C K V b o n b e s t e d i n g schooljaar

Transcriptie

1 C K V b o n b e s t e d i n g schooljaar Jennet Sintenie CJP april 2006

2 Inleiding...om echt cultureel actief te zijn moet je heel veel doen. Ik doe best dingen, maar heel veel dingen ook weer niet. Ik ben niet echt cultureel actief!... Een uitspraak van een CKV-leerling uit ons in augustus gepubliceerde onderzoek Kunst en Cultuur op de schop. Uit dit onderzoek blijkt onder andere dat jongeren zich niet bewust zijn dat ze eigenlijk best veel aan kunst en cultuur doen. Met de CKV-bonnen en de CJP-pas, die alle leerlingen in het voortgezet ontvangen zodra ze het vak CKV krijgen, worden in elk geval jaarlijks enorm veel culturele activiteiten ondernomen. Dit rapport staat bol van cijfers en gegevens waaruit dit blijkt. Bijvoorbeeld dat deze leerlingen toch meer dan 1 miljoen activiteiten met de CKV-bonnen ondernemen, dat er meer dan leerlingen in het VMBO in aanraking met een of meerdere kunstdisciplines komt en dat het de culturele sector meer dan 5,5 miljoen euro extra oplevert. Is dat dan allemaal belangrijk? Ja heel belangrijk! Dat CJP en OCW dit vinden lijkt me duidelijk. Dat de culturele sector zich hiervan bewust is lijkt me een vereiste, dat docenten er steeds meer waarde aan hechten lijkt met een logisch gevolg. En voor de jongeren? Als ik zelf terug kijk op culturele activiteiten die via mijn middelbare school geinititeerd werden, dan weet ik wel dat ik toen niet zou bedenken dat ik jaren later jaloers zou zijn op de huidige CKV-leerling, die verplicht, (afhankelijk van schoolniveau) vier, zes of tien activiteiten moet ondernemen die ook nog eens meegefinancierd worden door het ministerie. Mogelijk dat de huidige CKV-leerling deze uitspraak niet echt vet en/of cool vindt maar ze zien CKV en de activiteiten wel positief. Al roept een enkeling op fora of bij leerlingenpanels af en toe nog wel dat ze niet weet wat ze er aan heeft. Welk belang de schoolvakken voor de leerlingen hebben wordt van bovenaf bepaalt. Dat geldt voor Nederlands, voor Gym, voor Geschiedenis en ook voor CKV. Als geen ander vak is CKV een echt belevingsvak en de ervaring bepaalt in hoeverre de leerling er in de toekomst baat bij zou kunnen hebben. Om resultaten te boeken zou de ervaring positief moeten zijn. Stel dat maar de helft van de deelnemende leerlingen een kwart van de activiteiten die met CKV-bonnen ondernomen zijn positief zouden ervaren. Dan zijn er toch nog zo n jonge mensen die zo n inspirerende ervaringen hebben gehad. En dat is een goed resultaat! Ik hou me in deze rapportage aan feiten en cijfers. Het zijn de enthousiaste verhalen en inspirerende ervaringen uit het veld die mij vertellen dat het werkelijke aantal positieve ervaringen een stuk hoger ligt. Hoewel er nog niet veel te zeggen valt over de mate waarmee de huidige CKV-leerling in de toekomst participeert in de wereld van Kunst en Cultuur, het is de investering meer dan waard. Ook als je alleen maar naar de harde feiten, cijfers en grafieken kijkt Jennet Sintenie Projectleider CKV Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

3 i n h o u d Inleiding pagina 2 Algemene bestedingscijfers in percentages pagina 4 Algemene bestedingscijfers in aantallen pagina 7 Algemene bestedingscijfers in euro s pagina 8 Bonbesteding in detail pagina 10 Op schoolniveau Bonbesteding per provincie Bonbesteding in de culturele sector Beschouwing bestedingscijfers pagina 30 Bonbesteding in perspectief (5 schooljaren) pagina 32 Beschouwing 5 schooljaren pagina 33 Verantwoording CJP pagina 35 Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

4 Algemene Bestedingsgegevens in percentages Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep Onderbouw 9 VMBO 74% HAVO 67% VWO 66% Speciaal Onderwijs 57% Praktijk 7 Docenten 57% totaal 76% PABO 4 Percentage gebruikers dat een of meer bonnen uitgeeft VMBO 89% HAVO 85% VWO 84% totaal 85% Praktijk 74% SO 6 Docenten 6 PABO 53% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

5 Verdeling van aantal bezoekers over de sectoren steunpunt 14,7% theater/dans gezelschap ; 2,3% bibliotheek 0,3% bioscoop 18,6% 9,6% circus 0, Schouwburg/ Concertzaal 30,8% kunstuitleen 0,4% Poppodium 1,5% 10,6% 11,4% Verdeling van gemiddeld aantal bezoeker per instelling (aantal bezoekers/aantal instellingen) theater/dans gezelschap 4% bibliotheek bioscoop 1 centrum voor de kunsten 9% circus steunpunt 5 Schouwburg Concertzaal 8% Poppodium 5% 4% kunstuitleen 5% Verdeling van het besteed bedrag per niveau over de sectoren theater/dans gezelschap steunpunt/centrum voor de Schouwburg/Concertzaal Poppodium kunstuitleen circus bioscoop bibliotheek Som van Bedrag-vmbo Som van Bedrag-Havo Som van Bedrag-Vwo Som van Bedrag-SO Som van Bedrag-Pabo Som van Bedrag-BV Som van Bedragpraktijk Som van Bedrag- Docent Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

6 Gemiddelde besteding per provincie Zuid-Holland 7 Zeeland 73% Utrecht 73% Overijssel 74% Noord-Holland 74% Noord Brabant 75% Groningen 68% Limburg 76% Friesland 69% Gelderland 74% Flevoland 8 Drente 75% Verdeling van totaal besteed bedrag door de scholen over de provinciën Verdeling van totaal geïnd bedrag door de instellingen Zuid-Holland 19% Flevoland Drente 3% 3% Friesland 4% Zuid-Holland 17% Flevoland Drente 4% 3% Friesland 3% Zeeland Gelderland 13% Zeeland Gelderland 13% Utrecht 7% Overijssel 8% Groningen 4% Utrecht 1 Overijssel 5% Groningen 4% Noord-Holland 15% Noord Brabant 15% Limburg 7% Noord-Holland 2 Noord Brabant 1 Limburg 6% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

7 Algemene bestedingscijfers in aantallen Aantal leerlingen dat 1 of meer bonnen gebruikt (actieve gebruikers) VMBO HAVO VWO Speciaal PABO Praktijk Onderwijs Docenten Aantal culturele activiteiten per sector bibliotheek 2850 bioscoop circus 266 kunstuitleen Poppodium Schouwburg/Concertzaal steunpunt theater/dans gezelschap Aantal culturele activiteiten per niveau VMBO HAVO VWO Speciaal 2962 Praktijk Onderwijs 5389 Onderbouw 156,079 Pabo 7222 docenten Aantal actieve bonacceptanten per sector bibliotheek 18 bioscoop circus 6 kunstuitleen Poppodium 24 Schouwburg/Concertzaal 293 steunpunt 24 theater/dans gezelschap 43 Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

8 algemene bestedingscijfers in euro s Besteed per niveau VMBO ,25 HAVO ,50 VWO ,25 SO ,50 PABO ,50 BV ,00 Praktijk ,00 Docenten ,00 totaal ,00 Geïnd per sector bibliotheek ,25 bioscoop , ,75 circus 1.267,00 kunstuitleen , , ,25 Poppodium ,75 Schouwburg/Concertzaal ,50 steunpunt/centrum voor de ,50 theater/dans gezelschap ,50 totaal ,00 Verdeling van bedragen over de provinciën per provincie uitgezet Door de scholen besteed Door de instellingen geïnd Drente ,00 Drente ,62 Drente! ,06 Flevoland ,00 Flevoland ,37 Flevoland! ,84 Friesland ,00 Friesland ,57 Friesland ,96 Gelderland ,50 Gelderland ,21 Gelderland ,56 Groningen ,00 Groningen ,93 Groningen ,42 Limburg ,00 Limburg ,25 Limburg ,50 Noord Brabant ,00 Noord Brabant ,97 Noord Brabant ,79 Noord-Holland ,00 Noord-Holland ,78 Noord-Holland ,66 Overijssel ,00 Overijssel ,61 Overijssel ,86 Utrecht ,50 Utrecht ,96 Utrecht ,45 Zeeland ,00 Zeeland ,89 Zeeland ,69 Zuid-Holland ,50 Zuid-Holland ,84 Zuid-Holland ,20! Provinciën in groen hebben meer geïnd dan bij de scholen in die provincie is uigezet! provinciën in rood hebben minder geïnd dan door de scholen in die provincie is uitgegeven Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

9 Gemiddeld besteed per actieve gebruiker VMBO 18,77 HAVO 17,70 VWO 17,81 SO 20,96 PABO 17,36 Praktijk 21,58 Docenten 20,14 Gemiddeld besteed per gebruiker (allen) VMBO 16,62 HAVO 14,97 VWO 14,90 SO 12,79 PABO 9,24 Praktijk 16,07 Docenten 12,45 Gemiddelde besteding per activiteit bibliotheek 6,12 bioscoop 5,64 7,24 circus 4,76 kunstuitleen 7,31 4,64 7,74 Poppodium 7,74 Schouwburg/Concertzaal 5,96 steunpunt/centrum voor de 5,79 theater/dans gezelschap 6,02 Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

10 bonbesteding in detail op schoolniveau VMBO Verloop afgelopen vijf jaar 73% 74% 69% 6 63% Aantal activiteiten per sector bibliotheek bioscoop circus Besteding VMBO per provincie kunstuitleen Poppodium Schouwburg/Concertzaal steunpunt/centrum voor de theater/dans gezelschap Zuid-Holland 7 Zeeland 7 Utrecht 76% Overijssel 74% Noord-Holland 75% Noord Brabant 74% Limburg 79% Groningen 68% Gelderland 74% Friesland 66% Flevoland 83% Drente 8 Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

11 HAVO Verloop afgelopen vijf jaar 67% 65% 63% 59% 58% Aantal activiteiten per sector bibliotheek bioscoop circus kunstuitleen Poppodium Schouwburg/Concertzaal steunpunt/centrum voor de theater/dans gezelschap Besteding HAVO per provincie Zuid-Holland 6 Zeeland 8 Utrecht 67% Overijssel 7 Noord-Holland 66% Noord Brabant 68% Groningen 64% Limburg 68% Gelderland 66% Friesland 67% Flevoland 8 Drente 63% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

12 VWO Verloop afgelopen vijf jaar 66% 65% 66% 6 59% Aantal activiteiten per sector bibliotheek bioscoop circus kunstuitleen Poppodium Schouwburg/Concertzaal steunpunt/centrum voor de theater/dans gezelschap Besteding VWO per provincie Zuid-Holland 6 Zeeland 8 Utrecht 67% Overijssel 7 Noord-Holland Groningen 64% 66% Noord Brabant 68% Limburg 68% Gelderland 66% Friesland 67% Flevoland 8 Drente 63% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

13 bonbesteding in detail per provincie Overzicht besteding Drenthe Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren steunpunt 2 bioscoop 1 circus kunstuitleen 6% Schouwburg/Concertzaal 15% 43% Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep Onderbouw 96% vmbo 8 Speciaal 78% havo 63% vwo 65% docenten Praktijk 6 ; 5 Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

14 Overzicht besteding Flevoland Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren steunpunt 14% bibliotheek bioscoop 15% Schouwburg/Concertzaal 2 5% 4% 38% Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep vmbo 83% havo 8 Vwo 84% Onderbouw; 89% Praktijk 8 docente 64% Speciaal nvt Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

15 Overzicht besteding Friesland Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren theater/dans gezelschap steunpunt 7% 3% bioscoop 38% Schouwburg/Concertzaal 3 Poppodium 4% 7% circus 9% Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep Onderbouw; 88% vmbo 66% havo 67% vwo 68% Speciaal 38% docenten Praktijk 57% 44% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

16 Overzicht besteding Gelderland Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren theater/dans gezelschap bibliotheek bioscoop 7% 3% circus 1 steunpunt 34% Poppodium 4% Schouwburg/Concertzaal 37% Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep Onderbouw; 95% vmbo 74% havo 66% vwo 68% Speciaal 5 Praktijk 75% docenten 55% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

17 Overzicht besteding Groningen Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren steunpunt theater/dans gezelschap 1 bioscoop 3% 15% kunstuitleen 3% 14% Schouwburg/Concertzaal 5 Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep Onderbouw; 93% Praktijk 96% vmbo 68% havo 64% vwo 59% docenten 49% Speciaal 16% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

18 Overzicht besteding Limburg Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren steunpunt 7% theater/dans gezelschap bioscoop 15% Schouwburg/Concertzaal 3 24% Poppodium 2 kunstuitleen Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep Onderbouw; 97% vmbo 79% havo 68% vwo 63% Speciaal 5 Praktijk 7 docenten 58% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

19 Overzicht besteding Brabant Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren theater/dans gezelschap bibliotheek steunpunt bioscoop 9% 2 Schouwburg/Concertzaal 45% circus Poppodium 3% 1 1 Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep Onderbouw 89% vmbo 76% havo 68% vwo 69% Speciaal 65% Praktijk 7 docenten 56% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

20 Overzicht besteding Noord Holland Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren theater/dans gezelschap bibliotheek steunpunt 7% bioscoop 34% Schouwburg/Concertzaal 28% Poppodium 1 14% kunstuitleen 3% circus Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep Onderbouw 9 vmbo 75% havo 66% vwo 67% Speciaal 6 Praktijk 6 docenten 55% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

21 Overzicht besteding Overijssel Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren steunpunt 23% theater/dans gezelschap bibliotheek bioscoop 5% 6% 5% 16% Schouwburg/Concertzaal 39% Poppodium Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep vmbo 74% havo 7 vwo 67% Onderbouw 93% Praktijk 8 Speciaal 4 docenten 55% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

22 Overzicht besteding Utrecht Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren steunpunt 23% theater/dans gezelschap bibliotheek bioscoop 28% Schouwburg/Concertzaal 1 8% 23% 7% kunstuitleen Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep vmbo 76% havo 67% vwo 67% OnderbouwPraktijk 87% 83% Speciaal 7 docenten 59% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

23 Overzicht besteding Zeeland Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren steunpunt 19% theater/dans gezelschap bibliotheek bioscoop 14% 2 Schouwburg/Concertzaal 3 Poppodium 14% Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep vmbo 7 havo 8 vwo 77% Onderbouw 83% Speciaal 46% docenten 5 Praktijk nvt Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

24 Overzicht besteding Zuid Holland Verdeling totaal besteed bedrag over de sectoren steunpunt 16% theater/dans gezelschap 3% bibliotheek bioscoop 15% 9% kunstuitleen Schouwburg/Concertzaal 3 Poppodium 4% 18% Gemiddelde besteding CKV-bonnen per doelgroep vmbo 7 havo 6 vwo 6 Onderbouw Speciaal 86% 78% Praktijk 68% docenten 53% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

25 bonbesteding in detail per sector Verdeling van het aantal leerlingen per niveau bibliotheek Docent 3% leerlingen vmbo 3 leerlingen praktijk 3% leerlingen Havo 9% leerlingen BV 5 leerlingen Vwo leerlingen Pabo leerlingen SO Bioscoop leerlingen Pabo leerlingen onderbouw 1 leerlingen praktijk leerlingen Docent leerlingen SO leerlingen vmbo 4 leerlingen Vwo 18% leerlingen Havo 25% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

26 Centrum voor de kunsten leerlingen praktijk Docent leerlingen BV 4 leerlingen vmbo 4 leerlingen Pabo leerlingen Havo 9% leerlingen SO leerlingen Vwo 4% Het circus leerlingen praktijk Docent 4% leerlingen vmbo 1 leerlingen Havo 23% leerlingen BV 55% leerlingen Pabo 3% leerlingen SO leerlingen Vwo 3% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

27 Kunstuitleen Docent leerlingen praktijk leerlingen BV 39% leerlingen vmbo 46% leerlingen Pabo 4% leerlingen SO leerlingen Vwo 3% leerlingen Havo 5% Museum leerlingen praktijk leerlingen Docent leerlingen vmbo 28% leerlingen BV 49% leerlingen Havo 1 leerlingen Pabo leerlingen Vwo 8% leerlingen SO Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

28 Poppodia leerlingen praktijk Docent leerlingen vmbo 36% leerlingen BV 34% leerlingen SO leerlingen Pabo leerlingen Vwo 1 leerlingen Havo 16% Steunpunten leerlingen praktijk Docent leerlingen BV 43% leerlingen vmbo 4 leerlingen Pabo leerlingen SO leerlingen Vwo 4% leerlingen Havo 7% Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

29 Gezelschappen Docent leerlingen praktijk leerlingen vmbo 3 leerlingen BV 46% leerlingen Havo 1 leerlingen Vwo 6% leerlingen Pabo leerlingen SO In detail de sector Som van Docenten Som van Leerling-Praktijk Som van Leerling-BV Som van Leerling-Pabo Som van Leerling-SO Som van Leerling-Vwo Som van Leerling-Havo Som van Leerling-vmbo atelier cultureel centrum cursus dierentuin festival galerie gemeente impresariaat workshops (leeg) Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

30 5. Beschouwing bestedingscijfers Algemeen In het schooljaar werd gemiddeld 76% van alle CKV-bonnen uitgegeven. Dat betekent dat er meer dan 5 miljoen euro naar de culturele sector is gevloeid, dat er zo n leerlingen in de bovenbouw en in de onderbouw in contact zijn gekomen met een of meerdere culturele instellingen. In totaal zijn er voor dit bedrag zo n 1 miljoen contactmomenten tussen leerlingen en de culturele sector geweest. De 76% is een stijging van 4% ten opzichte van het jaar ervoor. Deze verhoging is vooral tot stand gekomen doordat er meer leerlingen en docenten gebruik zijn gaan maken van de bonnen. Per doelgroep steeg het aantal actieve gebruikers met gemiddeld 6%. In totaal maakt 85% gebruik van de bonnen en de pas. Daarnaast werd er ook gemiddeld 0,57 eurocent per gebruiker meer uitgegeven. Opvallende stijgingen van de besteedde bedragen, maar ook van het aantal deelnemers zijn vooral te zien bij het Praktijk- en Speciaal Onderwijs. Er werd door deze scholen meer besteed (15% meer), maar er werden ook 3300 meer leerlingen voor het CKV-project aangemeld. De gemiddelde besteding van de docenten blijft nog achter op de andere gebruikers (57%) maar is toch weer 4% hoger dan vorig jaar. Deze lage score is terug te voeren op het aantal docenten dat 1 of meer bonnen besteed. Dit is 6. Veel docenten kunnen als begeleider gratis mee naar de culturele instellingen waardoor er minder bonnen tijdens de les worden uitgegeven. Per actief gebruikende docent wordt er wel weer veel uitgegeven: een actieve docent geeft gemiddeld 20,14 uit. (gemiddeld wordt er 18,44 per gebruiker uitgegeven). Er is nu een ontwikkeling te zien waarbij de docent de bonnen en ook de pas meer in zijn/haar vrije tijd gaat gebruiken om de deskundigheid te bevorderen of zichzelf te laten inspireren. De verdeling van het totaal besteed bedrag over de sectoren is gelijkmatiger dan de jaren hiervoor. De steunpunten die vooral voor het VMBO en voor de Onderbouw actief zijn, hebben minder geïnd dan vorig jaar. Dat was in de rapportage van vorig jaar al voorspeld. Er is bij deze instellingen door de regeling versterking cultuureducatie in het PO minder tijd beschikbaar voor het VO. Deze trend zet zich in het huidige schooljaar voort. Voor de basisvorming en ook voor het VMBO zou dat nadelig kunnen zijn. Wel is het zo dat er voor veel scholen door de bemiddeling van de steunfuncties in de afgelopen jaren een goede band met de culturele sector is ontstaan en docenten zelf de weg naar de instellingen weten te vinden. Ook het aandeel van de bioscoop is dit jaar sterk gezakt. De voornaamste reden is dat de andere sectoren veel meer aanbod zijn gaan ontwikkelen dat, net als het aanbod in de bioscoop, dicht bij de belevingswereld van de jongeren ligt. Zo zijn er opvallend meer leerlingen naar het gegaan en zijn er ook meer bonnen in het theater besteed. Bioscoopbezoek in het kader van CKV blijft omstreden. Er zijn veel inhoudelijke ontwikkelingen waardoor een bezoek aan de bioscoop een complete CKV-activiteit wordt. De bioscoop is vooral populair bij de leerlingen van het VMBO. Bij deze groep leerlingen wordt veelal collectief besteed. Het bioscoopbezoek is in de meeste gevallen echter een individuele activiteit. Theaters, steunpunten, bioscopen, musea en de centra voor de kunsten blijven de belangrijkste instellingen voor CKV. Deze zijn op de steunpunten na landelijk gezien ook het best vertegenwoordigd. De hoeveelheid steunpunten is weliswaar een stuk minder (24) maar hun werkgebied is door de taakstelling van de subsidiërende provincie heel erg groot. Bibliotheken, circussen, kunstuitleen en de poppodia zijn in aantal minder sterk aanwezig. Gemiddeld krijgt een culturele instelling per schooljaar 434 leerlingen op bezoek. Als je dit vergelijkt met de gemiddelden van deze instellingen is het bezoek hieraan ook goed te noemen. Zeker de poppodia waar gemiddeld 565 leerlingen per podium komen. Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

31 De sector overig bevat een scala aan creatieve ondernemers die in geen andere categorie thuishoren. Het gaat bij deze groep veelal om impresariaten, kleine gezelschappen en organisaties die workshops in ateliers en op school organiseren. Op provinciaal gebied innen de instellingen in Drente, Noord Holland en Utrecht meer bonnen dan er bij de scholen in deze gebieden wordt uitgezet. In Drente komt dit door Klassekunst een instelling die voor zo n leerlingen (veelal VMBO) door het hele land voorstellingen en workshops op school verzorgd. In Utrecht zit Impresariaat Uit de Kunst die voorstellingen op scholen uitzette voor zo n leerlingen. Door de inspanningen van dit impresariaat is de gemiddelde bonbesteding in Utrecht voor het VMBO ook een stuk hoger. Noord Holland heeft de extra inkomsten vooral te danken aan Het Muziektheater, Het Concertgebouw Amsterdam en Theater Carré. Veel van deze instellingen worden door scholen ver buiten Noord Holland tijdens een dagje uit bezocht. Deze leerlingen zullen vooral uit Flevoland, Friesland, Limburg, Brabant, Overijssel, Zeeland en Zuid Holland komen. In deze provincies wordt namelijk minder door de instellingen geïnd dan door de scholen wordt uitgegeven. Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

32 6. Bonbesteding in perspectief: 5 jaar CKV-bon 2000/ / / / /2005 VMBO 6 63% 69% 73% 74% HAVO 58% 59% 63% 65% 67% VWO 59% 6 66% 65% 66% Speciaal nvt nvt % Praktijk nvt nvt 26% 56% 7 Basisvorming nvt 68% 7 89% 9 Docenten nvt 37% 53% 53% 57% Gemiddelde besteding: 2001/2002; 65% 2003/2004; /2005; 76% 2002/2003; 69% 2000/2001; 59% Verdeling over de sectoren 40,0 35,0 30,0 Bioscoop Schouwburg Concertzaal Schouwburg Concertzaal 25,0 20,0 Bioscoop 15,0 10,0 steunpunt steunpunt 5,0 0,0 Poppodium Poppodium Bibliotheek Bibliotheek circus kunstuitleen kunstuitleen circus Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

33 7. Beschouwing vijf jaar CKV-bonnen De scholen Het vak CKV en daarmee ook de CKV-bonnen hebben in de afgelopen jaren nogal wat discussie opgeleverd. Binnen de teams van docenten, bij directies, onder leerlingen en bij culturele instellingen. Ook met elkaar hebben al deze betrokkenen vaak genoeg van gedachten gewisseld. In de beginjaren vergde het namelijk nogal wat; Allereerst was het een nieuw en verplicht vak. Maar een gespecialiseerde CKV-docent bestond (nog) niet, er waren amper bruikbare methodes en de culturele instellingen hadden nog weinig extra gedaan om de nieuwe doelgroep te bereiken. Daarnaast was het op veel scholen onduidelijk hoe het vak ingebed moest worden in de roosters en bij de leerlingen. Veel te vaak werd het bijvoorbeeld ingeroosterd op maandagochtend, als geen enkele culturele instelling open is. Of er werd weinig tot geen informatie aan de leerlingen verstrekt over waar de bonnen kunnen worden ingeleverd. De docenten kenden het culturele veld nog niet goed genoeg en de algemene opvatting over het vak en de bonnen was weinig serieus te noemen. Hierdoor drong het ook bij de leerlingen niet door wat de toegevoegde waarde van CKV was. De CKV-bonnen werden vaak aan de leerlingen persoonlijk uitgedeeld zonder goede ondersteuning tijdens de les. Leerlingen wisten niet goed waar ze moesten zoeken en een bezoek aan de bioscoop was dan ook een voor de hand liggende optie. Mede door de invoering van bonnen in de onderbouw en het betrekken van het VMBO, het Speciaalen het Praktijk Onderwijs en de docenten bij het project werd op de scholen duidelijk dat een doorlopende leerlijn op het gebied van cultuureducatie veel meer kan zijn dan een vluchtige kennismaking van de leerlingen met de diverse culturele disciplines. Er werden visies ontwikkeld en beleidsplannen geschreven. De docent ging zijn/haar deskundigheid bevorderen en er werden methodes ingevoerd of door de docenten zelf ontwikkeld. Er is geen vak op school dat per school zo van inhoud verschilt. De docent heeft vaak de inhoud van het vak aangepast op de eigen leerlingen, maar ook op de culturele omgeving. Aan de aanbodkant kregen de instellingen in de gaten dat er niet alleen een nieuwe doelgroep op hen stond te wachten maar dat er ook steeds meer geld beschikbaar kwam. Veel instellingen investeerden in educatief medewerkers. Regulier aanbod werd aangepast, of er werden speciale projecten ontwikkeld. De banden met de docenten werden nauwer en de communicatie naar scholen maar ook naar leerlingen werd gestroomlijnd. Ook ontstonden er nieuwe gezelschappen en organisaties die vaak insprongen op een vernieuwde vraag. Bijvoorbeeld de vraag van het VMBO naar geschikt aanbod. In de eerste jaren werd er wat het omgaan met de bonnen betreft veel geëxperimenteerd om uit te vinden wat de beste manier was. Omdat de omstandigheden per school en per regio zo verschillend zijn staat in de reglementen beschreven dat de school deze manier zelf bepaalt. De bonnen voor de onderbouw staan niet op naam van de leerling en worden uiteraard door de docent uitgegeven. In het VMBO wordt er ook veel op deze manier gebruik gemaakt van de CKVbonnen. Maar steeds vaker zien we dat er naast een deel collectieve besteding ook ruimte komt voor het individueel uitgeven van de bonnen. Er is meer geschikt aanbod en de bonnen, de pas en het vak zijn bekende gegevens voor de leerling geworden. Daarnaast wordt de docent deskundiger en daarmee kan deze de leerlingen gerichter en zelfverzekerder ondersteunen. De leerlingen in de HAVO en VWO besteden hun bonnen meer individueel, maar ook bij deze groep is het toezicht van de docent strenger geworden. De wil van de scholen om het aanwezige geld ook daadwerkelijk uit te geven is groot. De relatieve stijging van het aantal bonnen dat uitgegeven wordt gaat steeds minder hard en zal voor sommige doelgroepen zelfs stagneren. Inhoudelijk is er nog steeds veel aan de hand en gaat er ook nog wel wat gebeuren. Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

34 De instellingen Kijkend naar hoe het in de afgelopen jaren is verlopen met de verdeling van de geïnde bonnen over de sectoren zijn meteen al een paar flinke verschuivingen te ontdekken. Zo innen de bioscopen een stuk minder dan in de eerste jaren en zie je bij de theaters en de musea een stijging. Over het algemeen verdelen de bonnen zich steeds gelijkmatiger over de verschillende sectoren. En rekening houdend met het aantal instellingen die er per sector actief zijn schiet alleen de steunfunctie er hoog bovenuit. Deze steunfuncties zijn in de eerste jaren van CKV heel belangrijk geweest bij het opzetten en vormgeven van het vak binnen de school. In principe zijn deze instellingen door de provincie of gemeente in het leven geroepen om een intermediaire plek in te nemen tussen scholen en het culturele veld. De steunfuncties initieerde heel vaak de eerste netwerkbijeenkomsten voor scholen en voor instellingen. Deze bijeenkomsten gingen in het begin heel erg over de vormgeving van het vak en zijn over het algemeen doodgebloed of er is een ommezwaai gemaakt naar inhoud. Daarnaast is ook een ontwikkeling gaande waarbij er direct tussen scholen en instellingen gecommuniceerd wordt en waarbij gezamenlijk projecten ontwikkeld worden. Voor de steunfuncties zijn er met de komst van de regeling versterking cultuureducatie in het primair een aantal taken bij gekomen en zoals dat meestal gaat, er zijn geen uren of mankracht extra bijgekomen. Dit is ten koste gegaan van de inzet voor CKV. De taken van de steunfuncties naar het Voortgezet Onderwijs zijn ook aan het veranderen en in de toekomst is te verwachten dat er door deze sector nog minder bonnen geïnd worden. Het aantal leerlingen dat musea bezoekt zijn vooral gestegen dankzij de goede inzet van musea voor moderne kunst (van Abbe, Groninger Museum, Booijmans, Kunsthal etc). Er is hierdoor ook iets meer openheid van de leerlingen naar deze sector toe. Want als er iets saai was in de ogen van jongeren, dan was dat wel het. Ook is er mede dankzij CKV een en ander veranderd in de band tussen musea en scholen. Musea hadden vaak alleen contact met scholen voor het primair. Hun educatief aanbod was ook op deze groep gericht. Speciaal voor CKV is er veel ontwikkeld voor alle doelgroepen maar vooral voor de leerlingen van het VMBO. Er gaan meer individuele leerlingen naar het, maar het collectieve bezoek (meestal VMBO) is nog meer toegenomen. Het hoge bioscoopbezoek van de eerste jaren heeft zoals eerder gezegd vooral te maken met onbekendheid met de andere sectoren. Als leerlingen zelf mogen kiezen nemen ze toch iets wat ze al kennen en leerlingen, zeker die in het VMBO, hebben vaker niet dan wel een goed gevulde culturele rugzak. Het bioscoopbezoek is vanaf het begin van de CKV-bon omstreden geweest. Het Nederlands Instituut voor Filmeducatie heeft voor CKV veel ontwikkeld waardoor een bezoek aan een film voor elke CKVdocent als geschikte activiteit kan worden gezien. Het bioscoopbezoek met CKV-bonnen neemt ten gunste van andere sectoren af. Maar voor veel VMBO-leerlingen is het bioscoopbezoek de enige individuele activiteit die hij/zij voor CKV onderneemt. Dit bezoek kan er daarmee toe bijdragen dat de leerling Kunst en Cultuur ruimer gaat definiëren en meer open gaat staan voor andere vormen van kunst en cultuur. De meest opvallende ontwikkeling binnen de culturele sector is wel die in de sector overig. In het eerste jaar was dit een vergaarbak van alles wat niet in de standaard sectoren paste. Acceptanten waren toen nog al jaren bestaande instellingen en er was door de snelle komst van het vak en de bonnen nog niet veel nieuws ontwikkeld. Van de 575 bonaccepterende instanties in 2000 waren er 17 die in deze categorie vielen. Inmiddels zijn er 171 organisaties die bij categoriseren tussen wal en schip vallen. Dit zijn creatieve ondernemers en inspirerende kunstenaars die ingespeeld hebben op de vraag van het en geschikt aanbod maken voor de doelgroepen. Met name voor het VMBO is er hierdoor veel verbeterd. Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

35 8. verantwoording CJP Leerlingencommunicatie en campagne Ervaringen uit het verleden en onderzoek zijn de belangrijkste basis voor de activiteiten van CJP op het gebied van leerlingencommunicatie. Het primaire doel is CKV-leerlingen te laten zien wat ze met de bonnen kunnen doen. Ruim CKV leerlingen gaven te kennen dat ze graag meer informatie over CKV-activiteiten en CJP wilden ontvangen. Deze groep kreeg onder andere elke twee weken het CJP Nieuws (gepersonaliseerd) op mailadres toegestuurd. CJP Nieuws geeft de leerlingen een aantal tips: waar kan je je bonnen besteden bij jou in de buurt? Met name het regionale aspect (CJP Nieuws kent landelijk 13 verschillende regioversies) is een sterk middel om geïnteresseerden zoveel mogelijk op maat te bedienen. Naast tips voor de bonbesteding geven we ook andere culturele informatie, zoals aanbiedingen van kortinggevers van CJP (uit de regio). Zo benadrukken we niet alleen de waarde van de bonnen maar ook die van de CKV/CJP pas. Omdat de nieuwsbrief digitaal is en in de techniek van de site is geïnvesteerd, zal het voor schooljaar mogelijk zijn (via klikgedrag) de respons van CJP Nieuws te meten. In de Kortingsgids die elke CKV-leerling ontvangt, staat een overzicht van alle CKV acceptanten en van alle kortinggevers van de CKV/CJP pas. Ook dit overzicht is gerangschikt op regio (en daarna op genre). Uit onderzoek blijkt dat jongeren grote waarde hechten aan tips in de buurt. In de gids wordt apart aandacht gegeven aan het vak CKV en wordt verwezen naar meer (online) mogelijkheden voor het verkrijgen van informatie over het vak en de bonnen. CJP xs (voorheen UnzipXS) is in x via de school naar alle leerlingen gestuurd. Het blad op ansichtformaat scoort goed bij de leerlingen (7 is tevreden) en de meeste lezers zijn van mening dat ze dankzij de XS beter weten waar je CKV bonnen kunt uitgeven. In 2006 is ervoor gekozen om de verkrijgbaarheid van CJP XS nog laagdrempeliger (buiten de klas en dus minder schools) te maken, daarom is het tijdschriftje opgenomen in het distributienetwerk van EGD. Deze mediadistributeur heeft rekken op elke middelbare school (vergelijkbaar met het Boomerang kaarten netwerk). De afname van CJP XS is nu 10: omdat leerlingen XS zelf pakken (uit eigen keuze) kunnen we concluderen dat CJP XS een succes is. Ook het grote broertje van CJP XS, CJP Magazine, is voor de CKV-leerling verkrijgbaar, dit is een investering van CJP. De docent moet hier wel actief een verzoek indienen bij CJP. CJP Magazine wordt vaak in de CKV les gebruikt of op verzoek van leerlingen zelf via de docent aangevraagd. Voorheen kreeg elke middelbare school een aantal exemplaren (doosjes) met het magazine, maar uit onderzoek bleek dat het op deze wijze vaak niet terecht kwam bij de docent en de leerling, en verdween in de (enorme) papierstroom van de school. De website van CJP is in 2005 geoptimaliseerd. De site die toegankelijk is voor alle CJP-leden wordt door 3 van de CKV leerlingen gebruikt; 5 kent het bestaan ervan. CJP introduceerde eind 2004 MyTaste: een internet platform waar jongeren via hun eigen gratis webpage culturele tips krijgen in eigen smaak. Een innovatief systeem doorzoekt de database en de landelijke culturele agenda s en filtert hieruit continue informatie die voor de gebruikers (jongeren) op maat wordt gesneden. Het aantal MyTasters liep in 2005 op van 0 naar meer dan Het profiel van de community is jong (gemiddeld 16 jaar) en 8 van de leden hebben een CKV/CJP of CJP pas. De CKV/CJP pas die de leerlingen een jaar lang ontvangen wordt goed gewaardeerd. Behalve voor CKV wordt de pas door 9 van de 10 leerlingen gebruikt voor andere culturele kortingen. In augustus 2005 organiseerde CJP The Remix op de Amsterdamse Uitmarkt. De deelnemers aan en bezoekers van The Remix waren circa jongeren van jaar. Interactiviteit, vernieuwende jongerencultuur en diversiteit in cultuur waren de ingrediënten van de formule van dit evenement. In het programma kwamen drie dagen lang niet alleen populaire uitingen van de jongeren zelf aan bod (rap, breakdance, enzovoort), maar werden jongeren door workshops direct in contact gebracht met meer gevestigde kunstvormen en artiesten (allen CKV-acceptanten). Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

36 CJP nodigde relaties uit de culturele sector en CKV-docenten uit in een aansluitend evenement. Zo werden deze sectoren direct in contact gebracht met (de uitingen van) hun doelgroepen. De genoemde activiteiten en middelen worden door een voortdurende campagne op scholen ondersteund. Zo maken we elke maand een ander affiche die op elke middelbare school te zien is en die de voordelen van de bonnen of de pas onderstreept. Regelmatig zijn er creatieve wedstrijden waar er goed (en veel!) op gerespondeerd wordt. Naast ontwerp je eigen ansichtkaart is een columnwedstrijd uitgeschreven met als thema vrijheid van meningsuiting, en is een actie opgezet waarbij jouw design voor een tas ook echt in productie werd genomen. Er zijn ook specifieke campagnes gevoerd t.b.v. bepaalde sectoren en/of genres, bijvoorbeeld voor De Ticketservice als nieuwe CKV-acceptant (leerlingen kunnen met hun bonnen concertkaartjes en kaartjes voor grote theaters op het postkantoor kopen). Of voor het thema lezen met een aansluitende instore campagne in boekhandels en bibliotheken. In het schooljaar hebben we twee momenten aangewezen waarin we intensief campagne voeren t.b.v. de individuele bonbesteding. Ten eerste is dat het moment voor de zomervakantie. Leerlingen worden er door de campagne aan herinnerd dat het vak CKV weliswaar is afgelopen, maar dat de CKV bonnen nog geldig zijn. We refereren in dit moment aan specifieke activiteiten zoals festivals die voor deze periode en doelgroep relevant zijn. Hiervoor werden met name CJP s eigen media ingezet, maar ook: flyers, digitale dm en Boomerang kaarten - ingezet: Boomerang kaarten, advertenties in bladen als Metro en Spits, flyers op school en televisiespots (BNN en MTV). Het tweede intensieve campagnemoment ter bevordering van de individuele bonbesteding vond plaats in het najaar (november). Twee generaties leerlingen werden benaderd. De nieuwe lichting heeft de bonnen net ontvangen. En de oude lichting leerlingen worden er aan herinnerd dat hun CKV bonnen tot 31 december geldig zijn, ook al hebben ze het vak CKV niet meer. Hiervoor werden o.a. flyers, digitale dm en Boomerang-kaarten ingezet. We vinden dit ook een belangrijk moment om degenen die door het vak CKV en CJP geïnteresseerd zijn geraakt in cultuur vast te houden. Via inzet van CJP s eigen media besluit zo n 1 van de genoemde extra geïnteresseerden te gaan betalen voor de pas en CJP Magazine. Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar

37 Docentenfacilitering Het verhogen van de bonbesteding bleef in schooljaar wel een prioriteit, maar de aandacht heeft zich van kwantiteit (targets in besteding) verlegt naar kwaliteit. Individuele besteding, structuur binnen de school en het belang van cultuureducatie werd in schooljaar nog belangrijker. Een belangrijk algemeen onderdeel van het in stelling brengen van alle betrokken was de verbetering van de docentensite. Op de site kunnen docenten op een heldere manier praktische en inhoudelijke informatie vinden over de logistiek de bonnen, het vak CKV, beleid op school en goede voorbeelden. Omdat de site ook een speciaal gedeelte heeft met informatie voor culturele instellingen, is het meer een portal geworden waar alle (volwassen) betrokken van het CKV-project van elkaar kunnen leren. Er is een duidelijker verschil gemaakt in informatie naar de verschillende schoolniveaus toe. Met name het Praktijk- en Speciaal Onderwijs heeft vanuit CJP directe ondersteuning op maat ontvangen. Dat dit soort ondersteuning nodig is blijkt uit de bestedingscijfers die dit jaar met 15% gestegen zijn. Er is intensiever contact geweest met het culturele veld met als doel om ook deze partij in stelling te brengen. Vanuit de gesprekken met de koepelorganisaties zijn diverse expertmeetings geinitieerd wat tot belangrijkste gevolg heeft gehad dat het belang van educatie en het bereiken van jongeren in het culturele veld begint door te dringen. Daarnaast is er in de publicaties van CJP (onderzoek CKV-beleving, onderzoek participatie, het CJPbulletin etc.) veel aandacht besteed aan CKV en de mogelijkheden ervan. Deze inspanningen zien we terug in het aantal actieve instellingen en de verdeling van het aantal activiteiten over de verschillende sectoren. Deskundigheidsbevordering bij de instellingen heeft een beter en interessanter aanbod tot gevolg. Voor zowel scholen als instellingen is het belang van cultuureducatie concreet gemaakt met de documentaire, het debat in de Rode Hoed en de diverse onderzoeken die CJP heeft gepubliceerd. Een belangrijke vinger aan de pols bij de docenten waren de docentenpanels. In 2005 zijn deze panels steeds georganiseerd met een belanghebbende instantie (culturele instellingen en OCW) waardoor een thematische structuur is ontstaan en waarmee de gesprekken met de docenten de diepte in konden. Deze docentenpanels hebben ook weer geleid tot een vervolg: het jongerenpanel op het Johan de Witt College in Den Haag. De rapportages betreffende de bestedingscijfers is gerichter en op maat naar geinteressseerden gestuurd. Net als andere jaren leverden de bestedingscijfers weer veel vragen en dus werk op. Sinds september 2005 is er weer een ambassadeur actief in het land. Belangrijkste doelgroep van de ambassadeur zijn de slechte besteders Daarnaast worden instellingen die individuele ondersteuning behoeven bezocht. Met deze ambassadeur wordt een duidelijk beeld geschept van de voornaamste knelpunten, maar ook worden regionale netwerken in kaart gebracht en gestimuleerd. De ambassadeur werkt nauw samen met de steunfuncties in de buurt en heeft goed contact met de contactpersonen Cultuur en School in de verschillende regiio s Servicebureau Er verandert elk jaar weer veel op scholen. Docenten krijgen andere taken of verlaten de school, scholen fuseren, contactpersonen wisselen etc. Elk jaar weer blijkt het aanvraagtraject voor veel contactpersonen nieuw te zijn en vraagt dus nog steeds veel aandacht en ondersteuning. De reglementen zijn voor dit schooljaar op helderheid herschreven en leveren minder vragen op. Ook de informatie voor nieuwe acceptanten is verbeterd en makkelijker te vinden op de speciale website. De telefonische vragen van scholen over de logistiek worden direct door de vouchercentrale afgehandeld, waardoor de informatie zonder tussenkomst van derden meteen op de juiste manier in de database beland. De mensen die de vragen en klachten afhandelen worden goed op de hoogte gehouden van ontwikkelingen. Eindrapportage CKV-bonbesteding schooljaar