Ggo's in bio? Nee, dank je!
|
|
|
- Martina Jonker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1/ 5 Ggo'sinbio?Nee,dankje! Genetischgemanipuleerdeorganismen(ggo s)wordenstilaandenieuwetrendinhetlandbouwtechnologisch onderzoek.zolijkthet.tegelijkertijdwordencontinutegenstrijdigeberichtendewereldingestuurd.dekennisover ggo s,enhetwetenschappelijkeonderzoeknaardegevolgenervan,staanindekinderschoenen.tochblijvendeggotechnologenbewerendatzedeproblemenindelandbouwendevoedselvoorzieningzullenoplossen.tegelijkertijd komenerbakkenkritiek,nietalleenvanwegengo s,maarookuitwetenschappelijkehoek. Ggo szijnniettoegestaanindebiologischelandbouw,nietalleenvolgensdeeuropeseregels,maarwereldwijdook volgensanderelastenboekenenvolgensdeinternationaleifoam principes.ggo spassenimmersnietineenagroecologischlandbouwsysteem,waarbiologischeproductieeenvoorbeeldvanis. Ggo skunnennietomgaanmeteenvariabellandbouwecosysteemenzijndaaromnietnuttigvooragro ecologische landbouwsystemenzoalsbiologischeproductie Biologischelandbouwiseenlandbouwmethodewaarbijhetomringendelandbouwecosysteeminalz nfacettenhet uitgangspuntvormt.idealiterpassenagro ecologischelandbouwsystemen,zoalsdebiologischelandbouwproductie, zichaanaandeveelheidvanfactorenuitdeomgeving:debodemgesteldheid,wisselendeweersomstandigheden,het lokalemicro klimaat.bijagro ecologischelandbouwproductiezijnrobuustheidenveerkrachtdesleutelwoorden.de gewassenmoetensterkenveerkrachtigzijnomopgewassentezijntegenallerleiziektesendiversevormenvanstress. Biologischeveredelingfocustzichdanookopeenveelheidvannoodzakelijkeeigenschappen:weerstandtegen verminderdemesttoevoer,weerstandtegenallemogelijkeziekteseneengoedaanpassingsvermogenaandelokale omgeving.biologischeveredelingheeftookmeeraandeinzetvangenetischediversiteitdanhetklassieke uniformiteitstrevenbijdegangbareveredelingenzekerbijggo s.debiologischelandbouwheeftbehoefteaanrassen diekunneninspelenopnieuwewijzigingeninhetnatuurlijkmilieu,eerderdangenetischuniformegewassendiedie veerkrachtontberen. Steldathetooitmogelijkzouzijnom100%zekerheidtehebbendatergeenmilieurisico szoudenzijn,ensteldatde aanggo sgebondensocio economischeproblemenopgelostzoudenzijn,dannogzoudenggo sdusnietstebieden hebbenaandebiologischelandbouw.deredenisdatdestapnaarggo seenstapisnaarnogmeeruniformiteitendus eenstapisindeverkeerderichting.agro ecologischelandbouwvertrektimmersvaneentotalebenadering.deggotechnologiegaatuitvandemoderne,hedendaagse éénprobleem éénoplossing aanpak.denatuurgaatdaarslim meeomenomzeiltdergelijkeéénzijdigeoplossingendoornieuweresistentiesteontwikkelen. Deervaringmetggo sleertdathun oplossingen slechtsvantijdelijkeaardzijn Erisalwatervaringmetherbicidetolerantegewassen. CharlesBenbrook,eenonafhankelijkconsultantuitdeVS,heeftdeeffectenvannegenjaarteeltvantransgene gewassenindevsgeëvalueerd.hijkwamtotdeconclusiedatdetotalehoeveelheidchemischebestrijdingsmiddelen diewordtgebruiktindeteeltvangentech gewassenwastoegenomeninvergelijkingmethet bestrijdingsmiddelengebruikindeteeltvanconventionelegewassen.dietoenamebleekgeheelophetcontote schrijvenvandeherbicidetolerante(ht)gewassensoja,maïsenkatoen.hetgingomeentoenamevan5%enheeft zichvooralindelaatste6jaarontwikkeld.gedurendedeeerstedriejaarwasernogsprakevaneenafnamevanhet
2 2/ 5 middelengebruik.daarnasteeghetgebruikalsgevolgvanverschuivingeninonkruidpopulatiesdieveroorzaakt werdeneeneenzijdigspuitregimeendeontwikkelingvanglyfosaat toleranteonkruiden 1. Eenin2005gepubliceerdrapportinGroot Brittanniëtoondeaandatherikofwildemosterd,eenregelmatig voorkomendakkeronkruid,hetherbicide tolerantekaraktervanggo koolzaadoverneemt.opeenveldwaarhetjaar voordienglufosinaattolerantkoolzaadgeteeldwas,énindeomgevingdaarvan,werdenwildeplantengetestophun gevoeligheidvoorhetherbicideglufosinaat.eénherikplantstierfnietafnadezeherbicidebehandeling,eneenblad werdonderzochtviapcr analyses.hetgendatcodeertvoordeherbicide tolerantiewerdintactteruggevonden. Deonderzoekersminimaliseerdenhetbelangvanditvoorvalomdathetgeninslechtséénplantwasteruggevonden. Gerenommeerdegeneticibenadrukkenechterhetbelangvandezevaststelling.Herbicide tolerantieiseenbelangrijk selectiefvoordeelenzulkeplantenzullenzichsnelvermenigvuldigen.bijeenfranseproefwerdéénonkruidplantdie resistentwastegenhetherbicideatrazine vroegereenveelgebruiktherbicide geïntroduceerdineenmaïsveld.na4 jaarvondmen nakomelingenmetdezeresistentie 2. Vandaagproberendeggo technologendegangbaresectorteovertuigenvanhetfeitdatdephytophthoraresistente ggo aardappelhetmirakelantwoordzalzijnvoordewelbekende aardappelziekte.hetargumentdatzijdaarbij aanhalenis,datmeerdereresistentiegenentegelijkertijdzijnbinnengebracht,waardoorzijverwachtendat Phytophtoramindergemakkelijkdoordezemeervoudigeresistentieheenzoubreken.Tochblijftditeen één probleem éénoplossing aanpakwaarnatuurlijkeevolutieveprocessenlakaanhebben.alsgevolgvande meervoudigeresistentiezalhetmisschienwatlangerdurenvooraleerhetdoorbrokenwordt,maarvroegoflaat gebeurtdittoch.phytophtoravindterweleengenetischantwoordop,ofwelkomenandereproblemenopduiken. Wanttenslotteblijfjewelwerkenmetuniforme,endusgevoelige,weinigrobuuste,weinigflexibelegewassenmet zwakkewortelsenzonderenigeveerkracht.plantendienietaangepastzijnaanhunnatuurlijkeomgeving.het resultaatzalzijn netzoalsdeervaringmetdeherbicidetolerantieggo sheeftaangetoond datnaeenaantaljaar opnieuwmeerfungicidenzullenwordeningezetindegangbareaardappelsector. Welkonderzoekisdanwelnodig? Welktypeonderzoekisdanwelnodigomdeproblemenindeaardappelsectortelijftegaan?OnderdenoemerBioimpulswerkthetLouisBolkInstituutsamenmetgangbareenbiologischeproducentenaaneenprogrammavoorde biologischeveredelingvanaardappelen.ditveredelingsprogrammastaartzichnietblindopéénprobleem,maar focustzich,naastphytophthora resistentie,opmeerdereeigenschappenzoalsresistentietegenschurften Rhizoctonia,entevensopgenetischcomplexerekenmerken,zoalsbijvoorbeeldstikstof efficiëntie.ditlaatste betekentdatmenselecteertoprassendiesnelvoldoendewortelsvormen,eengoedewortelarchitectuurhebbenen groeikrachtigzijn.tegelijkertijddoetmeneronderzoeknaardemeestoptimaleteeltvoorwaardenvooraardappel. Eendergelijketotaleaanpakstaatinschrilcontrastmetdeggo benadering. 1 Benbrook C.M., 2004, Genetically Engineered Crops and Pesticide Use in the United States: the First Nine Years, Ecological Biotech InfoNet Technical Paper Nr.7 2 Daniels R., Boffey C., Mogg R., Bond J. and Clarke R., 2005, The Potential for Dispersal of Herbicide Tolerance Genes from Genetically-modified, Herbicide-tolerant Oilseed Rape Crops to Wild Relatives, Centre for Ecology and Hydrology, Research Station at Winfrith, Dorset, Great-Britain, Final Report to DEFRA, Contract Reference EPG 1/5/151
3 3/ 5 Nietalleeneenkwestievanonderzoek TijdenseenlezingopdebiologischelandbouwbeursBiovakinjanuari2010merktedeprojectleidervanhetgenoemde Bio impulsprogramma,edithlammertsvanbuerenop: Hetisopvallenddatuitdeinternationalegangbare veredelingswereldeenzorgklinktdathetmetaldiemoleculaireaandachtindeveredelinghetmeerlijkttegaanom trait breeding dusveredelenop1eigenschapennietmeerom plant breeding dusplantenveredelingwaarbijgehele plantcentraalstaatennieuwecombinatiesvaneigenschappentotstandkomen.ikwileenstapjeverdergaan:het moetom gewasveredeling gaan,lievernog systeemveredeling. Tijdenseenseminarieop22november(Zeist)ging zehieropverder:verdelingmoetzichmeergaanfocussenophet sliminzettenvangenetischediversiteit.knelpunt daarbijisechterdejuridischecontext:rassenmoetengeregistreerdwordenvooraleermenzekancommercialiseren, enéénvandevoorwaardenvoorregistratie,isuniformiteit.netdatgenewaarwebetervanzoudenafstappen,willen wekomentotmeerrobuustegewassen!meergenetischonderzoekoppopulatieniveauishetantwoord.endaarmoet dringendeenjuridischkadervoorgecreëerdworden. Ggo s:nietnuttig,maarooknietgewenstinbio Historischisdebiologischelandbouwontstaanuiteenbewegingdiezichafzettetegendemassaleintroductievan kunstmeststoffenensynthetischebestrijdingsmiddelenindelandbouw.biologischeboerengeloofdennietinhetnpkdenkendateengewasreduceerdetoteenapparaatdatmineralenopneemt.opdatmomentwashet wetenschappelijkonderzoekinzakedebodemprocessennognietindiemategeëvolueerddathunafkeermeteen wetenschappelijkvolledigonderbouwdkonworden.maarvandaagwetenwebeter:eenbodemisweldegelijkeen systeemvaninteractiesenprocessen,waareengezondgewasintensiefmeeininteractietreedt.hoeditpreciesinz n werkinggaatiszelfsvandaagnognietbekend,enbovendienheeftelkebodemweerandereeigenschappen,die dergelijkeinteractiestelkensweerbeïnvloeden.gangbaregewassen,gevoedmetvloeibare,gemakkelijkopneembare meststoffen,hebbenzwakkewortelsenzijnnietbestandtegenziekteneninsectenplagen.endaaromhebbenzenood aanzoveelgewasbeschermingsmiddelen.vandaagzienwedegevolgenvandemassaleniet organischebemesting.de bodemswaarinonzegewassenmoetengroeien,eroderen:destructuurisslecht,hetwaterbergendvermogen verdwijntendedoorwortelbaarheidgaatachteruit.vandaagzienwedatookbijgangbareboerendeinteressestijgt voorbepaaldebiologischelandbouwtechniekendieleidentoteengezonderebodemensterkeregewassen. NetzoalshetNPK denkenisookdeggo veredelingeenaanpakopmoleculairniveau.inplaatsvanhetisolerenvan mineralen,gaathetnuomhetisolerenvangenenuiteencomplexsysteem,hetdna,waaroverwetenschappelijknog heelveelonbekendis.diegenenwordendanopeenkunstmatigemanierineenrasgebracht,waardoorhet natuurlijkekruisingsproceswordtomzeild.diegenenkomenzomaaratrandominhetgenoomterecht,eenplekwaar zevannatureniethoren.stellendatermaarweinigverschilistussencisgenese(inbrengenvangenenvandezelfde soort)endetraditioneleveredelingstechnieken,isdusonzin.ggo s,ofhetnugaatomcisgeneseoftransgenese (inbrengenvangenenvaneenanderesoort),zijnhoedanookhetresultaatvanmenselijkknip enplakwerkmet erfelijkmateriaal.zekunnenalleenmaarontstaaninhetlabo. Hetuitgangspuntvanbioisvoedselproducerenopeennatuurlijkewijzemetrespectvoordeintegriteitvanelklevend organisme.ggo sstaandaarlijnrechttegenover.vandaagwetenwenognietindetailwelkedegevolgenzullenzijn vandeintroductievanggo sinhetmilieu.watwewelwetenisdatvervuilingmetggo sonomkeerbaaris.de toepassingvanhetvoorzorgsbeginselishierdanookzeerrelevant.deevaluatiemethodiekdiemomenteeldoorhet Europesevoedselagentschapwordtgehanteerdisdanookontoereikend.Nietvoornietshebbende LeefmilieuministerstijdenshetFranseVoorzitterschapgevraagdomdeevaluatievanmilieu risico steverbeteren.een vraagwaardeeuropesecommissievooralsnoggeengevolgaanheeftgegeven,integendeel!
4 4/ 5 Waaromdeco existentieregelshundoelvoorbijschieten Omzowelggo teeltalsggo vrijeteeltmogelijktemakenheefteuropaaandelidstatengevraagdomcoexistentieregelsoptestellen.dieregelsmoetenervoorzorgendatdeggo vrijeteeltgeenhinderondervindtvande ggo telers.echteco existentie,waarbijdeggo vrijeteeltook100%ggo vrijkanblijven,vergtgroteisolatie afstanden. DitstaathaaksopdesituatieinVlaanderen,dieeenzeerversnipperdlandbouwgebiedheeft.Debeleidsvoerders ontkennenditniet.daaromvondenzedatiedereendanmaarwaterindewijnmoestdoen.ggo telersmoeten inspanningendoen:zemoetenmaatregelentreffenomverspreidingvanhunggo stevermijdeneneen(kleine) isolatie afstandinachtnemen.niet ggoboeren,endusookbiologischeboerenmoeteninruileenzekerebesmetting accepteren!consumentenenboerenmoetenvolgensonzeoverheidlerenlevenmeteenbesmettingsgraadvan0,9%. Boerendiegeconfronteerdwordenmeteenbesmettingvanmeerdan0,9%kunnenberoepdoenopeenschadefonds, opvoorwaardedatdeggo telerzichaanallevoorwaardenheeftgehouden.indienditlaatsteniethetgevalis,danrest degedupeerdeboernogdemogelijkheidomeenrechtszaaktestarten.maardatkanlangduren Onderde0,9%genietdeboergeenenkelebescherming.Legdatalsbiotelermaaruitaandebioverwerker,diezelf testskandoenendebesmettingkanvaststellen...dekansiszeerreëeldatdieverwerkerafhaaktendatdebioboer zijnklantkwijtzalzijn.economischeschadediedoorniemandvergoedzalworden.co existentie? Endekansopbesmettingisreëel.Datwerdin2004alaangetoondbijeenonderzoekinGroot Brittanniëwaarbij25 sojahoudendebioen/ofreformproductenonderzochtwerdenoprestantenvanggo s.intienvandeonderzochte productenwerdenggo restantenteruggevonden,metgehaltesvan0,1%tot0,7%ggo soja.achtvandezetien productenwarengelabeldals bio,ofexplicietals ggo vrij 3. Opditogenbliksitueerthetcontaminatieprobleemzichvooralbijvoedingsmiddelenmetsoja.Hetmerendeelvande gangbaresojadiewereldwijdgeproduceerdwordt,isnualgenetischgemanipuleerd.hierdoorisereengrotekansdat ggo sojaindevoedselketenterechtkomt.enomdatdebiologischeproductienogonvoldoendegrootisomvolledig aparteketensoptezettenisereenrisicoopbesmettingwanneerbv.dezelfdecontainers,vrachtwagensen productielijnengebruiktworden.ookalisereennauwkeurigereiniginguitgevoerdtussengangbaarenbiotransport. Ggo s:eensocio economischprobleem Desociaal economischeinbeddingvangentechnologiesluitooknietaanbijdesociaal economischeuitgangspunten vanbiologischelandbouw.eénvandehoofddoelstellingenvanbiologischelandbouw(cfr.degeneralprinciples, IFOAM)wordtomschrevenals tosupporttheestablishmentofanentireproduction,processinganddistribution chainwhichisbothsociallyjustandecologicallyresponsible.dehuidigeontwikkelingenm.b.tggo sgaangepaardmet deaantastingvandefundamenteleeigendomsrechtenvanboerenenhunfundamenteleonafhankelijkheid. Toepassingenvangentechnologieindelandbouw dooroctrooienvastgelegd zijninhandenvaneenbeperktaantal multinationaleondernemingen.dezebedrijvenkrijgeneenmonopoliepositie,waardoorzehetaanbodaanzadenen deprijservankunnengaanbepalen.despeelruimtevooreenboeromzelfbeslissingentenemenwordtkleinerbij gepatenteerdegentechgewassen.erzijnzelfsgevallenbekenddatlandbouwerswordenaangeklaagdomdathun gewasbesmetisgeraaktmeteengepatenteerdggo(cfr.casepercyschmeisser). 3 Partridge M., Murphy D.J., 2004, Detection of genetically modified soya in an range of organic and health food products: implication for the accurate labelling of foodstuffs derived from potential GM crops, British Food Journal, vol. 106(3), p
5 5/ 5 Ggo s:eenmaatschappelijkprobleem Bioconsumenten,enookveelgewoneconsumentenwillengeenggo s.liefst65%vandebelgenzijngeenvragende partijvoordeverdereontwikkelingvanggo s.nietvoornietswerenbelangrijkedistributieketensggo suithunrekken. Ggo technologenhebbenhetrechtnietomggo saandemaatschappijoptedringen,ooknietinkleinehoeveelheden. AlsBioForumvragenwedanookaantechnologenenbeleidsvoerdersomdemeningvanzoveelconsumentenen boerenterespecteren:ggo s,wewillenzeniet,voorhonderdprocentniet. Werkgroepggo vrij BioForumVlaanderenstaatuiteraardnietalleenmethaarbezorgdheden.WenemendanookdeelaaneenVlaamse informelecoalitievangelijkgezindengo s,nml.dewerkgroepggo vrij.dezewerkgroepbestaatuit vertegenwoordigersvanbioforum,greenpeace,bondbeterleefmilieu,velt,wervel,vredeseilanden,landwijzeren boerendiezelfaanzaadveredelingen vermeerderingdoen.bedoelingvandezewerkgroepisdekrachtente bundelenomdekeuzevrijheidvanboerenenconsumentendaadwerkelijktegaranderen. EsmeraldaBorgo BeleidsverantwoordelijkeBioForumVlaanderen