1. In de media wordt vaak gesproken over economische vluchtelingen. Kun je aangeven waarom die term onjuist is?

Transcriptie

1 WAAROM ZIJN ER ZOVEEL SYRISCHE VLUCHTELINGEN? 4 HAVO/VWO DECEMBER 2015

2 Vluchtelingen en asielzoekers Vluchtelingen zijn mensen die het risico lopen te worden vervolgd of het risico lopen slachtoffer te worden van ernstige schendingen van mensenrechten en in een ander land bescherming zoeken. Nederland heeft verschillende verdragen getekend die ons verplichten om vluchtelingen te helpen, zoals het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Maar verreweg het belangrijkste verdrag is het Vluchtelingenverdrag van Daarin staat (verkort) in wie een vluchteling is: Een vluchteling is iemand die zijn land is ontvlucht uit vrees voor geweld of zijn leven. De meeste vluchtelingen komen in een vluchtelingenkamp terecht, meestal in een buurland. Een vluchteling die naar Europa vlucht kan alleen blijven als hij zich officieel aanmeldt en om bescherming (= asiel) vraagt. Daar komt de term asielzoeker vandaan: iemand die bescherming zoekt. Alleen een asielzoeker die volgens de Immigatie en Naturalisatie Dienst (IND) terecht bescherming vraagt, mag blijven. Een asielzoeker uit Syrië wordt bijna altijd als vluchteling erkend. Een asielzoeker uit Burkina Faso wordt vrijwel altijd teruggestuurd. Zo iemand wordt niet als vluchteling gezien, maar als een economische migrant. 1. In de media wordt vaak gesproken over economische vluchtelingen. Kun je aangeven waarom die term onjuist is? Meer vluchtelingen dan ooit Over 2014 waren er wereldwijd bijna 60 miljoen vluchtelingen, meer dan ooit. In 2015 zal dat cijfer boven de 61 miljoen uitkomen. Voor een groot deel komt dat door de oorlog in Syrië. In 2015 zijn er al meer dan 4 miljoen Syrische vluchtelingen. Daarnaast zijn er meer dan 7½ miljoen ontheemden, mensen die binnen eigen land gevlucht zijn voor de oorlog. Vier landen vangen zo n 95% van alle Syrische vluchtelingen op: Turkije, Libanon, Jordanië en Irak. Libanon heeft naar verhouding de meeste vluchtelingen. In Libanon is 1 op de 5 inwoners een vluchteling, bijna allemaal afkomstig uit Syrië. 2. Welke buurland van Syrië mis je op het kaartje hierboven? Waarom zou die er niet op staan? Scholengroep Amnesty International Nijmegen Werkblad - 2

3 Syriërs zitten in de tang De middelbare scholier Thomas van Linge (18) maakt kaarten van conflictgebieden in het Midden-Oosten, die zelfs door analisten en jihaddeskundigen worden geraadpleegd. In het filmpje dat jullie gaan bekijken legt hij zelf uit waarom zoveel Syriërs hun woonplaats moeten ontvluchten. Amnesty heeft een rapport over Syrië uitgebracht. Daarin kun je ondermeer lezen: Keer op keer voeren straaljagers gerichte aanvallen uit op drukke en openbare plekken en gebieden waar de oppositie het voor het zeggen heeft. De bommen worden losgelaten boven markten of in de buurt van moskeeën na het gebed. Daarmee lijkt het Assadregime vastbesloten om maximale schade aan te richten en zoveel mogelijk burgers te doden. Ook de verschillende verhalen van Syriërs geven een goed inzicht waarom ze hun land hebben verlaten: Samar (42) woont in Nederland. Ze komt oorspronkelijk uit Syrië. "Het was midden in de nacht toen we wakker werden van een enorme knal. Mijn man en ik sprongen uit bed en renden naar onze dochters. We gaan dood! schreeuwden ze. Die nacht bleven om ons heen de raketten vallen. Die nacht besloten we te vluchten." De 31-jarige Anas Al Ahmad was kaakchirurg in Damascus. Zijn privékliniek is vernietigd door een raket van het Syrische regime. Zijn huis is in brand gestoken door de tegenstander van het bewind, de Free Syrian Army. Ik zat letterlijk tussen twee vuren in. Het is echt verschrikkelijk wat er allemaal in Syrië gebeurt. Er zijn meer dan drie miljoen huizen vernield, er is armoede, mensen vluchten. Ons land is verwoest en ik kan er geen toekomst opbouwen voor mij en mijn gezin. De druppel om Syrië te verlaten was de arrestatie van zijn broer die arts is. "Toen hij in de gevangenis belandde wist ik dat ik moest gaan. 3. Welke gebeurtenis in het Midden-Oosten inspireerden de Syriërs? 4. Hoe begon de oorlog in Syrië? 5. Tussen welke groeperingen zitten de Syriërs tang? Scholengroep Amnesty International Nijmegen Werkblad - 3

4 Opvang in Europa Van alle vluchtelingen die naar Europa komen zijn bijna de helft (in Nederland) en bijna eenderde (in Duitsland en Zweden) Syriërs die de oorlog in hun land ontvlucht hebben. We noemen niet bij toeval deze drie landen, omdat zij naar verhouding binnen Europa de meeste vluchtelingen opvangen: Europa Opvang van Syrische vluchtelingen Aantal Syrische vluchtelingen per 1000 inwoners Duitsland ,86 Nederland ,27 Zweden ,63 De cijfers zijn van oktober/november 2015 Vooral in Duitsland en in Nederland en in mindere mate Zweden klagen veel burgers dat hun land ontwricht worden als er nog meer vluchtelingen hun kant op komen. In oktober klaagden 200 Duitse burgemeesters dat er geen vluchtelingen meer bij kon. Opvang in een sporthal in Deggendorf (in Zuid-Duitsland) Omdat je Syrische oorlogsvluchtelingen moeilijk terug de oorlog in kunt sturen, hebben de Europese politici als oplossing de opvang in de regio bedacht. Dat is een nette manier om te zeggen dat de buurlanden van Syrië de vluchtelingen maar moeten opvangen. Syrië heeft vijf buurlanden: Irak, Israël*, Jordanië, Libanon en Turkije. * Israël en Syrië zijn vijanden, hebben in 1967 oorlog gevoerd en er is nooit een vrede gesloten. Israël houdt ook al tientallen jaren een deel van Syrië, de Golan-hoogvlakte, bezet. Logisch dat vluchtelingen niet die kant op kunnen vluchten. 6. Hoeveel vluchtelingen zijn er totaal volgens jou in 2015 naar Nederland gekomen? Scholengroep Amnesty International Nijmegen Werkblad - 4

5 Opvang in Nederland Sommigen zeggen dat Nederland nog nooit zo veel vluchtelingen heeft gehad als nu. Maar let op, zij kennen de geschiedenis niet. In 2001 kwamen er tachtigduizend vluchtelingen (Kroaten en Bosniërs) naar Nederland, anderhalf tot twee keer zoveel als nu. En in 1950, toen Indonesië onafhankelijk werd, zagen Indische Nederlanders zich genoodzaakt om naar Nederland te verkassen. Maar de Eerste Wereldoorlog spant de kroon. Nederland telde toen 6½ miljoen inwoners. Er kwamen toen meer dan één miljoen Belgische vluchtelingen naar Nederland. In 2015 zullen er tussen de veertig- en vijftigduizend vluchtelingen naar Nederland komen, van wie ongeveer de helft uit Syrië komt. Naar verwachting zullen de meeste Syrische vluchtelingen een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen. Als ze meer dan vijf jaar een tijdelijke vergunning hebben, kunnen ze een definitieve vergunning krijgen. Voordat ze een definitieve vergunning krijgen, moeten ze eerst een verplichte inburgeringscursus doen. Mocht de oorlog binnen die vijf jaar voorbij blijken te zijn, dan zullen de Syriërs weer naar hun land terug moeten gaan. Asielzoekers in Heumensoord bij Nijmegen Asielzoekers uit andere landen hebben veel minder kans om te mogen blijven. Van alle asielzoekers mag uiteindelijk de helft blijven. Normaliter krijg je binnen acht dagen te horen of je asielaanvraag kans heeft of niet. Als die kansloos is, zul je Nederland moeten verlaten. Is die wel kansrijk, dan volgt er een onderzoek van maximaal zes maanden. Binnen die tijd krijg je te horen of je mag blijven of niet. In 2015 zullen er twee keer zoveel asielzoekers naar Nederland komen als vorig jaar. Daardoor lopen de wachttijden op. In plaats van een beslissing tussen 8 dagen, zal de eerste beslissing wel vijf maanden gaan duren. 7. Een asielzoeker mag Nederlands leren WAAR/NIET WAAR Een asielzoeker mag studeren WAAR/NIET WAAR Een asielzoeker mag werken WAAR/NIET WAAR Scholengroep Amnesty International Nijmegen Werkblad - 5

6 Opvang in de regio We gaan nog even dieper in op de door veel Europese politici bepleitte oplossing: opvang in de regio. Maar wacht even, opvang in de regio? De regio vangt nu al 95% van alle Syrische vluchtelingen op, zoals op werkblad 2 is uitgelegd! Opvang in de regio Opvang van Syrische vluchtelingen Aantal Syrische vluchtelingen per 1000 inwoners Irak ,73 Jordanië ,51 Libanon ,66 Turkije ,42 Het kleine Libanon, een derde van de oppervlakte van Nederland, telt zes miljoen inwoners en vangt nu al 167 keer zoveel Syrische vluchtelingen op als Nederland. Als er één land is dat ontwricht is, is dat niet Nederland of Duitsland maar Libanon! Die vluchtelingen in Libanon moeten ergens wonen, dus stijgen de huren. Ze moeten werken (want er is geen geld voor een uitkering), dus dalen de lonen en stijgt de werkloosheid. Die staat nu op 24% en van de Libanese jeugd heeft 35% geen baan. De UNHCR waarschuwt dat basisvoorzieningen in Libanon uitgeput dreigen te raken. "Rioleringen en afvalbeheer zijn verzwakt, klinieken en ziekenhuizen zijn overbelast, watervoorzieningen zijn uitgeput", aldus de organisatie. De angst om lang in een vluchtelingenkamp te moeten zitten is onder vluchtelingen groot. Die angst is ook niet ongegrond, want gemiddeld zitten vluchtelingen maar liefst 17 jaar in een kamp! En de helft van alle vluchtelingen in een kamp is kind. Duizenden Syrische kinderen in de vluchtelingenkampen groeien op zonder onderwijs. Zie het filmpje maar dat jullie gaan bekijken Bovendien worden de leefomstandigheden in deze kampen steeds slechter. Door geldgebrek kunnen de VN steeds minder goed voor de vluchtelingen zorgen. Zo zagen de VN zich in juli 2015 door geldgebrek gedwongen de hoeveelheid eten dat ze aan iedere vluchteling geeft, te halveren. De buurlanden van Syrië zijn stuk voor stuk veel armer dan Nederland en de andere EUlanden. Desondanks vangen deze buurlanden al 95% van alle Syrische vluchtelingen op. En nu verwachten we dat die laatste 5% ook door de regio wordt opgevangen? Stellingen A) Opvang in de regio is (g)een goede oplossing voor de huidige Europese vluchtelingencrisis. B) Nederland kan best meer vluchtelingen opvangen (denk aan 1914, 1950 en 2001). Scholengroep Amnesty International Nijmegen Werkblad - 6

7 Handleiding Tijdsindeling Vluchtelingen en asielzoekers Meer vluchtelingen dan ooit Syriërs in de tang Opvang in Europa Opvang in Nederland Opvang in de regio 5 minuten 5 minuten 10 minuten 5 minuten 10 minuten minuten Video s Er zijn twee filmpjes: 1) Syrië: min. ( 2) Niet gespeeld: min. ( * download de filmpjes eerst en bekijk ze dan via Window Media Player Vooraf Voordat we beginnen stel je de leerlingen eerst twee vragen: 1) Welk land vangt volgens jou de meeste Syrische vluchtelingen op? 2) Hoeveel vluchtelingen zijn er in 2015 in Nederland binnengekomen en hoeveel procent van hen is Syrisch? Schrijf enkele antwoorden op het bord. Tijdens de les komen de antwoorden vanzelf bovendrijven. Ad 1: Juiste antwoord is: Turkije (zo n 2 miljoen) Ad 2: Juiste antwoord: rond de en zo n 48%. Vluchtelingen en asielzoekers Er zijn twee redenen waarom asielzoekers om als vluchteling in Europa erkend worden: 1) Oorlog 2) Vervolging (mensenrechenschending) Daarnaast vluchten mensen omwille van een natuurramp, maar die kunnen geen asiel krijgen in de EU. Antwoord 1) Iemand die omwille van armoede of werkloosheid naar Europa komt wordt niet als vluchteling gezien. Je kunt beter van een illegale economische migrant spreken. Meer vluchtelingen dan ooit Er zijn wereldwijd nooit zoveel vluchtelingen geweest, zelfs ten tijde van WOII niet. Antwoord 2) Israël. Israël is officieel nog steeds in oorlog met Syrië omwille van de bezetting van de Golan-hoogvlakte. Scholengroep Amnesty International Nijmegen HANDLEIDING - 7

8 Handleiding Syriërs zitten in de tang Het land wordt verscheurd door diverse groeperingen die elkaar gewelddadig bevechten. Antwoorden 3) De Arabische Lente (waarbij de dictatoren in Tunesië, Egypte en Libië verdreven werden). 4) De Syriërs pikten de te grote macht van president Assad niet meer en namen het hem kwalijk dat hij de armoede en werkloosheid niet aanpakte. 5) Het Syrische leger olv Assad, de rebellen, Koerden en de strijders van de IS. Opvang in Europa Binnen Europa hangen Duitsland, Nederland en Zweden de meeste Syrische vluchtelingen op. Antwoord 6) We noemen in de tabel Syrische vluchtelingen. Elders schrijven we: ongeveer de helft van alle vluchtelingen die naar Nederland in 2015 (t/m 15 november) gekomen is (in werkelijkheid 48%) is Syrisch. Het totale aantal is dan ongeveer twee keer van het genoemde aantal: rond de (COA 7 december: ). Opvang in Nederland We geven kort wat informatie over de asielprocedure. Antwoord 7) a) Een asielzoeker mag Nederlands leren NIET WAAR b) Een asielzoeker mag studeren WAAR c) Een asielzoeker mag werken WAAR We willen niet dat een asielzoeker die in de procedure zit Nederlands leert, omdat we anders bang zijn dat hij ingeburgerd wordt en niet meer weg wil. Een asielzoeker die in de procedure zit mag wel studeren, met het idee dat hij zijn toekomst in het land waar hij eventueel naar terug moet dan beter in zijn handen kan nemen. Een asielzoeker die in de procedure zit mag wel eenvoudig werk doen als iemand hem in dienst wil nemen. Hij mag maximaal 24 weken per jaar werken, maar moet 75% van de inkomsten aan COA afstaan. Werken of studeren vergroot de zelfredzaamheid, is het idee. Opvang in de regio De meeste Syrische vluchtelingen worden al in de regio (buurlanden) opgevangen. We geven twee stellingen. Een derde, alternatieve stelling zou kunnen zijn: Iedereen, dus ook een asielzoeker of vluchteling, heeft het recht om zijn geluk na te jagen. Scholengroep Amnesty International Nijmegen HANDLEIDING - 8