SCHEIKUNDE KLAS 3 REACTIES SKILL TREE

Transcriptie

1 SKILL TREE

2 MOLEUULFORMULES Een molecuulformule geeft precies aan welke atoomsoorten en hoe vaak deze atoomsoorten in een molecuul voorkomen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van indexen. Deze indexen staan rechtsonder de atoomsoort waar ze bij horen. Het getal geeft aan hoe vaak de atoomsoort in het molecuul voor komt. ls er geen getal na het symbool staat, dan hoort er eigenlijk een 1 te staan. Deze wordt echter altijd weggelaten. Filmpje: Molecuulformules OPDRHT 1: MOLEUULFORMULES LEVEL 1 D E F Geef de molecuulformule van een stof met twee waterstofatomen en een zuurstofatoom. Geef de molecuulformule van een stof met twee koolstofatomen en zes waterstofatomen. Geef de molecuulformule van een stof zes waterstofatomen, twee koolstofatomen en een zuurstofatoom. Geef de molecuulformule van een stof met een koolstofatoom en twee zuurstofatomen. Geef de molecuulformule van een stof met vier koolstofatomen, een zuurstofatoom en acht waterstofatomen. Geef de molecuulformule van een stof met een koolstofatoom, een waterstofatoom en een stikstofatoom. OPDRHT 2: MOLEUULFORMULES LEVEL 1 D E F Geef de molecuulformule van een stof met een stikstofatoom, een zuurstofatoom en een waterstofatoom. Geef de molecuulformule van een stof met drie koolstofatomen, een zuurstofatoom en zes waterstofatomen. Geef de molecuulformule van een stof met twee koolstofatomen en twee waterstofatomen. Geef de molecuulformule van een stof met een stikstofatoom, een zuurstofatoom, 6 koolstofatomen en vijf waterstofatomen. Geef de molecuulformule van een stof met vijf koolstofatomen, twee zuurstofatomen, twee zwavelatomen en acht waterstofatomen. Geef de molecuulformule van een stof met veertien waterstofatomen, acht koolstofatomen, vier stikstofatomen en een zuurstofatoom.

3 OPDRHT 3: MOLEUULFORMULES LEVEL 2 Geef van de onderstaande molecuulformules aan welke atoomsoorten erin voor komen en hoe vaak die atoomsoorten erin voor komen. : H 3 F : 6 H 12 O 6 : N 2 SO 2 D: 4 H 9 NO 2 OPDRHT 4: MOLEUULFORMULES LEVEL 3 Geef de molecuulformules van de onderstaande stoffen. : : H H H O N N H N S H H H H H H r H H 3 l F

4 RETIESHEM S OPDRHT 5: RETIESHEM S LEVEL 1 Geef het reactieschema van de volgende reacties: De reactie tussen jood en chloor tot joodtrichloride. De reactie tussen waterstof en zuurstof tot water. De reactie tussen natrium en chloor tot natriumchloride. OPDRHT 6: RETIESHEM S LEVEL 2 Geef het reactieschema van de volgende reacties: De ontleding van methaan tot waterstof en koolstof. De reactie tussen waterstofsulfide en zuurstof tot water en zwaveldioxide. De reactie tussen zink en zuurstof waarbij zinkoxide ontstaat. OPDRHT 7: RETIESHEM S LEVEL 3 Geef het reactieschema van de volgende reacties: De ontleding van trinitrotolueen tot koolstofdioxide, water, stikstof en koolstof. De reactie tussen aceton en zuurstof waarbij water en koolstofdioxide ontstaat. De reactie tussen ijzer en zuurstof tot ijzer(ii)oxide.

5 RETIEVERGELIJKINGEN KLOPPEND MKEN Een reactievergelijking geeft de verhouding waarin stoffen met elkaar reageren aan. Voor de moleculen worden in een reactievergelijking coëfficiënten gezet. Dit zijn getallen die aangeven in welke verhouding de moleculen met elkaar reageren. Hieronder staat een kloppende reactievergelijking. Geef links van de pijl het totale aantal atomen van elke atoomsoort aan. Doe dit ook voor de atoomsoorten rechts van de pijl. Filmpje: Van Tol s Duistere Fruitproducties Filmpje: Reactievergelijkingen 2 H 2 + O 2 2 H 2 O Heb je links en rechts van de pijl exact hetzelfde aantal atomen? Dit klopt! Zowel links als rechts van de pijl heb je vier waterstofatomen en twee zuurstofatomen. tomen kunnen niet verdwijnen, het enige dat ze kunnen is op een andere manier aan elkaar gaan zitten. Op het moment dat zoiets gebeurd spreken we dan ook van een chemische reactie. De covalente bindingen tussen de atomen worden verbroken en de atomen vormen nieuwe covalente bindingen met andere atomen, waardoor er nieuwe moleculen ontstaan. Soms lijkt het wel alsof atomen verdwijnen, maar het zou kunnen dat ze reageren tot stoffen in bijvoorbeeld gasfase. Die zie je vaak niet, maar ze zijn er natuurlijk wel. Denk maar aan bijvoorbeeld de verbranding van een kaars. De kaars lijkt te verdwijnen, maar reageert tot onder andere koolstofdioxide, een gas dat je niet kan zien. De atomen bestaan nog steeds, maar ze zitten door de reactie in andere moleculen. OPDRHT 8: MOLEUULVERHOUDING LEVEL 1 Hieronder staat een reactievergelijking. Stel er reageren 5 moleculen O 2. Hoeveel moleculen H 2 O ontstaan er dan? 2 H 2 + O 2 2 H 2 O Hieronder staat een reactievergelijking. Stel er reageren 12 moleculen H 2. Hoeveel moleculen N 2 reageren daar dan mee? 3 H 2 + N 2 2 NH 3 Hieronder staat een reactievergelijking. Stel er ontstaan 2000 atomen l. Hoeveel moleculen l 2 O 3 hebben er dan gereageerd? 2 l 2 O 3 4 l + 3 O 2 D Hieronder staat een reactievergelijking. Stel er reageren moleculen O 2. Hoeveel moleculen S 8 reageren daar dan mee? S O 2 8 SO 2

6 OPDRHT 9: KLOPPEND MKEN LEVEL 1 Neem de volgende reactievergelijkingen over en maak ze kloppend. 2 a +... O 2... ao... K +... O 2 2 K 2 O... Fe + 3 O 2... Fe 2 O 3 D... Pb +... O 2 2 PbO OPDRHT 10: KLOPPEND MKEN LEVEL 2 Neem de volgende reactievergelijkingen over en maak ze kloppend H l 2... Hl... Mg +... N 2... Mg 3 N 2... N H 2... NH 3 D... H 2 O 2... H 2 O +... O 2 OPDRHT 11: KLOPPEND MKEN LEVEL 2 Neem de volgende reactievergelijkingen over en maak ze kloppend P O 2... P 2 O 5... NaN 3... Na + N 2... O +... H 2... H 3 OH D... KlO 3... Kl + O 2 OPDRHT 12: KLOPPEND MKEN LEVEL 2 Neem de volgende reactievergelijkingen over en maak ze kloppend... 3 H O 2... O H 2 O... 6 H 12 O H 5 OH +... O 2 H 2 SO 4 + u u 2 SO 4 + H 2 D Fe(OH) 3 + Na NaOH + Fe

7 OPDRHT 13: KLOPPEND MKEN LEVEL 2 Neem de volgende reactievergelijkingen over en maak ze kloppend... NH O 2... NO +... H 2 O... SO H 2 O +... r 2... H 2 SO Hr... Hl + O 2 l H 2 O D H 2 SO 4 + Fe Fe 2 (SO 4 ) 3 + H 2 OPDRHT 14: KLOPPEND MKEN LEVEL 3 Neem de volgende reactievergelijkingen over en maak ze kloppend... l +... Fe 2 O 3 l 2 O 3 + Fe FeS + O 2 Fe 2 O 3 + SO 2 Fe(OH) 3 + H 2 H 2 O + Fe OPDRHT 15: KLOPPEND MKEN LEVEL 3 Neem de volgende reactievergelijkingen over en maak ze kloppend Pl 5 + H 2 O H 3 PO 4 + Hl s + NaOH Na 3 so 3 + H 2... Fe 2 O 3 + O Fe +... O 2 Op de volgende sites kun je extra oefenen met reactievergelijkingen kloppend maken. Schrijf je kloppende reactievergelijking ook op papier. De links staan ook onder het ScheikundeFritsfilmpje over reactievergelijkingen. (kies advanced)

8 RETIEVERGELIJKINGEN MET GROEPEN OPDRHT 16: R.V. MET GROEPEN LEVEL 1 Filmpje: Reactievergelijkingen met groepen Neem de volgende reactievergelijkingen over en maak ze kloppend NaOH + K 2 S KOH + Na 2 S ao 3 + u u 2 O 3 + a lpo 4 + u u 3 PO 4 + l OPDRHT 17: RETIEVERGELIJKINGEN MET GROEPEN LEVEL 2 Neem de volgende reactievergelijkingen over en maak ze kloppend H 2 SO 4 + Fe Fe 2 (SO 4 ) 3 + H 2 KOH + H 3 PO 4 K 3 PO 4 + H 2 O Fe 2 (O 3 ) 3 + Na Na 2 O 3 + Fe OPDRHT 18: RETIEVERGELIJKINGEN MET GROEPEN LEVEL 3 Neem de volgende reactievergelijkingen over en maak ze kloppend al 2 + Na 3 PO 4 a 3 P 2 O 8 + Nal Fe 2 (O 3 ) 3 + Pb 3 (PO 4 ) 4 FePO 4 + Pb(O 3 ) 2 Fe(OH) 3 + l 2 H 2 O 2 + Fel 3

9 VERRNDINGSRETIES Verbrandingsreacties zijn reacties waarbij een brandstof reageert met zuurstof. In de reactievergelijking zet je die twee stoffen dus neer als beginstoffen. De reactieproducten kan je of uit de tekst halen of zijn bij Filmpje: Verbrandingsreacties volledige verbranding te voorspellen. De onderstaande lijst geeft aan welke reactieproducten je kan verwachten (bij volledige verbranding) als de brandstof bepaalde atoomsoorten bevat. randstof bevat Product -atomen Koolstofdioxide (O 2 ) H-atomen Water (H 2 O) S-atomen Zwaveldioxide (SO 2 ) OPDRHT 19: VERRNDINGSRETIES LEVEL 1 Welke producten ontstaan bij de volledige verbranding van de volgende stoffen? S 2 D 2 H 6 O H 2 S 2 H 2 SO OPDRHT 20: VERRNDINGSRETIES LEVEL 1 Maak de volgende reactievergelijkingen kloppend:... S 2 + O 2 O 2 + SO H 6 + O 2 O 2 + H 2 O... 4 H 10 O + O 2 O 2 + H 2 O OPDRHT 21: VERRNDINGSRETIES LEVEL 2 Maak de volgende reactievergelijkingen van volledige verbrandingen compleet en kloppend:... 4 H 8 + O 2... H 2 S + O H 8 O + O 2

10 OPDRHT 22: VERRNDINGSRETIES LEVEL 3 Maak de volgende reactievergelijkingen van volledige verbrandingen compleet en kloppend:... 4 H 4 O... 4 H 10 3 H 6 S

11 RETIEVERGELIJKINGEN OPSTELLEN OPDRHT 23: RETIEVERGELIJKINGEN OPSTELLEN LEVEL 1 Geef van de volgende reacties het reactieschema en stel de reactievergelijking op. Houdt er rekening mee dat sommige reactie verbrandingen zijn en je daarbij zelf kan bepalen wat de reactieproducten zijn. Let daarnaast goed op dat sommige elementen uit meerdere atomen bestaan. De ontleding van natriumchloride (Nal) in natrium en chloor. De volledige verbranding van methaan (H 4 ). De volledige verbranding van koolstof. OPDRHT 24: RETIEVERGELIJKINGEN OPSTELLEN LEVEL 1 Geef van de volgende reacties het reactieschema en stel de reactievergelijking op. Houdt er rekening mee dat sommige reactie verbrandingen zijn en je daarbij zelf kan bepalen wat de reactieproducten zijn. Let daarnaast goed op dat sommige elementen uit meerdere atomen bestaan. De reactie tussen jood en chloor tot joodtrichloride (Il 3 ). De volledige verbranding van ethaan ( 2 H 6 ). De volledige verbranding van waterstof. OPDRHT 25: RETIEVERGELIJKINGEN OPSTELLEN LEVEL 2 Geef van de volgende reacties het reactieschema en stel de reactievergelijking op. Houdt er rekening mee dat sommige reactie verbrandingen zijn en je daarbij zelf kan bepalen wat de reactieproducten zijn. Let daarnaast goed op dat sommige elementen uit meerdere atomen bestaan. De reactie tussen waterstof en koolstofdioxide tot water en methaan (H 4 ). De volledige verbranding van dodecaan ( 12 H 26 ). De volledige verbranding van zwavel.

12 OPDRHT 26: RETIEVERGELIJKINGEN OPSTELLEN LEVEL 2 Geef van de volgende reacties het reactieschema en stel de reactievergelijking op. Houdt er rekening mee dat sommige reactie verbrandingen zijn en je daarbij zelf kan bepalen wat de reactieproducten zijn. Let daarnaast goed op dat sommige elementen uit meerdere atomen bestaan. De ontleding van aluminiumoxide (l 2 O 3 ) in aluminium en zuurstof. De volledige verbranding van octaan ( 8 H 18 ). De volledige verbranding van ethaanthiol ( 2 H 6 S). OPDRHT 27: RETIEVERGELIJKINGEN OPSTELLEN LEVEL 2 Geef van de volgende reacties het reactieschema en stel de reactievergelijking op. Houdt er rekening mee dat sommige reactie verbrandingen zijn en je daarbij zelf kan bepalen wat de reactieproducten zijn. Let daarnaast goed op dat sommige elementen uit meerdere atomen bestaan. De reactie tussen water en koolstof tot waterstof en koolstofmono-oxide (O). De volledige verbranding van hexaan ( 6 H 14 ). De volledige verbranding van koolstofdisulfide (S 2 ). OPDRHT 28: RETIEVERGELIJKINGEN OPSTELLEN LEVEL 3 Geef van de volgende reacties het reactieschema en stel de reactievergelijking op. De reactie tussen salpeterzuur (HNO 3 ) en ijzer tot ijzernitraat (Fe(NO 3 ) 3 ) en waterstof. De volledige verbranding van aceton ( 3 H 6 O). De volledige verbranding van 2,2-disulfanylethaan-1,1-diol ( 2 H 6 S 2 O 2 ). OPDRHT 29: RETIEVERGELIJKINGEN OPSTELLEN LEVEL 3 Geef van de volgende reacties het reactieschema en stel de reactievergelijking op. De reactie tussen zwavelzuur (H 2 SO 4 ) en alumunium tot aluminiumsulfaat (l 2 (SO 4 ) 3 ) en waterstof. De volledige verbranding van ethanol ( 2 H 5 OH). De volledige verbranding van 1-sulfanylpropaan-2-ol ( 3 H 8 SO).

13 EENHEDEN OPDRHT 30: EENHEDEN LEVEL 1 Reken de volgende eenheden om: D 3,0 g = kg 2,0 dm 3 = L 5,4 kg = g 7,2 ml = L OPDRHT 31: EENHEDEN LEVEL 2 Reken de volgende eenheden om: 2,0 mg = kg 2,0 cm 3 = L 8,2 kg = g D 9,1 ml = dm 3 OPDRHT 32: EENHEDEN LEVEL 3 Reken de volgende eenheden om: 4,0 g/l = kg/m 3 2,4 g/cm 3 = g/l 5,7 ton = g D 6,2 ml = m 3 Extra oefenen kan via:

14 WET VN LVOISIER De wet van Lavoisier heb je al leren kennen en staat ook bekend als de wet van behoud van massa. De wet stelt dat massa niet kan verdwijnen, het kan zich alleen verplaatsen. Dit betekent dat de totale massa van de stoffen die gereageerd hebben altijd gelijk is aan de totale massa van de producten. OPDRHT 33: LVOISIER LEVEL 2 Water ontstaat uit de reactie tussen waterstof en zuurstof. ereken hoeveel gram waterstof en hoeveel gram zuurstof samen moeten reageren om 72 gram H 2 O te laten ontstaan. Leg uit waarom de totale massa van alle stoffen links en rechts van de pijl altijd gelijk moet zijn. OPDRHT 34: LVOISIER LEVEL 3 Water ontstaat uit de reactie tussen waterstof en zuurstof. ereken hoeveel gram water ontstaat als er 16,0 gram waterstof reageert met 128,0 gram zuurstof.

15 MOLEUULMSS Elke atoomsoort heeft een eigen specifieke massa. Stel je voor dat je een zak hebt met allemaal exact dezelfde knikkers. Op het moment dat jij hier twee knikkers uit pakt dan heb je twee keer de massa van een knikker. Op het moment dat jij er dan nog eens twee bij pakt heb je in totaal vier keer de massa van een knikker. ls jij de massa van een knikker weet, kan je dus iedere keer de totale massa in je hand uitrekenen. Filmpje: Molecuulmassa s Op dezelfde wijze werkt dit bij een molecuul. Het gas zuurstof, O 2, bestaat uit twee zuurstofatomen. Vergelijk dat met de twee knikkers uit het vorige voorbeeld. Je hebt twee atomen die exact hetzelfde zijn. Ze hebben allebei dezelfde massa. ls je de massa van een atoom (de atoommassa) weet, kan je nu de massa van het hele molecuul uitrekenen. Dit noemen we de molecuulmassa. De atoommassa heeft een eigen eenheid: u. Dit is afgesproken omdat de massa van een atoom heel erg klein is. Met deze getallen is het makkelijker rekenen. OPDRHT 35: MOLEUULMSS S LEVEL 1 ereken de molecuulmassa s van de onderstaande moleculen. Gebruik hierbij de bijlage in je boek. O 2 r 2 S 8 D O 3 OPDRHT 36: MOLEUULMSS S LEVEL 2 ereken de molecuulmassa s van de onderstaande moleculen. Gebruik hierbij de bijlage in je boek. 2 H 6 O NO 2 l 2 O 3 D 6 H 12 O 6 OPDRHT 37: MOLEUULMSS S LEVEL 3 ereken de molecuulmassa s van de onderstaande moleculen. Gebruik hierbij de bijlage in je boek. F 4 H 2 l 2 SiO 2 D l(oh) 3

16 MSSVERHOUDING OPDRHT 38: MSSVERHOUDING LEVEL 1 Frits heeft een fruitsalade gemaakt met 30 gram appels en 60 gram peren. Wat is de massaverhouding tussen de appels en de peren in de fruitsalade. Frits heeft een fruitsalade gemaakt met 60 gram druiven en 40 gram bananen. Wat is de massaverhouding tussen de druiven en de bananen in de fruitsalade. OPDRHT 39: MSSVERHOUDING LEVEL 2 Zuurstof en waterstof reageren samen tot water. ls er 8,0 gram zuurstof reageert, dan reageert er precies 1,0 gram waterstof. Wat is de massaverhouding waarin zuurstof en waterstof met elkaar reageren? Stikstof en waterstof reageren samen tot ammoniak. ls er 28,0 gram zuurstof reageert, dan reageert er precies 6,0 gram waterstof. Wat is de massaverhouding waarin zuurstof en stikstof met elkaar reageren? OPDRHT 40: MSSVERHOUDING LEVEL 3 Methaan en zuurstof reageren samen tot koolstofdioxide en water. ls er 8,0 gram methaan reageert, dan reageert er 32,0 gram zuurstof. Uit de reactie ontstaat 22,0 gram koolstofdioxide en 18,0 gram water. Wat is de massaverhouding waarin zuurstof reageert en koolstofdioxide ontstaat? Stikstof en zuurstof reageren samen tot distikstofmonoxide. ls er 14,0 gram stikstof reageert, dan reageert er precies 8,0 gram zuurstof. Wat is de massaverhouding waarin zuurstof reageert en distikstofmonoxide ontstaat?

17 MSSVERHOUDING EREKENEN Zoals je weet geeft de reactievergelijking de verhouding waarin moleculen met elkaar reageren aan. 2 H 2 + O 2 2 H 2 O In het voorbeeld hierboven zie je bijvoorbeeld dat twee waterstofmoleculen reageren met een zuurstofmolecuul. De molecuulverhouding waarin waterstof en zuurstof met elkaar reageren is dus 2:1. Filmpje: Massarekenen Dit is echter alleen de verhouding van het aantal moleculen. We kunnen niet zomaar even een paar moleculen pakken, maar je kan wel een massa afwegen. We hebben er dus soms meer aan om te weten in welke massaverhouding de stoffen met elkaar reageren. Dit reken je uit door het aantal moleculen te vermenigvuldigen met de molecuulmassa s van betreffenden moleculen. Een massaverhouding van de reagerende stoffen geeft aan in welke verhouding de massa s van de stoffen tot elkaar staan en daarmee kan je uiteindelijk uitrekenen hoeveel je van een stof nodig hebt. Met behulp van de reactievergelijking kan je de massaverhouding waarin moleculen met elkaar berekenen. OPDRHT 41: MSSVERHOUDING EREKENEN LEVEL 1 ereken de massaverhouding waarin O 2 en H 2 reageren. 2 H 2 + O 2 2 H 2 O ereken de massaverhouding waarin H 2 en N 2 reageren. 3 H 2 + N 2 2 NH 3 ereken de massaverhouding waarin l en O 2 zijn ontstaan. 2 l 2 O 3 4 l + 3 O 2 D ereken de massaverhouding waarin O 2 en S 8 reageren. S O 2 8 SO 2

18 OPDRHT 42: MSSVERHOUDING EREKENEN LEVEL 2 ereken de massaverhouding waarin H 2 en O 2 reageren. 2 H 2 + O 2 2 H 2 O ereken de massaverhouding waarin H 2 en N 2 reageren. 3 H 2 + N 2 2 NH 3 ereken de massaverhouding waarin l 2 O 3 reageert en l ontstaat. 2 l 2 O 3 4 l + 3 O 2 D ereken de massaverhouding waarin S 8 en O 2 reageren. S O 2 8 SO 2 OPDRHT 43: MSSVERHOUDING EREKENEN LEVEL 3 ereken de massaverhouding waarin H 2 reageert en H 2 O ontstaat. 2 H 2 + O 2 2 H 2 O ereken de massaverhouding waarin H 2 reageert en NH 3 ontstaat. 3 H 2 + N 2 2 NH 3 ereken de massaverhouding waarin l 2 O 3 reageert en O 2 ontstaat. 2 l 2 O 3 4 l + 3 O 2 D ereken de massaverhouding waarin S 8 reageert en SO 2 ontstaat. S O 2 8 SO 2

19 REKENEN I OPDRHT 44: MSS S EREKENEN LEVEL 1 Filmpje: Massarekenen Filmpje: Dichtheid Stikstof en zuurstof reageren in een massaverhouding van 7,0 : 4,0 tot distikstofmono-oxide. ereken hoeveel gram zuurstof reageert als er 3,0 gram stikstof reageert. OPDRHT 45: MSS S EREKENEN LEVEL 1 Natrium en chloor reageren in een massaverhouding van 23,0 : 35,5 tot natriumchloride. ereken hoeveel gram chloor reageert als je 1,5 gram natrium wilt laten reageren. OPDRHT 46: MSS S EREKENEN LEVEL 2 IJzer en zuurstof reageren in de massaverhouding 55,8 : 16,00 waarbij ijzer(ii)oxide ontstaat. ereken hoeveel gram ijzer(ii)oxide ontstaat als er 2,5 gram ijzer reageert. OPDRHT 47: MSS S EREKENEN LEVEL 2 Koper en zuurstof reageren in de massaverhouding 127,0 : 16,00 waarbij koper(i)oxide ontstaat. ereken hoeveel gram koper(i)oxide ontstaat als er 3,0 gram zuurstof reageert. OPDRHT 48: MSS S EREKENEN LEVEL 2 lumunium en zuurstof reageren in de massaverhouding 27,0 : 24,00 waarbij aluminiumoxide ontstaat. ereken hoeveel gram aluminiumoxide ontstaat als er 7,0 gram aluminium reageert. OPDRHT 49: MSS S EREKENEN LEVEL 3 alcium en chloor reageren tot calciumchloride, waarbij de massaverhouding tussen het reagerende chloor en het calciumchloride dat ontstaat 71,0 : 111,0 is. ereken hoeveel gram calcium reageert als er 3,0 gram calciumchloride ontstaat.

20 OPDRHT 50: MSS S EREKENEN LEVEL 3 alcium en zuurstof reageren tot calciumoxide, waarbij de massaverhouding tussen het reagerende calcium en de calciumoxide die ontstaat 5,0 : 7,0 is. ereken hoeveel gram zuurstof reageert met 5,0 gram calcium.

21 REKENEN II OPDRHT 51: MSS S EREKENEN LEVEL 1 ereken hoeveel gram H 2 met 4,0 gram O 2 reageert. 2 H 2 + O 2 2 H 2 O Filmpje: Massarekenen Filmpje: Dichtheid OPDRHT 52: MSS S EREKENEN LEVEL 1 ereken hoeveel gram H 2 en hoeveel gram N 2 moeten reageren om 5,0 gram NH 3 te laten ontstaan. 3 H 2 + N 2 2 NH 3 OPDRHT 53: MSS S EREKENEN LEVEL 2 ereken hoeveel gram FeS reageert als er 18,0 gram O 2 reageert. 4 FeS + 7 O 2 2 Fe 2 O SO 2 OPDRHT 54: MSS S EREKENEN LEVEL 2 ereken hoeveel gram Nal ontstaat als er 22,0 gram al 2 reageert met voldoende Na 3 PO 4 3 al Na 3 PO 4 a 3 P 2 O Nal OPDRHT 55: MSS S EREKENEN LEVEL 2 ereken hoeveel gram 6 H 12 O 6 ontstaat als er 30,0 liter O 2 reageert. De dichtheid van O 2 is 1,98 g/l. 6 O H 2 O 6 H 12 O O 2 OPDRHT 56: MSS S EREKENEN LEVEL 3 ereken hoeveel gram NaOH moet reageren om 400 milligram Na 3 so 3 te laten ontstaan. Maak eerst de reactievergelijking kloppend. s + NaOH Na 3 so 3 + H 2

22 OPDRHT 57: MSS S EREKENEN LEVEL 2 ereken hoeveel gram Pl 5 moet reageren om 3,5 gram Hl te laten ontstaan. Maak eerst de reactievergelijking kloppend Pl 5 + H 2 O H 3 PO 4 + Hl

23 OVERMT Overmaat is een hoeveelheid stof die volgens de reactievergelijking te veel is toegevoegd. Deze stof blijft na de reactie daarom ook over. De stof kan namelijk niet meer reageren als er geen stof is om mee te reageren. Door uit te reken hoeveel er van elke stof maximaal kan reageren, kan je uitrekenen welke stof in overmaat is. Filmpje: Overmaat OPDRHT 58: OVERMT LEVEL 1 25,0 gram SnO 2 en 3,0 gram H 2 bevinden zich in een afgesloten ruimte en reageren volgens de onderstaande reactievergelijking. Probeer de massaverhouding tussen SnO 2 en H 2 zelf te berekenen. ls dit niet lukt mag je er vanuit gaan dat deze 66,0 : 1,0 is. SnO H 2 Sn + 2 H 2 O ereken hoeveel gram SnO 2 reageert met 3,0 gram H 2. ereken hoeveel gram H 2 reageert met 25,0 gram SnO 2. ereken welke stof in overmaat is en hoe groot deze overmaat is. OPDRHT 59: OVERMT LEVEL 2 4,5 gram KOH en 11,0 gram H 3 PO 4 bevinden zich in een afgesloten ruimte ruimte en reageren volgens de onderstaande reactievergelijking. ereken welke stof in overmaat is en hoe groot deze overmaat is. Probeer de massaverhouding tussen KOH en H 3 PO 4 zelf te berekenen. ls dit niet lukt mag je er vanuit gaan dat deze 42,1 : 24,5 is. 3 KOH + H 3 PO 4 K 3 PO H 2 O OPDRHT 60: OVERMT LEVEL 3 12,0 gram KNO 3 en 12,0 gram H 2 O 3 bevinden zich in een afgesloten ruimte ruimte en reageren volgens de onderstaande reactievergelijking. 2 KNO 3 + H 2 O 3 K 2 O HNO 3 ereken welke stof in overmaat is en hoe groot deze overmaat is. ereken hoeveel gram K 2 O 3 en HNO 3 ontstaan.