Innovaties voor de gelukkige mens. Pieter van Haren / Consultant Zorgvernieuwing ImMens 18 november 2015

Transcriptie

1 Innovaties voor de gelukkige mens Pieter van Haren / Consultant Zorgvernieuwing ImMens 18 november 2015

2 Innoveren voor gelukkigere mensen Boodschap: De zorg zou meer moeten sturen op geluk. Er is behoefte aan innovaties voor de gelukkige mens! Meegeven: Modellen om te kijken naar geluk en gezondheid Agenda: Definities geluk en gezondheid Aspecten geluk en gezondheid Doelen in de zorg Van klacht naar kracht 2

3 Geluk Tevredenheid met het leven - Subjectief welbevinden Iedereen streeft geluk, op zijn eigen manier, bewust of onbewust, na. 3

4 Geluksonderzoek is een serieuze zaak * Leo Bormans 'De tijd dat onderzoek naar geluk als soft werd beschouwd is gelukkig voorbij', zegt hij. 'Ik werk samen met The London School of Economics en dat zijn geen watjes als het over geluk gaat. Het is duidelijk dat we evolueren van een money economy (altijd meer) naar een satisfaction economy (iets trager maar ook iets gelukkiger). Het is dan ook significant dat steeds meer overheden en bedrijven niet alleen meer het economisch rendement in kaart brengen, maar ook hoe het met onze levenskwaliteit en ons geluk is gesteld. (Volkskrant 14 april / Peter van de Waard) 4

5 Doel van de (gezondheids)zorg? Waarde van de zorg is gezondheid per euro 1! Meer gezondheid per euro is gemeenschappelijk doel voor alle betrokken stakeholders Maximale gezondheid per euro is mogelijk door het tegelijkertijd streven naar 2 1 Porter ME, Teisberg EO. (2006)Redefining Healthcare: creating valuebased healthcare on results 2 Donald M. Berwick, Thomas W. Nolan and John Whittington (2008): The TRiple AIm: Care Health, and Costs 5

6

7 * Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity. Preamble to the Constitution of the World Health Organization as adopted by the International Health Conference, New York, June, 1946; entered into force on 7 April

8 Positieve gezondheid: Een nieuwe definitie van Gezondheid Gezondheid is het vermogen van mensen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Machteld Huber 8

9

10 *

11 Bepalende determinanten geluk * 50% genetisch 10% levensomstandigheden 40% in eigen handen 1) Primair netwerk (echtgenoot/ote, kinderen, vrienden) Sociale participatie (werk, vereniging) Sociale positie (inkomen, beroepsaanzien, opleiding) Psychische/mentale gezondheid Fysieke gezondheid Persoonlijkheid (interne controle, extravertheid, Levenskunst (lustaanvaarding, sociaal) 1) Sonja Lyubomirsky professor of psychology at the University of California, Riverside / The how of Happiness 11

12 Fysiek Verstoringen Eigen regie Adaptie Opstart energie uitkomst GELUK Sturen op Geluk 12

13 Verschillende focus en doelen Artsen opgeleid tot Streven van de mens Ziekte/cure Zorg/care Gezondheid Welbevinden Mortaliteit Fysiek functioneren Geluk

14 Voorkomen dat mensen dood gaan Zorg! En ze leefden nog lang 1) en gelukkig 2) * Lang Zorg en welzijn Eigen verantwoordelijkheid Gelukkig 1) Mede mogelijk gemaakt door de maatschappij 2) Eigen verantwoordelijkheid 14

15 Twee verschillende werelden en talen De gewone mensen wereld Gezondheid: lekker in je vel zitten / gelukkig zijn Problemen (en die praktisch oplossen) Persoonlijk: N=1 De medische (systeem) wereld Gezondheid: uitkomstmaten / kwaliteit van leven Problemen: diagnoses en behandeling Indelingen: Patiënten(groepen) Bij elkaar brengen door geluk 15

16 Kwaliteit van Leven Het functioneren van personen op fysiek, psychisch en sociaal gebied en de subjectieve evaluatie daarvan 1). * Kinkt goed totdat we in de zorg gaan meten (EQ5/6D): Mobiliteit (problemen met lopen) Zelfzorg (wassen / aankleden) Dagelijkse activiteiten Pijn/klachten Stemming (angstig of somber) Cijfer Gezondheidstoestand (Cognitie (geheugen / concentratie)) Waar is geluk? Waar is de sociale component? 1) Bron: VWS / Nationaal kompas Volksgezondheid 16

17 Focus van klacht naar kracht Geïrriteerd Boos Gespannen Onaangenaam Actief optimaal functioneren Opgewonden Enthousiast Opgewekt Plezierig Bedrukt Moe Depressief genezen Passief Content Relaxt Sereen 17

18 Transitie in de zorg: Gezamenlijke besluitvorming / Shared Decision Making Wijkverpleging: verbinding zorg en welzijn PGB s Humanitas Big Move PROMS / CQi Customization: Techniek enabled/empowerd de patiënt Welzijn op recept Naar nieuwe zorg en zorgberoepen / Marjan Kaljouw Van ZZ naar GG (RvZ) Geluksroute (Arcon / Geluksacademie) Etc 18

19 Shared Decision Making * Mooi voorbeeld: Inbrengen doelen patiënt in de zorg Inzet technologie als enabler Komt nog wel moeilijk van de grond: klink makkelijker dan het is Onderzoek staat nog in kinderschoenen 19

20 Als we gezondheid en geluk meer centraal willen stellen: consequenties Andere definitie en gewenste uitkomstmaten: Andere doelen van behandeling? Andere zaken meten? Andere gewenste evidence? Andere zorg en producten? Andere bekostiging? Nog veel onderzoek en nadenken gewenst 20

21 Droom of aanbeveling Innoveren voor gelukkigere mensen De uitkomstmaat geluk (subjectief welbevinden) krijgt een prominentere plek in de zorg. Ook bij de afweging waarvoor publieke middelen worden aangewend in de gezondheidszorg. Er ontstaat dan tevens meer ruimte voor innovatie gericht op: Verbinding fysiek, mentaal, sociaal domein Mens centraal, niet de patiënt (holistische benadering) Focus op positieve energie Voorkomen verstoringen Opstart energie verschaffen Mensen regie geven en ondersteunen bij acceptatie 21

22 Afsluitende opmerkingen Niet overboord gooien professionaliteit! Keuzes moeten maken in deze presentatie veel nuances en onderbouwingen laten liggen Geluk als preventie voor (fysieke) gezondheid overgeslagen Sturen op geluk: macro / meso en micro niveau Veel voorbeelden Niet stil gestaan bij innoveren Na 7 jaar stoppen we als VGZ met het Geluksonderzoek. De Gelukswijzer gaat door ( Boekje met opgedane inzichten in voorbereiding (maart 2016). Meer info via: Pieter.van.Haren@vgz.nl 22