Integratie van energieprestatie in vastgoedprocessen. EPI-CREM pilot projecten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Integratie van energieprestatie in vastgoedprocessen. EPI-CREM pilot projecten"

Transcriptie

1 4 Integratie van energieprestatie in vastgoedprocessen EPI-CREM pilot projecten

2 Introductie De afkorting EPI-CREM staat voor Energy Performance Integration in Corporate Real Estate Management oftewel de integratie van energieprestatie in vastgoedmanagement. Het project is gericht op het verbeteren van energie efficiëntie en het rationeel gebruik van energie in de publieke gebouwvoorraad binnen Europa, door het inbedden van energie aspecten in het besluitvormingsproces binnen vastgoedmanagement. Met deze doelstelling draagt EPI-CREM bij aan de verdere ontwikkeling van vastgoedmanagement en grootschalige milieuwinst. Daarnaast voegt EPI-CREM op het gebied van economie en duurzaamheid waarde toe aan de (publieke) vastgoed sector. Het EPI-CREM project is uitgevoerd in de periode van december 2007 tot en met juni 2010 en werd gesponsord door het Intelligent Energy Europe programma. 2 Integratie van energieprestatie in vastgoedprocessen Uitgangspunten Tot nu toe wordt er binnen veel (publieke) vastgoedmanagement organisaties weinig aandacht besteed aan energie efficiëntie bij het nemen van beslissingen in het vastgoedmanagement. Inspecties, die technische informatie opleveren, worden niet integraal uitgevoerd en geïntegreerd in onderhoud- en investeringsplannen. Hoewel milieubewustzijn een steeds belangrijker sociaal en organisatorisch aspect wordt, is energie efficiëntie voor vastgoedorganisaties vaak geen wezenlijk element binnen de besluitvormingsprocessen. Een van de redenen is het ontbreken van instrumenten om het integrale besluitvormingsproces te faciliteren. Een integrale aanpak en een verbinding tussen integrale inspecties, technische gebouwinformatie, SHEEQaspecten (Engelse afkorting voor veiligheid, gezondheid, energie, milieu en kwaliteit ) en management informatie (zoals facility, financiële en asset overwegingen) is nodig in het besluitvormingsproces. EPI-CREM voorziet in een aanpak en een set met instrumenten voor gebouweigenaren en gebruikers om energie te integreren in de besluitvorming binnen vastgoedmanagement. De aanpak en instrumenten zijn getest in een aantal pilot projecten binnen bestaande gebouwen, die in deze brochure gepresenteerd worden. Uitvoering van de pilot projecten In totaal zijn er 20 pilot projecten uitgevoerd in landen: Nederland, Frankrijk en Oostenrijk. Het hoofddoel van de pilot projecten was om de EPI-CREM aanpak, de methode en de instrumenten in de praktijk te testen. Op deze manier werd het mogelijk gemaakt om de project resultaten aan de hand van praktijkervaring te verbeteren. Het tweede doel van de uitvoer van de pilot projecten was om de betrokken eigenaren en vastgoed managers te voorzien van een praktische handleiding over hoe de energieprestatie te integreren in hun vastgoedmanagement processen. Het laatste doel was om de EPI-CREM aanpak en de hulpmiddelen te demonstreren aan relevante doelgroepen voor de methodiek. De pilot projecten zijn uitgevoerd door de leden van het EPI-CREM projectteam in samenwerking met de gebouweigenaren, -gebruikers en vastgoedmanagers van de pilot gebouwen. Zowel de organisatorische aanpak om energie te integreren in vastgoedmanagement als de instrumenten die het proces faciliteren zijn getest.

3 Presentatie van de pilot projecten De pilot projecten zijn zeer divers als het gaat om de gebouwcategorie, grootte, constructiejaar en gerelateerde technische kenmerken. De onderstaande tabellen leveren een overzicht van de pilot gebouwen per deelnemend land. Oostenrijkse pilot projecten In Oostenrijk zijn acht pilot projecten uitgevoerd. De pilot projecten betreffen twee kantoren, een ziekenhuis, twee basisscholen en drie treinstations met een netto vloeroppervlak van in totaal m². De belangrijkste energiebron voor verwarming is ofwel gas of olie en in (slechts) één gebouw wordt zonne-energie gebruikt voor de heet water toevoer. Het toepassen van de EPI-CREM methode en software in de praktijk laat duidelijk zien dat de pilot projecten een belangrijk deel vormen van het EPI-CREM project, omdat het de punten openbaart die verbeterd moeten worden (training en software) om klaargemaakt te worden voor praktische toepassing. Het meest waardevolle resultaat van de pilot projecten is daarom de lijst met aanbevelingen zoals weergegeven in het samenvattende pilot rapport. De verkregen resultaten laten verder zien dat het altijd de moeite is om een gebouw te bekijken vanuit een breed blikveld, alle aspecten meewegend zoals de EPI-CREM aanpak doet. De check van de negen voorwaarden voor integratie van energieprestatie, aangaande bereidwilligheid, bekwaamheid en actie (willen, kunnen, doen) helpt veel als de gebouweigenaar wordt geïnterviewd, omdat het veel uiteindelijk belangrijke aspecten dekt wanneer later met de software resultaten wordt gewerkt Oostenrijkse pilot projecten Nr. Locatie Gebouwcategorie / gebruik Vloeroppervlak m 2 Bouwjaar Renovatiejaar Opmerkingen 1 Klagenfurt m Klagenfurt Ziekenhuis m St.Leonhard Basisschool 1.42 m Passief huis renovatie. 4 Sörg Basisschool 890 m Passief huis renovatie. 5 Stockerau Trein station 1.72 m Schärding 595 m Salzburg Trein station m Mattersburg Trein station 709 m

4 Franse pilot projecten In Frankrijk zijn er vier pilot projecten uitgevoerd. De eerste bestond uit gebouwen van de faculteit van Wetenschap en Techniek m.b.t. Fysieke Activiteiten en Sport van de Nice Sophia Antipolis Universiteit. Het tweede en derde pilot project betreffen twee kantoren op de Sophia Antipolis CSTB locatie. De vierde pilot bevindt zich in Marne la Vallée vlakbij Parijs. Dit is een CSTB kantoorgebouw. Met betrekking tot de context van Grenelle de l environnement van de Franse overheid, vallen de energie-aspecten binnen de reikwijdte van vastgoedmanagement services van organisaties zoals openbare universiteiten en CSTB. CSTB is een organisatie onder gemeenschappelijk toezicht van het ministerie van huisvesting en het ministerie van ecologie, energie, duurzame ontwikkeling en ruimtelijke ontwikkeling. Vertegenwoordigers van vastgoedmanagement services van deze twee organisaties waren betrokken bij het testen van de EPI-CREM methode en instrumenten, daar deze naar verwachting een werkelijke bijdrage kunnen leveren aan het besluitvormingsproces, het verbeteren van de integratie van energie-aspecten in het gehele proces door middel van de classificatiemethoden van gebouwelementen en risicomanagement analyse. De belangrijkste aandachtspunten betreffende de Franse pilot projecten zijn: De EPI-CREM aanpak geeft een goede handleiding voor gebouworganisaties, om alle relevante benodigde voorwaarden te checken. De bottom-up aanpak gebaseerd op vier niveaus: element/functie/proces/systeem is voornamelijk gunstig binnen de dagelijkse onderhoudspraktijk en relevant in het gebruikelijke onderhoudsproces. Het ontwikkelde geïntegreerde datamodel staat kapitaalvorming toe van data & informatie en de classificatie methoden zijn een sterk hulpmiddel voor ondersteuning van besluitvorming over onderhoudsactiviteiten. Het rekening houden met energie overwegingen, door het waarderen van de energieclassificatie van componenten, stuurt de activiteiten van vervanging of verbetering in het onderhoudsbeleid. De methodologie van de risicomanagement benadering is erg aantrekkelijk, omdat bottom-up en top-down gecombineerd worden met SHEEQaspecten. Tevens voorziet het in een goede analyse van gebreken wanneer men acties op elementen programmeert Franse pilot projecten Nr. 1 Locatie Nice Gebouwcategorie / gebruik Sport educatie gebouwen Vloeroppervlak m 2 Bouwjaar 1995 Renovatiejaar Opmerkingen De 6 gebouwen met verschillende gebruiksdoeleinden zijn gevestigd op een campus. Een aantal van deze gebouwen kan niet voldoen aan de huidige specifieke behoeftes m.b.t. aanpassingen naar educatieve en onderzoeksbehoeftes. Een nieuwe vastgoedmanagement organisatie is in ontwikkeling in lijn met de doelen van het Eco-Campus plan. Veel verbeteringen aan gebouwen en apparatuur gedurende vier jaren. Een nieuwe vastgoedmanagement organisatie is in ontwikkeling, in lijn met het 40% consumptie reductie plan..200 m 2 2 Sophia Antipolis gebouw m Sophia Antipolis Champs sur Marne gebouw gebouw 600 m Totale verbetering zonder speciale aandacht voor energie. Een nieuwe vastgoedmanagement organisatie is in ontwikkeling, in lijn met het 40% consumptie reductie plan.

5 Nederlandse pilot projecten In Nederland zijn acht pilot projecten uitgevoerd. Rijksgebouwendienst en BuildDesk zijn samen een pilot project gestart om de software te testen in een kantoorgebouw van BuildDesk in Arnhem. Daarna hebben de Rijksgebouwendienst en het ministerie van Defensie ieder twee gebouwen aangedragen voor pilot projecten. In deze pilot projecten werd gericht op het testen en gebruiken van de software tool. De gemeente Rotterdam (OBR, Ontwikkelings Bedrijf Rotterdam) heeft twee gebouwen aangedragen; een klein museum en een schoolgebouw dat een vooroorlogse bouwstijl voor scholen vertegenwoordigt. In deze serie pilot projecten is tevens aandacht besteed aan organisatorische integratie van energieprestatie in vastgoedmanagement processen, zo ook in het laatste pilot project met een gebouw van het Universitair Medisch Centrum Radboud in Nijmegen. Een aantal opvallende punten van de Nederlandse pilot projecten is: 8 Drie gebouwen zijn recentelijk gerenoveerd, maar is er meer focus op korte termijn kosten en resultaten. 9 energieprestatieverbetering maakte geen specifiek onderdeel uit van de renovatieplannen; Het gebruik van de software tool behoeft een tijdsinvestering als het voor het eerst gebruikt wordt, maar na verloop van tijd wordt er een routine ontwikkeld; De ontwikkeling van een energieclassificatie is een stevig instrument om energie te vergelijken met onderhoudsaspecten en investeringen; De methode om de voorwaarden te checken voor het integreren van energieprestatie in vastgoedprocessen bleek een praktisch instrument om een quick scan met aandachtspunten te verkrijgen over dit thema; Er bestaan verschillen in het integratieniveau van energie prestatie op een praktische manier. Het Radboud Universitair Medisch Centrum is een goed voorbeeld van een organisatie die energieprestatie heeft geïntegreerd in haar vastgoedmanagement processen. Het vastgoedmanagement en de gebouweigenaren behoren tot dezelfde organisatie en werken samen aan lange termijn belangen, inclusief energieprestatie. In de situatie waarin de eigenaar en gebruiker niet dezelfde organisatie betreft (commercieel vastgoed), Mogelijkheden voor investeringen zijn voornamelijk afhankelijk van de duur van huurovereenkomsten. 8 Nederlandse pilot projecten Nr. Locatie Gebouwcategorie / gebruik Vloeroppervlak m 2 Bouwjaar Renovatiejaar Opmerkingen 1 Arnhem m / 2008 Verbeteringen zonder speciale aandacht voor energieprestatie. De eigenaar is een commercieel vastgoedmanagement bedrijf. 2 Arnhem m Den Haag m Rotterdam Museum 600 m Verbeteringen zonder speciale aandacht voor energieprestatie. 5 Rotterdam School m Verbeteringen zonder speciale aandacht voor energieprestatie. 6 Doorn Kampement m Soesterberg Sport m Nijmegen Ziekenhuis m 2 Focus in het uitvoeren van het pilot project op de organisatie; niet op een specifiek gebouw. Het universitair medisch centrum is gevestigd in een campus met verschillende gebouwen.

6 Ervaringen vanuit de pilot projecten Aanbevelingen De software tool behoeft een tijdsinvestering als het voor de eerste keer gebruikt wordt, maar daarna wordt er al snel een routine ontwikkeld; Het werken met de methode en software voor de eerste keer bevestigde dat zowel een goede training voor alle gebruikers als een handleiding in combinatie met een helpfunctie essentieel is; De ontwikkeling van een energieclassificatie is een goed instrument om energie te vergelijken met onderhoudsaspecten en investeringen; De elementclassificatie is een essentieel onderdeel van de EPI-CREM methode. Het is een van de bases van het risicomanagement, dus het is erg belangrijk dat zowel de classificatie van de conditie als de energieclassificatie gemaakt zijn op een gedegen manier. Als gevolg daarvan, hebben de inspecteurs en de onderhoudsstaf een goede training nodig over deze methode; 10 Het is de moeite waard om vanuit een breed gebouwmanagement/onderhoudsplanningen. 11 perspectief naar een gebouw te kijken, inclusief de aspecten zoals de EPI-CREM methode doet. De check op de negen voorwaarden voor integratie van energiebesparing aangaande bereidheid, bekwaamheid en actie (willen, kunnen, doen) is handig als de gebouweigenaar geïnterviewd wordt, omdat het een heleboel uiteindelijk belangrijke aspecten dekt, die later worden gebruikt als wordt gewerkt met de softwareresultaten; Elke organisatie zal de kosten en baten van de methode moeten analyseren, inclusief het benodigde personeel en de financiële middelen voor het gebruik en de uitvoering. De softwaretool uitbreiden met helpfunctie (een slimme handleiding), een database met energiemaatregelen, kosten en terugverdientijden, zou een grote verbetering betekenen voor het efficiënt werken met de tool; Sommige onderdelen van de methode, en in het bijzonder de conditieclassificatiemethode gebaseerd op technische levensduur, vergelijkingsmethode en risicomanagement, zouden kunnen worden verstevigd; Het is noodzakelijk om een speciaal trainingsprogramma te ontwikkelen voor softwaregebruik en praktisch gebruik van de EPI-CREM methode; Het softwarerapport moet speciaal worden vormgegeven voor documentatie en het moet makkelijk te begrijpen zijn voor de klanten; Het is aan te raden om de software te integreren met reeds bestaande softwaretools voor Voor meer informatie, zie: De introductie brochure waarin een overzicht wordt gegeven van alle EPI-CREM project resultaten; De brochure over de EPI-CREM Energy integratie aanpak, en De brochure over de EPI-CREM Methode en Software. De complete EPI-CREM project resultaten zijn beschikbaar op de project website.

7 Contactinformatie René Leeuw, Rijksgebouwendienst Tel: +1 (0) rene.leeuw@minvrom.nl Olaf Ooijevaar, BuildDesk Tel: +1 (0) olaf.ooijevaar@builddesk.com Rofaïda Lahrech, CSTB Tel: + (0) rofaida.lahrech@cstb.fr Susanne Geissler, Austrian Energy Agency Tel: +4 (0) susanne.geissler@energyagency.at Gerhard Moritz, Energie:bewusst Kärnten Tel: +4 (0) gerhard.moritz@ktn.gv.at This project is supported by the Community s Intelligent Energy - Europe programme under the contract EIE/07/129/S Disclaimer The sole responsibility for the content of this webpage lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Communities. The authors and the European Commission are not responsible for any use that may be made of the information contained therein.

Integratie van energieprestatie in vastgoedprocessen. Introductie

Integratie van energieprestatie in vastgoedprocessen. Introductie 1 Integratie van energieprestatie in vastgoedprocessen Introductie Introductie De afkorting EPI-CREM staat voor Energy Performance Integration in Corporate Real Estate Management oftewel de integratie

Nadere informatie

Integratie van energieprestatie. Aanpak. in vastgoedprocessen

Integratie van energieprestatie. Aanpak. in vastgoedprocessen 2 Integratie van energieprestatie Aanpak in vastgoedprocessen Introductie Het EPI-CREM project (Energy performance Integration in (public) Corporate Real Estate Management) heeft als hoofddoel het bevorderen

Nadere informatie

Consumentenvertrouwen door kwaliteitsborging

Consumentenvertrouwen door kwaliteitsborging Consumentenvertrouwen door kwaliteitsborging COHERENO Business Collaboration Event Arnhem, 08/10/2014 Erwin Mlecnik OTB, Faculteit Bouwkunde, TU Delft BENG-renovatie: een complexe uitdaging Rijtjeswoning

Nadere informatie

Energie Prestatie Contracten Standaardisatie proces en documentatie Lessen uit Europa

Energie Prestatie Contracten Standaardisatie proces en documentatie Lessen uit Europa Energie Prestatie Contracten Standaardisatie proces en documentatie Lessen uit Europa Marijke Menkveld, ECN Beleidsstudies Rotterdam, 29 September 2015 1 Inhoud EU project Transparense Voordelen Energie

Nadere informatie

De MKB Energy Check Up. VNO-NCW Midden & CCS Energieadvies

De MKB Energy Check Up. VNO-NCW Midden & CCS Energieadvies The sole responsibility for the content of this publication lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EACI nor the European Commission are responsiblefor

Nadere informatie

Wilt u uw elektriciteitsfactuur te verminderen?

Wilt u uw elektriciteitsfactuur te verminderen? Wilt u uw elektriciteitsfactuur te verminderen? De Universiteit van Luik is betrokken geweest bij vele jaren in Europese projecten op het vlak van het milieu en energie. Dit jaar zijn we op zoek naar partners

Nadere informatie

Procedure voor de selectie van adviseurs

Procedure voor de selectie van adviseurs Procedure voor de selectie van adviseurs Project: SME Energy CheckUp Contract Number: IEE/13/384/S12.675577 Deliverable: D 4.2 Status: Public Date: 1/09/2015 Authors: Daniele Forni, Claudia Samarelli,

Nadere informatie

Lessen uit Europa. Een stimulans voor energieprestatiecontracten. Marijke Menkveld, ECN Beleidsstudies Utrecht. 12 Februari 2014

Lessen uit Europa. Een stimulans voor energieprestatiecontracten. Marijke Menkveld, ECN Beleidsstudies Utrecht. 12 Februari 2014 Lessen uit Europa Een stimulans voor energieprestatiecontracten Marijke Menkveld, ECN Beleidsstudies Utrecht 12 Februari 2014 1 SER Energieakkoord: inzet van ESCo s actief stimuleren Marktpartijen worden

Nadere informatie

STEAM-UP Stand van Zaken

STEAM-UP Stand van Zaken STEAM-UP Stand van Zaken Synergie met Onderhoud Co-funded by the Intelligent Horizon2020 Energy Europe Programme Programme of the European of the European Union Union The The sole sole responsibility responsibility

Nadere informatie

EPC ESCO VME. Sven Wuyts Factor4

EPC ESCO VME. Sven Wuyts Factor4 EPC ESCO VME Sven Wuyts Factor4 Energie Prestatie Contract Energy Service COmpany Vereniging van MedeEigenaars Sven Wuyts Factor4 Factor4: Antwerpen en Amsterdam Ingenieurs en financieel experts Energiebesparingsprojecten

Nadere informatie

Bewonerservaringen bij doorgedreven renovatie: input voor bedrijfsmodellen. Erwin Mlecnik, TU Delft i.s.m. PHP Ad Straub, TU Delft

Bewonerservaringen bij doorgedreven renovatie: input voor bedrijfsmodellen. Erwin Mlecnik, TU Delft i.s.m. PHP Ad Straub, TU Delft Bewonerservaringen bij doorgedreven renovatie: input voor bedrijfsmodellen Erwin Mlecnik, TU Delft i.s.m. PHP Ad Straub, TU Delft Inhoud Inleiding Doel Onderzoeksaanpak Resultaten/ analyse Conclusie Vooruitzichten

Nadere informatie

Procedure voor de selectie van installateurs

Procedure voor de selectie van installateurs Procedure voor de selectie van installateurs Project: MKB Energy CheckUP Contract Number: IEE/13/384/S12.675577 Deliverable: D 4.1 rev 7 Status: Openbaar Datum: 1/06/2015 Auteurs: Daniele Forni, Claudia

Nadere informatie

nzeb markt Nederland

nzeb markt Nederland Ad Straub, TU Delft nzeb markt Nederland Initiatieven overheid: Subsidieprogramma Blok voor Blok Innovatieprogramma Energiesprong: Gemeenten: Lokaal Alle Lichten op Groen Pioniers: Huis Vol Energie Het

Nadere informatie

Leverbare 6.2 PPT-presentatie. RenoValue. Drijvende krachten voor verandering: Versterking van de rol van taxateurs binnen de markttransitie

Leverbare 6.2 PPT-presentatie. RenoValue. Drijvende krachten voor verandering: Versterking van de rol van taxateurs binnen de markttransitie Leverbare 6.2 PPT-presentatie RenoValue Drijvende krachten voor verandering: Versterking van de rol van taxateurs binnen de markttransitie IEE/13/618/SI2.675119 (van 13-02-2014 tot 13-02-2016) Achtergrond:

Nadere informatie

LOKALE KRACHTEN BUNDELEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST

LOKALE KRACHTEN BUNDELEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST LOKALE KRACHTEN BUNDELEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST Wat is het Covenant of Mayors netwerk? Alle gemeenten kunnen zich aansluiten bij een Europees netwerk van gemeenten: het Covenant of Mayors (burgermeestersverdrag).

Nadere informatie

ADMINISTRATIEVE EN WETTELIJKE ASPECTEN BIJ DE TOEPASSING VAN ZONNESTROOM IN NEDERLAND PV LEGAL / PV GRID. Holland Solar Arthur de Vries

ADMINISTRATIEVE EN WETTELIJKE ASPECTEN BIJ DE TOEPASSING VAN ZONNESTROOM IN NEDERLAND PV LEGAL / PV GRID. Holland Solar Arthur de Vries ADMINISTRATIEVE EN WETTELIJKE ASPECTEN BIJ DE TOEPASSING VAN ZONNESTROOM IN NEDERLAND PV LEGAL / PV GRID Holland Solar Arthur de Vries Eindhoven, 13 september 2012 PV LEGAL Eenvoudiger, goedkoper en sneller

Nadere informatie

IEE/12/046/SI2.645700 2013-2016

IEE/12/046/SI2.645700 2013-2016 IEE/12/046/SI2.645700 2013-2016 04/07/2014 Disclaimer The sole responsibility for the content of this publication lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union.

Nadere informatie

Naar een integraal aanbod van bijna-energieneutrale (BEN) renovaties van eengezinswoningen in België

Naar een integraal aanbod van bijna-energieneutrale (BEN) renovaties van eengezinswoningen in België Naar een integraal aanbod van bijna-energieneutrale (BEN) renovaties van eengezinswoningen in België FRDO Lunchdebat Brussel, 19 januari 2014 Erwin Mlecnik, TU Delft Faculty of Architecture and the Built

Nadere informatie

C-LIEGE - Clean Last mile transport and logistics management for smart and efficient local Governments in Europe

C-LIEGE - Clean Last mile transport and logistics management for smart and efficient local Governments in Europe C-LIEGE - Clean Last mile transport and logistics management for smart and efficient local Governments in Europe DELIVERABLE n. 7.1 TRANSFERABILITY PLAN FOR LOCAL GOVERNMENTS ON ENERGY SAVING AND SUSTAINABLE

Nadere informatie

Veelgestelde vragen in EPC-projecten

Veelgestelde vragen in EPC-projecten Veelgestelde vragen in EPC-projecten European Energy Service Initiative 2020 EESI 2020 IEE/12/686/SI2.644738 December 2013 Opgesteld door Factor4, Johan Coolen and Charles-Henri Bourgois Disclaimer: The

Nadere informatie

C h r i s L o r i s t, V N O - N C W. M a r n i x va n Os, C o t r u s t. B a r t Ve r h a g e n, C C S E n e r g i e - ad v i e s

C h r i s L o r i s t, V N O - N C W. M a r n i x va n Os, C o t r u s t. B a r t Ve r h a g e n, C C S E n e r g i e - ad v i e s The sole responsibility for the content of this publication lies with the authors. Itdoes not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EACI nor the European Commission are responsiblefor

Nadere informatie

Project ESCO Service Center / Servicepunt Duurzame Energie Onderwerp Plan van aanpak verduurzaming Datum 19 juni 2013 Status [Status]

Project ESCO Service Center / Servicepunt Duurzame Energie Onderwerp Plan van aanpak verduurzaming Datum 19 juni 2013 Status [Status] Project ESCO Service Center / Servicepunt Duurzame Energie Onderwerp Plan van aanpak verduurzaming Datum 19 juni 2013 Status [Status] 13181693560drs. ir. E.I. BurdorfESCO Service Center / Servicepunt Duurzame

Nadere informatie

Te huur Bredewater 24 Zoetermeer

Te huur Bredewater 24 Zoetermeer Te huur Bredewater 24 Zoetermeer Locatie Zeer representatieve, hoogwaardige en ruim opgezette kantoorruimte gelegen in de kantorenwijk Meerzicht te Zoetermeer nabij de rijksweg en het centrum van Zoetermeer.

Nadere informatie

JOB OPENING OPS ENGINEER

JOB OPENING OPS ENGINEER 2016 DatacenterNext All rights reserved Our Mission Wij zijn een On-Demand Technology Office die bedrijven helpt technologie te organiseren, zekeren en innoveren. Dit stelt onze klanten in staat, vertrouwende

Nadere informatie

Resultaten. aanbesteden voor een CO 2. -arme economie. Onze besparing* In totaal bespaarde GPP partners: t CO2e toe. *dd:

Resultaten. aanbesteden voor een CO 2. -arme economie. Onze besparing* In totaal bespaarde GPP partners: t CO2e toe. *dd: aanbesteden voor een CO 2 -arme economie Resultaten CO 2 REDUCTION Onze besparing* In totaal bespaarde GPP partners: 701.248 t CO2e 90.378 toe *dd: 08-04-2016. GPP 2020 in het kort Nationale, regionale

Nadere informatie

Cyclus 2014-2016. Sessie 1 23/10/2014

Cyclus 2014-2016. Sessie 1 23/10/2014 Cyclus 2014-2016 Sessie 1 23/10/2014 The sole responsibility for the content of this presentation lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME

Nadere informatie

Handleiding voor leerkrachten Hoe organiseer je de Verkeersslang voor jouw school

Handleiding voor leerkrachten Hoe organiseer je de Verkeersslang voor jouw school Handleiding voor leerkrachten Hoe organiseer je de Verkeersslang voor jouw school Inhoudsopgave 1. INTRODUCTIE 3 1.1 Wat is de Verkeersslang? 3 1.2 Waarom de Verkeersslang? 3 1.3 Tijdsplanning 3 2. SPELMATERIALEN

Nadere informatie

Eerste ervaringen: werken met RRO s. Indrukken vanuit een helicopterview

Eerste ervaringen: werken met RRO s. Indrukken vanuit een helicopterview Eerste ervaringen: werken met RRO s Indrukken vanuit een helicopterview Introductie De DITCM security tafel faciliteert een aantal partijen bij het maken van een Risico Reductie Overzicht * (RRO) Het doel

Nadere informatie

Ontwikkeling van web componenten voor het stimuleren van energiebesparende maatregelen

Ontwikkeling van web componenten voor het stimuleren van energiebesparende maatregelen Ontwikkeling van web componenten voor het stimuleren van energiebesparende maatregelen Erwin Mlecnik Afdeling Management in the Built Environment, Faculteit Bouwkunde TU Delft, Nederland 24 oktober 2017

Nadere informatie

Het gebruik van wetenschappelijke kennis bij het managen van vastgoed in de gemeentelijke sector

Het gebruik van wetenschappelijke kennis bij het managen van vastgoed in de gemeentelijke sector Het gebruik van wetenschappelijke kennis bij het managen van vastgoed in de gemeentelijke sector 1 Inhoudsopgave Introductie Onderzoekskader Methodologie Resultaten Conclusie Aanbevelingen 2 Introductie

Nadere informatie

ENTRE-YOU in Practice

ENTRE-YOU in Practice ENTRE-YOU in Practice 1 Erasmus+ Strategische Partnership voor beroeps-educatie en training Project Titel: ENTRE-YOU - Ondernemende mentaliteit voor jonge benadeelde werkzoekenden Project nummer: 2015-1-RO01-KA202-015052

Nadere informatie

Een familieanamnese afnemen. Professor Martina Cornel and Professor Heather Skirton Gen-Equip Project.

Een familieanamnese afnemen. Professor Martina Cornel and Professor Heather Skirton Gen-Equip Project. Een familieanamnese afnemen Professor Martina Cornel and Professor Heather Skirton Gen-Equip Project. This project has been co-funded by the European Union under the Erasmus+ programme. The material in

Nadere informatie

ENERGiE BOEKHOUDING. Empowered by KU Leuven, VITO, imec & UHasselt

ENERGiE BOEKHOUDING. Empowered by KU Leuven, VITO, imec & UHasselt ENERGiE BOEKHOUDING Empowered by KU Leuven, VITO, imec & UHasselt JOINT ENGAGEMENT FOR ENERGY This project has received funding from the European Union s Horizon 00 research and innovation programme under

Nadere informatie

DE TOTAALOPLOSSING VOOR VERKOOPTEAMS

DE TOTAALOPLOSSING VOOR VERKOOPTEAMS PRODUCTSHEET DE TOTAALOPLOSSING VOOR VERKOOPTEAMS De Tablet Sales App (TSA) is een totaalplatform voor verkoopteams. Een app voor verkopers dus, die hen ondersteunt met alles wat zij nodig hebben. Het

Nadere informatie

Groundbreaking Innovative Financing of Training in a European Dimension. Final GIFTED Model May 2013

Groundbreaking Innovative Financing of Training in a European Dimension. Final GIFTED Model May 2013 Groundbreaking Innovative Financing of Training in a European Dimension Final GIFTED Model May 2013 Project Reference no. 517624-LLP-1-2011-1-AT-GRUNDTVIG-GMP Workpackage no. WP 3 Test and Validation Deliverable

Nadere informatie

SPP TENDER MODEL. Inkoop groene elektriciteit. Afkomstig van additionele, lokale bronnen. kale bronnen

SPP TENDER MODEL. Inkoop groene elektriciteit. Afkomstig van additionele, lokale bronnen. kale bronnen SPP TENDER MODEL Inkoop groene elektriciteit Afkomstig van additionele, lokale bronnen kale bronnen Opdrachtgever: Contract: Gemeente Den Haag 15 jaar leveringscontract voor elektriciteit uit wind en zon

Nadere informatie

Handleiding voor leerkrachten Hoe organiseer je de Verkeersslang voor jouw school

Handleiding voor leerkrachten Hoe organiseer je de Verkeersslang voor jouw school Handleiding voor leerkrachten Hoe organiseer je de Verkeersslang voor jouw school Inhoudsopgave 1. INTRODUCTIE 3 1.1 Wat is de Verkeersslang? 3 1.2 Waarom de Verkeersslang? 3 1.3 Tijdsplanning 3 2. SPELMATERIALEN

Nadere informatie

ONTZORG DE ZORGPROFESSIONAL DOOR VIRTUALISATIE

ONTZORG DE ZORGPROFESSIONAL DOOR VIRTUALISATIE IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION ONTZORG DE ZORGPROFESSIONAL DOOR VIRTUALISATIE E-BOOK DE STAP NAAR EEN TOEKOMST- BESTENDIGE EN DUURZAME BASIS Virtualiseren is in veel disciplines een populaire term. Het is

Nadere informatie

Lean Six Sigma. Examen Richtlijnen. Dr. R. Messnarz / D. Ekert / H.C. Theisens

Lean Six Sigma. Examen Richtlijnen. Dr. R. Messnarz / D. Ekert / H.C. Theisens Lean Six Sigma Examen Richtlijnen Dr. R. Messnarz / D. Ekert / H.C. Theisens 2 ECQA / LSSA Examen Richtlijnen Inhoudsopgave 1 Introductie... 3 1.1 Certificatie niveaus... 3 1.1.1 Yellow Belt / Orange Belt...

Nadere informatie

The green team. Imtech ICT CS. Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids

The green team. Imtech ICT CS. Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids The green team Imtech ICT CS Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids Agenda presentatie 1. Corporate Social Responsibility drijfveer voor Smart X: Wat betekent CSR voor organisaties?

Nadere informatie

IT kwaliteit helder en transparant. bridging IT & users

IT kwaliteit helder en transparant. bridging IT & users IT kwaliteit helder en transparant bridging IT & users Acceptatiemanagement meer dan gebruikerstesten CEPO helpt al meer dan 15 jaar organisaties om integraal de kwaliteit van hun informatiesystemen en

Nadere informatie

Learnshop. EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand

Learnshop. EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand Learnshop EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand tel: 0416-543060 Fax: 0416-543098 email: Web: paul.van.wezel@nimaris.nl

Nadere informatie

Lessons Learnt: de Inzichten

Lessons Learnt: de Inzichten Lessons Learnt: de Inzichten De pilot asset management vindt plaats bij het district Haaglanden. Het doel van de pilot is tweeledig: het helder krijgen van de rollen en bevoegdheden van de verschillende

Nadere informatie

Nieuwsbrief 10, 1 november 2014 Het huidige speciaal nummer van het ENCLOSE nieuwsbrief is beschikbaar in 12 talen!

Nieuwsbrief 10, 1 november 2014 Het huidige speciaal nummer van het ENCLOSE nieuwsbrief is beschikbaar in 12 talen! Nieuwsbrief 10, 1 november 2014 Beste lezer, Welkom bij het laatste nummer van ENCLOSE nieuwsbrieven! Het ENCLOSE project gericht op energiebesparing bij stedelijke logistieke diensten in kleine en middelgrote

Nadere informatie

BASISVAARDIGHEDEN & COMMINICATIETRAINING. Nederlandse Versie

BASISVAARDIGHEDEN & COMMINICATIETRAINING. Nederlandse Versie Toolbox Golden Goal BASISVAARDIGHEDEN & COMMINICATIETRAINING met GEINTEGREERDE SPORT ACTIVITEITEN Nederlandse Versie 1 Dit project is mede mogelijk gemaakt door het SOCRATES-GRUNDTVIG programma van de

Nadere informatie

Bewegen Werkt OMGAAN MET DRUK DOOR MARIKE VAN KALKEN LEEFSTIJLCOACH

Bewegen Werkt OMGAAN MET DRUK DOOR MARIKE VAN KALKEN LEEFSTIJLCOACH Bewegen Werkt OMGAAN MET DRUK DOOR MARIKE VAN KALKEN LEEFSTIJLCOACH STRESSLESS Improving Educators Resilience to Stress This project has been funded with support from the European Commission. This publication

Nadere informatie

OPTIMISE YOUR ASSET PERFORMANCE IN REAL ESTATE WITH. 1

OPTIMISE YOUR ASSET PERFORMANCE IN REAL ESTATE WITH.   1 OPTIMISE YOUR ASSET PERFORMANCE IN REAL ESTATE WITH www.oxand.com 1 OXAND IN ÉÉN OOGOPSLAG UITROL Simeo IN EUROPA 201 VESTIGINGEN SECTOREN REAL ESTATE 2011 START OXAND UNITED KINGDOM INFRASTRUCTUUR Londen

Nadere informatie

3.C.1 Communicatieplan CO2-reductiesysteem

3.C.1 Communicatieplan CO2-reductiesysteem 3.C.1 Communicatieplan systeem General Document approval by: John Waltman (Europe) Classification: Approved for External / 3rd Party Use Document version: 5.0 Approval status: Approved NON-DISCLOSURE OF

Nadere informatie

Slimme meter en beter energiemanagement voor gebouweigenaren en facilitair

Slimme meter en beter energiemanagement voor gebouweigenaren en facilitair Slimme meter en beter energiemanagement voor gebouweigenaren en facilitair managers Real-time monitoring van het dagelijkse energieverbruik Traceren verbruikspieken en ongewenst verbruik Inzicht in effect

Nadere informatie

VGM NL/ IPD Vastgoedmanagement. benchmark 2010. Marktpresentatie. mr Arnoud Vlak, directeur IPD Nederland. Provada, Amsterdam 7 juni 2011

VGM NL/ IPD Vastgoedmanagement. benchmark 2010. Marktpresentatie. mr Arnoud Vlak, directeur IPD Nederland. Provada, Amsterdam 7 juni 2011 On the pulse of the property world Marktpresentatie VGM NL/ IPD Vastgoedmanagement benchmark 2010 Provada, Amsterdam 7 juni 2011 mr Arnoud Vlak, directeur IPD Nederland Agenda 1. Even voorstellen: a. Vastgoedmanagement

Nadere informatie

Genetische testen. Professor Martina Cornel and Professor Heather Skirton Gen-Equip Project.

Genetische testen. Professor Martina Cornel and Professor Heather Skirton Gen-Equip Project. Genetische testen Professor Martina Cornel and Professor Heather Skirton Gen-Equip Project. Inzicht krijgen in genetische testen en testresultaten Inhoud Wat is genetisch testen? Klinische toepassingen

Nadere informatie

Hoezo dé nieuwe ISO-normen?

Hoezo dé nieuwe ISO-normen? De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal

Nadere informatie

Nieuwe dimensies in gebruikerservaring en design

Nieuwe dimensies in gebruikerservaring en design Nieuwe dimensies in gebruikerservaring en design Vanaf Planon Accelerator 6.0 en Planon Software Suite Release 2014 Een innovatieve specialist met dertig jaar ervaring in het IWMSdomein Een partner die

Nadere informatie

factsheet #2 MOBILITEITSMANAGEMENT MAATREGELEN VOOR SCHOLEN Informatie voor scholen, besturen, ambtenaren en mobiliteits- en onderwijsorganisaties

factsheet #2 MOBILITEITSMANAGEMENT MAATREGELEN VOOR SCHOLEN Informatie voor scholen, besturen, ambtenaren en mobiliteits- en onderwijsorganisaties Informatie voor scholen, besturen, ambtenaren en mobiliteits- en onderwijsorganisaties factsheet #2 MOBILITEITSMANAGEMENT MAATREGELEN VOOR SCHOLEN De Verkeersslang is een campagne waarbij kinderen, ouders

Nadere informatie

The Road to Working Capital Excellence. Werken aan structurele verbeteringen door het tussen de oren krijgen van werkkapitaal

The Road to Working Capital Excellence. Werken aan structurele verbeteringen door het tussen de oren krijgen van werkkapitaal The Road to Working Capital Excellence Werken aan structurele verbeteringen door het tussen de oren krijgen van werkkapitaal The road to Working Capital Excellence Vraag Aanpak Toepassing Resultaat Quick

Nadere informatie

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017 Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt Erik Groen 12 Oktober 2017 ENGIE Nederland Onze ambitie Wij spelen een leidende rol in de energietransitie. Als marktleider in duurzame technische

Nadere informatie

programma Organisatie: door Dick Jonkers Directeur Regiotram Utrecht PAS 55: door Diederik van Leeuwen, Manager beheer en onderhoud

programma Organisatie: door Dick Jonkers Directeur Regiotram Utrecht PAS 55: door Diederik van Leeuwen, Manager beheer en onderhoud programma Organisatie: door Dick Jonkers Directeur Regiotram Utrecht PAS 55: door Diederik van Leeuwen, Manager beheer en onderhoud Asset Register: door Paul Tulp, Beheerder Traminfrastructuur Bestuur

Nadere informatie

Koppeling tussen Business en productie. Bas van der Velde

Koppeling tussen Business en productie. Bas van der Velde Koppeling tussen Business en productie Bas van der Velde 1 2 Proces Automatisering HISTORIE HUIDIGE SITUATIE 70 begin 90 Eind 90 -begin 2000 2005 en later Productie Productie optimalisatie Business optimalisatie

Nadere informatie

Historiana s gebruikershandleiding

Historiana s gebruikershandleiding Historiana s gebruikershandleiding Historiana is een online leeractiviteitenplatform, ontwikkeld door geschiedenisonderwijsgevenden uit heel Europa en daarbuiten. Het doel is om collega s the helpen bij

Nadere informatie

Afbeeldingenhandboek

Afbeeldingenhandboek Go&Learn initiatief Afbeeldingenhandboek G&L European Network Management Body The Go&Learn initiative is a multilateral network supported by the EU LLP funds. It is aimed to organize and manage an international

Nadere informatie

BewareE. Energiediensten: Verlaging van het energieverbruik van de burger door gedragsverandering. Document: D15a (2) Het project BewareE 20080409.

BewareE. Energiediensten: Verlaging van het energieverbruik van de burger door gedragsverandering. Document: D15a (2) Het project BewareE 20080409. D15c (2) Het project 20080409 Pagina 1 van 6 Energiediensten: Verlaging van het energieverbruik van de burger door gedragsverandering Document: D15a (2) Het project 20080409.doc Kortmann, Jaap; Krutwagen,

Nadere informatie

Qlik Sense Healthcare. Document 16052

Qlik Sense Healthcare. Document 16052 Qlik Sense Healthcare Document 16052 Inhoud 1. Introductie... 3 1.1 Qlik Sense... 3 1.2 Qlik Sense Healthcare... 3 1.3 Qlik Sense als product... 3 2 Overview healthcare module... 4 2.1 De opbouw van de

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33081 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33081 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33081 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Stettina, Christoph Johann Title: Governance of innovation project management

Nadere informatie

Certified ISO Risk Management Professional

Certified ISO Risk Management Professional Certified ISO 31000 Risk Management Professional informatie over de driedaagse training inclusief examen organisatie MdP Management, Consulting & Training website email mobiel KvK www.mdpmct.com info@mdpmct.com

Nadere informatie

Smart Datacenter Services

Smart Datacenter Services Smart Datacenter Services Naast het borgen van de continuïteit wijst onafhankelijk onderzoek uit dat de drie belangrijkste zaken zijn om het onderhoud en beheer van een datacenter uit te besteden zijn:

Nadere informatie

Syfadis Suite. LMS & Talent applicatie

Syfadis Suite. LMS & Talent applicatie Syfadis Suite LMS & Talent applicatie FERN : digitaal leren op werkvloer E books Library Learning Management SyfadisLearning & Talent suite Learning Content management & authoring Performance Support Feiten

Nadere informatie

Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp)

Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp) ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR februari 2014 Invulinstructie: Dit formulier is bedoeld voor afstudeeropdrachten die in een periode van gemiddeld 4 maanden (kunnen) worden uitgevoerd. Voor kortere klussen komt

Nadere informatie

De bedrijven maken 2 soorten producten Alle bedrijven verkopen deze producten in dezelfde markt. Klanten

De bedrijven maken 2 soorten producten Alle bedrijven verkopen deze producten in dezelfde markt. Klanten The Business Game 1 Business Game De bedrijven maken 2 soorten producten Alle bedrijven verkopen deze producten in dezelfde markt Klanten This publication reflects the views only of the author, and the

Nadere informatie

Building Information

Building Information Building Information Paviljoensgracht 1-3 te Den Haag PROPERTY INFORMATION Project code PAV PROPERTY M² Available Project name Paviljoensgracht Project Address Paviljoensgracht 1-3 ground floor 1285.2

Nadere informatie

Het RRGS Register en de Uniforme Risicokaart

Het RRGS Register en de Uniforme Risicokaart Het RRGS Register en de Uniforme Risicokaart Victor van Katwijk Oracle Spatial, 11 november 2005 Uniforme risicokaart Rode draad > Wat ging vooraf > Register (RRGS) > Overige ramptypen (ISOR) > Complete

Nadere informatie

Halveer je beheer? Datum: 6 juni 2013 Uitgevoerd door: André van Delft Directeur DEMO consultants Versie: 1.0

Halveer je beheer? Datum: 6 juni 2013 Uitgevoerd door: André van Delft Directeur DEMO consultants Versie: 1.0 Halveer je beheer? Datum: 6 juni 2013 Uitgevoerd door: André van Delft Directeur DEMO consultants Versie: 1.0 2 Stuur specifieker op kwaliteit van onderhoud. Verzamel niet méér informatie, maar de juiste

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Inkoopmanagement & Procurement De cursus Inkoopmanagement & Procurement duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

RESEARCH DATA MANAGEMENT INNOVATIE & SURF

RESEARCH DATA MANAGEMENT INNOVATIE & SURF RESEARCH DATA MANAGEMENT INNOVATIE & DIENSTONTWIKKELING @ SURF Wat is Research Management? Research data management is an explicit process covering the creation and stewardship of research materials to

Nadere informatie

Introductie IP-Solutions Uw Technisch Management service provider

Introductie IP-Solutions Uw Technisch Management service provider Introductie IP-Solutions Uw Technisch Management service provider IP-Solutions : Wij maken Asset Management eenvoudig en praktisch Passie voor Asset Management. Resultaat gedreven. Toegepaste filosofieën:

Nadere informatie

Asset Lifecycle Informatie Management. Visie op Asset management

Asset Lifecycle Informatie Management. Visie op Asset management Asset Lifecycle Informatie Management Visie op Asset management Even voorstellen Jan Roodzand Roodzand Advice Management Consultant / Programma manager >30 jaar ervaring in CAD/GIS gerelateerde (integrale)

Nadere informatie

NEN8021 Tool. 19 april Jan Pieter Klep, Jos Teunissen,

NEN8021 Tool. 19 april Jan Pieter Klep, Jos Teunissen, NEN8021 Tool 19 april 2016 Jan Pieter Klep, jp.klep@thesupportfactory.nl Jos Teunissen, j.teunissen@thesupportfactory.nl Even voorstellen The Support Factory is een onafhankelijk advies- en managementbureau

Nadere informatie

Project 2 Dobbelsteen Deel 1

Project 2 Dobbelsteen Deel 1 Project 2 Dobbelsteen Deel 1 1 Wist je dat? 2 Dit ga je maken Slimme technische oplossingen kunnen mensen met een beperking helpen om makkelijker mee te doen met activiteiten van andere mensen. We kunnen

Nadere informatie

AUTOMATE WITH BIZAGI BPMS XPRESS

AUTOMATE WITH BIZAGI BPMS XPRESS Cursus AUTOMATE WITH BIZAGI BPMS XPRESS BizAgi BPMS Xpress is een gebruiksvriendelijke en kostefficiënte Business Process and Workflow software, specifiek ontworpen voor kleine en middelgrote ondernemingen.

Nadere informatie

Exam Scheduler. Optimaliseer de examenervaring van uw studenten

Exam Scheduler. Optimaliseer de examenervaring van uw studenten Exam Scheduler Optimaliseer de examenervaring van uw studenten Optimaliseer de examenervaring van uw studenten met de software Exam Scheduler van Scientia. Examenplanning in het hoger en voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Een kwaliteitsbeheersysteem. voor verbetering van binnenmilieu en energiegebruik bij renovatie van sociale meergezinswoningen

Een kwaliteitsbeheersysteem. voor verbetering van binnenmilieu en energiegebruik bij renovatie van sociale meergezinswoningen Een kwaliteitsbeheersysteem voor verbetering van binnenmilieu en energiegebruik bij renovatie van sociale meergezinswoningen 1 Renovatie van meergezinswoningen met behulp van het kwaliteitsbeheersysteem

Nadere informatie

TENCompetence: infrastructuur

TENCompetence: infrastructuur TENCompetence: infrastructuur voor de competentieontwikkeling van individu, team en organisatie in Europa. Presentatie Dr. Marlies Bitter-Rijpkema, Open Universiteit Nederland. Horeca Branche Instituut,

Nadere informatie

MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen

MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen Maureen Rutten-van Mölken SELFIE tweede nationale workshop 29 maart 2018 Agenda 12:00 12:30u Inloop met koffie, thee en broodjes 12:30 12:45u Voorstelrondje 12:45

Nadere informatie

Water governance Vergelijking van de EU actiegebieden

Water governance Vergelijking van de EU actiegebieden Water governance Vergelijking van de EU actiegebieden Belgische WaterProtect stakeholder workshop 6 december 2018 Els Belmans (ILVO) Eva Kerselaers (ILVO), Ellen Pauwelyn (Inagro), Elien Dupon (Inagro),

Nadere informatie

Enterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1

Enterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1 Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 1 Een basis om inzicht te krijgen in Enterprise Resource Planning-systemen Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen

Nadere informatie

Naar een integraal aanbod voor bijna-energieneutrale renovaties van eengezinswoningen. Erwin Mlecnik, TU Delft/ Passiefhuis-Platform vzw.

Naar een integraal aanbod voor bijna-energieneutrale renovaties van eengezinswoningen. Erwin Mlecnik, TU Delft/ Passiefhuis-Platform vzw. Naar een integraal aanbod voor bijna-energieneutrale renovaties van eengezinswoningen Erwin Mlecnik, TU Delft/ Passiefhuis-Platform vzw Inhoud Context: COHERENO Aanpak onderzoek : Ontstaan van nieuwe samenwerkingen

Nadere informatie

CBRE HEaltHCaRE Taking Care of your real estate

CBRE HEaltHCaRE Taking Care of your real estate CBRE Healthcare Taking Care of your Real Estate Met onze kennis en ervaring in zowel de zorg- als de vastgoedsector slaan wij dagelijks bruggen tussen beide werelden. Wij bieden u een onderbouwd advies

Nadere informatie

Verbeter Kata Handboek

Verbeter Kata Handboek v 16.1 Verbeter Kata Handboek Voorwoord Introductie Over de Verbeter Kata I. Aan de Slag Rollen en Structuur voor Dagelijks Oefenen Richtlijnen voor Oefenen II.PLANNING: Waar Willen We Naar Toe? Begrijp

Nadere informatie

Casper Hesp Hoofd Portefeuillemanagement , Financial Investigator Seminar

Casper Hesp Hoofd Portefeuillemanagement , Financial Investigator Seminar [CLICK TO START] Casper Hesp Hoofd Portefeuillemanagement 30-10-2018, Financial Investigator Seminar ESG beleid vol in de schijnwerpers 2 Waarom vastgoed in de portefeuille? Goed risico rendementsprofiel

Nadere informatie

Inspectie beleid GDP Guideline. Ageeth Dekker Senior Inspecteur

Inspectie beleid GDP Guideline. Ageeth Dekker Senior Inspecteur Inspectie beleid GDP Guideline Ageeth Dekker Senior Inspecteur Agenda 1. Inleiding 2. Groothandelsvergunning 3. GDP inspecties, rapportage en certificaat 4. Samenvatting 5. Vragen 2 Inleiding Nieuwe GDP

Nadere informatie

BENT U ER KLAAR VOOR?

BENT U ER KLAAR VOOR? ISO 9001:2015 EN ISO 14001:2015 HERZIENINGEN ZIJN IN AANTOCHT BENT U ER KLAAR VOOR? Move Forward with Confidence WAT IS NIEUW IN ISO 9001:2015 & ISO 14001:2015 MEER BUSINESS GEORIENTEERD KERNASPECTEN "LEIDERSCHAP

Nadere informatie