Jongerenpastoraat broodnodig

Transcriptie

1 Jongerenpastoraat broodnodig Voorwoord: Met deze notitie wil ik een bijdrage leveren aan onze visie op het jongerenpastoraat in de gemeente van Apeldoorn-centrum. Zelf spreek ik liever over relationeel jongerenwerk (met als doel PS 78:3,4,7)en zie hierin een sleutel waarmee wij de jongeren van nu kunnen bereiken, ten slotte is het christelijke geloof bij uitstek een relatiegeloof! Het lijkt erop dat wij als kerk telkens maar weer onze relevantie moeten bewijzen in de samenleving waarin wij leven. En deze zeg maar perpetuele relevantiecyclus van het aantonen en het zoeken naar God en Zijn Koninkrijk (Matt. 6:33) blijkt ook nog eens onvolkomen te zijn (1 Cor. 13:9). Maar toch, er is veel om te ontdekken en (uit) te delen en in het bijzonder aan onze jongeren! Besef daarom telkens weer dat we het hebben over de eeuwigheid we moeten daarom blijvend op zoek naar Gods (vermiste) jongeren. Jaarlijks distantiëren duizend vooral jonge mensen zich van de kerk of verworden tot passieve kerkgangers. Toch wordt het nodige gedaan in de kerken zoals prediking, kring, catechisatie, vereniging, club, huisbezoek en crèche. Maar de huidige generatie jongeren schijnt allereerst naar vriendschap en relaties te zoeken, wil ergens bij horen voordat ze ergens in gaan geloven. Aandacht hebben voor de jongeren en betrokken zijn op de jongeren betekend dat we ons veel meer moeten leren inleven in hun leefwereld(1) en dat inleven gaat verder dan de genoemde en bestaande leer- & contactmomenten(2) in de kerk. Zoek ze op, neem jongeren serieus en ga met ze in gesprek. Vraag naar wat ze bezighoudt, wat ze boeit. Als je ze zomaar een keer vraagt: wat zouden jullie in de kerk willen, krijg je geen of nauwelijks een antwoord. Maar als je met ze optrekt, kom je er wel achter. Dat kost wel tijd en energie, investeer dus in zorgvuldige aandacht, met een open oor en hart. (1) Door de afbraak van klassieke gezagsverhoudingen krijgen jongeren meer ruimte om hun eigen beslissingen te nemen. Jongeren kunnen leven zoals zij dat willen(open naar de wereld) en zien hun ouders en anderen hierbij meer als raadgevers(overlegcultuur). Daarnaast committeren jongeren zich maar moeilijk of niet en zoeken zij hun heil meer in vriendenkringen /netwerkjes. En geloof is voor hen meer persoonlijk van karakter dan institutioneel bepaald (2) Bestaande geloofsbevorderende/ondersteunende middelen zoals kerkdiensten, verenigingen, catechisaties etc. worden door veel jongeren slechter ervaren dan de uitvoerders en opvoeders vaak denken. 1

2 Relationeel jongerenwerk, broodnodig Wat te doen? We zullen dus meer moeten doen of anders gezegd opzoek moeten gaan naar de mogelijkheden om vertrouwen en relaties op te bouwen met onze jongeren, maar dit op een niet al te formele vorm van communicatie en relatie. Het gaat er dus om dat jongeren echt begeleid en geholpen worden in hun zoektocht naar identiteit en geloofsontwikkeling. En wij als kerk zullen als het ware opnieuw moeten uitvinden hoe daaraan handen en voeten te geven. Doel om vanuit veiligheid en vertrouwen te bouwen aan de verbinding(lees: relatie (3)) Dit betekent in de eerste plaats tijd investeren in de wereld van de jongeren en een heroriëntatie op onze huidige inzet.(4) Nader bekeken het relationeel jongerenwerk Bij het relationeel jongerenwerk(rjw) zijn een aantal zaken van cruciaal belang. Jongeren zoeken authenticiteit onder de ouderen die hen voorgaan. Vanuit dit perspectief is het dus van belang dat RJW gebeurd door mensen die een levende relatie hebben met Christus om vanuit de echtheid van hun hart te getuigen van Hem. Jongeren willen namelijk zien wat je er aan hebt om in Christus te geloven. Daarnaast er willen zijn voor hen. Moedig ze aan, ga naast ze staan en ondersteun ze. Probeer hun vragen te beantwoorden of hierop in te spelen en ze anderzijds ook uit te dagen bezig te gaan met vragen die ze uit zichzelf nog niet hebben Neem ze serieus en geef ze een stem ten slotte zijn zij ook bezig met hun eigen zoektocht. Voorkom dat ze gezapig en gedachteloos verder gaan op het geen wij doen in de kerk. Laat de jongeren dus zien dat God een taak voor hen heeft. Betrek ze erbij en geef ze de ruimte! (realiseer je dat deze jongeren generatie anders is zoals elke generatie, dat is) Het gaat erom, de jongeren sporen te laten vinden om de relevantie van het geloof vandaag te kunnen leren en ervaren. Mijn inziens is dit dus niet per definitie een taak die enkel en alleen uitgevoerd moet worden binnen de ambten van de kerk. Daarnaast zal ook niet elk gemeentelid hiervoor in aanmerking kunnen komen. Maar het is en blijft wel een verantwoordelijkheid van heel de gemeente, van elk individu om hieraan te werken. (3)Die relaties zijn trouwens geen doel op zich, het doel is om de jongeren bij God te brengen en wij als gemeente(individu) hebben hierin een dure plicht. (4)Is de bedoeling van bijvoorbeeld het huisbezoek duidelijk voor de jongeren?en in hoeverre is de huidige vorm van het huisbezoek voor jongeren een belemmering om open over je geloof te praten? De geloofsopvoeding vormgeven door andere patronen zijn wij instaat om met onze jongeren mee te lopen zodat ze het gevoel krijgen niet alleen te staan. De kerk moet echter naast het meelopen ook het perspectief openen(in hedendaagse taal) dat groter is dan wat in de leefwereld van de jongere bestaat. Begrippen als jezelf verliezen en deelnemen aan het lijden van Christus dienen dus in hedendaagse taal verwoord te worden anders blijft het een ver van hun bed show voor de jongeren. (blijf daarnaast ook kritisch t.o.v. de jongerencultuur ) 2

3 Relationeel jongerenwerk, broodnodig. Hoe geef je dit een start(vorm) Een gebruikte vorm voor het RJW is om een jongerenpastoraatteam(jpt)(5) in te stellen. Binnen dit JPT functioneert een groep van gemeenteleden, deze gemeenteleden dienen wel te voldoen aan de eigenschappen zoals hierboven zijn beschreven. De jeugdouderling zou daarin de rol van coördinator (o/a beleidsmatig) vanuit de kerkenraad kunnen vervullen. De eerste drie (vier) opdrachten van dit JPT kunnen zijn: Inventarisatie van de aanspreekpunten voor de jongeren binnen de bestaande leer- & contactmomenten (lees; club, verenigingen, catechisaties, dominee, ouderlingen en diakenen) met als onderliggende vraag: - In hoeverre komt men toe aan relatievorming met de jongeren? Inventarisatie van de wens en haalbaarheid van de buddymethode (dwz voor elke jongere een coach/mentor) Inventarisatie van de wens en haalbaarheid van een vertrouwenspersoon(mv) voor de jongeren. ( Inventarisatie van de wens en haalbaarheid van een JPT voor jongerenwerkers & kerkenraad. Met als doel adviseren, toerusten en ondersteunen van de omgang met jongeren an sich maar waar ook oog is voor de jongere als individu. Dwz 2 werkvelden 1) Toerusting en advisering over jongeren & 2) Persoonlijk pastoraat voor jongeren, op hun eigen initiatief of op verzoek van anderen) Wel dienen we te voorkomen dat het geheel gaat lijken op een technocratische oplossing, waarbij er sprake zou zijn van een input & output logica(lees: garantie) want die is er niet. Zeker is wel, dat het bouwen aan het vertrouwen en de relaties(6) met jongeren ons energie, verandering en vooral tijd zullen gaan kosten en waarbij de uitkomsten onzeker blijven. Maar het is het meer dan waard ten slotte zei Jezus zelf laat de kinderen tot mij komen, houd ze niet tegen, want het Koninkrijk van de hemelen is ook van hen (Matt 19:14) (relaties moeten vanuit ons christelijke hart/ziel komen, bewogen zijn is dan een onderdeel van je ik geworden. We moeten voorkomen dat het valt of staat met het af- of aanwezig zijn van bijvoorbeeld een JPT) Wij hebben dus allemaal de dure plicht om de barrières te slechten welke de jongeren zouden kunnen verhinderen om tot de Vader te komen. Maar niet wij kunnen onze jongeren tot de Vader brengen maar Jezus is de weg de waarheid en het leven. Door Zijn Geest mogen wij leven en voorgaan, laat dit ons verlangen zijn en de deur (nog meer )open zetten voor een meer relationeel contact met onze jongeren. Zodat wij samen kunnen ontdekken en mogen groeien in Gods liefde. (1 Cor. 13 & Hebr. 6:1-3) (5) De jeugdouderling geeft de voorkeur aan om niet te starten met een nieuwe commissie of team maar eerst met een bestaande commissie(s) op onderzoek te gaan. (6)Relaties worden tegenwoordig steeds meer bepaald door netwerken waarin wij ons begeven en de kerk zal moeten leren binnen dit soort netwerken een plaats van betekenis te verwerven. 3

4 Het onderstaande artikel is overgenomen uit: 'Een boekje open over de kerk', De Protestantse kerk van Nederland. Wie, wat, waarom? Nynke Dijkstra-Algra Herkenbaar, Veel ouderen denken bij `kerk' aan de kerkdienst op zondagochtend. `Jongeren in de kerk' betekent dan: jonge mensen op zondagochtend om uur aanwezig in de kerkdienst. Dat is het moeilijkste wat je kunt vragen en verlangen. Want jonge mensen hebben nogal wat bezwaren tegen de kerkdienst op zondagmorgen om uur. Om te beginnen, is het veel te vroeg. Veel jongeren gaan uit en slapen op zondagmorgen uit. Daarnaast is de kerkdienst te weinig de moeite waard om toch je bed uit te komen, want (het is al vaak gezegd en geschreven): 1. De preken zijn te moeilijk; 2. De preken zijn te lang; 3. De preken gaan niet over mij; 4. De orgelmuziek spreekt me niet aan; 5. De liederen uit het liedboek zijn niet mijn liederen; 6. Het is eenrichtingsverkeer; 7. Het is altijd hetzelfde (saai). Als je deze bezwaren aan ouderen voorlegt, krijg je verschillende reacties: a. Wij hebben het ook moeten leren, het went wel, op den duur leer je het waarderen (ja, maar de jongeren van nu zijn dan al vertrokken, de tijd van nu is echt anders!) b. Er zijn ook jongeren die wel van orgelmuziek houden (natuurlijk, niet alle jongeren zijn hetzelfde, maar ik kan u verzekeren dat orgelminnende jongeren tot een minderheid behoren) c. Denk je dan dat je met een bandje en een interactief programma de jongeren wel in de kerk krijgt? (de ondertoon van deze vraag is meestal: nee. En inderdaad het zit 'm ook niet in een paar aanpassingen van de kerkdienst. Maar zonder enige aanpassing weet je zeker dat het niet gaat lukken) d. Als ik eerlijk ben, herken ik me wel (in enkele van) deze bezwaren (zouden we er dan iets mee kunnen doen?). 4

5 Eigen plek Tot nu toe ging het alleen over de kerkdienst op zondagmorgen. Gelukkig is de kerk meer dan de kerkdienst. Er gebeurt zoveel in de gemeenschap die `kerk' heet. Er zijn kringen, er worden cursussen georganiseerd, veel kerkgebouwen zijn iedere avond van de week als een drukbezette bijenkorf. Is er ook iets voor jongeren bij? Welke activiteiten zijn laagdrempelig voor jongeren, spreken hen aan en hebben hen iets te bieden? Uit onderzoek blijkt dat jongeren (maar zijn ouderen daarin zoveel anders?) behoefte hebben aan een plek waar ze kunnen komen zoals ze zijn, waar ze hun vragen kunnen stellen, waar niets `gek' gevonden wordt en waar tegelijk een duidelijke inhoud geboden wordt. Jongeren zijn zeker geïnteresseerd in religie en geloof'. De generatie van de jaren zestig van kritische, rationele en autonome mensen die radicaal afscheid namen van alles wat niet 'wetenschappelijk aan te tonen is' heeft allang plaatsgemaakt voor een generatie die onbevangen geboeid is door religie en spiritualiteit. In het boek Niet zo'n kerkganger schrijft prof. Miedema het volgende: Jongeren zijn vooral mensen van hun tijd. Hun religiositeit is niet tot nauwelijks institutioneel-kerkelijk, maar concreet, verbonden met het wel en wee van elke dag, individueel en drukt een verlangen naar eigenheid uit.... Deze religiositeit uit zich niet zozeer in kerklidmaatschap, maar soms wel in kerkgang, frequent bidden en het feit dat jongeren en jongvolwassenen de belangrijkheid van geloof en God voor hun alledaagse leven ervaren Ouders en vrienden blijken heel belangrijk als het om hun zingevende oriëntatie gaat, zodra dus de kernvragen naar het bestaan en hun eigen identiteit in het geding zijn Enerzijds is er het zoeken naar eigenheid en authenticiteit, anderzijds wel degelijk ook de behoefte zich in te laten met een groter geheel, mits zij zelf de aard van de band kunnen blijven bepalen Daarbij is het van groot belang dat de jongeren en jongvolwassenen zelf een belangrijk aandeel kunnen hebben in de voorbereiding, opzet en uitvoering van de activiteiten, en dit op hun eigen manier kunnen doen Cruciaal en bijna als het cement van alles is de rol van muziek. 5

6 Zoek elkaar op Dit alles vraagt iets van de ouderen: veranderingsbereidheid, werkelijke interesse in wat jongeren bezig houdt, de bereidheid voor hen in te leveren, en de uitdaging om ook je geloof met hen te delen in woorden en daden die voor hen herkenbaar en aanstekelijk kunnen zijn. Dat is nogal wat. Het kost tijd, inspanning en emotionele energie. Het kan ook veel opleveren: boeiende ontmoetingen tussen jong en oud, verhalen van herkenning, een nieuwe betrokkenheid van jongeren en ouderen bij elkaar, de kerk en bij Christus. Ik hoop op een beweging waarin ouderen en jongeren elkaar ontmoeten en zegenen. Waar de ene generatie de andere niet ontloopt of `opbergt' in een eigen ruimte, maar waar generaties samen optrekken. Dat hoeft niet te betekenen dat je altijd alles samen doet. Het betekent wel, dat je niet langs elkaar heen leeft in gescheiden compartimenten. Zoek elkaar op. Het kan zijn dat je dan niet allereerst je eigen kinderen ontmoet, maar die van anderen. In de hoop en het gebed dat God voor jouw kinderen andere volwassenen zal gebruiken. Tenslotte is er altijd hoop, zolang het gebed voor onze kinderen leeft. Het is mijn ervaring dat jongeren vaak rekening houden met ouderen. Als ze een jeugddienst organiseren, hoor je regelmatig de vraag: kan dat wel? Vinden ouderen dat wel goed? Dat is niet alleen omdat ze geen ruzie willen met de kerkenraad, maar ook omdat ze werkelijk rekening houden met de geloofsbeleving van de generatie voor hen. Is dat andersom ook zo? Nawoord JONGEREN(7)KUNNEN EN WILLEN VERSCHIL MAKEN. NU IS HET AAN ONS EN AAN DE KERK HEN HIERIN TE STIMULEREN EN TE ONDERSTEUNEN Dienstbaar aan allen, om er zoveel mogelijk te winnen voor Christus (1 Cor.9:19 t/m 23) (7)=Jongeren komen vooral (tot geloof) daar waar een duidelijke boodschap klinkt waar de bijbel als leidraad geldt, waar nadruk ligt op de noodzaak Jezus Christus te leren kennen en waar het niet gaat om kerkje spelen. Wees daarom een kerkgemeenschap in blijvende ontwikkeling. Met elkaar blijvend op zoek naar Gods Koninkrijk in relevantie tot hoofd, hart en handen! In Christus verbonden Maarten Hendriks 6

7 7