Docentenhandleiding. Leerlingenmateriaal. Inhoud. Inleiding. Niveau. Opdracht 1

Transcriptie

1 V L U C H T E L I N G E N L E S B R I E F 7 Docentenhandleiding Inhoud In deze lesbrief staat de vluchtelingenproblematiek centraal. Vanuit de Nederlandse situatie wordt uitgezoomd naar Europa en de wereld. Mondiaal is er een enorme stroom vluchtelingen. De UNHCR becijferde dat in 25 8,4 miljoen mensen naar een ander land zijn gevlucht en dat zij vanwege een verkeerd geloof, verkeerde kleur of verkeerde opvattingen voorlopig niet kunnen terugkeren naar hun vaderland. Deze miljoenen vluchtelingen vormen in de wereld een enorm probleem. De oplossing bestaat voor een deel uit opvang in een ander land. Niveau De lesbrief is bedoeld voor de leerlingen in klassen 1 en 2 van havo/ vwo. Uitgangspunt is het gebruik van het Basisboek en de Grote Bosatlas (52 e druk). Er moet regelmatig gebruik worden gemaakt van het internet. Met name aan het eind van de lesbrief komen de leerlingen een paar lastige vragen tegen. U kunt de lesbrief kopiëren voor gebruik in de klas. Voor leerlingen is de lesbrief ook toegankelijk op de Geosite ( Op die manier kunnen leerlingen de kleurenversie gebruiken. De antwoorden kunt u vinden op het docentendeel van Leerlingenmateriaal Inleiding Op de televisie of in de krant zie je regelmatig beelden van vluchtelingen. Hun leven wordt bedreigd omdat de regering van hun land bang is voor hun mening, omdat ze een ander geloof hebben of omdat ze een andere huidskleur hebben. Vluchten doe je niet zomaar. Alles wat je bezit en iedereen die je liefhebt, moet je achterlaten. Wist je dat tweederde van alle vluchtelingen kinderen zijn? Meestal gaan vluchtelingen naar hun (arme) buurlanden. Slechts 5% komt naar Europa en een klein gedeelte daarvan weer naar Nederland. Tegenwoordig zijn er op bijna iedere school in Nederland wel vluchtelingen te vinden. In deze lesbrief ga je uitzoeken waar vluchtelingen vandaan komen, waarom ze zijn gevlucht en hoe ze uiteindelijk in Nederland terecht zijn gekomen? Opdracht 1 Bekijk fotocollage 1 over vluchtelingen en lees op de volgende bladzijde het gedicht van tekst 2. a Welke foto van de collage spreekt je het meeste aan? En waarom? b Wat wil Lava uit Syrië met het gedichtje zeggen? Fotocollage 1 Vluchtelingen

2 l e s b r i e f V L U C H T E L I N G E N Opdracht 2 Ga naar hetverhaalvan en lees de verhalen van Siva, Fatima en James. a Neem tabel 3 over in je schrift. Vul in tabel 3 in uit welke landen Siva, Fatima en James komen. b Vul ook in tabel 3 in op welke breedte- en lengtegraden deze landen liggen? Je hebt hier de atlas voor nodig. Als je niet meer weet wat breedte- en lengtegraden zijn, kun je dat nalezen in het Basisboek, B22 en B23. Opdracht 3 Lees in het Basisboek B13. Pushfactoren zijn redenen om je land of gebied te verlaten. De aantrekkelijke punten van het land waar je naar toe gaat, worden pullfactoren genoemd. a Vul in tabel 3 de pushfactoren en pullfactoren in. Tekst 2 Gedicht van Lava uit Syrië De vluchteling Ik ben niet als vluchteling geboren Ik heb nooit gedroomd of besloten Een vluchteling te zijn Het is een lang verhaal Als je naar mij wilt luisteren Geef dan je hand En open je hart Ik ben een mens En jij bent een mens Bron: Vluchtelingen vertellen, Marie Wijk (Wijk en Wijk, 22) Tabel 3 Vluchteling Land Ligging (breedte- Pushfactoren Pullfactoren Schaalniveau Immigratie of en lengtegraden) emigratie Siva Fatima James b Geef in tabel 3 aan op welk schaalniveau de migratie zich afspeelt. c Om welk soort migratie gaat het? Vul dit ook in tabel 3 in. d Stel dat jij in het land van James had gewoond. Zou jij dan ook zijn vertrokken? Waarom wel of niet? Kaart 4 Bij opdracht 4 en 5 heb je de Grote Bosatlas nodig. Je gaat de omgeving bekijken van de landen waar Siva, Fatima en James vandaan komen. Opdracht 4 Op staat een uitvergrote versie van kaart 4. Print deze en zet in kaart 4 de cijfers en letters van tabel 5 op de juiste plek. Tabel 5 Landen waar vluchtelingen vandaan komen en landen die op de vluchtroute liggen Landen Steden Wateren A Sri Lanka 1 Colombo I Middellandse Zee B Liberia 2 Monrovia II Zwarte Zee C Syrië 3 Istanbul III Indische Oceaan D Turkije 4 Kinshasa IV Golf van Bengalen E Tjsaad 5 Tanger V Kaspische Zee F Rwanda 6 Bagdad VI Tsjaadmeer G Irak 7 Khartoum VII Rode Zee H Sudan 8 Kabul VIII Noordzee I Burundi 9 Moskou J Afghanistan 1 Teheran K Rusland L Marokko M Iran N Democratische Republiek Congo

3 V L U C H T E L I N G E N l e s b r i e f Foto 6 Landschap in Sri Lanka Opdracht 5 Lees in het Basisboek B2. a Bereken de absolute afstand die Siva heeft afgelegd. Gebruik als vertrekpunt Colombo (Sri Lanka) en als eindpunt Amsterdam. Gebruik hiervoor de atlas. b Welke vluchteling heeft de grootste absolute afstand afgelegd: Siva, Fatima of James? c Beschrijf de relatieve afstand die Fatima heeft afgelegd. d Wie van de drie vluchtelingen heeft de grootste relatieve afstand afgelegd? Licht je antwoord toe. Opdracht 6 Gebruik opnieuw kaart 4 en lees indien nodig nog eens het verhaal van Fatima op hetverhaalvan. a Teken in kaart 4 met een rood potlood de meest logische route van Fatima naar Nederland. Maak hierbij gebruik van de gegevens uit haar verhaal. Lees B69 en gebruik de kaarten 147A en 184 van de atlas. b Door welke natuurlijke zones reisde Fatima op haar reis naar Nederland? c Schrijf in kaart 4 de namen van deze natuurlijke zones op de juiste plek. Je kunt ze ook kleuren, maar denk aan een legenda. Opdracht 7 a b Teken in kaart 4 met een zwart potlood de meest logische route van James naar Nederland. Welke natuurlijke zones is James tegengekomen op zijn reis naar Nederland? c Schrijf ook de namen van deze natuurlijke zones in kaart 4. Opdracht 8 a b c d Teken met behulp van de gegevens uit de tabellen 7a en 7b de klimaatgrafieken van De Bilt (Nederland) (figuur 8a) en Colombo (Sri Lanka) (figuur 8b). Noem twee belangrijke verschillen tussen het klimaat van Sri Lanka en het klimaat van Nederland. Welk kledingadvies zou je geven aan vluchtelingen uit Sri Lanka die naar Nederland komen in: december maart juli. Schrikt een vluchteling uit Sri Lanka van ons regenachtige klimaat? Leg dit uit met behulp van de twee klimaatgrafieken. Tabel 7a Klimaatgegevens De Bilt (Nederland) Maanden jan. feb. maart april mei juni juli aug. sept. okt. nov. dec. Temperatuur in C Neerslag in mm Tabel 7b Klimaatgegevens Colombo (Sri Lanka) Maanden jan. feb. maart april mei juni juli aug. sept. okt. nov. dec. Temperatuur in C Neerslag in mm

4 1 l e s b r i e f V L U C H T E L I N G E N Figuur 8a Klimaatgrafiek De Bilt (Nederland) Figuur 8b Klimaatgrafiek Colombo (Sri Lanka) mm C mm C j f m a m j j a s o n d maand j f m a m j j a s o n d maand Opdracht 9 Herhaal voor deze vraag Basisboeknummers B15 en B16. a Wat is een volk? b Waaraan kun je een volk herkennen? c Tot welke volken horen Siva, Fatima en James? Opdracht 1 Lees in het Basisboek B17 nog eens door. a Wat is cultuur? b Bekijk de figuur bij B17 en vul tabel 9 in. Tabel 9 Vluchteling Land Cultuurgebied Siva Fatima James Opdracht 11 Je gaat nu op een A3-papier een wandposter maken. Kies voor het land van Siva, Fatima of James. Probeer zo veel mogelijk foto s en afbeeldingen te gebruiken en weinig tekst. Op je wandposter komen te staan: vlag van het land kenmerken van de cultuurzone waarin het land ligt kenmerken van het volk natuurlijke zones kenmerken van het klimaat aantal inwoners bevolkingsdichtheid Bruto Nationaal Product (BNP) van het land. Opdracht 12 Gebruik voor deze opdracht de statistieken uit de Grote Bosatlas (blz. 26 t/m 213). a Vul tabel 1 in. b Kies steeds het juiste antwoord. 1 Vaak is het ontwikkelingspeil van de landen waar vluchtelingen vandaan komen hoog / laag. 2 Een land waar veel vluchtelingen vandaan komen, is Somalië / Turkije. 3 Vluchtelingen trekken vaak naar landen met een hoog BNP / geboortecijfer. 4 In Sudan is de meerderheid / minderheid van de mensen boer. 5 In Japan / Nederland heb je de grootste kans om bejaard te worden. 6 In Sudan / Somalië sterven de meeste jonge kinderen. Opdracht 13 Bekijk nogmaals tabel 1. a Welke van de landen in de tabel liggen in Afrika? Pak kaart 149D in de atlas erbij. b Welk Afrikaans land uit tabel 1 heeft de meeste vluchtelingen? c Noem twee pushfactoren voor de vluchtelingenstromen uit Sudan. Opdracht 14 De begrippen vluchteling en asielzoeker worden vaak door elkaar gebruikt, maar er zijn verschillen. Surf naar en klik op begrippen. a Wat is het verschil tussen een asielzoeker en een vluchteling? b Wat is het verschil tussen een economische vluchteling en een politieke vluchteling? c Welke vluchtelingen laat Nederland eerder toe: economische vluchtelingen of politieke vluchtelingen? Leg je antwoord uit.

5 V L U C H T E L I N G E N l e s b r i e f 11 Tabel 1 Statistieken aarde Landen Groei BNP/ Zuigelingen- Geboorte- Levens- % werkenden % werkenden Aantal inwo- Telefoons/ BNP hoofd sterfte cijfer verwachting in de diensten in de landbouw ners per arts 1 inwoners Turkije Kameroen Sri Lanka Sudan Nederland Turkije Somalië Japan Voor opdracht 15 t/m 17 ga je naar Ga naar voortgezet onderwijs. Kies het vak aardrijkskunde. Kies het thema EU. Kies als onderwerp open en gesloten grenzen. Foto 12 Hek bij Spaanse enclave Ceuta Opdracht 15 Lees eerst tekst 11 en bekijk foto 12. Bekijk daarna de clip Ceuta hoort bij Spanje, maar ligt in Marokko. Lees ook de cliptekst die bij het filmpje hoort. a Van wie was Ceuta vroeger? b Bij welk land hoort Ceuta nu? c Ceuta hoort wel / niet bij de Europese Unie. d Waarom heeft Ceuta een zwaarbewaakte grens met prikkeldraad? e Waarom willen veel Afrikanen hier de grens over? Tekst 11 Afrikanen bestormen hek Spaanse enclave MELILLA Veertig Afrikanen hebben maandag geprobeerd de zwaarbeveiligde hekken tussen Marokko en de Spaanse enclave Melilla over te klimmen. Zo wilden de Afrikanen op het grondgebied van Spanje, een lidstaat van de Europese Unie, komen. Vijf van hen kwamen op het tweede hek op zes meter hoogte vast te zitten in scheermesdraad. Zij liepen verwondingen op. De bestorming van maandag doet denken aan de serie bestormingen van vorig jaar september en oktober. Toen beklommen vele honderden illegalen de hekken rond Melilla en Ceuta, de andere Spaanse enclave in Marokko, in de hoop op een betere toekomst in Europa. Daarbij kwamen elf Afrikanen om het leven door confrontaties met veiligheidstroepen. Sinds de bestormingen van vorig jaar is rond de enclaves Melilla en Ceuta een tweede hek met scheermesdraad neergezet en liggen tussen de beide hekken rollen prikkeldraad. Toch wisten vijf illegalen maandag het tweede hek te bereiken en er op te klimmen. Zij werden door de Spaanse politie uit hun benarde positie bevrijd. De overige 35 werden door de Marokkaanse politie tegengehouden. Opdracht 16 Bekijk de clip Noord-Afrikaanse vluchtelingen willen graag naar Europa en lees de cliptekst. a Welke beslissing moet een vluchteling maken zodra hij of zij op het grondgebied van de Europese Unie komt? b Wat gebeurt er met een vluchteling als zijn of haar asiel is afgewezen? c Hoeveel procent van de totale EU-bevolking bestaat uit illegale vluchtelingen? d Leg uit wat er wordt bedoeld met vluchten in de illegaliteit. Opdracht 17 Bekijk de clip Illegaal werken, hoe kan dat?. Lees ook de cliptekst. a Hoeveel illegalen wonen en werken er in Nederland? b Wat voor soort werk doen deze illegalen? c Waarom ziet de Nederlandse overheid deze illegalen als een bedreiging? Voor opdracht 18 en 19 gebruik je een andere site. Deze site heeft geluidsfragmenten, dus maak gebruik van een koptelefoon.

6 12 l e s b r i e f V L U C H T E L I N G E N Surf naar Klik op onderwijs. Klik op havo/vwo basisvorming. Ga naar migranten na Klik op begin de les. Ga direct door naar de startpijl. Kies voor individueel gebruik en klik weer op de startpijl. Start de intro en luister om opdracht 18 te beantwoorden. Opdracht 18 a Noem drie redenen waarom mensen migreren. b Waarom is het voor sommige immigranten moeilijk wennen? c Welke gewoonten en gebruiken kan een immigrant meenemen naar Nederland? Opdracht 19 Je gaat nu onderzoek doen naar de migratie van Somaliërs naar Nederland. Klik onderaan de website op keuze en kies Somaliërs. Kies een van de vijf onderwerpen. Eerst krijg je de uitleg te zien. Bekijk deze goed. Daarna kies je vier fragmenten die het best bij je onderwerp passen. Bij ieder fragment horen vijf vragen. Als je op de vraag klikt, zie je een tekstbalk verschijnen waarin je je antwoord kunt schrijven. Als je de vragen hebt beantwoord, klik je onderaan de website op verslag schrijven. Maak het verslag. Als je verslag af is, kun je je dit mailen naar je docent, of uitprinten en aan de docent geven. Foto 13 Somalische vluchtelingen in Nederland b Uit welke werelddelen komen de vluchtelingen in Nederland? c Uit welk werelddeel komen de meeste vluchtelingen? Tabel 14 Herkomstlanden vluchtelingen in Nederland in 22 Land aantal Toptien China 541 Angola Iran 665 Irak 1.22 Afghanistan 1.77 Somalië 538 Nigeria 556 Democratische Republiek Kongo 522 Sierra Leone 1.62 Turkije 638 Overige landen Totaal Opdracht 21 Gebruik grafiek 15. a In welk werelddeel leven de meeste vluchtelingen? b In welk werelddeel is het aantal vluchtelingen het sterkst toegenomen in de periode 22 tot 23? c Noem twee mogelijke oorzaken voor deze toename. Gebruik hiervoor kaart 149B. Grafiek 15 Aantal vluchtelingen naar werelddeel in 22 en Totaal: Azië 45,6% Europa 21,4% Afrika 22, Noord 5,2% Latijns 5,1% Oceanië, Totaal: Opdracht 2 Bekijk tabel 14. a Maak in de laatste kolom een toptien van de landen waar in Nederland de meeste vluchtelingen vandaan komen. Geef het Azië 44,6% Europa 24,5% Afrika 21,1% Noord 5,5% Latijns 3,9% Oceanië,4% 81.3 land waaruit de meeste vluchtelingen komen, het cijfer 1.

7 V L U C H T E L I N G E N l e s b r i e f 13 Opdracht 22 Bekijk grafiek 16. a Uit welk land komen de meeste asielzoekers in Europa? b Verklaar dit. c Tot welk cultuurgebied behoort dit land? Grafiek 16 tien grootste groepen asielzoekers in Europa naar nationaliteit in c Waarom vertrekken er uit Afrika niet meer vluchtelingen naar Europa, waar het veel veiliger is? Opdracht 24 Bekijk kaart 18. Zoom in op Afrika. Wat is het verschil tussen kaart 17 en kaart 18? Kaart 18 aantal asielzoekers per dollar van het BNP per hoofd (periode ) 1 2 1% 7% Irak 41.9 Joegoslavië % Turkije % Overigen % 4% 2% Afghanistan Russische Federatie D.R. Congo Nigeria Somalië China Algerije Opdracht 23 Gebruik kaart 17. a In welke vijf landen bedroeg eind 23 het totale aantal asielzoekers meer dan 5.? b Vind je dat we in West-Europa veel of weinig vluchtelingen toelaten? Leg je antwoord uit met behulp van kaart 17. Kaart 17 Aantal asielzoekers per land (eind 23)