal banen, lichte groei aantal vacatures Aantal banen
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Amersfoort
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Amersfoort Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Amersfoort groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en
Nadere informatieECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I
ECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I In deze economische monitor vindt u cijfers over de werkgelegenheid en de arbeidsmarkt van de gemeente Ede. Van de arbeidsmarkt zijn gegevens opgenomen van de tweede helft
Nadere informatieEconomische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 6 e editie. Opzet en inhoud
6 e editie Economische monitor Voorne PutteN Opzet en inhoud Deze factsheet is de zesde editie van de Economische Monitor Voorne-Putten en presenteert recente economische ontwikkelingen van Voorne-Putten
Nadere informatieKwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca
Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Omslagpunt voor de horeca: volumeherstel van 0,5% verwacht in 2014. Opleving van consumentenvertrouwen en groei in aantal buitenlandse
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Gorinchem
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Gorinchem Samenvatting Aantal banen neemt in beperkte mate toe, echter niet in collectieve sector In de krimpregio Gorinchem neemt het aantal banen van
Nadere informatieHighlights. Toelichting en analyse
1van Hoe staat Twente ervoor in 2013? De bevolkingsomvang van Twente is in 2013 nauwelijks gegroeid ten opzichte van 2012. De regio kent een gering binnenlands vertrekoverschot; er vertrekken meer inwoners
Nadere informatieEBU College Snapshots van de economie in regio Utrecht. Monique Roso, 12 maart 2014!
EBU College Snapshots van de economie in regio Utrecht Monique Roso, 12 maart 2014! Inhoud presentatie 1. economische trends en ontwikkelingen!! 2. economische monitor provincie Utrecht! - economische
Nadere informatieEconomische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 4 e editie. Opzet en inhoud
4 e editie Economische monitor Voorne PutteN Opzet en inhoud In 2010 verscheen de eerste editie van de Economische Monitor Voorne-Putten, een gezamenlijk initiatief van de vijf gemeenten Bernisse, Brielle,
Nadere informatieAantal starters stabiliseert
Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Aantal starters stabiliseert in 2013 Starters zorgen voor dynamiek in de sectoren Het aantal starters lag vorig jaar rond de 121.000, en was daarmee vergelijkbaar
Nadere informatieDaling faillissementen vlakt af
Vooruitzicht faillissementen Daling faillissementen vlakt af Nieuwe faillissementswet moet doorstart makkelijker maken Opnieuw minder faillissementen, daling vlakt wel af Ontwikkeling aantal faillissementen
Nadere informatieEconomische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 5 e editie. Opzet en inhoud. Deze factsheet is de vijfde editie van de
5 e editie Economische monitor Voorne PutteN Opzet en inhoud Deze factsheet is de vijfde editie van de Economische Monitor Voorne-Putten en presenteert recente economische ontwikkelingen van Voorne-Putten
Nadere informatieRegionaal-Economische Barometer
Regionaal-Economische Barometer Verwachtingen voor Assen-Beilen in 2011 Januari 2011 CONCLUSIES Groeiverwachting Nederlandse economie in 2011 1½ procent Overheid en zorg goed voor 40 procent van de werkgelegenheid
Nadere informatieDienstensector houdt vertrouwen
Stand van de Zakelijke Dienstverlening Dienstensector houdt vertrouwen Kasper Buiting Senior Sectoreconoom December 18 Inhoudsopgave pagina 1 Macro-economie: Eurozone en NL Voorlopende economische indicatoren
Nadere informatieMei Economische Barometer Valkenswaard en Waalre. Verwachting voor 2010 en 2011
Verwachting voor 2010 en 2011 Mei 2010 CONCLUSIES Zakelijke dienstverlening domineert de economie van Waalre. Valkenswaard kent relatief veel industrie en groothandel. Afname van de werkgelegenheid doet
Nadere informatieHoreca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000
Horeca ING Economisch Bureau Horeca in zwaar weer Afzet ligt 2 lager dan in 2000 In tegenstelling tot de afgelopen jaren heeft de horeca zich in 2011 goed ontwikkeld, de afzet nam met ruim 2% toe. Vrijwel
Nadere informatieGroeimotor logistiek koelt af
Vooruitzicht Transport en Logistiek Groeimotor logistiek koelt af De volumegroei in transport en logistiek houdt in 2016 en 2017 aan... Gemiddelde groei transport en logistiek totaal maar in de voorheen
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Twente
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Twente Samenvatting Meer banen in Twente, maar niet in alle sectoren In Twente groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd) in 2015 en 2016
Nadere informatieAllochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010
FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage
Nadere informatieDe arbeidsmarkt in Zuidoost-Brabant. UWV Gerald Ahn 9 september 2014
De arbeidsmarkt in Zuidoost-Brabant UWV Gerald Ahn 9 september 2014 Recente persberichten (CBS) Wisselende berichten over de markt Werkloosheid in juli verder gedaald Stijging WW-uitkeringen Consumptie
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Vooral minder banen in industrie en zakelijke dienstverlening
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB02-252 10 december 2002 9.30 uur Werkgelegenheid groeit in de zorg en daalt in het bedrijfsleven In het derde kwartaal van 2002 is het aantal banen van
Nadere informatieRegionale economische prognoses 2016
Regionale economische prognoses 2016 Themabericht Rogier Aalders De breed gedragen economische groei in 2016 leidt tot productiegroei in alle sectoren en in alle regio s De Randstad, en daarbinnen vooral
Nadere informatieNieuwsflits Arbeidsmarkt. Overijssel en Gelderland Noord, september 2016
Nieuwsflits Arbeidsmarkt Overijssel en Gelderland Noord, september 2016 Verdere banengroei bouw en detailhandel in Overijssel en Gelderland Noord Er werden minder WW-uitkeringen verstrekt in de september
Nadere informatieBarometer Arbeidsmarkt Regio Achterhoek (BARA) Oktober 2011
Barometer Arbeidsmarkt Regio Achterhoek (BARA) Oktober 2011 In deze rapportage van het UWV WERKbedrijf worden de actuele ontwikkelingen op de regionale arbeidsmarkt kort toegelicht. Vanuit diverse bronnen
Nadere informatieVernieuwing nodig voor matig presterende noordelijke economie
Regiovisie Noord-Nederland Vernieuwing nodig voor matig presterende noordelijke economie De noordelijke economie herstelt zich in 2016, maar de groei blijft lager dan de BBP groei. Economische groei per
Nadere informatieKwartaaloverzicht arbeidsmarkt 2005/2
Hans Langenberg In het tweede kwartaal van 2005 vond voor het eerst in twee jaar geen verdere daling plaats van het aantal banen. Ook is de werkloosheid gestabiliseerd. Wel was er een stagnatie in de toename
Nadere informatieHoreca herstelt laat
Kwartaalbericht Horeca NG Economisch Bureau Horeca herstelt laat Omzetgroei in 2010 dankzij prijsstijgingen De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca zal in 2010 achterblijven bij die van de Nederlandse
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Zuid-Kennemerland en IJmond groeit het aantal
Nadere informatieMarktontwikkeling koopwoningen
15 De Europese Schuldencrisis laat zijn sporen na In de vorige uitgave van WOON Amsterdam, najaar 2011, concludeerden we: Het is de onzekerheid over de toekomst die de markt afremt. Als het gaat om de
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld Arbeidsmarktregio Gooi en Vechtstreek
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Gooi en Vechtstreek Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In de Gooi en Vechtstreek groeit het aantal banen van werknemers
Nadere informatieArbeidsmarkt Achterhoek Februari 2013
Arbeidsmarkt Achterhoek Februari 2013 Inhoud Werkgelegenheid Vacatures Werkloosheid Bevolkingsontwikkeling Aandachtspunten komende jaren Activiteiten POA Achterhoek PAG 2 Structuur werkgelegenheid regio
Nadere informatieFORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 2009
FORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 29 Groei van werkloosheid onder zet door! In het 2 e kwartaal van 29 groeide de werkloosheid onder (niet-westers)
Nadere informatieThermometer economische. crisis
8 Thermometer economische oktober 20 crisis 06//20 Inleiding In deze achtste Thermometer economische crisis worden de recente ontwikkelingen op belangrijke gemeentelijke thema s gevolgd (economie, arbeidsmarkt,
Nadere informatieVertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen
Vooruitzicht Commercieel Vastgoed Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen Beleggingssvolume vastgoed naar nieuw record Lichte groei van opname kantoren record 27 3. 2. 1. 214 215 213 214 215 ING
Nadere informatieNieuwsflits Arbeidsmarkt. Overijssel en Gelderland Noord, juni 2016
Nieuwsflits Arbeidsmarkt Overijssel en Gelderland Noord, juni 2016 Minder nieuwe WW-uitkeringen verstrekt in Overijssel en Gelderland Noord In de eerste helft van 2016 kende UWV minder nieuwe WW-uitkeringen
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld Arbeidsmarktregio Achterhoek
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Achterhoek Samenvatting Meer banen in marktsector, maar minder in collectieve sector De economie in de Achterhoek herstelt, maar de werkgelegenheidsontwikkeling
Nadere informatieBalanceren tussen regulering en klantwensen
Vooruitzicht Accountantskantoren Balanceren tussen regulering en klantwensen Technologie geeft de doorslag in de controlepraktijk Omzet wettelijke controles 9% van totale omzet Omzet accountancybranche
Nadere informatieNieuws. Innovatieve topsectoren
Nieuwsbrief september 2011 In het coalitieakkoord van Provincie Overijssel, met de titel De kracht van Overijssel - Inspireren, innoveren en investeren', hebben de coalitiepartijen hun ambities bekend
Nadere informatieCrisismonitor Drechtsteden
Crisismonitor Oktober 2010 (cijfers t/m augustus 2010) Inhoud: 1. Werkloosheid (algemeen) 2. Werkloosheid naar leeftijd (jongeren en ouderen) 3. Vacatures, bedrijven en leegstand 4. Woningmarkt Hoe staan
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Werkgelegenheid commerciële sector daalt. Minder banen in industrie en zakelijke dienstverlening
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB02-196 26 september 2002 9.30 uur Werkgelegenheid commerciële sector daalt Voor het eerst sinds 1994 is het aantal banen van werknemers in commerciële bedrijven
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Stedendriehoek en Noordwest Veluwe
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Stedendriehoek en Noordwest Veluwe Samenvatting Meer banen in de Stedendriehoek en Noordwest Veluwe, maar niet in alle sectoren In de Stedendriehoek en
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Helmond-De Peel
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Helmond-De Peel Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Helmond-De Peel groeit het aantal banen van werknemers (voltijd
Nadere informatiejul/09 mei/09 jun/09 sep/09 sep/08 jan/09 feb/09 mrt/09 jun/09 aug/09 sep/09 aug/09
HAAGSE MONITOR ECONOMISCHE RECESSIE 7 Deze monitor geeft zowel prognoses als gerealiseerde cijfers weer. Het vaststellen van gerealiseerde cijfers kost tijd, maar worden, zodra deze bekend zijn, in de
Nadere informatieEconomie en financiële markten
Economie en financiële markten Bob Homan ING Investment Office Den Haag, 11 oktober 2013 Vraag 1: Begraafplaats Margraten gesloten vanwege. 1. Bezuinigen bij de Nederlandse overheid 2. Op last van Europese
Nadere informatieAgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers
AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft
Nadere informatieNederlands-Duitse grensstreek Sociaal-economische foto
Nederlands-Duitse grensstreek Sociaal-economische foto 1 Rabobank Groep Duits-Nederlandse grensstreek Inhoudsopgave Demografie Dynamiek, groen-grijs, beroepsbevolking, inkomen, migratie Werkgelegenheid
Nadere informatieVierde kwartaal 2012. Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zeeland
Vierde kwartaal 2012 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persconferentie De Nederlandse economie vierde kwartaal 2009
Persconferentie De Nederlandse economie vierde kwartaal 2009 Sheet 1: Opening Goedemorgen dames en heren. Welkom op het Centraal Bureau voor de Statistiek bij de presentatie van de cijfers over het vierde
Nadere informatieBRAINPORT MONITOR SAMENVATTING - 9 E EDITIE BRAINPORT BLIJVEND SUCCES
BRAINPORT MONITOR 2016 - SAMENVATTING - 9 E EDITIE BRAINPORT BLIJVEND SUCCES BRAINPORT NEXT GENERATION Meedoen MEER MENSEN DIE MEE DOEN Concurreren DIE SAMEN MEER CREËREN Verdienen EN SAMEN MEER VERDIENEN!
Nadere informatieConjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland
Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog
Nadere informatieCrisismonitor Drechtsteden augustus 2010 (cijfers tot en met juni 2010)
Crisismonitor Drechtsteden augustus 2010 (cijfers tot en met juni 2010) Uit de landelijke pers: Economie groet met 2,1% Voorzichtig herstel aantal banen Herstel uitzendmarkt Werkloosheid blijft afnemen
Nadere informatieFactsheet stedelijke economie. 4 e kwartaal 2013
Factsheet stedelijke economie 4 e kwartaal 213 O&S Februari 214 2 Kort samengevat Factsheet stedelijke economie Vanwege de huidige economische situatie blijft er behoefte aan inzicht hoe s-hertogenbosch
Nadere informatieStatistisch Bulletin. Jaargang 70 2014 47
Statistisch Bulletin Jaargang 70 2014 47 20 november 2014 Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid 3 Iets meer banen en vacatures in het derde kwartaal 3 Werkloze beroepsbevolking 4 2. Macro-economie 5 Koerswaarde
Nadere informatieCrisismonitor Drechtsteden
Crisismonitor oktober 211 (cijfers t/m september 211) Inhoud: 1. Werkloosheid 2. Werkloosheid naar leeftijd 3. Vacatures, bedrijven, leegstand 4. Woningmarkt Hoe staan de er voor op de arbeidsmarkt en
Nadere informatieEconomische monitor Hoeksche Waard 2018
Economische monitor 28 Hoe staat de er in economisch opzicht voor? Hoe staat het met de arbeidsmarkt en de woon-werkbalans? En wat zijn de meest recente ontwikkelingen en vooruitzichten? Deze vragen worden
Nadere informatieMacro-economische Ontwikkelingen
Macro-economische Ontwikkelingen e kwartaal 1 Bijlage II Onderdeel Economische groei Inflatie Producentenvertrouwen Consumptie Omzet detailhandel Consumentenvertrouwen Hypotheken Hypotheek- en kapitaalmarktrente
Nadere informatieVVMA Congres 18 mei 2010
VVMA Congres 18 mei 2010 Jan Klaver, VNO-NCW Verwachtingen over Nederlandse economie, 2010-2015 1 Lijn van mijn verhaal 1. Impact economische crisis op Nederlandse economie en bedrijfsleven 2. Het herstel
Nadere informatieVisie ING Investment Office Oktober 2017
Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?
Nadere informatieZzp tussen vrijheid en ambitie Minder groei, meer flexibel
ZZP Themavisie ING Economisch Bureau Zzp tussen vrijheid en ambitie Minder groei, meer flexibel Het aantal zelfstandigen zonder personeel () groeide de afgelopen jaren flink en nam ook in 2014 toe (+3,1).
Nadere informatieResearch NL. Economic outlook 3e kwartaal 2010 Nederland
Research NL Economic outlook 3e kwartaal 2010 Nederland Herstel economie zet aarzelend door Economische situatie Huishoudens zijn nog steeds terughoudend met hun consumptie en bedrijven zijn terughoudend
Nadere informatieWerkgelegenheidscijfers gemeente Geldermalsen
Werkgelegenheidscijfers gemeente Geldermalsen In de commissievergadering Bestuur en Middelen op 9 februari 2016 is aangegeven dat er behoefte is aan meer inzicht in de werkgelegenheidscijfers in de gemeente
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Rijk van Nijmegen
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Rijk van Nijmegen Samenvatting Meer banen in Rijk van Nijmegen, vooral in zakelijke diensten In Rijk van Nijmegen groeit het aantal banen van werknemers
Nadere informatieFactsheet economische crisis. 3 e kwartaal 2010
Factsheet economische crisis 3 e kwartaal 21 O&S November 21 2 Kort samengevat Ieder kwartaal factsheet Vanwege de economische recessie is er behoefte aan inzicht in de gevolgen ervan in de gemeente s-hertogenbosch.
Nadere informatieOTTO Work Force. Kwartaalrapportage 1 6 januari 2016. Dit is een uitgave van OTTO Work Force. Aan dit exemplaar kunnen geen rechten worden ontleend.
OTTO Work Force Kwartaalrapportage 1 6 januari 2016 Dit is een uitgave van OTTO Work Force. Aan dit exemplaar kunnen geen rechten worden ontleend. OTTO Work Force Keizersveld 51 5803 AP Venray +31 478
Nadere informatieNieuwsbrief Drenthe, oktober 2012
Nieuwsbrief, oktober 2012 In opdracht van de Provincie heeft Etil in de tweede helft van 2010 het onderzoek Ontwikkelingen en prognoses op de Drentse Arbeidsmarkt 2011 2014 uitgevoerd. In dit onderzoek
Nadere informatieHighlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Rijnmond
Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Rijnmond Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Rijnmond groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd)
Nadere informatieHAAGSE MONITOR RECESSIECIJFERS januari 2010
Pagina // Bijlage HAAGSE MONITOR RECESSIECIJFERS uari Deze monitor geeft zowel prognoses als gerealiseerde cijfers weer. Het vaststellen van gerealiseerde cijfers kost tijd, maar worden, zodra deze bekend
Nadere informatieFactsheet stedelijke economie. 4 e kwartaal 2018
Factsheet stedelijke economie 4 e kwartaal 218 Gemeente s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek April 219 Kort samengevat Factsheet stedelijke economie De afdeling Onderzoek & Statistiek brengt
Nadere informatieEconomische Monitor Hoeksche Waard 2019
Economische Monitor 29 - METING Hoe staat de er in economisch opzicht voor? Hoe heeft de arbeidsmarkt zich in de afgelopen jaren ontwikkeld? En wat zijn de vooruitzichten? Deze vragen beantwoorden wij
Nadere informatieMarktontwikkeling koopwoningen
7 0,0 0, 0,20 0, 0,10 0,05 0,00 16 201 Het dieptepunt voorbij In 2012 werd de Amsterdamse woningmarkt hard geraakt door de Europese Schuldencrisis. De Amsterdamse woningmarkt verloor in 2012 in toenemende
Nadere informatie