Primair Onderwijs Gemeente Lingewaard
|
|
- Roel Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Programma natuur educatie Primair Onderwijs Gemeente Lingewaard Centrale locatie Dijkmagazijn Waaldijk KH Bemmel Postadres: Meander TE Bemmel secretaris@lingewaardnatuurlijk.nl Natuur- en Milieu Educatie, Lingewaard 1
2 Inhoudsopgave 1. DOELEN EN UITGANGSPUNTEN ONS AANBOD... 4 Lessen... 4 Excursies ONZE WERKWIJZE Natuur- en Milieu Educatie, Lingewaard
3 1. Doelen en uitgangspunten Door middel van onze educatieactiviteiten willen wij kinderen leren de verscheidenheid te ontdekken van wat er leeft en groeit in de eigen omgeving. Dit leidt tot bewustzijn van het belang van de natuur. Het is bekend dat volwassen natuurbeschermers heel vaak hun energie ontlenen aan mooie ervaringen uit de kinderjaren. Wij zetten ons ervoor in om hiervoor de mogelijkheden te creëren. Leerprocessen werken het beste als ze gepaard gaan met genieten. Dit laatste staat bij ons dan ook hoog in het vaandel. Wij willen kinderen in letterlijke zin en op speelse wijze leren hun zintuigen te gebruiken: horen, zien, ruiken, voelen en soms zelfs proeven. Onze activiteiten zijn divers. Onze leden geven excursies en begeleiden en ondersteunen leerkrachten en assisterende ouders. Ons aanbod is deels standaard, deels op maat toegesneden. Voor dat toesnijden op maat hebben wij ook u nodig. Wij horen graag van u wat uw specifieke wensen zijn, zodat wij kunnen proberen daar zoveel mogelijk op in te spelen. Ook willen wij graag achteraf van u vernemen wat u van onze activiteiten heeft gevonden. Daar willen wij graag van leren. Een belangrijk uitgangspunt vinden wij dat de kinderen leren in de eigen omgeving. Dat kan zijn rond de eigen school, in de omgeving van het Dijkmagazijn (in Bemmel) en in de Klompenwaard (in Doornenburg) of nabij Landgoed Doornik in Park Lingezegen waar de lessen Akkernatuur en heggen Doornik Natuurakkers gegeven worden vanuit het open natuur-leslokaal aldaar. Wij leggen het accent op de natuur en natuurbeleving. Natuur- en Milieu Educatie, Lingewaard 3
4 2. Ons aanbod Ons aanbod, het aanbod van de Stichting Lingewaard Natuurlijk (het Dijkmagazijn), bestaat uit lessen en excursies, waarbij het accent ligt op buiten zijn. Alle activiteiten vinden plaats onder begeleiding van een deskundige excursieleider. Daarnaast zijn er materiaalzendingen mogelijk via het Centrum voor Natuur- en Milieu Educatie (NME) te Arnhem. Deze zijn eveneens in dit programma opgenomen. De gemeente Lingewaard geeft de voorkeur aan begeleide natuurlessen buiten. Derhalve wordt er een maximum gesteld aan het werken met materiaalzendingen en dergelijke via het NME te Arnhem. Het aanbod van materialen etc. van het NME te Arnhem loopt net zoals vorig jaar via Stichting Lingewaard Natuurlijk. U ontvangt hier een afzonderlijk formulier voor. U ontvangt van ons derhalve twee inschrijfformulieren, één voor onze begeleide lessen vanuit de Stichting Lingewaard Natuurlijk en één voor materialen en dergelijke via NME Arnhem. Voor het aanbod van NME Arnhem: zie afzonderlijk document. Ingevulde formulieren NME Arnhem kunnen rechtstreeks naar Arnhem worden gestuurd. Lessen Kabouterpad: voor groep 1, 2 en periode maart - november. Met behulp van assisterende ouders worden kinderen zich spelenderwijs bewust van de natuur in hun omgeving. Ze werken met hun zintuigen en met hun fantasie. De kabouters nodigen uit tot ruiken, voelen, luisteren, kijken etc. Duur: 60 minuten Waterles: voor groep 5 t/m 8 periode mei-juli Tijdens deze les kunnen leerlingen ontdekkend bezig zijn rondom het thema water. Er staan schepnetten, zoekkaarten, loeppotjes etc. tot hun beschikking om zo nader kennis te maken met de wonderlijke waterwereld. Excursies De kinderen gaan op pad onder begeleiding van een van onze excursieleiders voor een zogenaamde ontdekkingstocht. Aangepast aan het gekozen thema, leeftijden en niveau is er aandacht voor tal van natuurverschijnselen. Lente-excursie: voor de groepen 3 t/m 8, periode april - mei. Aandacht voor verschillende onderwerpen zoals knoppen, bloemen, insecten, vogels, voortplanting, overwintering, territoriumgedrag, zonnestand, relatie mens - natuur. 4 Natuur- en Milieu Educatie, Lingewaard
5 Zomerexcursie: voor de groepen 3 t/m 8 periode mei - september. Aandacht voor onderwerpen zoals bloemen en planten, groei, relatie bloei en zaadvorming, bloeiwijze, vlinders, weersinvloeden, relatie mens - natuur. Herfstexcursie: voor de groepen 3 t/m 8 periode september - november. Aandacht voor onderwerpen zoals bladvorming en kleur, bladafval en humusvorming, paddenstoelen, schimmels, vogeltrek, zaden, vruchten, gallen, winterslaap, relatie mens - natuur. Kleine beestjes: voor de groepen 3 t/m 8 periode mei - oktober Aandacht voor onderwerpen zoals functie, voortplanting, levenscyclus, leefwijze. Gebruik van loeppotjes en zoekkaarten. Vogelexcursie: voor de groepen 5 t/m 8 hele jaar rond Gewapend met verrekijkers gaan we op zoek naar vogels, luisteren naar vogelgeluiden, kijken naar nesten, gedrag van vogels, vogeltrek etc. Duur: 90 minuten Stenen langs het Waalstrand: voor de groepen 6 t/m 8 periode mei - juli We gaan op zoek naar aangespoelde stenen op het Waalstrand. Met behulp van zoekkaarten en andere hulpmiddelen kijken we welke stenen we gevonden hebben en waar ze vandaan komen. Let op!! Vertrekpunt Partycentrum De Sprok Waaldijk 9, Bemmel (hm-paaltje 134) Ontdekkingstocht in het Dijkmagazijn: voor de groepen 1 t/m 4 hele jaar rond Bij voorkeur worden alle excursies buiten gegeven maar bij extreem slecht weer is er eventueel een mogelijkheid om in het Dijkmagazijn diverse opdrachten uit te voeren. Duur: 60 minuten. Veldlessen in Klompenwaard: voor groep 6, 7 en 8 (september tot en met juli) De kinderen gaan in groepjes van 4 of 5 de natuur onderzoeken en ontdekken, gewapend met onder andere verrekijkers, loeps, bodemboren en al hun zintuigen. Hulpmiddel daarbij zijn opdrachtvellen. Voorbeelden van opdrachten die de kinderen kunnen doen zijn het observeren van de koniks en galloways, konikpoep onderzoeken, bodem boren, planten zoeken, kleine beestjes vangen en bekijken met de loep, vogels kijken met de verrekijker of een ontdekkingstocht met blinddoek. Ieder groepje doet zo n 3 tot 5 verschillende opdrachten. Natuurbeleving staat centraal bij de veldles en al doende leren de kinderen op een speelse manier van alles over de riviernatuur. Het is zeer wenselijk dat er per groepje een volwassen begeleider (leerkracht, ouder) aanwezig is. Gaarne aangeven of u deze les in het voorjaar of najaar wilt volgen. Let op: Als u deze les in het najaar 2012 wilt volgen dient u deze vóór 31 augustus aan te vragen. Akkernatuur en heggen Doornik Natuurakkers ( onderdeel van Park Lingezegen) voor groep 7 en 8 (nieuw in ons programma) Tussen Doornik en de Pas beheert stichting Doornik Natuurakkers 15 hectare graanakkers. Daar is te zien hoe graan groeit zonder kunstmest en chemische middelen. Vanaf mei bloeien er korenbloemen, klaprozen en nog veel meer akkerbloemen. In het gebied hebben kinderen van de Bemmelse scholen tijdens de nationale boomplantdag inmiddels drie kilometer meidoornhaag en gemengde haag geplant. Het programma start met een korte inleidende les met korte filmpjes over het gebied. Vervolgens is er een uitdagende struinexcursie in het natuurgebied. Hierbij kan de school een keuze maken uit diverse aangeboden excursie onderwerpen. Het is tijdens de wandeling zelfs mogelijk om echte muizen te vangen en van nabij te bewonderen. Na de excursiewandeling gaan de kinderen aan de slag met een zelf gekozen Natuur- en Milieu Educatie, Lingewaard 5
6 veldonderzoek. Uiteindelijk worden de belevenissen en ontdekkingen op school verder uitgewerkt en gepresenteerd. Ook bij de uitwerking ligt het accent op de eigen beleving. Het is juist de bedoeling dat kinderen leren genieten van de natuur en daar enthousiast en vrij over mogen vertellen. Bij aanmeldingen kan er flexibel rekening worden gehouden met specifieke wensen van een school. Er kan bijvoorbeeld een verkort of afwijkend programma gekozen worden. Het totale programma bestaat uit een inleidende les op school van ongeveer een uur, een buitenles met veldopdrachten van maximaal 2 uur en een eindpresentatie op school. Er kan ook voor onderdelen uit dit pakket worden gekozen en scholen kunnen zelf de duur bepalen. De kern van het programma is natuur, biodiversiteit en voedselproductie. Zie voor meer informatie: Bijen en andere insecten voor groep 6, 7 en 8 hele jaar rond. De kinderen maken bij een imker kennis met het houden van bijen. Gedemonstreerd wordt hoe honing, bijenwas en propolis wordt gewonnen. Ook wordt uitgelegd hoe je meer nuttige insecten in de tuin kunt krijgen. Let op: De maximale grote van de groepen is 25 personen. Bij meer personen worden twee lessen geplant. Duur: 60 minuten Veldles met GPS* voor groep 7 en 8 In deze les krijgen de kinderen uitleg over de GPS en aansluitend opdrachten welke ze door middel van de GPS kunnen oplossen. Duur: minuten Kunstvoorwerpen zoeken in de natuur: workshop* Vrij Spel natuurlijk natuur, struinen, creativiteit Voor groepen 3 t/m 8 hele jaar door. Ga mee naar buiten en laat je verrassen. Bomen, bloemen, planten. Dieren die vliegen, lopen of zwemmen. Wolken. Zon en regen. Zand en modder. Stenen, hout, veren en botjes. Kijk, luister, ontdek. Struinend trekken we door de uiterwaarden. Er is van alles te zien. Alles wat leeft, daar ben je voorzichtig mee, maar dode spullen mag je meenemen. Struinmateriaal om aan het einde van de wandeling je eigen natuurkunstwerk te maken. Gebied: Klompenwaard of Bemmelse Waard. Duur: twee uur. kosten: 30 euro. Info: begeleidende folder. * deze lessen kunnen ook in de Klompenwaard gegeven worden. 6 Natuur- en Milieu Educatie, Lingewaard
7 3. Onze werkwijze Onder doelen en uitgangspunten is al in grote lijnen tot uitdrukking gekomen hoe de Stichting Lingewaard Natuurlijk graag wil werken. Wij willen daar hier nog wat specifieker op ingaan: U kunt inschrijven voor één van vernoemde activiteiten of voor hierna te noemen materialen etc. via het NME Arnhem. Als u inschrijft krijgt u het standaard programma. Als u specifieke wensen aangeeft proberen wij daaraan te voldoen. Per school wordt een coördinator aangewezen. Hij fungeert als contactpersoon tussen Stichting Lingewaard Natuurlijk en de school. De naam van de coördinator kan vermeld worden op het aanmeldingsformulier van Lingewaard Natuurlijk. Voor alle excursies (behalve bij groep 8) is begeleiding van ouders nodig. Er wordt van deze ouders verwacht dat ze actief meedoen en een groepje leerlingen begeleiden. De klas wordt verdeeld in groepjes van 3 á 4 leerlingen en per groepje dient een begeleider mee te komen (dit dient de school zelf te regelen). Ook voor de veldlessen in de Klompenwaard is extra begeleiding gewenst. Als u nog niet precies voor ogen heeft wat specifieke wensen zouden kunnen inhouden, geef dat dan aan ons door via uw inschrijfformulier. Wij zullen dan contact met u opnemen om nader toe te lichten wat we naast wat hiervóór is vermeld te bieden hebben. Even belangrijk vinden wij het dat na afloop van een natuurles in de klas op de excursies wordt voortgeborduurd. Op die manier passen onze activiteiten in een samenhang en is het leereffect in onze ogen optimaal. Gepaste kleding (laarzen, geen blote benen/armen, kleding die tegen een stootje kan) is wenselijk, wij verzoeken de leerkrachten dit vooraf nadrukkelijk kenbaar te maken aan de kinderen/ouders. Bij slecht weer neemt de betreffende educatiemedewerker contact met u op. Er bestaat voor de groepen 1 t/m 6 eventueel de mogelijkheid voor een binnenexcursie in het Dijkmagazijn. Voor groep 7 en 8 wordt een nieuwe datum afgesproken. Wij raden voor de ochtend aan om de kinderen hun rugzakje met eten en drinken mee te laten nemen tijdens de excursies. De leerkrachten zijn verantwoordelijk voor het handhaven van de orde. Excursietijden: , , uur. Andere tijden zijn bespreekbaar. Voor het Kabouterpad zijn de tijden , uur. Na afloop van de lessen en excursies ruimen we gezamenlijk de materialen op en brengen ze terug naar het Dijkmagazijn. Voor het opruimen van het Kabouterpad is de hulp van twee à drie begeleiders nodig. Uw vraag Met behulp van het bijgevoegde inschrijfformulier kunt u via de educatie@lingewaardnatuurlijk.nl kenbaar maken welke lessen uw school wil volgen. Loek van der Lans Meander TE Bemmel Secretaris SLN en coördinator NME-lessen educatie@lingewaardnatuurlijk.nl Natuur- en Milieu Educatie, Lingewaard 7
Aanbod NME voorjaar 2014
Aanbod NME voorjaar 2014 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam biedt een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder snel
Nadere informatieNATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD
NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2015/2016 Inhoud Algemeen Extra aandachtspunten Natuuractiviteiten 2015/2016 Slecht weer beslissing Dagdelen natuuractiviteiten
Nadere informatieNatuuractiviteiten voor Basisscholen 2013 / 2014
Stichting Natuur & Landschap Zwijndrechtse Waard (SN&LZW) zet zich in voor behoud en verbetering en duurzaamheid van Natuur en Landschap in de Zwijndrechtse Waard. De IVN-schoolgidsen verzorgen natuur-
Nadere informatieNieuwsbrief NME-Lingewaard Natuurlijk
Is deze e-mail niet goed leesbaar? Klik hier voor de webversie. Nieuwsbrief NME-Lingewaard Natuurlijk Voorjaar 2017 Vogelnestjes bouwen. De trekvogels komen weer terug en gaan hier weer hun nestjes bouwen.
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens
Nadere informatieProgramma Natuur Avonturen
Programma Natuur Avonturen voor basisscholen Landgoed De Hoevens Alphen/Goirle i.s.m. Scholenwerkgroep IVN Tilburg Algemene informatie Landgoed De Hoevens Coördinator natuureducatie: Fran Husstege Bezoekadres:
Nadere informatieNATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD
NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2017/2018 Inhoud Algemeen Extra aandachtspunten Natuuractiviteiten 2017/2018 Slecht weer beslissing Dagdelen natuuractiviteiten
Nadere informatie2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.
Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten
Nadere informatieBlijde Wei. Lesaanbod
Lesaanbod 2018-2019 Blijde Wei Les *Schooltuinieren loopt door van februari 2019 tot oktober 2019 Gratis les Iedere groep mag zich 1x inschrijven voor een gratis les. Ieder kind mag in zijn basisschoolperiode
Nadere informatieVeldlessen Landtong Rozenburg. Verslag 2009
Veldlessen Landtong Rozenburg Verslag 2009 Paul Grootenboer ARK Natuurontwikkeling november 2009 in opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam Inleiding Struinen op de landtong Rozenburg. Dat is de titel
Nadere informatieNATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD
NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2014/2015 Inhoud Algemeen Extra aandachtspunten Natuuractiviteiten 2014/2015 Slecht weer beslissing Dagdelen natuuractiviteiten
Nadere informatieAlgemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur bezig te laten zijn.
Aanbod natuuractiviteiten voor basisscholen, september 2016 t/m juli 2017 IVN afdeling Noord-Kennemerland Algemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur
Nadere informatieBlijde Wei. Lesaanbod 2016-2017
Lesaanbod 2016-2017 Blijde Wei Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Kleine Beestjes 1/2 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Huisdieren 3/4 X X Amfibieën
Nadere informatieAanbod NME schooljaar 2014/2015
Aanbod NME schooljaar 2014/2015 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam is een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder
Nadere informatieEen midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015
Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:
Nadere informatieGroep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad
OMSCHRIJVING LESSEN Dora- en Diegopad / Heksenpad Groep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad In het voorjaar en de zomer wijzen Dora en Diego
Nadere informatieAanbod NME schooljaar 2015/2016
Aanbod NME schooljaar 2015/2016 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam is een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder
Nadere informatieKooi. Lesaanbod
Lesaanbod 2016-2017 Kooi Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Wauw, t leeft 1/2 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X Huisdieren 3/4 X X Uitvogelen 5/6 X X Knaagdieren
Nadere informatiegroep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2018-2019 Bokkesprong Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een Pannenkoek 1/2 X X Wauw 't leeft 1/2 X X Melk 3/4 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X Amfibieën
Nadere informatieOude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden
Oude bomen meetlint In Amsterdam staan veel bomen. Sommige van die bomen zijn al heel oud en hebben veel meegemaakt. Bomen kunnen veel betekenen voor mensen. Denk bijvoorbeeld aan de kastanjeboom in de
Nadere informatieVeldlessen in Rivierpark Maasvallei 2016
Veldlessen in Rivierpark Maasvallei 2016 Uitgevoerd door: Mogelijk gemaakt dankzij financiering van: In de natuurgebieden van: In het: Verslag 2016 Educatie aan de Grensmaas bij Meers, Grevenbicht en Borgharen.
Nadere informatieAanbod N.M.E. in Het Groene Woud
Aanbod N.M.E. in Het Groene Woud 1. Paddenstoelen/ Herfstsafari In de herfst voor de groepen 1 Tot in de vorige eeuw werden paddenstoelen gezien als geheimzinnige, duivelse wezens. Ze verschenen plotseling,
Nadere informatiegroep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2018-2019 Wilgenhof Les Alles voor een pannenkoek 1/2 X X X groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X X Melk 3/4 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Amfibieën
Nadere informatieHet konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding
Het konijnenpad van Lars en Lineke docentenhandleiding Inhoudsopgave Omschrijving het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 2 Lessuggesties bij het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 4 Handleiding voor
Nadere informatieLes groep sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2015-2016 De Enk Les groep sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Monkie * 1-2 X X Kabouterpad * 1-2 X X X X Froeteltuin 1-2 LF! X Kleine Beestjespad * 4-5 X X X X X X X X X X X Schooltuinieren
Nadere informatieDe Veluwe Opdrachten en Overzichten voor begeleiders
De Opdrachten en Overzichten voor begeleiders Inhoud van de map ALGEMEEN Over Woordvoerders van de natuur Over de opdrachten en voorbereiding Praktisch: 2 vormen van begeleiden Overzicht opdrachten per
Nadere informatieInhoud Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel van de lescyclus...
Inhoudsopgave Inhoud Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. De doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen...
Nadere informatieOp speurtocht in De Maashorst
Op speurtocht in De Maashorst Verslag veldlesproject 2017 Met het veldlesproject "Op speurtocht in De Maashorst" krijgen schoolkinderen een unieke natuurbelevenis op een plek waar hard wordt gewerkt aan
Nadere informatieWilgenhof. Lesaanbod
Lesaanbod 2016-2017 Wilgenhof Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Beestenboel 1/2 X X X Melk 3/4 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Amfibieën
Nadere informatiegroep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2016-2017 Bokkesprong Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Kleine beestjes 1/2 X X X Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Melk 3/4 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X
Nadere informatieVerslag veldlessen Kempen-Broek voorjaar/zomer 2014
Verslag veldlessen Kempen-Broek voorjaar/zomer 2014 Met de veldlessen in het Kempen-Broek krijgen schoolkinderen een unieke natuurbelevenis op een plek die van belang is voor natuurontwikkeling in het
Nadere informatieBlijde Wei. Lesaanbod
Lesaanbod 2017-2018 Blijde Wei Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Wauw, het leeft 1/2 X X Beschuit met muisjes 3/4 X X Melk 3/4 X X X Knaagdieren
Nadere informatieOp natuurexpeditie in Het Groene Woud. Verslag van de veldlessen 2017
Op natuurexpeditie in Het Groene Woud Verslag van de veldlessen 2017 0 Inleiding Om kinderen bij de natuurontwikkeling in Het Groene Woud te betrekken heeft ARK Natuurontwikkeling in samenwerking met Brabants
Nadere informatieOntdek je mee het leven in vijver en sloot? Zeg niet gewoon vis tegen een vis. Visinitiatie en Visdeterminatie voor de 3 de graad
Ontdek je mee het leven in vijver en sloot? Zeg niet gewoon vis tegen een vis. Visinitiatie en Visdeterminatie voor de 3 de graad Opdrachten voor de 3 de graad Wil je met je klas meer leren over vissen?
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
Opdrachten thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: schaatsenrijders Groepje 2: beekprikken Groepje 3: schrijvertjes Groepje 4: bloedzuigers Groepje 5:
Nadere informatieInschrijfformulier
Beste leerkracht, Inschrijfformulier 2015-2016 Voor aanvragen van Natuur en Milieu Educatie lessen en leskisten van en Voor het schooljaar 2015-2016 kunt u weer een keuze maken uit een rijk aanbod van
Nadere informatieLes groep aug. sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2015-2016 De Blijde Wei Les groep aug. sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een pannenkoek* 1/2 X X X Wauw, het leeft** 1/2 X X X Ganzenspel* 1/2 X X X Froeteltuin 1/2 LF!
Nadere informatieVerslag van de veldlessen in: groeve t Rooth Jobien Boonman ARK Natuurontwikkeling
Verslag van de veldlessen in: groeve t Rooth 2012 Jobien Boonman ARK Natuurontwikkeling Op speurtocht in de verborgen vallei Deelname van de scholen Begin januari zijn de uitnodigingsbrieven digitaal verstuurd.
Nadere informatie3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur
3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur Activiteiten en bereik 2011: Vrije bezoekers: 23.119 NME activiteiten: 1046 Avonturenclubs: 1474 Speciale doelgroepen 20 Openbare
Nadere informatieAanbod natuurlessen. schooljaar 2013-2014. Scholenwerkgroep van het IVN de Maasdorpen
Aanbod natuurlessen schooljaar 2013-2014 Scholenwerkgroep van het IVN de Maasdorpen Coördinator: Cora Oostendorp Broekeindweg 20, 5971 NZ Grubbenvorst Tel. 077-3270026 E-mail: cora@bourgonjon.nl Inhoudsopgave
Nadere informatieInleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Opzet van de lescyclus... 4 2.1. Algemeen doel... 4 2.2. Doelstellingen... 4 3. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden... 5 4. Voorbereidende activiteit
Nadere informatiehoe zien we de toekomst
Stichting Lingewaard Natuurlijk. Wat we doen hoe zien we de toekomst www.lingewaardnatuurlijk.nl 1. INLEIDING... 3 2. WAT WIJ WILLEN BEREIKEN?... 4 3. WAT WE DOEN IN HET LANDSCHAP?... 7 Knotten, planten,
Nadere informatieOp speurtocht in De Maashorst
Op speurtocht in De Maashorst Verslag veldlesproject 2018 Met het veldlesproject "Op speurtocht in De Maashorst" krijgen schoolkinderen een unieke natuurbelevenis op een plek waar hard wordt gewerkt aan
Nadere informatieOntdekdoos Zaden. groep 5 en 6. docentenhandleiding
Ontdekdoos Zaden groep 5 en 6 docentenhandleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Zaden Docentenhandleiding De ontdekdoos Zaden is voor groep 5 en 6 Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden
Nadere informatieHet kikkerpad. veldwerk - onderbouw
Het kikkerpad veldwerk - onderbouw Inhoud: korte omschrijving opbouw en organisatie kikkertjeslied lessuggesties kopieerbladen: kleurplaat met versje handleiding begeleiding/ouders Milieu Educatie Centrum
Nadere informatieScholenprogramma
1 De school is verantwoordelijk voor: Goede en voldoende begeleiding; Het ordelijk verlopen van de activiteit; Geschikte kleding voor de leerlingen (stevige schoenen, regenpak); Opruimen/meenemen van eigen
Nadere informatieEen educatief programma voor groep 7 en 8 Handleiding Deel 2 Nationaal Park Lauwersmeer
Een educatief programma voor groep 7 en 8 Handleiding Deel 2 Nationaal Park Lauwersmeer Inhoudsopgave Deel 2: programma Nationaal Park Lauwersmeer 1. Planning en organisatie 1.1. Voordat u begint 1.2.
Nadere informatieBijeenkomst Weidevogeleducatie
Bijeenkomst Weidevogeleducatie In samenwerking met: Conclusie en evaluatie: reacties van de aanwezigen Prima structuur en open houding naar deelnemers. Sommige freaks vallen best mee! Ontspannen avond.
Nadere informatieDE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN
DE HERFST DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN vanaf 2de graad lager onderwijs. x vak: muzische vorming x duur: halve dag GRIEZELBOS HET KLEINE VIEZE BEESTJES- ONDERZOEK! verloop: x verdeel de klas in verschillende
Nadere informatieDe Groene Basis Excursieprogramma
De Groene Basis Excursieprogramma 2015-2016 Natuurexcursies voor het basisonderwijs in Leidschendam-Voorburg De Groene Basis Excursieprogramma 2015-2016 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1 Inleiding Hoofdstuk 2
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieBIOLABO. Voorbereiding in de klas
BIOLABO Voorbereiding in de klas INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter 1. Inleiding Biolabo
Nadere informatieMogelijk voor alle groepen
IVN VERENIGING VOOR NATUUR EN MILIEUEDUCATIE AFDELING ASTEN/SOMEREN Schoolprojecten Asten Someren Project omschrijving doelgroep Tijd/seizoen Beestjesproject: Beestjes vangen op allerlei manieren (witte
Nadere informatieLang leve de buitenkids!
Contact Bezoekerscentrum Oisterwijk Natuurmonumenten van Tienhovenlaan 5 5062 SK Oisterwijk Tel. 013-5231800 @ i bc.oisterwijk@natuurmonumenten.nl www.natuurmonumenten.nl facebook.com/natuurmonumenten
Nadere informatieBodemdiertjes. groep 5 en 6 uitvoering door leerkracht uitleentermijn 3 weken periode najaar
Bodemdiertjes Middenbouw Op ontdekking in de natuur en opdrachtjes uitvoeren in de klas of in de buurt van de school. Je kunt direct aan de slag met het materiaal uit deze leskisten. groep 5 en 6 periode
Nadere informatieDe lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede.
1 Colofon De lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede. Deze handleiding hoort bij de leskist Het Beste Bos Ede. Dit is een, in samenwerking met IVN Ede, aangepaste
Nadere informatieJaarverslag 2013 Veldlessen Leeuwense Waard
Jaarverslag 2013 Veldlessen Leeuwense Waard Op pad in de nazomerse ochtendzon in de Leeuwense Waard December 2013 Caroline van der Mark, ARK natuurontwikkeling Riviernatuur & kinderen in de Leeuwense Waard
Nadere informatie1. Doelgroep. 2. Relatieschema. Vogels. Reiger. Eend. Knobbelzwaan. Uil Kievit. Merel. Halsbandparkiet. Duif. Kraai. Meeuw. Woonomgeving: Voedsel:
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. De doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen...
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 3-4 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieVoorbereiding Methodiek 5
Methodiek 4 Voorbereiding Methodiek 5 Wat bedoelen we met een ervarings- of belevingswandeling? Wandeling waar verwondering, ontmoeting en plezier centraal staat Voorbeelden: Bushcraft technieken: lepel
Nadere informatieEen basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012
Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Doelgroep: Midden- en Bovenbouw Basisonderwijs: groep 5-8 jaargetijde: Voorjaar, zomer, herfst plaats: Bij school, in een park, in een
Nadere informatieRivierenhof. Handleiding. Opgesteld door de domeinwachters. >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar. Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst
Rivierenhof Handleiding Opgesteld door de domeinwachters >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst INLEIDING Het zelf -doe pakket bestaat uit een bewegwijzerde
Nadere informatieRaadsel 1: Wat is het verschil tussen de westkant en de oostkant van de Grote Vlasroot?
Raadsel 1: Wat is het verschil tussen de westkant en de oostkant van de Grote Vlasroot? Loop een rondje om het ven; ga over het dammetje. Let ook op hoogteverschillen. Materialen: Neem het kompas. Raadsel
Nadere informatieHier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.
Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. De Specht Er zijn verschillende soorten spechten: de groene, de zwarte en
Nadere informatieTe veel, te rijk, te weinig. Waterpark Lankheet
Waterpark Lankheet Erfgoed/NME project voor groep 8 Handleiding leerkracht Opdrachtgever: Waterpark Lankheet en Commissie Culturele Vorming Haaksbergen Bronmateriaal: Waterpark Lankheet/Historische Kring
Nadere informatieNaar buiten allemaal!
Naar buiten allemaal! 1. Instructie voor leerkrachten Mytylschool Gabriël s-hertogenbosch Naar buiten allemaal! Kinderen meer in contact brengen met de natuur in de eigen omgeving en zelf ontdekken is
Nadere informatieDe Blijde Wei. Leskisten 2015-2016. Omschrijving van de leskisten
Leskisten 2015-2016 De Blijde Wei Deze kisten met boeken, dvd s, cd-roms, achtergrondinformatie en les- en/of onderzoeksmateriaal, kunnen gebruikt worden in of buiten de school om uw natuuronderwijslessen
Nadere informatieDASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen
DASSENWERK werkbladen opdrachten Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2012 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je onderzoekt vandaag een klein gebied van Nationaal Park De
Nadere informatieOntdekkingstocht duin, bos en strand
Ontdekkingstocht duin, bos en strand Opdracht 1 Het noorden van de kaart Start deze ontdekkingstocht op de parkeerplaats van Ecomare. Om te weten of je goed loopt, is het belangrijk dat je de kaart goed
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 7-8 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieBrochure met de educatieve mogelijkheden van MEC Roosendaal
Brochure met de educatieve mogelijkheden van MEC Roosendaal MEC Roosendaal Coördinatoren: Maggy van den Aker en Michèle Knippenberg info@mecroosendaal.nl 1/14 INLEIDING Natuur en milieu educatie (NME)
Nadere informatieGa je mee op watersafari?
Informatie en reserveringen voor het Nationaal Park Weerribben-Wieden: www.np-weerribbenwieden.nl Beulakerpad 1 8326 AH Sint Jansklooster t 0527-246196 / 06-12890380 e n.vanderlaan@ivn.nl Ga je mee op
Nadere informatieStruintochten op de landtong Rozenburg. Verslag 2009
Struintochten op de landtong Rozenburg Verslag 2009 Paul Grootenboer ARK Natuurontwikkeling november 2009 in opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam Inleiding Naast het geven van veldlessen aan basisscholen
Nadere informatieNME-leerroute Kabouters in het Westerpark
NME-leerroute Kabouters in het Westerpark 1 Groep Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen In het Westerpark woont een kaboutervolk. Dat weten niet zoveel mensen, maar voor deze ene keer hebben
Nadere informatiemilieu- en natuureducatie
algemene informatie milieu- en natuureducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) 09 210 32 72 NEC Waterrijk Verlorenbroodstraat 106 A 9820 Merelbeke Praktische info De lessen vinden plaats
Nadere informatieNME-leerroute Aarde, lucht en water
NME-leerroute Aarde, lucht en water 3 Groep 1 Tilburg, BS Wandelbos Inleiding Kinderen meer in contact brengen met de natuur, dat is de doelstelling van het project Brede scholen als groen netwerk in de
Nadere informatieInhoudsopgave. Natuurmonumenten Nieuwkoopse Plassen... 3. Schoolreisjes en excursies. Programma voor groep 1+2...5. Programma voor groep 3+4...
Inhoudsopgave Natuurmonumenten Nieuwkoopse Plassen..... 3 Schoolreisjes en excursies..... 4 Programma voor groep 1+2......5 Programma voor groep 3+4......6 Programma voor groep 5+6..7 Programma voor groep
Nadere informatie4 Vind me dan. Achtergrondinfo Planten en dieren hebben allerlei manieren om niet op te vallen. Deze kunnen onderverdeeld worden in:
4 Vind me dan Er is altijd wel een verjaardag of een ander feestje om te vieren. En bij een feestje horen cadeautjes. Maar voor het zover is, wil je het cadeautje natuurlijk zo goed mogelijk verstoppen.
Nadere informatieWat weet jij over biologisch en over de bodem?
Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant
Nadere informatieOp speurtocht in De Maashorst
Op speurtocht in De Maashorst Verslag veldlesproject 2016 Met het veldlesproject "Op speurtocht in De Maashorst" krijgen schoolkinderen een unieke natuurbelevenis op een plek waar hard wordt gewerkt aan
Nadere informatieProject: Zintuigen handleiding
Project: Zintuigen handleiding Doelgroep: het project is geschikt voor alle groepen van het basisonderwijs, maar is uitgewerkt voor de groepen 1, 2 en 3. Doel: Kinderen leren al hun zintuigen te gebruiken
Nadere informatieInleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel De doelstellingen...
1 Inhoudsopgave Inleiding...3 1. Doelgroep...4 2. Relatieschema...4 3. Opzet van de lescyclus...5 3.1. Algemeen doel...5 3.2. De doelstellingen...5 4. Relatie met de kerndoelen...6 5. Voorbereidende activiteit
Nadere informatieDe Boer op! Bodemdiertjes
Bodemdiertjes De Boer op! Middenbouw Op ontdekking in de natuur en opdrachtjes uitvoeren in de klas of in de buurt van de school. Je kunt direct aan de slag met het materiaal uit deze leskisten. De leskist,
Nadere informatieBloemen en hun bezoekers geneeskrachtige planten en smaakmakers
Bloemen en hun bezoekers geneeskrachtige planten en smaakmakers veldwerk - bovenbouw Inhoudsopgave Korte omschrijving... 1 Organisatie... 3 Het leerlingenwerkboekje... 3 Lessuggesties ter voorbereiding
Nadere informatieSuchmann. Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen
Suchmann Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen Wanneer: Dinsdagmiddag 6-13-20 & 27 april De kinderen worden in groepjes verdeeld van 3 of 4 kinderen. Ieder groepje krijgt een onderwerp toebedeeld
Nadere informatieDe Opdrachten + Tijdschema s Groep 7. De Klompenwaard
De Opdrachten + Tijdschema s Groep 7 Tips voor begeleiders/ouders De gidsen en/of ouders voeren de opdrachten naar eigen inzicht uit, de gegeven tekst is een suggestie! Ook het tijdschema ligt niet vast.
Nadere informatieAlleen maar zand? Groep 1,2,3 en 4. Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool.
Alleen maar zand? Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool. Doelgroep: Groep 1 t/m 4. Plaats: Rond de zandbak bij de school of elders. Doel: Ontdekken wat er allemaal in de grond
Nadere informatieDocentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving
Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Doelgroep: Groep 6,7 en 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Buiten in groepjes van 3 leerlingen Duur: 45 minuten buiten + 30 minuten nabespreken in
Nadere informatieLesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel
Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel
Nadere informatieNME-leerroute Kabouters in de Drijflanen
NME-leerroute Kabouters in de Drijflanen 1 Groep Tilburg, BS Wandelbos Inleiding Kinderen meer in contact brengen met de natuur, dat is de doelstelling van het project Brede scholen als groen netwerk in
Nadere informatieOok$met$kinderen$van$0$/$4$jaar$de$natuur$in!
Ook$met$kinderen$van$0$/$4$jaar$de$natuur$in! Inleiding Ook met kinderen van 0-4 jaar kun je de natuur in! Kinderen willen spelen, ontdekken, leren en genieten. Hun leefwereld wordt langzaam groter en
Nadere informatieAvonturenpad: Er waren eens twee kikkertjes
Avonturenpad: Er waren eens twee kikkertjes docentenhandleiding Inhoud 1 Omschrijving Er waren eens twee kikkertjes... 2 2 Lessuggesties bij Er waren eens twee kikkertjes... 4 2.1 Voorbereiding... 4 2.2
Nadere informatieVoorstel uitbreiding bij Dijkmagazijn
Voorstel uitbreiding bij Dijkmagazijn Doelen Stichting Lingewaard Natuurlijk. Wij hebben een drieledig doel: Fraaier landschap Meer natuurbeleving voor jong en oud Bescherming van bedreigde soorten. Onder
Nadere informatie' Educatieve dienst 2013 'een geestig bos' ' Een Geestig bos
Een Geestig bos doelstellingen cognitief in groepsverband het bos ontdekken planten, dieren en zwammen leren waarnemen kunnen determineren met zoekkaarten het bos zien als een samenlevingsvorm affectief
Nadere informatie,:,- ::s (\') ., - n. -==-. (\) ==} (\) (\) (ih. (\) (h. b,. (\)
ë' - ::s r,:,- -+ o -+ (\') 0 lo., o_ 0 - n. ==} -==-. < (ih o= (h b,. =g ) Tuinwandeling voor groep 1 / 2 van het primair onderwijs HET LIEVEHEERSBEESTJESPAD Tuin: Landzigt Tijdsduur: cira 1 uur Eigen
Nadere informatieIdeeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo
Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo Om kinderen te interesseren voor kleine kriebelbeestjes is het doen van eigen waarnemingen zeer geschikt. Omdat
Nadere informatieEen educatief programma voor groep 8 (en 7) Handleiding Deel 2 Draaiboek Woordvoerders van de Eendenkooi
Een educatief programma voor groep 8 (en 7) Handleiding Deel 2 Draaiboek Woordvoerders van de Eendenkooi Inhoudsopgave Deel 2: programma Eendenkooi 1. Planning en organisatie 1.1. Voordat u begint 1.2.
Nadere informatieEen educatief programma voor groep 7 en 8 Handleiding Deel 1 Algemeen
Een educatief programma voor groep 7 en 8 Handleiding Deel 1 Algemeen Inhoudsopgave Deel 1 Inleiding 1 Algemene informatie 1.1 Doelgroep 1.2 Doel van het programma Woordvoerders van de Natuur 1.3 Opzet
Nadere informatie14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01
Handleiding voor begeleiders 01 Ten opzichte van 50 jaar geleden zijn veel diersoorten verdwenen. Dit is vooral een gevolg van de toename van de bevolking en de steeds grotere ruimte waarop mensen beslag
Nadere informatie