Welkom bij Duurzaam Gebouwd Zorgvastgoed * Zorg voor mens en vastgoed * 24 september Delft

Transcriptie

1

2 Welkom bij Duurzaam Gebouwd Zorgvastgoed * Zorg voor mens en vastgoed * 24 september Delft Moderator: Wietse Walinga, directeur Duurzaam Gebouwd

3 Duurzaam Gebouwd Het integrale platform

4 Kennis is het enige dat je kunt vermenigvuldigen door het te delen

5 Verbinden

6

7 Partners, experts, etc.

8 contentpartners

9

10 bezoekers per maand Nieuwsbrief abonnees

11

12

13

14

15

16

17 Duurzaam Gebouwd Uw deelname vandaag is uw kennismaking.? De volgende stap bespreken we graag samen!

18 Seminarreeks Zorg voor mens en vastgoed 16, 18, 23 en 24 september

19 FACTS & TRENDS Zorgvastgoed

20 Zorgvastgoed FACTS & TRENDS MARKTOMVANG m m2 per jaar ( ) 20 miljard euro belegd vermogen (2014) miljard euro (2040)

21 Zorgvastgoed FACTS & TRENDS FINANCIEEL Beleggers: Pensioenfondsen, internationale investeerders en family offices Syntrus Achmea groeit in 4 jaar vanaf 100 naar 500 miljoen beleggingen in zorgvastgoed Eigen vermogen zorginstellingen groeit vanaf 2008 van 6 miljard naar 2012 tot 11 miljard euro

22 Zorgvastgoed FACTS & TRENDS DEMOGRAFIE In 1950 was 30% 50 jaar of ouder In 2019 is 50% 50 jaar of ouder In ,5 miljoen 65 jaar of ouder Aantal 80+ verdrievoudigt de komende 30 jaar

23 FACTS & TRENDS SPELERS Zorgvastgoed Zorginstellingen (als eigenaar of huurder) Corporaties (als eigenaar) Gemeente Beleggers Bouwers & (her) ontwikkelaars Adviseurs Leveranciers Energiebedrijven

24 FACTS & TRENDS THEMA S Zorgvastgoed Gezonde & Flexibele gebouwen Integrale gezondheidscentra ipv specifieke thema s (teruglopende) Financiering gezondheidszorg Zorgvastgoed onderdeel gebiedsontwikkeling Leegstand door oa langer thuiszorg Herontwikkeling oud vastgoed Nul op de meter Prestatiecontracten

25 Zorgvastgoed FACTS & TRENDS CONCLUSIE Een speelveld met heel veel kansen voor alle betrokken partijen. Hoe gaan we die kansen samen benutten?

26 Zorgvastgoed FACTS & TRENDS CENTRALE VRAAG Hoe zorgen we samen voor gezonde, flexibele en rendabele gebouwen waar de gebruiker centraal staat?

27 Zorgvastgoed PROGRAMMA Inzicht in strategisch vastgoedbeleid Voorbeeld integrale aanbod (try out) Verduurzaming & slim financieren Het belang van gezond binnenklimaat

28 ZORGVASTGOED Is mede mogelijk gemaakt door:

29 ZORGVASTGOED Is mede mogelijk gemaakt door:

30 Strategisch vastgoed zorg september 2014

31 Welkom Marco Sotthewes

32 Deze presentatie 1. Positie gezondheidszorg Nederland 2. Het zorgvastgoed 3. Investeren in zorgvastgoed 4. Vragen uit de zaal 32

33 33 Positie gezondheidszorg Nederland

34 Zorguitgaven onhoudbaar Van wat we in een jaar uitgeven aan basisonderwijs, kunnen we nog geen twee maanden zorg betalen. Bron: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 34

35 35

36 36

37 Gevolg : afbouwen intramurale capaciteit Klinische plaatsen ziekenhuizen Verdwijnen verzorgingshuizen Bedden capaciteit GGZ 37

38 38 Het Zorgvastgoed

39 Zorgvastgoed groter of kleiner dan kantorenmarkt? 39

40 In miljoenen m² Meer zorgvastgoed kantorenmarkt zorgvastgoed Bron kantoren : DTZ Zadelhoff 2014 Bron Zorg : ProportyNL

41 Verdeling zorgvastgoed Ziekenhuizen Verzorgings- en verpleeghuizen GGZ en Jeugdzorg Gehandicaptenzorg Welzijn 41

42 Vroeger 100 kamers 100% bezetting All-inclusive servicepakket voor alle bewoners Stabiele inkomsten uit nacalculatie 42

43 Verzekerd recht All-in pakket AWBZ ; 18% salariskosten materiële lasten ; 6% ; 4% ; 3% ; 3% ; 8% ; 50% voeding personele kosten huish. verzorging materiële hotelmatige kosten terrein- en gebouwgebonden lasten overhead staf NHC ; 8% 43

44 Nu 80 kamers 90% bezetting Geen dekking voor overhead functies Variabele inkomsten Services als diensten 44

45 20 tot 50% minder inkomsten 100% van het risico 45

46 Weinig strategie lange termijn Zorginstellingen zijn intern gericht Onvoldoende beeld bij concurrentiepositie Weinig ervaring met klanttevredenheid huisvesting Beleid zorgkantoren staat dit ook in de weg 46

47 Kansrijk Kansarm Vitaal Niet-vitaal 47

48 48 Investeren in zorgvastgoed

49 Kansen voor investeerders Vermogen zorginstellingen sterk toegenomen Sale-lease-back en prestatiecontracten in trek Langdurige partnerships mogelijk Stabiel rendement lange termijn Kijk verder dan stenen 49

50 Kansen voor Zorginstellingen Over 5 jaar wordt er naar verwachting circa 650 miljoen per jaar aan beleggings- transacties gedaan in Nederlands zorgvastgoed. BAR loopt momenteel uiteen van 6% tot 9% over een periode van 10 jaar Bron: CBRE, 2014 In de komende 3 jaar willen institutionele beleggers circa 1,5 miljard besteden aan zorgvastgoed. Voor circa 75% betreft het levensloopbestendige woningen of intramurale woningen in de Wlz Bron: Syntrus Achmea,

51 Bedankt voor uw aandacht Vragen uit de zaal? Marco Sotthewes (06)

52 ZORGVASTGOED Is mede mogelijk gemaakt door:

53 Zorg goed voor gebouw en technologie Rob Schipper - Meditain Sylvia Lisapaly-de Winkel - Sylryk

54 Sylvia Lisapaly-de Winkel - Directeur Sylryk Kennismaking Sylryk opgericht in Businessunits Projectmanagement Energie- en bouwmanagement Zorgcongres 2014

55 Kennismaking Rob Schipper - Directeur Meditain Meditain opgericht in 2011 Professionaliseren van onderhoudsafdelingen MT Van beleid naar evaluatie Voldoen aan wet- en regelgeving Zorgcongres 2014

56 Waarom samen op het podium? 1. Mogelijkheid om opdrachtgevers te helpen met één verhaal 2. Twee vaak gescheiden werelden bijeen brengen 3. Gehele scope: van oud gebouw tot in gebruik en afvoer van technologie Zorgcongres 2014

57 Zorgcongres 2014 Referenties

58 Projectmanagement Sylryk altijd in de rol van gedelegeerd opdrachtgever Samenwerken zit in onze genen Toepassing methodiek van het BouwInformatieModel (BIM) Van haalbaarheid t/m beheer Zorgcongres 2014

59 Zorgcongres 2014 Van begin tot eind

60 Voordelen aanpak Samenwerken = vertrouwen Scenario denken (TCO) Flexibel en transparant Faalkosten reductie door virtueel bouwen In beheer kunnen monitoren op detailniveau Inzichtelijk en overzichtelijke MJOP en reservering onderhoudskosten Minder storingen voor gebruiker en bewoner Visueel voor alle partijen Zorgcongres 2014

61 Toegepast bij 75 Thomashuizen 27 Herbergiers 7 Gastenhuizen start ontwikkeling in Gastenhuizen in 10 jaar = ambitie

62 Projecten Ede Brummen Streefkerk Oudenbosch Emmen

63 Kengetallen Zorgconcept Aantal bewoners Gemiddeld aantal BVO in m2 Gemiddelde aankoopprijs locatie Bouwkosten per m2 Gemiddelde BAR Gemiddelde bouwtijd Thomashuis ,- 671,- 6,36% Norm: 6% 144 dagen Herbergier ,- 802,- 7,29% Norm: 6,25% 190 dagen Combinatie van beide ,- 856,- 6,35% Norm: 6,25% 208 dagen

64 Zorgcongres 2014 Oud en nieuw

65 Zorgcongres 2014 Oud en nieuw

66 Zorgcongres 2014 Oud en nieuw

67 Duurzaamheid Warmtepompboiler Zonneboiler (niet mogelijk i.v.m. rijksmonument Zonnepanelen (niet mogelijk i.v.m. rijksmonument) Zorgcongres 2014

68 Zorgcongres 2014 Labels en filosofieën

69 Wat is de richtlijn? In onze optiek is deze er niet Afhankelijk van situatie Eigenaar (belegger, particulier, corporatie, etc.) Afhankelijk van visie Wel grote gemene delers Inzicht in kwaliteit van het gebouw (conditie) Inzicht in energetische aspecten van het gebouw Zorgcongres 2014

70 Zorgcongres 2014 Servicekostenopbouw

71

72 Zorgcongres 2014 Overzicht gebouwscores

73 Technologie in gebruik Waar gaat het om? Alle medische technologie om zorg te leveren Onderwerpen van gesprek Van ik wil iets kopen tot dat apparaat voeren we af Zorgcongres 2014

74 Onze werkzaamheden Begeleiden van reorganisatietrajecten Opstellen beleidsplannen Optimaliseren van primaire processen Aantoonbaar maken van prestaties Herinrichting van onderhoudbeheersystemen Zorgcongres 2014

75 Wat zien we om ons heen? Verschillen in de manier van organiseren Oplopende kosten bij de inzet van medische technologie Veel externe verantwoording NZa en IGZ Lokale overheden Verzekeraars Zorgcongres 2014

76 Verschillen in organiseren Zelfde doel, andere organisatievormen Het wiel opnieuw uitvinden Stuurinformatie m.b.t. onderhoud en beheer? Ons advies: Beschrijf wat je wilt bereiken en hoe Deel kennis en leer van elkaar Meten is weten! Zorgcongres 2014

77 Oplopende kosten Inefficiëntie in organiseren Meer en meer onderhoud Toenemende complexiteit technologie Ons advies: Implementeer organisatiemodel Optimalisatie onderhoud Wat heb je echt nodig? Zorgcongres 2014

78 Zorgcongres 2014 Externe verantwoording

79 Externe verantwoording Veel spelregels Veel instanties Moeite om de juiste stappen te zetten Ons advies: Maak er een project van Interne kartrekker Ziekenhuis brede aanpak Zorgcongres 2014

80 Dank voor uw aandacht, heeft u vragen? Sylvia Lisapaly-de Winkel Sylryk Rob Schipper Meditain T +31(0) E slisapaly@sylryk.nl I T +31(0) E r.schipper@meditain.nl I

81 ZORGVASTGOED Is mede mogelijk gemaakt door:

82 Zorgvastgoed FACTS & TRENDS CENTRALE VRAAG Hoe zorgen we samen voor gezonde, flexibele en rendabele gebouwen waar de gebruiker centraal staat?

83 Slim Investeren in de Zorg = Verduurzaming van de Zorg Wigger Verschoor wigger.verschoor@urgenda.nl

84

85

86

87 ENERGIESTRIJD/ZORGHUIZEN

88 Ons doel: op een enthousiaste manier 12% energie besparen!

89

90

91

92

93

94

95

96 Brabantzorg Odendael # 1 Groot huis met hoge energielasten bespaart ,- euro 50% energie!

97 HET IS GELUKT! In 3 maanden totaal bespaard: ,- euro Dat is 13 % energie!

98

99 WAAROM DE ENERGIESTRIJD ZORGHUIZEN omdat energieverbruik begint bij de verbruikers (bewoners en medewerkers) omdat energie besparen veel positieve energie geeft omdat het kostenbesparingen oplevert die ingezet kunnen worden voor de zorg

100 Daadwerkelijke Energiekosten 0 BVO ZZP terrein en gebouw Energie Energie/maand Energie / m2 BVO ZZP 1 -ZB 74, ZZP 2 -ZB 78, ZZP 3 -ZB 84, ZZP 4 -ZB 81, ZZP 5 -ZB 69, ZZP 6 -ZB 69, ZZP 7 -ZB 71, ZZP 8 -ZB 73, ZZP 9 -ZB 67, ZZP 10 -ZB 73, ZZP 3 -MB 85, ZZP 4 -MB Gemiddelde 83 Energiekosten ZZP 5 -MB 71,6 Ouderenzorg: ZZP 6 -MB 73, ZZP 7 -MB 75,5 155, ZZP 8 -MB 77, ZZP 9 -MB 92,1 per cliënt per maand! ZZP 10 -MB 77, gemiddeld 98 15

101 Mismatch! Kosten 150,- per maand Vergoeding 100,- per maand

102 WAAROM DE ENERGIESTRIJD ZORGHUIZEN? omdat het daarnaast nog veel meer baten oplevert: streepje voor bij toekomstige bewoners en medewerkers (HR) betaalbaarheid van de woonlasten (energie nu 25%) voor mensen die buiten de ZZP-boot vallen zorgsector geeft het goede voorbeeld

103 WAAROM DE ENERGIESTRIJD ZORGHUIZEN? omdat Urgenda het belangrijk vindt om zorgpartijen aan te moedigen om vervolgstappen te maken: Energieneutraal! Veel banen Goede zorg voor volgende generatie

104

105 VERVOLG BIJ BRABANT ZORG! Deelname Energiestrijd Zorghuizen 2014/2015 met 20 zorghuizen! Internaliseren transitiekracht Doorinvesteren in de verduurzaming van locaties! Green Care overeenkomsten tussen Brabant Zorg en Brabant Wonen

106 WAAROM ZO? Gedrag volgt verduurzaming! Of andersom? Wie zit er aan de knoppen? Split incentive motiveert voor geen meter! Boodschap om te investeren maakt niet populair

107 Zon op Zorg

108 FEKA

109 Infrarood verwarming

110 Meer informatie? Wigger Verschoor

111 ZORGVASTGOED Is mede mogelijk gemaakt door:

112 WELKOM

113 Gezond binnenklimaat in de zorg?

114 Goed binnenklimaat Temperatuur Luchtsnelheid CO 2 Geluid Zonlicht Luchtvochtigheid

115 Binnenklimaat combinatie van thermisch binnenklimaat en luchtkwaliteit Belangrijk voor kwetsbare groepen!

116 Wetgeving zorg Er is wetgeving op het gebied van: + Vallen + Ventilatie-eisen / CO 2 + Uitglijden + Geluid + Schadelijke stoffen + Drinkwaterkwaliteit + Voedsel + Brand + Enz. + Richtlijnen t.a.v. temperatuur en vochtigheid?

117 Wereld natuurrampen 2006 Land Oorzaak Maand Aantal doden 1 Indonesië Aardbeving mei Filipijnen Tyfoon Durian december Filipijnen Aardverschuiving februari Nederland Hittegolf juli België Hittegolf juli China Tyfoon Bilis juli Indonesië Tsunami juli Oekraïne Koudegolf januari Ethiopië Overstroming augustus China Typhoon Samoai augustus 373 Bron: UN International Strategy for Disaster Reduction.

118 9/24/

119 Hitteplan Drink voldoende + Houdt uzelf koel + Houdt uw woonruimte koel + Zorg voor elkaar

120 Hitteplan 2007 wat hebben we tot nu toe bereikt 41% is voorzien van zonwering 6% is voorzien van koeling Bron: onderzoek AMC

121 Nieuwe generatie ouderen + Vergrijzing + Gevolgen nieuwe zorgwet + Kwetsbaarheid vraagt een juist klimaat + Ervaring met comfortabel klimaat + Veeleisender

122 Budget voor een goed klimaat Noodzaak koeling is bekend, maar.. de wens is er wel, het budget niet

123 Huidige markt FOCU S

124 Huidige markt FOCUS 25% 75% 70% Bron: TVVL, Agentschap NL (RVO)

125 Visie op lange termijn Voortraject + Wensen en eisen + Renovatie of nieuwbouw + Mogelijkheden duurzaamheid + TCO (Total Cost of Ownership) Na de realisatie + Duurzame relatie onderhoudspartij / eindgebruiker + Monitoring installatie

126 Visie op lange termijn Wees creatief + Warmtepomp ipv airconditioning + Exploitatie vs investering + Voorbeeld nemen aan woningbouw (stroomversnelling) + Prestatiecontracten

127 2 vliegen in een klap + Comfortverhoging + Besparing energiekosten + Waardevermeerdering Vastgoed

128 Mogelijkheden huidige duurzame technieken Vloerverwarming / vloerkoeling Lage temperatuur radiatoren Warmwater Airconditioning / warmtepomp

129 Ontwerpen met conventionele of duurzame technieken + Zorgcomplex met verschillende functies + Hoofdverwarming en comfortkoeling is gewenst + Individuele regeling + Duurzaam concept Huiskamer Kantoor Restaurant Huisvesting Patiënt Huisvesting Patiënt

130 Conventioneel ontwerp E E G

131 Alternatief duurzaam concept met gebruik hernieuwbare bronnen E

132 Fossiele brandstoffen

133 Warmtepomp als duurzaam alternatief 3/4 1 kw 1/4

134 Welke keuze maakt u + Investeer in duurzaamheid + Terugverdientijd + Comfortverhoging + Tevreden gebruiker + Waardeverhoging + Focus op investering + Voldoet aan de wensen gebruikers? + Hogere kosten op termijn

135 DE OPA VAN

136 Bedankt voor uw aandacht

137 Zorgvastgoed FACTS & TRENDS CENTRALE VRAAG Hoe zorgen we samen voor gezonde, flexibele en rendabele gebouwen waar de gebruiker centraal staat?

138

139 Dank voor uw aanwezigheid Uw mening is belangrijk Graag ontvangen wij uw evaluatieformulier! Presentaties, evaluatie e.d. staan online op Tot uur NETWERKBORREL

140 ZORGVASTGOED Is mede mogelijk gemaakt door: