DALTON IN DE PRAKTIJK

Transcriptie

1 DALTON IN DE PRAKTIJK Laat kinderen doen, wat ze zelf kunnen! CB de Bron Ganzenroer GH Nieuw-Amsterdam Tel: 0591=551293

2 Inhoudsopgave Voorwoord Algemene afspraken dalton/doorgaande lijn daltonaspecten Dagkleuren Dagritme Weekritme Uitgestelde aandacht Maatjes Zelfstandig materialen pakken en opruimen Keuzetaak en materiaal Stilteteken Huishoudelijke taken Inloop Ik-doelen Doelen leervakken Nakijken Reflectie Taakbrieven Groep Groep Groepen 3 en Groepen 5 en Groepen 7 en Tutorlezen Instructieschrift Leerlingenraad Rustige werkplek mediatheek en gebruik van gangen Bijlage A - Stappenplan reflectie groep 3 en Bijlage B - Stappenplan reflectie groep 5 tot en met Bijlage C - Taakbrieven groep 3 tot en met Bijlage D - Ik-doelen groep 1 tot en met Bijlage E - Het Oeps -formulier P a g i n a 1 30

3 Voorwoord Dit daltonwerkboek is een handleiding waarin beschreven staat wat de manier van werken is bij ons op school op het gebied van dalton, uitgewerkt met praktische voorbeelden. Het is een levend document. Aangezien het onderwijs zich ontwikkelt, bespreken we dit daltonwerkboek jaarlijks met het team en werken het waar nodig is bij. Dit document is geschreven voor leerkrachten, onderwijsassistenten, invallers, stagiaires, ouders, onderwijsinspecteurs, visiteurs van de Nederlandse Dalton Vereniging, schoolbestuur en andere belangstellenden. Hebt u vragen of opmerkingen e.d. kunt u zich wenden tot de daltoncoördinator Mieke Ahlers. P a g i n a 2 30

4 1 Algemene afspraken dalton/doorgaande lijn daltonaspecten 1.1 Dagkleuren Doelgroep: 1 t/m 8 Doel: - De leerlingen visuele ondersteuning bieden bij het inzicht krijgen in de structuur van de week. - Administratiemiddel bij het plannen van het taakwerk. Daltonpijler: Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid De dagkleuren worden gebruikt als communicatiemiddel. Omdat iedere dag in de week een eigen kleur heeft, kan die kleurcode op verschillende manieren worden toegepast in de organisatie van de groep. Vanaf groep 1 worden de dagkleuren gebruikt als registratiemiddel op de taakbrief. De dagkleuren liggen vast. Deze kleuren structureren de week voor de leerlingen, een hulpmiddel bij het (leren) maken van een planning. In iedere groep van de school wordt op een duidelijk herkenbare manier aangegeven wat de dagkleuren zijn. Iedere groep markeert duidelijk de kleur van de dag. Zo kunnen ook de allerkleinsten inzicht krijgen in de dagen van de week. Vanaf groep 1 wordt op de taakbrief afgetekend met de dagkleuren. De dagkleuren worden dus vooral gebruikt bij het administreren van verschillende zaken. maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag 1.2 Dagritme Doelgroep: 1 t/m 8 Doel: Inzicht in de structuur van de schooldag. Daltonpijler: Zelfstandigheid en effectiviteit Met behulp van dagritmekaarten en de beschrijving van de dag op het digibord, maken we de dagindeling voor de leerlingen in groep 1 t/m 8 inzichtelijk. Groep 1 en 2 Het dagritmepakket bestaat uit een serie kaarten met een tekening van de verschillende activiteiten in de groep. Met behulp van dit pakket is het mogelijk ook voor jonge leerlingen de dagindeling inzichtelijk te maken. Door de opeenvolging van de activiteiten te visualiseren, raken de leerlingen vertrouwd met een dagindeling en de verschillende onderdelen waaruit een dag is opgebouwd. Het geheel geeft vooral de jongste kleuters houvast en een gevoel van veiligheid en rust. De kaarten staan/hangen aan de muur. P a g i n a 3 30

5 Groep 3 t/m 5 Het dagritme wordt duidelijk gemaakt aan de hand van een serie symbolen, aangevuld met de naam van het (vak)gebied. De indeling van de kaartjes geeft de indeling van de dag weer. Het programma van de dag wordt door middel van deze kaartjes weergegeven op het whiteboard. Groep 6 t/m 8 Het dagritme wordt niet meer duidelijk gemaakt aan de hand van de plaatjes met de namen van de vakgebieden. Op het digibord worden alleen de woorden van de vakken aangegeven. De indeling van de woorden geeft de indeling van de dag weer. Tijdens de dag wordt er een paar keer teruggekeerd naar de indeling van de dag zodat de leerlingen het overzicht blijven houden. Bij alle groepen geldt dat tijdens de dagopening het dagritme of programma van de dag wordt doorgenomen. De leerlingen weten op deze manier wat ze van de dag kunnen verwachten. 1.3 Weekritme Doelgroep: groep 1 t/m 8 Doel: - Inzicht in de structuur van de week. - Zelfstandigheid bevorderen. Daltonpijler: Zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en effectiviteit In groep 1 t/m 8 maken we m.b.v. een geschreven weekplanning op de dagkaarten aan de wand, de weekplanning voor de leerlingen inzichtelijk. De leerlingen worden hierdoor ook gestimuleerd om zelf te denken aan bijvoorbeeld het meenemen van de gymspullen. Op de dagkaarten staat per dag genoteerd wat er die dag op het programma staat. Te denken valt aan: zendingsgeld, gym, powerpoint, boekbespreking, de jarigen, toetsen, inleveren van bijvoorbeeld het rapport, gruitendag (dinsdag en donderdag meenemen van fruit) etc. Voor de leerlingen in groep 1 en 2 wordt dit vooral inzichtelijk gemaakt met plaatjes. 1.4 Uitgestelde aandacht Doelgroep: groep 1 t/m 8 Doel: Uitgestelde aandacht leert de leerlingen zelfstandig naar oplossingen te zoeken en bevestigt het eigen kunnen van de leerling als het zelfstandig tot een oplossing is gekomen. Daltonpijler: Zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en samenwerken De groepen 1 t/m 8 werken met een time-timer (zie plaatje) of een time-timer op het digibord. Hierop staat duidelijk aangegeven welke tijd de leerlingen werken via uitgestelde aandacht en waarin overleg dus niet mogelijk is. In de groepen 1 en 2 wordt ook de time-timer ingezet. Zolang de time-timer nog op rood staat (ongeveer 10 à 15 minuten), weten de leerlingen dat zij de leerkracht niet kunnen storen of om hulp kunnen vragen. Deze time-timer wordt 1x op een dag aangezet. De time-timer in groep 1 en 2 wordt ook gebruikt om aan te geven hoeveel tijd ze hebben voor het opruimen en eten/drinken tijdens de lunch. P a g i n a 4 30

6 Binnen de school is er gekozen voor de volgende opbouw voor zelfstandig werken zonder overleggen. groep 1 10 min groep 2 tot de kerstvakantie 10 min en na de kerstvakantie 15 m. groep 3 20 min groep 4 25 min groep 5 30 min groep 6 30 min groep 7 40 min groep 8 40 min De duur van uitgestelde aandacht bouwen we in 8 leerjaren langzaam op. Uitgangspunten voor het vaststellen van de duur zijn: Leerlingen moeten zich een bepaalde tijd kunnen redden met het werk. De leerkracht heeft tijd nodig om de nodige instructie te kunnen geven of te observeren. Overleg is tijdens het zelfstandig werken mogelijk nadat de time-timer afgelopen is. De leerkracht kan dan zijn ronde lopen voor eventuele vragen van de leerlingen. De leerkracht zorgt voor een vaste route van zijn/haar ronde die hij/zij door de klas maakt. Het kan zijn dat in groep 3 tot en met 8 de time-timer vaker aangezet wordt om instructie of observaties uit te voeren. Daarnaast hangt er in de groepen 3 tot en met 8 een stappenkaart (zie hieronder). Hierop staat duidelijk aangegeven wat de leerlingen moeten doen als zij tijdens de uitgestelde aandacht een vraag hebben. Heb je een vraag? Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Lees de vraag nog een keer. Lees de vraag hardop. Sla de vraag even over. Vraag het aan iemand uit je team. Vraag het aan de leerkracht. P a g i n a 5 30

7 1.5 Maatjes Doelgroep: groep 1 t/m 8 Doel: - Prestaties van de leerlingen verbeteren (en het stimuleren van een positieve houding t.o.v. goede prestaties). - Vergroten van de vaardigheid van de leerlingen in het samenwerken. - Onderlinge acceptatie van de leerlingen verbeteren (positieve waardering van elkaar). Daltonpijler: Samenwerken en zelfstandigheid In groep 1 t/m 8 is elk kind steeds een week en/of maandelijks lang gekoppeld aan een maatje. Op de maatjeskaart die in de klas hangt, is te zien welke leerlingen er aan elkaar gekoppeld zijn voor de betreffende week/maand. Er zijn verschillende manieren waarop de leerkracht de maatjes kan kiezen; didactische redenen, pedagogische redenen, groepsoverstijgend in een combinatiegroep. Iedereen komt met iedereen aan de beurt (doordraaien van de namen op de lijst, naamkaartjes of foto s). Met je maatje voer je activiteiten uit zoals het naast elkaar lopen/fietsen naar gym, naast elkaar in de rij staan als je naar binnen gaat in school en het maken van samenwerkingsopdrachten. Wij vinden het van grote pedagogische waarde dat leerlingen sociale vaardigheden opdoen. Samen werken, samen leren, samen spelen. Samenwerken vindt op vele manieren plaats. Zo wordt er structureel samenwerkingsopdrachten op de taakbrief gezet. Maar ook in taal-, rekenen andere methodes staan vaak suggesties voor samenwerkingsopdrachten in de instructiesfeer. Binnen het bewegingsonderwijs zijn veel werkvormen waarbij samenwerking uitermate geschikt is. Creativiteit in alle vormen leent zich ook prima voor samenwerking. Denk aan drama, poppenspel, groepswerkstukken en powerpoints. Samenwerkingsopdrachten vragen meestal wel om een procesevaluatie. Dit kan zowel een groepsevaluatie zijn, maar het kan ook een individuele evaluatie zijn. Zo n evaluatie kun je naar inschatting toepassen. Afspraken die we hanteren t.o.v. de leerlingen: samenwerken = geen vrij spelen, we werken rustig samen, we fluisteren bij overleg, we zeggen niet voor. In de groepen 1 t/m 8 horen/zien de leerlingen op de maandag wie hun maatje van de week/maand is. P a g i n a 6 30

8 1.6 Zelfstandig materialen pakken en opruimen Doelgroep: groep 1 t/m 8 Doel: - De leerlingen kunnen zelfstandig werken, doordat ze zelf weten welke materialen ze nodig hebben en deze zelf kunnen pakken. - De leerlingen leren verantwoordelijkheid dragen voor het opruimen van hun spullen. Daltonpijler: Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid De inrichting van de klas moet zo zijn, dat de leerlingen alle materialen die zij nodig hebben, zelfstandig kunnen pakken, eventueel kunnen schoonmaken en weer opruimen. In alle groepen wordt daarom zo veel mogelijk gebruik gemaakt van open kasten. De materialen staan op vaste plekken en zijn voor de leerlingen goed bereikbaar. De leerlingen mogen zelf de materialen pakken die ze nodig hebben, tenzij de leerkracht anders aangeeft. De leerlingen weten welke materialen ze nodig hebben. De plekken van de materialen zijn duidelijk aangegeven d.m.v. foto s van de kastinrichting in de groepen 1 en 2 en d.m.v. labels in de groepen 3 t/m 8. Ook als de leerlingen hun werk hebben gemaakt, leveren zij dit in op de plek in de klas die de leerkracht heeft aangewezen. Dit kan een tafel of een kast zijn. De leerlingen zijn ook verantwoordelijk voor het opruimen van gebruikte materialen. Het helpen van elkaar bij het opruimen wordt ook gestimuleerd door de leerkracht, bijvoorbeeld na een speel/werkles of een les handvaardigheid. Wekelijks hebben een aantal leerlingen de huishoudelijke taak (verantwoordelijkheid) om bijv. de spelletjes-, boeken-, of materialenkast netjes te houden. 1.7 Keuzetaak en materiaal Doelgroep: groep 1 t/m 8 Doel: - De leerlingen leren dat de keuzetaak een onderdeel is van het weekprogramma. - De leerlingen leren de keuzetaak in te plannen in het dagritme. Daltonpijler: Zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en effectiviteit Een keuzetaak behoort tot het normale taakpakket. Het is niet zo dat alleen de leerlingen die klaar zijn met hun taak aan het keuzewerk toekomen. Een keuzetaak is voor alle leerlingen bedoeld en vormt dus een onderdeel van de taak. Vrijheid betekent niet alleen dat de leerling de volgorde mag bepalen binnen de taak, maar ook, dat het voor een deel zelf de inhoud van het leren mag kiezen. Keuzewerk is bij ons niet even iets voor jezelf doen, of uitloopwerk voor de snelle leerlingen, of even een spelletje doen. Keuzewerk is: Niet vrijblijvend maar educatief. Een vast onderdeel van de taak, met daarbij ook een richtlijn in tijd. Een onderdeel dat leerlingen mogen kiezen passend bij hun belangstelling. Meestal zelfcorrigerend, maar met kwaliteitseisen. Vaak een mogelijkheid om samen te werken. Een mogelijkheid om aan te sluiten bij speciale interesses of vaardigheden. P a g i n a 7 30

9 In groep 1 en 2 worden de keuzetaken geïntegreerd in de week. Ieder kind in groep 1 en 2 mag kiezen uit de keuzekasten of de hoeken. In de groepen 3 t/m 5 is het streven om 1 keer per week een keuzetaak te maken. Dit is verwerkt in de taakbrief. Het streven in de groepen 6 t/m 8 is om 2 keuzetaken in het weekprogramma te verwerken. Bij keuzewerk kan aan de volgende zaken gedacht worden: Kapla, puzzels, Piccolo, Varia, Expressie, Loco, computer, schaken, dammen, powerpoint, werkstuk, techniekdoosjes/techniektoren, Knexx, speciaal geselecteerde programma s op internet zoals leestrainer.nl, bloon.nl, squla, muiswerk, nieuwsbegrip XL, werkbladen, vrij lezen. Ook ELO (elektronische leeromgeving, opdrachten van aardrijkskunde of geschiedenis) op de computer die door de leerkrachten zijn gemaakt kan keuzewerk zijn. De leerlingen kunnen daar zelf bij komen door in te loggen. Er wordt daarmee gewerkt vanaf groep 5 tot en met 8. Er wordt gestreefd naar een ruim, gevarieerd keuzeaanbod. Ook keuzetaken worden ingekleurd op het taakformulier. Vanaf groep 3 staan de extra taken op de taakbrief vermeld. 1.8 Stilteteken Doelgroep: groep 1 t/m 8 Doel: Centraal de aandacht van de leerlingen krijgen. Daltonpijler: Verantwoordelijkheid en effectiviteit Om aan het begin of tijdens de les de aandacht van de leerlingen te vragen, steekt de leerkracht de hand omhoog, wanneer het rumoerig is. Leerlingen die dit zien, steken ook hun hand op en attenderen leerlingen in hun directe omgeving hierop. Dit verloopt heel vlot, zodat de leerkracht zonder stemverheffing om aandacht kan vragen. 1.9 Huishoudelijke taken Doelgroep: groep 1 t/m 8 Doel: De leerlingen worden bewust van en verantwoordelijk gemaakt voor de huishoudelijke taken, die bij het werken en spelen in de klas komen kijken. Daltonpijler: Verantwoordelijkheid, zelfstandigheid en samenwerken In groep 1 en 2 moeten de leerlingen nadat ze in de hoeken hebben gespeeld de spullen op dezelfde plek terug leggen. Dat geldt ook voor het gebruiken van andere materialen. De leerkracht stuurt ze daar mondeling bij. Met behulp van handelingswijzers kunnen zij zien hoe ze het moeten opruimen. In groep 3 t/m 8 gebruiken we de huishoudelijke takenkaart. Hierop staan verschillende taken geschreven met de namen van de leerlingen, die er verantwoordelijk voor zijn. Bijvoorbeeld: uitdelen en ophalen van materialen, thee/koffiekopje wegbrengen, kasten controleren, computers aan en uitzetten, luizencapecontrole etc. Daarnaast leren we de leerlingen om gebruikte spullen zelf netjes op te ruimen. De huishoudelijke taak is slechts een controle, waarbij hooguit het een en ander recht gelegd wordt (bijvoorbeeld bij kasten controleren). De huishoudelijke taken worden wekelijks/maandelijks door andere leerlingen uitgevoerd. P a g i n a 8 30

10 1.10 Inloop Doelgroep: groep 1 t/m 8 Doel: Rustig binnen komen vanaf 8.00 uur en de leerlingen kunnen zelf kiezen wat ze willen doen. Daltonpijler: Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid Groep 1 en 2 De leerlingen van groep 1 hebben de dag er voor hun eigen stoel (te herkennen aan hun naam met een plaatje) al klaar gezet bij de tafel waar ze een activiteit gaan doen. Ze kunnen kiezen uit de tafels waar boekjes liggen om te lezen of de tafels waar ze willen kleuren. Groep 2 zet zelf s morgens de stoel (zonder naam of plaatje) bij de tafel neer waar ze kunnen kleuren of lezen. Als de bel om 8.15 gaat zetten de leerlingen van groep 1 en 2 zelf hun stoel in de kring. Groep 3 tot en met 8 De leerlingen mogen kiezen of ze buiten blijven. Als ze binnen zijn mogen ze een spel/leerspel kiezen uit de keuzekast, achter de I-pad, kletsen met elkaar of hun werk afmaken. Ze doen dit zoveel mogelijk op hun eigen plek. Om 8.15 uur gaat iedereen stillezen Ik-doelen Doelgroep: 1 t/m 8 Doel: de leerlingen bewust maken welke doelen ze nodig hebben voor zelfstandigheid, vrijheid/verantwoordelijkheid, samenwerken en reflectie. Daltonpijlers: Verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerken, reflectie en effectiviteit Binnen de school hebben we ik-doelen vastgesteld voor groep 1 en 2, groep 3 en 4, groep 5 en 6 en groep 7 en 8. Per twee leerjaren kunnen leerlingen doelen halen voor zelfstandigheid, vrijheid/verantwoordelijkheid, samenwerken en reflectie. Per onderdeel hebben we 5 ik-doelen gemaakt. Deze doelen zijn opbouwend qua niveau. Aan het eind van het schooljaar worden de ik-doelen, die de leerlingen gereflecteerd hebben, in hun rapport gevoegd. De leerlingen gaan aan het begin van het schooljaar op de lijst met ikdoelen aankruisen wat ze al kunnen. Groep 1 tot en met 3 worden begeleid door de leerkracht en vanaf groep 4 maken ze het zoveel mogelijk zelfstandig. De leerlingen weten zo waar ze het komende schooljaar aan kunnen werken. Ze krijgen een kopie in hun la zodat ze de ik-doelen, die ze nog niet behaald hebben, kunnen gebruiken als weekdoel op hun taakbrief of om in de gaten te houden hoe het gaat. In groep 1 tot en met 3 bewaart de leerkracht het. Tijdens het schooljaar wordt er per week een ik-doel centraal gezet. De ik-doelen hangen in alle klassen aan de wand. Met een knijper/sticker ect. wordt aangegeven aan welk doel aandacht besteed wordt zodat de leerlingen daar aan kunnen werken. Alle ik-doelen komen meerdere keren aanbod. Aan het eind van het schooljaar wordt de lijst met ik-doelen nog een keer gereflecteerd door de leerlingen. De leerkracht zit erbij om er individueel met de leerling over te praten en met de leerling na te denken wat hij/zij kan meenemen naar het volgende schooljaar. Het is belangrijk dat de leerlingen zelf gaan nadenken over de ik-doelen en dat het niet een beoordeling van de leerkracht wordt. (Zie bijlage D met alle ik-doelen.) P a g i n a 9 30

11 1.12 Doelen leervakken Doelgroep: groep 1 t/m 8 Doel: De leerlingen weten aan welke leerdoelen ze per blok/periode gaan werken en kunnen deze doelen gebruiken als weekdoel om te reflecteren. Leerlingen kunnen inschatten of ze wel of geen instructie moeten volgen, of extra instructie nodig hebben of aanvullend werk. Daltonpijler: Verantwoordelijk, reflecteren en effectiviteit Groep 1 en 2 In de klassen hangen de doelen van Dorr (Dagelijks Observeren Registeren en Rapporteren) waar de leerlingen 80% aan moeten voldoen. Ouders kunnen zien wat ze allemaal gaan leren en de leerkrachten van groep 1 en 2 vertellen de leerlingen mondeling wat ze gaan leren per werkje of onderdeel. Groep 3 De doelen van rekenen en veilig leren lezen hangen per blok in de klas. Groep 4 tot en met 8 De doelen van taal en rekenen hangen per blok in de klas. Doelen van spelling, woordenschat en eventuele andere vakken bepaald de leerkracht zelf. Per les wordt ook, voor groep 1 tot en met 8, mondeling of via het digibord aangegeven wat het doel is. De doelen van de leervakken kunnen de leerlingen gebruiken bij het maken van hun weekdoel, maar ook om deze doelen te reflecteren. Bijvoorbeeld tussendoor kijken welke doelen ze al weten en welke ze nog moeilijk vinden. Naar aanleiding van de toets bekijken ze of ze de doelen hebben behaald. Waarom wel/ niet, hoe gaan ze hier nog aan werken, wat nemen ze mee naar het volgende blok etc Nakijken Doelgroep: 1 t/m 8 Doel: - De leerlingen inzicht te geven in hun eigen gemaakte werk. - De leerlingen kunnen reflecteren op hun gemaakte werk. In de groepen 1 en 2 is er veel zelfcorrigerend materiaal, waarbij de leerlingen kunnen zien dat bijv. hun puzzel goed in elkaar zit of niet. De leerkracht helpt hen daar ook bij door rond te lopen en aan te geven hoe het werkje is gemaakt. Ook kunnen ze hun gemaakte werk vergelijken met een medeleerling. In groep 3 wordt veel mondeling nagekeken. De leerkracht kijkt het werk na en komt erop terug bij de leerlingen. Ze vergelijken hun gemaakte werk ook met een medeleerling. In groep 4 en 5 wordt gestimuleerd om de zaakvakken als rekenen, taal en spelling zelf na te kijken met de nakijkboekjes of met een medeleerling/maatje. Dit wordt met de leerlingen geoefend. De leerkracht helpt de leerlingen daarbij en begeleidt ze daar in. In groep 6 tot en met 8 is het routine om het werk zelf na te kijken wat ze gemaakt hebben of te vergelijken met een medeleerling/maatje. Het is belangrijk dat leerlingen bekijken wat ze fout hebben gedaan, waarom en hoe het de volgende keer beter kan. De leerlingen worden erop geattendeerd om de fouten te verbeteren. P a g i n a 10 30

12 1.14 Reflectie Doelgroep: 1 t/m 8 Doel: - De leerlingen leren van ervaring kennis op te doen. - Leerlingen laten inzien dat reflecteren voor, tijdens en na het werk belangrijk is zodat ze zicht krijgen op hun eigen leren. Groep 1 en 2 Reflecteren in groep 1 en 2 wordt aan het einde van de dag gedaan met behulp van de reflectiebal, maar ook tussendoor, door korte gesprekjes/vragen tijdens de werklessen/speelsituaties etc. Vragen die op elke baan van de strandbal staan geschreven: 1 = ik ben trots op 2 = nu kan ik 3 = wat ik morgen wil proberen 4 = vandaag leerde ik 5 = het moeilijkste was 6 = wat was het leukste van de dag Groep 3 en 4 Aan het begin van groep 3 geven de leerlingen op de taakbrief per dag met een smiley aan hoe de dag is gegaan. Achterop de taakbrief staat ook een stappenplan, met woorden en plaatjes, hoe de leerlingen kunnen reflecteren. Deze wordt in het begin van groep 3 mondeling met ze besproken om de leerlingen te leren dat reflecteren voor, tijdens en na het werk belangrijk is. Het doel van de week wordt pas halverwege groep 3 ingevuld en gereflecteerd aan het einde van de week. De smileys worden dan niet meer gebruikt. In groep 4 wordt direct gewerkt met het stappenplan op de achterkant van de taakbrief. De leerkracht loopt regelmatig het stappenplan door om de leerlingen erop te wijzen dat er voor het werk, tijdens het werk en na het werk gereflecteerd moet worden. De leerlingen kunnen weekdoelen maken die te maken hebben met de doelen voor de zaakvakken, maar het kunnen ook de ik-doelen zijn op het gebied van zelfstandigheid, verantwoordelijk, samenwerken en reflecteren. De doelen hangen zichtbaar in de klas. De plaatjes en bewoording is aangepast aan het niveau van groep 3 en 4. (Zie bijlage A) Groep 5 tot en met 8 In groep 5 tot en met 8 wordt ook direct gewerkt met het stappenplan op de achterkant van de taakbrief. De leerkracht loopt ook regelmatig het stappenplan door om de leerlingen erop te wijzen dat er voor het werk, tijdens het werk en na het werk gereflecteerd moet worden. De leerlingen gaan aan het begin van de week een weekdoel maken waar ze aan willen werken. De leerlingen kunnen weekdoelen maken die te maken hebben met de doelen voor de zaakvakken, maar het kunnen ook de ik-doelen zijn op het gebied van zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, samenwerken en reflecteren. Deze doelen hangen zichtbaar in de klas. (Zie bijlage B) Aan het einde van de week worden de weekdoelen op verschillende manieren gereflecteerd. Het kan zijn dat een paar weken klassikaal gereflecteerd wordt en een aantal weken daarna met de maatjes. P a g i n a 11 30

13 Het is belangrijk om de leerlingen gemotiveerd te houden en dat reflecteren geen moetje wordt. De leerlingen gaan geleidelijk aan inzien dat reflecteren van opdrachten en ervaringen weer kennis voor ze oplevert. Deze vormen worden gebruikt aan het eind van de week om het weekdoel te reflecteren: Klassikaal krijgen een aantal leerlingen de beurt om te vertellen over hun weekdoel en hoe ze daar aan hebben gewerkt of het gelukt is of niet en waarom wel of niet. De rest van de groep kan eventueel vragen stellen aan de desbetreffende leerling. 1 op 1 gesprekken met de leerkracht. Met je maatje. Leerlingen bespreken in tweetallen/drietallen hoe ze het doel wel of niet hebben behaald en waarom. De leerkracht loopt rond en stuurt bij. In het tafelgroepje/tafelrij. Om de beurt vertellen de leerlingen over hun weekdoel. De leerkracht loopt rond en stuurt bij. Twee keer per jaar wordt er ook gereflecteerd over het rapport. Er is een evaluatiedeel voor de leerling over het eerste en tweede rapport. Daar wordt de vraag gesteld wat de leerling goed vindt gaan en waar hij/zij nog aan wil werken voor het tweede rapport. Dit vult hij/zij ook in bij het tweede rapport. De ouders kunnen dit samen met hun zoon en/of dochter invullen. 2 Taakbrieven 2.1 Groep 1 Doel: De taakbrief is een middel om de taak op een eenvoudige manier in beeld te brengen. Daltonpijler: Zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, samenwerken, reflectie en effectiviteit Groep 1 werkt met taakbrieven die opgehangen zijn op een taakbord. Horizontaal bovenaan de taakbrief - per activiteit een taakbrief - staat hierop de activiteit aangegeven met een pictogram of klein voorbeeld. Verticaal staan de namen van de leerlingen. De leerlingen kunnen met een rondje aangeven wat ze die dag hebben gedaan. Door de activiteit af te kleuren met de juiste dagkleur (zie pagina 3, kopje 1.1), wordt duidelijk gemaakt wanneer de leerling de activiteit heeft gemaakt. Keuze activiteiten zoals poppenhoek en bouwhoek, worden aangegeven met een pictogram op het taakbord met de naam van de leerling eronder. De leerkracht begint de week door met de leerlingen in de kring te zitten en ze te laten kiezen van de tafel met alle voorwerpen van wat ze kunnen doen voor die week. Als de leerlingen een voorwerp hebben gekozen, bijvoorbeeld uit een werkboekje, kwast, vouwwerkje etc. kunnen ze bezig gaan met hun activiteit. Daarna draaien ze door per tafel gedurende de week. Is een activiteit aan het einde van de werkles niet af, dan wordt dit met een open rondje in de juiste dagkleur aangegeven, dat de activiteit nog afgemaakt moet worden. Leerlingen kunnen altijd meerdere activiteiten voltooien binnen de werkles. Lukt het niet in de ochtend, wordt het s middags afgemaakt. Gemiddeld per week maken de leerlingen 4 taakjes. Als de leerlingen de taak voor die P a g i n a 12 30

14 dag afhebben, wordt gekeken wie in de bouwhoek of poppenhoek mag spelen (zie taakbord), tenzij de poppenhoek of bouwhoek een taak is. s Middags is het vrij kiezen uit verschillende kasten. 2.2 Groep 2 Doel: De taakbrief is een middel om de taak op een eenvoudige manier in beeld te brengen. Daltonpijler: Zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, samenwerken, reflectie en effectiviteit Op de eerste dag laat de leerkracht de leerlingen een voorwerp van een activiteit van de tafel, in het midden van de kring, kiezen waar ze mee willen beginnen. Als dat duidelijk is voor iedereen gaan ze bij die tafel zitten waar ze voor gekozen hebben. Er zitten gemiddeld 4 leerlingen aan een tafel. De leerkracht schrijft de namen van de leerlingen op één taakbrief die hetzelfde onderdeel hebben gekozen. Elk tafelgroepje heeft zijn eigen taakbrief. De leerlingen die op dag 1 dezelfde activiteit gekozen hebben zitten voor die week elke dag bij elkaar in hetzelfde groepje. Deze taakbrief schuift elke dag door naar de volgende tafel met een nieuwe activiteit. Ook is de volgorde van de activiteiten zichtbaar op de taakbrief. De leerlingen zetten zelf een open rondje in de juiste dagkleur- als ze met de activiteit beginnen en kleuren hem zelf in als ze het hebben af gemaakt. Is een activiteit aan het einde van de werkles niet af, dit wordt met een open rondje aangegeven, maakt de leerling het op een ander moment af. Leerlingen kunnen altijd meerdere activiteiten voltooien binnen de werkles. Zijn aan de eind van de week bepaalde werkjes niet af, mogen ze niet vrij kiezen. Een leerling kan ook kiezen op het verfbord te gaan verven (dit staat niet op de taakbrief). Dan plant dit kind het werk wel op de taakbrief wat hij anders zou doen. Hij zet dan een open rondje. Zo weet de leerling en de leerkracht dat het taakje wat op de taakbrief staat nog gemaakt moet worden maar dat het op een ander moment gebeurt. Gemiddeld per week maken de leerlingen 4 taakjes. In de middag mogen de leerlingen kiezen voor de hoeken. Met de foto s op de deur wordt aangegeven wie op de gang mag spelen. Hangt de foto van een leerling niet op de deur dan heeft hij al in de gang gespeeld. Dan gaat de leerling een activiteit kiezen uit de kasten in de klas. Groep 2 werkt met teamleiders. Per tafelgroepje worden materialen door vaste leiders opgehaald, uitgedeeld of opgeruimd. P a g i n a 13 30

15 2.3 Groepen 3 en 4 Doel: De dagtaak is een middel om leerlingen inzicht te geven in het werk: Wat moet ik doen? Wanneer doe ik het? Wat doe ik als eerste en wat daarna? Wat doe ik als ik klaar ben? Hoe vond ik het gaan? Alleen, of met mijn maatje? Daltonpijler: Verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerken, reflectie en effectiviteit Groep 3 is een soort uitzonderingsgroep omdat het broodnodige inoefenen van de vaardigheden voor het aanvankelijk lezen en het cijferbegrip de hoofdzaak zijn. Als de leerlingen in groep 3 komen, zijn ze aan het gebruik van de dagkleuren en het gebruik van een taakbrief gewend, omdat er in de kleutergroepen uitvoerig mee is gewerkt. We werken met een weektaak verdeeld in 5 dagtaken. Aan het begin van groep 3 krijgen de leerlingen te maken met een taakbrief in de vorm van pictogrammen. Halverwege groep 3 wordt deze taakbrief omgezet naar een taakbrief met (dag)taken voor 5 dagen op het taakblad. Dit is een goede en natuurlijke overgang naar groep 4. De leerlingen kunnen op de taakbrief zien welke taken ze met hun maatje moeten doen: dit staat op de taakbrief vermeld in het groen. (Zie bijlage C) Groep 4 Vanaf het begin van groep 4 staan de (dag)taken voor 5 dagen op de taakbrief, in de vorm van een weektaak, maar in dagen verdeeld. Dit is een goede voorbereiding op groep 5, waar de hoeveelheid werk die per dag gemaakt moet worden al aanzienlijk is. De leerlingen kunnen op de taakbrief zien welke taken ze met hun maatje moeten doen: dit staat op de taakbrief vermeld in het groen. In het rood staan instructielessen en in het zwart staan lessen die gezamenlijk nagekeken worden, gezamenlijke lessen zoals geschiedenis of lessen die geen instructie nodig hebben. De kleuren groen, zwart en rood op de taakbrief betekenen in alle groepen hetzelfde. Behalve in groep 3 daar wordt de kleur rood nog niet op de taakbrief gebruikt. Op de taakbrief staan 1 à 2 opdrachten die de leerlingen met hun maatje uitvoeren. Daarnaast gaan de leerlingen halverwege groep 4, 1 keuzewerkje inplannen. Daarbij staat de vraag centraal: wat vind ik nog moeilijk en wat moet ik nog extra oefenen. (Zie bijlage C) 2.4 Groepen 5 en 6 Doel: De weektaak is een middel om leerlingen inzicht te geven in het werk: Wat moet ik doen? Hoe doe ik het? Wat doe ik als eerste en wat daarna? Wanneer doe ik het? Alleen, met mijn maatje of met z n allen? Moet ik het zelf nakijken? Wat doe ik als ik klaar ben? Klopt mijn planning nog? Hoe vond ik het gaan? P a g i n a 14 30

16 Daltonpijler: Verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerken, reflectie en effectiviteit Eerst werken de leerlingen in het begin van groep 5 net zoals in groep 4 met de taakbrief. Medio groep 5 zullen de leerlingen gaan werken met een halve weektaak. De insteek is om te werken met de taak van maandag t/m dinsdag, woensdag is een dag op zichzelf en donderdag t/m vrijdag. Groep 6 zal op deze manier verder werken. Bij het maken van de planning letten de leerlingen op wanneer er instructie gegeven wordt. Dit wordt in het rood weergegeven op de taakbrief. Ook wordt nu met blauw aangegeven wat extra werk is. Lukt het niet om de taakbrief af te krijgen, hoeven ze de blauwe taken niet te maken. Belangrijke pijlers binnen groep 5 en 6 zijn: plannen, keuzewerk, samenwerken en nakijken. Door de leerlingen een halve weektaak te geven wordt het plannen beperkt. In het eerste half jaar van groep 5 wordt hier veel aandacht aan besteed ter voorbereiding op het tweede half jaar. De leerkracht zal samen met de leerlingen het plannen van de taken goed doornemen en inzichtelijk maken. Niet alleen moeten de taken worden gepland, ook de samenwerkingsopdrachten. In groep 5 en 6 plannen de leerlingen 1 à 2 samenwerkingsopdrachten. Daarnaast moeten de leerlingen per week 2 keuzewerkjes inplannen. Daarbij staat de vraag centraal: wat vind ik nog moeilijk en wat moet ik nog extra oefenen. (Zie bijlage C) 2.5 Groepen 7 en 8 Doel: De weektaak is een middel om leerlingen inzicht te geven in het werk: Wat moet ik doen? Hoe doe ik het? Wat doe ik als eerste en wat daarna? Wanneer doe ik het? Alleen, met mijn maatje of met z n allen? Moet ik het zelf nakijken? Wat doe ik als ik klaar ben? Klopt mijn planning nog? Hoe vond ik het gaan? Waar ga ik de volgende keer aan werken? Daltonpijler: Verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerken, reflectie en effectiviteit Aan het begin van groep 7 zullen de leerlingen gaan werken met een weektaak. De leerlingen plannen het werk voor de hele week. In groep 7 en 8 zijn er 1 à 2 samenwerkingsopdrachten die gepland moeten worden. Daarnaast moeten de leerlingen per week 2 keuzewerkjes inplannen. Bij het maken van de planning letten de leerlingen op wanneer er instructie gegeven wordt. Dit wordt in het rood weergegeven op de taakbrief. Ook wordt nu met blauw aangegeven wat extra werk is. Lukt het niet om de taakbrief af te krijgen, hoeven ze de blauwe taken niet te maken. (Zie bijlage C) Voor alle groepen geldt: Als een kind iets af heeft, kleurt hij/zij het vakje met de dagkleur van de dag waarop de taak af is gekomen. Het werk wat af is (en nagekeken), wordt ingeleverd op de daarvoor bestemde plaats. P a g i n a 15 30

17 Sommige leerlingen hebben meer structuur nodig dan de weektaak biedt. Ook hebben sommige leerlingen hun handen vol aan de basistaak. Voor deze leerlingen wordt in overleg een oplossing gezocht. Zij worden ook extra begeleid door de leerkracht. Wat als de taakbrief niet af is? Wanneer leerlingen structureel hun taak niet afkrijgen wordt de taakbrief aangepast aan de leerling. Natuurlijk zijn er soms uitzonderingen. Mocht de taak dan alsnog niet af zijn geven we het werk mee naar huis of het wordt na schooltijd afgemaakt. Als leerlingen langer op school blijven, worden ouders op de hoogte gesteld. 3 Tutorlezen Doelgroep: 3 t/m 8 Doel: De leerlingen van de groepen 6, 7 en 8 lezen met een kind uit groep 3, 4 en 5. Op deze manier leren zij het werk aan de jongere leerlingen uit te leggen. Daltonpijler: Verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerken en reflectie Voor leerlingen van groep 3, 4 en 5 is het van belang om veel aandacht te besteden aan het leesproces. Oefenen en herhaling is hierin erg belangrijk. De leerlingen van groep 6, 7 en 8 krijgen de verantwoordelijkheid om met een kind van groep 3, 4 en 5 te lezen. Samen kiezen ze een boek uit en om en om wordt er gelezen. De leerling van groep 6, 7 en 8 is dan de tutor van de leerling van groep 3, 4 of 5. De leerling van groep 6, 7 en 8 legt uit en/of verbetert. Samen wordt het proces ook geëvalueerd. De leerlingen van groep 6, 7 en 8 worden voorafgaand aan het tutorproces door de leerkracht duidelijk geïnstrueerd. Zij leren van de leerkracht wat de rol van tutor inhoudt. Er vindt ook regelmatig een gezamenlijke evaluatie plaats. De handelingswijzer voor tutorlezen helpt hen daar ook bij. 4 Instructieschrift Doelgroep: 5 t/m 8 Doel: instructie/technieken/aantekeningen van nieuwe onderwerpen van rekenen en taal/spelling in een schrift zetten en deze per jaar mee laten gaan naar de volgende groep. Zo leren de leerlingen aantekeningen maken en hoeven ze geen dubbele aantekeningen op te schrijven. Het ondersteunt verlengde instructie en het is goed om de voorkennis op te halen met het schrift. Het schrift kan ook gepakt worden als de uitleg op maandag wordt gedaan en ze hebben het gepland op woensdag. De zelfstandigheid van de leerlingen wordt vergroot en ook het verantwoordelijkheidsgevoel voor hun eigen werk. Het helpt de leerlingen ook zo naar het voortgezet onderwijs toe, waar aantekeningen maken heel erg belangrijk is. Daltonpijlers: Verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, effectiviteit In groep 5 wordt er een schrift aangemaakt voor taal/spelling en rekenen. Dit zal een dik schrift zijn waar de aantekeningen van rekenen, taal en spelling in gezet worden. In het begin geeft de leerkracht aan wat er opgeschreven moet worden en geeft daarvoor de leerlingen wat tijd. Naarmate de leerlingen ouder worden kunnen ze zelf meeschrijven tijdens de uitleg of gaan uit zichzelf aantekeningen maken. Ook kunnen leerkrachten zelf een instructie op papier zetten en dit geven aan de leerlingen die dit weer opplakken in hun instructieschrift. Als het schooljaar is afgelopen wordt het P a g i n a 16 30

18 schrift, door de leerkracht van de oude groep, gegeven aan de nieuwe leerkracht van de groep. Daarin worden weer nieuwe aantekeningen gemaakt en oude aantekeningen kunnen weer worden gebruikt. Aantekeningen die niet meer bruikbaar zijn naarmate de schooljaren vorderen, kunnen weer overgeplakt worden en/of aangepast. Het is belangrijk dat de leerlingen het schrift netjes houden zodat het jaren mee kan gaan. 5 Leerlingenraad Doelgroep: 6, 7 en 8 Doel: 6 leerlingen (of meer, dat hangt af hoeveel groepen 6, 7 en 8 er zijn) praten 8 keer per jaar met de directeur over daltononderwijs bij ons op school en eventueel andere zaken die ter sprake komen naast daltononderwijs. Daltonpijler: Verantwoordelijkheid, samenwerken, reflectie, effectiviteit en borging In de leerlingenraad zit een afvaardiging van leerlingen van de groepen 6, 7 en 8. De leerlingenraad is de schakel tussen de groepen en de directeur. De leerlingenraad kan om raad (rond bepaalde onderwerpen m.b.t. gang van zaken in school en over dalton) worden gevraagd, maar mag ook haar punten inbrengen bij de directeur. Leerlingen van de leerlingenraad worden ingezet om nieuwe ouders/verzorgers (bij kennismaken) rond te leiden in de school. Leerlingen van de leerlingenraad worden gekozen vanuit hun groep/klas. Van elke groep/klas wordt (bij voorkeur) een jongen en een meisje voor de leerlingenraad gekozen. De leerkracht organiseert een schriftelijke verkiezing. De leerkracht draagt er ook zorg voor, dat aan leerlingen die gaan kiezen duidelijk wordt gemaakt, dat een lid van de leerlingenraad goed zijn/haar mening (en die van anderen) moet kunnen verwoorden en dat er ook inbreng wordt verwacht van hem/haar. In een combinatiegroep is het wenselijk dat er zowel iemand van de hoogste als van de laagste groep in de leerlingenraad wordt gekozen. Een kind kan gedurende zijn/haar schoolloopbaan slechts één keer in de leerlingenraad worden gekozen. De leerlingenraad vergadert minstens 8 x per jaar. De directeur is samenroeper en zorgt er voor dat de afspraken door één leerling genoteerd worden en dat één leerling voorzitter is. 6 Rustige werkplek mediatheek en gebruik van gangen Doelgroep: groep 3 t/m 8 Doel: Om fijn te kunnen werken is het belangrijk dat er werkplekken in de school zijn die dat mogelijk maken. In de klas ondervinden de leerlingen soms teveel overlast van de leerkracht die bezig is met een hulpgroep of (bij een combinatiegroep) met een klassikale instructie, of van leerlingen die aan een samenwerkingsopdracht werken. Daltonpijler: Verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerken en effectiviteit Vanaf groep 3 hanteren we rustige werkplekken. Deze rustige werkplekken zijn bij de computers in de mediatheek. Bij het gedeelte met de computers mag niet gepraat worden. Behalve als er een les wordt gegeven die gemaakt wordt met de computer. Zie het computerrooster. Bij elke groep staat een groepstafel op de gang. Daar mogen de leerlingen zachtjes werken. De leerlingen mogen dan met elkaar overleggen of een samenwerkingsopdracht maken. Het is belangrijk dat leerlingen in de P a g i n a 17 30

19 klas hebben laten zien dat ze zelfstandig kunnen werken en dit zonder toezicht kunnen op de gangen en in de mediatheek. Aan de hand van een lijst is zichtbaar wie op de gang mag werken. Deze lijst kan langer worden maar ook korter. Per klas kunnen 4 leerlingen (bij kleine groepen) en 6 leerlingen (bij grote groepen) op de gangen en in de mediatheek werken. Ze mogen zelf een plek zoeken in de school. De leerlingen pakken een key-cord zodat duidelijk is wie er op de gangen werkt en hoeveel op de gangen werken. De key-cords hangen op een zichtbare plek in de klas. Als een kind, dat in de mediatheek werkt of alleen op de gang, een vraag heeft over zijn werk, gaat hij terug naar de klas om hulp te vragen maar wel zo weinig mogelijk om te veel geloop op de gang te voorkomen. Alleen in de klas wordt hulp geboden door de leerkracht (individueel, aan instructiegroepen, etc.). Er zijn uitzonderingsposities voor leerlingen die extra hulp nodig hebben en dat krijgen door een onderwijsassistente en of leerkrachtondersteuner. Het is belangrijk dat er stil gewerkt wordt bij de computers en zachtjes in de gangen. Van teamleden, leerlingen, ouders, en externe personen verwachten we dat zij de afspraken naleven. Om dit visueel te ondersteunen hangen er posters in de gangen en in de mediatheek. Het is voor leerlingen soms moeilijk om uit het zicht van de leerkracht toch rustig te werken op de gang of stil in de mediatheek. M.a.w. op de gang werken nodigt uit tot ander gedrag dan het gewenste. Om leerlingen toch het gewenste gedrag te laten zien, is het nodig dat we consequent zijn: wie praat en niet werkt mag een week lang niet meer op de gang werken (ook niet tijdens andere activiteiten dan taakwerk) en vult het `Oeps`-formulier in. Deze ligt bij het kopieerapparaat. De leerlingen gaan nadenken wat er verkeerd ging en hoe het de volgende keer anders kan. (Zie bijlage E) P a g i n a 18 30

20 Bijlage A - Stappenplan reflectie groep 3 en 4 P a g i n a 19 30

21 Bijlage B - Stappenplan reflectie groep 5 tot en met 8 P a g i n a 20 30

22 Bijlage C - Taakbrieven groep 3 tot en met 8 Taakbrief groep 3 eerste half jaar aan de rechterkant. De taakbrief groep 3 tweede deel van het jaar staat hieronder. P a g i n a 21 30

23 Taakbrief groep 4 Taakbrief groep 5 P a g i n a 22 30

24 Taakbrief groep 6 Taakbrief groep 7 P a g i n a 23 30

25 Taakbrief groep 8 P a g i n a 24 30

26 Bijlage D - Ik-doelen groep 1 tot en met 8 Ik-doelen groep 1-2 Ingevuld door: ZELFSTANDIGHEID E1 E2 1. Ik kan zelfstandig werken en spelen. 2. Ik kan op de taakbrief zien welke taken er gemaakt moeten worden en ik kan ze zelf aftekenen 3. Ik kan zelf spullen pakken die ik nodig heb en weer opruimen. 4. Ik kan hulp vragen en hulp geven. 5. Ik kan zelfstandig werken gedurende 15 minuten met behulp van de time-timer VRIJHEID/VERANTWOORDELIJKHEID 1. Ik kan zelf bepalen in welke volgorde ik mijn taken uitvoer. 2. Ik kan de materialen pakken en opruimen 3. Ik weet waar ik mijn werk moet neerleggen als het (bijna) af is. 4. Ik kan goed meedoen met instructie van de leerkracht. 5. Ik zorg voor een opgeruimde werkomgeving binnen en buiten het klaslokaal SAMENWERKEN 1. Ik kan samen met een maatje een opdracht doen. 2. Ik heb inbreng in een samenwerkingsopdracht. 3. Ik kan samen overleggen met iemand 4. Ik kan samenwerken volgens de afspraken. 5. Ik kan iemand om hulp vragen en kan iemand hulp bieden REFLECTIE 1. Ik kan verwoorden hoe een taak is gegaan, wat wel en niet lukte. 2. Ik kan zeggen wat ik van een taak vond en weet wat ik heb geleerd. 3. Ik weet hoe ik hulp moet vragen als iets niet lukt. 4. Ik kan vertellen wat mijn plan is om te gaan doen. 5. Ik denk na welk materiaal nodig is bij een taak en weet dit te vinden. P a g i n a 25 30

27 Ik-doelen groep 3-4 Ingevuld door: ZELFSTANDIGHEID E3 E4 1. Ik kan zelfstandig werken aan een taak, gedurende 2 x 20 minuten, met behulp van de timetimer. 2. Ik kan op een weektaak zien welk werk wel /niet af is 3. Ik kan mijn eigen problemen oplossen. 4. Ik kan hulp vragen aan een ander bij uitgestelde aandacht. 5. Ik kan mijn taak aftekenen op de weektaak. VRIJHEID/VERANTWOORDELIJKHEID 1. Ik weet waar ik het beste mijn werk kan maken. 2. Ik kan mijn eigen reken en spellingwerk nakijken. 3. Ik weet wat de afspraken zijn over de materialen en kan mij er aan houden. 4. Ik kan mijn werkplek netjes houden. 5. Ik kies uit verschillende opdrachten uit het keuzewerk. SAMENWERKEN 1. Ik kan overleggen met een maatje. 2. Ik kan overleggen binnen groepswerk. 3. Ik kan zeggen dat iemand ergens mee moet stoppen. 4. Ik kan een compliment geven en ontvangen. 5. Ik kan uitleg geven en ontvangen. REFLECTIE 1. Ik kan aangeven of en waarom de taak goed is uitgevoerd. 2. Ik weet wat ik makkelijk of moeilijk aan de taak vind. 3. Ik kan leerpunten bedenken voor de volgende keer. 4. Ik kan benoemen wat het doel is van de les/taak. 5. Ik kan bedenken wat ik nodig heb om te gaan werken. P a g i n a 26 30

28 Ik-doelen groep 5-6 Ingevuld door: ZELFSTANDIGHEID E5 E6 1. Ik kan zelfstandig werken gedurende 2x30min per dag. 2. Ik kan per dag 20 minuten stil werken met behulp van de timetimer. 3. Ik kan op de weektaak plannen en bijhouden welk taakwerk af is 4. Ik ken de handelingswijzer van uitgestelde aandacht en kan die ook toepassen 5. Ik kan om hulp vragen en ook geven VRIJHEID/VERANTWOORDELIJKHEID 1.Ik kan per 2 dagen plannen in welke volgorde de taken worden gemaakt 2. Ik teken het gemaakte werk zelf af op de weektaak en houd daarmee bij welk werk nog gedaan moet worden 3. Ik kan zelf rekenen, spelling en taal nakijken en corrigeren 4. Ik houd mij aan de regels die we samen hebben opgesteld 5. Ik draag zorg voor onze spullen en omgeving SAMENWERKEN 1. Ik kan samen met een maatje meerdere taken doen 2. Ik kan samenwerken met verschillende groepsgenoten 3. Ik kan afspraken/ beloften nakomen 4. Ik kan een tip geven en ontvangen 5. Ik kan een ander helpen tot een oplossing/ strategie te komen REFLECTIE 1. Ik kan benoemen wat het doel is van een taak en of ik het doel gehaald heb. 2. Ik kan een eigen weekdoel maken. 3. Ik kan vertellen wat ik de volgende keer anders zou doen/ hetzelfde zou doen en waarom. 4. Ik kan vertellen wat ik geleerd heb. 5. Ik kan duidelijk maken wat wel en wat niet goed lukte. P a g i n a 27 30

29 Ik-doelen groep 7-8 Ingevuld door: ZELFSTANDIGHEID E7 E8 1. Ik kan taakgericht en geconcentreerd werken. 2. Ik kan werk (uit het grijze vak) nauwkeurig inplannen en aftekenen op de weektaak. 3. Ik kan op tijd hulp vragen en ook hulp geven. 4. Ik kan aan de hand van een handelingswijzer werken. 5. Ik kan tijdens het werken mijn eigen problemen oplossen. VRIJHEID/VERANTWOORDELIJKHEID 1. Ik houd mij aan de regels die we samen hebben opgesteld. 2. Ik kan mijn werk zo verdelen dat ik mijn werk op vrijdag af heb. 3. Ik leer en maak mijn huiswerk op tijd. 4. Ik kijk mijn eigen werk op een eerlijke manier na. 5. Ik maak een (extra) taak af als ik deze kies. SAMENWERKEN 1. Ik kan overleggen en taken verdelen met verschillende groepsgenoten. 2. Ik kan met een groepje presenteren en daarbij een plan van aanpak maken. 3. Ik kan overzien wat ik beloof. 4. Ik kan feedback geven en ontvangen, al dan niet onder begeleiding. 5. Ik kan kiezen wie mij het beste kan helpen bij een taak. REFLECTIE 1. Ik kan feedback geven op de taak die ik uitgevoerd heb. 2. Ik kan kritisch kijken naar mijn manier van werken, mijn plan van aanpak. 3. Ik kan een leerdoel stellen en weet daarbij wat nodig is dit te behalen. 4. Ik neem mijn weekdoelen serieus. 5. Ik kan een planning op tijd bijstellen en anders organiseren. P a g i n a 28 30

30 Bijlage E - Het Oeps -formulier OEPS-formulier van: Groep: Datum: Gekregen van meester/juf Dit formulier vul je NETJES in! Wat ging er mis? Waarom kon ik mij niet aan de regel of afspraak houden? Wat ga ik eraan doen, zodat het de volgende keer beter gaat? Handtekening voor gezien: (van de meester of juf van wie je dit formulier hebt gekregen) P a g i n a 29 30